Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
22 articles on this Page
MARWOLAETH JOHN ROBERTS, YSW.,…
MARWOLAETH JOHN ROBERTS, YSW., 0 NEW YORK A DUNELLEN, N. J. NEW YORK, Mai 6.—Y mae yn debyg y byddwch wedi clywed am farwolaeth John Roberts, Ysw., Duneilen, N. J., yr hyn a gymerodd le yn dra sydyn, er colled fawr, nid yn unig i Gymry y ddinas hon, ond hefyd i nifer mawr eraill a ddalient gysyllt- iad ag ef yn gymdeithatol a masnachol. Yr ydoedd wedi bod yn wael er's rhai misoedd, dan anwyd trwm, ond ni ddychymygai neb fod perygl mor agos. Denai i'r ddinas yn ddyddiol, gan deimlo weithiau yn waeth ac weithiau yn well; ac yr oedd yn ei swyddfa ar State Street, ddydd Llun, yn teimlo yn well nag arfer. Teimlai yn gyffelyb ar ol myned i'w aneddle yn Dunellen; a chysgodd yn dawel hyd bedwar yn y boreu, pryd y cododd i ymofyn am ddiod o ddwfr, gan d lychwelyd i'w wely. Am 5.30 clywai Mrs. Roberts ef yn anadlu yn lied ryfe Id, a gofynodd iddo sut yr oedd yn teimlo. Ed- rychai arni heb ddyweyd yr un gair, a chau- odd ei lygaid, i beidio eu hagor mwy. Beth ydym yn ei weled yma ? Un yn uiarw yn nghanol ei ddefnyddioldeb. Bu ei fywyd yn llawn gweitbgarwch a diwylliant, hollol yn ei linell ei hun. Mab ydoedd Mr. Roberts i William ac El- len Roberts, Caergybi, Mon. Y peth cyntaf ydym yn gofio am dano oedd, ei fod ar y 0' blaen fel ysgolhaig yn yr ysgol ddyddiol yn Nghaergybi. Yna cawn ef yn weithgar a llafurus yn yr Ysgol Sul; ac fel arolygwr, traddododd lawer anerchiad hapus. Yn nesaf yr ydym yn ei gofio yn dysgu ei alwed- igaeth fel peirianydd (engineer), yr hon a ddysgodd yn bur berffaith, fel y gellir gwel- ed oddiwrth y sefyllfaoedd pwysig fu yn eu dal. Wedi hyny cawn ef yn brif beirianydd un o longan Llinell y West Indies o Liver- pool; a bu yn morio i'r India Ddwyreiniol am amser maith, dan yr un cwmni. Diameu y cofia miloedd o'n oydgenedl a arferent ddarllen yr Herald Cymraeg yr adeg hono, am y llythyrau gwerthfawr a anfonodd o'r India iddo, yn cynwys hanes y wlad, y trig- olion a'u dnwiau. Ar ol gwasanaeth ffyddlon am flynyddau, anfonwyd ef i New York i fod yn arolygwr ar yr Atlas Mail Line, yr hon swydd a gyf- lawnodd yn ddoeth a deallus am y cyfnod maith o ddeng mlynedd. Rhoddodd y oys- ylltiad hwn iddo gyfle i ddaogos ei alluoedd fel peirianydd cywrain; ac i ddyfod yn ad- nabyddus mewn gwahanol gylchoedd. Tua dwy flynedd yn ol, agorodd swyddfa ar State Street, fel Consulting Engineer and Naval Architect. Gweithiodd yn ddi-ildio yn y fan hon eto, nes yr oedd wedi dyfod i gymaint o fri, fel y methai yn lan a chael digon o amser i gvflawni y gwaith tt ymddir- iedid iddo. Ei fwriad ydoedd cymeryd Mr. Williams, prif beirianydd yr agerlong "Al- aska," yn bartner yn y busnes; ond erbyn hyn y mae y crefftwr cywrain wedi ehedeg o ganol ei ddefnyddioldeb i fod yn fwy def- nyddiol gyda'i Dduw. Aeth oddiwrth ei lafur at ei wobr. Y mae ein calon yn teimlo yn ddwys dros ei anwyl briod a'i hunig eneth fach mewn gwlad estronol, pan y mae cymylau duon o drallod yn eu hamgylchynu, a phob cysur fel pe wedi ei dori ymaith. Y mae yn an- hawddda' ybrofedigaeth; ondnibu profed- igaeth erioed mor ddrwg na allasai fod yn waeth. Gadawodd Mr. Roberts ddigon o eiddo ar ei ol i Mrs. Roberts a'i merch i fyw yn gysurus yn y byd hwn; ac y mae yn dda genyf allu hysbysu, can belled ag y gallaf weled, ei bod hefyd yn feddianol ar y cyf- oeth diddiflanedig. Felly gallasai fod yn waeth. I. Yr oedd yr ymadawedig yn gefnder i Hugh Roberts, Tsw., cyn-lywydd Oymdeithas Dewi Sant.- Un yn teimlo colled. MANYLION CHWANUGOL. NEW YORK, Mai 9.-John Roberts, Dun- ellen, wedi marw! Dyna ynewydd adrydan- wyd i'r ddinas hono foreu Mawrth diweddaf, nes syfrdanu canoedd o Gymry ao eraill o fewn cylch adnabyddiaeth yr ymadawedig— yr hwn ydoedd wedi cyraedd pinacl ei ym- ddyheuad masnachol, ac megys yn graspio y maen excelsior, pan dcrwyd ef i lawr yn ddi- symwth, yn 43 oed. Bu yn brentis yn y Black Bridge Iron Foundry, lie y cafodd symbyl- iad i'r aweb oedd ynddo tuag at beirian- waitn. Gweithiodd yn ddiwyd a daeth yn pefftwr cywrain. Ar ol gadael ei brentis- laeth, cyfeiriodd ei wvneb tua Liverpool, lie y cafodd fantais i ddadblygu ei alluoedd gyda James Jack a'i Gwm; ao yr enillodd enw uchel fel gwr ieuanc crefyddol a dich- lynaidd, so aelod o eglwys yr hen "Rose Place." Derbyniai ganmoliaeth uchel ar derfyn pob mordaith, fel peirianwr gofalus a manwl; ac o'r diwedd daeth allan o'r pair arholyddol gydag "honors." Ac yn ganlyn- ol, trwy astudiaeth galed ao ymroddiad pen- derfynol, enillodd Extra Chuif Engineers Certificate. — Ymbriododd a Miss Ellen Thomas, Church Fields, Llandwrog, Caernarfon; a chafodd yr ysgrifenydd y mwynhad o groniclo y briodas a ohyfansoddi yohvdig englynion ar yr amgylohiad,y rhai a ymddangosasant yn yr Herald. Parbaodd gyda'r un owmni fel Prif-beirianydd am flynyddau; ac yr oedd ei wasanaeth yn rhoddi oymaint o foddhad fel y penderfynodd y cyfarwyddwyr ei ddanfon 1 New York, yn Brif Beirianydd llinell new- ydd i forio i'r West Indies; ao fel "Roberts yr Atlas Line," y mae fwyaf adnabyddus, byth wed'yn. Fel aelod ffyddlon o eglwys 13th Street, ao athraw yn yr Ysgol Sul, gwelwyd yn am- lwg effeithiau addysg boreu oes. Yr oedd ei galon a'i bwrs bob amser at wasanaeth pobpeth tueddol i ddyrchafu motsoldeb a chrefydd; a chanoedd o Gymry a noddwyd ganddo pan oedd yn gysylltiedig a'r Cwmn a nodwyd. Nid oedd neb parotach i wneyd cj mwynas a chyfranu elusen. Fel aelod o gymdeithas, troai yn y cylch uchaf, ac ed- rjchid ato fel un o'r rhai mwyaf raedrus (expert) yn ei gelfyddyd. Ar ei ymadawiad :i Chwmni yr Atlas, tua dwy flynedd yn ol, orewyd gwagendor y bu raid i ddau o leiaf geisio ei llanw; a derbyniodd ef dystysgrif gan brif aelod y Cwmni yn cynwys y gan- moliaeth uchaf am ei ddvfalwch a'i ffydd- londeb dros yr ysbaid hirfaith y gwasan- aethodd hwy. Wedi iddo agor swyddfa fel "Consulting Engineer and Marine Surveyor," gweitbiodd yn ddiwyd trwy lawer o rwystrau anorfod; a choronwyd ei ymdrechion a llwyddiant nodedig; ond pan oeddyn eyll- dremu ar lwyddiant dyfodol, a'r gorJifiad masnachol yn rhedeg tnag ato, rhcddwyd terfyn ar y cyfan, gan wirio yr hen air. "Yn nghanol ein hywyd yr ydym yo wngeu." Yr oedd ei acedd bob amser yn Liverpool, New York a Duneilen. yn agored e led y peD i dderbyn gweinidogion y gair; ac y mae can- oedd o honynt allant ddatgan pa mor groes- awgar y derbynid hwynt gan y teulu caredig. Yr oedd hefyd wedi esgyn grisiau enwog- rwydd fel lienor. Darllenai lawer, ac yr oedd yn feddianol ar lyfrgell gyfoethog. Mewn un Eisteddfod a gynaliwyd yn New York, datganai Dr. W. C. Roberts fod y traethawd buddugol (eiddo Mr. Roberts), ar "Ddylanwad yr Ysbryd Glan," yn un o'r cyfansoddiadau goreu a ddarllenodct erioed; yn werth ei argraffu, ac yn ffrwyth meddwl ymchwilgar a choethedig. Priddellwyd gweddillion y Cymro twym- galon hwn dros enyd yn y New York Bay Cemetery, pryd y gwasanaethwyd yn bur effeithiol gan y Parch. R. Vaughan Griffiths, yn y ty ac wrth lan y bedd. Daw fyddo yn nawdd ac amddiffyn dros ei weddw a'i phlentyn galarus; a bydded iddynt syl- weddoli mai yr un Arglwydd ydyw yr hwn a gymerodd ymaith, ag sydd yn Dad i'r am- ddifad. ao yn farnwr i'r gweddwon. Wrth derfynu yr ychydig nodiadau hyn, rhed v llinellau canlynol i'm meddwl, a gellir eu hargraffu ar gareg fechan ei fedd: Ddarllenydd, yr oil huna,—yn unig Yw'r anianol yma; Hanesydd hwn yw oes dda O'i ol ef hir lefara! Gwr diwyd,gweitbgar, duwiol,—ydoedd hwn Hyd ei ddydd rhinweddol; Yn y bedd, gan bawb o'i ol Y caiff fywyd coffhaol. Duwiol iawn, dielynineth,—ydoedd hwn Hyd ddydd ei farwolaeth; Myn'd drwy 'i fyd mewn trafodaeth Yn ddyn i ddyn a'i Dduw wnaeth. Menaifardd. Robert Lewis, Ysw., o New York, hefyd a ysgrifena: "Wedi derbyn telegram yn hys- bysu marwolaeth John Roberts, prysurais tua Duneilen. lie y cefais Mrs. Roberts bron wedi ei llethu gan y brofedigaeth lem, a Hannah bach yn ei hymyl, megys angyles fechan, yn ei chysuro, gan ddvmuno arni beidio a wylo, fod ei thad mewn gwell lie. Dont cry "Mamma," meddai, "Papa is in heaven; do ask Jesus to help you. Papa has gone to Him; dont cry mamma, papa has gone home." Nid oedd gan Mrs. Lewis a minai ond tewi, gan gydalaru yn ddwys a Mrs. Roberts ar ol ei phriod siriol, tyner a gofalus, a'r cyfaill didwyll, calon-agored a ffyddlawn. Ymddengys iddo godi oddeutu pump o'r gloch boreu dydd Mawrth, a myned i'r bath room fel yr arferai wneyd, ond iddo ddych- 'welyd i'w wely drachefn, a syrthio i drwm- gwsg tawel, o'r hwn ni ddadebrodd. Yr oedd wedi marw cyn haner awr wedi pump. Ni cbafodd ef na'i deulu nn rhvbudd o fod y cyfnewidiad yn agos. Yr oedd vu Ne v York dd dd Llun, yn edrych ar ol ei alwed- igaeth fel arfer, a theimlai yn siriol a chroes- awus y noson hono yn nghwmpeini ei deulu. Ei afiechyd ydoedd Bright's disease of the kidneys. Dydd Mercher, dð lluaws mawr o'i gydna- bo11 Duneilen 1 hebrwng el weddlllion t Bay View Cemetery, ac 1 dclangoø eu cydymdeimlad a'r weddw a'! merch amddifad. GweiHfddwyd yn yr angladd gan y Parch. Dr. Raymond, o Piainfield, a'r Barch. B. V. Ghriffl h. Teimlir w'led ar el ol mewn llwer cylch heblaw el deulu a'r eglwys y perthynai iddi. Drwedsi un cyfaill ya yr angladd: "The suushlna of Dun- eilen has departed. He was a generous heartad man." Felly y gall llawer Oymro hefyd ddweyd am dano a llawer teulii Cymreig. Yr osdd el galon all logell uob amsw yia agured at waswi aeth y tlawa a'r angheaus, ya enw^dtg el gen- edlelhun. Heddwch I'w lwch, a thaugneledd Duw a breswyllo yn mynwesau ei anwyl weddw a'i ferch hyd byth. y Duw a breew1110 yn mynwes&u 61 anwyl wedd w
[No title]
SCRANTON, PA., Mai 10.—Mae y S-ranton Steel Mill wedi cau i fyny yn sydyn, am i'r 500 gweithwyr wrthod llawnodi cytundeb i bob un roddi pythefnos o rybudd i'r cwmni cyn peidio gweithio, neu fiforfedu cymaint a hyny o'i gyflog. Gan na fynai y Llywydd Scranton wneyd cyffelyb ymrwymiad o'i du ef, gwrthododd y dwylaw gvdsynio a'i gais.
[No title]
CUMBEBLAND, MD., Mai ll.Bydd glowyr George's Creek yn myned ar streic ddydd Gwener nesaf, oni chant godiad o 10 y cant, gweithio 10 awr y dydd, a thal haner misol.
[No title]
CYMANFA GYNTTLLEIDFAOL. — Cynelir y Gym- anfa eleni yn y lleoedd canlynol: Emmett, Mehefin 2, 3; Ixonia, 4, 5; Waukesha, 6, 7; Bark River, 8, 9-y gynadledd yn Ixonia, dydd Iau, 4ydd. One fifth return, fel ar- ferol.—J. P. Evans, Ysg.
[Hysbysiad.]
[Hysbysiad.] Dymuna eglwys Gynulleidfaol J eanesville, Pa., wneyd yn hysbys i bregethwyr a gwein- idogion, nad ydyw yn gyfleus iddi dderbyn oyhoeddiad ar yr adeg bresenol. Hefyd, dymunir hysbysu, er mwyn ysgoi amryfus- edd yn y dyfodol, na dderbynir yr un cy- hoeddiad heb yn gyntaf ei fod wedi ei ateb, neu wedi derbyn gwahoddiad oddiwrth ys- grifenydd yr eglwys. Ydwyf, dros yr eg- Iwys-John R. Llewelyn, Ysg.
Meddyginlaeth J. T. Thomas.
Meddyginlaeth J. T. Thomas. Gyda golwg ar y "Treblnthlne Remedy for Piles," a hysbysir mewn oolofn arall, gellir dweyd tod y gwneuthurwyr wedi cael prawt o effelthlolrwydd y meddyglyn yn el berson el hun; cafodd wellhad trwyadl, ar ol dyoddef am ddeng mlynedd ar hugaln gan y Piles. Mae ef gan hyny wedi ufuddhau i'r gorchymyn, "Y meddyg lacha dy hun." Oelr lluaws mawr hefyd o dystlolaethau gafriol o holl Dalaethau a Thirlogaethau yr Undeb, fel yr ymddengys nad oes amheuaeth bellach gyda golwg ar rinwedd, yr hyn a hysbysir. Os oes rhai wedi methu cael lachad trwy foddion cyliredln, anfonant am gylchlythyr at J. T. Thomas, No. 2 Miller Street, Utica, N. Y. I. I
Advertising
AT GYMRY ONEIDA A'R CYLOHOEDD. Dymuna T. SOLOMON GMFKTBS a'i Gwm., alw sylw y Cymry yn gyffredinol at y ffaith y gallant brynu dillad parod yn eu masnach- dy yn rhatach nag yn un man yn y ddinas. Gall pawb fod yn sicr y cant werth eu har- ian. Yr ydym yn talu sylw neillduol i DDILLAD PLANT. Hefvd. y mae y READY-MADE DEPARTMENT, dan ofal y Cymro adnabyddus, EDWARD H. JONES. Dowch i fewn ericael gweled a barnu dros- ooh eich hunain. Oofiwch y Rhif, 64 GENESEE ST., UTICA, N. Y.
[GTDA'B PKLLEBYB TANWEBTDDOL.]
[GTDA'B PKLLEBYB TANWEBTDDOL.] PRYDAIN FAWR A RWSIA. Cya afareddu—Anfoddogrwydd Llawer--Y Dyfodol o hyd yn Ansicr. LLUNDAIN, Mai 9.—Cymerwyd yr wythnos i fyny gan y trefniadau i derfynu yr anghyd- fod gJda Rwsi8. trwy flifareddiad. Gof- ynodd y Czar i frenin Denmark weithredu fel canolwr, a dywedodd hwnw y byddai iddo gydsynio os gofynai Lloegr iddo; ond nid yw ei wasanaeth eto wedi ei geisio gan Brydain Fawr. Mae y Llywodraeth wedi galw Syr Peter Lumsden adref, er mwyn cael ei gymorth i drin mater y cyffiniau yn Afghanistan. Cymer iddo hyd ddechreu Mehefin i gyraedd Llundain. Teimla yr Arglwydd Randolph Churchill, Iarll Duffer- in, a lluaws o'r Toriaid cartrefol, a rhai Rhyddfrydwyr, yn dra anfoddog am fod Mr. Gladstone wedi gweithredu mor arafaidd, petrusol ac ymollyngol tuag at Rwsia. Ofnir, oddiwrth yr arwyddion presenc!, mai an- hawdd fydd cael y ddwy Ymeredraeth i dir y gallant gyflafareddu arno. LLUNDAIN, Mai i i. Bu ymosof iadau cryf- ion ar y Weinyddiaeth beddyw, yn y ddau Dy, dan arweiniad Noitbcote, Churchill a Hamilton. Ond p;eidiei«iorfd Ty y CytTredin i barhau ei gefnogacth i'r credyd o$55,000,000 at ddybenion milwrol, gyda 30 o fwyafrif. Eglurodd Mr. Gladstone fod y Llywodraeth yn lied fwriadu rhoddi yr ymgyrch i Khartoum i fyny, a'i bod yn hyderu y gellir dyfod i gytundeb boddhaol gyda Rwsia heb ryfel.
AMRYWION TRAMOR.
AMRYWION TRAMOR. -Ymleda y colera yn Alouda, Blanera, a Valencia, Spaen, ac yn Rangoon, India. -Yr oedd y 5ed cyfisol yn ddydd gwyl genedlaethol yn Mexico, er dathlu gorchfyg- iad y Ffrancod yn Pueblo yn 1862. -Bu terfysg mawr yn Phillipopolis ddydd Mawrth yr wythnos a basiodd, rhwng y Bulgariaid a'r Groegiaid, mewn canlyniad i waith y rhai olaf yn dathlu diwrnod brenin eu gwlad. -Bu Gustav Nachtigal, yr ymchwiliwr Germanaidd enwog yn Affrica, farw yn ddi- weddar. —Ar y 4ydd cyfisol rhoddwyd agoriad ffurfiol i'r Wolrd's Exposition of Inventions, yn Llundain, gan Dywysog Cymru. —Yn unol a'u hymrwymiad i Ffrainc, y mae y Chineaid wedi llwyr ymadael o Ton- quin. -Gorfodir Proff. Huxley, gan waeledd ei iechyd, i gymeryd seibiant am ysbaid. Yr oeddyn 60 oed.ar y 4ydd cyfisol. —Hysbysir fod Stanley wedi ei benodi yn Llywodraethwr Talaeth fawr y Congo, yn Affrica. -Bu y Dywysoges Emma, Brenines y Sandwich Islands, farw ddydd Gwener di- weddaf.
profion Hynod
profion Hynod o effelthlolrwyd i Hostetter's Stemach Bitters a gaed ac gyhoeddwyd lawer gwaith mewn flurf o dy«Uythy»»u oddiwrth feddygon a phersonau anghyhoedd, y rhai a ddygant dystiolaeth i'w rlnwedd mewn achosion o'r crydcymalau. Yr ydym oil yn hysbys o natur gyndyn yr afiechyd hwn, ac mae rhai o honom wedi el weled yn ter- fynu yn angeuol trwy ymosod ar y galon. Doeth- ineb gan hyny ydyw el at&l a'i orchtygu yn el ymosodladau cyntaf. Os telmllr poen yn y cy m- alau neu y gewynau, ar 01 gwlycnu,pld anxatur- lol ydyw ofal ei ddyneslad. Mewn achos felly, celr llon'd gwln-wydr o Hostetter's Stomach Bit- ters yn wasanaethgar fel moddlen atalladol. Prota y Bitters yn llesol lawn fel moddloa rhag- ochelladol, I bersonau agored 1 dywydd drwg. Mae y meddyglyn hefyd yn effeithiol 1 rwystro ymosod lad oddiwrth glefydau mallawyrol, ac 1 orchtygu dyspepsia, rhwymedd, gwendid gieuol a marweldd-dra yn yr elwlenod a'r yswigen. Rhoddwch brawf arno ac argyhoedder chwi.
NODION PERSONOL.
NODION PERSONOL. COLLED fawr i achos y Dadgysylltiad yn Nghymru, fydd marwolaeth y Parch. JOHN GBHTITHS, Rector Merthyr. Y PABCH. J. MOBGAN THOMAS o Ohio, oedd yn pregethu i eglwys Annibynol Hyde Park, Pa., y Sabboth diweddaf. CYCHWYNODD ein goruchwyliwr W. L. BOBEBTS, Kingston, Pa., o New York, ddydd Sadwrn, y 4ydd cyfisol, a'i wyneb ar Gymru. Nid yw yn meddwl aros yno yn hir. Da genym ddeall fod GWILYM M. WIL- TITAH3 Wilkesbarre, Pa., wedi myned trwy yr arholiad diweddar am Inspectorship Rhan- barth canol Siroedd Luzerne a Carbon, yn fuddugoliaethus, an fod ei apwyntiad am bum' mlynedd eto wedi ei gymeradwyo gan Fwrdd yr Arholwyr. DYDD Gwener diweddaf diangodd JOHN PKICB a JOHN ROWLAND o Benydfa Snake Hill, N. J., ond daliwyd hwy, a chant bum' mlynedd yn rhagor o garchariad am eu ffoedigaeth. Y MATE Mr. T. C. POWELL, mab y diweddar Barch. Howell Powell, wedi symud o New York i ddal swydd gyfrifol yn Slatersville, R. I. Ymddengys fod ei fam am wneyd ei ohartref gyda'i mab ieuengaf, y Parch. W. A. Powell, Newark, O. DEALLWN fod y Parch. W. H. BOBEBTS, Dothan, Mon, gynt o N. Y. Mills, ger Utica, yn bwriadu dychwelyd i America cyn di- wedd yr haf. YN Nghymdeithasfa y T. C., a gynaliwyd yn Ngwrecsam, Ebrill 20-22, darllenwyd llythyr oddiwrth y Parch. W. BOBEBTS, D. D., Utica, yn diolch i aelodau y Gymdeith- asfa am "eu caredigrwydd brawdol," yn cydymdeimlo ag ef mewn cysylltiad a mar- wolaeth ei anwyl frawd Richard; ac yn eu hanog hefyd i "ymdrech yn mhlaid y ffydd, yr hon a rodded unwaith i'r saint." "Gwydd- och," meddai, "fod rhai am ddiddymu y ffydd, eraill ana lvgru y ffydd, ac eraill am eyfnewid y ffydd. Mae ymosodiadau cryf- Ion a dichellgar ar ffydd y dyddiau hyn oddiwrth wyddonwyr; ond daliwn ein gafael yn dyn yn Mherson Crist ac lawn Crist." YB oedd y Parch. JOHN H. DAVIES o Blue Mounds, Wis., yn y Gymdeithasfa uchod, a chafodd dderbyniad croesawus. Dywedal Mr. Davies fod ugain mlynedd er pan y bu mewn Sasiwn yn Mangor, pryd yr oedd y parch. Edward Morgan a Henry Rees yn preg- ethu a'r pryd hwnw hefyd yr oedd y montebanks ynydref. Yr oedd ef wedi bod am 19 mlynedd yn America. Bu yn rhyw fath o flaenor am naw mlynedd, ac wedi hyny yr oedd wedi bod yn rhyw fath o bregethwr. Yr oedd ganddynt yn awr, yn perthyn 1 Gymdeithasta Wisconsin, 3,048 o gym- unwyr a 34 o gapelau, ac yr oedd yn dda ganddo ddweyd mai ychydig o ddyled oedd arnynt. Yr oeddynt wedi gwneyd ymdrech mawr gyda Ohronfa addysg, wedi casglu rhyw ddeng mil o ddolerl o tewn cylch Cymdeithasfa Wisconsin. Yr oedd Cronfa y Gweinidogion ar y bloclau, ond yr oedd arnynt ofn el lanslo eto. Cyfelrlodd Mr. Davies at y diweddar Barch. William Jones, gynt y Dolyddelen, yr hwn, yn nghyd a'r diwedd- ar Barch. Hugh Jones, gynt o Bettws, Arfon, oeddynt wedi hod yn myned 80 mllldir mewn waggon I'r Gymanfa, ac yn cysgu yn y luaggon am nas gallent gael Ilety. Erbyn hyn yr oedd y tlr wedi el arloesl yn lied dda. Yr oedd Methodlst- laeth yn myned ar gynydd yn barhaus. GWNAED sylwadau am y diweddar Barch. W. JoNES, gan y Parchn. Dr. Thomas, B. Owen a Roger Edwards, a phasiwyd fod cydymdeimlad y Gymdeithasfa yn cael ei ddanfon i'r perthynasau yn America. DA fydd gan gyfeilMon CYFEILIOG o Cov ington, Ky., gael ar ddeall ei fod yri 11a* or gwell o ran ei iechyd nag y bu. CEOESODD y Parch. D. W. MOKBIS, Drif- ton, Pa., drosodd i Gymru yn llwyddianus yn yr agerlong Wisconsin. — LLTNELLAU ar briodas y Parch, J. M. HUGHES a Miss LIZZIE HUMPHBEYS, Fair Haven, Vt: Y brawd Hughes, i'r brlodasol-ystad Deualst tl'n hamddenol; Mae'r amod yn ymrwymol- Ddaw yma le 1 ddlm lol. Dy wylaldd, lwysaldd Lizzie—blau'r serch, 'Rwy'n bur slwr o honl; Gwnaeth hon l'th lwyr wlrlonl Byw benlll 1 d'euill dl. John Michael Hughes,mae cael hon-yn gysur Agosaf l'th galon; Oarlad, brl, curiad ei bron. Ar dy garlad rhoed goron.—Cynwal. YSGBXFENA y Parch. D. S. DAVIES, Bangor, i'r Celt, fod y Bonwr LEWIS JONES, yr hwn sydd yn awr ar vmweliad aChymru, "yn un o'r profion cadarnaf o iaohusrwydd hin- sawdd Patagonia," ac y "buasai wedi ei gladdu er's deg neu bymtheg mlynedd om buasai iddo fyned yno." GTDA golwg ar y "Gwritiau" a wasanaeth- wyd ar Dr. PAN JONES, y Parch. W. KEINION THOMAS a Chwmni Y Celt, yn eu cyhuddo o gyhoeddi libel ar Arglwydd Penrhyn, dywed y Parch. D. S. Davies, nad oes athrod o gwbl yn yr hyn a ysgrifenwyd. "Cynllun i geisio dychrynu pawb o honom oedd y gwritiau," medd ef. Nid ymddengys fod y mater yn poeni fawr ar Dr. Pan chwaith; nac yn ei luddias, mewn un modd, i fwyn- hau caredigrwydd Cymry America. B. 0., gohebydd Y Goleuad yn Bethesda a ysgrifena: Cyohwynodd yr Henadur RICH- AnD LLOYD, Ysw., Douglas Hill, am daith i America, foreu Llun, Ebrill 27ain, i ymwel- ed a'i fab, a'i ddau frawd yn Cambria, Wis- consin. Teimlir ohwithdod mawr am dano yn ci absenoldeb, yn Hermon yn neillduol, lie yr oedd fel esgob yn mhlith ei frodyr. Y mae yn feddianol ar lawer iawn o ffraethin- eb a "gwreiddioldeb, a chaiff pawb aiff i gyff- vrddiad ag ef deimlo hyny yn fuan. Fel blaenor blaenllaw, adnabyddlr ef yn dda drwy Arfon oil, a bydd llawer o Gymry Am- erica yn falch o gael golwg arno am un- waith." YOUNGSTOWN, 0., Mai 8.-Talodd yr hen bererin 'RASMUS JoNBS ymweliad a'n dinas y Sabboth diweddaf, a phregethodd y boreu a'r nos yn Gymraeg yn nghapel y M. C. Hefyd, rhanodd y cymundeb i ni, ae er mai dyma y tro cyntaf iddo wneyd hyny yn null y Calfiniaid, aeth trwy y seremoni felpe bu- asai wedi gwneyd ugetniau o weithiau o'r blaen. Cawsom yr hen efengyl yn ei blas ganddo; a mentrwn ddweyd wrth bawb yn y lleoedd hyny y bwriada Mr. Jones ymwel- ed a hwynt y bydd yn werth oryn dipvn o aberthi fyned i'w wrandaw. Gwnaeth yn rhacorol yma; mae ar ei ben « hunan yn ddiddadl fel traddodwr.—D. B. Evans. ntMTtrx ANOICOL I OHWABMiWB. BELFAST, PA., Mai 1.-Lladdwyd un BICH- ARD H. DAVOS yn yr ardal hon yn ddlsym- wth ar yr 22ain o Ebrill. trwy iddo gael ei claraw yn ei ben gan y derrick. Brodor yd- oedd o Bethesda, Arfon; ao yr oedd yn briod ag unig chwaer William Jarrett Rob- erts (Pencerdd Eifion), Caernarfon, yr hon sydd yn byw yn Colorado, yn nghyd ai phedwar plentyn.—J. A. Pritchard. PECHOD A'I GANLYNIADAU. Nzw YOBX, Mai 7.—Tua dwy flynedd yn ol, daeth dyn a dynes ieuanc, y rhai a ys- tyrid yn wr a gwraig, i'r wlad hon o Lan- beris, G. 0.; ac ymefydlamnt yn Fair Haven, Vt. Ei enw ef yw Evan Jones. Col- eddid tybiaeth gan amryw fod rhywbeth allan o le yn eu hanes, o herwydd rhai ym- ddygiadau o'u heiddo. Pa fodd bynag, ni wyddai neb i sicrwydd eu hanes, nes i ddyn ieuanc o Gymru ddod i'r ardal, yr hwn oedd adnabyddus a hwynt yno. Trwyddo ef daethpwyd i ddeall eu bod yn ddibriod, er yn cydfyw. Pan ddaeth hyn yn hysbys i'r awdurdodau, deallasant eu perygl a ffoiaant ymaith. Ymddengys iddynt fod yn aros am ysbaid ar ol hyny yn Troy, N. Y. Wedi hyny symudasant i New York. Oddiyno aeth ef i weithio i Virginia, ac yn ddiwedd- arach i Nevada, gan anfon arian yn gyson iddi hithau. Yn nechreu y flwyddyn hon ganwyd plentyn iddi hi yn New York. Yn Mawrtb, derbyniodd lythyr oddiwrtho yn cynwys y swm arferol o arian, a hysbys- rwydd mai dyna yr olaf a allai ef anfon iddi, ac am iddi wneyd y goreu gallai yn y dyfod- ol. Y pryd hwn daeth ei siomedigaeth yn ei holl gysylltiadau-y ffaith ei bod wedi ei hudo, ei tbwyllo, a'i gadael gan ei thwyllwr yn nghanol estroniaid, mewn gwlad estron- ol, i bwyso yn arswydus Isrni. Acyn fuan yr oedd yn hollol wallgof. Mae yn awr er's wythnosau wedi ei symud i'r Emigrant Asylum ar Ward's Island, heb ond ychydig obaith am adferiad, er nad ydyw eto yn ug- ain mlwydd oed. Gresyn na ellid dwyn ei thwyllwr i'r ddalfa, a'i gosbi yn gyfiawn am ei anfa.dwaith.-M. 17
MANION 0 MAHONING, O.
MANION 0 MAHONING, O. YOUNGSTOWN, 0., Mai 4.-Araf iawn mae yr hen Sol yn cyflawni ei waith eleni. Ar- ferai gynesu yr hen belen ddaearol tuachan- ol Ebrill, nes byddai'r blodau yn ymsaethu allan o'i mynwes; eithr heddyw mae fel clamp o does. Swn rhyfel yn yr awyr, a rhyw si answyddogol ei fod wedi ei gyhoeddi. Masnachwyr a gweithwyr yn synfyfyrio uwch y byr-hysbysiadau(bulletins), gan ofyn, Beth fydd y canlyniadau ? A fydd rhyfel yn debyg o greu galwad am ragor o haiarn ? A fydd hyn yn foddion i ddwyn allan ragor o lo o grombil y ddaear ? ac A fydd hyn hefyd yn debyg i osgoi streic y Mehefin ? Ymadav\ odd John Probert a'i deulu yn ddiweddar a'u gwynebau tua Barber Co., Kansas. Mae llawer o son am fyned allan i'r Gorllewin yn ein plith y dyddiau hyn. Clywir hyn yn ami yn amser panic, eithr ar ol iddo fyned heibio, a'r cyfan yn angof, a byddys fel y coriiicyll, yr hwn a dreulia y gauaf yn ddinyth a diymgeledd, a chwyna yn arw, gan ddweyd, "Pan ddelo'r haf, mi fynaf inau dy," ond ar ol i'r haf ddod, mae yntau yn newid ei don, a dywed, "Pwy esyd dy ar des ?" Daeth darlun y diweddar J. W. Jones i law. ac yu wiry mae yn t-darlun braf ac ar- dderohog. Credwyf ei fod yn llawn gwerth y DRYCR am flwyddyn. Byddai yn werth i bob teulu Cymreig yn y wlad fynu gafael arno. Yn nghanol prysurdeb masnach, talodd Gwyddon wib-ymweliad a ni. Dyma ei gar- tref, lie mae oi anwyl a'i unig blentyn, My- fanwy, a lie triga ei rieni, ei frodyr a'i chwi- orydd. Ymddengys fel pe bae ef yn ei elfen -yn lion a siriol bob amser wrth gynyg nwyddau a chyfarfod a heu gyfeillion a ohymydogion. Mae y Bwrdd Iechyd yn darparu mesurau ar gyfer osgoi clefydau heintus a ofnir yr haf dyfodol. PeDodwyd saith o is-swyddog- ion i arekwilio pob twll a ciiongl o'r dref er glanhau pob llygredd ac anmhuredd a ddich- on fod yn gorwedd yn y seleri a'r carthffos- ydd. t Daeth Mr. E. M. Evans (sef brawd Math- rafal) o Bradford, Lloegr, yma yn ddiwedd- ar, yr hwn hefyd sydd yn bregethwr cymer- adwy gyda'r Methodistiaid Protestanaidd. Yn absenoldeb y Parch. D. Probert, cafwyd pregeth Saesonaeg ganddo yn nghapel y Bedyddwyr, nos Sul diweddaf. Gwerthwyd glofa y Leadville Shaft yr wythnos o'r blaen, a dywedir fod tebygol- rwydd y bydd iddo gychwyn yn fuan. Bydd hyn yn gaffaeliad gwerthfawr i lawer o Gym- ry sydd yn byw yn yr ardal.-G.
Teulu W. Jones, Cherokee,…
Teulu W. Jones, Cherokee, Iowa. CHEROKEE, IA., Mai ^2.—Y mae yn debyg nad ymddangosodd gair erioea o'r lie hwn yn ngholofnau y DRYCR, am y rheswm nad oes ond ychydig o Gymry yn trigianu yma; ond nis gallwn adael i'r cyfle hwn fyned heibio, heb gofnodi hanes ymadawiad Mrs. Jones a'r plant (priod Mr. Wm. Jones, [ClotSller, o't*-dref hon) i ymweled a pherth- ynasau a chyfeiliion i Gymru. Daetu Mr. a Mrs. Jones i'r wlad hon o ardal Penmaen- mawr, Gogledd Cymrn, bedair blynedd-ar- ddeg yn ol, ac ymsefydlasant yn y lie hwn, ac y maent, drwy eu caredigrwydd a'u siriol- deb wedi enill parch ac edmygedd pawb yn gyffredinol. Gyda bod y si ar led fod Mrs. Jones ar fedr ymadael, nos lau, Ebrill 30ain, daeth nifer luosog ynghyd i ffarwelio a hwynt, a chafwyd tair awr o amser dedwydd dros ben—pawb wrth ymadael yn dymuno mordaith gysurus, amser da, a dyohweliad buan a diogel iddynt oil. Pan yn ymadael, ddoe, ymgynullodd tyrfa fawr i'r orsaf; y mae yn amheug genym a welwyd cynifer yn ngorsaf Cherokee o'r blaen. Da iawn genym weled y fath deimlad yn cael ei arddangos tuag at rai o'n oydgenedl, a hyny mewn gwlad estronol. Byddant yn hwylio o New York Mai 7fed, yn y State of Nevada.-Cymro. 0. Y.—Os oes bachgen ieuanc o Gymro (teiliwr wrth ei alwedigaeth) awydd myned i'r Northwest, gallwn ddweyd, nas gall yn hawdd gael cystal lie a Cherokee, Iowa. Gall Mr. Jones roddi gwaith i un neu ddau o ddynion diwyd a sobr; ysgrifenwch ato yn ddioed. Y mae Mr. Jones trwy ddyfalbar- had a diwydrwydd, wedi dod yn un o'r mas- nachwyr mwyaf parchus a llwyddianus yn y dref. Gwelsom lawer o'n oydgenedl cyn hyn wedi dod yn mlaen yn lied dda yn y byd, yn gwadu a diystyru eu hiaith a'u gwlad; ond nid un o'r cyfryw yw Mr. Jones, na, y mae yn falch o gael dweyd wrth bawb, pob iaith a chenedl, ei fod yn Gymro gwaed coch oyfan. Hir oes iddo a phob un o'i ath. c. Ill.
Cyfarfod Chwarterol Cynulleidfaol…
Cyfarfod Chwarterol Cynulleidfaol Canol- barth Pennsylvania. Cynaliwyd ef yn Minersville, Pa., Ebrill 25 a'r 26, 1885. Yr oedd yn bresenol y Parchn. D. T. Davies, Pottsville; Wm. W. Davies, Mount Carmel; F. Tilo Evans, Ma- hanoy City; John F. Humphreys, Drifton; Geo. M. Bees, Centreville, Ohio; a Mr. James U. Lewis, Shenandoah. Penderfyn- wyd yn y Gynadledd fel y canlyn: 1. Fod adroddiad yr ysgrifenydd yn cael ei gymeradwyo. 2. Fod y pwyllgor arch- wiliadol i fod yn gynwysedig o'r Paroh. Wm. W. Davies, a Mri. James U. Lewis a Samuel Richards, Minersville. 3. Fod y Parch. Geo. M. Rees yn oael gwahoddiad oroesaw- gar i gydweithredu a ni yn y Gynadledd. 4. Fod y cyfarfod nesaf i'w gynal yn Slating- ton, Pa., Gorphenaf y 25 a'r 26, 1885. 5. Fod y Parch. D. T. Davies, Pottsville, i bregethu yn y cyfarfod nesaf, ar "Gyson- deb Crefvddol." 6. Fod Mr. David D. Lloyd, Drifton, i ddarllen papyr yn y oyfar- fod nesaf, ar "Cysylltiad yr eglwys a'r Wein- idogaeth." 7. Fod Mr. D. Reynolds, Ma- hanoy City, i gyhoeddi ei bapyr ar "Weith- garwch Crefyddol" yn y Cenhadwr. Deallwyf fod y Parch. Geo. M. Rees yn debyg o ymsefydlu yn Minersville. Cafwyd oyfanodydd gwir dda, er fod amnrw o'r gweinidogion a'r oynrychiolwyr yn absenol. Cawsom y pleser o weled un yn aros ar ol yn y gyfeillach. Gobeithio y bydd yno lu- aws eraill yn gwneyd yr un modd.—John F. Humphreys. Ill.
[No title]
NILES, 0., Mai 4.—Bu Glyn Alaw yn cyn- al cyngerdd yma, ar yr ail cyfisol, a gallwn dystio fod y meibion a'r merched wedi cael amser da. Ystyriwn fod y cyngerdd yn llwyddiant mawr, a chyfrif y fath adeg a hon ar y lie. Gallwn ddweyd ei bod yn haner nos yn Niles ar hyn o bryd. Y gwyl- iedydd Betham y nos? Pa bryd y tyr y wawr? Meibion y gan ar hyd a lied ein gwlad, gellwch gyfrif fod brawd anwyl i ohwi yn y lie hwn tra yr erys Glyn Alaw yma.-Y mae y cyfaill anturiaethus, Mr. J. B. Thomas, wedi bod yn bur waal ei iechyd; da genym ei fod ar wella.-Bu y Parch. T. Richards, Tynyrhos, yma yn dweyd y drefn yn swynol wrth y bobl. Pregethodd yn dda, ac yr oedd yn dderbyniol ittwn. Hyder- wn ei fod wedi landio yn ei gartref erbyn hyn yn iaoh a diogel.—C. Bach.
Y PLA YN PLYMOUTH.
Y PLA YN PLYMOUTH. Manylion am ddifrod mawr y Dwymyn •Typhoid"—Yr achos-Elusen. PLYMOUTH, PA., Mai 9.-Parhau yn gym- ylog a gofidus y mae pethau yn y dref hon yn herwydd y dwymyn a'i chysylltiadau. Er pan ysgrifenais ddiweddaf, mae yma lawer iawn o achosion newyddion wedi eu hych- wanegu, a llawer o'n cydgenedl wadi eu galw ymaith i fyd arall. Dechreu yr wyth- nos hon, cynaliwyd cyfarfod o'r trigolioD, i ohwilio i mewn i' ansawdd a sefyllfa y rhai hyny sydd yn dyoddef erchyllderau yr haint sydd yn ein plith. Dydd Mawrth, anfon- wyd allan nifer o ddynion i'r gwahanol Wards i chwilio nifer y cleifion, a chael allan y sefyllfaoedd maent ynddynt mewn ystyr dymorol. Mewn canlyniad, cafwyd allan fod y nifer canlynol yn gorwedd dan afaelion gorthrymus y dwymyn: Yn y I Ward 95, II Ward 62, III Ward 185, IV Ward 102, V Ward 109, VI Ward 81, VII Ward 53, VIII Ward 42-yn gwneyd yr oil yn 729. Cyfrifir fod yma yn ymyl 8,000 yn byw, felly ti weli ddarllenydd fod yn agos un o bob deg o'r trigolion yn glaf. Cafwyd allan hefyd fod yma 44 o deuluoedd mewn sefyllfa resynus o isel eu hamgylchiadau, ac heb fod ganddynt i gael na chyffeiriau na lluniaeth briodol i gyfarfod yr amgylchiad- au maent ynddynt. Er pan wnawd y cyfrif uchod mae yma lawer iawn o achosion newyddion, fel y credwyf y gellir erbyn hyn gyfrif fod yma rhwng 850 a 900 yn glaf. Yr hyn sydd yn gwneyd ein sefyllfa yn waeth ydyw, yr amgylchiadau isfl mae pobl yn- ddynt yn herwydd arafwch y gweithfeydd yn ystod y chwe' mis diweddaf. Rhy brin deuddeg niwrnod o waith ydym wedi gael ar gyfartaledd bob mis er mis Hydref, felly mae yn amlwg nas gall tod yn wyeh iawn ar deuluoedd trymion, ar ol talu rhyw saith neu wyth dolar y mis o rent, a thalu am lo i gael titu i'w cynesu y gauaf oerachaled sydd newydd fyned heibio. Etholwyd pwyllgor yn y cyfarfod a gynal- iwyd yn nwyddfa J. W. Eao, Ysw., nos Lun, er trefnu a chario allan y gweithrediadnu priodul er casglu trysorfa i gynorthwyo y rhai sydd mewn angen. Etholwyd Mr. Wm. Davies yn Gadeirydd, a Mr. W. G. Eno yn Ysgrifenydd. Pwyllgor Gweithredol— Mri. F. H. Armstrong, W Cobley, D. W. Morris, Thomas Kerr, Isaac Weil, John F. Thomas, Henry Smith a James Schaffen. Apwyntiwyd y personau oanlvDol i fyned oddiamgyiok i gasglu i'r drysorfa—1 Ward, A. B. Crewell a W. G. Eno; 2 Ward, A. D. Shonk a J. E. Hallech; 3 Ward, Wm. Davies a John E. Jones; 4 Ward, Sol Hirsch a Fred Schwartz; 5 Ward, Morgan Lewis a David P. Williams; 6 Ward, Jenkin D. Phillips a John Creveling; 7 Ward, James Lewis a W. D. Morgan; 8 Ward, Edwin Davenport a J. B. Wolf. Tranoeth aeth y personau hyn at eu gwaith, ao erbyn nos Fawrth yr oedd y swm o $321.45 wedi ei gasglu. Dydd Merch- er daeth $250 yn ychwanegdl o Wilkesbarre, ac heb golli amser aeth y Pwyllgor yn mlaen a'u gwaith o ranu yr uchod, yn ol yr angen, rhwng y rhai hyny a gawsent allan yn dyoddef eisiau cynorthwy. Dylem grybwyll yn y fan yma mai Peter Shupp, Ysw., yw Trysorydd y Pwyllgor, a theimlir yn wir ddiolchgar am bob rhodd a yrir iddo er cynorthwyo yn yr amgylchiad cyfyng presenol. Cymerai ormod o le i ddesgrifio y sefyllfa druenus mae llawer o deuluoedd ynddynt. Gall y darllenydd farnu hyny ei hunan pan ddealla fod yma ugeiniau o deuluoedd, a chynifer a thri a phedwar, ie, rhai a phump yn gorwedd yn analluog i gynorthwyo y naill y llall. Yn wir y mae yma angen mawr yn bodoli mewn Ilawer o ystyron, megys nurses, meddygon, meddyginiaethau a lluniaeth briod 01 i ateb angenion v cleifion. Bydd gan y boneddigion sydd wedi eu hethot yn Bwyllgor Gweithredol waith mawr i liniaru ychydig yn mblith y fath ag sydd yn dyoddef. Y mae prif ddynion y dref wedi codi i weithio yn un- frydol, a'n gobaith yw y derbyniant gefnog- aeth ddigonol i allu cyfranu i'r cleifion a'r dyoddefwyr. Yr wytbnos nesaf cewch ych- waneg o fanylion y Pwyllgor hwn a'u gweith- rediadau. Er pan dorodd y dwymyn allan, y mae yma dros dri ugain o deg wedi eu claddu. Saif cyfrif yr undertakers fel y canlyn: Alex. Fer- guson 46, James M. Williams 18, John Moore 9-cyfanrif 73 Yn mhlith y rhestr faith hon ceir y personau a ganlyn: W. W. Morgan, 45, gwraig ag amryw blant (un o'r rhai a fu farw yr wythnos hon yn 14 oed), Thomas Davis, saer, 38, gwraig a 4 o blant, Daniel James, 27, gwraig a 2 o blant, Robert Me Taighe 30, gwraig a 3 o blant, Mrs. Warner Moss, 38, gwr ac 8 o blant, John T. Berry, 40, gwralg a 3 o blant, William Royer, 42, gwraig a 4 o blant,, William Bevan, 50, gwraig a 6 o blant, Thomas B. Sims, 29, gwraig a 3 o blant, John Me Lage, 65, gwraig a 4 o blant, Mrs. Nathan Shaw, 37, gwr a 7 o blant, Mrs. Abbie Harries, 24, gwr a 2 o blant, Asa Rood, 47, gwraig ac amryw blant, John H Phillips, 37, gwraig ac 1 plentyn, Evan Williams, 27, gwraig ac i plentyn, M. Richards, 14 oed, merch Mr. D. Richards, Jonah Rees, 20 oed, mab Mr. Griffith Rees, Martha Reeves, 13 oed, meich John Reeves. Ar ol llawer o siarad a chroesddweyd mewn perthynas i'r dwymyn,yn ei natur, a'r achos o honi,mae y meddygon wedi dyfod i'r penderfyniad agos ac unfrydol erbyn hynmai y typhoid ydyw, ac fod yr achos o honi wedi deilliaw trwy y dwfr anmhur a yfwyd yma yn nechreu mis Ebrill. Mae tystiolaeth y fferyllwyr a'r dadansoddwyr svdd wedi bod yn archwilio a dadansoddi y dwfr yr wyth- nos hon, yn profi fod y dwfr presenol a ddefn yddir genym yn bur ac iaohus. Ond beth bynag yw y dystiolaeth hon, nid yr un dwfr sydd genym heddyw ag oedd genym fis yn ol, pan oedd y reservoir wedi rhewi yn un talp yn agos i'r gwaelodion, ac y gorfuwyd sugno dwfr y Susquehanna i fyny i gyflenwi yr angenion. Yn yr adeg hono yr oedd yr ia ar yr afon yu ymyl dwy droedfedd o drwch, a chan fod budreddi tref Wilkesbarre yn ymarllwys i'r ychydig ddwfr oedd yn yr afon heb fod yn mhell y tu ucbaf i'n tref, onid yw yn naturiol i gredu fod etfaith y cyfryw wedi bod yn rhan o achos y pla ? Heblaw hyn, ymddengys fod gan Dr. Davies, Wilkes- barre, berson claf yn y typhoid am rai wyth- nosau, ag oedd yn byw ar y mynydd uwchlaw Plymouth; ac yn ystod yr amser y bu'r claf yn gorwedd, y tebygolrwydd yw fod yr afieChyd gwenwynllyd a ddeuai oddiwrtho yn cael ei daflu allan i'r rhew a'r eira gerllaw y ty, a phan ddaeth y gwlaw a'r gwres yn nechreu Ebrill, i'r afiechyd hwn gael ei olchi ffwrdd gyda'r eira i'r gornant gerllaw, yr hon sydd yn rhedeg i'r Reservoir sydd yn cyflenwi ein tref. Yn awr, dyma adroddiad y fferyllwyr am y dwfr: The committee did not pursue the Investiga- tion further because we deemed we had already found sufficient explanation of the cause of the epidemic. We believe: 1st. That the present epidemic In Plymouth is undoubtedly one of typhoid- fever. 3d. That its exciting cause was the use of wa- ter from the reservoirs furnished some time be- tween March 26th and April 5th, and polluted with excreta. from a typhoid fever patient living near the source of water supply. 3d. We do not believe that the said epidemic was caused by drinking river water. We are led to the second conclusion from finding what, in our judgment, is sufficient evidence of past pol lution of the water supply near the source, and because it Is Wrll known that excreta from one typhoid patient have frequently poisoned the water supply of a whole neighborhood and caused an epidemic of such fever. We have only to refer in corroboration of this to the epidemic of New Boston in 1843, cited by Dr. Austin Flint, and to the outbreak at Munich In 1860, and agaiu In 1862; at Oaterham ana Red Hill In 1878, aud especially at Nunney m 18^. We conclude It is not due to the river water pumped directly into the company's matns from March 20th to March 26tb, first: because we have found sufficient cause elsewhere; and, again, because (though not conclusive) since water )s frequently used at Plymouth and Wilkesbarre, and constantly at Nantlcoke, without causing such epidemics. We find the present water supply In very good conditi-, n, and the spf-cimens from the several reservoirs and taps of excellent quantity and purity. We have carefully tested each specimen for organic matter and find none. The speci- mens, with one exception, are almost entirely free from sediment, of neutral reaction, taste- less and odorless. The exceDtlon mentioned Is that taken from an unused hydrant at the corner of Lee and Davenport streets. This, under a high power of microscope (-- lens about 1,200 diameters), shows infusoria and inorganic matter, with traces of vegetable matter. In the specimens from the reservoirs and tap" used In town there was no appreciable sediment. Although we may expect new cases to arise from contamination of those already existing, we believe the chief danger to be passed, and the original cause no longer existing. (J. A. MCRPHY, M. D. Committee { LEWIS H. TAYLOB, M. D. ( JOSHUA A. MINEB, M. D. Hyd y tro nesaf— BHTS T. WILLIAMS. DIWEDDARACH —Cymerodd yma amryw farwolaethau le er dydd Sadwrn, ac yn eu plith Mrs. Elizabeth Leacky, 35 oed, gwr a 3 o blant (y tad yn wael yn ei wely); Mr. David Walters, 26, gwraig ac I plentyn. Cynaliwyd Post Mortem Examination ar gorft yr olaf dydd Sul yn ngwydd 16 o'r meddygon, a daetbant i'r penderfyniad unfrydol mai yr achos oeid y typhoid fever.-R. T. W. O. Y.—Peidiwch chwi tua'r swyddfa yna a chymysgu telegrams eraill a'm nodiadau i. Yr oedd y telegram am farwolaeth Jenkin Harris yn anghywir. Ei wraig a'i frawd fuont feirw; mae ef yn fyw. Nid wyf fi yn g)fnfol am ddun ond fydd a'm henw yn gy- sylltiedig ag et. at."
[No title]
G. T. MATTHEWS, New York.-Dymuna y te-fasnachydd adnabyddus hwn hysbysu ei gwsmeriaid, a'r Cymry yn mhob man, nad ydyw Mr. WILLIAM PBICHABD (gynt 0 Utioa), yn ei wasanaeth mwyach. Gwnel- er pob busnes yn uniongyrchol a'r masnach- dy, 2 Cedar Street, New York. Telir sylw dioed i bob archebion gan Mr. Matthews yn bersonol, a'r hwn y gellir gohebu yn Gym- raeg neu yn Saesneg. Gwerthir y te goreu yn y farchnad, ac am brisiau rhesymol iawn. Ymwel Mr. Mathews a Sir Oneida yr wythnos hon.
Y GWRTHRYFEL TN MANITOBA.
Y GWRTHRYFEL TN MANITOBA. Rhagor o Ymladd-Pryder am y DyfodoL WINNIPEG, Mai 9.—Cymerodd brwydrarall Ie, ar yr ail cyfisol, rhwng milwyr y Llyw- odraeth a 700 o Indiaid o dan Poundmaker. Lladdwyd 125 o'r gwrthryfelwyr;ac wyth o'r milwyr, a chafodd deuddeg eu clwyfo. Gyr- wyd yr Indiaid i ffoi. Mae yr agerlon8 "Northcote," yr hon a lynodd yn y tywod yn ddiweddar, wedi cyraedd Clarke's Cross- ing, ac y mae yn awr ar ei ffordd tua Bat- oche. Parha y milwyr i symnd yn mlaen dan Col. Otter, ac edrychir am ymladdfa arall yn fuan. Clywir am rywrai yn cael eu saethu o'r coedwigoedd yn feunyddiol. WINNIPEG, Mai II--Cymerodd brwydr arall le dooe. Dechreuvdd trwy i'r gwrth- ryfe'wyr wneyd ymgais i gymervd y bad Northcote, yn agos i Batocbe. Parhaodd y brwydro trwy y dydd. Lladdwyd 13 o filwyr y Llywodraeth, ac anafwyd 23. Collodd y gelynion o 50 i 80 Yr oedd yr Indiaid yn drech na'r Canadiaid gyda'r gynau, ac oni bai am y Gatliag Guns oedd ganddynt, mae lie i ofni y buasai Middleton a'i fyddin wedi eu gorchfygu. Fel y mae petbau yn awr nid yw y naill ochr wedi cael fawr o fantais ar y llall.
Y SOUDAN.
Y SOUDAN. Rhagor o Frwydro-Dymuniad Wolseley. SVAKIM, Mai 9 -Y mae v milwyr Seisnig yn dyoddef llawer oddiwrth y gwrt-s. In Debbeh, mae y rhan fwyaf o honynt wedi eu gorchfygu ganddo. Glyna Wolseley wrth ei ddymuniad gwreiddiol o aros yn y Soudan nes darostwng y gwrthryfelwyr oil, gan nad beth all ddygwydd mewn lleoedd eraill. Dy- wedir fod Osman Digma wedi llwyddo vn weddol i ail gasglu byddin; ond o herwydd diffyg bwyd, bydd yn analluog i gadw llawer o ddynion yn ngbyd am amser hir. Ymgod- odd y brodorion yn Korfodan yn erbyn can- lynwyr y Mahdi, a chyda help y gwarchodlu sydd yn Senaar, gorchfygasant hwy ar y 7fed cyfisol. Diangodd y gwrthryfelwyr yn nghyfeiriad Abu Haraz. Ar y 500 cyfisol ar- weiniodd y Cad. Graham lu mawr 0 filwyr Prydeinig, Indiaidd a brodorol yn erbyn 400 o Arabiaid yn Tackhol, a lladdodd 60 o honynt, a daliodd 12 o garcharorion a 150 o wartheg. Ar ol llosgi y pentref, dychwelodd i Suakim, heb i ragor na phump gael eu han- afu. Yr oedd Kassala yn dal ei thir yn er- byn y gwrthryfelwyr Ebrill 12fed.
RWSIA A CHINA.
RWSIA A CHINA. ST. PETERSBURG, Mai 8.—Hysbysa Rhaglaw Siberia Ddwyreiniol fod niferoedd o Chine- aid arfog wedi croesi i derfynan Rwsia, ac ymosod ar amryw bentrefi. Brysebion o Kashgar yn Toorkestan Chineaidd a hysbys- ant fod y terfysgwyr Mahometanaidd yno wedi gofyn cymorth Rwsia i fwrw y Chine- aid allan o'r wlad, am yr hyn yr addawant fod yn ddarostyngedig i'r Czar. Petrusa Rwsia gydsynio, am y byddai hyny yn gyf- ystyr a chyhoeddi rhyfel yn erbyn China. Anfonir adgyfnerthoedd Chineaidd i faes y gwrthryfel. Hefyd, y mae anghydfod rhwng Rwsia a China yn nghylch terfyngylch Man- chooria. Oeda Rwsia heb anfon ei dirprwy- wyr i benderfynu y mater, ac y mae digllon- edd y Chineaid yn dechreu enyn tuag ati.
[No title]
? SHAMOKIN, PA., Mai 6.-Safodd mwnwyr Glofa Pennsvlvania allan heddyw. Gwrth- 00" gweithwyr Glofa Sterling fyned i mewn am v baraaBt nad ydyw yn ddiogel. '1.
Advertising
[PRIS YMOFYNIAD 81.00.] YMOFYNIAD AM THOMAS GADWALiDr. HUGHES, mab y diweddar Cadwaladr Hughes, Allt lsaf. Bettwsy Ooed, G. 0. Bu y tad farw ar y 13eg o Ebrill, 1885, a theimlat y teulu yn dra dlolchgar am gyfelr- iad y mab, os yn fyw, neu fanylion am el farwol- aeth. Ar ran y teulu—FFESTINFAB, Ffestiniog, N, Wales, G. B. 30