Y Drych

CYFLOG Ar!ywydd y Tedaethau Unedig yw $50,000 y flwyddyn, oud y mae y bobl yn taln tua$250,000 y flwyddyn at gynal y Ty Gwyn.

ER fod 210,042 o ymfndwyr wedi gadael Prydain Fawr a'r Ivrerddon yn 1802, aeth 22,137 yno i fyw o wledydd eraill yn yr un tymor. Gan fod llawer o'r ymfndwyr yn dychwelyd hefyd, Did yw ileihad y boblog- aeth mor fawr ag yw ffigyrau ymfudiaeth. 1

Ni wna un drwg i'n merched gofio mai bedd merch yn India yw yr adeilad pryd- feithaf yn yr holl fyd. Er yr holl warad- wydd roddir ar y rhyw deg yn y wlad hono, mae y gofadall or-dlysaidd yn dyotiolaeth barhaua o warogaeth i wraig rinweddol.

GWBTHODODD llywodraeth Germani yn ddi weddar roi breinteb, ae hefyd gwaharddwyd gwnenthuriad a gwerthiad papyr y gellid dileu ysgrifen oddiarno gydag ysbwng gwlyb. Edrychai y defnydd yn union fel papyr cyfl. redin. Gellid yn hawdd ddychymygn y twyll ellid gyflawni gyda phapyr o;r fata.

NID yw gweithwyr Chicago a'r oylohoedd yn oyrohu yn dyrfaoedd i'r Ffair ar y Sab- botbf yn ol y dyngwyliad; ond oamgymeriad fyddai dweyd mai paroh i'r Sabbotb sydd yn eu oadw allan. Mwy na thebyg fod byohan- der yr ymwelwyr yn ddyledtm mewn rhan i'r ffaith fod cymaint o'r arddangosiad dan orch udd ar y Sabboth.

DYWEDWYD amser yn ol nad oedd yn wedd- ill o athrawon Atbrofa Lane ond Proff. SMITH yn nnig; ond yn awr y mae SMITH wedi gadael yr yagol i'w thynged. Modd bynag, ymddengys fod yr hybarch Dr. MOB BIS yn glynu wrth ei gariad cyntaf, ae efe sydd i ddyagti dnwinyddiaeth i'r efrydwyr. Mae yn eithaf cymwy. i'r gwaitb.

Y MAE San Francisco wedi bod yn prynn llawer o lo yn Awatralia; ond yn ol yr ar wJddion preaenol, prynir mwyfwy o hyn ali- an yn Japan. Mae cynyrch glofaol Japan yn cynydda yn gyflym; ac ni fydd y byd lawer hynach nes y bydd yr Ymerodraeth YnYRog yn gygtadlydd anturiaethuI yn nhrafnidiaeth y byd.

CLYWIR llawer am y ohws chwmni sydd yn rheoleiddio Bymudiadac y Chineaid yn y wlad, a'r farn gyffredin oedd en bod yn gwmniati masnachol. Ond ebewch o ddyn- ion ydyDt anfonir yma gsn y llywodraeth i ofalu am fuddion eu cydw!adwyr, ac y maett yn cynrychioli ohwe cenedl, Den y chwedos- barth i bi rai y rhenir p^blogaeth China. Mae pob Chinead ddaw yma dan nawdd a than gyfarwyddyd y dynion hyn. Cynryct- iolir China yr un modd yn mhob gwlad lie trigiana ei deiliaid.

GWNAED prcfiou dyddorol yn ddiw»ddarer GWNAED prcfiou dyddorol yn ddiwaddar Er gweled a oedd gan yr atynfaen ddylanwad ar ycorildynol; ond er gwneyd y profion yn co hob dull diohonadwy, methwyd a gweled un effaith gan y maen ar y gwaed gelloedd, nac ar gylchrediad y gwaed. Mae yr un peth yn wir am waed cwn, cathod, Ilyff airit, a chreaduiiaid eraill.

A i. awdaidod FLAIIMABIOX, y Seryddwr Ffrengig enwof, gallwn rj'buddio ein dai" llenwyr y bydd dwfr. yn unol a deddfau an- fcyblyg natra, wedi gorohuddio y ddaear yn mhen 10,000,000 oflynyddau; ae y bydd yr haul wedi llalgi allan fel canwyll frwyn yn mhen 30,000,000 o flynyddau, neu 40,000,000 yu y man pellaf. Nid oes dim tebyg i ryb- udd prydlon.

CYMEBWXD Dr. MEYER a'i wraig i'r ddalfa yn Detroit, am gario yn mlaen ddiwydiant newydd. Byddai MARIE, y wraig dybiedig, yn cymeryd arni ei bod yn sengl, ac yn fcudo dynion i'w phiiodi, ao yn yswirio eu bywyd an er ei budd. Yna byddai y "Dr." yn gwenwyno y gwyr, a'r ddau yn hawlio yr YI- whiant. Yr oedd gan y par oythreuliggyng- reirwyr yn ffugio marw, a thrwy lofruddiad un o'r rhai hyn y daeth yr anfadwaith i'r amlwg.

YN Pomono, Cal., mae pairiant,trydanol wadi bod mewn gweithrediad am chwe mia, aydd yn gyru peirianau wyth milldir ar hug- ain c bellder oddiwrtbo. Olwyn ddwfr sydd yn gyru y psiriant gweithredol, a thrwy ddyfais newydd, gellir atal rhan o beirianau melin heb effeithio cemawr ddim ar gyflym- der y peirianau eraill; rhywbeth yn debyg fel y rheoleiddir galln dwfr trwy godi a gostwng y llitddor. Dywedir fod y ddyfais gydd yn rheoieiddio y gallu, yn berffaith ymddiriodol a diwyrni.

BYDDWN yn ion am Eglwys Loegr; ond mewn gwilionedd, nid oes y fath beth yn bod ond mewn enw yn unig. Pe dymunai dyn cyfoethog wneyd rhodd i EglwYI Loegr, ni allai wneyd hyny, gan nad oes corfforiaeth a allai dderbyn y rhodd. Ni roddwyd na thai na thiroedcf, na threth na degwm i'r E ?• Iwys. Oyflwyiiwyd rhoidion. i beraonau neillduoi at ddybetiion neillduol mewn Uti. oedd neillduol; ond nid ces gan yr Eglwjs fel y cyfryw un awdurdod arnynt; ao ni all ea newid na'u meddianu fel Eglwya.

TALODD elifeddiaeth JOHN JACOB ASTOR a'i hilicgMth $120,000 i ddinax New York eewn trathi eleni; mwy na holl swm treth y ddin as ya 1820 Di&u y byddti y cireth yn Haver mwy pa piisid yr eiddo yn gyfiawn. Trethir teulu VANDEP.BILT i$GJ8 000; ond y mae yr olaf yn defnyddio eu cyfoeth i well pwrpa-i na'r blaenaf, am en bod mewn anturiaethau yn ihoi gwaith i filoedd lawer o lafuiwyr. Gwell yw oeisio efelychu na meildithio djn- ion fel hyn. Tebyg nad oes yr tin o'n dar- Hen wyr na charai fod yn VANDEBBILT pe gallai. ♦

YN y cynwrf preaenol y mae rhai o'r pap- yrau yn ailargraffa proifwydoliaeth a wnaeth y diweddar HORATIO SEXMCLR yobydig cyn ei farwolaeth. "Bydd y rhyfel cirtrefol neaaf," meddai SEYMOUR, "rhwng y Dwyrain a'r Gorllewin. Mae buddion y ddwy ran yn wahanol, ao yn ymwahanu fwyfwy, a gofyna ddoethineb mawr i'w cyfono. Mae y Tal- aethau Deheuol, Lloegr Newydd, New York, Ohio a Pennsylvania yn ymwaagu at eu gil. ydd. Yn y Gorllewin mae y perygl Nid yw y cwmwl ond bychan yn awr, ond tal i'n gwladweinwyr ei wylio." Yn y oyfwng pIel- enol, mae gan y Talaethan Gorllewinol gyf- eillion oynes a doeth yn y Dwyrain, ond nid yw iaith ynfyd WAITE, HOLDEN, ao eraill yn un calondid iddynt.

ARIAS DEUFETELIG. A ohymeryd y canrifoedd at en gilydd er pan ddeshreuwyd bathu aur ao arian yn ddarnau amred, y mae gwei tli y ddau fetel wedi bod rhywle oddestu 1 i 16 Nid 028 neb yn deall paharo, ar y rhaid fod rhyw eg- wyddor yn oyfrif am gyfartaledd mor un- ffurf. Byddai y cyfartaledd weithiau yn fwy ao weithiau yn llai, ond y Iwm a nodwyd fyddai oddeutu y canolbwynt. Yn y wlad bon o leiaf, tra y mae pawb yn awyddua am ariaB, beth bynag fyddo ei sylwedd, yr arian mwyaf poblogaidd yw y pipyr, am ei fod yn yagafnach ac yn havra ei. gmo gyda diogel- woh. Y mae pwyaau doleri arian yn wrth. wynebiad iddynt yn y meddwl cyffredin, tra y mae byohanrwydd doleri aur yn eu gwneyd yn rhy bawdd eu colli. I gyfarfod a'r gwrthwynebiai i aur ac arian fel cytnewid, I gellid yn ddiau gymysgn y ddau fetel wrth eu bathu, a chynyrchu darnau a fyddent yn gyflaus i'w catio. Byddai y ddolar ddeufet. elig gymysgedig oddeuta maint ein haner doleri arian preienol, ac yn galetach a mwy parhaol. Pe ojfyngid bathiad yr ariitn deu- fetelig i gynyroh ein srwngloddiau ni ein hunain, rhoddai i ni ddeufeteiiaeth ymarfer- ol a chyfleus. Gallai y cynllun hwn gyfuno y ddwy blaid, ae adfer y ddiwydiaut arianol.

4 CLEVELAND A STEVENSON. Bn si ar led yn ddiweddar fod CLEVELAND yn beryglaa o wael, ao mewn c^sylltiad a hyny cyhoeidsvyd yagrif yn y Philadelphia Ledger, sydd wedi tynu llawer o iylw, o her- wydd y gwyddya fod yr Arlywydd a GEORGE W. CHILDS, perohencg y papyr, yn gyfeiilion mynwesol. Odiwxth yr yagrif, mae yn am- lwg nad yw CLEVELAND a'r Isarlywydd STEV- EXSOK yn oytano yn eu golygiadau ar y pyno- iau hydd yn tynu sylw y wlad ar hyn o bryd, ac nad oes gan yr Arlywydd lawer o ymddir- ied yn ei gydswyddog. Tra yn dweyd yn awdurdodol nad oes He i bryder gyda golwg ar gyflwr iechyd yr Arlywydd, rLoddir ar ddeall yn bur amlwg, er yn holiol foneddig. aidd, mai anffavvd mawr i'r wlad fyddai myu- ediad Mr. STKVENSON i'r gadair arlywyddol. Dichon nad oes aail i'r ofnau hyn, ond y mae yn bryd i'n pleidian gwleidyddol amgyfired fod yr un gofal yn ofynol yn newisiad ildyw. ydd a llywydd. Cafwyd digon o brofud ar hyn yn hanea TYLER a JOHNSON, ond nid yw y wlad wedi dysgu y wera; o laiaf nid oes ond ychydig sylw yn cael ei roi i'r dewitiad ail. raddol. Anaml, er hyn 7, os erioed, y gwnaed datganiad mor gyhoeddua a hwn, o bnym- ddiried yr Arlywydd yn yr hwn a ddewiawyd yn olynydd iddo, pe byddai gofyn byny.

0 GWAROGAETH WASAIDD. Un o arwyddion gobeitbiol yr oes oedd gwrthodiad GLADSTONE i gydayDio i ohiviad y Sijnedl Brydeinig ar adeg priodast y Tywyaog GEOBGE; ac un o'r petnau rhyfeddaf ywgwel- ad dynion call. yn gwneyd ffyliaid o honynt ea hunain trwy dalu gwarogaeth i beraonau nad oes dim ond dam wain yn eu cymeradwyo i Iylw; ac nid yn unig yn talu gwarcgaeth wasaidd, ond yn talu o'n heniliion prinion i gynal areiduriaid nad ydynt o un lies iddynt. Ond yn yr hen wledydd mae y syniad gwas eiddiol yn cael ei fitrgn yu y plant, nes bod yn ail natur, yn debyg i grc-iydd llawer nn ygywaetb, heb un rhoawm drosto ond arfer iad; a phan y mae pobl yn deflro i welel gwrthuni eu ffelirlb, nid fhytedd eu bod weithiiu yu ymjythu gorrcod, Peth an hawdd iawn yw cael gwared ohen fyiupvt'y.er iddo fod yn Sol. Bydd ami i berson yn y wlad hen, er yn meddwl ei fod yn hollol an- nibycol ar bob orachurddaa, heb yn wybod iddo ei han, yn moesymgrymu o £ Uea crf.oh- fo^eddigiou; yn oreda mewn dyn yn unig ond rywfodd yu parchn yr ariar: neu y safle gymdeithaaol. Ond mewn gwirionedd, gwrthun meddwl am ddynion call yn haner addoli dynionach nad oes dim oud damwain enedigol yn en codi i urddas nad oes gen- ddynt hawl iddi ond yn ynfydrwydd en oyd- ddynioc.

"MILOEDD 0 AUR MELYN." Os yw y Salt Lake Herald yn bapyr gairwir, ao ni wyddom am un rheawm dros farun yn wahanoi am y newyddyr rhagorol hwnw, mae milflwyddiant euraidd ar wawrio. Dy- wedir fod un Cadben DAVIS, ar ol pe-lair blynedd ú ddelbrawf, wedi dyfeiaio cynllun i dynu aur o ddwfr y Llyn Halen, ac y mae ei ffigyrau am ragolygon y cynyrch, yn ddigon i yrn y byd yn wallgof. Cynwysa y llyn heli, medd yr un awdnrdod, 15,000,000,- 000 o dunelli o ddwfr, a chynwysa weith $15,COO,000,000 o aur. Cootia 50c. i dynu yr aur o dnnell o adwfr, tiea gyfanswm 0$7,- 500,000,000, yn gadael elw cliro$37,500,000,- 000, Feliy, yn ol damcaniaeth Mr. DAVIS, gellir tynu o ddwfr hallt y Hyn gymaint bed- air gwaith o aur ag sydd o arian Bmred BOY, arian gwyn a phapyr—yn yr holl fyd. Mae yn ffaith adnabyddns er's blynyddau fod mwnau gweithfawr yn gymyagedig a dwfr y llyn, ond ni ddyfeiaiwyd o'r blaen gynllun i'w tynu allan fel ag i dalu am y llafur. Barna Mr. DAVIS, modi bynag, y gellir codi meliu am stOOO a dyn werth$1,800 o aur o'r dwfr bob dydd; digon i del a am y llafur Be am y felin mewn llai na diwrnod. I goroni y cyfan, ni fydd colli yr aur yn anmhara halltrwydd y dwfr, ac felty ni chyfyngir ar y cynyrch halen. Pwnc sydd yn poeDi rhai ponau eiaoes, yw y modd i siorhau bawliau i'r dyfrgloddiau, neu yr aurgloddiau dyfrol; ond mtithir gweled aut y gellir gwneyd hyn, oddieithr trwy brynu tir i godi melinau ar y lan. Nid yw yn werth i'n darllenwyr fod mewn gormod biya i symud i lanau y Llyn Heli. Er fod yn ddigon tebyg y gellir tynu aur o ddwfr y llyn, mae yn lied debyg fod Mr. DAVIS yn orhyderua.

AN9H YFIA WNDER ANFAD. Honir fod psraonau yn derbyn penaiwDau heb bawl gyiiawn iddynt Ar ol ymchwiliad teg, ojfiawn fyddai atal blwydd-dal y ihai annheilwng; nid oes gan neb wrthwynebiad i hyny; ond nid gelynion yr hen filwyr ddylai fod yn feirniaid. Nid oes rhithyn o degweh yn y cynllun a gymerodd HOKE SMITH i gael allan y gwir, 01 yw yn cbwilio am y gwlr hefyd. Mae y boneddwr hwn o Georgia wedi hyabyau rhyw dair mil o ddynion oedd yn derbyn pensiwn dan y gyfraith a basiwyd Mehefln 27, 1890, ac a adnabyddir fel cst. raith y pensiwnau dybynol, ei fod yn atal eu penaiwnac, ac yn rhoi deufis o amser iddynt ail broii eu hawliau, ao oni wnant hyny i'w foddlonrwydd ef, cymerir eu henwau oddiar reatr y rhai sydd i dderbyn penaiwDau. Dichon fod rhai yn derbyn pensiwn yn an- onest-nid yw hyny yn anniohon—ond y mae yr oil o'r derbynwyr wedi profi eu bawl unwaith i foddlonrwydd swyddogion y llywodraetb, ac nid gwaith bychan oedd hyny. Er profi fed rhai anoneat, mae HOKE SMITH yn cyhosddi yr oil yn lladron nes y ptolant yn wahanol. Ni fu erioed gynlinn mwy annheg. Y mae llawer o'r personan aydd yn derbyn tal dan y gyfraith hon, yn ymddibynu arno am ea cynaliaeth, ond y mae Mr. SMITH yn eu hamddifadu o'r oyfan yn ddirybadd a diaeremoni. Y mae yn gwneyd hyn heb un math o awdurdod droa ei ymddygiad. Gellir oyfrif am ei orawydd trwy y ffaith nad oedd yn credu yn yr achos y telir pansiwnau o'i herwydd. Gorfola y bobl i fynei i drafferth a ohoat yn hollol ddi I ar.ges. Coabir y dionog, am y dtwgciybir fod yn eu plith rai euog. Mae y weithred yn deilwng o farbareidd-dra y canoloesoedd,

0. «'TYWDION BALDORDDUS." Yn Nhy v Cylfredin, wjtbncs yn ol, gal- wodd WILLIAM BBOEKICK (TOli) y Gwyddelod yn dlodion baldorddua, a dywedodd fod hyny yn ibeswm droa leihan eu nifer yu y Benedd Brydeinig. Aeth y saeth ar ei bunion i galon y genedi, neu y rhan o honi oedd yn bresen- ol ya y Ty, a mawr fa y gwingo a'r gwaeddi o'r herwydd. Yr oedd y dywediad yn sar. had ar y genedi, meddai SBKTON; yrhyn sydd yn rhyfedd, ag ystytied mai owyn y Gwydd- elod yw fod tra-arglwyddiseth y Saeaon yn en cadw dan draed, yn dymorol a gwleid- yddol. Os yw yr hyn a ddywedir am orth rwm y llywodraeth yn wir, rhaid en b)d yn dlodioo; ond efullai eu bod yn teimlo fel yr hen wr gynt, a ddywedai "nad oedd yn hidio am gelwydd; yr hen wir bawlyd oedd yn ei booni." Am y oyhuddiad arali, fod y genedl yn faldorddnn, rhaid addef fod y gair a ddef. nyddiwyd yn awgrymn tipyn o ddirmyg; ond lie mae cymaict o ogoniant cenedl yn cyfodi oddiar en ffraethineb, ag yn achos y genedi Wyddelig, ni ddylent fod yn lhy groendenau. Galwyd BKODEICK yn "ymyrwr sarhatia" gan SEXTON, ac yr oedd hyry yn eithaf gwir, gan mai gyda'r bwriad o aarhau y Gwyddelod y galwas «i BBODBICK hwy yn dlodion "boldorddus." Rhyfedd y eyewrf aohoswyd gan y ddeuddyn hyn, ac o'r braidd nad aeth yn derfyag yn y Ty; yn wir aeth yn hwtian a bloeddio, Gwithododd SEXTON ufnduhau i awdurdol y Cadeirydd MELLOB, a gyrwyd ef o'r Ty; ond o dan ddy- lanwad iaith hud-ddenol GLADSTONE, dofwyd oynddaredd y Gwyddel nwydwyllt; a diwedd y oyfan fu i'r ddeuddyn "baldorddus" dynu eu geiri&u yn ol. MLe yn amlwg fod tsimlad y ddwy blaid i fettur Ymrsolaeth we^i cyraedd llymder di. gGfuII aydd yn eu gwneyd yn barod i gymer- yd tramgwydd, yn envedig dan sSeithiau y cloadur. Ar ol defnyddio pob ymresyia'ad yn erbyn y meaor Gwyddelig, nid oes ryfedd fod Axdalydd SALISBCBY yn eatyn ei fys tua'r I -idia, gan ddangos fod yr un hawl gan fil- iynau y wlad bono :t ymreolaeth ag eydcl gan bobl y Werddon; ac y mae yn dweyd y gwir. Mae hyn, modd bynag, i'w gofij wrth son aco jawnd nim cenedloedd, fod pob eenedl oresgyneaig yn "rr;edi yr hyn a hauodd. Traws: ddiauwyr a goresgynwyr yw trigolion pob gwiad braidd, er efallai "srtfdi ymgymysgu a gweddiilion yr kiliogselhuu gw/eiddicl, os DOli rhai 0 honynt yn a?os.

Y G YMR A EG FEL MAM AETH. Arferai hen bobl Cymrn Fn, y sonir cym- aint am dani y dyddiau byn, feddwl yn fawr o'r Gymraeg am ei bod yn iaith dda ynddi ei hun; yn nbyb llawer o Lonynt yn rhagori ar bob iaith arall; ac felly yr oedd iddynt hwy, beth bynag am eraill. Ond y mae yr oes hon yn gwyboi yn well na'r hen bobl; tennlaut fod rhyw ddiffyg mawr yn y gor- pbenol gyda golwg ar y Gymraeg, Ar ol ymehwiliad manwl, v maent wedi cael allun beth oedd y mater ar yr hen iaith. Yr oedd allan o'i lie. Buwyd yn ddigon beilldgar i feddwl ei bod yn fam-iaith ei phlant, pan nad oedd ond mam-maeth. "Wrth fynu chware teg lr Gymraeg," medd gwr enwog yn y Gerdntu, "Did oes echos esgeuluso y Saeeneg." A rheswm da paham na ddylid gwneyd hyny. "Drwy gyfrwng y Gymraeg y dysgir Saesneg oreu." Druain o'r Cymry diniwed sydd yn trigo yn ddiofal ar fryniau ac yn nvffrynoedd yr Hen Wlad, heb wybod am y peth mawr y erewyd y Gymraeg yn bwrpasol i'w wneyd, sef i fod ynll >w i swero y Ho Seisnig. Mae yn wir fod pobl wedi dysgu Saesneg gweddol dda heb wybod gair o Gymraeg, ond nis gall fod hono y "Saes- neg oreu." Gallai fod yn dda a gwell, ond nid yn "oreu." Gorfoleddir am fod y Gym- raeg i gael ei dysgu yn yr ysgolion dyddiol. oDd druan o honi, nid yw ddim ond mam- aeth, rhyw fam fenthyg i'r plentyn Seisnig. Meddylier am y manteision: "Byddwn o ran iaith yn Saeson da, ec yn Gymroi da ar yr nn pryd," a cbawn "fwy o fanteision nag o anfanteision drwy tod yn bobl dwyieithiog Y mae llawer o "Saeson da ae o Gymroi da" o ran iaith yn y byd, ond nid yw y werin felly, ac ni fyddant byth. Breuidwyd cos yw meddwl am y fath beth. Fe fydd bech- gyn a merched awyddus am wybodaeth yn sicr o ddysgu y Saesneg, a deuant yn hylithr yn y ddwy iaith, ond ni wna cyffredin y bobl hyny; a pho fwyaf bregethir ar yr athraw- iaeth famaetliog, cyiiymaf yn y byd yr a y Cymry yn genedl Seisnig o ran iaith. Cym- er y Saesneg ofal o honi ei hun, peidied neb ag ofCJi. Gofaled Cymry Cymru am addysg Gymreig yn yr ysgolion dyddiol; y mae dig- on o fanteision er dysgu Saesneg o fown cyr- aedd y rhai fydd yn awyddus am hyny, heb wneyd y Gymraeg yn famaeth lie y dylai fod yn fam. Gyda golwg ar y manteision a'r anfanteision o fod yn genedl ddwyieithog, ni ellir byth b6nderfynu y pwnc; oherwydd na fydd y werin Qymreig byth yn ddwyieith- og, mwy na gwerin rhyw wlad arall. Gellid meddwl, wrth ddarllenysgrifau pleidwyr yr hobi ddwyieithog, fod pob Cymro a Chym raes yn y Cymru Fydd i fod yn bregethwr neu broffeswr, yn fardd neu lenor, yn fas- nachwr neu yn berchenog gweithfeydd a melinau; ond y ffaith alarus yw mai amaetli- wyr, celfyddydvvyr, a llafurwyr fydd cyfan- gorfif y genedl, a phobl uniaith fyddant hef- yd; a chyda phob parch i'r brodyr brwd- frydig, pobl uniaith ddylai cyfangorfE pob cenedl fod. Ond nid yw awdwr yr ysgrif yn y Geninen yn foddlon ar wneyd y Gymraeg yn faroaeth i'r "Saesneg oreu." Dywed yn mhellach; "Mewn cysylltiad ag iaith mae un peth yn I-eisieu ar y byd. Dylai gwahanol genedl- "oedd y ddaear gyfarfod a'u gilydd mewn "cyngres i fabwysiadu rhyw un iaith i gael "ei dysgu yn holl ysgolion y gwledydd, yn "ychwanegol at eu biaith eu hunain; ac "mewn un oes neu lai gallai pob cenedl siar- "ad a'u gilydd heb gyfieithydd." Mae y syniad hwn yn fwy penebwibau na'r un dwyieithog. Pe dygwyddai i'r gyngres" ddewis yr Ellmynaeg, byddai raid i'r Cymro gwledig ddysgu tair iaith er gallu siarad a rhywun na ddaw byth i gyffyrddiad ag ef. Ond os yw y Satsneg mor urddasol ag i ofyn niamaeth mor dda a'r Gymraeg, diau mai Saesneg ddowisa "cyngres" yr awdwr. Dy- wedir fod y Volapnk yn meddu holl ragor I iaethau prif ieithoedd y byd, heblaw bod yn iaith nevvydd grai: ond yn anfiodus y m&e cefnogwyr hono yn digaloni. Ni fyddai un iaith yn fendith i'r byd, mwy na'n bod oil dan un llywodraeth. Y mae amrywiaeth a chydymdrech yn hanfodol er cynydd. Tarddodd y syniad bydieithogo ddychymyg ffrwythion; mae yn ddeniadol, ond hollol anymarferol, er yn Hawn mor vmarferol a'r syniad dwyieitbog sydd yn pendroni llawer o ysgrifenwyr yr Hen Wlad. Wedi cael gwared o'r haint dwyieithog yn nechreu ei ysgrif yn y Gtninen, traetha yr awdwr yn rhagorol ar "Ddyledswydd Cymru Sydd tuag at Ddyrchafu Cymry Fydd." Dylem ymgydnabyddu mwy a'n banes ac a'u hawdwyr yn y gorphenol; son yn fyn- ycbach am ein henwogion a'n mabinogion, "Ni cheir dynion mawr byth heb i'r geaedl wneyd gwroniaid o honynt." Pa fodd y gallwn ddysgwyl i genedloedd eraill wybod am ein dynion mawr, tra yn eu hanwybyddu ein hunaiu? Awgrym ihagorol sydd ganddo ar y priodoldeb o sefydlu llyfrgell neu lyfr- gelloedd Cvmreig er cadw "pob llyfr, a Ilaw- ysgrif, a newyddiadur, amisolyn, a chwarter- olyn a gyhoeddwvd neu a gyhoeddir, yn yr iaith, hyd y gellir cael gafael arnynt," Y ma j yr awdwr yn ddyngarwr yn gystal a gwladgarwr, ac y mae yn llygad ei le pan y dywed fod I athrofevdd ac ysgolion, bardd- y "oniaeth a rhyddiaeth, cerddoriaeth ac en- "wogrwydd, yn bethau gogoneddus a gwerth- "fawr i bobl mewn amgylchiadau cysurus; "ond i deulu heb dan ar yr aelwyd, heb fwyd "yn y cwpwrdd, heb ddillad i wisgo y corff, "ac heb waith i enill bara beunyddiol, nid "ydynt i gyd ond gwagedd a sorod." Feth rhyfedd yw fod dyn mor gall yn pleidio gwneyd y Gymraeg yn famaeth i'r lafnes Saesneg. Ond ymae ein brodyr ynNghym- ru yn gwneyd yn well nag y maent yn dweyd.

EISTEDDFOD Y OREFYDD iU. Yn yatod yr uu mix a'r Eisteddfod Gym. nig, cyforfydd yn Chicago Eisteddfod y Crefyddau; bu agoa i ni ysgrifeuu Eistedd- fod Gie-yddol, ond nid oes cymeint sioiwydd y bydd EiBteddfod y Crefyddau yn grefydd- ol, ag y bydd Eisteddfod y Cymry yn Gjm. reig. Amcan Eisteddfod y Crefyddau yw rhoi oyflU i bleidwyr gwahanol gre'y ddau ym- gydnabyddu ag egwyddorion yr boll gret- yddau, cydmiru y gwahanol olygiadau, fel y gellir gwelei y da aydd yn yr oil o honyr t Mewn cyayllti.id a'r eisteddfod fawr, oyielir math 0 gyrddau eawaial, He y gall gwahanol grefyddwyr eihtedd ar eu haelwyd- ydd ell bunain, a tawynhau y g'ef. ydd a bro^eaiint. Er mai mewn gwlad Gnstionogoi y oynelir yr E.'stsddiod, tipyn yn unochrog fydd hi, gan fod rhci o'r prif enwadau yn gwrthod oymeryd rhan na chyfran ynddi. Y mae rhai 0 Hienoriaid y grefydd Giistionogol yn credu mai hi yw yr unig grofydd wmoneddol, ac yn dal y byddai! yn ddiraddial ei gosod yn gyfoehrog a'r orof- yddau eraill mawn cyatadieuaeth. Mae y rbai s/dd yn credu mai diraddiad ar grefydd Crift yw e: goaod ar yr un tir a cbrd- yddau eraill, yn gyaon a bvy en hunain, er ya agored i'royhuddiadofsdynrhagfarnllyd, neu yn fwy priodol yn gulfamllyd. Ond y mae yr un peth yn wir am bob un sydd yn credu yn gryf mewn unrhyw oy^Tidrefn. Oa yw un syiJud wedi lianw ei ^sadv/1. r.id oelil ganddo !e i'r aynlad g'-crlhwynebol, er y gall tcd yn hollol haelfrydig yn ei oddefiad i eraill gredu yn wahanol. Mae yn ameus a all un gwir lea ddeilliaw c Eiateddfod y Qret. vddau, am y bydd pob uu yu rhoi y wec d o aa ar ei grefydd ei hun. Gwerth unrhyv I txefydd yn y byd yw ei dylan wad ar y cyff redin o'i chanlynwyr. Nid yn y oynadledd- an oyhoeddna y gwelir hyn, ond yn y bvwyd ymarferol. Waeth yn y byd pa mor fendi- gedig fyddo yr athrawiaeth, oa na fydd ffrwyth yr athrawiaeth yn feadigedig hefyd. Nid y cynulleidfaoedd trwaiadus yu y capal- an aydd yn profi gwerth Cvistionogaeth i gymdeithas, ond bywydau rhiaweddolyn ys- bj yr wythnos. Nid mewn areithiau add- n siadol ac atfcronyddol yn Chicago, ordyu mbent;efi ao ar aelwydydd India a China, y gwelir arddangosiad o wir ysbryd Bwei,,etb a Braminiaeth. Morocco yw yr arddangos- iad goreu ellir gael o Fahometaniaeth, ao America y goreu o Grintionogaeth. Ar y oytan, ychydig o lea i'r byd wna Eisteddfod y Crefyddau.

UINAS CLEVELAND, OHIO. CLEVELAND, 0. Goiph. It-Araf iawn yw yr hoU law-weithfeyld yn y ddinas hon; er fod yr ariandai yn dal heb fetbu hyd yma, y mae arian yn brin iawn. Mwynha George Morris ei bunan yn York, Nebraska. Djchwelodd Ed. Richard o'r Hen Wlad yn edrych yn dda, wedi treulio wythnoeau yn Aberystwyth. Y mae eglwy. St. Olair St., wedi gwneyd gwelliant arall ar ei chapel, sef ei baentio, so edrycha jn hardd a dengar o fewn ac allan. Dylai enwad y T. C. osod gweinidog yma Dr bob cyfrif. H jedda aelodau yr eglwya hon hyn oddiar law yr enwad; er yn ychydig, y maent yn ff/ddlon a gweithgar. Bydd T. C. Davits, Pittsburg, yma Sal yr 16ag. Tmn. NEWBUBG, 0, Gorph. 11.— Un o hvnodion y Fourth yma oedd yr hwyl-long Viking o Norway, yr hon oedd wedi oroesi Mor y Wer. ydd, ao yn awr ar ei thaith droa y llynoedd i Chicago a Ffair y Byd. Nid oedd dim cy w- reinrwydd yn ei hymddangoaiad, ao yn hyn oafodd y miloedd ymwelwyr eu aiomi. Cynaltodd gwragedd a merched diadell yr A.BAZ4&E ardderohog a llwyddianus yn ddiw- eddar yn neuadd Vanatan, a'r elw tuag at ad- gyweirio ao ymadnewyddu y oapel yn allan- ol; ao yn yr ymdreoh am fodrwy aur ysblen- ydd, Mri, Daniel Griffitha ayfoethogwyd o honi. a ohynauaf da o elw i'r oapel.—D. F Lewis.

Agoriad Capel Moriah, Nantfcoke, Pa. Fel yr hyabyawyd, mae eglwys Moriah wedi penderfynr. oadw gwyl agoriadol ei ohap3l newydd ar y dyddiau 8ul a'r Line cyn. taf yn Awat. Y Sabboth bydd yn gwaø- anaethu y Parchn. T. C. Edwards, D. D., Kingaton; R. S. Jones, D. D, Providencj; D. P. Jones, Hyde Park; D. M. George, Pitttton; Ivor Thomas, Taylor, aB. G. New. ton, Plymouth. Y LIun bydd Hwfa MOD, y rhai a enwyd uchori, ac amryw eraill yn gwaaanaethn. Hifyd bydd y bregeth agor- iadol yn oaal ei thvaddoii gan y Paroh. Oyn. onrardd Edwards, D. D., dydd LlaD. Dy. muna yr eglwya weled pawb ag sydd yn teiaxlo dyddordeb yn yr achos mawr yn breoencl," gan gynorthwyo yn y modd Diwyaf effeithiol. Deuweb oU. Mae rhag olygou rhagorcl am wleddoedd breiaion. I'r wyl, frodyr.—J. P. Thomas.

NODION PERSONOL. Y MAE y Parch. DAVID EVANS, Utica, wedi derbyn galwad oddiVirth eglwya y Badydd. wyr yn Weal port, Essex Co., N. Y. DYWEDIB fod gau Dr. YAUGHAN, Archesgob preaenol Westminster, saith o frodyr yn offeixi^id Pabyddol. a thair o chwiorydd yn fyaachesau, BYIm yr esgob Mormonaidd D. JOHN, Provo City, Utah, yn cychwyn yn fuan ar daith genaiol i E vvrop; a diaa yr ymwal a'i gydgeuedi yn Nghymiu. YN ol rhybudd a roddoid i'w eglwya bydd llafur y Parch. GEORGE HAGUE (B.) yn ter- tynu yn Johnatown, Pa., tua chanol Awst. DA cenym fod DANIEL JENKINS (Hen Blethwr), Shamokin, Pa., yn gwella yn radd- ol o etfeithiau y ddamwain a gyfarfu yn ddi- wediar. Ma3 bsllach yn gallu ymlwybro wyth nn ffon fagl. GORWEDDA y nieddyg adnabyddua Dr. J. M. WILLIAMS (Orennant), Hyde Park, Pa., mewn oyflwr peryglns, ar ol gwaed-Iifiad dif- nfol. CINALIWYD cyfarfod ymadawol i'r Anrh. Ylg, yr Urdd Iforaiid, Mr. D. P. THOMAS, Providence, Pa., cyn ei gychwyniad ar ym- weliad a Ohymru, yn Chapel's Hall, nos Fercher, pryd yr anrhegwyd ef a llygad. ddrych aur a gwlawlen sidan a phen aur. Ceir y manylion yn ein uelaf. Cyn myned, Rwerthodd Mr. Thomas y Scrantoa Blade i'r Tribune Publishing Co. DIWEDIB fod HuuaDgofiint a Gweithiau y Parch. RODEnT HuaHEs, Uwchlaw'rffynon, ar wneyd ei ymddaugosiad. YMWELODD Syr DAVID EVANS, cyn-faer Llundain, Arglwydd Mostyn, Syr G. Osborne Morgan, Lewis Morris a Dr. John Williams, a'r Due o fork, fel dirprwyaeth droa y pwyU- gor Cymreig i gyflwynoiddo fodrwy briodas- o! o aur Sir Feirionvdd. Yr oodd yr anrheg ddyddorol wedi ei hamgau mewn casket aur, yr hwn a ddygai ysgrifiadau mewn Cymraeg aSaesaeg. Hefyd, oyflwynwyd anerchiadau llongyfarchiadol yn y cdwy iaith. Wrth gydnabod derbyniad y rhodd:on, aylwodd y Dno o York fod parch a theyrngarwch pobl Cymru wedi eigyff wrdd mewn dull neillauol, a chyfeiriodd hefyd at ei fwriad i dain ym- weliad bnan a'r Dywyaogaeth! DYWED y Court Journal fod priodae wedi ei threfnu rhwng Dr. ROBERT JONES, phys:gwr ;>c iuo.y^ydd Gwallgofdy Diua* Llundain, yn O.aybnry, Essex, gyda MJI's MARGARET RODESTS, meroh hynaf Sir Owen Roberta, F. Ii. a D L o Westboutae Ter.-a:;o, a Din. as, ger Caernarfon, In DYSGWYLIA yr cyfrifol THOMAS A. JoxEH, William.vbnvg, la jca, gael y p^eser o drc-ulio y gweddill o'r haf yn Tam-y-graig, ger Llanfyibo, Gogledd Cymru. YMWELYDD VVESLEYAIDD. — Y mae y Parch. R. LLOYD ROBERTS, Bangor, wedi dod ar ym- wehu.d a'r wlad fcou; a dywedir ei fod yn bro-ft-tbwr rhagorol, pobiogaidi a chyraerad- wy yn lihlith ei etwad yn Nghymru. Bu I amryw we:thiaa. gyda'r Paicun. J. Evans, Eglwyabaih, E. Hashes H Joaat, E. Humphreya. Isbniael Evans, a'r diweddar J. H. Evans a Dr. Riafcayd* yn cyna) cyrddau adfywiol, yr hyn sjdd yn d ligon 0 gymerad. svyaeth iddo. Bwriada dreuho rhai misoedd yn y wla l os nad ymaefydia >mi. E: gyieir- iad yciyw 1'3;) West 33id Street, New York City. Rhodder iddo ddetbyniad cynee, a goheber ag ef ar tifiwaith. -A. O. Gokebydd o FaBgor, P. a ys^xifena: "Mae y Parch. R. Lloyd Roberts yn p;eg- ethu yaia er s rhai Sabbothau gyda cbymer. adwyaetu auarferol. Bwriada ymweled a SoraatOD, oc j.; no mae i breeethu vr. New i.jrr; y.Ci rna:i. JLe "hui ii eu tiychwelyd trwy ei ■wtmidogaeth yn Bangor. Mae yn rhydd i ws-sanaethu nnrhyw enwad. Gellir cyfairio ato i Box &7 Bangor, Pa." 8u: JACKSON, O.—Mas y Proff. J. W. JONES a R. V. JONES, broiyr, Oak Hill, dan addysg yn Mhrifyagol Delaware. Bn DAYlD 0. EVANS o Columbus, 0., ar yinwtliai yn ddi^ecidar a'i rieni, Mr. a Mrs. D, Laviem Evans, Horeb, a theimlai yn llawen welea ei rjaid yn edrych mor dda, er yn 93 rulwydd oad. Mae Eben J. Junes, gynt o Jefferson Furnace, Moa-ya Morgan, D. C. Jones, J. C. Jams, Ttiomas J. Hughes ae eraul wedi prynu 1,700 o erwau o dir glo arianafon Siicidy, Kentucky, a b^nadant agor gwiiiithfeycid yno ar raddfa eang. MABWOLAETFL Y PABCU. OWEX EDWABDS, B. A Mae Mr. Meyrick Jonea, Dolgellau, wedi derbyn hysbysiad am farwolaeth y Parch- OWES EDWARDS, B. A.. yn Melbourne, Awst- valia. Brodor ydoedd o Lanuwchllyn; ae yr oedd yn gefnder i'r Parch. O. Jonea, B. A., ac hefyd 1 O. EdwarJs golygydd y CymrlL Ell yn gweioidogaethu gyda'r Alettic)distiaid Seisoig yn Llanelli a Ohaernarfon. Yn y lie olaf, cymerwyd ef yn wael iawn, ac anogodd ei feddyg iddo fyned i hinsawdd dynerach Awstralia. Ar y fordaith, bu farw Mrs. Ed- wards— march i Mr. a Mr. Meyri k Jones, gan adaei tri 0 fechgyn bychain i ofal ei phri* od tyner. Yn Awstralia teimlai ei hun gy- maint gwell, fel y penderfynodd aros yno, a chymerodd ofai gweinidogaethol eglwys Gyinraig y Methodiatiaid yn Melbourne. Tua phnm mlynedd yn ol daeth am dro i'r wlad Lion; ao ar ei ddychweliad i Melbourne ymroddodd drachefn gyda'r eglwy. Gymreig fechan, a chan yn ami gyfuewid pwlpud gyda'r Dr. Llewelyn Bevan. Pe cawsai iechyd, diau y baaaai yn un o brif bregeth- wyr Cymru, ond "ei haul a fachludodd a hi eto yn ddydd." ADGLADDIAD CYNFELYN HUGHES. NANTICOKE, PA., Gorph. 12.—Ychydig fis- oedd yn ol daeth y boneddwr parohua uchod i'w ddiwedd yn Penbro, Weat Virginia, a daeavwyd ei weddillion yn mynwent y lie uchod. Penderfynold y weddw symud yn ol i Nanticoke, a aymud y gweddillion gyda hi. Cyraeddodd hi a'r gweadillion y lie hwn Gorphenaf ltaf. Bore Sul, yr ail, am 10 o'r gloch y boie, daeth tyrfa fawr i gapal y B., lie cynaliwyd y gwasanaeth anglaadol. Yr oedd y brawd a'r chwaer yn aelodan parohus o'r eglwys hon cyn myned i Virginia. Oaf. wyd oylwadau yn y capel oddiwrth y geiriau hyn Giynodd fy enaid wrth y Uwoh; byw ha fl yn ol dy air." Yr oedd yn amlwg wrth y dorf fod yr ymadawedig yn un a berchid, ao fod oydymdeimiad mawr a'r weddw yn ei galar. Yn y fynwent cafwyd gwatanaeth effuithiol gan y Red Men. Oanwyd ar y di- wedd "Bydd myrdd 0 ryfeddodau," &o. Felly gorphwyaa gweddillion Mr. Hagbes yn Dghladdt i Nanticoke hyd ganiad yr udgorn olaf. Heddwoh iddynt, a nawdd Duw i'r weddw. Er mwyn llu cyfeillion Hughes, a fydd papyrau Cymru mor garedig a chy- hoeddi yr nohod.-Charles Jones. BODDIAD CYMRO YN BLACK DIAMOND, WASH, BLACK DIAMOND, Gorpb. 10.-1Iae genym y gorchwyl galarua o gofaodi bodliad Cym- ro ieuanc, sef trydydd mab Evan Llewelyn. Daeth y tenlu o Blaenlleohau, D. O., i St. Clair, PA, yn 1881, ac allan i Waahington yn 1887. PrydnTown Gwener, Mehefin 30, aeth Ivor gyda bachgen cymydog y drwa neaaf i lawr i'r llyn ar bWfl y lie hwn, gyda'r bwriad o ymdrochi a oheisio dysgu nofio. Yr oedd Gomer Davies, ei gyfaill, yn gallu noi- io, ond nia gallai lyw Llewelyn ncfij dim. Aeth Ivor allan tua pymtheg ilatu oddiwrth y lan a boddodd cyn fod ym wared wedi cyr- aedd. Bernir iddo gael y cramps Buwyd yn ohwilio am dano tea haner awi, gan ei tod wedi ayrthio 5 dwll caa. Cymerold yr angladd le dydd Sal, pryd y gWBlJllnaebwyd gan Mr. B. J. Rees, gyat o'r Wladfa Gym.

ACHOSODD y Parch. Joæ, T. JAMES, Aidie, Va., gryn gynwrf yn Ffair y Byd ar y Ped- werydd, trwy balltynn y faanach feddwol, Yn briodol iawn yr oedd Syr JOHN POWEBS, Dublin, yn arddangos ei taunaohgydaphoteJi whisci ar ffurf un o Dyrau Crynion y Werdd. on, a dywedir fod yr olwg allan ol arnynt yn bardd. Pan welodd Mr. JAMES y Twr Gwir- odol, enynwyd ei ddigllonedd, a than bWJs ei baatwn, maluriwyd llawer o'r Babel Fawr. Cymerwyd ef o flaen yr ynadon, wrth y rhai y dywedodd iddo daro y Gallu Meddwol ar orohymyn Jehofa, am fod y Pedwerydd yn ddydd priodol at y gwaith. Rhoddwyd dirwy ar y gwr parohedig, yr hon a wrtbod- odd dalu, ond yn hytrach na gwneyd merth- yr o bono, gollyngwyd ef yn rhydd.

CYNALIWYD math o uchelwyl guaanu yn un o lyaoedd New York y dydd o'r blaen. Cy. merawid dyn ieuano golygus i'r ddalfa ar y oyhuddiad o amlwreica. Ya un o yatafell- oedd y Uya yr oedd ei ddwy wraig yn edrycb fel teigrod ar en gilydd. Yn yr un yatafell yr oedd ei fam, a'i chwiorydd, a'i todryboedd a'i gyfnitherod. Cyn deehreu y prawf, cym- erwyd y dyn i'r yatafeli i ryw ddyben neu gilydd. Nid cynt yr aeth drwy y drwa nag y neidiodd un o'i wragedd ar drawa yr yataf- ell, taflodd ei breiobiau am ei wddf, a dyna lie bu yn ei gnlann nes y ayrtbiodd i'r llawr. Yna neidiodd y wraig arall; ao aeth bithau drwy yr un orachwyliaeth, ao yna ei fam a'i chwiorydd, ao o guaanu y dyn aeth y merch ed i guaanu eu gilydd, na wtlwyd y fath bcth mewn un man erioed o'r blaen. Ac ar ol yr holl anwylo, aethant allan heb gymaint ag edrych ar eu gilydd.