Y Tyst

CARMEL, FOCHRIW. Cyfarfodydd Cynaliodd yr eglwys uchod ei chyfarfodydd haner-blynyddol y Sul a'r Llun, Rhagfyr 5ed a'r 6ed, pryd y gwasanaethwyd gan y Parchn A.D.Thomas, Onllwyn, a John ;Thomas, Soar, Merthyr. Cafwyd cyfarfodydd lluosog, buddiol, ac adeiladol. Gwisga'r eglwys uchod wedd lewyrchus o dan weinidogaeth goeth y Parch D Hughes Jones. Darlith.—Cafwyd darlith ragorol yn yr eglwys uchod nos Iau, Rhagfyr 9fed, gan Miss Eluned Morgan, Caerdydd (Patagonia gynt). Testyn y ddarlith ydoedd, Ceryg Milldir.' Rhyw gyfnodau arbenig yn ei hanes ydoedd y ceryg milldir hyn, ac yr oedd ei hymdriniaeth ar y cyfnodau yna yn hynod feistrolgar. Cadwodd y gynull- eidfa yn hapus a boddhaol iawn am dros awr o amser. Yr oedd yn ddarlith feddyl. gar a choeth, mewn gwisg Gymreig o'r iawn ryw. Cadeiriwyd yn ddeheuig fel arfer gan Dr Eleazar Davies, Y.H., Foch- riw. Talwyd y diolchiadau arferol i'r ddarlithwraig a'r cadeirydd gan y Parchn D. Hughes Jones, Isaac Roderick (MC.), a Rhys D. Jenkins, Teimlad pawb ydoedd eu bod wedi cael gwledd, UN OEDD YNO.

'TRO DRWY FRO Y DEGWM.' At Olygydd y Tyst. SYR,—Er wedi dysgwyl yn hir am atebiad i'm gofyniad syml, mae, fel y gwyddwn, tuhwnt i allu y Parch D. Jones, Gwernllwyn, brofi ei haeriadau. Mae y rhan fwyaf o'i lythyr yn ymwneyd a phethau anmherthynasol, gan osgoi yr hyn wyf am gael gol- euni arno. Yr wyf yn foddlon i gymeryd cofnodion Seneddol fel profion, a gobeithiaf y dyga hwynt yn mlaen. Ni raid iddo ymdrafferthu llenwi trol ag engreifftiau; nid wyf wancus nac uchelgeisiol, felly ni thrafferthir llawer ar y gwr parchedig. Profion, ac nid haeriadau sydd eisieu, Yr eiddoch, &c., Glyn, Llanbedr. J. S. PARRY.

Y GYFEILLACH GREFVDDOL. At Olygydd y Tyst. SYR,—Nodwedd analwg yn nirywiad crefyddol y Cymry heddyw ydyw yr amddifadrwydd swyn a berthynai gynt i foddion gras. Mae'r sel arferid ddwyn gynt gan y t- dau, a'r aberth wnelsid gan- ddynt ler mwyn cyfarfodydd wythnosol eu capelau bychain, wedi diflmu a gwywo ymaith yn llwyr. Y mae i'r eisteddfod, y gyngerdd, y chwareudy, y ddawns, y cricket, a'r croquet-ie, y mae i holl wagedd y Gehena Fawr ei hun eu dylanwadau cryfach a'u hatyniidau sicrach ar hyd yn nod ddyn ion ieuainc Cymru heddyw, nag unrhyw ffurf o grefydd, na*r gradd lleiaf o foddion gras ellir gynyg iddynt. Os ydyw yr ysfa yn cynyddu yn feunyddiol am bleserau basaidd, beth, wys, fydd yr agweddau ar grefydd yn mhen ychydig ? Yn wir, dylai yr eglwys feddwl yn ddifrifol a soty- am hyn, ac ymholi gyda gofid-Beth am ei rhwym- edigaeth yn ngwyneb anallu atdyniadol ei chyfarfod- ydd wythnosol ar ei haelodau ? Bemir weithiau fod y fath drawsnewidiad wedi cymeryd He yn hanes y gyfeillach i'r hyn fu, fel mai hyny a gyfrifid yn rhanol am y llacrwydd a'r lleihad yn y ffyddlondeb. Mae'r elfen werinol wedi cymeryd ei haden, ac wedi ehedeg yn mhell o awyrgylch y gyfeillach. Dyna g-wyn un dosbarth cryf y dyddiau hyn yn ei herbyn-rhy anymarferol a hen ffasiwn y mae i lawer. Mae'r elfen feirniadol wedi rhuthro i fewn yn rhith angel y goleuni i ddamnio ei symledd a'i chysegredigrwydd. Y mae dawn siarad y bobl mor eiddil a di-effaith, fel mae'n waeth fod yn y gyfeill- ach na bod allan ohoni, ac yn wastraff ar awr o'n hamser, y gellid ei defnyddio i amgenach dyben. Dyna rai o liwiau y cwynion ddygir yn erbyn y gyfeillach grefyddol heddyw. Fel meddyginiaeth debygol wna symud seiliau'r fath gwynion, cawn nodi ffordd neillduol a phwr- pasol i'w gosod ar brawf cyn cychwyn. I. Gan mai siarad yn benaf yw y ffurf ar foddion gras y gyfeillach, siarader ynte-( I) Gan roddi sifle i genadaeth yn yr ymddyddan, neu rhodder lie i neges yn y profiad fynegir—neu'r araeth gyfeillachol draddodid. (2) Siarader yn fwy meithrinol nag o ymosodol. Ymogeler rhag y cyfrwysder anghall a llechwraidd o ymosod ar frawd neu frodyr yn ber- sonol, dan y fan tell 0 wneyd sylwadau cyffredinol. (3) Siarader yn fwy addysgiadol nag o amgylch- iadol. Dylai'r ffenestr o angenrheidrwydd i fod yn fwy na maint y nwyddau arddangosir-ond nid oes rheswm i eglureb fod can feithed a'r wers geisir ei dysgu, neu yn feithach na'r gwirionedd amcenir ei gyflwyno. (4) Gofaler am ddyrchafu naws ysbrydol y gyfeillach i bwynt uchel-z)nd nid trwy ymdreeh annaturiol a ehelfyddydol-na chynlluniau afrwydd ac ystrydebol-na thrwy ddeddf gorfodaeth es- gobol, &c. II. Tri dosbarth o siaradwyr ydynt yn difuddio y gyfeillach i raddau o'i bendith. (i) Y rhai siarad ant bob amser o gwmpas hunangyfiawnder. (2) Rhai siaradant bob amser o gwmpas ffurfiau eglwysig. (3) Rhai siaradant bob amser o gwmpas y marw. III. Ffordd diwygiad y'n y cyfeiriad hwn fydd- (I) Gwrando yn astud, a rhoddi pwys ar bwyntiau pobl oreu a mwyaf meddylgar y gyfeillach, Oysgodi dan gysgod y cedrwydd. (2) Cadwer yn gaeth a ffyddlon i werst'r Weinidogaeth. Dylai cyfanedd redeg trwy holl gylehoedd g" asanaeth yr Eglwys. Ni ddylai y gyfeillach ddilynol fyned heibio heb gyfeiriad at, na pherthynas a Gweinidogaeth y Sul blaenorol. (3) Neu adolyger Hafur yr Ysgol Sul am y Sabbath aeth heibio. Rhwystra mabwysiadu yr awgrymiadau hyn i'r J gyfeillach grefyddol golli ei safle a'i chymeriad fel cyfrwng dylanwad ysbrydol a diwylliant meddyliol iach a dyrchafol ar y do sydd yn codi. Tybier fy mod wedi nodi allan linellau rhy hen- afol i'r gyfeillach i fod yn ddyddorol-yn fuddiol, ac yn wir adeiladol wrth dramwy ar hyd ddynt. A oes angen ei newid drwyddi oil—a'i thrawsblanu mewn tir ac awyrgylch ffresaeh-newid tine a thon ei phrofiad-a newid n6d ei hamcan-a chreu chwil- droad olyga ddechreuad cyfnod o addysgu'n effeith- iolach, a llai o suo arwynebol, a byrhoedlog ar deimladau ? Paham y cyll yr Eglwys heddyw fwy o'i phobl ieuainc meddylgar nag y mae wedi wneyd, yn ol cyfrif unrhyw ystadegaeth er's blynyddoedd ? A yw sefyllfa ei chyfeillachau yn nodweddiadol o bobpeth arall o'i heiddo ag sydd o bosibl yn gyfrifol am yr enciliad gresynus hwn ? Yr eiddoch, &c., Trecynon. TOM WILLIAMS.

NODION 0 LUNDAIN. Bu y Parch Thomas Phillips, Bloomsbury, yn rhoddi darlith i Gymdeithas Ddiwylliadol Croes-y- Brenin ar Fawrwychder Personol Dyn '—pob dyn yn fwy nag ef ei hun. Bu yn traethu am awr gyfan bethaujhollol newydd braidd. Ni chlywais ddarlith debyg yn rhedeg i'r cyfeiriad ag yr aeth. Dywedai am nerth greddf gymhelledig yn dyfod i lawr fel ffrwd gref trwy yr oesau yn y ddynoliaeth, ac yr oedd y pwys mwyaf i bob dyn weled yr ysbrydol, yr hyn a'i gwna ef yn fwy nag y meddyliodd y buasai ef erioed. Fod dyn yn rhan o'r ddynoliaeth fawr a greodd Duw-yn un o'r cangenau—ac mai brodyr a chwiorydd ydym i gyd, pa le bynag y gwelir dya. Cafwyd gwledd o basgedigion breision ganddo; ni flinasem pe buasai yn para hyd haner nos. Cadeir- iwyd gan Elfed, a chafwyd gair ar y diwedd ganddo ef a Mri Thomas Davies a D. J. Lloyd. Bu dadl fawr yn King's Cross, nos Sadwrn diweddaf, ar 'Grefydd a Chymdeithasiieth.' Bu amryw yn siarad o'r ddwy ochr. Gallem feddwl fod digon o Sosialiaeth yn y Beibl, heb fyned at y bobl eithafol tu allan i Eglwys Dduw. GREGORY KEAN.

CAERFYRDDIN. LLwyddiant Myfyrwyr Ysgol yr Hen Goleg am y Flwyddyn 1909.-Yn ystod y flwyddyn hon, llwyddodd y myfyrwyr canlynol yn yr arhol- iadau a enwir :—D J Davies, Glandwr, Penfro S J Leeke, Talybont; D R John, Parceithyn; T Michael, Cilgeran; a E T Evans, Conwil (dysgybl blaenorol)—oil yn nosbarth cyntaf Matriculation Prifysgol Cymru; Urias Phillips, Cwmgwrach; T Lloyd Davies, Amanford; Gwilym Joseph, Trebanos; a T Thomas, Llanelii -Matriculation Prifysgol Cymru. I Goleg Presbyteraidd Caerfyrddin, pasiodd D J. Bowen, Mydroilyn (y cyntaf ar y rhestr); J T Evans, Ceinewydd D J Williams, Gwynfe T P Williams, Pontlase; Hamlyn Jones, Nant- garedig; a D J Chappell, Llanelli. I Coleg y Bedyddwyr, Caerdydd, pasiodd T Michael, Cilgeran, a S J Leeke, Talybont I Goleg y Bedyddwyr, Bangor, pasiodd T Thomas, Llan- elli; W D Lewis, Ystalyfera D Davies, Ystrad- gynlais; A R Morgan, Caersalem Newydd, Glandwr: a L G Lewis, Amanford. I Goleg Coffadwriaethol Aberhonddu, pasiodd D J Davies, Glandwr. Penfro; Urias Phillips, Cwmgwrach; a T Lloyd Davies, Amanford (y ddau flaenaf), gan enill ysgoloriaeth John Jones. Pasiodd J H James, Glan- dwr, Penfro, i Goleg Bala Bangor, a R R Griffiths, Pentre, Abertawe, i Lancashire Independent College, Manchester Pasiodd Gilbert G Johns, Maesteg, arholiad y College of Preceptors, ac arholiad y Banc. Pasiwyd y Pharmaceutical Preliminary gan Reginald Mathews, Caerfyrddin, mewn pump pwnc; David Daniels, Cross Vale, Alltwalis, mewn tri phwnc; a Daniel Davies, St Clears, mewn chwech pwnc Pasiodd T S Williams, Clyn- ierwen, yr arholiad am Railway Clerkship (advanced); a T E Williams, Whitland, y Cambridge Senior. Enillwyd tystysgrifau am Law-fer gan Lewis James: Jones, Caerfyr- idin; Winnie Jones, St Clears; Rees Jones, Felindre; Edward D Thomas, Laleston; ac inne Evans, Caerfyrddin. Hefyd, pasiodd, W H Jones, Llangyndeyrn (dysgybl blaenorol) arholiad Matriculation Prifysgol Llundain.

Ww B!N E us Lightninff COUGH CURE The purest and surest Temedy obtainable for ACUTE OOLDS I INFLUENZA CHRONIC COUGHS WHOOPING COUGH BRONCHITIS NASAL CATARRH ACUTE COLDS INFLUENZA CHRONIC COUGHS WHOOPING COUGH BRONCHITIS NASAL CATARRH CHRONIC ASTHMA WEAK LUNGS ALBERT SHITH, ESQ., M.S.B.SC., the celebrated London analyst, says"VBNO'* LIGHTNING COUGH CUBK is composed of pure Ingredients, and is a most excellent remedy for bronchitis, asthma, and all lung affections." Prioe Sid., 1/11 tad 2/9, of all Chemists.