Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
Hide Articles List
3 articles on this Page
',rODDIAR GORYN MOELYGEST.
News
Cite
Share
',r ODDIAR GORYN MOELYGEST. Coryn y Moelwyn Ma,wr.—Llongyfarchiadau at y Gweledydd. Diolch iddo am gydnabod fod ar- ¡-' syllfa Moelygest yn up to date, ac hefyd y ceir yma 'olygfa glir.' *A gellir dyweyd hefyd, 'Imi- tation is the sincerest flattery.' Diolch am y gwahoddiad caredig i ddringo i fyny,' ond bydd yn well genyf ddringo i lawr at y gauafyma, yn enwedig os y bydd mor galed a'r un blaenorol; tic heblaw hyny, nid oes angen dringo mor uchel i weled olwynfeirch; gwelir canoedd bob wythnos r o gwmpas bodiau y Foel yma. Cyfarfod Gweinidogion.-Ar y laf cyfisol y gwelwn y frawdoliaeth yn hwylio eu camrau tua thrigfan yr hen dad o Dabor, oblegidydyddhwlnw y cynelidy eyfarfod misol. Gwr y ty oedd a'r awenau yn ei law, ac efe hefyd ddechreuodd y cyfarfod trwy weddi. Oafwyd gan y Cadeirydd ddarlleniad rhagorol o ran o Salm xxxvii. Dar- llenodd Mr Ivor Jones adolygiad manwl a medrus ar y Rbagarweiniacl i I The Redemption of Man' (Dr Simon). Cynwysa y rhan hon o'r llyfr gryn- odeb pur gyflawn o'r gwahanol ddamcaniaethau yn nghylch yr hwn. Dysgwylir gwledd yn y llyfr. Cafwyd esboniad prydferth gan Mr Nichol- I son ar 'Y Gwynfydau' (Matt. v.) Braslun o bregeth ar Salm xxxvii. 5, 6, oedd y gyfran o'r gwaith a ddisgynodd i ran Mri Ross Hughes, a Williams, Maentwrog. Dilynid yr boll bethau uchod gan ryddymddyddan bywiog a siriol. Nod- weddid y cyfarfod gan fywiogrwydd, yn enwedig y rban olaf obono, wedi i'r cyfeillion fod yn cyfran- r I ogi o'r danteithion a barotoisid ar eu cyfer, ac yn yfed y te a dyfaaai ar ucheldiroedd Ceylon, yr hwn a ddygwyd adref gan fab y ty, yr hwn sydd yn ar- ianydd ilwyddianus ar yr ynys er's rhai blyn- yddau, ond sydd ar hyn o bryd yn mwynhau ychydig seibiant yn ei hen gartref. Yr oedd yn j flin iawn gan y frawdoliaeth nad oedd Mrs Jones J yn gref ei hiechyd, ae befyd fod un o'r merched yn wael yn Llundain. Dymunwn i'r ddwy adferiad ■>. buan a Ilwyr. ■*>- Dirtoest.-Y mae Pwyllgor Cymanfa Ddirwestol fl Lleyn ac Eifionydd wedi penderfynu ceisio ffurfio undebau dirwestol Ileol yn nglyn a'r Gymanfa. Bodola math o undeb dirwestol rhwng eglwysi Porthmadog er's blynyddau, ac y mae wedi gwneydgwlith da mewn llawer cyfeiriad. Oeisir yn bresenol ffurfio undeb tebyg rhwng eglwysi Borthygest a'r Morfa Bychan. Gobeithio y llwyddirac y gwneir gwaith effeithiol. Y Feibl Gymdeithas. Cynaliwyd cyfarfod blynyddol y Feibl Gymdeithas yn y Neuadd Drefol. Porthmadog, nos Fawrtb, y 5ad cyfisol. Dr S. Griffiths yn y gadair. Darllenodd Mr R. McLean, yr ysgrifenydd, y cyfrifon arianol, y rhai a ddangosent leihad bychan, a hyny, fel y tybid, oherwydd gerwindeb y gauaf. Yr ymwelydd ar ran y Gymdeithas eleni oedd y Parch D. C, Edwards, M.A,, olynydd Dr Dickens Lewis. Byr iawn oedd ei anerobia-d-yehydig dros haner awr -ond efallai fod a fyno gerwinder y noson a hyny. Tarawyd ni yn ystod yr araeth, fel llawer tro blaenorol, gan y modd penagored a chamarwein- iol y cyfeirir at gyaylltiad y Feibl Gymdeithas a'r Cymdeithasau Cenadol. Cyfeiriodd y siaradwr eleni at amryw Gymdeithasau Cenadol, gan wneyd cyfeiriad caredig a pharchus at Gymdeithas Gen- ii adol Llundain; a dyweiai fod y Gymdeithas hono v> yn defnyddio tua deg-ar-hugain o wahanol gyf- ieithiadau o'r Beibl, a'i bod yn dybynu yn gyfan- gwbl am danynt ar y Feibl Gymdeithas. Pall iawn I yn ddiau o feddwl y siaradwr oedd camarwain neb, ond gallai unrhyw un sydd yn anwybodus o ffeithiau yr achos dynu y cisgliad mai yr oil sydd gan genadon y gwabanol Gymdeithasau i'ftwneyd, pan yn wynebu cenedl neu lwyth am y tro cyntaf, ydyw derbyn cyfienwad parod o Feiblau a Thesta- mentau yn jaith y cyfryw gan y Feibl Gymdeithas ond gwyr y cyfarwydd mai nid felly y mae. I gyfiawnhau y sylwadau uchod, ac i oleuo rhywun all fod mewn anwybodaeth, caniatäer i mi wneyd y dyfyniad canlynol o I Hunangoflant Dr Paton.' Ysgrifenu y mae am Ynys Aneityum Daliodd dwylaw ac ymenydd cysegredig y cenadon i lafurio ddydd a nos i gyfieithu Llyfr Duw. Daliodd dwy- law a thraed ewyllysgar y brodorion, trwy bym- theng mlynedd hir, ond diflinder, i blanu a pharotoi arrowroot i dalu y deuddeg can' punt angenrheidiol i argraffu a chyhoeddi y Llyfr. Flwyddyn ar ol blwyddyn, gosodid o'r neilldu fel cyfran Duw yr arrowroot, yr hwn a ystyrid yn rhy gysegredig i'w ddefnyddio yn ymborth beunydd- iol, ac anfonid ef i Ysgotland ac Australia i'w wertbu gan gyfeillion kelly V talasant bob ceiniog.' (J. G. Paton, tudal. 77 ) Na thybier am eiliad mai beirniadu y Gymdeithas yr ydym, ond beirniadu y dull o ddwyn ei hawliau i sylw. Yn ystod y eyf- arfod, siaradwyd gan amryw o weinidogion a lleygwyr. Ar gynygiad y Oadeirydd, pasiwyd pleidlais o gydymdeimlad a. Dr Dickens Lewis, yr hwn, fel y deallwn, sydd yn gorwedd yn beryglus glaf. Cyfarfod Oystadleuol.—Nos Fercher, y 6ed cy- fisol, cynaliodd Ysgolion Sal Borthygest eu cyfar- fod cystadleuol blynyddol yn Neuadd Drefol Porthmadog. Arweiniwyd gan Mr R. Roberts (Llew Glas), ond gorfodwyd ef i ymadael ar y canol, a disgynodd y cyfrifoldeb ar ysgwyddau ereill. Y cyfeilydd oedd Mr J. 0. McLean. Y beirniad cerddorol, Mr O. Williams, Nefyn. Beirniad y farddoniaeth, Eifion Wyn. Y beirniaid ereill oeddvnt y Parchn R. H. Evans, W. J Nicholson, G. Parry, D. E. Jenkins, Mri D. A.. M. Roberts, a W. D. Jones, a Mrs Ann Jones, Pen- rhyn. Oafwyd cynulliad rhagorol a gweddol o drefnus ar y cyfan, ac ystyried y nifer luosog o bobl ieuainc oedd yn bresenol. Wele restr o'r buddugwyr ar y prif destynau :-Traethodau- I Rhwymedigaeth Ieuenctyd i'w Cyfamod Eglwyig,' 10s, Mr John Williams, Garth; I Gwastraff,' i rai dan 25 oed, Mr Robert Lloyd Jones, Minffordd Atebion ar Epistol Philemon, Mr John W. Jones, Borthygest. Barddoniaeth-50 llinell, 4 Fy Nuw, Fy Nuw, paham y'm gadewaist?' Tryfanwy; Ar fin y Traeth,' Tryfanwy; Englyn, Y Bysgod- rwyd,' John Jones, Llanfrothen. Cerddoriaeth— 'Y Blodeuyn Olaf' (J. Ambrose Lloyd), X4 a medal, Cor Mr Humphrey Jones, Porthmadog; Y Owchgan,' parti o 16, Parti Mr Humphrey Jones; Deuawd, Mr Rees Barrow Thorpe a'i Gyfnill; Unawd Bass, 11 yn cynyg, Richard Jones, Llanfrothen Unawd Tenor, R. B. Thorpe; Unawd Seprino, Jenny Morgan, Porthmadog; Unawd Contralto, Ellen Roberts, Borthygest; Unawd i blant dan 14 oed, Mary Williams, Borth- ygest. Yn yr adran amrywiaethol, enillwyd gwobrau gan y rhai canlynol:—Thomas Roberts, Lloyd E. Jones, E. M. Griffiths, John Henry Roberts, MathewlRoberts (tair gwobr), yn nghyda nifer ereill a enillasant wobrwyon llai. Ymddengys y symudiad hwn yn chwanegu nerth ac ya enill poblogrwydd. Gresyn na fuasai mwy u gyfeillion lleol yn ymgeisio, oblegid er eu mwyn hwy y sefydlwyd y cyfarfod. Cydymdeimlad.-Cydymdeimlir yn fawr trwy yr holl ardal A'r Parch J. H. Parry, Llansamlet, yn ei brofedigaeth lem o golli ei briod, yn ogystal ag a, pherthynasau Mrs Parry, sef Mr Ebenezer Roberts a'r teulu, Bank-place, Porthmadog. Cyn ei symudiad i Lansamlet, yr oedd Mrs Parry yn aelod selog a defnyddiol o eglwys Salem. Perchid hi gan yr holl gymydogaetb, ac adnabyddid hi fel cantores o fri. Caffed ei phriod a'i tbeulu ddy- ddanwch Duw yn eu tywydd mawr. Morfa Bychan.-Nos Fawrth a dydd Mercher, y 12fed a'r 13eg cyfisol, cynaliodd eglwys Siloam gyfarfod pregethu, yn yr hwn y gwasanaethid gan nifer o gymydogion caredig a roddent eu gwasan- aeth yn rhad i helpu yr achos, sef Mri Morgan Roberts, Penrhyndeudraeth, EliBeus Williams (Eiflon Wyn), y Parchn G. Parry (M.C). a H. Ivor Jones. Anfynych y cafwyd cyfarfod mwy dymunol. Eneiniad hyfryd ar yr holl oedfaon, a'r genadwri yn bwrpasol a gafaelgar. Gwnaed casgliadau rhagorol yn y cyfarfod tuag at leihau y ddyled ar yr addoldy. Gwna yr eglwys yn y lie ymdreehion oanmoladwy tuag at dd'od yn rhydd, ac y mae rhai o'r aelodau ac are ill wedi addaw rhoddi benthyg yr holl arian sydd yn eisieu yn awr yn ddilog. Capel Coffadwriaethol.-Clod mawr sydd yn ddyledus i weinidog llafurus y capel uchod, y Parch H. Ivor Jones, am ei ymdrecbion diflino gyda'r plant. Y noson o'r blaen arwyddodd dros 60 ohonynt gerdyn ardystiad yn cyawys y pethau canlynol:—1. Darllen y Beibl a gweddio bob dydd. 2. Ufuddhau i'w rhieni- 3. Tynerwch at bob creadur. 4. Ymgadw oddiwrth iaith ddrwg. 5. Ymatal oddiwrth ddiodydd meddwol. Dymun- wn o galon Iwyddiant i Mr Jones a'r cyfeillion selog sydd yn ei gynorthwyo i ddysgu y plant yn y pethau pwysig uchod. Afiechyd.—Y mae plant Porthmadog yn dyoddef ar hyn o bryd oddiwrth amryw glefylai, a'rysgol- ionwedi eu cau er's hir wythnos. Hyd yn hyn, y mae yr ardaloedd cylchynol yn glir oddiwrth y clefydau. GWYLIEDYDD.
Advertising
Advertising
Cite
Share
GY F A I L L Methu gweithio, methu bwyta, DARLLEN methu cysgu—dyna gri llawer o dyddiau hyn-diysbryd, digalon, poen yn y cylla,poen yn y pen, po en yn y cefn, bias drwg ar y genau yn y boreu, y gwaed yn anmhur, y croen yn aflach, y llygad yn bwl a marw. Beth ydyw yr achos o hyn i gyd ? Dim ond diffyg treuliad, y gellir yn hawdd ei symud drwy gymeryd ychydig ddognau o Hugh Davies's Tonic Antibilious Pills. Deallwn eu bod yn llysieuol (Dandelion, Cammomile, a Rhubarb, &c.), ac yn ddyogel hollol i bob oed a rhyw. Diau y byddai IIai o Ddiffyg Treuliad. ond galw gydag unrhyw Fferyllydd am flychaid o Davies's Pills.' Gan bob Fferyllydd, Is. lie. y boes.
,--,ABERDAR A'R CYLCH,
News
Cite
Share
ABERDAR A'R CYLCH, Y Neuadd Ddirwestol.-Moo yr adeilad hwn wedi myned o dan ornchwyiiaeth yr helaethiad yn y misoedd diweddaf. Y cynllunydd ydoedd Mr Roderick, a'r adeiladydd Mr D. Daries, Aberdar. Mae yr adeilad mawreddog erbyn hyn wedi ei gwblhan ac wedi ei agoryd. Yr oedd y draul yn agos i < £ 2,000. Mae ya awr yn adeilad eang, hwylus, a chysurus, ae eistedda ynddo 1,800 o bobl. Nid yn hawdd y gellir gweled adeilad rhagorach. Gymdeithas Ryddfrydol y Benywod.—Cynaliwyd cyf- arfod cyhoeddus gan y Gymdeithas hon yn Carmel Hall, nos Lun, yr Ileg o Dachwedd. Yr oedd y llywyddes, Mrs D. A. Thomas, yn bresenol, a cbaed anerchiad rhagorol ganddi. Ar yr esgynlawr hefyd yr oedd ei phriod, Mr D. A. Thomas, A.S., Mri G. George, Y.H, Henadnr D. Morgan, Oynghorwr Barch R. Morgan, a'r Parch W. S. Daries, Llwydcoed. Tra- ddododd Mr Thomas araeth yn 11awa o sylwedd. Yr oedd yn gyfarfod gwir dda. Damwain flin yn Nantmilyn.-Boreu dydd Mawrth, cyfarfyddodd dan ddyn, un o Drecynon a'r Hall o'r Gadlys, &'a marwolaeth yn y gwaith a enwyd, trwy i ddarn o ddaear syrthio arnynt. Yr oedd y ddan yn briod. Carmel, Penrhiwceibr.—Ni bydd Ab Oynoo yn anfoddlawn i ni am dro ddyfod a rhan o'i faes gohebol ef i'r golofn hon. Diwrnod dyddorol iawn-dydd o lawenydd a gorfoledd i eglwys Carmel a'i pharchna weinidog-ydoedd dydd Linn, yr lleg o Dachwedd, canys yr oeddynt ar brydnawn y dydd hwnw yn gosod meini coffadwriaethol yn mnrian Ty Ddnw ar ei helaetbiad. Amgylehiad o ddyddordeb mawr, ac o lawenydd i Eglwys Ddnw ydyw gosod i lawr sslfaen y Ty, neu ei helaethiad, a'i adgyweiriad. Felly yr oedd yn amser Ezra. A hwy a gyd-ganasant wrth foliann ac wrth glodfori yr Arglwydd, mai da oedd, mai yn dragywydd yr ydoedd ei drugaredd Ef ar Israel. A'r holl bobl a floeddiasant a bloedd fawr, gan foliann yr Arglwydd am sylfaenu ty yr Arglwydd.' Pymtheg mlynedd sydd er cychwyniad yr Achos Cynulleidfai 1 yn Mhenrhiwceibr. Nid oedd y pryd hwnw ond ychydig nifer o dai ar lethr y bryn, a chydag oehr y gledrffordd a glanan y Gynon. Yr oedd y nifer o Annibynwyr oedd yn byw yno yn aelodau ffyddlawo yn Mountain Ash, a theimlodd rhai ohonynt y priodoldeb a'r ddyled- swydd oedd arnynt i gychwyn achos crefyddol gyda chychwyniad y gwaith glofaol oedd yn dechreu yno. Amlwg yw fod eisieu ffydd a gwroldeb ar y cyfryw rai i gyehwyn achos ar y cyfryw adeg ond yr oedd yno ddynion a'r ffydd a'r gwroldeb ysbrydol a chrefyddol hwn yn en meddijnt. Cychwynwyd ar y gwaith, 80 nid hir y bnwyd cyn adeiladn Carnael. Yr oedd gweithgarwch ac haelfrydedd yn nodwedda yr eglwys, a baont yn ffodas i gael gweinidog rhagorol, yn medda ar yr nn yni. Ychydig flynyddan a fnwyd cyn tala am yr adeilad. Mae Penrhiwceibr erbyn hyn wedi d'od yn lie poblog iawn, canoedd o dai yn y lie, ac yn parhan i fyned rhagddo, fel y mae rheidrwydd wedi d'od ar yr eglwys yn Ngharmel i helaethu cortynaa el phreawylfa, a'r dydd a enwaaom oedd y diwrnod i osod y meini coffadwriaeth yn muriaa en teml. Yr oedd yn brydnawn hynod o anffafriol gan y gwlaw a'r gwynt ystormllyd, ond er hyny, daeth cryn nifer yn nghyd. Yr oedd y brodyr yn y weinidogaeth a ganlyn yn bres- enol:-Parchn Jones, Mountain Ash; Griiffths, Cwm- dar Grawrs Jones, Ebenezer Jacob, Bethel; Edwards (M.C), Penrhiwcaibr; Sulgwyn Davies, Siloh Williams, Aberdar Mr Edmunds, Hirwann; Lloyd, Ynysybwl; Davies, Llwydcoed; ao efallai ereill nad adwaenem. Daethai hefyd nifer o gyfeillion a chy- chwynwyr yr achos sydd yn awr yn Mountain Ash ae Ynysybwl. Am dri o'r gloch, rhoddwyd penill allan i gaua gan y Parch R. Thomas, y gweinidog acyna ael yn mlaen a'r gwaith o osod y meini coffadwriaeth* Gwnaed hyn dan arweiniad y gweinidog. Gosodwyd y gyntaf gan Miss Margaret Haig Thomas, Llanwern, merch yr Aelod anrhydeddos hynaf dros y Fwrdeisdref, Mr D. A. Thomas. Yr oedd ef a Mr Thomas yn bresenol. Gosodwyd yr ail faen gan Mra E. Morris, priod Mr E. Morris, grocer, Penrhiwceibr a'r trydydd gan Master Norman Jones', mab Dr R. W. Jones, Y.H., Penrhiwceibr. Yna aed i gapsl y Methodistiaid i gynal gwasanaeth crefyddol. Llywyddwyd gan y gweinidog. Dechreuwyd trwy ddarllen rhan o'r Gair gan Mr Edmunds, Hirwann a gweddiodd Mr Davies, Llwydcoed. Caed wedi hyny hanea dyddorol o weith- rediadau yr eglwys gan Mr D. Thomas, yr ysgrifenydd. Casglwyd gan yr eglwys yn y tair blynedd ar ddeg di- weddaf at bob peth L4,230 6s 4c. Rbagorol yr egwyddor wirfoddol! Anerchwyd y cyfarfod ar ol hyn gan Mr D. A. Thomas, A.S, Mrs D. A. Thomas, W. Beavan, Mountain Ash W. Isaac, Penrhiwceibr; Evans, Ynys- ybwi; Eynon, Mountain Ash; Parchn Jones no Anthony, Mountain Ash, ac Edwards, Penrhiwceibr; a diweddwyd gan Mr Lloyd, Ynysybwl, trwy weddi. Gwnaed casgliad yn y oyfarfod at yr antnriaeth, a chaed y swm rhagorol o X103 Os 7c. Rhoddodd Mr D. A. Thomas, A.S, X10. Caed hefyd symian rhagorol gan foneddigion lleol, ac aelodau yr eglwys. Cynllan- ydd y capel a adnewyddir ydyw Mr Arthur O. Evans, Pontypridd, a'r adeilidydd ydyw Mr Jenkins ali Fab, Portb. Ma3 yr antoriaeth fawr tua £ 2,000; ond i eglwys sydd wedi profi yn y gorphenol agos fod ynddi galon i weithio, uid ydyw yr antariaeth ya dditn- Maent wedi gweithio yn rhagorol yn y gorpheno'- Rhif yr aelodau yn brosouol ydyw 344. Dymunwn i'r frawdoliaeth a'i gweinidog parchns a phoblogaidd yu Ngharmel, Penrhiwceibr, bob rhwyddineb as hwylasdod i fyued a'r gwaith yn mlaan. Gwyneb Dow to gyda'l bobl yn ea hauturiaetb.