Y Tyst

MEWN LLAW. Cymanfa Gerddorol Gogledd Maldwyn-Cymanfa Annibynwyr Meirion-Ymgyrch Dirwestol Ovfundeb 1) wyremiol Morganwg-Penygroes,, sir Gaerfyrddin— Cymanfa Ganu Rhanbarth Uchaf Maesteg-Arholiad Ysgolion sir Fon-Cymanfa MaIdwyn-Cymanfa. Dinbych a Fflint-Cyfarfodydd, &c.

PENODIAD Y PARCH TQWYN JONESYN GENADWRCARTREFOL I'R ANNIBYNWYR YN NGHYMRU. HYSBYSASOM yn ein rhifyn diweddaf fod y Parch J. TOWYN JONES, Cwmaman, wedi cydsynio a gwahoddiad taer Pwyllgor y Gronfa, ac wedi trefnu gyda'i eglwys i ddechreu ei waith" newydd yn mis Hydref. Diau mai gydag anhawsler mawr y gall yr eglwys ac yntau ffarwelio a'u gilydd ar ol eysylltiad sydd wedi profi am ddwy flynedd ar hugain yn ddedwydd a ffrwythlawn. Yn ystod yr amser yma y mae'r eglwys wedi cynyddu yn gyson, nes y mae yn awr y luosocaf 0 eglwysi Annibynol Cymru, ac y mae yntaa wedi ymdaflu mor llwyr i wasan- aeth y gened], fel nad oes unrhyw gwr o'r wlad lie nad yw yn adnabyddus. Oryn brawf ar y teimlad o'r ddwy ochr fydd yr ysgariad Ij hwn, er hyny da genym fod y naill yn f gollwng eu gafael o'r llall er mwyn Teyrnas y Gw AREDWB, am y credwn fod y peth iawn yn cael ei wneyd. Hwyrach mai buddiol fyddai galw i gof yr hyn sydd wedi arwain i'r peuodiad hwn. Y mae y Gronfa a gasglwyd drwy ymdrech mawr yn ystod y blynyddoedd diweddaf wedi ei defnyddio yn unig i gynorthwyo yn nglyn a thalu dyledion ein capeli, ac y mae yn gwneyd gwaith rhagorol. Mae y gwaith 0 leihau dyledion hen eglwysi heb fod yn gryf- ion wedi ei wneyd yn llawer hawddach, ac y mae sicrhau arian i gychwyn achosion new- yddion. wedi ei hwylusu yn fawr. G*yr y rhai sydd yn y drafodaeth fod y cymhorth sydd wedi ei estyn wedi bod yn ysgafnhad mawr mewn llawer man, ac efallai na wyr neb ond hwynt-hwy pa mor fawr ydyw wedi bod. Amcan canmoladwy oedl hwn, a da genym ei fod yn cael ei gyrhaedd mor effeithiol. Hir y parhao ein Cronfa i wasan- aethu crefydd drwy wneyd y gwaith teilwng hwn drwy fenthycia symiau o arian ar log isel am dymhor penodol, a thrsvy roi acubell grant, dan amgylchiadau ac ar amodau neill- duo], lie mae'r beichiau yn gwasgu drymaf. Ond yr oedd o'r dechreu amcan arall a ystyrid yn bwysig, ie, yn llawn gwerth ym- drech i'w gyrhaedd, set' cynorthwyo yr eglwysi gwanaf i gael gweinidogaeth fwy effeithiol, cyflogi cenadwr i dalu ymweliadau a hwynt yn awr ac yn y man, a threfnu hefyd i gychwyn achosion newyddion He y bernid fod hyny yn angenrheidiol. Gwelir fod yr amcan hwn yn driphlyg. Mae un wedd arno wedi ei gyrhaedd yn rhanol drwy benodiad Miss ROSINA DAVIES. Y mae hi yn talu ymweliadau a llawer o'r eglwysi gwanaf, ac yn gwneyd gwaith rhagorol. Derbynir ei hymweliadau gyda chroesaw mawr, a hawdd gweled fod y cyfresi 0 gyfar- fodydd a gynelir ganddi yn gadael dylanwad daionus a gwir ffafriol. Hyd yn hyn, ychydig sydd wedi ei wneyd gyda'r ddwy wedd arall, ac y maent yn bwysig iawn, os yw ein Henwad i ddal ei dir yn mysg enwadau ereill yn y dyfodol, ac ychwanegu cryfder. Mae o'r pwys mwyaf i'n heglwysi gwanaf dderbyn cynorthwyon tuag at gael gweinid- ogaeth effeithiol a chref. Pa fwyaf yr edrychir i fewn i'r cwcstiwn hwn, mwyaf i gyd y sylweddolir yr angen. Cofia y rhai oeddynt yn bresenol yn nghwrdd y Gronfa yn nglyn a'r Undeb yn Maesteg am y brwd- frydedd a godwyd yno ar y mater gan araeth alluog y Parch T. E. THOMAS, Coedpoeth. Dangosodd yr angen yn amlwg, a gwasgodd ar yr eglwysi i ddarparu i gyfarfod ag ef. Oddiar hyny y mae brodyr da ereill wedi bod yn gwasgu yr un petli, a'r teimiad yu addfedu. Yn nghwrdd y Gronfa yn nglyn a'r Undeb yn Mangor, pasiwyd penderfyniad yn ffafr sefydlu Sul y Gronfa, gyda'r bwriad 0 ddef- nyddio yr oil o'r arian a gesglid drwyddo i'r amcan hwn, yn nghyda threfnu cymhorth i sefydlu achosion newyddion. Fel canlyniad hyny, yn ei gyfarfyddiad cyntaf ar ol hyny; trefnodd Pwyllgor y Gronfa i anfon cylch- lythyrau allan i'r holl eglwysi yn eu cymhell i fabwysiadu Sul y Gronfa, a gwneyd casgliad, pa mor fychan bynag. Nid llawer o'n heg- lwysi atebasant i'r cais, ond gwnaeth riifer. Ffrwyth yr apel oedd rhyw 150p. Yn mis Ebrill diweddaf, rhanwyd y swm yna, ar ol ymchwiliad manwl i fewn i amgylchiadau llu o eglwysi gymeradwywyd i sylw y Pwyllgor gan ei aelodau mewn gwahanol gyfuttdebau. Dygodd yr ymchwiliad hwnw ffeithiau i'r golwg na feddyliodd neb fed dim tebyg iddynt yn bodoli yn ein mysg. Deallwn fod aelodau y Pwyllgor yn synu a gofidio wrth ddeall gwir sefyllfa pethau mewn llawer man, ac yn teimlo y dylid gwneyd ymdrech fwy penderfynol a gwrol i gwrdd a hi. Dan yr amgylchiadau yna penderfynwyd penodi cenadwr ar unwaith i gymeryd y mater pwysig hwn i fyny, a'i osod yn y goleu priodol ger bron yr eglwysi. Teimlid yn gryf mai y peth cyntaf i wneyd ydyw, gwneyd Sul y Gronfa f)l llwyddiant. Ystyrid ei fod yn eithai posibl, gyda threfniant effeithiol a chenadwr da, i wneyd i'r Sul yma gynyrchu saith lieil wyth cant 0 bunau y flwyddyn, ac efallsi ychwaneg, ac mai dyna y peth cyntaf i g? i'w sicrhau, ac yna y dilynai pethau ereih- Rhaid cael arian cyn y gellir gwneyd gwalth effeithiol, a thybid y buasai yn bosibl cael swm felly heb feichio yr eglwysi mewn mod" yn y byd. Gwyddid mai yr hyn sydd eisien yw cael gan bob eglwys gymeryd 61 rhan yn galonog, ac y gwneid y gwaith yn ddidrafferth. Ar ol dwys ystyriaeth, penderfynwjdgofY i'r Parch J. TOWYN JONES ymgymeryd gwaith. Gwyddem ein bod yn b gofyn poth mawr ganddo ef, ac nid oe:!dvm heb ofni gwrthod a wnai; a da genym ei fod wedi cy synio. Y mae yn adnabyddus iawn drwy Y Enwad i gyd, a bydd yn sicr 0 gael derbylliad croesawus i bob man. Y mae ei wa?th a t dderchog ef, a'i gyfeillion, y Parch 0. ROBEETS, a Mr JOSIAH THOMAS, yn nglya a gorphen y Gronfa, yn hysbys drwy Gyn^ Profodd ei gymhwysder at orchwyl o'r fat'1 pryd hwnw. Gwyr yn awr am yr holl fi/ onellau, a myn ei ffordd atynt. Dysgwy'1 yn hyderus y bydd ei Iwyddiant yn y gwal 0 hwn yn goron ar bob gwasanaeth y 113, eisoes wedi roi i'w Enwad, ac i grefydd yfl eln gwlad. Medda efe y gwroldeb i dori drwy, rwystrau, a'r tan sydd yn angenrheidio godi brwdfrydedd yn nglyn a mudiad 0 fatli. Yr oedd y Pwyllgor pan yn penodl Miss DAVIES yn argyhoeddedig eu bod y gwneyd yr hyn oedd iawn, ac y maent yr u fath wrth wneyd y penodiad hwn. lfwyr ach mai gwell fuasai gan rywrai i oedi Y ydig, ond teimlai y Pwyllgor, gyda'r ffelthlad d oedd o'i flaen, ei bod o'r pwys mwyaf i wjje^r trefniadau i alluogi y cenadwr i roi yr gauaf agoshaol at y gwaith, a chredw gwel pawb resymoldeb hyn ar ol deall y s yllfa. Y mae yn llawn bryd symud, a dyma symudiad wedi ei wneyd. Nid ydym heb wybod fod CymdeithasaO Lleol yn amryw o'r Oyfundebau, a'u gwneyd gwaith canmoladwy. Y mae pef ynas y rhai hyn a Sul y Gronfa yn gwes 1 sydd yn gofyn ystyriaeth, ac y inaeng .,r sicr y ca hyny gyda'r cyfle cyntaf. Rhal a gwaith gael ei wneyd, a rhaid i'r a<*° sydd yn eisieu i'w wneyd gael eu caS°url' Mawr hyderwn fod y symudiad hwn y*J' fydd yn cychwyn cyfnod newydd gwei'th yn ein hanes.

TABOR, LLANSAINT. Ffurjio Eglwys. — Cangen yw yr uch0(l Gapel Sal, Cydweli. Bu am flynyddau j_b graddol gynyddu, ac y mae ar foreuaa g> CymuDdeb yn talu ymweliad a'r fa^11 Yn y diwedd penderfynwyd ei 0 { uo eglwys ar ei phen ei hun, ond i aros dan y weinidogaeth, a galwyd y Parch icrvf- Jones, M.A., Caerfyrddin, at y gwein^ nLjrxer, lawni hyny 0 wasanaeth, a dydd w0 Mehefin 8fed, y bu hyn. Am 2 y pry1i eR. wedi i'r Proffeswr ddechreu y eyfarfod, preg, ethodd Mr George Phillips, Caer^radin. 6, dechreuwyd y cyfarfod gan Mr John x>. y Coleg Caerfyrddin, gwr ieuanc o'r He, a p ethodd Proff Jones, M. A. VYedi hyu darLrf, odd Mr Gouier Henry enwau yr ae}5f iant yr eglwya newydd—55 mewn rni Q eair 0 ddymuniad am eu liwyddiant m&s ddiaconiaid Capel Sul, Mri VV". Jones a Davies. Yna gweinyddwyd y Cymjin ^ae y Parch W. C. Jenkins, y gweinidog. golwg lewyrchus ar yr eglwys leuan j dymunwn ei llwyddiant. W. j--ad