Y Drych

LLAWER MEWN YCHYDIG. -Mae y tywydd oer wedi cau yr afon St. Lawrence, a'r badau oil wedi myned i au- afu. —Collwyd pedair o longau ar ororau Canada, yr wythnos ddiweddaf, a boddodd amryw. —Anfonwyd y Ku-Kluxiaid Oanan a Smoot i benydfa Talaeth Kentucky, am bum' mlynedd. —Gwnaeth James M. Biebe, Boston, ei ewyllys yn ddiweddar, a rhoddodd$84,000 at achosion elusengar. Yr oedd yn werth $4,000,000. -Daeth y Hong Brydeinig Mystie i mewn i Galveston, Texas, o Cienfuegos, yr wyth- nos ddiweddaf, ac yr oedd y mOJwyr a'r swyddogion yn glaf o'r dwymyn felen. -Hysbysir fod y Hong Saladin, yr hon oedd yn rhwym o Lanelli, Cymru, i Bull River, South Carolina, wedi suddo, a'r dwy- law oil wedi boddi. —Saethodd hapchwareuwr o'r enw Hank Davis, Charles D. Whyland, perchenog Si. Elmo Saloon, Chicago, nos Iau diweddaf, fel y bu farw yn y fan. Aeth y belen trwy ei ymenydd. -Rhewodd dau ddyn i farwolaeth ger Perham, Maine, yr wythnos ddiweddaf.— Amcanasant gerdded drwy y coed i Aroo- stock, tair milltir o ffordd, ond gorchfyg- wyd hwy gan yr oerni. Deuwyd o hyd i'w cyrff yn mhen dau ddiwrnod. -Boreu Dydd Diolchgarwch, ffrwydr- odd lamp yn ystafell wely Mrs. Charlotte Chew, Camden, N. J., a rhedodd ei merch 18 mlwydd oed i agor y ffenestr, a Uefain am gymorth; ond rhyw fodd syrthiodd all- an a bu farw. Cymerodd dillad Mrs. Chew dan, a llosgodd i farwolaeth. cl —Crogwyd dau ddyn du yn Sardis, Miss., ddydd Gwener diweddaf, am lofruddio dyn gwyn o'r enw Lewis Hibber. Enwau y llofruddwyr oedd Ebenezer Edward ac Oscar Freeman. -Fel yr oedd Thomas Dodd, 8 oed, Frank McCardy, -7 oed, a Joseph Halleck, 10 oed, yn chwareu mewn twll tywod yn heol lOfed Brooklyn, dydd Gwener diwedd- af, syrthiodd y: ochr arnynt, fel y cladd- wyd hwy yn fyw. Erbyn eu cael allan yr oedd yr elfen fywiol wedi ehedeg ymaith. —Mae Dr. Thos. H. Davies, Toronto, Canada, a'i briod wedi eu dedfrydu i gael eu colli am lofruddio Miss Gilmore, drwy gynyrchu genedigaeth anamserol. Yr wythnos ddiweddaf atafaelwyd y cyn Henadur Clement, am gyfranogi yn llof- ruddiad Miss Gilmore. —Crogwyd Tony Nellum ac Alice Harris, yn Monroe, La., ddydd Gwener diweddaf am lofruddio Henry Harris, priod Alice. Tra yr oedd Nellum yn hongian, daeth ei ddwylaw yn rhyddion, ac ymaflodd yn y Cortyn uwch ei ben, a thrwy roddi ei draed ar y post, cododd ei hun i fyny. Bu raid i'r Sirydd ddal ei freichiau a cheid- wad y carchar ei draed, hyd nes y bu farw. Yr oedd yr olygfayn frawychus dros ben; ac aeth rhai o'r edrycliwyr i lewyg. YSBEILIO ARIANDy.-Nos Fercher y 24 o'r mis diweddaf, torodd lladron i mewn i'r First National Bank, Monroe, Michigan; ac wedi safnrwymo y gwyliedydd, gollyng- asant bylor i'r safe, a chwythwyd y ddor ymaith. Yr oedd 6 neu 7 o ladron yn y gwaith, a safai rhai o'r tu allan i wylied. Maluriwyd pob peth yn yr ystafell gan y ffrwydriad, a thorwyd y ffenestri. Cafodd y lladron rhwng $17,000 a $18,000, a di- angasant. Rhoddir $2,000 am eu dal. LLONGDDRYLLIADAU.—Derbyniwyd new- yddion o Quebec yn rhoddi ar ddeall fod chwech o longau wedi myned yn ddrylliau yn nghulfor St. Lawrence, yn ddiweddar, ac ni achubwyd ond 17 allan o 62 o ddyn- ion. Cymerodd hyn le ar Ynys Magdalen. Ar y 26ain o'r mis diweddaf, aeth y llong Sunshine yn ddrylliau ar enau yr af- on Columbia, Oregon, a chollodd 30 o ber- sonau eu bywydau. Ymddengys fod dros 400 o fywydau wedi eu colli ar ororau Am- erica, yn ystod mis Tachwedd!

BELLEVUE, PA.-Penny Readings.—Cyn- aliodd y Gymdeithas yma ei chyfarfod misol yn yr ystafell, neu basement capel y T. C., nos Sadwrn, Tachwedd 13, ac mewn gwirionedd yr oedd yr ystafell yn or awn. Yr wyf yn barnu y bydd y lie yma yn rhy fychan cyn bo hir, i gynal ei chyfarfodydd. Llywyddwyd yn fedrus, trwy anerchiad byr a phwrpasol, gan Mr. Gwilym M. Williams. Yr oedd trefn y cyfarfod fel y canlyn: 1. Darn, 0 na bawn i Gartref, gan y party; Can, Mary Jones; Adroddiad, John Williams; CAn, Thomas W. Davies; Dadl, "How the money goes," gan John Lloyd, a Miriam Richards; Can, Sarah Evans; Dadl, John Lloyd a Robby Owens; Can, John Rogers; Can, Gwen Williams; Dadl, Edward Harris a'i gyfeillion; Can a chydgan, James M. Thomas, a'i gyfeillion; Adroddiad, Jonah Lloyd; Can, Eos Mor- gan w £ Dadl, John Williams a'i gyfeillion; Can, Mary Ann Morgan; Dadl, Aaron James, a Dan Davies; Can a chydgan, Henry H. Davies, a'i gyfeillion; Can, Eos Cwmygiedd. Yr oedd yn dda gan ein cal- onau weled rhai o'r hen bobl yn ein cymer- adwyo ac am y symudiad, ac, yn enwedig trwy roddi eu presenoldeb gyda ni yn ein cyfartodydd. Mae yn foddlanrwydd calon i ni, bobl ieuainc, i gario y symudiad yn mlaen, ond eto i gyd Mr. Gol., cawsom ar ddeall wedi i ni gynal y cyfarfod uchod, fod rhai o'r hen frodyr sydd yn dymuno gweled y bobl ieuainc yn gwneuthur pob peth yn weddaidd, ac mewn trefn, yn grwgnach ac yn beio, fwy na plieidio, am ein bod wedi gwneuthur rhywbeth yn groes i foesoldeb a chrefydd; ondfeallai y bydd iddynt faddeu i mi, er fy mod yn ieuanc a dibrofiad, am gyfeirio eu llygaid at yr hyn a ddywed y gwr doeth--Y neb a atebo beth cyn ei glywed, flolineb a chywilydd fydd iddo. Neu yn ol cyfeithiad loan Tegid, Y neb a atebo beth eyn ei farnu. Diar. 18: 13. Ac yn awr, os byddant gystal a dyfod i'n cyfarfodydd cyhoeddus, i'n gweled a'n clywed, yn lie gwrandaw pob chwedl, sicrhaf iddynt y byddwn yn barod i dder- byn eu cyngorion, a gwneuthur yn ol eu cyfarwyddiadau. Ydwyf tros y Gymdeith- as,—Edw. Harris, Ysg.

PRYDAIN FAWR A'R IWERDDON. LLUNDAIN, Tachwedd 30.—Y pwnc sydd yn tynu sylw y wlad yn bresenol ydyw gwaith y llywodraeth Brydeinig yn prynu holl gyfranau Khedive yr Aifft, yn Ngham- las Suez. Yr oedd cyfalaf y gamlas yn cynwys 400,000 o gyfranau, o'r rhai yr oedd 177,000 yn perthyn i'r Aifft. Dywedirfod y llywodraeth Brydeinig yn talu 4,800,- 000 o bunau am y cyfranau. Rhoddir ar ddeall fod y Khedive wedi cynygy cyfran- au yn gyntaf i Ffrainc; ac o herwydd i Ar- iandy Ffrainc ddangos rhyw anhawsderyn y drafodaeth, i'r cynygiad gael ei osod o flaen cyfringyngor Lloegr. Mae rhai yn barnu fod amcan dwfn mewn golwg gan Loegr yn y drafodaeth,sef dwyn yr Aifft dan deyrnged, a chael sicrwydd o ffordd rydd a dirwystr i'w thiriogaethau yn India. Ymddengys fod Rwsia, Ffrainc, a theyrn- asoedd ei-aill yn edrych ar Gamlas Suez fel tramwyfa gydgenedlaethol; ac ni oddefir iddi fod yn eiddo personol i un lywod- raeth.-Hysbysir fod y llynges Brydeinig wedi derbyn gorchymyn i fyned i For y Canoldir. Bu tymestloedd mawrion ar or- orau Brydain yr wythnos ddiweddaf, a chollodd amryw eu bywydau.

Y GWRTHRYFEL YN BPAEN. MADRID, Tachwedd 30.-Anfonodd y llywodraeth 1,365 o filwyr yn rliagor i Cuba. Gorclifygwyd y Carlistiaid yn San Cristobal, a chymerodd y Cad. Queseda y lie. Cymerodd brwydr le yn Pampeluna yr wythnos ddiweddaf, yr hon a barhaodd am dri diwrnod. Gorchfygwyd deuddeg adran o'r fyddin Garlis^aidd, ac yr oedd y lladdfa yn fawr iawn. Hysbysa awdur- dodau Spaen na chydsyniodd a hawliau y Talaethau ond yn unig caniatau i'r rhai a ddygir i'r llys milwrol gael dadleu- ydd i'w liamddiffyn. Hefyd bydd yn fwy gofalus o hyn allan wrth fforffetio eiddo tramoriaid. Mae yn gwrthod sefyll amod- au cytundeb 1795. Rhoddir ar ddeall fod A. H. Layard, y Gweinidog Prydeinig yn Spaen, tra yn Bilbao yn ddiweddar, wedi gwrthod galw gyda'r Cad. Burriel, yr hwn a orchymynodd lofruddio y rhai a ddal- iwyd ar fwrdd yr agerlong Virginius yn Cuba; ac os gwnaeth, dylai yr holl fyd gwareiddiedigddiolch iddo. —Awgrymir fod Rwsia yn anfoddlon i Loegr brynu Camlas Suez. -Ar ddiwedd pregeth Dr. Thompson yn Berlin, Prwsia, pasiwyd panderfyniad o alar o herwydd marwolaeth yr Is-arlywydd Wilson. —Mae y terfysg yn parhau yn Twrci, a dywedir fod Rwsia ac Awstria yn cydgyf- ryngu yn ei hachos. -Parha Senedd Ffrainc i fyned yn mlaen gyda'i diwygiadau mewn cysylltiad â'1' etholfraint, y dull o bleidleisio, &c. -Yn mhwll glo Lefel yr Afon, Abernant, prydnawn dydd Llun, Tach. 8fed, cyfar- fyddodd dyn ieuanc o'r enw Jonathan Riggs, 16 oed, a'i farwolaelh yn ddisym- wth, drwy i gwymp syrthio arno. Y mae yn ymddangos ei fod ef ac eraill yn sefyll ar y pryd ar pctrting y lefel.

G WEITHF AOL-lJfASN A CHO I. —Gohebydd o Plymouth, Pa., a ddywed: "Nid wyf yn cofio amser mor dlawd yn y gymydogaetli hon erioed, ac ystyried fod enw o weithio yn bod. Rhyw enw o dri chwarter ydym yn weithio; ac erbyn pen mis, ni bydd gan y rhan fwyaf ond 12 neu 15 niwrnod llawn. -Mae y gweithfeydd o amgylch Wilkes- Barre yn myned yn weddol o gyson, ar y nawawr y dydd. a. -Yn ol adroddiad T. D. Jones, arolyg- ydd y mwngloddiau yn Rhanbarth Deheu- 01 swyddi Luzerne a Carbon, Pa., adeilad- wyd saith o breakers newyddion yn y Rhan- barth yn nghorff y flwyddyn, a suddwyd unar ddeg o slopes newyddion. BWRDD CYMODOL MYNWY A DEHEUDIR CYMRu.-Cyfarfyddodd y pwyllgorau unol a ffurfiant y bwrdd uchod yn y Royal Hotel, Caerdydd, dydd Iau, y 4ydd cyfisol, er myned yn mlaen a'u gwaith. Yn ngwyneb yr anealldwriaeth rhwng Vivian a McDonald, fe wnaDd gwelliant ar y cyt- undeb, yr hwn a deifynodd y strike, sef fod y bwrdd i gael ei wneyd i fyny rhag- Haw o ddeg o bersonau yn lie deuddeg Arwyddwyd ar ran 25 o lofeydd yn nos- barth Casnewydd; yn nosbarth Caerdydd, 32; yn nosbarth Abertawe, 17. Felly o hyn allan rheolir codiad a gostyngiad y cyflogau gan y Bwrdd yn ol codiad a gostyngiad pris y glo yn y farchnad. Yr anliawsder sydd yn awr o'u blaen, yw penodi ar y safon i gychwyn oddiwrthi- pa un ai y cyfartaledd presenol rbwng pris y glo a chyflog y glowyr, ynte y cyfartal- edd oedd rhyngddynt yn 1870, neu ryw adeg arall. Hyderwn y gorclifygant bob rliwystr fel ag i ddileu anghydfod yn ol llaw. CAERDYDD.—CynaHwyd cyfarfod mawr o weithwyr Caerdydd yn y Stuart Hall, nas Wener, Tach. 5ed, i wrando ar anerchiad- au oddiwrth Mr. Thomas Halliday, Mr. Henry Mitchard, a Mr. Wm. Abraham.- Caniateid i aelodau cyfundebau gweijhin^ fynediad i mewn yu -rha<i. Pasiwyeppgff^ derfyniad yn condemnio ymddygiad y South Wales Daily News yn ystod y strike; a phenderfyniad o gydymdeimlad a Mr. Mc- Donald, A. S. CWYMPIAD ERCHYLL MEWN GWAITH GLO -Cymerodd un o'r cwympiadau mwyaf dychrynllyd a welwyd erioed le yn ngwaith glo Chauncy a Grand Tunnel, rhwng Ply- mouth a Nanticoke, Pa., yr wythnos ddiw- eddaf. Sylwodd Mr. Roberts, un o'r per- chenogion, fod y ddaear yn suddo uwch ben rhan o'r 'gwaith, ac ofnodd y canlyn iad. Rhoddodd orchymyn i'r dynion ddy- fod allan-125 mewn rhifedi-a symud yr oil a allent gyda hwy. Gwnaed hyny, a chyn pen dwy awr suddodd 40 o erwau o'r ddaear i lawr, yn cynwys creigiau a cher- yg mawrion. Drwy i'r awyr gael ei wasgu mor gyflym yn y gwahanol fwn-dyllau tan- ddaearol, rhuthrodd allan drwy y pwll gyda'r fath rym, nes oedd talpiau mawrion o greigiau a meini yn cael eu chwythu i fyny fel plu. Yr oedd y twrf megis swn daeargryn, a'r mynydd yn gruddfan. Cyf- rifir y golled yn llawn$100,000; a tliaflwyd canoedd allan o waith. Bernir i'r ddam- wain gael ei hachosi gan ddaeargryn a deimlwyd yn y cylchoedd amser yn ol.