Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
Hide Articles List
3 articles on this Page
[No title]
News
Cite
Share
Am rai wytbnosau yn ddiweddar nid yw cwes- tiwn y Dadgysylltiad mor amlwg ger bron y cy- hoedd ag y bu. Mae a fyno yr adeg o'r flwyddyn j'vwbetb a hyn. Ehaid i bleidwyr Rhyddhad (^refydd gael gorphwyso weithiau fel pobl ereill. Ac y mae pwnc yr Etholfraint a Thy yr Arglwyddi wedi claddu pob symudiad arall i fesur am ryw ysbaid, ac yr ydym yn cyfaddef fod y mater hwnw yn fwy pwysig i ni ar hyn o bryd na hyd yu nod Dadgysylltiad. Hyd nes y ceir yr etholwyr newyddion ar y rhestr, ychydig o obaith sydd am irydraddoldeb crefyddol yn Lloegr, beth bynag am Gymru. Ond pan fydd pob cynrychiolaetk wedi ei lefeinio Ag ysbryd gwerinol, a'r bobl yn cael datgan eu llais yn y polling booths, ni raid aros yn hir cyn y gwelir crefydd sefydledig yn mhlith y psthau a fu. DJ. genym ddeall fod yr aelodau presenol yn llefaru yn glir ar y mater bwn y naill ar ol y llall. Y diweddaf i wneyd datganiad ydyw Mr Sathbone, yr aelod dros sir Gaernarfon. Yr oedd cryn lawer o ambeuaeth o'i ddystawrwydd, ac o'r ffaith mai Undodwr ydyw, a gwyddis mai syniad y mwyafrif o'r Undodwyr ydyw y dylid gwaddoli pob plaid grefyddol-levelling ttp yw eu cynllun hwy, ac yr oedd rhai o ymddygiadau Mr Kithbone yn nglyn a Choleg Bangor wedi rhoddi lie i dybio ei fod am ddangos cryn lawer o ffafr i'r Eglwyswyr ond y mae yntau wedi llefaru yn ddi- floesgni ei fod yn barod i gefnogi cyuygiad Mr Dillwyn pa bryd bynag y daw ger bron Ty y Oyffredin. Ond tI dan yr amgylchiadau presenol, pe llwydddid i basio mesur yn nglyn &'r mater drwy Dy y Cyffredin, byddai Ty yr Arglwyddi wedi hyny ar y ffordd, ac nid oes un amheuaeth pa beth a wnai y Ilys hwnw, fel y mae o fwy pwys i bleidwyr Dadgysylltiad nag i neb arall fod y Ty Ucbaf yn cael ei symud ymaith, neu ei ddiwygio yn drwyadl. Yn nghyfarfodydd TTadeb y Bedyddwyr a gynal- iwyd yr wythnos o'r blaen yn Nghaergybi, cafodd y cwestiwn sylw pur helaetb. Yr Eglwys a'r Wladwriaeth" ydoedd testyn yr anercbiad o'r gadair, ac nid oedd bosibl llefara yn eglurach a mwy pendant nag y gwnaerl ynddo. Ehoddai yr Adroddiad Blynyddol a ddarllenwyd gan yr ys- grifenydd sylw neillduol i'r eyffro sydd yn y wlad o blaid cynygiad Mr Dillwyn, a darllenwyd papyr ar Ddadgysylltiad a Dadwaddoliad gan Mr B. Rees, Granant, Penfro. Nis gallwn adael rbai o'r ffeithiau a gynwysai y papyr heb eu nodi-ff eith- iau yn dal perthynas a chyflwr yr Eglwys yn Esgobaeth Ty Ddewi. Yn mblwyf Bagvil y mae 149 o breswylwyr, a'r fywioliaeth yn werth £ 104 yn y flwyddyn. Dim ond dau gymonwr yn per- thyn i'r eglwys sydd yn y plwyf, a'r ddau byny yn mynychu eglwys arall. Y mae yn Movil bobl- ogaeth o 143, a'r fywiolaeth yn werth .£105. Dim un Eglwyswr yn byw yn y plwyf, a rhan o'r eglwys heb do arni, ond cynelir gwasanaeth pan fydd ei eisieu. Poblogaeth Casmael yn 245, a dau ohon- ynt yn Eglwyswyr, a'r fywiolaeth yn werth XIOI. Maenclochog, gyda phoblogaeth o 510, yn cynwys dim ond chwech yn arfer mynycbu yr Eglwys Sefydledig. Dim un Eglwyswr yn mhlwyf Llan- dilo allan o boblogaeth o 1)7; yr eglwys a'r fyn- went yn adfeilioD, ac yn orchuddiedig gan ddrain a mieri. Nid oes gwasanaeth wedi cael ei gynal yno am haner can' mlynedd. Llangolmau, yn cvnwys poblogieth o 264, ond dim un obonynt yn Eglwyswr. Y mae y tri phlwyf byn-Maenclocb- og, Llandilo.Ji LlalJgolman-yn un fywioliaetb, a'i gwertb yn .£28".t. Llanycefn, gyda pboblogaeth o 279, a bywioliaeth gwerth .£76. heb un Eglwyswr. Mynachlogddu, yn cynwys 470 o drigolion, a gwerth y fywioliaeth yn JE129, dim un yn arfer myned i'r eg-lwys. Dywedodd un o blwyfolion y lie hwn wrth Mr Reps, ei fod yn byw yn y plwyf er's yn agos i ddeugain mlynedd, ac na welodd erioed mo'r offeiriad, Fe dybiai ei fod yn byw yn rhywle yn sir Forganwg. Yn yr wyth plwyf y mae y boblogaeth yn 2,148, y bywiolaethau yn werth .£799, a nifer yr boll Eglwyswyr yn 10. Y mae y ffeithiau hyn yn lIefaru drostynt eu hunain, a chredwn nad yw pethau ond pur debyg mewn llawer cwr arall o'r wlad. Nid oes eisieu tystiol- aeth gliriach o fetbiant y sefydliad gwladol, ac eto dyma y sefydliad sydd yn bwyta i fyny gyfoeth y tir. NONCON.
[No title]
News
Cite
Share
CANWCH YN DDA !$IARADWC!H YN DDA — Mae Doughty's Voice Lozent/e wedi cael 91 worthfawrogi yn fawr ^an glerigwyr, cantorion, ac cnwogion ereill am yn agos i 40ain mlv'iiedd. lilivdd glirder a gloewder i'r llais. JENNY LIND.—" Y mae ya bleser mawr genyt', mor bell agy mae fy mhrotiadyn tnyned. i gadarnhau y dystiolaeth sydd mor gy- ttrediaol yn ffilfr y Lozenges a barotoir genych chwi (Miles Doughty). Go, Is, 2s Gc, 5s. a Ils-yn rhydd trwy y llythyrdy, 7c. is 2c. &c. Golynwch i'eli Cyfferydd am danyat—NEWliEiKY a'i FEI1SIOV 1, King Edward-street, Llundain, E,0. Sefydlwyd yn y bwyddyn 1740
[No title]
News
Cite
Share
Dydd Sadwrn nesaf y bwriada Mr Gladstone ddecbren ei campaign yn Midlothian, a dywedir fod y dysgwyliad am dano mor uchel, os nad yn uwch yn wir, nag yr ydoedd yn 1880. Mae y gofyn sydd am 11 docynau i fyned i'r cyfarfodydd yn rahell tuhwnt i allu unrhyw adeilad yn y wlad i gynwys y bobl. Anfonir ceisiadau o wledydd hetlaw Ysgotland, a chan lawer o aelodau Seneddol o bob gradd. Nid yw Mr Gladstone wedi bod yn anerch ei etholwyr oddiar pan ddycbwelwyd ef yn 1880, ac y mae yn awyddus iawn i'w cyfarfod pe na byddai ond fel cyd- nabyddiaeth iddynt am eu caredigrwydd yn ei ethol yn-wyneb y fath wrthwynebiad. Yr oedd wedi arfaethu myned am daith i Midlothian tua dwy flynedd yn ol, ond bu raid iddo ar yr awr olaf, o dan orchymyn caetb ei feddyg, dynu ei ymrwymiadau yn ol, ac yr oedd byny yn ofid mawr iddo ef. Bu rbai o'r Toiia-id yn ddigon d'egwyddor i ddyweyd mai ffugio bod yn sal ydoedd, ac mai y gwit. acbos nad aethai ydoedd ei fod yn ofni cyfarfod a'i etholwyr yn herwydd methiant ei wladlywiaeth gartrefol a thramor. Rhaid -fod dynion wedi eu meddianu yn bur llwyr gan yr ysbryd drwg cyn y gallont briodoli cymaint o dwyll a drwg-amcanion i'r fath ddyn cydwybod- 01 ac egwyddorol. Edrychir yn mlaen gyda dyddordeb mwy na'r c ffredin at ei areitbi-,u yn Midlothian. Mae y wlad mewn crisis na bu ei gyffelyb er's dros haner can' mlynedd, a naturiol ddigon yw i'r bobl awyddu clywed beth sydd gan y brenin i'w ddyweyd ar y mater. Er mor bwysig y gall mynegiaiau Havtington, Chamberlain, ac ereill o'r Weinyddiaeth fod, nid ydynt gyda'u gilydd yn gydbwys a geiriau Mr Gladstone. Pwy by nag sydd yn dysgwyl y dywed efe ddim eithafol neu fygythiol o berthynas i Dy yr Avglwyddi a siomir yn ddiau. Mae yn dra thebygol nad oes yr un siaradwr cyhoeddus yn fyw mewn unrhyw wlad sydd yn mesur a phioyso ei eiriau mor ofalus a'r prif-areithiwr William Ewart Gladstone. Mae hyn yn bynod hefyd pan gofir ei fod yn siaradwr mor gyffrous, ac yn taflu ei holl ena'd mor llwyr a Hawn i'w fynegiadau; ond y mae yn sicr o fod yn ffaith. Cymer ofal neillduol i ddethol y geiriau cywiraf a chym h wysaf i gyfleu ei feddyliau—geiriau nas gellir gosod yiiddynt ond yr hyn a feddylia efe. Yr wyf wedi bod yn synu lawer gwaith at ei allu dihafal yn yr ystyr yma. Pan elwir ef i gyfrif yn y Ty, neu pan gyfeirir at rywbeth a ddywedodd efe, gan rywun a dybia ei fod wedi ei ddal, a bod ganddo fach yn iawn i'w osod yn ei safn, cyfyd ar ei draed, hawlia gael y very geiriau a ddefnyddiodd, ac wedi eu cael dadansodda hwynt, a dengys nas gallent feddwl ond yr hyn a olygai efe wrth ei defnyddio, a gwna i'w ymosodydd i edrych os nad i deimlo yn fycban iawn. Ceir gauddo yn ddiau areithiau teilwng o'r campaign blaenorol yn Mid- lothian, a gwyr pawb beth fu effaith yr areithiau y pryd hwnw. Ymddengys ei fod mewn iechyd ac ysbryd rbagorol, ac y mae hyny yn Ilawer i un y mae yn rbaid iddo gyfarfod a'r miloedd 0 dan y fath amgylcbiadau. Naturiol fydd iddo ef ar yr achlysur, nid yn unig adolygu gwaith y Senedd-dymhor diweddaf, ond gwaith y Senedd bresenol o'r cychwyniad, a gall ef roddi bywyd a newydd-deb yn yr byu sydd yn hen hanes i lawer erbyn hyn. Cymer fras olwg ar helyntion tramor y deyrnas pan ddaeth ef a'i Weinyddiaeth i awdurdod, a daw yr Iwerddon helbulus i fewn am ran go helaeth o'i sylw, megys y mynodd ran mor helaeth o amser a llafur y Senedd yn ystod y pedair blynedd diweddaf; a bydd yn rbaid i'r Aipht fod yn amlwg. heb anghofio Gordon a. Soudanj ond yr hyn a ddywed ar y crisis presenol ddysgwylir gyda'r dyddordeb dyfnaf o lawer. Gall gyfeirio yn ol at Afghan- istan ac Affrica gyda mesur o foddbad—efe a'u dygodd o'r trybini yn y ddau le—a gall gyhoeddi yn hyglyw fod yr Iwerddon mewn gwell cyflwr nag y bu er's blynyddoedd lawer, a hyny yn unig ar gyfrif medrusrwydd ei lywodraeth ef, a'r mesurau buddiol a basiwyd i gyfarfod ag angenion y wlad; ac am yr Aipht, nid yw yn debyg y bydd yn ol o fynegi yn glir fod yr boll drafferth a'r helbul a gawsom ac a geir yno wedi dyfod i ni trwy gamwedd Salisbury a'i gydswjddogion Toriaidd ond y mae gobaith hyd yn nod am yr Aipht. Tlodi a thrueni anaelg y wlad sydd yu peri blinder. Mie wedi cael ei be'chio a'i tbrethu gymaint, nes y mae yn gwbl ddiymadfertb, a rhaid i ymwared ddyf< d, os daw o gwbl, o rywle arall. Nid oes dadl nad yw wedi cael citn dirfawr. Y mae wedi bod 0 dau lywodraeth bwdr a ffiaidd y Twrc, a'i th,rethoedd wedi eu hamaethil gan rascals diegwyddor, nes yw y preswylwyr yn gruddfan dan yr iau orthrymtis. Gresyn mawr oedd i ni erioed fyned yno i roi Arabi Pasha i lawr, oblegid mae yn dra thebygol fod y gwr bwnw yn berffaith gyfiawn yn ei wrtbryfel yn erbyn y Llywodraeth ond i'r Aipht yr aethom, a'r pwnc yn awr ydyw dyfod ocldiyno mor gynted a byddo modd heb wneyd drwg, ac os gellir ar ol gwneyd ychydig o ddaioni. Mae gwell gobaith am yr Aipht yn awr nag a fu o gwbl. Bu methiant y Gynadledd ar ei hachos yn foddion iddi syrthio i ddwyJaw Lloegr yn hollol. Galwyd Cynadledd o brif Alluoedd Ewrop i Lundain i gymeryd i ystyriaeth sefyllfa arianol yr Aipht, ac i'r Gynadledd hono cyflwyn- odd Lloegr gynllun a ddarparasid er cyfarfod a sefyllfa y wlad, a'i helpu i ddyfod allan o'i thrueni. Nid oedd hwnw yn foddhaol i Ffrainc, a'r diwedd fu i'r Gynadledd gael ei tbori i fyny heb benderfynu dim ond yr oedd methiant y Gynadledd yn llwyddiant i Loegr a'r Aipbt yn y pendraw, oblegid bellach mae dwylaw Lloegr yn rbydd i drafod yr achos fel y barno yn oreu. Doethineb o'r mwyaf oedd galw y Gynadledd, gan fod buddianan gan Alluoedd ereill Ewrop yn yr Aipht, ac ni bydd gan yr un obonynt gwyn cyfiawn na chawsint lais yn y mater; ond bernid o'r dechreuad gan y rhai oedd a mantais i wyboi na wnaethai Ffrainc byth gytuno a chynllun Lloegr 0 wastadhau sefyllfa arianol yr Aipht. Mae llawer o'r bondholders yn Ffrainc, ac nid oedd cynllun Lloegr mor ifafriol iddynt hwy ag y dymunent. Y gwir yw, y bondholders yma sydd wedi peri blinder mawr o'r dechreuad. Gweith- ient tu ol, ac anhawdd iawn ydyw eu dal. Cyhoeddid yn ddyddiol er's ychydig yn ol telegrams yn newyddiaduron Llundain o bwrpas i chwythu tan, ac i ddwyn pethau i crisis peryglus rhwng y wlad hon a Ffrainc, a chaed allan yn bur fuan nad oedd y telegrams ond twyll, ac mai dyfais rhai o'r bondholders oedd tu ol iddynt. Nid yw rhai yn gofalu dim am daflu teyrnasoedd dros eu penau mewn ihyfeloedd a thywallt gwaed oa byddant drwy hyny yn sicrbau eu buddianau personol eu hunain. Mae llawer o'r bondholders yma yn y wlad hon, a bernir mai buddianau y cyfryw sydd yn peri fod Mr Goschen ac amryw ereill yn y Senedd yn anfoddlon na byddai y Weinyddiaeth yn cymeryd steps mwy bold yn yr Aipht. Bold, yn wir Dyna mae hyny yn olygu -gwario arian a bywydau i ddyogelu dividends i ddynion sydd yn orawyddus am logau mawrion ar eu harian. Dynion wedi benthyca arian i'r Aipht ar sicrwydd y wlad yw y bondholders, ond mae y wlad yn berwydd ei chamdriniaeth yn methu talu y dividends, ac yn suddo yn ddyfnach 0 hyd i dlodi a thrueni. Peth garasai y bondholders fuasai i Loegr fyned yn gyfrifol iddynt hwy, a buasai hyny yn agos yr un peth a chymeryd meddiant o'r wlad, yr hyn yn ddiau a ddymunai llawer yn y wlad hoa ond, trwy drugaredd, y mae genym ddynion wrth y llyw sydd a rhyw gymaint o gyfiawnder, anrhydedd, a thosturi yn eu meddiant, ac ni wrandawant ar lais y bobl sydd yn gofalu am yr eiddynt eu hunain yn unig, Digon tebyg y ceidw Lloegr ei hawdurdod yno nes y bydd yr Aipht wedi ei gosod ar ei tbraed, ac yn alluog i sefyll ei hun, a mantais fawr i'r ddwy wlad ydyw fad methiant y Gynadledd wedi taflu yr holl achos i ofal Lloegr'yn unig. Bygythiol iawn ydyw petbau rhwng Ffrainc a China. Yn wir, y mae y ddwy wlad gystal a bod wedi cyhoeddi rhyfel. Y mae baner Ffrainc wedi ei thynu i lawr yn China, ac y mae llysgenadwr China wedi cael ei passport o Paris-arwyddion sicr ydyw y rbai hyn nad yw y ddwy wlad mwyach ar delerau heddychol. Mae rhyw afljnyddwch rhyfedd ar Ffrainc. Prin pymtheg mlynedd sydd er gafodd gurfa ddylasai ddysgu gwers iddi am byth i beidio a bod yn rhy barod i ruthro i ryfel. Ond y mae rhyw ysfa arni am ychwanegu at ei maintioli. Crefa am dalaethau i'w JJywodraethu fel sydd gan Lloegr, a cheir hi yn awr yn Mada- gascar yn ceisio gwtbio ei hun i fewn, a phryd arall ar derfynau China. Gall hi ddyfod i drybini eto os na ofala, ac ni byddai yn ddrwg gan lawer ei gweled yn cael moetbgau a'i gesyd ar lawr am flynyddoedd eto. Mae hi a China wedi bod yn chwyrnu ar eu gilydd er's tro, ond yr oeddid yn barnu fod y cwbl wedi tawelu, a dealltwriaeth da wedi ei sefydlu rhyngddynt; ond ymddengys fod China, neu rai o'i phobl wedi peri colled ar fywydau i Ffrainc wrth waghau lie o'r enw Langson—lie a ildiwyd gan China i Ffrainc—lie nad oedd gau Ffrainc hawl iddo o gwbl ond trwy drais, 0 leiaf, felly y tybir. Bu yr anffawd, neu