Y Tyst

CASTELLNEDD A'R CYLCH. Bethesda, Britoitferrj,Dvdd Sul, Mawrth i7eg. cynaliodd yr eglwys hon ei chymanfa gerddorol o dan arweiniad Mr W. J-. Evans, Aberdar. Llyw- yddwyd CyfHfod y boreu gan Mr Benjamin Thomas, a datganodd y plant yn swynol iawn, Glyncollen,' Only a beam of sunshine,' Deuwch blant,' Lau- sanne,' a They that wait upon the Lord.' Felly cafwyd dechreuad da. Yn y prydnawn llywyddwyd gan Mr David Harris, a chanodd y cor Glasfryn,' 'Fern Bank,' 'Houghton,' Castle Rising,' an- themau 'Sanctus a O, sing unto the Lord (D. J. Avan Thomas), 'Taliesin,' a'r corgan Beckwith.' Yn oedfa yr hwyr, cymerwyd y gadair gan y Parch T. Hughes, a datganwyd Cathedral Chant, Nafa,' Westminster Abbey,' Y Perermion,' I Pontai-fian,' a St. Chrysostom.' Mwynhawyd gwlcdd mewn gwirionedd. Yr organydd oedd Mr D. J. Avan Thomas Soar, Castellnedd.—Yn y Gwyn Hall, o dan nawcld yr cglwys yn Soar, nos lau, Mawrth 14eg, rhoddodd y cor, o dan arweiniad Mr John Davies, yn cael ei gynorthwyo 'gan gantorian ereill, berftormiad o'r oratorio Lazarus at Bethany.' Y datganwyr oedd- ynt: Madame John Thomas, Llanelli; Miss Rachel Thomas (Llinos Penar), Mountain Ash Mr John Roberts, Abertawe; a Mr George Llewelyn, Port Talbot. Gwasanaethwyd hefyd gan seindorf lin- ynol Mr Hutchins, a chan Mrs Maggie Hopkins, C. R.A. NI fel cyfeilyddes. Yr oedd y gyngerdd yn llwyddiant hollol, ac yn adlewyrchu clod nid byehan ar yr arweinydd medrus ac ymdrechgar yn nghyda'r cor dysgybledig oedd dan ei ofal. Maesyrllaj-Nus lau, Mawrth 2iain, llnnwyd y Gwyn Hall i wrandaw gwledd gerddorol roddwyd gan G6r eglwys Maesyrhaf, yn cael eu cynorthwyo gan y cantorion enwog canlynol: Soprano Miss Marianne Squire, R.A.M., a R C.M., Caerdydd, a Miss Lottie Wakelin, L.R.A.M-, Llundain; tenor, Mr Thomas Thomas, Llundain; bass, Mr Barry Lindon. Y cyfeilydd oedd Mr Haydn G. Phillips, a'r arweinydd oedd Mr Samuel Arnold. Yr oedd pawb yno wrth eu bodd. Ymwcliad yr Undeb.—Mae eisoes swn traed tyrta yn dyfod yn y pellder i gyfarfodydd yr Undcb gynelir yma Mehefin 24-27, ac y mae y pwyllgor Ileol wrthi y dyddiau yma a u holl egni yn gwneyd y parotoadau angenrheidiol. Mae y lie mor gano'og, a phob peth mor gyfleus yma i gynal yr Wyl, fel y dysgwylir y bydd nifer luosocach yn Nghastelluedd nag a welwyd mewn unrhyw Undeb blaenorol. Daw y trefniadau a'r gwahoddiadau alLm bob yn dipyn. Afiechyd Gweinidog — Mae ein hanwyl frawd y Parch James Edwards Soar, yn dyoddef y dyddiau hyn oddiwrth effeithiau anwyd trwm, fel ag i'w analluogi brcgethu er's Snibbath neu ddau, ond mawr hydcrwn y bydd yn holliacli crbyn y daw y llinellau hyn drwy y wasg. GOHEBYDD. ->

LLWYDDIANT CYMRO. Dot neillduol gCllym gol'nodi'r ffaith niai Cymro sydd wcdi cipio y flwyddyn hoiv wobi- bwysig iawn oedd yti ago red i holl I' fy.i!wyr -Y PrifysgoJ Rhydycliain, sol' 'The Hall-Haughton Greek Testament Prize.' DYlua. brif wobr Rhydycliain yn Ngroeg y Testament Ncwydd, a'r gwr llwyddianus ydyw Mr Joseph Jones, B.A., B.D., 0 Moriah Aman, Cwmaman, Aberdar. Mae'r clod iddo yn fwy, oblegid dyma'r tro cyntaf i Gymro i en ill yr anrhydedd hwn. Y ■proximo eweessit ydoedd Mr It. É. Liglitfoot, Colcg Worcester, wyr i'r diweddar Jisgob Lightfoot.

EGLWYS ANNIBYNOL CRAIG CBFNPARC. SYH, Mown afcebiad i'r Pai-cli JÐ. A. JciikmH, digoll yw dyweyd fod yr cglwys uchod wedi ei "I 1 11 chorffoli gall weinidog parchus o'r Annibyn wyr. Pe breuddwydiaswll fod cyhoeddi mau- ylion yn lianfodol, rhoddaswn hwynt yma, ond ymataliaf. Felly, dyna ddiwedd ar yr oheb- iaeth ryfedd hon. Yr ciddoeli, clc., > NOAH WILLIAMS.

GwAKErmR y bydd i un btychaid o CLAilKE'S B 11 p, jrq T,ob dvferlif o'r PeiriaDau Iroethol yu uu o r ddau ryw[ wedi ei enill neu gyfansoddiadol noenau vn y cefn. Gwarentir ei fod yn hollol rydd oddi- wr+b Afpvnm! Ar werth mewn blych.au 4s 6c yr un g&u jr Ml FSlwyr a Gwerthwyr Meddyginiaeth Breintlythyrau, Tnfrmir ef i unrhyw gyfeiria.i am 60 o lythyrnodau gan y Lincoln and Midlaud Counties Drug Company, Lincoln.

NEWYDDION 0 OGLEDD CYMRU. Cefnmawr.—Colled ddirfawr gafoad yr eglwys pynulleidfaol Saesoneg yn y lie hwn yn marwolaeth 1r John Smith, un o'i swyddogion. Yr oedd efe yn "ihob ystyr yn wr cadarn, nerthol. Treuliodd ei Oes o'r bron yn y He. ac nid yn fuan y gwelir ei Syffelyl). Gwasanaethwyd yn ei angladd gan y Parch J. Charles, ei weinidog. Rhos.—Bu Cor Undebol Bethlehem yn rhoddi Perfformiad o'r 'Creation' (Haydn) i gynulleidfa Mae Mr Dan Roberts, arweinydd y cor, ^edi gweithio yn galed yn ystod y flwyddym ^diweddaf, ac wedi llvvyddo tu hwnt i ddysgwyliadaH !)eb i feistroli darnau mor glasurol a godidog. ^Wriada y cor fyned rhagddo eto ar yr un llinellau, es dwyn darnau mwyaf gogoneddus y prif awduron 1 fri yn yr ardal. Diau y bydd hyn yn foddion effeithiol i buro a dyrchafu chwaeth gerddorol y Symydogaeth. Mocljrc, Mon.—Ger llaw i'r pentref hwn, ar ochr Jjdwyreiniol Mon, yn y flwyddyn 1859, y drylliwyd y 'long odidog Royal Charter, ac y collwyd lluaws o tywydau gwerthfawr. Yr wythnos o'r blaen, ar drai tywydau gwerthfawr. Yr wythnos o'r blaen, ar drai lel, aeth rhai o'r trigoli ) n i'r He, a dechreuasant jiUrio yn y traoth, gan obeithio dyfod o hyd i ryw- o weddillion llwyth y llong. Cafwyd amryw bethau, ac yn eu mysg sofren. a hono wedi camu dan ddirwasgiad. Cafodd y darganfyddwr ddeg ^Ht ar hugain am dani yn y fan i'w chadw yn adgof 1r1 yr amgylchiad pruddaidd. Rangor,—Er colled fawr i'r ddinas, bu farw Mr 4gh Jones. Bu am dymhor yn aelod o'r Cynghor Sltol a meddai ddylanwad mawr yn ei weithred- 'a(W, Wesleyad oedd efe o ran crefydd, a dygai st*:l dros bethau y Deyrnas. Nantitumor.—Anrhegwyd Mr Pollock, arweinydd y Cor Undebol yn y He hwn, a set gyflawn o weith- a.u. Syr Walter Scott. Mae y gwr a anrhydeddwyd fel byn wedi bod yn hynod o lwyddianus fel rweinydd, ac i enyn a phuro chwaeth gerddorol ™ yr ardal. Rhoddwyd anerchiad ar yr achlysur San y Parch J. Howell, yr hwn sydd er's blynydd- ()edd bellach yn llafurio gyda chymeiadwyaeth yn y vlch hwn. '^aufyUin.—Bu yma gyfarfodydd effeithiol yn IIglyn a'r Feibl Gymdeithas. Yn y mater hwn, mae Yr Eglwyswyr a'r Ymneillduwyr yn uno yn galonog, "mlygir sel mawr dros roddi Beibl i bawb o bobl £ byd. Erys y Parch J. C. Jones i wasanaethu glwys Pendref ac achosion cyhoeddus gydag ™eithiolrwydd a chymeradwyacth mawr. Gw reesam.—Cynaliwyd yma yn ddiweddar yr hyu elwir Cyfarfod Arnddiffynol yr Eglwys. Daeth u yn nghyd, ac yn eu plith yr Esgob. Glasdwraidd avvn oedd yr areithiau. Nid oedd na thalent na'r n Wreichionen o athrylith mewn dim a ddywedwyd {L° a gwaeth na hyny, yr oedd yr arcithwyr yn Hfurio o dan anwybodaeth dybryd, neu yn gwyr- roi y gWjrionedd yn wirfoddol. Ton yr holl J^ehiadau oedd, mai gelyoiaeth at yr Eglwys tu ol i'r holl gri am Ddadgysylltiad a Dad- ^doliad. Prin mae eisieu dywcyd wrth neb heb ^dallu gan ragfarn a llwch uur nad oes rhithyn o Yr,r\onedd yn y myncgiad uchod. id gelyniaeth at Eglwys, ond yn hytrach awydd i'w rhyddhau o'i a^thiwed, a dryllio y tidau sydd yn ei chysylltu Vtywodraeth, a'i gollwng i ryddid i gyHawni ei (j. a,th ysbrydol, sydd tu ol i'r ymdrech a wneir. pen haner can' mlynedd eto bydd y gwaith Vm1 wneyd» ac n' bydd neb yn fwy diolchgar i'r t, ^neil](JUWyr a geblir yn awr na'r Eglwyswyr eu Byddwn amyneddgar. Rhan o dal pob f^.ygiwr ydyw cael ei ddylorni yn y presenol, a'i y dyfodol. Os bydd ef wedi disgyn i'w fedd ei gydnabod, pa wahaniaeth am hyny ? Ei ,t*1 a erys i'w ganmol yn y porth. ^n^0^cn'—Mae y Wesleyaid Seisonig wedi codi hardd yn y dref hon yn ddiweddar, ac y mae urn i'r ^e* Aed i amryw filoedd o gostau, ac 4(1 symiau ardderchog eisoes wedi eu rhoddi a'u dylanwadau ereill yn gryfion a °'> et0 mae Ymneillduaeth yn cryfhau yn y ll—Mae Dyfrig, y clfcrigwr poblogaidd a yn symud i'r Gaerwen Mon. Cafodd (w^g'on gwerthfawr wrth symud, ac amlygwyd Sj wiawr iddo gan ei gyd-drcfwyr. gty Mfe.—Mae si yn y gwynl er's wythnosau fod y c°5w tnwn yn y hwu yn ail-gychwyn. Da y 11 Aynyddoedd yn ol y fath brysurdeb fyddai Sh".11.aaws 0 ^dynion yn y lie yn llawn gwaith, a i^liadau da ar y Sul yn addoli, a phob peth yn -11 m^aen yn hyfryd. Mawr hyderwn y daw '^1 yr haul ar y bryniau eto, ac y gwelir llwydd- ^^»awr yn y 11c. \Jaircd,ereinion.—Cynaliwyd yma gyfarlod ^rw^ry^e^<i i bleidio Dadgysylltiad a Dad- °ilac^' y bydd i'r areithiau a draddod- krydd aaael argrafF dda ar feddyliau pobl ieuainc yr Pmtrc*tbeirdd —Yr of dd hen wr o'r enw J. Bebb yn byw mewn ty bychan ei hunan yn y pentref. Yr oedd yn cael yehydig o'r plwyf at ei gynaliaeth, a thelid i gymydoges am ofalu am dano. Gwesgid arno gan yr awdurdodau, gan ei fod mor ddiam- ddiffyn, i fyned i mewn i'r ty. Na,' meddai yntau, byddai yn well genyf newynu i farwolaeth na iiiynqd yno.' Yn mhen yehydig, gwelwyd mwg yn dyfod o ffenestri ei dy, a gwelwyd fod y lie yn myn'd ar dan, a chafwyd yntau yn ei wely wedi llosgi yn dost, ac yn hollol farw. Ar y trengholiad, datganwyd nas gellid gwybod pa un ai o fwriad neu ynte o ddamwain y bu hyny. Cruesoswallt.—Gwysiwyd amryw bersonau cyfritol yn y dref hon o flaen y fainc am wrthod talu am addysg sectol yn yr ysgolion dyddiol. Yr oedd ym- ddygiad y fainc at y'gwrthdystwyr hyn yn bob peth a ellid ei ddymuno. Dewiswyd un i ateb dros y lleill. a chafodd wrandawiad parchus, a gwnaeth yntau ei waith yn efleithiol. Gwrccsam.—Bu Mr Keir Hardie yn anerch cynull- eidfa yn y dref uchod y Sabbath diweddaf ar Sosialiaeth. Meddylier am ei feiddgarwch ei a'r rhai oedd yn trefnu y cyfarfod yn gwneyd dydd Duw yn sathrfa. Yn mysg 11awer o bethau dignfol a phlentynaidd ereill, dywedodd mai Sos;aliaethluedd iachawdwriaeth Prydain. Yn Lerpwl, y noswaith ddilynol, yr oedd y Parch R. J. Campbell yn sefyll ar yr un csgynlawr, ac yn pleidio yr un egwyddor- ion. Gobeithio fod Sosialiaeth y gwr parchedig yn iachach na'i dduwinyddiaeth, onide gwarcder ni rhagddi. Maesglas, ger Treffym>n.—Mnz gan yr Annibyn- wyr Seisonig achos btodeuog yn y lie uchod. Adeil- adwyd y capel yn 1814, Yn awr trefnir i gael capel newydd gwerth goop. Achos bywiog sydd yma, ac nid oes bryder arein meddwl na welir yma yn fuan gapel newydd hardd. Sil, Caernarfon.—Mae chweeh o ynadon newydd- ion wedi eq hapwyntio i'r sir, ac y maent oil ond un yn Rhyddfrydwyr. Castell PCltrhYIl -Mae teulu y Castell yn eu galar wedi derbyn llythyiau o gydymdeimlad oddi wrth y Brenin a'r Frenines, ac aelodau creill o'r Teulu Breninol. Bwriedir gwneyd rhywbeth i gofio am ei arglwyddiaeth yn Eglwys Gadeiriol Bangor ac yn Chwarel Bethesda. GOHEHYDD.

LLWYDDIANT ARALL YN MERTHYR. Ni ruddwn fawr yiiiddiriedaeth mewn dyn sydd yn Ilwyddo yn awr ac yn y man, ond ymddiriedwn yn llwyr mewn dyn sydd bob amser yn llwyddianus. Tebyg yr un ffordd y gallwn ymddiried mewn effeith iolrwydd moddion, pan wythnos ar ol wythnos y clywn am ei lwyddiant gan ein cyniydogion. Heddyw yr ydym yn argraffu achos arall o Fcrthyr. Mrs Clarke, 29, Upper TalT-strcet, Mcrthyr, a ddywed Am lawer blwyddyn yr oeddwn yn ferthyr i'r hyn y mcddyliwn bob amser oedd yn anhwyldcr yr arenau Nid oedd y poenui yn fy ngheln a'lIl lwynau ar y dcchreu ond ysgafn, ond fel yr iii amser yn mlaen parhaent i fyned yn waelh. Yna daeth y poenau yn swrth a pharhaus, ac ni chawn orphwysdra na dydd na nos; ar adegau gweithiai y poenau i fy ochr ac nis gallwn braidd gymeryd fy anadl. Cawn deimladau pensyfrdanol a chut yn y pen. Collais fy archwaeth, ac yr oeddwn bob amser yn flinedit,, ac ar lawr. Treiais lawer o foddion, ond heb gael un llesad. Ond yr oedd yn wahanol pan ddechreuais gyda Doan's Backache Kidney Pills, gan i mi o'r dechreu gael allan eu bod yn fy nghynorthwyo. Wrth ddilyn yn mlaen gyda'r moddion, daethuui yn rhydd o boen yn y cefn, a theimlwn yn well bob ffordd Yr wyf yn awr yn ddynes hollol wahanol, diolch i Belenau Doan am hyny.' Poen cefn sydd arwydd o anhwylder yr arenau, oherwydd nid yw y poen yn dyfod o r cefn, ond o r arenau, y rhai a orweddant yehydig islaw y mein- gefn. Achosir y poen gan wenwyn a rwystra ac a bwysa ar yr arenau, ac hyd nes y symudir y gwen- wyn hwn nis gellwch byth fod yn lach. Mae Doan's Backache Kidney Pills yn foddion arbenig at yr ar- enau a'r bledren. Mae Doan's Backache Kidney Pills yn ddau swllt a naw ceiniog y blwch (chwe' blwch, tri swllt ar ddeg a Raw ceiniog). Oddiwith bob fferyllydd ac ystordai cyffvr, neu anfonir trwy y llythyrdy yn rhad ar dderbyniad y pris gan y perchenogion- Foster McClellan Co 8, Wells-street, Oxford-street, London, W. Byddwch yn sicr eich bod yn cael yn union yr un fath belenau ag a gafodd Mrs Clarke.