Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
5 articles on this Page
Hide Articles List
5 articles on this Page
CYFARFOD DIRWESTOL YR UNDEB…
News
Cite
Share
CYFARFOD DIRWESTOL YR UNDEB CYNULLEIDFAOL. At Olygwyr y Tyst a'r Dydd. F' NRDDiGMON,—Mae ar fy meddwl air mewn peithynas a'r mater uchod. Yr anhawsder ydyw ei roddi mewn ycbydig eir au heb ddolnrio neb, na rhoddi cyflensdra i neb feddwl fod genyf unrhyw amcan personol mewn golwg. Hwyracb, er mwyn bod yn ddebeuig, ac yn nnol a'r ffasiwn ddiweddaraf, mai gwneyd ymddihearad ddylwn yn gyntaf dros fy mod yn galw sylw trwy y wasg at y fath fater. Nis gallaf ddyweyd, fel y gwneir weithiau, mai o'm banfodd yr wyf yn gwneyd, oblegid ni osododd neb yr anrhydedd hon arnaf, eithr ymwthio yr wyf er gweled beth a ellir wnpyd yn y cyfeiriad hwn. Yr wyf wedi dysgwyl yn hir wrth rywun byn a mwy adnabyddus i draethu gair ar y pwne, ond gan nad oes neb yn gwneyd, cyd. ymddyger a mi yr unwa th hon. Er tawelwch i bawb y tuallan i'r gymydogaeth yr wyf yn byw ynddi, gallaf eu sicrhau mai nid "newyddian yn y ffydd" ddir- westol ydwyf. Yn awr at y pwnc, fel y dywedir. Gwyr darllenwyr y Tyst ei bod yn arferiad bellach er's blynyddoedd i gadw cyfarfod dirwestol mewn cysylltiad a chyfarfodydd yr Undeb Cyculleidfaol, ac at hwnw yn gyffredinol, ac nid at nnrhyw gyfarfod arbenig, y tueddir fi i alw sylw eich darllenwyr. Da fyddai genyf pe gallwn godi rhywun pwysicach i ymgymeryd a'r mater, fel y gellid ei ddwyn mor bell a phorth Pwyllgor yr Undeb. Yr byn garwn ni fyddai diddymu y fcth gyfarfod yn hollol, neu ei ddwyn i agosach perthynas a'r Undeb. Cyfarfod dirwestollleol ydyw yn bresenol, ac nis gallaf weled fod rheswm dros ei gadw ar yr un wythnos, a hyny yn yr un gymydogaeth, a chyfarfodydd yr Undeb. Ni ddywedaf air yn erbyn i gymydogaethau gynal cyfarfodydd dirwestol. Na, pe yr awn i ddyweyd gair i'r eyfeiriad hwnw, dyna fyddai, cynalier hwy yn amlach, ac ymJrecher eu gwneyd yn fwy effeithiol. Ond trefned pob cymydogaeth ei chyfarfod yn ei hadeg ei bun, ac nid ei drefnn am, nen oblegid fod yr Undeb yn dy^wydd dyfod i'r gymydogaeth. Ni fyddai i nnrhyw benderfyniad besid yn un o'r cyfarfodydd hyn ond dylanwad a phwysigrwydd cyfarfod Heot. Eto, mae y cyfarfod hwn yn ei berthynas bresenol a'r Undeb mewn cysylltiad dig-on agos ag ef i beri i'r "rhai sydd oddJilllao" edrych arno fel yn cynrychioli dirwest yr Enwad. Credaf nad yw yn gwneyd hyn mewn nn wedd. Tebyg fod yr areithwyr fa yn y cyfarfodydd byn y goreu ellii gael, ond nid yw y dyddordeb eyffredinol yn y cyfarfodydd na'r cynull- iadau iddynt mewn un modd yn gyfryw ag y teimlem yn dawel i gymeryd ein barnn yn ein gwedd ddirwestol oddiwrthynt. Na cbamddealler fi-nid dyweyd mai tenen ydyw cynulliadau v cyfarfodydd byn ydwyf, eithr dyweyd yr ydwyf nad yw nifer y dyeitliriaid, y rhai a elwir yn aelodan yr Undeb, mor lluosog ag y buasent pe y bwriadem i'r wlad farnn ein dirwest fel Enwad dr yddJ nt. Rhaid i ni gydnabod ein bod yn rhoi rhyw gymaint o le i'r anghyfarwydd edrych ar bethau yn y goleu hwn. Hysbysi Pwyllgor yr Undeb yn eu cylchlythyr fod y 11 Pwyllgor Lleol yn trefnu cyfarfod dirwestol," ac i'r sylwedydd arwynebol, o leinf, mae fod Pwyllgor yr Un ieb yn bysbysu y cyf- arfod hwn, tra nad yw yn gwneyd hyny a chyfarfodydd dirwestol syneiir mewn lieoedd ereill, yn brawl fod perthyn-ts agosach rhyngddynt Cvhoeddir y cyfarfod drachefn yn holl bosters yr Undeb; ac yn ben ar y cwbl, ni roddir lie uniongyrchol i ddiiwest mewn unrhyw gyfarfod arall yn ystod yr Undeb. Wedi y rho ider yr holl bethau hyn yn nghyd, credaf na ddylem gwyno os edrychir ar y cyfarfodydd hyn fel yn cyn- rychioli teimlad dirwestol yr Enwad. Y dyddiau hyn, mae y grocer's license, y local option, y bond fide traveller yn Nghymrn, a'r Sunday Closing yn Lioegr yn bynciau y dydd yn y byd dirwestol, ac nid oes genyf yr amheuaeth leiaf nad ydym fel Enwad yn barod i roddi ein Ilef yn ddifloesgni yn mhiaid hvrwyduiant v pethan hyn. Oud, atolwg, paham na bnasai yr Un 'eb wedi codi ei lef dros y pethau byn P Nid diffyg cydymdeimlad a.or aebos sobrwydd yn yr Enwad yw na phenderfynwyd dim yn natyn a'r mateiion uchod yn yr Undeb. Galwaf gymeradwyaeth angerddol y dorf fawr yn y Tabernacl i sylwadan gwefreiddiol y Parch T. Nicholson yn brawf o hyn. Hyd y gallaf ddeail, mae yr esboniad i'w gael yn mhertbynas anhymvir y cyfarfod dirwestol a'r Undeb. Gwaith y cyfarfod hwnw ydoedd pasio penderfyniadan o'r natur a nodwyd. A basiwyd pen- derfyniadau felly yn y cyfarfod dirwestol nis gwn, ond un peth a wn, pe y pesid hwy yn un o gynuUiadau rheolaidd yr Undeb, pan fnasai personau o bob rhan o'r Dywysogaeth yn bresenol, a danfon copi o'r eyfryw i rai o aeldan y Cyfrin-gynghor ac i'r boll aeloflau Seneddol dros y Dywysogaeth, wedi eu harwyddo gan y cadeirydd, buasai peth felly iddynt hwy yn llais yr Enwad ar y pynciau hyny. Buaaai hyn yn sicr o ddylanwadu yn ddaionus yn ffafr sobrwydd. Tuerfd y blynyddoedd diweddaf yma gyda'r actios dirwestol ydyw treio dwyn pob ffallu i ddylanwadu yn ymarferol ar ddeddfwriaeth y wlad, a chredaf na wnai Pwyllgor yr Undeb ddim gwell na ehyhoeddi dad- srysylltiad oddiwrth y cyfarfod dirwestol yn ei hen ffurf, a threfnu fod rhan o un o'r cynadleddau yn achlysnrol, os nad yn flynyddol, yn cael ei neilldno i ymdrin a'r achos dirwestol. Beth pe ceid, trwy drefniad y pwyllgo-, un o bregethau yr Undeb ar ddirwest mewn rhyw ffurf, a nifer o frodyr i g-ynyg penderfyniadau ar y mater yn lie y papyr ar ol Anerchiad y Cadeirydd un flwyddyn, a phapyr ar wedd wahanol i'r mater flwyddyn ar.ill i flaenori pender- fyniadau arno ? Nid wyf ond traethu fy marn ar y mater, ac nid wyf yn boni fy mod ond y "llai na'r lleiaf" o'r holl ddirwestwyr; ac nid oes genyf unrhyw amcan i'w gyrhaedd ond y daioni cyfFredinol ellir ei feddianu trwy gael gafael yn y (for Jd efEeithiolaf i ddarostwng drysau ein gwlad. Penrhyndendraeth, D. G. Evans Awst 21,1884. (Harlech).
YR UNDEB CYMREIG.
News
Cite
Share
YR UNDEB CYMREIG. At Olygwyr y Tyst a'r Dycld. FONEDDIGION,-Heblaw y pethau y galwyd sylw atynt yn eich rbifyn diweddaf, ymddengys i mi rod y pethau caulynol yn galw am ystyriaetb :— 1. Y mae yn angenrheidiol cael mwy o gydytnfTurfiad to rheol y seithfei yn nghyfansoddiad yr Undeb, neu ynte ei dileu. Yn ot fel yr eir yn mlaen yn awr, nid yw ond farce. Buasid yn dysgwyl i'r rhai a nodir i gymeryd rhan yn y gweitbrediadan dalu rhyw gymaint o sylw i'r amser a ganiateir iddynt. Os mai ugain mynyd a roddir i ddarllenwyr pipyraa, pa reswm sydd mewn parotoi papyr y cymer o leiaf baner awr nen ddengain mynyd i fyned trwyd'o? A'r un modd gyda'r areitbwyr, er nad yw y rheol yn en nodi hwy yn bendant. Nid wyf am awgrymu fod y brodyr yn Llanelli yn ddyfnach yn y camwedd hwa nag y bn ereill o'u blaen. Mewn gwirionedd, ychydig o sylw ymarferol y mae y rheol hon wedi gael er's blynyddau, os cafodd ef rywbryd. Hwyrach y dywed rhywun y dylid ei newid. Byddwn i yn ddigon boddlawn, ond i hyny gael ei wneyd yn gyfansoddiadol. Os ystyrir fod ugain mynyd yn rhy fach o amser i ddarilen papyr neu areithio, estyner ef, pe byddat raid cymeryd llai o bapyrau ac areithiau. Ni theimlwn i fel un unrhyw wrthwynebiad i hfihau nifer yr areithwyr yn y cyfarfod cyhoeddus o bedwar i dri, a chaniatau haner awr i bob un ohonynt; ond os yw y rheol i aros fel y mae, cadwer ati, a chtdwer ati ynnglyn&pbawbynddi- wahaniaeth. Mae yn sicr fod rhoddi awgrym i frawd pa bryd i dewi yn beth digon cas i gadeirydd neu ysgrifenydd ei wneuthnr, ond gan na fyn gymeryd yr awgrym yn y rheal argraffedig, ni I oes dim i'w wneyd. Ac y mae canu y gloch ar ben ugain neu un mynyd ar huga n i un, a pheidio ei chanu nes y bydd y llail wedi cael pum' mynyd ar husrain, yn ymddangos yn bur debyg i ffafraeth. Gall y cyfarfod wneyd eithriad fel y gwnaed fwy nag unwaith yn Llanelli eleni, ond dylai y swyddo^ion, beth bynag, ofalu na byddo neb yn cael lie i ddywedyd eu bod hwy yn gwneyd gwahaniaetb. 2 Yr wvf yn meddwl y dylai y gynadle Id foreu y dydd diweddaf fod yn llawer mwy o allu nag ydyw. Nid oedd un ran o dair yn bresenol ynddi yn Llanelli o'r rhai ddylasai fod. Ai nid vn y gynadledd hono y dylid dew's cadeirydd? Ynddi y dewisir y pwyllgor a'r swyddogion oreill-pibam na ddewisir y cadeirydd ynddi hefyd P Dyna a d'lyogelai i holl aelodau yr (Jndeb i fod yn bresenol. Nid yw y br -geth ar yr awr h no yn cael ei bwriadu i'r Undeb, ond i bobl y lie ac ychydig o'r rhai a ddylent fod yn y gynadle ld sydd yn myned i'w gwrando. Gallwn i feddwl fod trefnu am- g-ylchiadau yr Undeb am y flwyddyn yn llawn mor bwysia a dim yn y cyfarfodydd, ac niB gil,af weted cysgod o reswm dros i neb o'r ae!oda u esgeuluso y cyfarfod arbenij i byny. Ac y mae rhyw frys mawr yn gyffredin i derfynu y gynadledd hon, pm na bydd dim yn neillduol yn galw am neb. Dylai gael edrych arni yn llawer pwysicach nag y gw: eir, ac un ffordd i ddyogelu hvny ydyw taflu iddi holl fusnea yr U «deb. 3. Gofynwyd gan amryw ar ol y cyfjrfod, Gan bwy, a pha bryd yr etholwyd yr Ysgrifenydd am y tair blyneId nesaf ? Yr wyf yn sicr nad etholwyd mohono yn y gvnadledd boreu y dydd diweddaf fel y byddid yn arferol a gwneyd hyd eleni. Yr hysbysiad cyntafa gafwyd am dan oedd pan ddarllenodd yr Ysgrifenydd bynaf enwau holl aelodau y pwyllgor am y flwyddyn, er mwyn iddynt aros yn ol ar y diwedd. Bob blwyddyn o'r blaen byddii enw yr ysgrifenydd yn y rhestr o aelodan newyddion a gymeradwyid gan yr is-bwyllgor etholedig i hyny, a byddai yn cael ei basio yn rheolaidd di vvy y gynadledd. Dyma y modd yr etholwyd Mr Jones, B'rkenhead, yn Ffestiniog y llynedd; ond nid yw yr Ysgrifenydd am y tair blynedd nesaf wedi ei ddewis o gwbl gan y gynadledd. Diau d fod wedi ei ethol gan y pwyllgor, ond nid y pwyllgor yw yr Undeb,. a goreu po leiaf a roddir o le i dybied hyny. Ni fynwn erdim i neb feddwl fod genyf unrhyw wrt'iwynebiad i Mr Thomas, Whitiand, fel ysgrifenydd. Yn hollol fel arall. Credaf ei fod the rigltt man in the right place. Nid un amheuaeth yn nghylch ei gymhwysder ef sydd genyf, ond amheuaeth yn nghylch rheoieidd-dra ei etholiad ac y mae yn haws codi cwestiwn fel hyn i fyny pan y mae dyn cymhwys wedi ei apwyntio nag- y buasii po fel arall. Yr wyf yn eithaf boddlawn i'r pwyllgor gyme-adwyo un i fod yn ysgrifenydd-yn wir, yn credu y dylai wneyd hyny ond yr wyf yn credu yr un mor gryf y dylai y dewisiad terfynol fod yn y gynadledd gyffredinol. Yn sicr dylesid cael rhyw eglurhad gan y pwyllgor eleni ar ba dir y newidiasaut yr hyn sydd wedi bod yn arferiad o'r dechreuad. Dibyna y trefniadau a rheolaeth y cyfarfodydd fwy ar yr ysgriferiyddion nag ar neb arall, ac ymddengys i mi fod gan y pwyllgor lawn cyst d hawl i ddewis cadeirydd ag sydd ganddo i ddewis ysgrifenydd. 4. Nis gallaf lai na theimlo fod rhy ychydig o wyr oe iranus a phrofiadol yn aelodau o Bwyllgor yr Undeb y naill flwyddyn ar ol y Hall. Y mae nifer yr holl aelodau eleni yn ddeg-ar-hugain, ond p3 cymerid haner dwsin ohonynt ymaith, ni byddai y gweddill ond dynion ieuainc. Diau mai yr awydd am ddwyn pawb i mewn yn ei d:o a barodd i'r is-bwyllgor ddwyn cymaint o waed newydd i mewn, ond gall effeithio yn niweidiol. Y mae o'r pwys mwyaf fod aelodau y pwyllgor yn meddu adnabyddiaeth drwyadl o'r holl Enwad, yn medru deall arwyddion yn amseroedd, ac yn.cael ea hadnabod fel rhai yn meddu tact i wneyd trefnia lau. Ac nid oes dim heblaw amser a phrofiad a wna ddyn, yn feddianol ar y pethau hyn. Y mae yr Undeb- Cynulleidfaol yn sefyd:iad rhy bwysig i'w droi yn ysgol i ddysgu dynion ieuainc i fod yn bwyllgorwyr. Ac nis gwaeth beth a ddywedir i'r gwrthwyneb, y mae yn tin Henwad nifer o bersonau nas gellir fforddio. bod heb rai ohonynt ar Bwyllgor yr Undeb bob. blwyddyn—bron na ddywedwn fod genym rai dynion y dylent fod yn aelodau ohono o hyd. Y mae genyf y,, syniadau uchaf am y brodyr parchus a wnant i fyny y¡ p^yligor eleni, ond yr wyf yn teimlo bob blwyddyn y, dylai fod ynddo elfen gryfach o'r hen a'r profedig. Dyma fi wedi terfynu fy nodiadau. Mae yn debyg fod pethau ereill yn rglyn a'r Undeb y gellid oi,, diwygio, ond dyna y pethau a dynasant fy sylw i. Yr eiddoch, &c., ^Nr/EBWE.
Family Notices
Family Notices
Cite
Share
Genedigaethau, Priotiasau, &e. DALTEU SriAV.—Ein telerau am cyhoeddi Barddoniaeth y„ ffysylltiedig- a hanoa Uenedigueth, JL*i-iodas, neu Farwolaeth vw tair ccuuoff y luncli. J PRIODASAU. Jones—Aethub.—Awst 2lain, yn Cap31 Sul, Cyd- weli, gan y Parch W. C. Jenkins, Mr David Jones, iron founder, Pontardulais, a Miss Mary Ann Arthur, merch hyuaf Mr John Arthur, grocer, &c., Cydweli. Mason—Davies—Awst 13eg, yn addoldy y Bedyd1- wyr, Eldon-street, L'undain, gan y Parch W. Jones, Mr James Mason, Shadwell, 4 Miss Jane Davies, Whitechapel, MARWOLAETHAU. THOMAS.-Awst 6sd, we ii pedwar diwrnod o gyjtudd, Mr Joshua Thomas, Dol Cottage, yn 84 mlwydd oed. Dydd Sadwrn canlynol hebryngwyd ei wedd- illion i'r bedd yn mynwent Llandygwyd. "Gwyr bucheddol a'i dygasant ef i'w gladdu, a gwnaethant alar mawr am dano ef. Treulioid oes faith yn ngwas- anaeth ei Arglwydd, a tbeimlir colled a gwagtcr ar ei ol yn Capel Isaf, Llechryd. Yr oedd yr achos yn y lie yn agos at ei galon, ae yntau yn barchus ac anwyl gan bob aelod yn yr eglwys. Yr oedd yn AII- nibynwr ac Ymneillduwr trwyadl, a daliodd ei ffordd; ac ychwanegodd gryfder fel y cyfryw hyd ei fedd., TreuI odd ei oes tra daliodd ei nerth yn Llwyndyrus,, a gwnaed ymdrechiori celyd ac ami i giel ganddo; ymuno a'r Eglwys Sefydledii, oni y ewbl yu ofer. Ni fradychai egwyddor er mwyn elw bydol na gwete ddyn 1. Yr oeid yn unplyg, gonest, a honol ddiddei-byn-wyneb, oherwydd hyny yr oedd iddo air da gan bawb, a chan y gwirionedd ei hun. Pregeth- wyd yn y ty gan ei weiriidoy, cyn cychwyn i'r gladdfa, oddiwrth 2 Tim. iv. 7, 8. Ge'lir fiywevd yn ddibetrus ei fod wedi ymdrochu ymdrech deg, wedi rheleg yr yrfa, weli cadw ei ffydd, a'i fod heddyw wedi derbyn sylweld,liad aridewidion Duw i'r rhai a'i carant Ef. Treuliodd brydnawnddydd bywyd tawel a dedwydd gyda'i ferch, M s Capt. Davies, Doi Cottige, yr hon fu yn ofalus a hynod o dyner ohono. Gadawodd ddwy lerch ac un rnab ar ei ol. Byddel yr Arglwyd i yn dyner ohonynt, rhodded iddynt yr unrhyw grefydd, yr hon a gysur- odd eu tad mewn bywyd, a'i nerthodd ac a drodd, yn elw iddo yn angeu.
[No title]
News
Cite
Share
CARMEL, PENRHIWCEIBR.—Cynaliodd yr ealwys hon ei chyfarfod pregethn blynyddol eleni Sul a Linn, Awst 17eg a'r 18fed, prvd y pregethwyd gan y Parchn D. Thomas, Llanybri; P. W. Hough, Merthyr; ac It Rees, Alltwen. Calwyd cyfarfodydd bendith- fawr—gallem feddwl fod yr Arglwydd yn agos iawn ar hyd y cyfarfodydd. Arosed yr argraff yn hir ac feddyliau yr aelodau a'r gwrandawyr.—Gohebydd.
GURNOS, YSTALYFERA.
News
Cite
Share
cariad Dwyfol, ac esgynai fel eryr i'r nefoedd i chwilio am drysoran i ddyddanu ac i adeiladu y saint. Llawer gwaith y torodd fel cwmwl uwch ein penau, gan ddiwalla a dyfrhau y newynog a'r sychedig. Eglnrai ddyfnion bethau Duw, yn ogystal a'r ymarferol mewn bywyd trwy sylwadau clir, barddonol, bywiog, a bachog, nes y glynent fel saethau yn nghalonau y bobl, fel y teimlid bob amser ei fod yn lladd a bywhau. Yr oedd ei bregethau yn angeu i bechod a bywyd i rinwedd Adeiladodd, cadarnbaoctd, a sefydlodd ugeiniau yn yr ardal mewn rhinwedd ac y mae yn dda genym fod yr eglwys yn teimlo ei fod yn ddyledswydd arni, yn gystal a braint iddi, gael gwneuthur cydnabyddiaeth iddo, a rhoddi amlygiad o'i theimlad da tuag ato, mewn mwy o sylwedd na trwy siarad yn nnig. Mae yn bleser mawr genym weled y Wern a Pant-teg yn cydsymud a ni yn y mudiad. Cynaliwyd pwyllgor nos Lun, Awst lleg, i wneuthury ttefniadau angenrheidiol. Dewis- wyd y Parch H. P. Jenk ns, Wern, yn gadeirydd, y Parch R. T. Jones yn drysorydl, a Mr W. Evans, Gnrnos, yn ysjrifenydd. Mae yn bosibl y bydd y lluosog gyfeilion sydd gan Mr Thomas y tuallan i'r cylcb hwn yn teimlo awydd i daflu ychydig i'r drysorfa. Derbynir y rhodd leiaf gyda diolchgarwch gan y Trysorydd neu yr Ysgrifenydd. EWYLLYSIWR DA..