Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

5 articles on this Page

NEWYDDION CYMREIG.

News
Cite
Share

NEWYDDION CYMREIG. GWALCHMAI.—Dydd Llun, y 24ain o Awst, cafodd deiliaid ysgol Sid Eglwys Gwalchmai bleserdaith i Ian mor Tywyn Maelog, yno i fwynhau gwledd ddanteith- iol, ar draul eu Pern lor a'i briod, sef y Parch. H. S. Priestley a Mrs Priestley4 Cychwynasom o Walchmai mewn cerbyd- au, oddeutu naw o'r gloch y boreu, ac ar ol taith hyfryd disgynasom ar Dywyn Maelog i fwynhau aweion iachusol y mor. Yn ein plith yr oedd ein cyfaill, Mr Eoberfc Hughes (Bleddvn), yr hwn, mae'n dda genyf ddyweud sydd yn gwella ar ol ei waeledd diweddar, ac y mae ei aweu mor siongo ag erioed, a phan oeddyiri ar y tywyn dywedodd: Auwylach man ni welir-na'r tywyn A'r tawel arfordir Porta LlangwyfaD, hafui hir, S^'u ago, a KtiosiiC'gir. Tra yr oedd y boneddigesau yn darparu y wledd, aethom yn gwmniau i ymddifyru ein hunain gyda glan y dwr. Y plant yn hel cregin ac yn neidio, a'r rhai mewn oed yn ymgomio am hyn a'r llall, ond, toe gwelem rai yn rliedeg yn ol ac yn mlaen o'r tai gau ddwyn dwfr berwedig at y te, ar hyn dywedodd Bleddyn: Difyr gwei'd pl''jt 'nol defod—iiyuod 01 Yu neidio fel hyrddod Mawr ýW stwr, I u e dw'c yndod O'c teiau ar y tyv/od. Ar ol ein diwallu o'r wledd ardderchog, treuliasom yr amser yn ddifyr iawn mewn canu, neidio, a chwareuon difyr ereill, ac yr oedd yr atbraw cysson a diwyd, Mr Hugh Jones, tailor, yn ei hwyliau goreu. Yr ydym ni, fel Eglwyswyr y fan hon, yn ei gyfrif ef fel tad i ni oil. Bydd ef bob amser yn siriol, ac yn ymdrechu sirioli pawb o'i gwmpas, a dywedodd Bleddyn Yn sir F<>n Did oes ffyddlonach—cyfaill Ac hefyd wr tewaeh Yu mhob 11u uu eu ac uch, C) deiliwr Deb o tiNIviolacb. Daethom adref dan ganu," a hyny yn gynar, ac yn mhen y daith rhoddwyd diolchgarwch calonog i'r Parch. H. S. Priestley a'i briod hawddgar am ddarparu C> mor haelionusargyfer cynnifer a thriugain o honom.—J. Jones. TEEFDSAETH.—Gwledd. Da genym ganfod fod gwaith addysgiaeLol y plwyf uchod yn cael eu ddwyn yn mlaen yn egniol a llwyddianus yn ngwyneb y ffaith fod yna ysgol newydd wedi ei hadeiladu yn y gymmydogaeth nesaf, pa un ag y C) dywedir wrLhym a ddygir yn mlaen ar delerau pur hudolus. Mis Mai diweddaf talodd y Parch. E. T. Watts, yn nghydag E. Roberts, Ysw., arholwyr ei Mawrhydi-, eu hymweliad blynyddol a'r ysgol ac yn Gorphenaf derbyniwyd yr adroddiad can- lynol oddiwrth y Llywodraeth, "This school is very fairly conducted. Results very creditable." Ennillwyd cymmaint o grant ag oedd bossibl gael yn oi yr average attendance. Pa mor foddhaus bynag yr ymddengys yr uchod i'r sawl a gymmerant ddyddordeb yn nygiad yr ysgol yn mlaen, y mae yn hyfrydwch o'r mwyaf ganddynt weled hefyd nad yw y rhau bwysiccaf o addysgyplant y 11 cael euesgeuluso. Dengys y nodau canlynol a wnaed gan y Parch. W. C. Edwards, Diocesan Inspector, yn yr arholiad diweddaf, fod. addysg grefyddol y plant yn sefyll o leiaf ar yr 1111 tir os nad yn uwch na'r addysg fydol. Cafodd y pedwar dospeirth cyntaf y nod Excellent am eu gwybodaeth o'r Catechism, yr ail, trydydd, a'r pedwerydd dospeirth yr un nod am eu gwybodaeth o'r lieibl, tra yr oedd yr oil o'r dospeirth yn good yn mhob pwngc arall. Wedi dyweud ychydig fel yna am sefyllfa yr ysgol gyda golwg ar addysg, dychwelwn at destyn ein ilith. Mewn canlynia,d i'r hyn a nodwyd uchod penderfynodd Mrs Owen, Persondy, Tref- draeth, roddi gkveledd i'r plant am eu diwydrwydd, ac fel cefnogaeth iddynt fyued yn miaen yn y dyfodol. Neillduwyd y 14eg cyfisol at y pwrpas. Edrych ai y tywydd yn bruddaidd a chymylog yn y boreu, ond erbyn y prydnawn yr oedd yn dywydd hyfryd achysurus. Ar ol i'r plant, pedwar ugain mewn nifer, ymgasglu at yr ysgol erbyn un o'r gloch, gorymdeithias- a at, yn cael eu blaenori gyda banerau priodol i'r amgylchiad, i gyfarfod ysgol Malltraeth, pa un oedd i gyfranogi o'r danteithion. Pan gyfarfyddodd y ddwy ysgol, cafwyd tair hwre fyddarol gan y plant, y rhai erbyn hyn oeddynt yn rhifo 148, Canasant amryw ddarnau ar y ffordd ac yn y penfcreftrayn gorymdeithio tua'r ysgol, yr lion oedd wedi eu harddu gyda dail a blodau amrylaidd. Wedi i'r plant eistedd wrth y desciau, y rhai a ddefnyddid fel byrddau, dygwycl iddynt gyflawnder 0 de a bara brith gan y boneddigesau a'r boneddigion cedd yn bresennol. Wedi eu digoni, canasant yr emyn orymdeithioi, Rhagoch, filwyr lesu," yn nghydag amryw 0 ganeuon ereill yn dra chanmoladwy. Yna annerch- wyd hwynt gan Mr H. Williams, Park •v. Glas, yr hwn a gynnygiodd y diolchgarwch gwresoccaf i Doctor a Mrs Owen, ac hefyd i'r athrawon. Ffurfiwyd gorymdaith etto, a cherddodd y plant i faes cyfagos p gyferbyn a'r hersondv, lie y cafwyd amryw chwareuon. Gwobrwywyd y goreuon gydag anrhegion gwerthfawr. Parhaodd y chwareu hyd cliwecli o'r gloch, ac ar eu hymadawiad rhoddodd Master Owen a Master Sumiy Owenbel yn nghyda dyrn- aid o felusion i bob un o'r plant. Eel hyn C) mwynhaodd yr ieuengctyd, yr athrawon, a phawb oedd yn bresennol eu hunain yn y modd goreu. Yr oedd y boneddigion a'r boneddigesau canlynol yn bresennol:— Dr. Owen a Mrs Owen, Miss a Master Sumly Owen, y Persondy; Mrs Owen, Misses Owen a Master Arthur Owen, Hen- ley-on-Thames; Dr. Jones a'r Misses Jones, lfron; Mrs Walters Griffiths a Mrs Thomas Jones, Glan Traeth; y Parch. H. I I Williams a Mrs Hughes, Carreg Ceiliog Mr S. Hughes, Suop; Mr H. Wiilianis; Mr J. Owen, Is-ddiacon Mr H. Owen, a Miss M. Owen, yr i's^oidy Mr A. Evans, M aiitr ae t h.—Goiu bydd. AMLWCH.-—Bu y Parch. Hugh Curry, gweinidog Wesleyaidd Blaenllechau, yn pregethu i gynnulieidfa luosog iawn yn y Burwen,ger Amlwch, y Sabboth diweddaf. Mawr ganmolir Mr Curry fel pregethwr ieuangc gobeithiol iawn. Brodor o Amlwch ydyw, ond yn y Deheudir y mae yn gweinidogaethu yn bresenol, ac y mae yn dda genyf ddeall ei fod yn hynod lwyddiannus yno. Hir oes a llwyddiant iddo yw dymuniad.-Gohebydd. PfiNYBONT-RHYDYBEDDAU. Pur an- ami y mae newyddion o'r lIe hwn yn ymddangos yn eich newyddiadur clodwiw. Saif y lie hwn oddeutu chwe' milldir o Aberystwyth. Y mae y pentref yn fedd- ianol ar seindorf bres, wedi ei gychwyn oddeutu wyth mis yn ol, ac y maent yn dyfod yn miaen yn llwycldiannus. Y mae y seindorf hwn wedi bod naw gwaith eisoes yn gwasahaethu galwadau. Cryn orchwyl oedd codi y fath seindorf ac y mae wedi costio l'yw gymaint dros gan' punt rhwng yr offerynau a'r dillad. Und er cymaint oedd y ddyled y mae'r cyfan wedi ei dalu, ac nid yw yr aelodau ond gweithwyr cyiiredin. Y mae clod yn I ddyledus i Cadben W. H. Boundy, am ei weithgarwch diflino a'i roddion hael- ionus tuag at eu cynnorthwyo i dalu y swm dirfawr. Gwneir y seindorf i fyny o bedwar ar ddeg o aelodau, y mwyafni o va rai ydynt yn Demhvyr Da; ac os parhant i-lwydclo fel y maent wedi gwneud yn ystod yr wyth mis diweddaf, nid oes amiieuaeth na fydd y seindorf yn un o'r rhai goreu yn y wlad.—JJajydd au Chviiym. FFESTINIOG—Eisteddjod chwarelwyr y Llechwedd. Cynnaliwyd hon yn yr Assembly lioom ar y 24ain a'r 25ain cyfisol. Y llywydd oedd J. W. Greaves, Ysw., a'r arweinyddion, Gutyn E brill, a Ffestinfab. Y beirniad ydoedd leaan Gwyllt. Daeth dau gor yn mlaen i gystadlu ar y don Llangeitho," sef cor y Llan a ch6r y Rhiw. Yr olaf a farnwyd yn oreu. Y goreu ar yr englyn i'r "Bwch Diangol I ydoedd J. Cusi Jones. Ar y "Liaw isgrifau," goreu P. Jones, Club House. Y goreu ar y traethawd, Daeareg Cymydogaeth Ffestiniog," ydoedd Ffes- tmfab. Y brif gystadieaaeth ydoedd yr un gerddorol. Daeth dau gor, sef y rhai a enwyd uchod, yn miaen i gynnyg am y wobr o ddeg pant, ond y goreu ydoedd cor y Rhiw, sef yr un a ennillodd y brif wobr yn Eisteddfod y Welsh iSlaie. Goreu ar y penniliion Y Goedwig," J. Cusi Jones. Yr oedd hon yn Eistedd- fod lewyrchus yn mhob modd.— Dinvest.—Traddodwyd areithiau ar y cestyn hwn .yr wythnos diweddaf, mewn amryw addoidai, gan y Parch, R. Jones, Manchester. Yr oedd y cynnuiliadau yn liuosog, a'r areithiau yn rymus.— Y Meddygon a'r (xiveithwyr.—Y mae yr annghydwelediad rhwng y ddau ddosparth iiyii yi-i pari-iau. Gwrthoda y meddygon y rheolau a gynnygiai y gweithwyr. Cynnaliay gweithwyr gyfarfodydd i drafod y pwngc bob dydd ar yr awr ginio, ond nid ydynt wedi dyfod i unrhyw bender- iyniad etto.-(ioitebtidd. CklCGIETH.—Yr Yinweiwyr.—Y mae y lie hwn fel pob lie ar hyd glanau y mor, yn cael ei anrhydedduâg ymwelwyr o bob gradd y dyddiau hyn. Y r ydym yn deall fod llawer iawn o'r ymwelwyr uwchraddoi 1 wedi gol-fod troi oddiyma o ddiffyg lie., Byddwn yn gresynu pan yn edrych ar foneddigion yn gorfod troi yn ol am yr orsaf i fyned i leoedd ereill, am na bua^ai ie i'w derbyn. A oes gan y tii-ledciianwyr ddim llaw yn y dirtyg hwn? Yr ydym yn credu fod. Y mae genym ioneddigion naelirydig yn ein iiaruai, pa rai fydd yn Darod bob amser i gyfranu ac achosiun teiiwng gresyn na bai yn bosioi eu sym- 0 i bylu i anturio ychydig o'u hoil gyfoeth i wneud adeiladau cymmwys i dderbyn boneddigion. JNid oes eisieu rhyw lawer <5 welliantau, obiegid y mae natur wedi ei wneud yn un o'r lleoedd mwyaf dymanol yn Nghymru fel ymdroch-le. Yr ydyl-il: yn deall fod yma rhyw fath o "iwrdd lleol wedi ei sefydiu, ond yr ydym yn ofni mai yr unig ctfaith a wnaeth hwn ar; y lie, ydoedd cyfnewid yr hen gasteli am rhyw hawliiu neilld uol,a thaiu I 300P,o arlan y lie am wneud hyny. Peth arall sydd yn Uaeddu sylw ydyw glanhau y lie. e ddywedir fod yma oruchwyiiwr cydogedig wedi ei bennodi i hyn. Paham na chaem I weled rhyw faint o'i effeithiau mewn per- thynas i'w swytld ? Yr ydym yn clyv e i cwyno parbaus oblegid yr holl domenau sydd nid yn unig yn sawru yn anymunol i'r ymwelwyr wrth iddynt eu pasio, ond yn ngolwg eu llygaid bob amser hyn yn nod wrth fwytta Y mae yn ofnus os bydd i'r He gael ei gadw yn yr ystad bresennol, y bydd i'r ymwelwyr edrych am leoedd sydd yn cael eu gwneud yn bobpeth dymunol ar eu cyfer. Dymunwn, fel un sydd wedi ei fagu yn y lie dymunol hwn, ei weled wedi dyfod yn brif gyrch- fan prif foneddigion Lloegr a gwledydd ereill. Cymmered y rhai sydd i-ii ew awclurclod sylw o hyn, a phethau ereill nad oes amser na gofod, fe ddichon, .'i wneud sylw o hynynt. Os bydd i chwi C; ganiattau, foneddigion, bydd genyf y pies2r o anion gair yn awr aceihvaith i'ch newyddiadur poblogaidd.-Ileit Prod 0",

COHFANYDD AT ROBIN SPONC.

HYRDDIO DYN ALLAN O'R GERBYDRES.

LLOFRUDDIAETH YN ST. HELENS.

[No title]