Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
Hide Articles List
4 articles on this Page
'TY YR ARGLWYDDI.
News
Cite
Share
TY YR ARGLWYDDI. NID oes ond un cwestiwn yn awr yn cynhyrfu yr holl wlad--Beth a wneir i Dy yr Arglwyddi? Yn yr holl gyfarfodydd mawrion sydd wedi eu cyual, yn gystal ag yn rhagleuau y rhai mwy sydd i'w cynal, nid Helaetbiad yr Etholfraint, nac Ad- drefniad y Corfforaethau Etholiadol ydyw y cwestiwn bellach, und, Beth a wneir i Dý yr Arglwyddi ? Yn ystod yr holl ddadl ar yr Etholfraint, mynai y Toriaid nad oedd y wlad yn addfed iddo, nac yn galw am dano a gofynent pa le yr oedd y cyfarfodydd mawrion yn Hyde Park, a manau ereill, a arferid gynal gan y bobl pan y byddai unrhyw gwestiwn ger bron yn y rhai y teimlent ddyddordeb rnawr. Nid oedd y bobl yn gweled fod angen iddynt gynhyrfu mewn un modd, gan fod eu cynrychiolwyr yn gwneyd y gwaith gyda'r prysurdeb mwyaf a allent yn wyueb y rhwystrau a deflid i'w ffordd ond gan fod y cwestiwn pa le yr oeddynt wedi ei ofyn, yr oeddyat yn barod i ddangos eu hunain, a pheri clywed eu llais. Mae eisoes ugeiniau o n gyfarfodydd wedi eu cynal yn y treii ac yn y siroedd gan.y rhai sydd eisoes yn meddu pleidlais, a chan y rhai sydd hebddi, ac y mae yr olaf yn llawn mor benderfynol i'w chael ag yw y blacnaf i'w rhoddi iddynt. Nid oes dadl i fod yn nghylch ewyllys y wlad yn y mater. Mae y Toriaid erbyn hyn yn gorfod cydnabod hyny. Ni feiddiodd yr Arglwyddi, er eu boll drabausder, wrtb- wynebu egwyddor y mesur, er y gwyr pawb mai i hyny mewn gwirionedd y mae eu gwrthwynebiad mawr. Nid yw dadleu dros gael ad-drefniad yr eisteddleoedd ger bron yr un pryd yn ddim ond dichell er ceisio dallu y wlad, oblegid gan fod cynifero anhawsderau Y11 nglyn ag ad-drefnu y seddau, y maent yn gweled gobaith i hyny ddyrysu mesur y bleidlais. Bydd yn rh aid cymeryd seddau oddiar rai lleoedd, a diau y bydd llawer o'r Rhyddfrydwyr mewn lleoedd bychain yn cael eu hamddifadu o'u cynrych- iolwyr, o leiaf, yn y ffurf bresenol, a gwyr pawb mai gorchwvl anhawdd ydyw cymeryd dim oddiar neb heb beryglu eu hanfoddloni. Mae gan ad-drefniad yr eisteddleoedd gynifer o greigiau peryglus i hwylio rhyng- ddynt, a cbynifer o fuddianau i'w colli, ac oblegid hyny y mae Mr GLADSTONE am benderfynu helaethiad y bleidlais yn gyntaf, fel na byddo i hyny gael ei beryglu gan ddim arall; ond y mae y Toriaid am ohirio Mesur Helaethiad y Bleidlais nes y byddo Ad-drefniad yr Eisteddleoedd wedi ei ddwyn i mewn hefyd, nid am eu bod dros y naill na'r llall, ond am eu bod yn gweled mai wrth daro yn erbyn yr olaf y mae yr unig obaith am weled y blaenaf yn myned yn ddrylliau. Ond y mae y bobl yn benderfynol o fynu y bleidlais. Nid oes dim atal arnynt. Nid yw gwrtbwynebiad yr Arglwyddi yn gwneyd dim ond eu cynhyrfu yn fwy, ac y mae gwaith y Ty Ucbaf yn taflu y mesur allan ar ol cael dau gynyg wedi dihuno y wlad i bwynt ucbaf ei digllonedd. Ni welodd y geuedlaeth bresenol gynhyrfiadau ar raddfa mor eang. Maent yn dwyn i gof yr ychydig weddill sydd yn aros gyffroadau Mesur y Diwygiad yn 1832, a diddymiad Deddfau yr Yd cyn y flwyddyn 1846; ac os nad ydynt yn llawn mor derfysglyd a rhai cyffroadau welwyd, hyny sydd am fod y bobl wedi dyfod i ddeall yn well pa fodd i ddadleu eu hawliau, ac am fod dynion o safle uwch yn awr yn cymeryd yr arweiniad. Ond, fel y dywedasom, yn yr holl gyf- arfodydd a fu, y mae cwestiwn yr etholfraint mewn rban fawr wedi ei droi o'r neilldu er gwneyd lie i'r cwestiwn, Pa beth a wneir i Dy yr Arglwyddi sydd fel hyn yn troi heibio fesur y mae cynrychiolwyr y bobl gyda'r fath fwyafrif wedi cytuno arno ? Mae pob deddfwriaeth a wneir gan gyn- rychiolwyr y bobl yn myned yn ofer hollol, os oes gan Dy yr Arglwyddi hawl i roddi ei dedfryd arno, a'i droi o'r neilldu. Mae Mr JOHN BRIGHT wedi rhoddi yr achos yn y modd egluraf mewn llythyr byr a ysgrif- enodd at Mr J. P. HARTLEY, ysgrifenydd y cyfarfod mawr a gynaliwyd yn Accrington, ddydd Sadwrn diweddaf, a'r hwn, pan y darllenwyd ef, a dderbyniwyd gydag ucbel gymeradwyaeth. Wedi datgan ei lawenydd fod y fath gyfarfod o bobl Accrington a'r amgylchoedd i gael ei gynal, dywed—" Y cwestiwn ydyw, nid yr un am estyniad y bleidlais yn unig. Nis gall y mesur hwnw gael ei orchfygu na'i oedi yn hir. Mae cwestiwn arall, mwy pwysig, wedi codi-A gaiff Tyyr Arglwyddi ddarostwng i'w ewyllys y Weinyddiaeth sydd yn cynrychioli y Goron, a Thy y Cyffredin sydd yn cynrych- ioli y genedl? A gaiff gwladweiniaeth gwlad fawr, rydd, ei gwneyd yn ofer gan ddynion sydd yn eistedd yn eu hystafell etifeddol, y rhai nad ydynt yno trwy bleid- leisiau wedi eu rhoddi iddynt, a thrwy y rhai nad yw llais miliynau y Deyrnas Gyfunol i'w glywed? Mae eu dedfryd wrthwynebol yn sarhad parhaus ar Dy y Cyffredin; ac os ydyw rbyddid y bobl i fod yn rbywbeth heblaw Bug ac ymddaugosiad, y mae rhyw derfynau i'w roddi i'w gallu, yr hwn a amlygir yn benaf yn eu gwrthwyneb- I iad i wir fuddianau y genedl. Nid yw Senedd yn cael ei rheoli gan bendefigaeth etifeddol yn ddim gwell-hwyrach, yn wir, ei bod yn waeth-na Senedd yn cael ei dylanwadu a'i rheoli gan ormesdeyrn un- benaethol. Gofynwch i'ch cyfeillion i ystyried y cwestiwn yn ddifrifol. Bydded iddynt ymuno a'u cydwladwyr mewn hawlio y fath gyfnewidiad ag a ryddhao D^ y Cyffredin oddiwrth rwymau sydd mor ddarostyngedig iddo ef ag ydyw o niweidiol i'r wlad." Dyna eiriau teilwng o ystyriaeth ac nid geiriau chwildroadur gwyllt ydynt, ond eiddo gwladweinydd doeth a phwyllog sydd wedi cael bir brofiad yn amgylchiadau ei wlad. Ni buasai dyn o oedran a saffe Mr Bright yn ymgymeryd a bod yn gadeirydd y cyfarfod mawr sydd i'w gynal yn Man- chester, ddydd Sadwrn nesaf, er rhoddi eyfle i'r rhanbarth hwnw o swydd Lancaster i draethu ei farn, oni bai ei fod yn llwyr argyhoeddedig fod ymddygiadau yr Ar- glwyddi wedi myned dros ben terfynau pob goddefgarwch, a bod yn rhaid cael y Ucbaf i'r fath seiyllfa ag a'i dygo i gydolyg- iad a chydymdeimlad a mwyafrif cynrych- iolwyr y bobl; ac oni ellir ei gael felly, mae yn fwy o rwystr nag o help i ddeddfwriaeth deg a dibartiaetb. Nid oes ganddynt le i feio neb am fod pethau wedi eu dwyn i'r fan yna, oblegid y maent wedi eu dwyn yn hollol trwy eu cyndynrwydd a'u trahausder hwy eu hunain. Gan eu bod wedi gofyn am lais y wlad, rhoddir iddynt ei glywed; ac oni wrandawant arno, rhaid iddynt gy- meryd y canlyniadau.
Y PARCH D. SAUNDERS, D.D.
News
Cite
Share
Y PARCH D. SAUNDERS, D.D. Diau y bydd yn llawenydd gan filoedd o Gymry America, yn ogystal a'r Hen Wlad, glywed fod Coleg anrhydeddus Beloit, Wisconsin, wedi anrhydeddu y Parch David Saunders, Abertawy, D. C., a'r teitl o D.D. Y mae Beloit yn un o'r colegau mwyaf an. rhydeddus yn y North.West, ac y mae wedi anfon allan fwy o weinidogion yr Efengyl na'r un coleg arall o'i oed yn yr holl wlad. Y mae mor hen a Thalaeth Wisconsin. Yr oedd amryw geisiadau o flaen awdurdodau y coleg am yr anrhydedd, ond ni chaniatawyd ef i neb ond i'r Parchedig D. Saunders. Hyderwn yn fawr y bydd iddo ei dderbyn fel arwydd o barch Cymry Wisconsin ato.O',r Drych. Yr ydym yn llongyfarch Dr Saunders am yr anrhydedd yma sydd wedi ei roddi arno gan un o brif golegau Gogledd.Orllewin America, ac yr ydym yn sier fod y genedl oil yn cyd. lawenhan, oblegid y mae yn gwir deilyngu yr anrhydedd.
PRIODI DYN E R MWY N EI DDIWYGIO
News
Cite
Share
PRIODI DYN E R MWY N EI DDIWYGIO (0 Cassell's Journal.") Aeth merch ieuanc Seisonig i'r America i briodi dyn yr oedd wedi gwneyd ymrwymiad ag ef ddwy flynedd yn flaenorol. Pan yn parotoi ei gwisgoedd priodasol, synwyd a gofidiwyd hi gan ei ymddang- osiad un noswaith wedi iddo yfed digon i'w wneyd yn wirion. Deallodd am y tro cyntaf ei fod yn arfer yfed i ormodedd yn ami, a dywedodd ar un- waith wrtho fod pobpeth rhyngddynt drosodd. Nis gallai ei briodi. Ardystiai yntau y byddai iddi ei yru yn anmhwyllog, ac addawai beidio yfed diferyn mwy. Na," meddai, 11 ni feiddiaf ymddiried fy nedwyddweh dyfodol i ddyn sydd wedi ffurfio y fath arferiad. Daethum dair mil o filldivoedd i briodi y dyn a gerais, ac yn awr, yn hytrach na phriodi meddwyn, af eto dair mil o filldiroedd yn ol;" ac felly y gwnaeth. Gall di- ysgogrwydd fel hyn gostio gofid calon, ond y mae gwendid yn costio mwy. Y mae serch siomedig sydd yn troi ymaith ymgeisydd o ddiotwr yn llawer llai trueni na serch llofruddiedig gwraig y meddwyn. Y mae y ffolineb o briodi dyn er mwyu ei ddiwygio yn werth ei ddysgu. Cyf. OWAIN Ap TOMOS.
YR WYTHNOS.
News
Cite
Share
pregethodd i 2,200,000, yn ol ei gyfrifiad ei hunan. Nid oes Deb all ddychymygu y da- ioni mae wedi wneyd. Costiodd ei genad- aeth yn y Brifddinas £16,000, ac yr oedd digon o arian wedi dyfod i law i gyfarfod yr holl dreuliau heb ofyn ceiniog gan neb. Mr Robert Paton, lleygwr Presbyteraidd, oedd cynllunydd yr oil, ac yn ol tystiolaeth Mr Moody, gweithiodd mor galed a chaethwas cadlong." Yr oedd tua chant o Gristionog- ion yn cymeryd llety yn agos i'r babell, er bod yn gyfleus i ymweled a'r ystrydoedd cylchynol, a chymhell y bob! i fyned i wrando yr Efengyl. Yr oedd pendefigesau yn myned i dai y tlodion i ofalu am y plant a magu y baban tra byddai y fam yn myned i'r oedfa. Yn mysg y rhai goreu o'i gyd- tn. weithwyr yr oedd amryw raddolwyr ieuainc o'r Prifysgolion, pa rai a argyhoeddwyd wrth ei wrando yn pregethu yno. Mae yr ymweliad hwn wedi gadael argraff ddofn ac annileadwy ar feddwl yr efengylydd ei bun, a barna mai Llundain yw y ddinas fwyaf crefyddol ar wyneb yr holl ddaear. Mae wedi ymadael am America, am y barna fod llawer mwy o angen ei lafur yno nag yma. Dywed mai un peth a'i synodd fwyaf oedd crefyddolder llawer o'n cyfoethogion wrtb eu cymharu ag anghrefyddolder cyfoethog- ion America, a chyfrifa am hyny trwy ddyweyd fod cyfoeth yn naturiol i'n pen- defigion ni-wedi eu magu i fyny yndeto -ond fod yr Americanwr wedi gwneyd ei gyfoeth, ac felly mewn perygl o fyned yn falch a rhyfygus. Dilyned bendith Duw ef hyd derfyn ei oes, a rhodded iddo yr an- rhydedd o wneyd daioni rnawr yn ei wlad ei hun.