Y Drych

—Addysgwyd 19,694 o blant yn ysgolion cyhoeddus San Francisco yn ystod y flwyddyn ddiweddaf, yr hyn a gostiodd $078,647.. -Y mae gan Ymerawdwr Rwsia bedwar ar ddeg o balasau. —Englyn i'r llen-ladron:— Ffei! O! giwed y ffug-awen—-Iladron Llywodraeth Ceridwen! Tybedj oes modd gwneyd diben Gelod y wane, o'n gwlad wen ? ■ DBWI HAVKESP. —Y mae yn Mhrydain Fawr 308 o neu- addau cerddorol; o'r rhai hyn, y mae 28 yn Llundain, 13 yn Liverpool, 9 yn Manches- ter, 5 yn Birmingham, a 7 bob un yn Dub- lin a Glasgow. —"Mae fy nghariad fel y rhosyn coch," Yn gwrido pan yn gwcnu, Maellygaid fel y perlau byw— Nid oes un debyg iddi:— O 'rwyt yn liardd, fy ngeneth lan, A mawr wyf yB dy garu; A'th garu wnaf, fy meinwen lwys- Nes sycho'r dyfroedd heli, Hyd nes y sycho'r moroedd maith, Hyd toddo'r cedyrn greigiau— Dy garu wnaf, fy Mari fwyn Tra gwaed yii fy ngwytbienau- Mae'n rhaid ffarwelio eto'a awr, Ond cofia dq, fy Mari, Os pell y byddaf o fy ngwlad, Yn agos gwnaf dy garu. RHISIART DDC. -Daeth un o feirdd Utica, sef CYNWAL, i Swyddfa y DBYCH y dydd o'r blaen- ac ar ol syllu ar g-adair Eisteddfod Pittston., -dywedodd: Dwyfor 'nol Braint a Defion—daearol Gadeiriwyd yn Pittston, A gwey<i yr oil, maet gadair hem A'i hysgeiriau 'n ysgotion Saerniaeth, bwngleriaesth glSn—rfeywiog- Deg a'r hugain ariaji; [waith:; 11 1 Diwygiwch a gwnewch degan Fwy tefflwng—teilwng o'r tan. —Hysbys'Lr yn Nydtlliiadnr y Wesleyaid am eleni, fod yn Mrydain 3,58,772 z) aelod- au, 27,642 ar brawf; ftlass-leaders 23,707; pregethww, 13,787; ca-peli rlieolakid, 5,917 a 1,760 o leoedd eraill i bregethu, yr oil yn cynwys t'S71,582 o eisfcedd-leoeddL Mae y eyfrifon R<ehod yn perthyn i'r Methodist- iaid Wesleyaidd rheol&id; ac yn ychwan- egol. y mae yn Mrydain y cangenau can- lynol: Primitive Methodists, 179,720; New- Connection, 22,547; United Methodist, Free Church, 74,845; Wesleyan Reform Union, 8,147; Bible Christians, 27,768. Cyfrifir fod yn y Talaethau Unedig 3,000,000 o Wesleyaid; yn Canada. 21,103; yn Ffrainr- 9,113; ae yn yr holl fyd, 14,500,000. ALWEN BRYDFERTII. Alwen brydferth, merch y bugail. A eisteddai fin y nos, Ar y graig yn nghwr y mynydd, Yn ngwawl y Ileuad dlos; "Alwen anwyl," meddai Hywel, Wnei di dderbyn amod serch V" Deigryn mawr fel gem tryloew Chwardd ar rudd y ferch. Yn y bwthyn ar y mynydd Marw'r ydoedd Alwen gu, Pan oedd bywyd yn coroni Ael y mynydd du; O! fy mam, dywedwch wrtlio 'Mod i 'n marw ar allor serch, Pa'm oedd raid i Hywel dori 'Nghalon?" meddaPr ferch. Yn y fynwent ar y mynydd, Draw yn mhell o swn y byd, Merch y bugail sydd yn gorphwys Yn ei marwol gryd; Gwynt y nos a delynora Drist gwynfanau rhwng y brwyn, Blodeu grug y mynydd liulient Fedd y fenyw fwyn. Ddyfnder nos, yn mhen blynyddau. Pan oedd gwisg o eira oer Am y mynydd, gwelwyd Hywel Yn mhelydrau'r lloer, Ar y beddrod gwyn yn wylo, Ac yn farwol-welw ei wedd; O! fe'i cafwyd cyn y boreu 'N farw ar y bedd.—EUdeyrn. ADERYN YN MARW O'R FRECH WEH.— Ychydig wythnosau yn ol, yr oedd gwr boneddig yn Baltimore yn dymuno cael aderyn coch, a chlywodd fod un yn medd- iant boneddwr yn Cumberland, Md.; aeth ato a phrynodd yr aderyn. A roi ei werthu estynodd ¡ei hen berchenog (yr hwn oedd yn ddiweddar wedi bod dan y frech wen) ei law i gymeryd yr aderyn allan o'r cage, ac yn ei waith yn ei dynu allan darfu i'r aderyn bigo y dyn yn ei fys. Cariodd y prynwr yr aderyn i Baltimore, •ac yr oedd yn meddwl yn fawr o holl". Yr oedd yn un hynod o dlws. Ac yn mhen ychydig ddyddiau wedi cyraedd ei gartref newydd declireuai rhyw arwyddion ei fod yn glaf, ac yn mhen tua dau ddiwrnod ymddang- osai crug-darddiad a(ei gorff, a ehollodd ei blu; dranoeth chwyddodd ei ben, ac yr oedd yn orchuddiedig a chrachem, a bu farw. Galwodd y boneddwr am feddyg medrus i wneyd archwiliad i achos ei far- wolaeth, a tliystiodd ei fod wedi msrw o'r frech wen. "AT FY MRAWD." Trwy dalu dau ddolar a haner Heb iflnder na thrymder na thrwst, Am DDRYCH, ti gei hanes holl Gymru, A Sir Aberteifi, a LIanrwst; Cei hanes am Feirdd a Lien rion, Helyntion a throion a thrais,— Y DIWClI a cldyrchafa iaitli Gomer, Heb gablu na sarnu 'r un Sais. ^AT..r,>Wins yn Sylwedydd mor grafius, fwyn ^11US' mae'n fedrus, mae'n f wyn, ° Fr'^dv? bob amser, Er-addygg i r ynfyd mae 'n ddwyn- Cei hanes gorchestion yr oesau Lu coll eu rhinweddau, a'u ffawd Trwy r DRYCH y canfyddi gamwri-1 Gan hyny, O. pryn ef, fy mrawd, Cei FAP mawr lliwiedig o Gymru Cei drwyddo dy loni 'n ddinam' Cei weled ar gywir linellau Le cartref ein hoff dad, a'n mam Cei weled y llanerch He gorwedd Y gwr anrhydeddus a'r tlawd, Atolwg, nafydd yn lien Gyiydd, Ond myn y DRYCII anwyl, fy mrawd. Venedocia, 0. R. B.

PWY SY'N O WAD IT EI TAITH? Y ffordd oreu i ateb y gofyniad ydyw yn nacaol, fel ag y liyddai yr hen bobl yn profi pwnc o athrawiaeth wrth bregethu, mai nid y dynion helaethaf eu gwybodaeth yw y rhai hyny, ac nid y rhai sydd we i gweled fwyaf o helyntion, y byd yn foesol a masnachol ydynt, nac ychwaich nid y rhai sydd yn troi yn y cylchoedd eangaf ac anrhydeddusaf ydynt. Cadarnhawyd ni Y; hyn yn ddiweddar drwy ymgom efo ein cymydogcaredig, yr Anrh. JOHN J. PARRY, Rome, N. Y., ar ol ei ddychweliad llwydd- ianus o flwyddyn o blesardaith yn ngwled- yd¡\ Ewrop. Gwyr y cyffredin mai uines- ydd Americanaidd yw Mr. Parry yn ened- igol; ond yn earn Cymry a Chymraeg; ie, hen Gymra hèfyd, er nas gwelodd hi erioed hyd y flwyddyn ddiweddaf. Yr oedd yn gydnabyddus a'i henafiaeth a'i henwogion yn hanesiol, ac yn eu parchu. Prawf o hyn yw, iddo dalu ymweliad a bedd y riÏ- wedd,i.,r Thos. Charles. Dywedai mai golwg syml oedd ar yr hen fonwent, wrth wegil y Llyn Tegid, He y gorwedd Dyn Duw; a tybiai mai hyny oedd yn gweddu fwyaf i'w dduwiolfrydedd. Peth arall a dynai serch ein cenedlgar- wr at ardal y Bala oedd, mai mewn tyddyndy yn agos y ganwyd ei dad. Aeth i ymweled a'r fan, ac er fod ei henaflaid wedi ymadael o'r lie er 1808, cafodd y ty a'r ysguboriau yn yr un diwyg ag y clyw- odd ei rieni yn eu desgrifio pan oedd yn blentyn; acer ei foddhad, cafodd enw ei dad, yn nghyda rhif y flwyddyn, wedi ei gerfio ar yr ysgubor; gwaith yr olaf, mae yn debyg a'i gyllell pan yn hogyn. Treul- iodd Mr. Parry ysbaid dda o amser yn sir- oedd Meirion, Arfon a Mon. Hoffai hwy am eu bod yn siarad Cymraeg mwy diled- ryw na'r siroedd eraill. Ac wedi teithi'o gwledydd Ewrop yn drwyadl, pan yn ninas Paris yn Ffrainc, cyfarfu a'r henafiaethydd enwog, loan Pedr, yüo; ac wedi hir ymddifyru- efo hanesion 'Cymreig, mynegodd yr olaf iddo fod dan Ffrancwr yn y ddinas yn gallu siarad y Gymraeg yn hylithr. Defnydd- iodd Mr. Parry y cyfleusdra i fynu en gweled, os byddai modd; ac wedi methu cael un gartref, bu yn fwy llwyddianus i gael y Tlall, yr Iswn oedd diffrwyth ei ael- odari ac yn symud mewn men fechan, a weitliiai a nerth ei freicMau. Nis gallai siarad Sacsonaeg; ni bu erioed o Ffrainc, ac iiisg-fillai Parry siarad Ffranca-eg, ond gallai y ddau dda! ymgom ddifyr yn yr hen Gymraeg, Siar&dai y Ffrancwr Gymraeg groyw, heb lygredd o un iaith arall. Pan y grffyawyd iddo pa fodd y daeth TOOT liyawdl ynddi, mtebai iddo ei "hefrydu" o lyfrau. i,'do yn gyntafddysguyLlydaw- aeg; ae i hyny godi awydd ynddo am ddeall j Gymraeg, Mae y& hoff o ddarllen 1 lyfrau a barddoniaeth Gymreig. Enfyn Mr. PaTry y DRYCH iddo aT droion, gan fod gohebioeth rhwng y ddau yn para. Nid peth cyffredin oedd cyfarfyddiacl dau—un wedi ei eni a'i ddwyn i fyny yn Ffrainc, a'r Hall yn yr Unol DaIaetbAU—mewn eyn- adiedd Gymreig yn ninns Paris. Graff yr iMci a'r Ffrencyn,—yn siriol 'Siarad iaith Llywelyn; Mor burag-iaae ar Berwyn, 'Ida ei chael ac mor ddi chwyn Borne, N. Y. Eos GLAN TWBCH.

DYRCHAFlAD Y GLOWYR CYMREIG. Y r eIfen gyntaf tuag at sicrhau dyrchaf- iad y glowyr Cymreig yn America yw addysg ymarferol, sef deall iaith y wlad, ei darllen, ei siUebu, a'i hysgrifenn; hefyd rhifyddiaeth a gramadegiaeth. Yn sicr, y mae hon yn un o'r elfenau mwyaf angen- rheidiol er dyrch&fu glowyr Cymreig Am- erica. Nid oes neb yn teimlc mwy o ddyddordeb mewn gofalu am addysg ei deulu na'r hwn sydd yn e' meddu ei hun- an. Mae hefyd yn ofynol rhoddi cyn- orthwy i'r rhai ydynt wedi cael graddau o wyhodaeth, fel y gallont ddefnyddio eu horiau hamddenol i chwiUo am fwy o wybodaeth, ac i ymgadw o leoedd niweid- iol, lie mae miloedd o'r glowyr yn gwario eu hamser a'u harian mewn oferedd. Fe wyr pawb fod yn rhaid j'r meddwl gael gwaith; os na chaiff y da, fe fyn y drwg. Y mae miloedd o lowyr Cymreig, nad yd- ynt yn cymeryd un dyddordeb mewn treulio eu horiau hamddenol yn y teulu, ond ant i fwynhau eu hunain i fanau eraill; ond y mae y mwynhad hwn ar y goreu yn dwyllodrus ac o fyr-barhad, a'r cam cyntaf y maent yn ei roi i fyned tua chartref, maent yn dechreu gofldio am eu fFolineb, Hefyd gwna addysg ni, fel glowyr, yn llawer amgen pobl yn mlilith ein giiydd, yn fwy unol, cariadus a doeth, yn ein hym- wneyd a'n cyflogwyr, ac a'n materion teuluaidd. Gynelai hyn ni hefyd yn well pob.1, gyda'r amaethwyr a pliobl y pentrefl a'r dinasoedd. Byddem yn fwy cymwys i lanw swyddl a chymysgu mwy a hwy yn eu cymdeithasau dyngarol. Yr ydym yn rhy debyg i'r penwaig yn y mor yn ymdyru at ein giiydd ondnifynwn wneyd dim a neb arall. Ond yn y man, daw yn storm, gan eu chwalu i bob cyfeiriad, ac maent yn awr yn ysglyfaeth ibysgod mwy. Rhy debyg ydyw'r glowyr Cymreig yn America; y mae yn storm arnynt yn fynych iawn, a llawer yn cael en chwalu hyd y wlad; ac ni ddangosir ond ychydig o gwyn iddynt gan neb o unrhyw alwedigaethau eraill, a chant ymdaro goreu gallant o ran dim a gant gan eu cyfeillion o'r un alwedig- aeth a hwy' eu hunain, y rhai gan amlaf ydynt yn rhy dlodion. Y mae' addysg hefyd yn tueddu i'n gwneyd yn fwy anturiaethus—y mae mwy o'r dyn yn dod i'r golwg, a llai o'r anifail, a dangosir gymaint rhagorach ac uwch na'r anifail ydyw dyn. Edrycliwn am fynyd ar wledydd paganaidd y byd. Y maent yn yr un sefyllfa er's canrifoedd; er cymaint y trueni a'r tywyUwch sydd yn eu gordoi er ys oesau, ni wneir un ymdrech at ym- ddyrchafu i well sefyllfa Maent yn byw yn ddinod a diamcan, heb un anturiaeth mewn dim, ac yrydym ninauynymdebygu gormod iddynt. Er engraifft, o ddylan- wad addysg, dychymyger fod dau ddyn ieuainc yn myned i'r gorllewin, ac yn teithio yn yr un tren, ond nid yn yr un car. Y mae un yn meddu ar addysg ym- arferol i'r llall yn amddifad o honi. v Nid yw yr un diddysg yn gallu gwneyd "fawr o gyfeillach a neb-nid ydyw yn gweled neb yno ag ydynt yn gyffelyb iddo ei hun; ond y mae addysg y llall yn ei gy- northwyo i slarad a'i uwchradd. Y mae yn siarad a'r masnachwr, y trafaeliwr, ac yn casglu hanes y wlad. Disgyna y ddau, dyweder yn Chicago, lie mae pob un yn myned i'w ffordd Y mae yn y dref fawr hon lawer o waith a llawer o arian yn cael eu gwario i weithwyr. Nid ydyw y di- ddysg yn gallu gweled dim yn ateb iddo ef. Y mae yn gweled un yn cymysgu morter, a'r llall yn cario priddfeini, a'r llall yn cloddio sylfaen i adeiladu, ond nid ydyw yn caru y gwaith hwn—gwell ganddo ef y gwaith glo nag un o honynt.— Ond pa fodd y mae y llall yn ymdaraw. Y mae y llall yn alluog i ymgyuieryd ag un- rhyw alwedigaeth o'r bron. Y mae deg o ddrysau yn agor o'i flaen ef am bob un i'r llall. Ond elfen bwysig arall yw cynildeb. Y mae hon yn cael ei hesgeuluso yn fawr gan lawer o'r glowyr Cymreig. Edrychwn yn 01 am y 15 mlynedd diweddaf a chawn fod gwastraff dirfawr wedi cymeryd lie yn ystod yr amser hwnw. Er cyraedd yr am- can hwn, mae yn angenrheidiol fod cyd- weithrediad rhwng y gwyr a'r gwragedd. Mae y cydweithrediad hwn yn angenrheid- iol mewn ystyr arall hefyd. Er engraifft, pe byddai ar y gwr awydd symud i'r gorllew- in a chael ffarm, codir gwrthddadleuon yn fynych yn erbyn symud i'r gorllewin gan y gwragedd. Nid oes yno, meddant, ddim talu yn fisol, a rhaid aros yn fynych am flwyddyn neu ddwy heb ddim yn dyfod i mewn. Hefyd ni allant feddwl am fyw ar wasgar, fel mae y ffarm wyr yn gylfredin. Dichon nad oes yno dalu yn fisol-y mae yn amlach neu yn anamlach, fel y digwydd. Ond un peth sydd sicr, mae y ffarmwr yn ceisio byw heb y credyd system sydd mewn bri bob amser wrth y gwaith glo, serch eu bod yn cael eu talu yn fisol. Ond o barth byw am flwyddyn neu ddwy heb ddim, mae hyn yn gamsyniad mawr, os bydd y dyn yn drefnus, Y mae cynydd mawr y tymor cyntaf gydag ieir, hwyaid, gwyddau, twrcis, moch, gwartheg, corn, a tatws. Yr ydym yn gorfod goddef chwech mis o strikes yn fynych heb ddim yn dod i mewn yma. Gyda golwg ar fyw ar was- gar, y-mae y ffarmwr yn gallu byw mor gysurus yn y modd hwn ag yr ydym ninau wrth y gweithfeydd. Arferiad ywy cyfan sydd yn anghenrlieidiol. Edrychwn ar gynydd ffarm wyr y deng mlynedd diwedd- af, ac yna ar gynydd y glowyr yn yr un amser, a thorir y ddadl fir unwaith. Brookfield, 0. W. W. ROBERTS.

AR DDECHREU BLWYDDTN Wele flwyddyn wedi dechreu, Amser sydd yn siglo'i chryd, Llawer un a a yn ddiau, Gyda hon i'r bythol fyd; Ie blwyddyn wedi dechreu, A'i gofidiau gyda hi, Pwy fydd ddyfnaf dan y tonau? Pa beth fydd ein tynged ni? Blwyddyn newydd wedi gwawrio! Faint o 'stormydd gawn yn hon? Gwyliwn pan fo'm yn breuddwydio,. Gael ein suddo dan y don; 0 mor dda cael cyfarwyddyd Pan ar foddi yn y Hi, Cael adnabod un all dd'wedyd, Wrth y mor, "Gostega di!" Pan d'wna'r haulwen bur uwch ben, A rhyfeddodau pena'r nen, Nes peri imi lawenhau- Rhyw ond prudd daearol sydd, Fel tywyll nos ar ol y dydd, Yn atal imi eu mwynhau. > Eheda'm meddwl ami i dro, Fel mellten tua'r hyfryd fro. Lie nad oes ond dedwyddwch pur; 'Rol hyn daw'n ol at bethau ffol, A'm taflu wna yn bell yn ol, Lie nad oes dim ond poen a chur. f Pan d'wna'r haul disgleiriaf fry, Daw ar ei ol ryw gwmwl du, Nes peri imi fod yn brudd; Pa bryd y caf i fyn'd yn rhydd O'm holl gadwynau yma sydd, A byw lie mae tragwyddol ddydd? HEN LANC 0 CAMBRIA.

"EISTEDDFODAU YN EEI^I^DITH!" Clywais fod y gwr du^«kjlfrydig hwnw, y Parch. EBENEZERT. JONES, wedi dweyd yn gylioeddus fod eisteddfodau cenedlaeth- °] yn felldith i gymdeithas, o herwydd cyn- ulliad pobloedd iddynt, y rhai a fynych- ant y tafarnau i feddwi. Ai ar yr Eistedd- fod y mae y bai fod rhai yn meddwi? A oes neb yn meddwi ar ddyddiau y cyman- faoedd crefyddol? Ai ar Sasiwn y Bala yr oedd y bai fod pobl yn meddwi, ac yn godinebu ar adeg ei chynaliad? Ai ar y moddion crefyddol a £ ynelir yn y dinas- oedd ar y Sabbothau y mae y bai fod am- bell i un a ddaw iddynt o'r wlad yn ym ollwng i gyfeddacli ac arferion gwaeth na hyny? A hoffai Mr. Jones ddiddymu moddion cyhoeddus er atal ambell i Dwm. Die a Harri i feddwi? Beth yw ei farn am hidlwyr gwyb( d a llyncwyr camelod? Pa un oraf gweled ein hieuenctyd yn gwas- traffu eu horiau hamddenol i siarad gwag- edd, hel ystorion ac ysmocio, ynte eu gweled yn ymroddi i gyfansoddi traethod- an. &c., erbyn ein cyfarfodydd lienyddol a'n Ileisteddfodau? Cymered Mr. Jones y cwestiynau hyn o dan eiystjTiaeth fanylaf, yw dymuniad Plainfi-eld, N. Y LLENOR IEUANC.

YMD.DYGIAD AT IEUENCTYD. Y mae llawer o gwyn yn ein heglwysi y dy ddiau hyn o herwydd oerfelgarwch y genedl ienanc sydd yn codi tuag at gref- ydd. Yn awr, yn mha le y mae y bai yn gorphwys? Fel rheol gyffredin, y mae ieuenctvd yn llawen gyda'u giiydd ac yn liawn bywyd pan yn ymdrin ag unrhyw bwnc, yn enwedig os bydd rhyw lesad yn debyg o ddeilliaw oddiwrtho. Maent hefyd yn earn lies y naill y llall ac yn hynod lioff o weled hen bobl yn cymeryd dyddordeb yn eu. gweithrediadau, ac yn ymuno a hwynt i ddwyn yn mlaen unrhyw beth a fyddo yn debyg o fod yn lies i'r achos. Yn awr, carwn ofyn i'r hen bobl ydynt yn blaenori ac yn cario y gwaith yn mlaen yn ein heglwysi, Pa fodd yr ydych yn ym- ddwyn at yr ieuenctyd-a ydych yn eu parchu fel y dylecli? Credwn mai ychydig iawn o sylw a delir i ieuenctyd gan amlaf yn ein heglwysi. Cedwir hwy i lawr fel pe na baent ynwerthsylw; ac y mae llawer blaenor a gweinidog na wnant gymaint a rhoddi moesgyfarchiad i aelodau ieuanc eu heglwysi pan yn eu cyfarfod ar yr heol neu wrth ddrws yr addoldy, ac os digwydd i'r ieuenctyd eu cyfarch hwy, oeraidd iawn fydd eu hatebiad. Pa beth yw effaith naturiol ymddygiadau fel hyn? Ai nid peri eu bod yn ymddieithrio oddiwrth ein heglwysi, ao yn colli golwg hyd yn nod ar bwysigrwydd eu heneidiau eu hunain? 0 anwyl gydgenedl, deffrowch at eich gwaith. Y mae genym lawer o ieuenctyd wedi dringo yn uchel mewn gwybodaeth, ac wedi trysori llawer o air Duw yn eu cof, ond er y cyfan wedi llithro i ganlyn y byd a'i bethau, a hyny i raddau mawr mae lie i ofni o herwydd ein diofalwch ni. Weini- dogion yr efengyl, a diaconiaid yr eglwysi, y mae genych waith mawr i'w gyflawni, ac anhawsderau mawrion ar y ffordd, ac y mae yn bryd i chwi ymysgwyd o'ch cysgad- rwydd. Bydded i ni wylio rhag eu diystyru yn yr eglwysi, gan fod y byd a'i fyrdd pleser- au ar bob Haw yn estyn iddynt ei wahodd- iadau dengar, ac o'r braidd y gallwn eu beio am gymeryd eu hudo ganddo. Gyf- eillion, rhodder deheulaw cymdeithas iddynt. Byddwn yn llawen gyda hwynt, a phan yn eu cyngori, gwneler hyny mewn cariad brawdol; ac os bydd angen eu ceryddu ambell waith, gwneler hyny yr un modd, a pheidier a rhoddi iddynt un aw- grym eich bod yn eu casau Clywais fachgcn ieuane yn dyweyd unwaith fod yn well ganddo gael ysgwyd Haw a'r Parch yr hwn oedd weinidog Presbyteraidd Seis- nig, na gwrando ar y gweinidog Cymreig i eglwys yr hwn y perthynai, yn pregethu, a hyny am y rheswm y gwyddai oddiwrth ddull y blaenaf yn ysgwyd llaw, ei fod yn caru ieuenctyd, tra nad oedd yr olaf erioed wedi cynyg ysgwyd llaw ag ef. Nid yw peth fel hyn yn iawn. Pa beth a ddaw o grefydd os diystyrwn hwy? Mae y dyfo ol i ddibynu yn gwbl arnynt hwy. Ie^ fod yn eu plith ddefnydd dynion a pj)/ent lanw lie yr anfarwolion John 51ias, Christ- mas Evans, a Williams o'r Wern.. a gresyn os bydd iddynt gael eu eadw dan draed. Gyfeillion anwyl, codwch at eich dyled- swydd a meddyliwch am y farn sydd yn in y farn sydd yn e;eh hn.ros "Gwae pwy bynag a rwystro un o'r rhai bychain hyn;" "ond pwy byn- ag a roddo gwpanaid o ddwfr oer i ddis- gybl yn enw disgybl, efe a dderbyn ei wobr." Columbus, Wis. HOFFWR IEUENCTYD. EEENYDDIAETH Y DEIBL. Gellir cdrych ar y ddau Destament, fel yn nodi dau gyfnod lienyddol, yr Hebreig a r Groegaidd, neu yr hen a'r diweddaf; a gellir edrych ar yr holl Feibl fel yn ffurflo llenyddiaetli genedlaetliol yr Xuddewon oblegid ar wahan oddiwrth y Beibl, braidd mae ganddynt lenyddiaeth o gwbl; ac yma ceir prawf cadarn o ddwyfoldeb y Beibl, sef fod un o'r cenedloedd mwyaf eiddil dan y nef wedi cynyrchu corff o len- yddiaeth heb ei gyffelyb yn mhlitli dynion. Mewn dewrder, yr oedd yr Iuddewon yn is na'r Philistiaid; mewn antur, yn is na'r Sidoniaid, ac mewn yni meddyliol yn an- feidrol is na'r Groegiaid; eto, er hyn oil, gwelwyd yn eu plith y fath tilwyr, offeir- iaid, a phrophwydi; y fath haneswyr, beirdd ac areithwyr, fel nad oes neb i'w eystadlu ahwynt; ac am nad oeddynt y fath ddynion trwy naturiaeth, rhaid eu bod felly trwy ysbrydoliaetli. Hwvrach mai un rheswm i Dduw ddewis yr Iuddew ydoedd ei lesgedd naturiol, fel y o-welid yn fwy amlwg y gwabaniaeth rhwng y dynol a r dwyfol, ac fel y dangosid i'r bvd, tra nad ydoedd yr Iucldew ddim ynddo ei hun, ei fod yn nwylaw Duw yn fwy gwrol na'r Rhufeiniaid, ac yn fwy athrylithgar na'r Groegiaid. Rosendale, Wi*. JOHN EDWARDS.

AT HUGH WIJITTINGTON. GAREDIG GYFAILL- Yn eich nodyn gof- ynwch, a oes rhyw fath o gynghanedd yu y llinell ganlynol: "A gwgu wnewch rhag talu rhent?" Oes, y mae dau fath o gynghanedd sain yn y llinell yna; a g-ellir yn briodol eu galw vn sain gudd gadwynog, a sain gudd gyswllt bam gudd gadwynog fel hyn: A gwgu wna rhag talll ritent. (Gwgu, talu-rhag, rhent). Sain gudd gyswllt, fel hyn: A gwgu "Vlla rhag talu rite nt. (Ag, rhag, rhent). Gelwir y fath gynghaneddion yn gudd am aad ywysaui, neu'r yn defnyddio y glust i gyfarwyddo y Uygad. JJ. IONORON GLAN D WYHYD. Hydev lie, Vt.

AA Cafodd y Cad. McClellan gvnyg$20,- 000 y flwyddyn am arolygu gwelliantau yn mhorthladdoedd Brazil. Ffugiodd E. D. Winston, o Boston, ba,pyrau a thalebau i'r swm 0 $600,000. Adrodda y Seryddwr Ffrensr'g Lever- rier ddarganfyddiod planed newydd o'r 12fed gradd, Ionawr 26, 1876.

EIX G (HIE B WYli- HARD DO L. PRYDDEST FA-RWNADOL—Mewn colofn- au eraill, gwelir Pryddest J. H. Powell, Hyde Park, er coffadwriaeth am y diwedd- ar Barch. HOWELL POWELL; ac fel hyn y dywed yr awdwr am Feirniadaeth ISLWTN ar ei gyfansoddiad: MM. GOL.—Yn gymaint AG i'r Bryd (lest hon fed yn gystiidleuol yn Eisteddfod New York, y Nsdolig diweddaf, y mae yn canlyn y dylwn nodi cairnea d 'au wrth ei chyiiwyno i'r cyhoedd, mewn trefn i egluro i'r darllenydd fy rheswm dros ei chyhoeddi. 1 n fy mod yn edmvgydd eithafol o ISLWYN fel bardd, teimlwn yn dra hyderus wrth ddanfon y Bvyddest i'r gystadlenaeth y cawswn feivmadaeth alluog ac afldyseiadol, y cyfryw a fuasai yn gatfael- iad i'r wlad wetli ei cbylvoeddi, gan nad beth fuasai tynged y cyfansoddiad; ond yn hyn fe-'m siomwvd yn ddirfawr. Druan o Islwyn y beirmad-! Ym- ddengys i mi y profa ei sylwadan ar y pryddestan yn eglur un o ddati heth; sef, naill a'i fod Islwyn yn a b ddifad o allu beirniadol, nen yrite ei fod yn tyb- ied y gwnai rhywbeth y tro i feirdd a llenorion Am riea. Condemnia Islwyn y farwnad hon' yn wholesale am ei meithder- ei bod" yn rhy faith o lawer," er nnd yw ond 388 llinell: tra nad yw yn beio y Bryddest fuddugol amfeithder o gwbl. yr noil sydd yn rhifn 626 o linellau. Gadawaf i'r cyhoedd i fiirnu" os nad ydyw hyn yn anghysondeb a dweyd y Ile,i.,f. Er nad wyf yn amheu y posibilrwydd r Bryddest wobrwyedig fod yn oreu, eto credwyf y dylasai y feirniadaeth gynwys y prawf o'i rhasror- iaeth. Y mae Islwyn pan y dywed— Nie gwyddom ni am un EJcgy' o werth yn y Saes'naeg dros o gylch haner can' llinell o hyd," yn profi nad ywwedi darllen y cyfan; neu ynte y mae yn dra diffygio^, mewn rhifyddiaeth, gan fod y standard elegies Sefo- nig yn amrywio o. 126 i 326 o linellau. Hefyd y mae ei Farwnad ef ei hun i Myddfai, tae wactb am hyny, yn 320 o linellau. Y mae consistency yn jewel hyd yn nod mewn beirniadaeth Gymreig. Yn ngwyneb yr anghysonderau a nodwyd, yn nghyd ag haeriadau y bei niad fod y farwnad hon yn dra diflfygiol mewn orgraff, cystrawen a choethder," yn annib nol ar ei meithder. yr wyf yn ostyngedig ddymuno ei chyf- lwyno drwy gyfrwng y DBYCH i lys y werin-y llys nwchaf a mwyaf didnedd yn ddiameu i apelio am farn. ,Gan na chymer y feirniadaeth ond gofod bychan, dymunwn gael ei chyhoeddi eto gyda'r Bryddest, mewn trefn i'r darllenydd wrth gymharu gael dal y ddwy wyneb yn wyneb. Wrth wneuthur nyn, nid fy amcan yw agor dadl Da chweryl a neb ar y pwnc; na, y mae genyf ormod o barch i enw y di- weddar Barchedi^ Howell Powell, yn nghyd ag i deiraladau drylliedig ei weddw a'i blant galarus, i feddwi am sarnu ei goffadwriaeth drwy gyfnewid cledd ag unrhyw un dros ei feddrod. tieddweh i'w lw h, a crobeithio y bydd y Bryddest fuddugol yn gofadail deilwng o'i rinweddau am oesau i ddyfod ar faes llenyddiaeth Gymreig. Gyda hyn o nodiad- an, yr wyf yn ei chytlwyno i farn y cyhoedd -J. H, Powell. J. W. D.—Da gyfaill, ymrhechwch am synwyr cyffredin da yn eich cyfansoddiad- au, os na ellwch gael Barddoniaeth. CAN I T. ISAAC JONES—"Berwch eich can i lawr" i'r haner, ac anfonweh hi yma wed'yn. Y mae'r doniol a'r ffraethbert Thos. Isaac Jones, Ysw., yn haeddu can o Glod well o lawer iawn. Dylech ganu 3 neu 4 penill campus am wningen; ond os meth- wch chwi anfon cwningen drla i'r swyddfa, a hono agos gymaint a "chi llwyd Mr. Jones. LLINELLAU I FY WYR, gan B. T"—Cymer- wch chwithau yr un cyngor ag a roddwyd l'ch brawd o Church Hill. Penill neu ddau caboledig fuasai yn llawn ddigon. I S. AB DEWI-Nic1 oes cyngliane dd tyia: v llinell flaenaf, sef "Y goedwigm;dtt fc^ndio"- aid goedtoig a diga. ffoe^"Mq jsaan i godi gynghaneddol N;_(l 0es-synwyr yn y drydedd linell—We^'j y iv5(, .i14lodawd.n Benywaidd yw ''gog." iVlff^iwch .reokra barddoniaeth yn a my-a-wch -eu vsels'cr- oli yn llwyr v eich ieuenctyd, gra fod cy- aV'3rcld ynoch i ddysgu y gelfydd- yd ddie M Q farddoni. JTAELOG- MON—Y mae tuedd dda yn eich penillion; ond rhaid i chwithau roddi mwy o'ch amser i gramadeg iaith eich mam, a llai i geisio barddoni, onide nifydd- wch ond sport i bobl y wasg. IFOR GLYN-Drwg genym, Ifor bach, or- fod taflu y gan hon i'r fasged. Na ddigal- onweh er hyny, eithr llafuriwch yn ddiwyd. i feistroli y Gymraeg. GWERYDDON-Cynyg da, ond yn ddiffyg- 101 y tro hwn. Er engreifftiaq, mdwaV ganlyn: "0 hyd mae eu bryd V I guro ar y gwirion.1' Brydarguro, ac nid bryd dd G mrd aidd. "Gwirw Wiiaiii. bob drwg eiriaw" syd(I d-I y- biydsain" ijibiriant lwy bob drwg eiriau, wnelai y tro. "Yno ffoant i'w hen ffau" sydd anghywir, isel ac anghynganeddol. Yna ffoant i'w ffeuau f}'ddai'n gywir. "Collir bwy yn eu cellau." 1 mae "ffau" 3rn unigol, a cellau" yn lluosog, a'r ddau yn golygn yr un peth. Y mae es^yll vr englyn diweddaf yn aafeddygmiaetbol — Cynygiwch eto. ENGLYNION I'R TAFARNWR, gan H. I. Lied wael a chymysglyd mewn amserau a phersonau. Diwygiwch hwynt oil, a gwn- ewch hwynt oil yn un rhyw o englynion.

Y —o'r holl greaduriaid, y mwyaf yw y mor, Y mae yn debyg na buasai genym ond syniad anmherffaith am yr An- lesurol a'r Diderfyn, oni bae am vr help a roddir i ni trwy y creadur mawr hwn. Y mae unoliaeth y mor yn un o ddirgelion ei fawredd, oblegid er ein bod yn onwi rhan- au yn Werydd, Tawelog, Cupo (iir, &c., efo y mor ydyw efe, yr un yn mhob man. Fe ddywed cyfrifwyr galluog fod digon o ddwfr yn y nior i roi amwisg 8,000 o droedfeddi o ddyfnder o gylch y byd. Dy- wedir yn mhellach, ped ychwanegid onid un rhan o bedair, y byddai yn ddisxm i foddi y sychdir oddigerth copau y mvn- yddoedd nchaf. 1 Y mae dyfnder dyfnaf y mor yn ansicr, Y maent, fwy nag unwaitb, wedi methu cael gwaelod gyda line ';Y, o filltiroedd o hyd. Dywcd Lieut. Maury, fod y mor ya ymyl St. Helena, yn tynuarysaith aniL. tir. Nid ydyw y golcurd yn cyraedd y dyinderau hyn, ac nid oes yno na llysiau na physgod. Y mae gwaelodion y dyfnder mawr yn dywyllwcli anghyfanedf'Ol, heb ddim yn tori ar y distawrwydd ofeadwy ond ambell ymweliad o eiddo y pan yr ymgladda i'r dyfnder mewn dvchrya a n, a saeth yr heJiwr yn ei ystlys. Y mae baHt. rwydd y mor yn elfen a osodwyd ynddo gany Creawdwr, ond nid ydyw vnWar tal hallt yn mhob man. Y mae m'or y Bai tic, ar rai adegau bron yn g-roew PPtb rhyfedd perthynol i'r mor ydyw ei drai a'i lanw. 1 lleuad, fel y mae yn hysbys, yd- ^vd^nbo^i1^6^1 «yda Gwel- wyd ambell i forwyn mewn ffermdy, nid yn unig yn forwyn dda ei hun, ond gryri feistres ary gwas hefyd; felly y mae'r wrtho lV 'T1<1A Tyr;(1 yma," meddai America, "dos a'r pynau b.awd ar cotton yma i Loegr—tyr'd a dy gefn yn nes (meddai wrtho vn Lerpwl) a chymer dy bwn;" ac y mae yntau yn bur dydd } ° un%vai!]l ddwy bob