Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
Hide Articles List
3 articles on this Page
(Parhad o tudalen 7J
News
Cite
Share
(Parhad o tudalen 7J ychwanegu cyllid yr eglwysi. 1. Dttll after o weithio allan yr egwyddor wirfoddol. Nid oes llawer o amser eto wedi myned beibio er pan oeddid yn casglu yn Nghymru trwy sefyll a het yn y Haw wrth ddrws y capel, er derbyn yr hyn a fwrid iddi. Aethpwyd wedi hyny i fyned o gwmpas y gynulleidfa; ond nid oedd un cyfrif yn bosibl yn ol y dull hwnw o'r hyn a wnaed gan bob un, a dywed ambell un eto na ddylid cadw y fath gyfrif, ond nid yw y cyfryw yn cofio fod y Gwaredwr wedi gosod mewn cofta rodd y wraig a'r ddwy batting. Dylai pob un ddwyn ei, ran, a dylai pob ae ori wybod, trwy ryw gyfrwng, fob pob aelnd arall yn gwneyd hyny. 2. Gwario gormodol sydd wedi bod yn achos arall, a'r prif achos sydd yn milwrio yn erbyn dadblygiad eg- wyddor y Gair yn y peth hwn. Gwyddom fod llawer o gapeli Cymru wedi en coii mewn ardaloedd gweithfaol pan nad oedd yr eglwys ond bychan, ond gan fod rhag- olygon am gynydd buan yn y boblogaeth, byddid yn myned i anturiaeth o godi capel helaeth, drudfawr, er ysgoi ei belaethn yn fuan, a byddid yn ami wedi talu mwy mewn llogau cyn y byddai ansen belaethn nng a fyddai y dranl o helaethu wedi i'r angeii am hyny ddyfod. Cyfe riwyd yn y papyr gan Mr Griffith y dylai fod rhyw arolygiaeth dros wario felly. Teimla pawb y bnasai yn ddymnnol pe byddai genym ryw lwybr er gosod aralfa ar y gwario anghyfr.ithlawn hwn. Ond pe cynygid gwneyd hyny, codi yn union y cri Presby- teriaeth. Er nad ydym yn tybied chwaith fod nnrhyw gorff crefyddol yn Nghymru yn fwy llwyddianus i atal treulian afradus felly na'r Annibynwyr. Nid yw yr eglwys leiaf, wanaf, yn ein Henwad heb hawlio eihan- nibyniaeth hollol mewn achos o wario arian, er y gwna llawer anghofio yr hawlfraint pan ddaw cyfyngder i gyfarfod y dyledion. Yn y gwario hwn y mae cnewllyn y drwg. Wedi myned i ddyled drom, ac i'r amgylcb- iadan droi yn dlawd a siomedig, teimlir fod yn rbaid. defnyddio rhyw foddion er cyfarfod y gofynion. Nid ydym am atal cydymdeimlad â'r: rhai sydd dan en beichiau, ond yn sicr teimlwn y dylai ein llais fod yn groew yn erbyn y gwario afradus sydd yn rhy anil, a'r dulliau gwaeth nac amhsus ddefnyddir yn iynych i godi cyllid i'w cyfa'fod. Ein rheol yn sir Benfro yw talu am gapel newydd ar ddydd ei agoriad. Byddai sefydlogrwydd y boblogaeth a'r amgylchia.dau yn cyf- reithloni dyledion yn fwy nag mewn ardaloedd sydd yn fwy cyfnewidiol, ond credwn mai gosodiad y Gwaredwr yw fod cais syml at y rhai a are lant ynddo ac a'i carant Ef yn ddison er cyfarfod holl drenliau cyfreithlon ei achos. Mae genym lawer engraifft nad oes angen na the, na chanu, na darlith lie y byddo y bobl wedi tuhegwyddoriyn briodol. Trwy ymdrechion y diweddar Barch Simon Evans, cododd yr eglwys yn Hebron gapel gost end tna .£1,300, er nad oedd yr un teulu cyfoethog yn eu plith, ae ar ddydd yr agoriad yr oedd yno weddill wedi tain yr oil ddyled. Nid gwneyd hyn yr oeddynt er mwyn llonyddwch yn ol Haw, gan fod casgliad cenadol cyich gweinidogaethol Mr Evans y flwyddyn ddiweddaf yn dros .£60, a hyny mewn ardal amaethyddol. Tybir fod amaethwyr cyf- oethog yn dewis rboddi can' pnnt neu ddau pan fyd 1 yn rhaid cael capel newydd, er m,yn cael llonydd yn ol Haw. Gwir eu bod yn carn cael llonydd gan ddyled, ond nid yw hyny yn golyga eu bod am gael llenpdd i fod yn segur a pheidio cyfranu at achos y Gwaredwr. Nid oes ynwyf nn petrnsder i ddyweyd, oddiar sylw a pbrofiad, fod yn y bobl ba;odrwydd i gyfarfod a boll dreuliau cyfreithlawn crefydd, trwy ddarparu o ewyllys eu calon gyllid mewn dull cyfreithlawn er cyfarfod y treulian, heb angen swyn untbyw ail achosion i'w denn i wneyd hyny. Goreu oil, er lies crefydd, pa gyntaf yr ymryddheir oddiwrth y llyffetheiriau hyn, ac yr ym- daflwn ar roddion gwirfoddol y rhai a'i carant Ef. Dilynwyd gydag ymgom lied frwd ar y mater, pryd y cymerwyd rhan yn yr ymddyddan gan Dr Thomas, Parchn J. Davies, Cadle, ac Herber Evans. Pasiwyd y penderfyniad yn unfrydol. ADDYSGr GANOLRADDOL. Cynygiwyd y penderfyniad canlynol gan Mr C. R. Jones, Y.H., Llanfyllin, ac eiliwyd ef gan Proff Rowlands, Aberhonddu. That this Assembly desire to express its gratitude to Her Majesty's Government, and especially to the R'ght Honourable A. J. Mundella, M.P., for the comprehen- sive bill introduced into the Bouse of Commons for the promotion of Intermediate Education in Wales. At the same time, the B II as it now stands is in the opin. ion of this meeting, in some of its most important pro- visions defective and unsatisfactory, and not likely to command the confidence of the overwhelming majority of the people of Wales: (a) In the elective power given to the Justices of the Peace, and (b) To the Chairmen and Vice-Chairmen ofSohod Boards, to the exclusion of the remainder of the members. That this Assembly believes that the twelve elective members of the County Committees should be elected by the School Boards of each County as such, and this meeting further feels disappointment at the exclusion from the control of the Commissioners, of chanties and endowments which should be national in their applica- tion and particularly at the exclusion of the Ashford Schools, and the Meyrick Trust Fund, and that the County Committees and Commissioners have not the power to deal with certain public endowments without the consent of their g-cvernin < bodies. That copies of this Resolution be sent to the Premier, Mr Mundella, and the Welsh members of Parliament. Cefnogwyd ef gan y Prifathraw Edwards, Aberystwyth. Yna terfynwyd trwy weddi gan y Parch R. S. Williams, Bethesda.
Y CYFARFOD CYHOEDDUS.'
News
Cite
Share
Y CYFARFOD CYHOEDDUS. Nos Fawrth. am haner awr wedi chwech cy- naliwyd y Cyfarfod Cyhoeddus. Dechreuwyd trwy ddarllen a gweddio gan y Parch T. J. Hughes, Maesyowmwr. Llanwyd y gadair gan Dr Jones, Uanelli, yr hwn a wnaeth anerchiad agoriadol rhagorol. Yn nesaf traddododd y Parch LI. B. Roberts, Caernarfon, anerchiad ar Nodweddion Eglwys Fvw." Dilynwyd ef gan Mr Josiah Thomas, Liverpool, mewn anerchiad ar Wasanaeth yr Annibynwyr i Ryddid." Yna traddodwyd anerchiad ar y Genadaeth Dramor, yn arbenig Madagascar, gan y Parch J. Davies, Taihirion, Cyhoeddir yr Areithiau uchod yn ein Rhifyn nesaf. Yr oedd y Parch W. I. Morris, Pontypridd, wedi ei benodi i roddi anerchiad ar Foesoldeb Cymdeithasol," ond rhwystrwyd ef gan afiechyd i fod yn bresenol. Wedi canu emyn dygwyd y penderfyniadau canlynol o flaen y cyfarfod, a phasiwyd hwynt yn unfrydol. Cynygiwyd gan y Parch E. Herber Evans, ac eiliwyd gan y Parch R. Morgan, St. Clears. Fod y cyfarfod hwn yn llawenhau yn wyneb terfyn- iad heddychol y cweryl rhwng y wlad hon a Rwsia, yr hwn nnwaith a ymddangosai mor fygythiol, ac yn llon- gyfarch y Weinyddideth bresenol, ac yn arbenig ei harweinydd doeth, profiadol, a chrefyddol, am y dull anrhydeddus a arferwyd er dwyu h ny oddiamgylch ac yn gobeithio y bydd yr esiampl Gristionogol yma yn cael pi hefelychu yn y dyfodol yn mhob anghydfod a all godi rhwng ein gwlad a gwledydd ereill, ac y cynorth- wya brysuro yr adeg y bydd heddwch cyffredinol wedi ei sefydlu ar y ddaear. Cynygiwyd gan Dr Thomas, ac eiliwyd gan Dr J ones,- Fod y cyfarfod hwn yn llawenbau yn ddirfawr am y manteision addvsg uwchraddol sydd wedi en dwyn i gyrhaedd y Cymry trwy sefydliad yn ein gwlad dri Choleg Cenedlaethol yn derbyn cynorthwyon arianol haelionus oddiwrth y Llywodraeth, am yr byn yr ydym yn ddiolchgar ond ar yr un pryd, yn gofidio am na roddid i Goleg Aberystwyth — rhagredegydd Addysg Uwchraddol yn y Dywysogaeth, a'r hwn a gychwynwyd gan y bobl eu hunain—yr un mestit- o gynorthwy ag i'r ddau goleg arall, ac yn anog Cynghor y Coleg a'i holl gyfeillion i barhau i hawlio hyny oddiar law y llywod- raeth, ac yn addaw iddynt bob cefnogaeth ereisicrhau. Diolcbodd y Prifathraw Edwards. Cynygiwyd gan y Parch Owen Thomas, Brynmair, ac eiliwyd gan Mr E. Lloyd, Liver- poo!. Fod y cyfarfod hwn yn diolch yn wresog i Dr Jones am ei wasanaeth gwerthfawr yn y gadair heno, ac yn dymnno iddo oes bir o ddefnyddioldeb cynyddol i'w Enwad a'i wlad. Terfynwyd y cyfarfod trwy weddi.
DYDD MEROHER.
News
Cite
Share
DYDD MEROHER. Cynaliwyd y Gynadledd am 7 o'r gloch, o dan lywyddiaeth Mr Councillor Martin, Aber. tawy (Cadeirydd y Pwyllgor). Agorwyd y cyfarfod trwy weddi gan y Parch O. Thomas, Brynmair. Darllenwyd yr Adroddiad canlynol o eiddo y Pwyllgor gan y Parch H. Jones, Birkenhead- ADRODDIAD Y PWYLLGOR. ANWYL FKODYB,—Dwywaith yr ymgyfarfu y Pwyllgor ar ol ein hymadawia ) o Lanelli. Gobeithio fod y trefniadau a wnaethom, o ran pyacian a pherson- an, ar y cyfan yn foddbaol genych. Cyfyngir yn flynyddol ar faes y dewisiad, yr hyn a ychwanega yn barhaus at anhawsderau y Pwyllgor., Gwnaethom ein goreu i sicrhau newydd-deb ac amrywiaeth, heb aberthu eifen arall a ystyriem yn bwysicach, sef efft-ithiolrwydd. Da genym allu hysbysn fod y drysorfa arianot mewn sefyllfa foddhaol-yn gadael swm da yn llaw ein TrYBorydd ffyddlawn ar ol talu holl dreuliau y llynedd, er f"d y rhai hyny yn fwy na'r eiddo unrhyw flwyddyn flaenorol, am y cynwysent draul dygiad allan yr Ad- roddiad Neillduol yn ychwanegol at yr un Blynyddol. Hyderir y dangosir haelioni cyffelyb yn y cynalliad e'eni. Erioed ni chyfarfu yr Undeb o dan gymylau mor dduon o alar a hiraeth. Yr ydym yn ddiweddar wedi ein colledu yn ddirfawr trwy farwolaeth lluaws, yn weinidogion.a lleygwyr, o wir garedig-on yr Undeb. Pan yn LInneIII y llynedd, nid oeddym er pan y cychwynasid yr Undeb wedi colli ond tri o'r cyn- lvwyddion, sef y Parchn R. Thomas, W. Griffith, a W. Rees, D.D.; ond erbyn heddyw, yr ydym wedi ein hamddifadn o wyth ohonynt. Dim ond tri yn marw yn y 12 mlynedd eyntif, ac yn y flwyddyn hon yn unig bu farw pump, sef y Parchn W. Edwards, J. Davies, S. Evans, T. Rees, D.D., ac E. Stephen. 0 dri-ar- ddeg o gyn-lywyddion, nid oes ond pump yn fyw "Y tadau, pa le y maent hwy ? Diau fod gan oruchwyl1; iaeth lei byn ei chenadwri atom. Nid ein digaloni yw yr amciln. Gorchymyn yr Arglwydd i Josna. yn wyneb marwolaeth Moses ydoedd, Ymgryfha ac ymwrola, nac arswyda ac nac ofna megys y bum gyda Moses y byddaf gyda thithau ni'th adawaf ac ni'th wrthodaf." "Gwell yw gobeithio yn yr Arglwydd nag ymddiried mewn dyn; gwell yw ymddiried yn yr Arglwydd nag ymddiried mewn tywysogion." Iestt Grist ddoe a heddyw yr nn, ac yn dragywydd." Cynygiwyd gan y Parch D. Thomas, Llany- bri, ac eiliwyd gan Mr W. Beddoe, Nelson- Fod Adroddiad cyflawn. y Pwyllgor yn cael ei dderbyn, ei gymeradwyo, a'i argrafiu. Cynygiwyd gan y Parch R. Morgan, St. Clears, eiliwyd gan y Parch T. Roberts, Wydd- grug, a chefnogwyd gan Dr Thomas- Fod diolchgarwch gwresog y Gynadledd 'yn cael ei gyflwyno i'r hybarch Owen Thomas am ei ffyddlondeb eleni fel Llywydd yr Undeb, ac yn arbenig am ei Anerchiad rhagorol o'r Gadair ar Gristionogaetb," gan weddio am iddo gael blynyddoedd lawer eto i gymeryd rhan yn ngwaith Daw yma, a chymhwysder i'w wasanaethu byth yn y nefoedd. Atebodd Mr Thomas. Cynygiwyd gan y Parch D. Oliver, Treffynon, ac eiliwyd gan y Parch O. R. Owen, Glandwr- Fod diolcberarwch diffnant y Gynadledd yn cael ei gyflwyno i'r Parchn T. Johns, Llanelli, a Dr Thomas, Liverpool, am eu pregethan godidog; y Parchn D. John, Manchester; L. Probert, Porthmadog; ac It. W. Griffith am eu papyrau dyddorol; y Parchn LI. B. Roberta, Caernarfon; J. Davies, Taihirion; a Mr Josiih Thomas, Liverpool, am en hanerchiadau rhagor- ol; i'r Parch J. Owen, Llanegryn, am lywyddu 7 Gyfeillach, a Mr R. Martin, Abertawy, fel Cadeirydd Pwyllgor yr Undeb am y flwyddyn. Cynygiwyd gan y Parch J. Morgan, Cwm- bach, ac eiliwyd gan Mr Henry Thomas, Llanelli- Fod diolchgarwch gwresocaf yr Undeb yn cael ei gyflwyno i Mr T. Willianrg, Y.H., y trysorydd, am ei wasanaeth ffyddlon yn ystod y flwyddyn. Atebodd Mr Williams. Cynygiwyd gan y Parch O. Evans, Llundain, eiliwyd gan y Parch J. Evans, Sardis, a chef- nogwyd gan Mr Thomas Williams, Y.H., a Councillor Martin- Ein bod yn cyflwyno ein diolchgarwch cyncsaf i'f Parch J. B. Parry am ei wasanaeth medrus fel ysgrifenydd am y tair blynedd diweddaf, ac yn dywoBO ei lwyddiant fel gweinidog yr Efengyl yn' ei gylcb newydd yn mysg y Saeson. Diolchodd Mr Parry. Cynygiwyd gan y Parch T. D. Evans, Cross Keys, ac eiliwyd gan Mr Morris Jones, Ffestiniog- Fod diolchgarwch y cyfarfod yo cael ei gyflwyno i Mr W. J. Williams, Caernarfon, am ei ffyddlondeb fel archwiliwr y cyfrifon am y flwyddyn ddiweddaf, yB nghyda dymuniad iddo barhaa yn ei swydd am flwydd- yn arall. Atebodd Mr Williams. Cynygiwyd gan y Parch J. Jones, Machyn* lleth, ac eiliwyd gan Mr E. H. James, Y Pontygafel: — Ein bod yn cyflwyno ein diolcbgarwch diffnant eglwysi Aberystwyth am y derbyniad calonog a rodd- asant i'r Undeb, ae i'r teuluoedd caredig a letyasant 1 dyeitbriaid; i'r Pwyllgor Lleol ana ei drefniadaO medrus a doeth; ac yn enwedig i Mr John Evans, cadeirydd y Pwyllgor, a'r Parchn J. Miles aT- A; Penry, ysgrifenyddion, am en hymdrech lwyddianu3 i sicrhau cysur yr ymwelwyr a chyfarfodydd da. Wrth ateb, dywedodd Mr Miles ei fod am argraffu ar feddyliau yr ymwelwyr mai i weith* garweh a diwydrwydd y Parch T. A. Penry, y11 nghyda Mr C. M. Williams, a Mr John Evans, ieu., yr oedd cysur yr ymwelwyr yn ddyledus. Yr oedd Mr Penry wedi gweithio yn galetacb nag oedd ef, ae yr oedd am raddi y rhan fwyw o'r clod i Mr Penry. Cynygiwyd gan y Parch D. A. Griffith, Troedrhiwdalar, ac eiliwyd gan Mr Robert Griffiths, Plas BeLe, Four Crosses, fod y peJ" sonau canlynol i fod yn Bwyllgor am y flwyd"* yn nesaf:— Cadeirydd: Parch E. H. Evans, Caernarfon* Trysorydd: Mr Thomas Williams, Y.H., Gwaeiod"