Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
Hide Articles List
3 articles on this Page
YR YSGOL SABBOTHOL.
Detailed Lists, Results and Guides
Cite
Share
YR YSGOL SABBOTHOL. Y WERS EHYNGrWLADTVIlIAETHOL. (Interizational lesson.) GAN Y PARCH. D. OLIVER, TREFFYNON. Awsr 10fed.-Gwrthryfel Absalom.-2 Sam. xv. 1 14. Y TFSTYN EURAIDD. Anrhydedda dy dad a'th fam, fel yr pstyner dy ddyddiuu ar v doaear, yr hon y mae vr Arglwydd dy D Juw yn ei rhoddi i ti."—Exod. xx. 12. RHAGARWEINIOL. ABSALOM ydoedd fab Dafydd o Maacha, merch Talmai, brenin Gesur, Dywedir ei fod yn hJnod o brydferth o ran ei berson, ond yr oedd yn feddiBnol ar ysbryd balch ac nchelfryuig. Yr oedd rhyw aynod- rWYdd neillduol yn ei wallt, pan dorai ef pwysai ddan can sicl wrth bwys y brenin (2 San. xiv. 25,26). Cododd Absalom wrthryfel n y deyrtas yn nyddiau ei dad. Yr oedd dylanwad Dafydd vedi ei wanychu yn fawr trwy ei lithriadan i bechod, acir iddo ef edifatbau a chael maddenant, eto yr oedd eflsithian ei bechod yn aros, Y mae yn ymddangos hefrd nad oedd ef ei bun yn tain yr un sylw ag a arferai i achos- ion ei deyrnas, fel yr oedd yna anhrefn yn nawdnydd- iad deddlau y wlad, yr hyn oedd yn nat-riolyn cy- nyrchu ysbryd anfoddog yri mysg y deiliaid. Meith- rinai Absalom yr ysbryd hwn, a gwnai bob peth a allai er enill serch y bobl ato ei hun. Ystyriai Absalom mai efe yuoedd etifedd cyfreithlawn yr orseld. Yr oedd Amnon y mab hynaf wedi marw, a Chileai) befyd yr ail fab. Absalom ydoedd y nesaf. Ond nid oedd yn fod Uawn aros i bethau weithio en cwrs nituriol. Ofnai ddylanwad Bathseba, a gwyddai yn ddiau am broffwydoliaeth Nathan m'ii Solomon, vr hediychol, oedd gael awenau v llywodraeth ar ol Dafydd. Gan hyny, y mae yn penderfynu codi gwrthryfel yn erbyn ei dad, a gweith'o ei ffordd i'r orsedd. Llwyddlcld yn ei amcan. Bn yn rhaid i Dafydd adael Jerusalem a ffoi. Y mae rhywbeth yn dorcalonus yn y riarlmiad a pawn ni o Dafydd yn croesi Cidron ac yn drugo yn araf lech" eddau mynydd yr Olewydd gan wyh. Ei tab ei hun wedi troi yn elyn iddo. ESBONIADOL. Adnod 1.—"Ac wedi hyn y parotodd Absalomiddo ei hun gerbydau, a meirch, a dengwr a dengain i re ieg o'i flaen." Nid ydyw yn ymddangos i Dafydd ym- ddwyn yu ddoeth yn ei ymddygiaU at Absalom wedi ei ddychweliad o alltudiaeth. Naill ai dylasai roddi iddo faddenant llawn ar unwaith, nen ynte dal yn bender- fynol hyd nes gwelai arwyddion gwirioneddol o edileir- weh. Yn lie hyny, ar ol ei gadw yn Jerusalem am ddwy flynedd, y mae yn ei drlerbyn i'w ffafr heb un- rhyw brawf fod ei ysbryd wedi ei (Idarostwog DCi'i falchder wedi ei farweiddio. Ac wedi hyn. Wedi cael ei dderbyn i ffafr ei dad. Yn lie bod yn ddiolch- garacynufuditamtodeifywydwedieiarbedymne yn dechreu ar ei gynllurmiu i'w d^isod!i ef. Parotodd Absalom iddo ei hun gerbydau a mei, h. Y mae am ymddangos t'el tvwysog. Khedai deng wr a deugain i hysbysu ei ddyfodiad pan yr elai allan. Nid oedd y bobl weni t?»eled y fath rwysg yn Jerusalem. Yr oedd amlhau meirch yn newydd beth i treninoedd Israel. Am ymddangos yn fawr yr cedd, a thrwy hyny gael dylanwad ar teddwl y bobl. Adnod 2. Ae Absalom a gyfodai yn foreu, ac a safai ger Haw ffordd y porth ac Absalom a alwai ato bob gwr yr oedd iddo fater i ddyfod at y brenin am farn, ac a ddywedai, 0 ba ddinas ydwyt ti ? YntcJn a ddywedai, 0 un o Iwythau Israel y mae dy was." Yn y boreu y byddai materion cyhoeddus yn cael en trin. Eisteddai y brenin yn ymyl y porth oedd yn arwain i'r palag ac yno dygid ger ei fron gwynion ei ddeiliaid a phendeifynai yntan en dadleuon. Gwel pen. xix. 8. Y mae yn ymddangos na byddai Dafydd yn cymeryd rhan mor gyhoeddus yn hyn ag yr arferai Dealloiid A' salom hyny, a chodai yn foreu i fyned at y porth. Holai y rhai a ddeuent yno, a dangosai bob cydym- deimlad a hwy, ac awgrymai pe buasai ef yn frenin y buasai yr holl faterion yn cael eu pendeifynu ar un- waith. Adnod 3.—" Ac Absalom a ddywedai wrtho ef, Wele, y mae dy faterion yn dda, ac yn union ond nid oes neb dan y brenin a wrandawo arnat ti." Y mae mewn dull cyfrwys yn gwenieithio i bob un er mwyn enill ei ffafr. "Ond," meddai, nid oes neb dan y brenin a turandawo arnat ti." Awgrymai fod angen help ar y brenin, neu Ybte fod y swyn. Oil Ion oedd eis- oes gan y brenin yn esgeuluso eu dyjedswyddau. Y mae am dynu ei syW ato ei Cwr addas ) n wir i fod yn farnwr, yr hwn a roddai farn wrth glywed i.n ochr yn nnigt canys y mae can hwnw achos drwg yn wir, yr hwn nis gall roddi lliw d « arno, pan y mae ef ei bun yn cael dywtdyd ei chwedl." Adnod 4.—Dywedai Absalom befyd, 0! na'm go- srdid i yn farnwr yn y wlad, fe: y delai atat fi bob gwr a fyddai ganddo hawl neu gyti,!biws; myfi a wnawn gyfi i«nder iddo Y mae gan yr hwn a ddylasa' fod wedi ei farnu farwolaeth am lofrund'aeth, y dLywil- ydd-dra i amcanu at fod yn farn', l' ar ereill. Nil ydym yn darllen am ddoethineb, rhinwedd, na dysgeid- iaeth Absalom yn y cyfreithiau, ac nid oedd ef wedi rhoddi uri prawf o'i gariad at gytiawndvr, ond yn y gwrthwyneb; eto y mae yn dymuno cael ei 0sod yu farnwr." Adnod 5.—" A phan Tlesai neb i ymgcyinn iddo ef, efe a estynai ei law, ay a ymafiai ynddo ef, ac a'i I cusanai." Yr oedd yn arferiad a°:osau st y brenin neu dvwysog tlWY ymostwng yn isel, ond ni oClddai Absalon mo hyr y. Cyfodai hwy i fyny a chofleidiai hwy gaii eu cusiinu." Nis gaibs.i ymddy.giad un dyn fod yn fwy gostynp-pdig, t'a y oedd ei galon mor falch ae eiddr) Luc I'er. Y mae dyfeisiau nchelfrydig yn am! yn cael eu dwyn yu mlaen trwy yniddan^osi.d o os- tyngeiddrwydd. Adnod 6.—" Ac fel hyn y tfwt.ai Abstlom holl Israel y rhai a ddeaent am faru at y brenin. Felly Absalom a ladrataodd galon hod wyr Israel." Ac fel hyn yn 0 I Y cynllunia u hyn. Diau fod ei bryiifcrth wch personol yn ychw." egu yn ddirfawr t ei ddyla wad. A ladrataodd giloit-eii twyllo, fellv yr arferii yr ymadro Id yn Genesis xxx; 20.26 Golyga ereill mai dwyn serch gwyr Israel a feddylir. Cafo (d hwy gydymdeimlo ag ef, ac â', amcanion trwy ddichell. Adnod 7.—" Ac yn mben deugain mlyncd I y dywt d old Absalom wrtb y brenin, G id i mi tyned, atolwj a thala fy adduned a addnned-ns i'r Argjwydd yn Hebron." Yn lie denga n, darllener pedair. Tybfrfod yr adysgrifenydd wedi camsynied arbay;rn, deugiin yn lie arba, peda r. Cadarnheir hyri gan y cj fieith- iadau Synaidd ac Arabaidd, gan Josephus a'r beirniaid goreu. Hebron oedd o fewn tuag niain milltir i Jeru- salem, ae ftIly yn fa teisiol i feithrin bradwriaethnu ynddi. Yma y dechreuasai Dafydd deyrnasu, ac yrna y ganesid Absalom. Yn mhen pedair bl vnedd wedi ei heddv cliiad a'i dad Treuliwyd y Mycyd oedd hyn i gario allan ei gynlluniau fel en darlun>wyd yn yr adnodau blaeno ol. Pan y tybiai fod yr adeg wedt dyfod, gofyna ganiatad i fyned i HefJlon idain adrlnneJ a addunedasai i'r Arglwydd. Er mwyn dallu Ilyt^aid y brenin y mae yn cymeryd arno fod yn grefyddol iawn. Gwisga ei bun â chochl crefydd er mwyn cyr- haedd ei amcan. Adnod 8.—" Canys dy was a addunedodd adduned pan oeddwn i yn aros o fewn Gesur yn Syria, gan ddy- wedyd, 03 gan ddychwelyd y dycliwel yr Arglwydd fi i Jerusalem, yna y gwasanaethaf yr Arglwydd." I Gesur y Ifodd Absalom ar ol llndd Amnon. Gwel pen. xiii. 37. "Y mae genym achos digonol i dclrwgdybL nad oe ld "eii g neyd unrhyw adduned o'r fath, nid yw yn ymddangos ei fod o duedd mor grefyddol onrl yr hwn ni phetrusa yn nghylch llofru Idiaeth a bra(I-i-. iaeth, ni phetrusa yn nghylch celwydd er gwasanaethu ei amcan." Adnod 9.—" A'r b enin a ddywedodd wrtho ef, Dos mewn heddwch. Felly efe a gyfododd ac a aeth i Hebron." 0 dan yr aruraflf mai myned i gyflawni adduned g_i efyddol yr oed ei fab, y mae y brenin yn caniatau ei ddymuniad i*do, ac yn ew, llysio yn dda idd >. Yr oedd Dafydd yn teimlo yn foddhaus welod yr arwydd hwn o grefyd tolder yn ei fab, ac nid oedd 0 gwbi yn drwgdybio ei amcan. Adnod 10.—" Eithr Absalom a anfonodd ysbiwyr trwy holl Iwythau Israel, yan ddywedyd. Pan glywoch llais yr ndgorn, yna dywedwcb, AVisalom sydd yn teyrnasu yn Hebron." Ysbiwyr. Personan wedi ei danfop i wneyd ymholiad am deimladau y bobl yn y gwahanol Iwythau tuag at y llywodraeth ac nid oedd- ent i ddatguddio y cynlluu, ond yn unig i'r rhai oedd yn barod i ddadymchwel y llywodraeth. Yr arwydd yr oeddent wedi penderfynu arni ydoedd Lidianiad udgyrn, a diau fod udganwyr wedi en gosod ar yr uchelfeydd mewn pellder manteisiol i'r naill glywed y llall, ac felly i gyhoeddi y newydd trwy yr holl wiatl. Absalom sydd yn teyrnasu. Yr oeddent i gyhoe Idi y new.ydd fel ffaith oedd eis es \\edi cymeryd lie. Hebron. De- wiswyd Hebron oblegid y mae yn debygol fod yno lawer o(:ddynt yn ddij; am fod y llywodraeth wedi ei symud oddiyno i Jerusalem, a thybid y buasent yn barod i gefnogi Absalom i ail sefydla y lie fel canol- bwynt y llywodraeth. Aunod 11.—" A dau gant o wyr a aethant gydag Absalom o Jerusalem, ar wahodd ac yr oeddent yn myned yn eu gwiriondeb, ac heb wybod dim oil." Gwa- hoddwyd hwy fod yn b esenol yn y wledd, ond nid oeddent hwy yn gwybod dim am fwriad Absalom. Yr oedd presenoldeb y gwyr byn aydag Absalom yn gyn- llun rbagorol i ]add pob amheuaeth am ei amcan, ac hwyrach ei fod yn tybio y buasai yn llwyddo i'w henill i bleidio yr achos. Tybir eu bod yn perthyn yn benaf i urod yr o/feiriaid, os felly, methodd yn ei amoin i'w cael i bleidio ei achos. Daliodd yr offeiriaid yn ffydd- Ion i Dafydd. Adnod 12 —"Ac Absalom a anfonodd am Ahitophel y Giloniad, cynghorwr D-dy 'd, o'i d 'inas. o (iilob, tra yr .oedd efe yn oB'rymu aberthau. A'r cydfwriad oedd gryf; a'r bobl oedd yn amlhau gydaij Absalom yn wastadoi." Yr oedd Ahitophel yu gyfaiil personol i Dafy sd, ac yn un o'i brif gynghoiwyr. Y mae y dull y mae Absalom yn anfon am dano yn dangos/ei fod yn gwybod am y cyrillnn, ac hwyrach ei fod wedi bod yn cynoithwyo Absalom i drefnu ei gynllnmau. Gyrod, a,n dano i fod yn breseno! tra yr oedd efe yn aberthu yr offrymau. Buasai ei bresenoldeb ef yn ychwanegu at ei (idylanwad. Tybir mae yr achos arwtiniodd Ahitophel i fod yn anffyddlon ydoedd ymddygiad D,fydd at Urias a Bithseba. Mab iddo ef ydoetld Eliam tad Bathseba (pen. xxiii. 34). Ymledodd y gwrthryfel yn gyflym, yr hyn sydd yn profi fod drwg- deimlad mawr yn y wlad, y'r bobl yn barod i wrtbryfel. Adnod 13.—"A daeth cenad at D ifydd, gan ddy- wedyd, Y mae ca!on gwyr Israel ar ol Absalom." Nid yriyiv Dafydd wedi drwgdybio dim n'wed, byd nes y cafodd y newydd, ac yr oe id yn hollol anmharod i gy- farfod y fath beth. Yn awr. aallasa' alw i gof y dy- feisi in ag oedd Absalom wedi arferyd i'w denu hwnt, ac efallai ei fod yn edrych arno gyda gofid, nad oedd wedi gwneuthur mwy 1'* wrthsefyd, a dvo^elu ei aw- durdod ei ban, o'r hwn yr oedd wedi bo I yn rby byderus. Adnod 14.—" A dywedoid Dafydd wrth ei boll wels- ion y rhai oedd gydag ef yn Jerusalem, Cyfodwch a ffown; canys ni ddiangwn ni gan Absalom brysiwch i fyned, rhag- iddo ef frysio a'n dala ui, a dwyn drwg arnom ni, a tharo'r ddinas a min y cleddyf." Tybiai Datydd mai ffoi oedd y peth goreu o dan yr am?ylch- iadau. Cai felly amser i ystyried, ae nid oedd am wneyd Jerusalem yn faes i ryfel. Hwyrach befvd ei fod wedi cofio proffwydoliaeth Nathan (pen. xii. 10 12), ac edrychai ar y cwbl fel cerydd oddiwrtn yr Arglwydd. GWERSI. Gwelwn yn mywyd Absalom ddylanwad ysbryd balch ac uchelfty>iig. Er mwyn cyrhaedd ei amcan arfera bob dichell a gwemaeth, ac arweinia wrthryfel n erbyn .ei dad ei hun. Gwna ddefnydd o grefydd feI coehl i guddio ei wir amcan, ac i enill Canlynwyr. "Pan y mae crefydd yn cael ei gwneuthur yn orcbadd, ac aberth yn esgus i derfysg a thrawsarglwyddiaeth, nid yw i ryfe fdu wrtho os caiff y rhai ac sydd yn dwyn ewyllys da at grefydd, megys y rhai ae oedd yn canlyn Absalom, en twyllo gan ddichell, a'u tynu i mewn i roddi cetnogrwydd, a'n henwau, i'r hyn yn eu caionau y maent yn ei ffieiddio, heb fod yn gwybod dyfnderoedd Satan." Y brofedigaeth lemaf y gall dyn gael ydyw ei frad- ychu gan un oedd yn honi cyfeillgarwcb, ac wedi cael ymddiriedaeth fel y cyfryw. Ceir engraifft o hyn yn Ahitophel—ac yn enwt-dig yn mradwriaetu Jad.8 o'r Arglwydd lesu. Yn wynebjy fradwiiaeth.dangosod I Dafydd ysbryd rhagoroi. GOFYNIADAU AR Y WE LIS. 1. P i hynodrwydd i.eillduol oedd yn perrhyn i Absalom o ran ei berson P 2. Ai efe oedd etife d cyfreithlnu yr oraedd ? Paham y cynllurnodd fradwriaeth yn erbyn ei dad a chyrhaedd yr orsedd drwy drais ? 3. "Ac wedi hyn (aiinod 1). At b) amgylchiad y cyfeiria yr ymadrood ? 4. Beth oedd atneao Absalom wrth eodi yn foren a sefyll with y porth ? Eglurwcb y mo tdion a ddef- nyddiai i enill serch y rhai a ddeuai at y brenin am farn ? 5. Paesuusy mae yn gymeryd i ofyn am ganiatad i fyeed i Hebron ? 6. Paham y sefvdlodd ei orsedd yn Hebron, a pha- ham y dechreuodd y gwrthryfi-1 o idiyno ? 7. Pn>ha'i> y cym rodd gvdag ef ddau gant o w^r o Jernsalem, a phabam y mae yn galw ato Ahitophel ? Pwy oedd Ahitophel P 8. Pa lwyddiant fu i'w gynlluniau ? Rhod Iweb rai resvmau droa y llwyddiant h \T n ? 9. Wedi í Dafyd J glywed am y gwrthryfel, pa beth a wnat th ? Paham y ywnaeth felly ?
TYWALLT GWAED YN NGHYMRU.…
News
Cite
Share
TYWALLT GWAED YN NGHYMRU. WRTH dat'ln cipdreg .Tn ol dro hancs ein gwlad nis gallwn lai n i synu at y tywallt gwaed ofnadwy sydd wedi bod ar hyd mynydd- oedd a dylfrynoedd Gwalia yn ystod yr oesoedd a t'u. Braidd nas gallwn ddyweyd f od y rhau fwyaf o ddaear Cymru wedi ei mwydo a gwaed dowrioii rhyfclwyr. Tywalltwyd gwaed rhwng pentref St. Faffan's a plientref Llansantffraid, yn sir Forganwg, yn yr ymdrech ddychrynllyd hono rhwng byddin Cromwel a byddin y Brenin, fel yr oedd y nant sydd yn rliedeg rhwng y ddau bcntrrf uchod i afon Lai wedi ei lliwio gan waed y lladdedigion; ac nid yw hon ond un engraitft o lawer eyftelyb iddi yn hanes Cymru. Ond y mae tywallt gwaed mewn modd avail wedi bod yn Nghymru yn nyddiau ein tadau. Panfuasai y tadau yn meddwl fod oil gwaed yn anmhur, goliyngent ef i redeg drwy agor gwythien yn y raicli liyd nes byddai ond ychydigyn aros ar olyn ycyfa.isoddiad, atebai hyny ddyben, feddylient hWY, i iachau clefydau, ond, a ddyweyd y lleiaf, arferiad farbaraidd ydoedd, ac arferiad ag y mae meddygon goreu yr oes hon yn arswydo rhagddi ydoedd. Ac nid rhyfedd pan ystyrion y perygl oedd dynion yn gosod eu hunain yn agored iddo drwy ollwng eu gwaed yn y modd y gwnelenf. Y mae yn dda genym feddwl fod eyfnewidiad er gwell wedi cymeryd lie yn nhriniaethau meddygol y byd yn y cyfeiriad hwn, ac fod dynion o ddeall goleu a dysg ucliel wedi lhvyddo i ddyfeisio modd i buro y gwaed yn y cyfansoddiad dynol, a hyny yn y modd dyogelaf i'r bywyd a'r modd mwyaf diboen a didra- fferth i'r cyfryw a fyddont rnewn angen am hyny. A heddyw y mae y ddarpariaeth fyd-enwog sydd wedi ei dyfeisio gan y Fforyllvdd gallnog a tlialeutog a adnabyddir drwy yr holl fyd gwareiddiedig wrth yr enw JACOB HUGHES o fewn cyrkaedd i bob dyn; ac o bob darpariaeth feddygol a ddyfeisiwyd erioed yn ein byd ni nid oes yr un yn rhagorach na Huqhes' Blood Pills." Nid oes eisien tywallt gwaed dynol mwyach er cael ieehyd i'r cyfan- soddiad. Ond myner blychaid o Hughes' Blood Pills," y rhai a werthir gan bob Fferyilydd. Gofaler eu cymeryd yn unol a'r cyfarwyddiadau argraffedig a geir gyda pliob blwch, a buan yr argyhoeddir y sawl a'u defnyddiant o'r effaith wyrthiol y maent yn ei gael ar y cyfansoddiad. Ceir gweled fod y Pills hyn yn diwreiddio pob afiecliyd, yn ei glirio o'r cyfansoddiad, yn puro a ohryfliau y gwaed, ac yn peri i waed iach i fyrlymu ar hyel yr holl ryd-weliau drwy bob aelod o'r corff, yn adferyd nerth a bywiog- Jwydd nes y byddo dyn yn teimlo ci hun mewn sefyllfa galonog, fwynhau by Wyd ac i fyned rhagddo yn llawen yn y cyflawniad i ddyledswyddau bywyd er;ileshad i bawb o'i gwmpas. ac er daion cyffredinol i'r byd. Os am ieehyd, yute, gofalwch ddefnyddio Hughes' Blood Pills." Nid ydynt byth yn methu oscant ekwarcu teg. ArwerthmewnBlychau gan holl Chemistsy deyrnas am Is. lie. 2s.ge., 4s. gyda'r post, Is. 3c., 2s. He., a 4s.ge. oddiwrth y Pereliellog-JACOB HUGHES, Chemical and Medical Laboratory, Penarth, Cardiff, Kngland (late Llatielly). Home and Foreign Depot. Wholesale and Export. Agents in all parts of the World.
Advertising
Advertising
Cite
Share
RUPTURES.VIIITE'S MOO MAIN LEVER TRUSS is the most effective invention for the treatment of Hernia. The use of a steel spring. so hurtful in its effect, is avoided, a soft bandage being worn round the tyody, while the requisite resisting power is sup- plied by the Moc-Main Pad and Patent Lever, fitting with so'much ease and closeness that it cannot ba detected. Send for descriptive circular, with testimonials and prices, to J. White and Co. (Limited), 228, Piccadilly, London. ])0 not buy of Chemists, who often sell an IMITATION of our Moc-Main. J. White and Co., have not any Ageuts. 20.6.p,