Y Tyst

CYLCH Y CYMER, RHONDDA. Cynaliwyd Cymanfa Ganu flynyddol Annibyn- Wyr. y cylch uchod eleni yn Methel, Hafod, dan nawdd eglwysi Cymer, Forth, a'r Hafod, ac o dan arweinyddiaeth yr Henadur J. Phillips, Ysw., Y.H., Aberafon. Oadeiriwyd gan y Parchn J. T. Da vies, Cymer, yn y boreu; J. Williams, Hafod, yn y prydnawn ac A. Penry Evans, Porth, yn yr hwyr. Yn nghyfarfod y boreu cenid gan y Plant y tonau a ganlyn -1 losti tyner gwrando (D. W. Bvans); 'Hedwn pe cavvn Golou'r Dydd sydd yn pallu 'A oes yno le i i-ni?' (J. Wigley) Cenwch Delyn Seion;' 'Byddin lesu' (D. Morgan, Ynyshir) 'Diod Duw' (P. Rees, A.C.); Clywch y Canu ac Anthem Mr Gwilym James, Ferndale, Telynau'r Plant.' Yn o l tystiolaeth y rhai oedd yn bresenol, yr oedd hwn yn gyfarfod neillduol o dda drwyddo. Prif donau gan y Plant oedd, Byddin lesu,' 'A Oes yno le i mi ?' a dysgwyd y Plant i ateb yn adarnhaol wrth ganu y Cydgan, A oes yno Ie i lai?' drwy ganu y Cydgan. ddwywaith ar ol Pob penill, drwy ddyjveyd, Oes, rnae yno le i Wi,' ac yr oedd yn effeithiol iawn. Yr oedd Plant GobeitliJu y Cymer, dan arweiniad Mr Torn Morgans, wedi canu lion, yn y dull yma, mewn angladd un o blant y Gobeithlu yn ddi- ^'eddar, sef Blodwen, unig ferch Mr a Mrs fiowe.11, Glyn-street, Cymer a chredwn y ca ei labwysiadu yn gyffredinol, am ei fod mor dar- ^wiadol. Canwyd hefyd yn effeithiol Cenwch ^elyn Seion,' a'r Anthem. Yn nghyfarfod y Prydnawn, canwyd 'Dix,' Udgorn,' ar Emynau 807 8 o'r Cauiedydd Castle Rising,' Armageddon, Emyn 904; Car- ^arfon,' ar yr emyn, Dwy aden colomen, pe cawn;' 'Dinbych;' Emyn 596, a Bodawen (J. A. Lloyd ar yr Emyn Hosanna, Haleliwia a r ddwy Anthem, 4 Telynau'r Plant,' a Gweddi a Mawl' (Alaw Brycheiniog). Yr oedd y canu 11 y cyfarfod hwn yn ardderchog, yn neillduol p^fai o'r tonau, a'r ddwy Anthem. Yroedd Mr nillips yn tynu y muneqiaut allan o'r cantor- l°u yn dda iawn. Yn nghyfarfod yr Hwyr, canwyd Fern. 1 ^ank,' emyn 395; Ymlyniad,' emyn 212 Llan- "fynmair,' emyn 769 Llanelly,' emyn, Gwyn a gwridog Min-yr-Afon,' emyn 921. Yroedd f°n wedi ei gosod ar y Rhaglen, er coffadwr- i^eth am ddiweddar Arweinydd y Cylch, Mr T. |i°pkins, ac wedi ei chyfansoddi gan Mr I). Jiinlyn Evans, fel Requiem am dano. Canwyd *efyd Cynffig,' emyn 692 a Merthyr,' ar yr ttiyn, Mae f Anwylyd oil yn hawddgar a'r phvy Anthem a ganwyd y prydnawn, yn yr yvvyr hefyd. Yr oedd y Gymanfa yn well o aWer nag y dysgwylid. Cyfeiliwyd gan Mri J. 1 almer, Treba-nog, .1. Parry Rowlands, Porth, Miss Williams, Hafod, yn nghyda Cherddorfa v., Cymer, dan arweiniad Mr John Williams vyynog), Ynyshir. Yr oedd bwyd wedi ei ^U'paru i'r Plant o bell am ddim yn y boreu, i'r rhai mewn oed am chwecheiniog. Gob- lthiwn yr erys y Tonau a'r Anthemau yn fyw r* 7r eglwysi, ac v byddant o wasanaeth yn y .ysegr, er moliant i Dduw, ac yn amrywiaeth i ahiadaetli y Cyisegr. D. P. D.

lINDEB PLANT RHANBARTH PENYBONT- AR-OGWY. gv^«u y Pasg, cynaliodd yr Undeb uchod ei Ud wyl yn Nantymoel dan dywyn- tesog brenin y bydysawd, pan cldaeth taawr o gerubiaid cain y goror hwn a'a i arlhvys euhacenion dilwgr mewri Pur i Awdwr can. Cynwysai y rhaglen y *katl canlynol o Ganiedydd yr Ysgol Sul :— Duw yn galw'r le'nctyd,' Talentau 'j-^hain,' 'Kid oes neb rliy facli i'tli gai'u,' i r Ysgol,' 4 Gosfceg. For," Canwn ar y Dy fenditJi, lYefol Dad,' Ewch dros yr Q0. hen j;Hunes,' a Maidstone gyda 'Arefol (L (Gwilym .James, A.C.), Ciin yr Engyl' <VrwiS( Thomas), Cri yr \Vyn' (J. Hughes, >.1^ '^(')> a'r anthem 'Telynau'r Plant' (G. jf.lues); hefyd, Holwyddoreg parotoedig eleni liVV)1 y Parch H. Eynon Lewis, Bryncethin, yr t tt'f.j p a<J1iabyddir fel tywysog yn y cylch am ei Vve; cyfriniol yn llywodraethiad plant. Ar- y dydcl oedd Mr T. Lucas, A.C., Cwm- IL8'HVM^ "vrclmygid ei ddul] diymhongar yn ytu;u^ rau- Llywyddwyd gan y ^av'cs' Abercynltig y Parch J. A. ^ailtymoel a ilr \V. Ricliards Ceiiicribwr; tra yr liolid gan y i0ll H- Eynon Lewis, E. Davies, a J. G. > Cwmogwy. Dcclu'euwyd a diwcddwyd y cyfarfodydd gan Mr J. Thomas, Abercynffig J. Stehner, Cefncribwr a J. Rees, Brynmenyn gyda'r Parchn E. Davies a J. G. Jones Y cyfeilyddion oeddynt Miss G. Grant, Aber- eynfiig Miss M. Thomas, Coity; a Mr W. E. Thomas, A.L.C.M., Nantymoel. Y buddugol ar gyfansoddi ton gyfaddas i'r rhaglen oedd Miss Thomas, Coity, gydag ail wobr i Mr Lewis Thomas, Cefncribwr. Teimla y cylch eang ddylanwad y faethfa hon gan ei pherarogl cyscgredig fel planhigfa baradwysaidd i fei th- rill cedrwydd lu yn ngras vr lor i amddilfyn Ei ogonianfc, dail rhodiad y rhai fyddo'n gyson sisial gwersi Croes lesu, gan bletini alaw a'i clrywair o fryn Calfaria. _n_

ABERDAR A'R CYLCH. Cynaliwyd Cymanfa Ganu Dosbarth Ueliktt Aberdar, cynwysedig o eglwysi Ebenezer, Tre- cjaion Horeb, Llwydcoed Siloli; a Salem, yn Ebenezer, Trecynon, dydd Mawrth, Ebriil 251. Arweinydd y plant y boreu am 10 ydoedd Mr S. Bowen, Tresalem. Dechreuwyd trwy ddar- llen a gweddio gan Mr Johnnie Davies, Llwyd- coed, ysgrifenydd y Gymanfa, a llywyddwyd yn yr oedfa gan Mr John Teague, un o ddiac- oniaid Ebenezer. Arweinydd y gymanfa i'r dynion mewn oed oedd Mr John Phillips, arweinydd Llwydcoed. Dechreuwyd trwy ddarllen a gweddio gan y Parch J. Sulgwyn Davies, a llywyddwyd gan y Parch J. D. Rees, Salein. Llywyddwyd yn y cyfarfod hwyrol gan y Parch W. S. Davies Dechreuwyd trwy ddarllen a gweddio gan Mr D. Lewis Edmunds. Yr oedd y gerddorfa o dan arweiniad Mr W. E. Thomas, arweinydd Ebenezer. Yroedd ycapel yn orlawn trwy y dydd, a degau yn methu d'od i fewn. Caed cymanfa dra rhagorol. JYid oedd yn ol mewn hwyl a chanu i unrhyw gymanfa liaenorol.—Cynaliwyd Cymanfa y Dosbarth Canol yn Siloa ar yr un dydd, a cleall wn iddi droi allan yn llwyddiant holiol o dan arweiniad ,M r E. J. Cleruent-eynulleidfaoodd ma.wrioll, a chanu rhagorol iawn.

NEWYDDION 0 OGLEDD CYMRU, Gn-ersylU.—Mae yr eglwys ieuanc hon newydd ychwanegu at gydnabyddiaeth ei gweinidog. Gwerthfawrogir Ilafur y Parch Gibbon Griffiths yn fawr gan yr eglwys a r ardal yn gyffredinol. Bclwsycoed.-Bu y Parch Richard Jones, ficer y lie uchod, farw wedi dyoddef cystudd blin a maith. Yr oedd efe yn wr da. Beddgelert.—Y Parchn R. Roberts Lilios Talwyn Phillips, B.D., Bala; a Llewelyn Williams, Nefyn fu yn pregethu yn nghyfarfod blynydclol yr eglwys hon eleni Pregethwyd hefyd yn IjjTantmor a Phorth- madog gan y brodyr hyn Yr oedd yn llawen weled yr Achos yn Nantmor, yn edrych mor addawol. Rhyl --Cynaliwyd Eisteddfod o fri yn y dref uchod y l'asg, ac oherwydd hyny, a bod yr hin mor hyfryd. dylifai y lluaw's i'r dref. Cadt iriwyd yn y prif gyf- arfod gan y Parch Pandy Williams, a gwnaeth ei waith yn gampus Cacr.-Mae yr Eisteddfod yma bellach yn hen sefydiiad y tymhor yma oli- flwyddyn. Cvvynir nad oedd y cynuttiadau eleni i fyny "g arfer, na'r cyst-id- leuwyr mor lluosog, beth bynag am ansawdd y cyfansoddiadau, ag orfer Er hyny, ni bu y cyfar fodydd yn ofer, citlir gwnaed yno lawer o ddaioni. Da genym weled. fod y Parch H. Ivor Jones yn gwneyd gwaith da yn y ddinas. Rkos —Mae y Parch R. Jones gwcinidog y Meth- odistiaid, newydd gychwyn ar ymweliad ag America. B riada dramwyo yno, gan bregethu yr Efengyl am ysbaid tri mis Gwr rhagorol yelyw efe ac yn ddiau y rhoddir iddo dderbyniad gwresog yn y Talaethau, ac y bydd ei weinidogaeth yn fendith i liloedd o n cydgeuedl tudn, W i r Werydd. Bydded cysgod y Nef drosto yn ei deithiau, nes dychwelyd etc i fynwes ei deulu a I bobl. Gwrecsam— Cyn ei ymadawiad a'r Cefnmawr, derbyniodd y Parch J. Charles a i briod, anrhegion gwerthfawr gan yr eglwys a'r ardal. Bellach, mac wedi dechrea yn ci faes newydd, a chynaliwyd cyf- arfod y dydd o'r blaen i'w groesawu, ar ei ddyfodiad i'r dref. Mae Gwrecsam bellach y canolbwynt pwysicaf yn Ngogledd Cymru. Mae rhwydwaith ei reilffyrdd bron a bod yn berffaith, a gwneir ynddi fasnach anferth. Cynydda ei phoblogaeth yn gyflyni anarferol. Fel y gwelir, mac yma faes digymh.r i ddyn, i ddyn icuanc UHWD nerth ac yni. Hyderwn y bydd ein brawd yn nerth yn mywyd mocsol ac ys- brydol y (iref. Y Fasnach Lofacl.—Hytr en yn edrych i fyny y mae pethau ar hyn o bryd. Mae y dynion yn gvveilhio yn liawii, ac y mae y cyllogau yn gwella, ac y mae hyny yn rhoddi ysbryd newydd yn holl gyleh- oedd y Mwn Du.' Er hyny, mae llawer, yn enwedig o'r bobl ieuainc, yn ymfudo i wledydd tramor, yn enwedig i Canada Gyda Haw, mae miloedd yn gadael Liverpool bob wythnos. am y Drefedigaeth fawr hono. Ac y mae yn dyfod yn fater pwysig iawn o barthed i barotoi ar gyfer an- genion ysbrydol y tyrfioedd hyn. Gwelaf fod yr Eglwys Sefydledig yn brysur iawn yn gwneyd ei threfniadau trwy holl ranbaittnu y wla J. Cyfar- fyddir a'r ymfudwyr ar eu dyfodfa i'w cartreti new- yddion, a cheisir casglu cynulleidfao::dd mewn rhyw fath o adeiladau neu yn yr awyr agored, hyd nes y ceir eglwysdai mwy cyfleus. Mae hyn yn.iawn, a dywedaf o galon, llwyddiant iddynt. Ond pa Ie y mae yr YmneiHduwyr yn enwedig yr Annibynwyr ? Mae yn hyfryd gweled yr ymdrechion wneir gan Fyddin yr I ichawdwiiaeth. Hwy a'r Eglwys a wejaf fi o ddifrif yn y frwydr hon. Duw a'u ben. dithio Yn ddios, dylai yr holl enwadau ddeffro yn ddioed. i wneyd pobpeth a ellir i gadw yr elfen grefyddol yn fyw yr; meddwl y bobl hyn. Eglwys Amtibynol Newydd yn y y Parch O. J. Owen a nifer o frodyr a chwiorydd, wedi dechreu cynal gwasanaeth crefyddol yn Ys- goldy y Cynghor. Bu llwyddiant mawr ar y mudiad, ac y maent bellach wedi eu ffurfto yn Eglwys Annibynol du y Parchn R. Roberts, Rhos R. Peris Williams, Gwrecsam T. E. Thomas. Coed- poeth H. Parri, Rhosymedre ac E. Evans. y Wern, yn cynorthwyo yn y gwaith. Erbyn hyn, y mae yr Eglwys wedi ei derbyn Cyfarfod Chwar- terol. Bwriedir codi capel mewn rhan or lIe yr oedd eisieu capel ynddo. Dysgwylir y bydd yma iiChos cysurus yn rntien ychydig amser Mynydd Seion.—Bu y Parchn Peter Price, B.A., a Rhagfyr Jones, yn pregethn yn ngwyi iiynyddol yr eglwys hon eleni. Yr oedd y cynulliadau yn fawr- ion, a r weinidogaeth yn effeithiol. Abermaw.—Cafwyd Mrs M -rtha Roberts, o'r lie hwn, yn farw yn ei gwely y Sqbbath diweddaf. Yr oedd hi yn hollollach y Sadwrn blaauorol a gododd yr eneth oedd yn cysgn gyda hi yn y ty, aÏ gweled yn edrych yn 'rhyfedd.' Anfonwyd am y nieddyg, ac wedi iddo ddyfod, nis gallai wneyd dim ond hysbysu fod y druanes wedi marw. Rhcilffordd. Porthmadog a Beddgelert.—Er s gryn amser bellach bu gweithio prysur ar y llinell uchod. Mae twnelau wedi eu tori tiwy y creigiau crog, sc amryw ddarnau ohonynt wedi eu gwastadhau yma. > c acw. Gwariwyd swrn anferth o arian, oud yn dra sydyn saiodd y gwaith ac yn y cyflwr hwnw y mae yn awr. Gofidir yn fawr oherwydd hyn yn Bedd gelert oblegid bydd y llinell yn adnewyddiad bywyd i r pentref dyddurol hwn. Ymwelwyr wrth y miloedd.-—Ni chafwyd hire hyf- rytach ar y P isg er cyn cof, nag a gafwyd eleni, 'r canlyn:ad oedd fod ymwelwyr yn ymdywallt arnom o bob parth. nes gorchuddio ein glanau a n bryniau, ac hyd yn nod ein mynyddoedd uchel* Hyderaf en bod yn dychwelyd yn iachaeh ar ol yted awelon balmaidd Gwlad y Bryniau. Damiaain Dost.Fol yr oedd gwraig o'r enw Mrs Jenkios yn croesi llinell y rheilffordd wrth fyned ag ymborth i'w gwr, gerllaw i Orsaf Chirk, daeth y ger- by dres yn sydyn ar ei gwarthaf, a lladdwyd hi yn y fan. Ysgol Sirol Rlziwabo;t --rrefiiir i wneyd yr Ysgol y I hon yu gyfaddas i enethod hefyd. Mae y genethod yn a.wr yn gorfo i teithio i leoedd ereill, ac y mae hyn yn anghyfieusdra nnwr. Aift y treuliau yn ngJýn a'r ysgoldy yn fawr, ond bydd y cyfleusdra 1 rieni a genethod bright y cylch yn gorb\vyso pobpeth.