Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

3 articles on this Page

YR YSGOL SABBOTHOL.

Detailed Lists, Results and Guides
Cite
Share

YR YSGOL SABBOTHOL. Y WERS EHYNGrWLADTVIlIAETHOL. (Interizational lesson.) GAN Y PARCH. D. OLIVER, TREFFYNON. Awsr 10fed.-Gwrthryfel Absalom.-2 Sam. xv. 1 14. Y TFSTYN EURAIDD. Anrhydedda dy dad a'th fam, fel yr pstyner dy ddyddiuu ar v doaear, yr hon y mae vr Arglwydd dy D Juw yn ei rhoddi i ti."—Exod. xx. 12. RHAGARWEINIOL. ABSALOM ydoedd fab Dafydd o Maacha, merch Talmai, brenin Gesur, Dywedir ei fod yn hJnod o brydferth o ran ei berson, ond yr oedd yn feddiBnol ar ysbryd balch ac nchelfryuig. Yr oedd rhyw aynod- rWYdd neillduol yn ei wallt, pan dorai ef pwysai ddan can sicl wrth bwys y brenin (2 San. xiv. 25,26). Cododd Absalom wrthryfel n y deyrtas yn nyddiau ei dad. Yr oedd dylanwad Dafydd vedi ei wanychu yn fawr trwy ei lithriadan i bechod, acir iddo ef edifatbau a chael maddenant, eto yr oedd eflsithian ei bechod yn aros, Y mae yn ymddangos hefrd nad oedd ef ei bun yn tain yr un sylw ag a arferai i achos- ion ei deyrnas, fel yr oedd yna anhrefn yn nawdnydd- iad deddlau y wlad, yr hyn oedd yn nat-riolyn cy- nyrchu ysbryd anfoddog yri mysg y deiliaid. Meith- rinai Absalom yr ysbryd hwn, a gwnai bob peth a allai er enill serch y bobl ato ei hun. Ystyriai Absalom mai efe yuoedd etifedd cyfreithlawn yr orseld. Yr oedd Amnon y mab hynaf wedi marw, a Chileai) befyd yr ail fab. Absalom ydoedd y nesaf. Ond nid oedd yn fod Uawn aros i bethau weithio en cwrs nituriol. Ofnai ddylanwad Bathseba, a gwyddai yn ddiau am broffwydoliaeth Nathan m'ii Solomon, vr hediychol, oedd gael awenau v llywodraeth ar ol Dafydd. Gan hyny, y mae yn penderfynu codi gwrthryfel yn erbyn ei dad, a gweith'o ei ffordd i'r orsedd. Llwyddlcld yn ei amcan. Bn yn rhaid i Dafydd adael Jerusalem a ffoi. Y mae rhywbeth yn dorcalonus yn y riarlmiad a pawn ni o Dafydd yn croesi Cidron ac yn drugo yn araf lech" eddau mynydd yr Olewydd gan wyh. Ei tab ei hun wedi troi yn elyn iddo. ESBONIADOL. Adnod 1.—"Ac wedi hyn y parotodd Absalomiddo ei hun gerbydau, a meirch, a dengwr a dengain i re ieg o'i flaen." Nid ydyw yn ymddangos i Dafydd ym- ddwyn yu ddoeth yn ei ymddygiaU at Absalom wedi ei ddychweliad o alltudiaeth. Naill ai dylasai roddi iddo faddenant llawn ar unwaith, nen ynte dal yn bender- fynol hyd nes gwelai arwyddion gwirioneddol o edileir- weh. Yn lie hyny, ar ol ei gadw yn Jerusalem am ddwy flynedd, y mae yn ei drlerbyn i'w ffafr heb un- rhyw brawf fod ei ysbryd wedi ei (Idarostwog DCi'i falchder wedi ei farweiddio. Ac wedi hyn. Wedi cael ei dderbyn i ffafr ei dad. Yn lie bod yn ddiolch- garacynufuditamtodeifywydwedieiarbedymne yn dechreu ar ei gynllurmiu i'w d^isod!i ef. Parotodd Absalom iddo ei hun gerbydau a mei, h. Y mae am ymddangos t'el tvwysog. Khedai deng wr a deugain i hysbysu ei ddyfodiad pan yr elai allan. Nid oedd y bobl weni t?»eled y fath rwysg yn Jerusalem. Yr oedd amlhau meirch yn newydd beth i treninoedd Israel. Am ymddangos yn fawr yr cedd, a thrwy hyny gael dylanwad ar teddwl y bobl. Adnod 2. Ae Absalom a gyfodai yn foreu, ac a safai ger Haw ffordd y porth ac Absalom a alwai ato bob gwr yr oedd iddo fater i ddyfod at y brenin am farn, ac a ddywedai, 0 ba ddinas ydwyt ti ? YntcJn a ddywedai, 0 un o Iwythau Israel y mae dy was." Yn y boreu y byddai materion cyhoeddus yn cael en trin. Eisteddai y brenin yn ymyl y porth oedd yn arwain i'r palag ac yno dygid ger ei fron gwynion ei ddeiliaid a phendeifynai yntan en dadleuon. Gwel pen. xix. 8. Y mae yn ymddangos na byddai Dafydd yn cymeryd rhan mor gyhoeddus yn hyn ag yr arferai Dealloiid A' salom hyny, a chodai yn foreu i fyned at y porth. Holai y rhai a ddeuent yno, a dangosai bob cydym- deimlad a hwy, ac awgrymai pe buasai ef yn frenin y buasai yr holl faterion yn cael eu pendeifynu ar un- waith. Adnod 3.—" Ac Absalom a ddywedai wrtho ef, Wele, y mae dy faterion yn dda, ac yn union ond nid oes neb dan y brenin a wrandawo arnat ti." Y mae mewn dull cyfrwys yn gwenieithio i bob un er mwyn enill ei ffafr. "Ond," meddai, nid oes neb dan y brenin a turandawo arnat ti." Awgrymai fod angen help ar y brenin, neu Ybte fod y swyn. Oil Ion oedd eis- oes gan y brenin yn esgeuluso eu dyjedswyddau. Y mae am dynu ei syW ato ei Cwr addas ) n wir i fod yn farnwr, yr hwn a roddai farn wrth glywed i.n ochr yn nnigt canys y mae can hwnw achos drwg yn wir, yr hwn nis gall roddi lliw d « arno, pan y mae ef ei bun yn cael dywtdyd ei chwedl." Adnod 4.—Dywedai Absalom befyd, 0! na'm go- srdid i yn farnwr yn y wlad, fe: y delai atat fi bob gwr a fyddai ganddo hawl neu gyti,!biws; myfi a wnawn gyfi i«nder iddo Y mae gan yr hwn a ddylasa' fod wedi ei farnu farwolaeth am lofrund'aeth, y dLywil- ydd-dra i amcanu at fod yn farn', l' ar ereill. Nil ydym yn darllen am ddoethineb, rhinwedd, na dysgeid- iaeth Absalom yn y cyfreithiau, ac nid oedd ef wedi rhoddi uri prawf o'i gariad at gytiawndvr, ond yn y gwrthwyneb; eto y mae yn dymuno cael ei 0sod yu farnwr." Adnod 5.—" A phan Tlesai neb i ymgcyinn iddo ef, efe a estynai ei law, ay a ymafiai ynddo ef, ac a'i I cusanai." Yr oedd yn arferiad a°:osau st y brenin neu dvwysog tlWY ymostwng yn isel, ond ni oClddai Absalon mo hyr y. Cyfodai hwy i fyny a chofleidiai hwy gaii eu cusiinu." Nis gaibs.i ymddy.giad un dyn fod yn fwy gostynp-pdig, t'a y oedd ei galon mor falch ae eiddr) Luc I'er. Y mae dyfeisiau nchelfrydig yn am! yn cael eu dwyn yu mlaen trwy yniddan^osi.d o os- tyngeiddrwydd. Adnod 6.—" Ac fel hyn y tfwt.ai Abstlom holl Israel y rhai a ddeaent am faru at y brenin. Felly Absalom a ladrataodd galon hod wyr Israel." Ac fel hyn yn 0 I Y cynllunia u hyn. Diau fod ei bryiifcrth wch personol yn ychw." egu yn ddirfawr t ei ddyla wad. A ladrataodd giloit-eii twyllo, fellv yr arferii yr ymadro Id yn Genesis xxx; 20.26 Golyga ereill mai dwyn serch gwyr Israel a feddylir. Cafo (d hwy gydymdeimlo ag ef, ac â', amcanion trwy ddichell. Adnod 7.—" Ac yn mben deugain mlyncd I y dywt d old Absalom wrtb y brenin, G id i mi tyned, atolwj a thala fy adduned a addnned-ns i'r Argjwydd yn Hebron." Yn lie denga n, darllener pedair. Tybfrfod yr adysgrifenydd wedi camsynied arbay;rn, deugiin yn lie arba, peda r. Cadarnheir hyri gan y cj fieith- iadau Synaidd ac Arabaidd, gan Josephus a'r beirniaid goreu. Hebron oedd o fewn tuag niain milltir i Jeru- salem, ae ftIly yn fa teisiol i feithrin bradwriaethnu ynddi. Yma y dechreuasai Dafydd deyrnasu, ac yrna y ganesid Absalom. Yn mhen pedair bl vnedd wedi ei heddv cliiad a'i dad Treuliwyd y Mycyd oedd hyn i gario allan ei gynlluniau fel en darlun>wyd yn yr adnodau blaeno ol. Pan y tybiai fod yr adeg wedt dyfod, gofyna ganiatad i fyned i HefJlon idain adrlnneJ a addunedasai i'r Arglwydd. Er mwyn dallu Ilyt^aid y brenin y mae yn cymeryd arno fod yn grefyddol iawn. Gwisga ei bun â chochl crefydd er mwyn cyr- haedd ei amcan. Adnod 8.—" Canys dy was a addunedodd adduned pan oeddwn i yn aros o fewn Gesur yn Syria, gan ddy- wedyd, 03 gan ddychwelyd y dycliwel yr Arglwydd fi i Jerusalem, yna y gwasanaethaf yr Arglwydd." I Gesur y Ifodd Absalom ar ol llndd Amnon. Gwel pen. xiii. 37. "Y mae genym achos digonol i dclrwgdybL nad oe ld "eii g neyd unrhyw adduned o'r fath, nid yw yn ymddangos ei fod o duedd mor grefyddol onrl yr hwn ni phetrusa yn nghylch llofru Idiaeth a bra(I-i-. iaeth, ni phetrusa yn nghylch celwydd er gwasanaethu ei amcan." Adnod 9.—" A'r b enin a ddywedodd wrtho ef, Dos mewn heddwch. Felly efe a gyfododd ac a aeth i Hebron." 0 dan yr aruraflf mai myned i gyflawni adduned g_i efyddol yr oed ei fab, y mae y brenin yn caniatau ei ddymuniad i*do, ac yn ew, llysio yn dda idd >. Yr oedd Dafydd yn teimlo yn foddhaus welod yr arwydd hwn o grefyd tolder yn ei fab, ac nid oedd 0 gwbi yn drwgdybio ei amcan. Adnod 10.—" Eithr Absalom a anfonodd ysbiwyr trwy holl Iwythau Israel, yan ddywedyd. Pan glywoch llais yr ndgorn, yna dywedwcb, AVisalom sydd yn teyrnasu yn Hebron." Ysbiwyr. Personan wedi ei danfop i wneyd ymholiad am deimladau y bobl yn y gwahanol Iwythau tuag at y llywodraeth ac nid oedd- ent i ddatguddio y cynlluu, ond yn unig i'r rhai oedd yn barod i ddadymchwel y llywodraeth. Yr arwydd yr oeddent wedi penderfynu arni ydoedd Lidianiad udgyrn, a diau fod udganwyr wedi en gosod ar yr uchelfeydd mewn pellder manteisiol i'r naill glywed y llall, ac felly i gyhoeddi y newydd trwy yr holl wiatl. Absalom sydd yn teyrnasu. Yr oeddent i gyhoe Idi y new.ydd fel ffaith oedd eis es \\edi cymeryd lie. Hebron. De- wiswyd Hebron oblegid y mae yn debygol fod yno lawer o(:ddynt yn ddij; am fod y llywodraeth wedi ei symud oddiyno i Jerusalem, a thybid y buasent yn barod i gefnogi Absalom i ail sefydla y lie fel canol- bwynt y llywodraeth. Aunod 11.—" A dau gant o wyr a aethant gydag Absalom o Jerusalem, ar wahodd ac yr oeddent yn myned yn eu gwiriondeb, ac heb wybod dim oil." Gwa- hoddwyd hwy fod yn b esenol yn y wledd, ond nid oeddent hwy yn gwybod dim am fwriad Absalom. Yr oedd presenoldeb y gwyr byn aydag Absalom yn gyn- llun rbagorol i ]add pob amheuaeth am ei amcan, ac hwyrach ei fod yn tybio y buasai yn llwyddo i'w henill i bleidio yr achos. Tybir eu bod yn perthyn yn benaf i urod yr o/feiriaid, os felly, methodd yn ei amoin i'w cael i bleidio ei achos. Daliodd yr offeiriaid yn ffydd- Ion i Dafydd. Adnod 12 —"Ac Absalom a anfonodd am Ahitophel y Giloniad, cynghorwr D-dy 'd, o'i d 'inas. o (iilob, tra yr .oedd efe yn oB'rymu aberthau. A'r cydfwriad oedd gryf; a'r bobl oedd yn amlhau gydaij Absalom yn wastadoi." Yr oedd Ahitophel yu gyfaiil personol i Dafy sd, ac yn un o'i brif gynghoiwyr. Y mae y dull y mae Absalom yn anfon am dano yn dangos/ei fod yn gwybod am y cyrillnn, ac hwyrach ei fod wedi bod yn cynoithwyo Absalom i drefnu ei gynllnmau. Gyrod, a,n dano i fod yn breseno! tra yr oedd efe yn aberthu yr offrymau. Buasai ei bresenoldeb ef yn ychwanegu at ei (idylanwad. Tybir mae yr achos arwtiniodd Ahitophel i fod yn anffyddlon ydoedd ymddygiad D,fydd at Urias a Bithseba. Mab iddo ef ydoetld Eliam tad Bathseba (pen. xxiii. 34). Ymledodd y gwrthryfel yn gyflym, yr hyn sydd yn profi fod drwg- deimlad mawr yn y wlad, y'r bobl yn barod i wrtbryfel. Adnod 13.—"A daeth cenad at D ifydd, gan ddy- wedyd, Y mae ca!on gwyr Israel ar ol Absalom." Nid yriyiv Dafydd wedi drwgdybio dim n'wed, byd nes y cafodd y newydd, ac yr oe id yn hollol anmharod i gy- farfod y fath beth. Yn awr. aallasa' alw i gof y dy- feisi in ag oedd Absalom wedi arferyd i'w denu hwnt, ac efallai ei fod yn edrych arno gyda gofid, nad oedd wedi gwneuthur mwy 1'* wrthsefyd, a dvo^elu ei aw- durdod ei ban, o'r hwn yr oedd wedi bo I yn rby byderus. Adnod 14.—" A dywedoid Dafydd wrth ei boll wels- ion y rhai oedd gydag ef yn Jerusalem, Cyfodwch a ffown; canys ni ddiangwn ni gan Absalom brysiwch i fyned, rhag- iddo ef frysio a'n dala ui, a dwyn drwg arnom ni, a tharo'r ddinas a min y cleddyf." Tybiai Datydd mai ffoi oedd y peth goreu o dan yr am?ylch- iadau. Cai felly amser i ystyried, ae nid oedd am wneyd Jerusalem yn faes i ryfel. Hwyrach befvd ei fod wedi cofio proffwydoliaeth Nathan (pen. xii. 10 12), ac edrychai ar y cwbl fel cerydd oddiwrtn yr Arglwydd. GWERSI. Gwelwn yn mywyd Absalom ddylanwad ysbryd balch ac uchelfty>iig. Er mwyn cyrhaedd ei amcan arfera bob dichell a gwemaeth, ac arweinia wrthryfel n erbyn .ei dad ei hun. Gwna ddefnydd o grefydd feI coehl i guddio ei wir amcan, ac i enill Canlynwyr. "Pan y mae crefydd yn cael ei gwneuthur yn orcbadd, ac aberth yn esgus i derfysg a thrawsarglwyddiaeth, nid yw i ryfe fdu wrtho os caiff y rhai ac sydd yn dwyn ewyllys da at grefydd, megys y rhai ae oedd yn canlyn Absalom, en twyllo gan ddichell, a'u tynu i mewn i roddi cetnogrwydd, a'n henwau, i'r hyn yn eu caionau y maent yn ei ffieiddio, heb fod yn gwybod dyfnderoedd Satan." Y brofedigaeth lemaf y gall dyn gael ydyw ei frad- ychu gan un oedd yn honi cyfeillgarwcb, ac wedi cael ymddiriedaeth fel y cyfryw. Ceir engraifft o hyn yn Ahitophel—ac yn enwt-dig yn mradwriaetu Jad.8 o'r Arglwydd lesu. Yn wynebjy fradwiiaeth.dangosod I Dafydd ysbryd rhagoroi. GOFYNIADAU AR Y WE LIS. 1. P i hynodrwydd i.eillduol oedd yn perrhyn i Absalom o ran ei berson P 2. Ai efe oedd etife d cyfreithlnu yr oraedd ? Paham y cynllurnodd fradwriaeth yn erbyn ei dad a chyrhaedd yr orsedd drwy drais ? 3. "Ac wedi hyn (aiinod 1). At b) amgylchiad y cyfeiria yr ymadrood ? 4. Beth oedd atneao Absalom wrth eodi yn foren a sefyll with y porth ? Eglurwcb y mo tdion a ddef- nyddiai i enill serch y rhai a ddeuai at y brenin am farn ? 5. Paesuusy mae yn gymeryd i ofyn am ganiatad i fyeed i Hebron ? 6. Paham y sefvdlodd ei orsedd yn Hebron, a pha- ham y dechreuodd y gwrthryfi-1 o idiyno ? 7. Pn>ha'i> y cym rodd gvdag ef ddau gant o w^r o Jernsalem, a phabam y mae yn galw ato Ahitophel ? Pwy oedd Ahitophel P 8. Pa lwyddiant fu i'w gynlluniau ? Rhod Iweb rai resvmau droa y llwyddiant h \T n ? 9. Wedi í Dafyd J glywed am y gwrthryfel, pa beth a wnat th ? Paham y ywnaeth felly ?

TYWALLT GWAED YN NGHYMRU.…

Advertising