Y Drych

Llifogydd Dinystriol yn Ng-hymi-u. Bu gwlawogydd anarferol o drymian yn Neheudir Cymru yr wythnos ddiweddaf, yr hyn a achosodd i'r afonydd orlifo eu glanau, ac achosi colledion mawrion.— Cododd yr afon Ogmore nes llanw heolydd Bridgend, Morganwg; boddwyd un person a llawer o anifeiliaid, heblaw dinystrio swm mawr o eiddo. Drylliwyd argae dwfr gist camlas Pencarfan, Mynwy, a bodd- wyd 13 o bersonau, a chariwj-d amryw o dai ymaith. Yr oedd badau yn nofio heol- ydd tref Mynwy, ac ni welwyd yr afon Ebbw mor uchel er's Ilawer o flynyddoecld. Yr oedd yr afon sydd yn arllwys i gulfor Bristol yn uwch o naw troedfedd nag arfer- ol, a gorchuddid miloedd o erwau o dir gan ddwfr dwfn.

Ffrainc. PARIS, Gorphenaf 20.-Penderfynodd y Dddeddfwrfa basio y mesur mewn perth- ynas i ethol Seneddwyr heb ddadleuaeth. Pasiwyd y mesur ar y galluoedd cyhoedd- us drwy bleidlais o 530 yn erbyn 30. Pen- derfynwyd dadleu pwnc y gyllicleb yn ys- tod yr wythnos hon, yna gohirio hyd Tach- wedd 30. Gwnaed cynygiad i beidio gohirio hyd nes gorphen y ddadleuaeth ar y gylJideb, pasio y mesur ar y dull o ethol Seneddwyr, a bod iddynt gael eu h ethol gan y Ddeddfwrfa; ond gwrthodwyd y cynygiad drwy bleidlais o 371 yn erbyn 331. Bu dadleuon pigog rhwng yr hen Bonapartiaid a'r Gwerinwyr ar brif byne- iau y dydd; ac mae hiliogaeth y teulu Ym- erodrol yn parhau i ymladd yn erbyn eg- wyddorion rhyddfrydig, a ffurf-lywodraeth Werinol. Bodola cydgordiad dymunol rhwng gweinidogion y llywodraeth.

YSTADEGAU" Y GOBFF, Yn Nghymanfa Gyffredinol y Trefnydd- ion Calfinaidd, a gynaliwyd yn Mhorth- madog ymis diweddaf, darllenodd y Parch. Robert Roberts, Abergele, ystadegau yr en- wad yn y Dywysogaeth. Y mae cyfanrif nifer yr eglwysi, swyddogion, aelodau a gwrandawyr fel y canlyn: Eglwysi 1,102 Cynydd er '73 23 Capelau 1,197 » 20 Gweiuidogion 500 9 Pregethwyr 3-30 23 Blaedoriaid. 3,630 20 Cymunwyr 101,575 4428 Ar brawf 4,397 Lleihad '232 Plant yn yr eglwysi 4B, 176 Cynydd 2,100 Derbyniwyd i gymundeb 7,169 900 Diarddelwyd 1,099 44 Buont feirw 2,197 36 Athrawon 20,344 g Ysgolheigion 150,921 Lleihad 656 Cyfanrif yr Ysgol Sal.171,261 Gwrandawyr 257,556 Cynydd 3,467 Gwelir fod y cynydd yn nifer yr aelodau yn 4428, ac yr oedd nifer y cymunwyr yn awr dros gan' mil. Yr oedd mwy na haner y cynydd wedi cymeryd lie yn Sir Forgan- wg, lie yr oedd cynifer yn cyrchu o bob parth o Gymru, ac yr oeddid hefyd wedi cael ystadegau llawnach a chywirach. Yr oedd cynydd wedi cymeryd lie yn yr oil o'r siroedd ond tair, sef Manchester (llei- had o 35), illon (lleihad o 43), a Phenfro (llei- had o 44). Llawenheid fod cynydd wedi parhau er's pum' mlynedd yn olynol. Yr oedd cynydd yn 1870 0 287; yn 1871, o 541; yn 1872, o 1919; yn 1873, 0 1952; ac yn 1874 o 4428. A ganlyn oeddynt y cyfrifon arianol: £ s. d, Cynyd^HH| Ardreth eisteddleoedd a TJr thai 20,059 9 9 248 Casglwyd at y weini- dogaeth 52,520 18 0 4,252 1 10# Defnyddiwyd o arian yr eisteddleoedd at y weinidogaeth 2,774 7 9 33 7 1 Casglwyd at achosion cenadol 5,807 18. 7 463 9 7 I'r tlodion 2,499 15 OK 9is lim At ddyled y capelau 45,830 15 8 3,323 9 2 At achosion eraill 24 345 17 2 1,592 10 2 Cyf. yr holl gasgliadau 151,034 4 3J!f 9,889 19 10 Dyled bres. y c;ipelau..193,722 2 7% Lleihad. Yr oedd dyled y capeli yn llai na'r llyn- edd o 14,446p. 13s. 7c. Yr oedd y cynydd yn y casgJiadau wedi bod yn bur gyffred- inol drwy yr holl siroedd; a lie yr oedd lleihad wedi cymeryd lie, yr oedd hyny i'w briodoli, i fesur mawr, i'r ffaith fod rhai siroedd y flwyddyn flaenorol wed bod yn gwneuthur ymdrechion mawrion i dalu dy- ledion eu capelau.

NOD ION PERSON OL. Mae Mr. T. LLOYD ROBERTS (Dwyfor) wedi symud o Shenandoah, Pa., i ddinas Utica. Hyderwn y gwna ei drigfan yma A fydd i'r Parch. Mr. BREESE, diweddar o Milwaukee, Wis., fod gystal ag anfon ei gyfeiriad i ni yn ddioedi? Gwrthododd Mr. PULESTON, A. S., yr anrhydedd o fod yn un o uchel siryddion dinas Llundain. Un o chwareuwyr henaf yr oes yw CHARLES MATHEWS. Gall actio yn mhob iaith Ewropaidd, meddir; ac er eiliened, y mae yn awr ar fedr cychwyn am daith theatryddol i'r India, lie y bydd yn sicr o dderbyniad brwdfrydig. Y mae cyfres o benodau ar "Gymru a Chymry" yn cael eu cyhoeddi yn y cylch- grawn Seisnig rhagorol Leisure Hour; ac addewir y bydd darlun o un o gadeiriau lawryfol, a thlysau eisteddfodol yr hybarch GWALCHMAI yn un o'r rhifynau dyfodol. Yn arddangosfa amaethyddol Preston, Lloegr, enillodd Mr. JOHN WILLIAMS,Rhyl, y tlws arian am y peiriant goreu, sef y Princess Mowing Machine, yn erbyn 40 o wneuthurwyr eraill. Yr oedd prif wneuth- urwyr Lloegr ac America yn y gystadleu- aeth. Mae Mr. R. J. GRIFFITHS, mab R. Grif- fiths, British School, Llanrug, wedi pasio yn llwyddianus ei arholiad am B. A., ac ordeiniwyd ef Sul y Drindod gan Esgob Winchester. YnNghymdeithasfa Gyffredinol y T. C., a gynaliwyd yn Mhorthmadoc, cytunwyd ar yr ychwanegiadau bychain at y "Cyffes Ffydd," a gynygid o'r Gogledd a'r De, gydag un eithriad; a phenodwyd Dr. ED- WARDS, y Parchn. W. WILLIAMS, ROGER EDWARDS a D. C. DAVIES, M. A., yn olyg- wyr yr argraffiad newydd Cymraeg a Saes- neg. Ar ei ymadawiad o'r Graianfryn i'r Plas Hen, Llanddaniel, Mon, cyflwynwyd tyst- eb hardd i Dr. JONES, gynt o Gaergeiliog, sef cerbyd ardderchog, darlun campus o Mrs. Jones, a salfer arian hardd. Edmyg- ir ef yn gyffredinol fel meddyg galluog a gofalus. PITTSTON, PA.—Mewn cwrdd eglwysig yn nghapel y B. ar ol y bregeth boreu Sab- both, Gorph. lleg, hysbysodd y Parch. II. C. PARRY (Cefni), y gweinidog, ei fod yn cael ei gystuddio yn ddwys gan y dolur poenus a pheryglus, y cancer, yn ei wefus isaf, a hyny er's blynyddau, ond nad oedd yn gwybod naturyr anhwyldebliyd yn ddi- weddar. Yn ngwyneb hyn, yr oedd wedi penderfynu, meddai, i fyned at y meddyg profiadol, Dr. Kingsley, Rome, yr hwn a wellaodd Mrs. Parry o'r cyffelyb ddolur ddwy flvnedd yn ol. Nid wynych y gwel- wyd teimlad dwysach wedi meddianu y frawdoliaetli na'r adeg lion; ac yr oedd bron bob gwyneb yn wlyb gan ddagrau. Yn ngwyneb yi' amgylchiad gofidus Renderfynwyd yn unfrydol ddangos cyd- ymdeimlad a Mr. Parry, drwy addaw talu iddi ei gyflog arferol, tra y byddo yn anall- uog i bregethu, gan obeithio y bycld y drin- iaeth dan fenditli Duw i'w adferu yn fuan, i fod yn ddefnyddiol iawn eto i grefydd a llenyddiaeth, fel gweinidog llafurus, preg- etliwr galluog, a bardd awenyddol. Bydd yn ofidus gan luoedd yn y wlad hon ac yn Nghymru glywed am gystudd Mr. Parry, a diau y ca weddiau lawer ar ei ran. Gan hyderu y cawn ei gyfeillach eto yn fuan yn ein plith-ydwyf yr eiddoch dros yr eg- I wys-Jacob W. Evans. GWOBRWYO TEILYNGDOD-Yr oedd yn dda genym weled fod Dr. SAMUEL A. JONES O Englewood, New Jersey, wedi ei ethol gan Raglawiaid Prif Athrofa Mich- igan, yn Ann Arbor, i lanw cadair Homeo- pathic Materia Medica and Therapeutics.— Mab ydyw Professor Jones i Mr. John Ed- win Jones, gynt o'r ddinas hon, ond ynawr yn Englewood. Saer coed ydyw Mr. Jones wrth ei alwedigaeth, a bu yn cario gwaith yn mlaen ei hun yn Utica am flynyddoedd. Yr ydym yn Uongyfarch Dr. Jones ar ei ddyrcliafiad i'r sefyllfa anrhydeddus yn Mhrif Athrofa Michigan, ac yn dymuno iddo lawer o lwyddiant. Bwriada y Doc- tor symud i'w faes newydd yn fuan, a di- lynir ef gan ddymuniadau da lluoedd o gyf- eillion a pherthynasau. Dyma ddyrcliafiad eto i Gymro, a phrawf pellach o gyfaddas- rwydd hil Gomer i lanw y swyddogaethau uchaf yn y wladwriaeth.

YSGRIFL, NA un o'n derbynwyr, yr hwn sydd yn lied ddwfn yn ein dyled—"Anwyl Syr! Dywedodd Iorwerth Callestr wrthyf unwaith fod fy enw mor ddisglaer a'r gris- ial ar lyfrau y DRYCH; ond yn awr mae y disgleirdeb hwnw wedi cilio ymaith a myn- ed mor ddu a'r Negro. Wel, y mae yn gy- sur i mi feddwl fod fy enw unwaith wedi bod yn ddisglaer, ac y mae hyny hefyd hwyrach yn dipyn o obaith i chwithau y daw eto yr un mor ddisglaer. Pa fodd bynag, yr wyf wedi penderfynu clirio fy hun yn hollol cyn diwedd y flwyddyn hon, ac yr wyf yn awr yn dechreu rhoddi y pen- derfyniad irwnw mewn gweithrediad drwy anfon $2.QO i chwi. Ac anfonaf hyny yn fisol, hyd oni thaI wyf y cwbl oll. Dyna iaith dyn gonest ac anrhydeddus. Carem weled rhyw ddau cant o'n derbynwyr yn Fairhaven, M. Granville, Slatington, Dan- ielsville, Hyde Park, South Bend, &c., yn ei efelychu.

—Hysbysir fod cyfeillgarwch gwresog yn bodoli rhwng yr Arlywydd Grant a'r Llywodraethwr Hartranft o Bennsylvania; a'r wythnos ddiweddaf bu y ddau yn cyd- fwynhau awelon iachus Long Branch.

Ymerodraeth Germani. BERLIN, Gorphenaf 20-Cymerodd etliol- iad le yn Bavaria, a bu y rhyddfrydwyr yn fuddugoliaethus. Bernir y cariant y cwbl o'u blaen drwy y wlad. Hysbysodd y llyw- odraeth y bydd iddi gadw yn ddirgelaidd ddatganiad yr esgobion Pabaidd i ufuddhau i'r ddeddf wladol, rhag iddynt gael eu her- lid gan yr uchel Babyddion. Mae y wlad yn llawn o derfysg crefyddol a gwladwr- iaethol, o herwydd y deddfau diweddar a fabwysiadwyd. Mae yr Ymerawdwr Wil- liam ar ymweliad ag Ymerawdwr Awstria yn Ischi.

Y Gwrthryfel yn Spaen. MADRID, Gorph. 20-Bu cryn lawer o ymladd yr wythnos ddiweddaf, a dangos- odd y Carlistiaid fywiogrwydd mawr. Y maent yn tanbelenu Puycerda yn ffyrnig. Adroddir fod nifer mawr o'r gwrthryfel- wyr wedi dianc dros y terfynan i Ffrainc am ddinas noddfa. Hona swyddogion y llywodraeth fod y gwrthryfel bron wedi ei letliu, ac nas gall sefyll ei dir ond dros am- ser byr. Gwneir ymdrech egniol i roddi erthygl yn y cyfansoddiad, er sicrhau rhyddid crefyddol yn y wlad.

Chwyldroad yn Twrci. Dengys y newyddion diweddaraf o Zara, prif ddinas Dalmatia, fod chwyldroad wedi tori allan, o herwydd adroddiad cyfeiliorn- us yn mhlith yr biersegovaniaid fod y Twrc- iaid yn bwriadu alltudio y Cristionogion. Diangodd 600 o deuluoedd i Croatzioa a Servia. Hefyd cyraeddodd 1,200 o berson- au i Dalmatia. Anfonodd llywodraeth Twrci ddirprwywyr i amcanu tawelu y bobl; ond canfyddasant y wlad mewn chwyldroad o Mostae hyd derfyn Awstria, ac mor bell i lawr a Ragusa. Maent yn bygwth pob un a marwolaeth diatreg os na ymunant yn y gwrthryfel.

Terfysg yn Salvador. Derbyniwyd newyddion o Panama hyd yr 8fed cyfisol, yn rhoddi y manylion am derfysg yn San Miguel, Salvador, a achos- wyd drwy i'r awdurdodau wrthod caniatau i esgob ddarllen anerchiad oedd yn beio y llywodraeth. Ar y Sabboth, yr 20fed o'r mis diweddaf, pregetliodd offeiriad Pab- aidd yn chwerw yn erbyn yr awdurdodau, a'r noson torodd terfysg allan. Aeth llu o bobl at y carchar lie yr oedd 200 o garchar- ion, a rliyddhawyd liwynt oil. Wedi hyny gwnaed ymosodiad ar warchodlu y lie, a lladdasant y ddau gadfridog, gan dori corff un yn fan ddarnau, y rhai a luchiasant y naill at y llall. Gosodwyd y lie ar dan, a llosgwyd 16 o dai. Yr oedd y colledion, rhwng y dinystr a'r lladrad, yn llawn $1,000,000. Daeth milwyr i'r lie, i adferu heddweh yn y diwedd.

Patagonia. Derbyniwyd y newyddion a ganlyn o'r Wladfa Gymreig i fyny i'r 22ain o Ebrill: Cyn ei ymadawiad i Gymru rlioddodd Ed- win Roberts wledd i'w weithwyr cynauaf, y rhai a rifent dros 30. Yr oedd cyflogau y cynauaf eleni o saith i ddeg swllt y dydd am wyth awr o waith, a pharliaodd y cyn- auaf am oddeutu dau fis. YTr oedd gan Ed- win Roberts (a pherthynas iddo yn rhanog) 200 o erwau o wenith campus. Llywydd- wyd y wledd grybwylledig gan Berwyn, a chafwyd anerchiadau wrth gynyg y gwa- hanol lwnc-destynau gan y Parch. A. Ma- thews, a D. LI. Jones; y Bonwyr Lewis Jones, R. Thomas, D. James, Edwin Rob- erts ac E. Owen. Ebrill 12fed cyrliaeddodd Hong y Bon- wyr Parry, Rook a'u cyf. Borth Madryn, ac aeth i fyny yr afon; ac felly yr oedd dwy long can' tunell yr un yno ar unwaith. Ebrill 1 3eg bu farw Bones Mary Thomas (gynt o Fangor), ar enedigaeth plentyn, a chladdwyd hi yn y Gladdfa Ddewisedig. Hefyd, boddodd dyn ieuanc o'r enw James Jones, yn yr afon wrth ymdrochi. .0--

LLAWER MEWN YCHYDIG. —Mae y dwymyn felen yn parhau yn Key West, ac ofnir y daw yn heintus cyn diwedd yr liaf. —Cafodd Christopher Stoddard, yr hwn a laddodd hedd-geidwad mewn cythrwfi yn Plymouth, Mass., ei ddedfrydu i benydfa y Dalaeth am ei holl oes. TY-DORIAD BEIDDGAR.—Ar y 12fed cy- fisol, gwnaeth dau ddyn ieuanc trwsiadus eu liymddangosiad wrth ddrws ty M. M. Dauser, 50 W. 11th Street, New York, a gofynasant am ddyfod i mewn i edrych y pibellau dwfr, gan eu bod yn casglu trethi. meddent liwy. Mor fuan ag y daethant i mewn, rhwymasant Mrs. Dauser, yr hon oedd yn y ty ei hunan; ac wedi rhoddi cyfiion ar ei thraed a'i dwylaw, a rhwjmo ei safn, gollyngasant bump o gyngreirwyr i mewn. Dechreuasant archwilio y ty, o'r nen i'r sylfaen, a lladratasant$40,000 o Virginia State Bond; eithr ni ddaethant o hyd i $10,000 o New York Central Securi- ties, oeddynt mewn coffr na agorwyd. Diangasant gan adael Mrs. Dauser mewn cyfiion; eithr hi a lwyddodd i dynu sylw dyn oedd yn myned heibio, yr hwn a'i rhyddhaodd. -Carch arwyd yn New York yr wythn os ddiweddaf 1,962 o bersonau, a clianiatawyd 183 o drwyddedau newyddion i wertliu dioclydd mcddwol, am y rhai y derbyniwyd $10,005. —Talodd dinas New York $65,000 am gasgljnd Prof. Hall, o ryfeddodau • dutar- egol—gweddillion creaduriaid wedi carugo, I &c. Rhoddir y cwbl yn y Central Park. —Mae y rhaff wefrebol ddiweddaf a osodwyd ar draws mor Werydd wedi troi allan yn fethiant, ac ni Iwyddwyd i anfon trydaniaeth drosti. Wrth amcanu ei chodi i'w hadgyweirio, torodd. Yn ei gwneuth- uriad brysiogyr oedd y bai. —Pleidleisiodd Deddfwrfa Connecticut $25,000 tuag at y dathliad canmlwyddol yn Philadelphia yr haf nesaf. -Bu farw yn New York yr wythnos ddiweddaf 746, sef mwy o 129 na'r wyth- nos flaenorol; yr hyn a ddengys ddylan- wad niweidiol y tywydd poeth. Ganwyd yn ystod yr un amser 440, a phriododd 198. CAETllIWED MAITH.—Yn 1849 hwyliodd Mr. Harman Jones, a phump o gyfeillion, o New Orleans am Galifornia, ac ni chlyw- wyd gair byth oddiwrthynt hyd nes y daeth Hong Seisnig i mewn ddechreu y mis hwn, a'r chwe' dyn colledig ar ei bwrdd. Aeth eu Ilong fechan yn ddrylliau ar Ynys yn y Tawel-for, a buont yno am 26 o flyn- yddoedd, cyn i'r un Hong ddyfod heibio i'w gwaredu. Dywedodd Mrs. Harman Jones y buasai hi wedi priodi er's talm, oni buasai ei bod yn gwybod y buasai Jones yn gwneyd ei ymddangcsiad yn fuan wedi hyny.

Y BWRDD CYMODLA wN.-Cyfmfod yn Merthyr.—Cynaliwyd cyfarfod pwysig yn y British Workman, Merthyr, Gorph. 5ed a'r 6ed, pryd yr oedd uwchlaw cant o gyn- rychiolwyr yn bresenol, yncynrychioli41,- 628 o lowyr. Y diwrnod cyntaf yr oedd Merthyr, Dowlais, Tredegar a Sirhowy yn anmhleidiol gyda'r mater o ddewis chwech o bersonau i ffurfio pwyllgor i gynrychioli y gweitliwyr ar y "BwTrdd Cymodlawn," ac ni ddanfonwyd cynrychiolwyr o Nanty- glo, Beaufort na Blaenau—glofeydd nad oeddynt yn perthyn i aelodau Undeb y Meistri. Fel y canlyn yr oedd canlyniad y pleidleisio y diwrnod diweddaf—William Abraham, 24,239; Henry Mitchard, 19,524; Thomas Halliday, 16,368; A. Macdonald, A. S., 16,148; John Prosser, Nantmelyn, 9,690; D. Morgan, Mountain Ash, 8,200. Yn nesaf ar y rhetr aflwyddianus oedd Mr. Lloyd Jones, gvda 8,061 o bleidleisiau. Pasiwyd hefyd y penderfyniadau a gan- lyn:-1. Fod y swm o 6c. yr aelod i gael ei gosod ar holl fwnwyr Deheudir Cymru a Sir Fynwy, er cyfarfod a tlireuliau y Bwrdd Cymodlawn, yn ngliyd a tlireuliau ereill. 2. Fod Mr. Edward Williams, y Bute Arms, i weithredu fel Trysorydd. 3. Fod Mr. Joseph Price, ]3ute St., Aber- dar, i fod yn Ysgrifenydd. 4. Fod yr arian i gael eu dwyn i mewn mor gynted ag sydd bosibl, heb fod yn ddi- weddarach na diwedd Gorph. 1875. 5. Fod cylchlytliyrau argraffedig yn Saesonaeg a Chymracg, i gael eu danfou 11 9 gan yr Ysgrifenydd i'r gwahanol ddospartli- iadau. 6. Fod y cj^farfod hwn yn teimlo yn ddwys yr angenrheidrwydd am Undeb yn Neheudir Cymru a Sir Fynwy, ac yn ar- gymell ad-drefniad y gwahanol ddosbartli- iadau fel ag i fod yn barod i gymeryd cwrs penodol ar ol Cynadledd Leeds

ngolwg tri o'r rheithwyr. Gyda golwg ar y naw a roddasant ddyfarniad yn ffafriol i Mr. Beecher, nid oes ond dau neu dri o honynt wedi hysbysu eu barn ar y prif gyhuddiad; a chan nad oedd y tystiol- aethau yn berffaitli ddilys a ehadarnhaol, rhoddasant y benefit o'r doubt yn ffafr y cyhuddedig. Y gwir amlwg am y cwbl yw, nad ydyw y fath ddedfryd yn profi dim, hyd yn nod yn ngolwg y gyfraitli; canys mae y pleidiau ar yr un tir ag yr oedd- ynt cyn dechreu y cyngaws, a gellir ad- newyddu y prawf unrhyw amser. Cwynir yn ein herbyn yn y lie nesaf co herwydd i ni gyhoeddi yr hyn a ganlyn am araeth Mr. Porter: "Ar ol cwblhau holi y tystion, dechreu- odd Mr. Porter ei araeth amddiffyno1 i Mr. Beecher, neu yn hytrach ei ymosodiad ar Tilton, Moulton, Mrs. Moulton, a'r holl dystion ar yr ochr liono. Rhaid fod un- rhyw aclios yn dywyll, ac anhawdd ei esbonio, cyn y bydd yn rhaid siarad arno am bum' diwrnod." "Ymddeng- ys mai amcan mawr Mr. Porter oedd duo cymeriadau yr ochr erlynol hyd eithaf ei allu, a chael y rheithwyr i gredu mai diafliaid wedi ymgnawdoli ydyw Tilton a Moulton." Nid oes cymaint a gair o'r uchod y dy- munem ei alw yn ol; canys y mae yn wir- ionedd trwyadl. Cyfaddefir gan bleidwyr gwresocaf Mr. Beecher fod Uagardiaeth fombastaidd Porter wedi gwneyd niwed mawr i'w achos. Yr oedd ganddo liawl i ddadlenu cymeriadau Tilton a Moulton, ac nid o herwydd hyny y cwynwyd. Gallem lanw haner colofn o'r DRYCH a'r llysenwau drwg a ddefnyddiodd, a hyny heb bron dim; and dywed Mr. Griffiths am ei waith fel y canlyn: "Yr ydym yn myntumio fod hyny yn iawn ynddynt; ac y byddai yn an- heg ynddynt tuag at eu client i beidio a z! rhoddi cymeriad ei gyhuddwr i'r diheu- brawf caletaf. Ar gymeriad y cyhuddwr y dibyna cymeriad y cyhuddiad i raddau mawr." Os bydd i Mr. Griffiths efrydu y gyf- raith, cenfydd nad ydyw ei osodiad yn gywir, wrth ddweyd fod "cymeriad y cy- huddiad yn dibynu ar gymeriad y cyhudd- wr." Nid oes dim a wnelo cymeriad y cyhuddwr a'i gwyn cyfreithiol; canys mae gan y dyn gwaetiiaf ei gymeriad o fewn y wlad, cystal hawl i amddiffyniad y gyf- raith ag sydd gan y dyn goreu. Dibyna cymeriad a dilysrwydd cyhuddiad ar y tystiolasthau a'r profion, ac nid i'r mesur lleiaf ar gymeriad y cyhuddwr. Dangos- odd y Barnydd hyn yn amlwg wrth rybuddio y rheithwyr. Nid oedd cymer- iad Tilton yn lleihau dim ar y trosedd yn ei erbyn; ac am Mr. Moulton, os credir y Parch. Mr. Beecher ar ei air, yr oedd efe yn ddiweddar iawn y dyn mwyaf pur a rhinweddol o fewn Brooklyn. Dewisodd Mr. Beecher ef yngyfryngwr ac yn gyfaill, yn hytrach na neb o'i frodyr crefyddol,' mewn eglwys yn cynwys tua thair mil o aelodau; ac wedi cael prawf ar ei ffydd- londeb, diolchodd i Dduw yn dra gwresog am ddarparu iddo y fath gyfaill gwirion- eddol. Eto dywedodd Porter, yn groes i dystiolaeth Mr. Beecher, mai bradwr, cel- wyddwr, cynllwynwr maleis-ddrwg, ellyll a llofrudd cymeriad ydyw Moulton; a dywed Mr. Griffiths ei fod yn "iawn" wrth ddweyd hyny. Pwy a gredwn, ai Porter, ynte Beecher ei hun? Yn yradran nesaf, cwyna Mr. Griffiths o herwydd i ni gyhoeddi fod Beach wedi aw- grymu fod arian yn cael eu defnyddio i lwgr wobrwyo y rheithwyr, a pheidio cy- hoeddi "i Mr. Beach gael ei orfodii wneyd diheuriad i'r rheithwyr am ei insinuation sarhaus a disail am danynt." Os ydyw dywediad Mr. Griffiths yn gywir, yr ydym yn syrthio ar ein bai; ond ni welsom hanes fod Beach wedi cael ei orfodi i alw ei eiriau yn ol, ac yr ydym yn hawlio y prawf yn yr ymadroddion a ddefnyddiwyd. Nid oes genym y mynyd hwn amser i edrych ein hunain dros hanes y prawf. Mae Mr. Griffiths yn rhoddi pwysig- rwydd mawr ar ein gwaith yn cyhoeddi yn y DRYCH, Mehefin 24, fod cyhuddiadau bryntion yn erbyn Mr. Beecher, wedi ym- ddangos yn y New York Herald; a dywed ein bod wedi rhoddi "ail gyhoeddusrwydd i'r uh chwedlau yn erbyn Mr. Beecher." Dyma gamgymeriad; canys yn y rhifyn uchod o'r DRYCH yn unig y cyhoeddwyd chwedlau Loader a Price, a gwnaethom hyny yn y dull esmwythaf; ac yr oedd yn hawdd i bob dyn diragfarn ddeall oddiwrth yr ymadroddion a ddefnyddiwyd, nad oeddym yn credu gair o'r hanes. Pe buas- ai Mr. Griffiths yn barod i wneyd chwareu teg a'r DRYCH, dylasai ddweyd i ni gy- hoeddi yr hyn a ganlyn yn nglyn a'r hanes: "Hysbysodd Mr. Beecher adroddiedwyr y newyddiadtlron nad oedd gair o wirion- eeld yn yr oil a gyhoeddwyd." Gan na ddygwyd chwedlau Loader a Price i sylw y rheithwyr, a chan i Mr. Beecher sicrhau mai anwiredd noeth oedd y cwbl, ni chymerasom sylw pellach o'r peth; ond os ydyw Mr. Griffiths yn barnu mai gwneyd niwed i gymeriad Mr. Beecher oedd ein hamcan, y mae iddo roesaw i'w fympwy, er mor anheg a chyfeiliornus yd- yw. Y mae ein cydwybod yn berffaitli dawel ar y pwnc, er y cyfaddefwn i ni drwy anghof, esgeuluso cyhoeddi fod Price wedi cyffesu ei gelwydd, a bod y ddau yn ngharchar, a hyny fel cronicliad newyddion mynedol y dydd, ac nid o her- wydd fod hyny yn perthyn i achos Mr. Beecher. Mae rhyddid i Mr. Griffiths wneyd y defnydd goreu a all o'r amryfus- edd anfwriadol. Ai tybed na welodd y Parch. Mr. Grif- fitlis ddim yn y DRycii yn itafriot i ialr. Beecher yn ystod y prawf? Y mae ei holl lythyr yn awgrymu hyny i'r darllenydd. Ond bydd i ni newid lliw ei wydrau ar y pwnc hwn. Mawrth 11, 1875 cyhoeddas- om fel y canlyn: Daeth ei ddnwioldeb diamheaol yn amlwg yn fuan i drigoliun y gorllewin, a chlywid ei lais fel tar- anau yn datgan y gwirioneddau am y groes yn nghan- ol yr anialweh anhygyrch. Yr oedd ei gymeriad yn mhob cvsylltiad yn mhell uvvchlaw amheuaeth, ac edrychid arno fel corfforiaeth o rinwedd, daioni a duwioldeb. Addoli Duw, dyrchafu ei gyd-ddyn, a gwneyd daioni yn mhob man, mewn amser, ac allan o amser, oedd ei unig neges ar y ddaear. Aeth han- es am ei ddewrder a'i hyawdledd dros iawnderan y caethion a'r gorthrymedig, ar adenydd y gwynt, meg- is dros yr holl fyd gwareiddiedig; ac enillodd barch ac edmygedd fel Cristion a gwladwriaethwr yn Ewrop yn gysfal agyn America. Bu yn nodedig fel y blaenaf o dduwinyddion yr oes, fel yr hyawdlaf a mwyaf gryrnus ei athrylith, a'r puraf yn ei fuchedd a'i foesoldeb. Llafuriodd yn ffyddlon a di-ildio dros yr ieuenctyd, a bu yn foddion i osod miloedd ar ben yr iawn ffordd; ac yr oedd ei esiampl i eraill bob am- ser yn bur, ac o'r radd uchaf mewn moesoldeb Crist- ionogol. Ni churodd calon burach, mwy didwyll, mwy elusengar, na mwy.haelionus yn mrest dyn er- ioed. Mae deugain mlynedd o brawf, o yrfa ddi- ioed. Mae deiigain mlynedd o brawf, o yrfa ddi- frycheulyd, yn cldigon i osod y pwnc uwchlaw am- heuaeth. Eto Ebrill 8: Esgynodd i'w sedd mor wrol a digryn a phe buasai yn esgyn grisiau Eglwys Plymouth; a dyry ei dyst- iolaeth mewn llais clir ac effeithiol, fel pe yn preg- ethu i'w gynnlleidfa reolaidd, neu yn adrodd ei brof- iad yn y'cwrdd gweddi wythnosol. Ac y mae ei ddull penderrynol a phendant o wadu gwirionedd llawer o haeriadau ei wrthwynebwyr, yn cael effaith trydauol ar y gynnlleidfa, nes yn fynych y rhoddir baullefau o gymeradwyaeth iddo, er gwaethaf rhy- buddion y barnydd a'r swyddogion. Eto Ebrill 15: Gwadodd yn hyf a difloesgni iddo erioed gyflawni godineb gyda Mrs. Tilton, gwneuthur cvnygion, y fath ag y gallai y dynion mwyaf ystrywgar eu hys- trycleblV gyfeirio at. neu feddwl am y fath anfad- waith. Tystiodd hefyd mai pentyrau o anwireddau noeth a heintus oedd prjf gyhuddiaclau Moulton, Mrs. Tilton a Tilton, yn ei erbyn; a'u bod wedi ychwan- egu at ei lythyrau, eu lliwio a'u maeddu, er enill nerth at en cydfradwriaeth. Esbonia ei lythyrau rhyfedd, gyda rhwyddineb todcledig a hyawdl. Add- efa y gall ei fod wedi denu serch Mrs. Tilton yn nr- modol, ond na wnaeth hyny yn fwriadol, na chyda'r un amcan di-aurhydeddus. Cafodd hi ac ymddyg- odd ati bob amsei fel boneddiges drwyadl a Christ- ion dysglaer. Khoddai gyfrif am angerddolrwydd a dyfnder trist y teimladau ag y gwnaeth ddefnydd o honynt mewn gwalianol lythyrau trwy en hesbonio yn y goleuni, o'i fod wedi achosi anghydfod, anghys- ur, ac ymwahaniad yn nheulu Tilton—y teulu a barchai ac a garai mor fawr. Nid ystyriai ei fod wedi arferyd gormodiaeth am y camwri a wnaeth— iddo ef, yr oedd y meddwl ei fod wedi hau hadau an- nifyrwch. eiddigedd ac adghydfod rhwng gwr a gwraig, yn anilawd ofnadwy, a theimlai ei phwysau yn gorletha ei ysbryd fel nad oedd geiriau mewn iaith yn ddigonol i gyfleu dwysder y tristwch can- lynol: vEto Ebrill 29: Diau fod pob dyn diragfarn yn dymuno o waelod calon i Mr. Beecher ddyfod allan yn lan, fel aur wedi ei buro drwy dan—ond ar yr un pryd clylid bod yr un mor awyddus i gyfiawnder gael ei weinyddu yn yr achos, deued a ddelo. Eto Mehefin 24: Os nad oedd gan y New York Herald ffeithian safadwy i brofi-y cyhuddiadau, y mae wedi gosod ei hun yn agored i gosh eithaf y gyfraith, am yr athrod mwyaf erchyll a gyhoeddwyd erioed; ac yr ydym yn gobeithio y by'd'i Mr. Beecher ddefnyddio yr arn- gylchiad i aiiiddittyn ei gymeriad. Gan ein bod yn cael ein cyhuddo o fod yn anffafriol i Mr. Beecher, y mae hyny yn awgrymu ein bod yn pleidio Mr. Tilton; ond barned y darllenydd drosto ei lmn oddiwrth Y dyfyniad canlynol o'r IJKYCU, Mawrth 11: Tilton yw y cyhuddwr, ac mae efe yn engraifft" amlwg q hununoldub,. balchder, iialsedd, rhairrith, twyll 11 ti. Nid oedd yn holii i neb fod yn yfartal iddo mewn dim, neu o'r liyn Ileiaf yn uwcll nag ef. Mynodd ymgyfeillachu a phrif ddynion y genedl, er mvvyn eu deall, fel y gallai ddysgu oddi- wrthynt, a'n hefelychu. Yn mhlith y rhai hyn yr oedd Mr. Beecher yr hwn a ddewisodd Tilton yn gyfaill, acyn frawd. Bu Beecher yn haelionus iddo, yn eyfaill ff yddlon, a sicrhaodd iddo un o'r sefyllfa- oecld uchaf yn America, sef golygyddiaeth yr Inde- pendent, yr hwn oedd yn myned yn wythnosol i dros haner can mil o'r teuluoedd mwyaf rhinweddol yn y Talaethau Unedig. Wedi cael ei ddyrchafu i ben yr ysgol, aeth gwagedd yn drech nag ef, ac ymfalchiodd nes tybiodd ei hun uwchlaw phawb yn mhob peth. Arferai gredu yn ngwirionedd y grefydd Gristionog- ol, ac yr oedd yn aelod dysglaer yn eglwys Mr. Beech- er; ond yn uchder ei hunanoldeb a'i wagedd dech- reuodd ztnicti. Aeth yn y cyfamser i gyfeillachu ag anffyddwyr; ac yn fnan dechreuodd ddweyd ei fod yn newid ei farn; ac yn ngwyneb y ffeithian oedd ganddo, nas gallai gredu fod y Beibl yn aiiff aeledi- nac yn ddatguddiad oddiwrth Dduw! Wedi dyfod i'r tir yma ymadawodd o'r eglwys, a dechreuodd ys- grifenu erthyglau golygyddol i'r Independent oedd- ynt yn anilyddol a pheryglus. Yr ydym yn berffaitli foddlon i gyflwyno yr achos i farn y cylioedd, a derbyniwn eu dedfryd yn ddigwyn; canys mae yn amlwg i bob un sydd yn dewis gweled, ein bod wedi pleidio Mr. Beecher yn fwy na'i wrth- wynebwyr.