Yr Herald Cymraeg

RHVFKlOi i U 1 cilurk wilsT Mae rhai'n tybied m.ai'll ddiweddar, mewn cyimhariaeth, y daeth yr hen Frytaniaid i dywysogaeth Cymru; ac mai'r "Saxoniaid a'u gwthiodd yma o diroedd breisionLloegr ond cyfeiliornad amlwg yw hynny, o ddych- ymyg diweddar, ac y mae'n hen biryd ei ddi- ddymu. Dengys y prif awduron yn eglur fod Cymiru mor boibiog pan ymosododd y Klhufeiniaid ar yr ynys ag oedd parthau er- aill o'r wlad; helblaw bod y llwythau oedd yng Nghymru ar y pryd yn wahanol i'r rhai oeddl yn Lloegr a. pharthau eraill yir ynys. Yr oedd Sir Gaernarfon mor bwysig yn 0.0. 27 fel y barnodd Ostorius yn ddoeth ymosod arni'r prYd hwnnw. Ymosododd yr un flwyddyn ar Siluriaid y Deheubarth ac Ordoviciaid Gwynedd, oedd wedi ymuno a Oaractacus, yr hyn gydd brawf diamheuol fod Oýmru ar y pryd yn llawn o drigolion gwrod a dewrfryd. Yr oedd Sir Fon mor ibdhlog a phwysig yn amser Suetonius Pauli- nus, O.C. 61. leI y harnodd y oadfridog en- wog hwnnw yn addlas adael Lloegr a myned yn un swydd ar draws yr holl wlad i geisio darostwnig yr ynys fe-ohan honno. Gwnaetih Agrioola, yn O.C. 78, yr un moddgyda Moo, a thiriogaethau eraill yr Ordoviciaid. Y mae pob rheswm a thebygolrwydd, gan hynny, yn cyd-fiystiolaethu mai hiliogaetih y llwythau hynafol hynny, oedd yng Nghymru er ys cyn oof, yw oorff oenedl y Cpnry y dydd heddyw, ac nid ysgulbion y Lloegrwys a ffoisant yma am noddfa yn ein cymydd a'n mynyddoedd, ar ol cael eu gorchfygu gan y Saxoniaid, fel y mae yn ofer ddyefaytnyg. Er bod y rhan fwyaf o'r Lloegrwys wedi troi'n Saeson," fel ,y dywed v ",l Trioedd," mae'n wir i lawer ohonynt nwy, <jystal a llu o Guimlbriaid y Gogledd, ffoi atom, ni, a chael nawdd ddiogel yn ein cestyll mynydd- i(g; ond nid y gweddillion hynny yw corff y genedl, eithr hiliogaetih hen Frytaniaid y Dy wysogaetih, y rhai nis gorah fyg w*y d fel cenedl, mwy nfl'u oefndryd, Gaeliaid y Gog- ledd, hyd y dydd hwn. Dywed Tacitus, yr hwil a ysgrifennai yn O.C. 80, y gobeithiai Suetonius, trwy ddar. ostwng yspryd gwrtlhryfeligar y Brytaniaid, y gallai wodidowigrwydd ei Iwyddiant fod yn gyfartal i Iwyddiant Ooribulo yo Armenia. Am hynny penderfynodd ddarostwng Ynys iMon; lie a breswylid gun bolbl ryfelgar, a noddfa gyffredin yr holl Frytaniaid anfodd- og. Er mwyn rhwyddhau ei ddynesiad at oror anhawdd a pherygdus, archodd i nifer o Yograffau gwa^tad-waelod gael eu gwneuthur. Trosglwyddodd ei wyr traed troeodd yn y rhai hynny, tr&"r aeth y gwyr meirch dros- odd mewn rhan trwy rydio dros y beisJeoedd, ac mewn rhan trwy nofio eu meirch, nes Iglanio ar yr ynys. Yno (ym Mon ar lan Afon Menai) aafai tyrfa le-T o wyr arfog, yn un corff cyfegoe i'w gilydd, ar y traeth, yn bircd i ryfel, tra y rihuthrai benywod yn orwyllt trwy'r rhengau, mewn gaiarwisgoedd, a'u gwallt yn chwyfio yn y gwynt, gan gludo ffaiglau tan yn eu d wylaw, a'u holl ymddangosiad yn ddbyg i ellyllon goTlbwyllog gan gynddaredd. Safai r Derwyddon hefyd oam'gylcn, a'u dwy- Jaw'n ddyrchafedig tua'r nef, yn erfyn ar y duwiau, gan arilwys mei]tTfjiion erchyll ac arswydus. Tana^wyd, y milwyr a brew a dychryn gan new-ydd-deb yr olyga ofnadwy. Safent mewn syndod pensyfrdan, fel pe butrn- ai eu haelodau wedi fferu, heb fedru syflyd o'r Can, yn nod i saethau'r gelyn.-(&r "Geziinen," cylhoeddiad y genedJ.

pSSSSSSSSESSSSSSBSI Puddings nourish twice ovet if served with nutritious BIRD'S Custard. II BIRD'S transforms a plain pudding f into a delightful Yr Afr A.ur, Caernarfon Gweddill Pethau y Nadolig i gael eu Clirio yn Rhad. PIERCE. & WILLIAMS F I DONT YOU SEE THE WISDOM OF OUR BUYINTIME" Winter Sale Commencing Monday, Jan. 5th. Don't you see-that all Fabrics are bound te cost more than they did last year because of continued world shortage oj Raw Materials, constant Transport Difficulties and Progressive Rates of Labour. I Don't you see-that if Prices of all Fabrics rise Clothes and Household Goods are bound to cost you more. Don t you see-that if you Purchase Now at Bargain Prices in our "Buy-In-Time" Sale you save even oti Present Prices and you will Save Substantially again later when Prices Rise. Of course you see,-so "Buy-Iit-Time at Watski's. To-day. Bargains Bargains Bargains Homespun Tweed Washable Doeskin Pure Wool knitted Coats and Skirts Gloves 4/6. Jumpers in all de- regulaxly 6! to 82 G ir e y Buckskin ligihtful colours 15/- gns 50/- Gloves 7/9. 60 Coloured Voile Useful Navy and 50 Pure Silk Black Blouses 5/ dark Colour Coats Taffeta Skirts fitted 100 Merino Combina- I originally 3! to 5! with two pockets, tions .10/ f115- ••• 60/ elastic waist remark- 50 New Velour Hate A number of lined able offer 25 30/. Raincoats. Special £ T15ese skixte are Natural Skunk 48/ worth 3^ gns., and Stoles £ 5. Black and Coloured make ideal wear 10 White and Grey Cashmere finish hard with Jumper or Tibet Coll are animal ■wearing Stockings Blouse. shapes 40' ••• *•. 2/11. Delightful Net and Patagonia Fox Ani- 3 pairs for 8/6. Lace Pajty Frocks mai Collars £ 5 I Wartski's, By the Cathedral, • BANGOR. L 1919 The ([||lg§y Progress of IBi 111 Years IN the production of every issue of the LIVERPOOL COURIER is the reflection of amazing progress. In 1808 the first issues, consisting of eight small pages, were labouriously produced at the rate of 100 in an hour. Huge modern presses print, fold and count its offspring of to-day at the rate of 100,000 an hour. In 18C0 mounted oouriersbrougtit important news from London and the Continent—it was before the days of railways. To-day the private wire ticks out the news from the Capital within seconds of its dispatch. Telephone, telegraph and wireless telegraph link the whole world and make possible the presentation of international history within a few hours of its making. RUT the prime principles" governing the policy of the M LIVERPOOL COURIER are unchanged It has nursed an early 19th century township returning a majority of Tories to the city stronghold of British Unionism to-day; and it has been as consistent in its politics as it has been plain dealing andZpain3talcing in its advocacy of them. When Thomas Kaye one hundred and eleven years ago wrote the fol- towing prospectus of the "LIVERPOOL COCJRIER" tie enunciated a pokey which has gained for it a unique prestige.— j "To Present the readers with a newspaper conducted on.conditional principles; correct in its information; loyal and liberal in its strictures; more calculated to excite con- fidence, by a candid construction of public measures, than to produce alarm and despondency by the gloom of disapoint- ment and the barkings of suspicion. JN the LIVERPOOL COURIER" of to-day you will find ample evidence that ite fine traditions have been well maintained Go^er abreast of the times in 1808, so it is -+fOT ^8 thoroughly up to date in 1919. It waTvLr ous then; it is more vigorous to-day. LIVERPOOL j COURIER 4 First in 1808 First in 1919 f

Aberdaron Cynhaliwyd yn Ysgol Deunant, o dan M- weiniad Bugeilfardd. Yn absenoldeb y cad- cirydd apwyntiedig sei Mr. R. H. Gxuff-udd, ysgoMeistr, Rhiw, cymerwyd y gadair gan Mr. David Jones, ysgolfeistr, IR,hosbirw,aen. Dechreuwyd y cyfarfod trwy ganu eanvii ai* y don "Lovely." Wele restr or Iniddugwyr.; Unawd i biiiit, Lizzie Roberts, Glanrafon. Penhillion, "Tro trwy'r wig," haner y wobr i Mr. Hugh Jones, Galitraeth telyneg, haner y wobr i Mr. Hugh Evans eto. Unawd con- tralto neu baritone, Mr. G. Jones, Abersoch. Parti pedwar, cydradd parties Deunant ac Uwchmynydd. Unawd soprano lieu denor, Miss HaronVh- Thomas, Police Station, Sarn. Deuawd, Mr.i. G. Jones a Bo'b Williams, Aber- sooh; stori for, Mr. Arthur Evans, ysgolfeistr, Deunant.. Parti wyth Uwchmynydd. Eng- lyn "Sen." Mr. Griffith Williams, Pwllcrwn. Her-unawd, pedwar yn cystadlu, Mr. Griffith Jones, Abemoch. Prii adroddiad, Nurse Jones, Sarn. Llythyr desgrifiadol, Mr. Wil- liam Jones, Graig Foel. Ptrif gystadleuaeth gomwl, dau gor yn cystadlu, Cor Aberdaron, dan arweiniad Mr. Owen Roberts a Chor Bryncroes, dan arweiniad Mr. E. R. Wil- liams, goreu, Cor Bryncroes. Y beirniaid oeddynt: Cerdaorol, Mr. 0. M. W lliams, G. and L., Morfa Nefyn barddoniaeth, Pardh J. Ellis Williams, Bangor; llenyddol, Parch J. R. Evans, Hebron, a Bugeilifardd; adrodd, Mr. John Hughes, Fron Oleu, Rhoshiirwaen. Cyfeiliwyd gan Mr. J. W. Thomas, Abersoch. Cafiwyd cyfarfod da a ohynulliad mawr.

Bang,r Yn Eisteddfod y Wesletud gwoibrwyw-yd a ganlyn yimyeg enaill (jystadleuaeth oorau meilbion, Horelb, dan arweiniad Mir. Horri- ■son. Oorau plant, 1 Bethel (Mr. Walford). ILer-uiaiawd, Miss Mary Taylor, Bailor. Uii- awd (cyfymgediig i gyn-filwyr), Mr. tlOO Wil. liams, Bangor- Adroddiad, Mies Roberts, Ciaiunel. Uamwd ar y berdoneg, Miss Alaw Parry, Hira<i. Barddoniaeth, Mr. Peter Williams, Bangor.

Bwlch, Abersoch Dydd Gwenex, Dr. Owen, Abersoch, yn llywyddu, a Mr. Griffith, Ciastell March, yn arwti-in. Air. David Parry, Llanrwst, ydoedd y beirnia-d cerddorol. Wele'r dylarnijadau prif adroddiad, Mr. Hlarry Evans, Gum. Unawd baritone: Mr. W. Jones, Edeyrn. Deuawd, Mri. Prydderoh Williams ac Evan Thomas, Llanlbedrog. Pedwarawd, Parti Glasfryn. Her-.unawd, 1 Mr. W. Jones, Ed- eyrn; 2, R. E. Evaais, Oilan. Ooirau plant: 1, Bwlch Tocyn; 2, Llanlbedrog. Prif gorau • 1, Ll&nfbe-drog; 2, AJbersoch.

Blaenau Ffestiniog Cynhaliwyd ddydd .Nadolig yn y Neuadd Gyilliuil. 1-1,ywy,Ltwyd gan y Parch R. Tal- ior Phillips a Mr. Rtes w'atkins, ac a/rwein- iwyd gun y t-axm J. R. Purry \Gerallt), Maen- twrog. eie r dyfariliadau.- Unawd soprano, Aliss Katie Jones, Bryn Bowydd. PaenUo, Air. W. J. Hughes, cbe\.h- «&da. (Jerdyn iwdoL;g, Miss Amelia Edwards Bethania. Adrodd, "Y Plentyn Anufydd, Jliss Grace Dora Jones, Graig Villa. Canu can gwerin, "Miss Katie Jones, Bryn Bowydd. Ystum-gan, Paaiion Jerusalem a Bowydd yn gyiartal. CyfieiUhu, Mr. T. Evans, Bkhania. IJnawd aa* y beraoneg, Miss Katie Plening. Cor Plant, .bryn -Bowydd (Bob Hughes). Canu g.yd,a'r delyn, Miss Bessie W illiams, ISiewibor- ougjii Street, iireatbawd, "Profiad milwr," Mr. Gomer Williams, 1, a Mr. W. E. Jones, Caerau, Aiaesteg. gyfartal. Deu- awd, Miss Katie Joneb a Jane E. Roberts. Adrodd, Miss Katie Jones, (jnawd contralto, Miss Kate A. Evans, Manor Road. Unawd baritone, Mr. J. Williams, Tanygrisiau. Ellg. iyn, Gweledydd, Cwm Twrch, Do Cymru. Carm emyn, Parti Mr. J. S. Jones. Plrydd- est, Parch W. T. Hughes, CU1 Jkwrch. Un- awd soprano, Miss Jennie Williams. Prif adroddiad, Mr. O. W. Roberts, jslaenau Ffes- tiniog. Deuawd, Miri. J. Williams, Tanygris- iau, a H. J. Hughes. Unawd tenor, Mr. H. J Hughes. Prif draethawd, "Manteision ac Anfanteision Deddf Addysg 1918," Mr. W. 0. Pugth, Park Villa. Prawf unawd, "Craig yr Oesoedd," Mr. Bob Hughes. Telyneg, "-Ar ol y frwydr," Mr. T. Jones (Arfonfab), Ponty- pridd. Unawd ar y berdoneg, Miss Rosina 0. Davies, Blaenau Eftetiniog. Canu penhillion, Miss Nora Lewis. Can ''Heddwcth," Paaxh W. T. Hughes, Cwm Twiroh. Prif gystad- leuaeth goraiwl, Cor Ffestiniog (Mr. E. Dav- ies). Beirniad cei-ddoro,, Mr. T. Osborne Ro- berts, Llandudno. Llenyddiaeth, PenKyn. Cyfeilwyr, Mrs A. E. 0. Davies-Humphreys, A.R.C.M.

Disgwylfa, Clwtybort Cynlhaliwyd nos Fercher, Rhagfyr 24, a nawn a -nos Nadolig. iBeiraiaid: Ganddor- iaeth, Mr. Owen Williams, L.T.S.C., lEglwys- bach; lien a llaiar, Parch. W. J. Williams, nia Llanfair P.G.; gwniadwaith a ohelfyddyd- waith (merched), Mrs. Griffith, B.A., Porth- dinoirwic; yr arJunio aV gwaith coed (bech- gyu), Mr. T. 0: Hugihes, Caernarfon; y dysgu allan, Mri. 0. T. Hughes, Bod Owainj 0. J. Roberts, Ma-engwyn, Dinorwig; ffyn bach, Mr. W. J. Williams; cyfeilydd, Mr. T. 0. Hughes, Oaeirnarion. Swyddogion y pwyllgor: Llywydd, Paroli. W. Griffith, M.A. is-lywydd, Mr. John Williams, Post Office; trysorydd, Mr. Owen J. Rowlands, Ty Capel; ysgrifenyddion, Mrs. E. S. Roberts, Dinorwig Terrace; Mr. R. G. Williams, Ca- iedffrwd House. NOS FEROHER. Llywydd, .Dr. L. A. Drake, Plas Eryr; ar weinydd, Mr. John Williams, Post Office. Dechreuwyd trwy ganu "Peraidd ganodd Ser y bareu." Gwobirwywyd fel y canlyn: Cyf- ieithu o Saesneg i'r Gymraeg, dros 18 oed, 1, Miss Mary Roberts, Shop Gron; dan 18 oed, 1, Miss Lizzie Thomas, Higùl- Street; 2, Thomas W. Thomias, Deiniol Road. Oystad- leuaeth canu penhillion telyn ar yr alaw "Llanofer," 1, Master lonxmy Hughes, iCJrown; 2, Miss Jennie Roberts, Shop Gron. Arholiada-u Maes Llafun i rai dan 12 oed, 1, Miss Muriel Willliams, Glan Dwr Terrace; 2, Miss Annie Davies, Rhes Uchaf; 3, Master W. Wyn Diavies, Rhes Udhaf; 4, Master Em- rys Hughes, Glan Dwr Teirrace; dan 14 oed, 1, Master Bieddyn Lloyd Griffith, Llys Myf- yr, 2, Master Elmyr Pritchard, lalys Led- ffrwd; 3, Master Emrys Williams, Clan Dwr Terrace; dan 16 oed, 1 Miss Nell Owen, Mac- pelah House; 2, Master T. W. Thomas, Dein- iol Road. Datganu Salm, dau barti o Lan- dinorwig. Arholiadau Maes Llafur, dan 18 oed, 1, Mr. Rowland M. Rowlands, Hafod Garregog; 2, Miss Jejmi.e Roberts, Shop Gron; dau 211 oed, 1, iMiss Jennie Hughes Ro- berts, Glyn Afon; dros 2il, 1, Miss Jane Thomas, Tanyffordd. Dadl, 1, Miss Polly Hughes, Galltyfoel, a Miss Jennie Vaughan Evans, Clogwyn Guto. Deuawd, "Y Plen- tyn a'r Blodeuyn," 1, Miss Jennie Roberts, Shop Gron, a Miss 01 wen Owen, North Road. Codi seiniau, 1, Miss Jane Thomas, Helen Villa; 2, Miss Jennie .Roberts, Shop Gron. Ebysgnfiad, dan 14 oed, 1, Master Bieddyn Lloyd Griffith, Llys Myfyr; 2, Master Emyr Pritciliard, Llys Edffrwd; 3, Maatier David J. Davies, Rhes Uchaf; 4, Master Robert Hughes, Ty Newydd; dan 21 oed, 1, Miae Jennie Roberts Shop Gron; 2, Miss Jennie H. Roberts, Glyn Afon. Gweithio mewn gwaitlh coed, dan 16 oed, 1, Robert Hughes, Ty Newydd dan 14, 1, David J. Davies, Rhea Uchaf; 2, Yr Pritchard, Llya Ed- ffrwd. Adrodd dan 20 oed, 1, Jennie Roberts, Shop Gron 2, Olwen Owen, North Road dros 21 oed, i rai heb ennill o'r blaen, Miss Jennie Williams, Pien y Bwlch. Unawd, rhydd i'r cylch, Mr. Griffith W. Thomas, Dinorwig; Pum -Pen'nill, "Lloii'g Awyr," 1, Mr. Thorn as Jones Parry, Dinorwig; 2. Mr. Evan W. bel1¡,R:hw oo;¥Wéua.eth corau meib- ion, ymgeisi^dd dau gor, sef Cor Wellington a Ohor O^ea—huddugol Cor Crimea, o dan arweiniad oMr. Joihn Thomas, Dinorwig Tef- race. Cyd-adrodd yr un Salm, Parti Dis- gil:fa. PRYDNAWN NADOLIG. Llywydd, Mr. D. G. Jones, Caernarfon; arweinydd, Mr. William Thomas, Deiniol t i Pfohr^uwyd trwy ganu "Bugail Israel eydd ofalus am ei dyner annwyl wyn." G wobrwy wyd fel y canlyn; Dyegu allan ad- ran LR 1, Eluned M. Williams; 2, C. M. Mor- ris 3, Alum Roberts; 4, Cemwen Owen. Safon 1: 1, Evan Orwig Evans; 2, Annie Laura Roberts; 3, Maggie Jones. Safon 2, 1, Mail' ELmied Owen; 2, Willie Orwig Roberts; 3, Willie Lloyd Griffith. Safon 3, 1" Eirlys is Morris 2, Jennie Parry 3, Vera Lloyd Gri- ffith a Enid 'May Owen. Safon 4, 1, Dilys May Jones; 2, Hannah E. Roberts; 3, Elfet Roberts. Datganu, dan 9 oed, 1, Eirlys Mor- ris; 2, May Owen; 3, Nellie Davies; 4, Ivor Williams. Gwniadwaith, dan 8 oed, 1, May Lewis; 2, Mair Eluned Owen; 3, Nellie Dav- ies; 4, Eirlys Morris; dan 10 oed, 1, Myfan- wy Hugihies a D. Lewis; 2, Dilys May Jones, a Hannah E. Roberts; 3, Enid May Owen a Maggie Hugjhes. Dan 12 oed, Helena Owen; 2, Anne Davies a Jennie Parry, 3, Lilian Thomas a Katie M. Jones; dan 14 oed, 1, E. 6. Williams; 2, CissieRowlands; 3, Jane L. Thomas; dan 16 oed, 1, Ceridwen Hugihes; 2, Nell Owen. Adrodd, dan 7 oed, "Pregeth Plentyn," 1, Ca/tihrin M. Morris; 2, Mary Morris ac Alun Roberts; 3, Willie O. Roberts Evan 0. Evans, Grace E. Morris; 4, Annie L. Roberts, a D. J. Davies. Traethawd, "Un o 'gymeriadau amlwg y Maes Llaiur," 1, Jennie Roberts. Datganu, dan 7 oed, "Y Pererin a'r Iesu," 1, W. Orwig Roberts. Ad- rodd, dan 10 oed, "Dysgu'r testyn," 1, Gwyn P. Evans a. E'ilys Morris; 2, Myfanwy Hughes a Enid May Owen, Dilys May Jones a Mair Eluned Owen; 3, John Elwyn Roberts, Han- nah Ellen Roberts, Rowland Morris a Nellie Davies. Datganu, dan 12 oed, "Neb ond Ti," 1, Helena Owen a Annie Davies; 2, Tlhomas E Roberts. Arlunio i fechgyn dan 8 oed, Row- land Morris. Adrodd, dan 14 oed, "Os oes rliywun yn dy garu, 1, Cissie Rowlands; 2, Lilian Thomas; 3, Annie Jones, a David J. Davies. Datganu, dan 15 oed, "AdAfwyn Iesu," 1, Sarah Maria Thomas; 2, Annie Jones; 3, E. L. Williams. Llythyr Cymraeg, Miss Jemjiie jRiobeit^s. Unawd cyfyngedig i Disgwylfa, i rai heb ennill fwy na thair gwaith, Jennie Roberts. Cor Plant Disgwyl- fa, dan, arweiniad Mr. W. T. Roberts, Glan Dwr Terrace. NOS NADOLIG. Llywydd, 'Mr. D. G. Jones, Caernarfon; ar- weinydd, Parch. W. Griffith, M.A. Dedhreu- wyd trwy ganu "Marchog lesu yn llwyddian- nus." Gwobrwywyd fel y canlyn: Traeth- awd, "Hanesi yr aohos yn .Disgwylfa o Awst, 1914, hyd Awet, 1919, un ymgeisydd, Mr. W. J. Robetrts, Vaynol Termce. Tray clotJh, 1, Miss Laura A. Hughes, Bryn '-Refail. Meiv yg, Mrs. Davies, Graig; 2, Miss Roberts, Plastirion. Unawd} soprano neu denor, Mr. Richard Thomas, Foel Gron. Dysgu allan Heb xii bennod, 1, Miss Roberts, Plastirion; 2, Mrs. Pritchard, Llys Eidffrwd; 3, iMits Jane Thomas, Helen Villa, a Robert Moms, CaLedfirwd Terrace. Dadl, Mr. loan Roberts, Mona Hughes, a Mr. Griffith Lloyd Jones, Ty Capel, Saidis. Canu gyda'r tonau, Mr. David Morris, Tal y Braich. Camisole top, Miss Pritdhaxd, St. Helen's. Araeth am ddeng munud ar ffasiwn yr oes, Mrs Pritchard, Llys Edffrwd. Unawd 'bass neu alto, Mr. W. O. Ellis, Eiben- ezer. Prif adroddiad, Mr. Samuel Griffith, Cae'rhedyn. Oystadleuaeth can- y don "Hir- aeth" (Alaw Rlhiwen) ibarti o wyth; ym- geisiodd pum' parti, budduugol, parti Maes y Dref. dan arweiniad Mr. John W. Thomas, Dinorwig Terra.ce.. Her unawd, Mr. Richard Thoanas, Foelgron, gwobr 30s. Trefnidedd deuluaidd 1, Mrs Roberts, Shop Gron; 2, Mns Pritoh-aird, Llys Edffrwd. Pencil sketch o'r llyfirgell: 1, Mr. Owen Morris (Alaw Rhi- wen); 2, Master R. J. Roberts, Caradog Place. Y prif gystadleuaieth gorawl, daeth tri cor yn mlaen a chanasant yn y drefn a ganlyn: .Disgwylfa, Ysgoldy, Cefn y Waen, -buddirg-ol, Cor Disgwylfa, o dan arweinrad Mr. R. G. Williams, Prif Athraw Ysgol Deiniolen. Bu'r eistdedfod yn llwyddiant perffaith yn mhdb ystyr. Yr oedd oapel eang Disgwylfa o dan ei sang nos Nadolig,, a ohafwyd cyfarfod o an- sa wdd hynod o ohwaethus. Mae clod yn ddy- ledus i'r ddau ysgrifennydd, Mrs Ellen S. Roberts a Mr. G. Williams am eu sel a'u gweithgarwcfh er oael yr eisteddfod vn llwydd- iant. Cyflwynodd y ddau lywydd redd an- rhydeddus i'r pwyllgor at gyllid yr eistedd- fod. Hyderwn y hydd y pwyllgor yn trefnu a hynny yn fuan ar gyfer Nadolig 1933. Y budtdugol an y ffym oedd Ixrawd o Penrhyndeu- draeth. Yr oedd ganddo ddwy ffon ragorol iawn.

Siloh, Chwilog Cynhaliwyd ddydd Nadolig. Mae erbyn hyn yn wyl tlynyddol, ac yr oedd yn fwy llew- yiv.iius eleni nag erioed. Llywydd y Pwyll- gor oedd Mir. Rees T. Prichard, a'r ysgrifen- nyddion Misa Jennie Jones, Llwydiartih, a Miss Sydney Williams, Tanyfron; trysorydd- es, Miss Griffith, Penybont. Cloriannwyd y i cantorion gan Mr. J.. Jones Owain, Talysarn; y beirdd a'r Ilenomon gan y Parch J. Davies (Isfryn), Rheithor Llanarmon; a'r adroddwyr gan Fryfdir, Blaenau Ffestiniog. Beirniaid adran gelf oedd Miss Morris, Brynteg; Mrs- ;Watkins, Tan'rallt; Mri. R. W. Jones, Ty Capel; ac E. G. Roberts, Fnondeg, a'r Hedd- was Thomas, Criocieth. Yng ngjhyfarfod y prydnawn oafwyd cys- tadleuon adran y plant. Llywyddwyd gan Mr. Refes T. Prichard. Wele'r enillwyri: Ad- rodd (dan 10 oed): 1, John Morris Jones, Noddfa; 2, Edwen Williams, Station House. Canu (dan 10 oed): 1, Johnnie Morris Jones 2, Bessie Lloyd Jones, Post Office; 3, Nancy Jones, Ty'n Rhos. Gwnio (dan 11 oed): Katie Jones, Hyfrydle. Adrodd (dM. 12 oed): 1, Nancy Lloyd Jones, Arwel; 2, Olwen Elias, Compton House; 3, Elwyn Rowlands, a. Rhys Price Jones. Canu, dan 14 oed 1, Jane Wil- liams, Llwynanaa; 2, Maggie Ellen Roberts, Station Villa; 3, Olwen Elias a Mary E. Jones. Canu'r piano: 1, Katie Lloyd Jones, Post Office. Adirodd, "Om Pro Nobis" (Eifion Wyn): 1, Nellie Jones, Hyfrydle; 2, Tommy Jones, Tai'r Efail. Dadl, Kate Ellen Jones, Ty Capel, ac Ernest P. Williams, Dolafon. Gwnio i rai dan 16: Nellie Jones, Hyfrydle. Deuawd, dan 14 oed 1, Jennie Elias, Comp- ton House a Maggie E. Roberts, Station Villa 3, Mary E. Jones a Katie Lloyd Jones. Ad- rodd rhan o'r Ysgrythyr: 1, Nancy Lloyd Jones, Arwel; 2, Nellie Roberts, Brynhyf- ryd; 3, Robin Roberts, eto. Treatharwd i rai dan 18 oed: Nellie Jones, Hyfirydle. Arweiniwyd cyfarfod yr hwyr gan Fry.fdir. Yr oedd y lie yn orlawn, ond yr oedd yr arweinydd medrus yn ei troi a'u trin fel y mynnai. Dyma'r buddugwyr: Barddoniaetih I Duchangerdd, Cybi; englynion "Heddwch," Cybi; cywydd, "Y Bwthyn,- Cybi; ibeddar- 'graff, Cybi. TNtlthawd, "Defosiwn Crefydd- ol," Mr. G. Davies, Tynygors, Clhwilog. Traethawd, "Anesmwytihyd yr OAR, ei achos a'i feddyginiaeth," Mr. W. Jesse Roberts, Station. Villa, Chwilog. Drama, Mr. J. Wynne Parry, Caernarfon. Adroddiadau Dan 01 oed "Y Deigryn Hwnnw" (Dyfed), Tommy Jones, Ta,i ,r Efail. Rhan o'r Ysgrythyr: Miss Nell Roberts, Glanrafon Shop. Y Diwedd (Job), agored i bob oed Mr. Hii-h Roberta, Plas Helen a Miss Jones, Prior, 'Berch. Amryw Bookniark, Miss Mei Jones, Glyn. Menyg gweuedig, Miss Mei Jones, Glyn. Pencil drawing, David Evans, Coedcaegwyn. Ffon ddraenen ddu, Mr. William Owen, Criccieth. Can: Unawd (cvfyngedig) "0 Fy Hen Gym- Taeg," Mr. Griffith Owen, Glanllynau; Un- awd (rhai beb ennill 15s), "Pwy sy'n mynd i'w fagu ef," Miss Eunice Yates, Soar Villa. Unawd, soprano neu denoT, Mr. Ellis Roberts, Criccieth. Heir-unawd, "Ynys y Plant," (E. T. Davies), Miss Betty Owen, Oeidio, Lleyn, gyda ohanmoliaeth uchel. Unrlhyw ddeaiawd, Mr. G. Owen, Glanllynau, a Mr. Robert Griffith, Penybont, Chwilog. Triawd i blant: 1, Olwen Elias, Maggie Ellen Roberts a John Thomas Jones 2, Katie Lloyd Jones, Mair Owen Jones, Llwydiarth, a Mary E. Jones, Tat Uchaí. Cor plajiA: Cor Chwilog, o dan arweiniad Mr. Richard D. Pridhard, Leeds House. Cor merched, "Y iBlodeuyn OLaf: Cor Chwilog, o dan arweiniad Mr. Griffitlh Roberts, Islwyn. Y brif gystadleuaeth gor- awl, "Bydd melys o y cyfamod" (Isalaw), jlf"" ^c>r' Chwilog a Cfiapel Helyg; goreu Chwilog, o dan arweiniad Mr. Grif- fith Roberts, Ishryn. Gwyl Iwyddiannus dros ben, ac elw ym nnhob ystyr.

ihmbump ivnsdi Criccieth Bu i'r Prif Weinidog a Mtb Lloyd George a'r teulu dreulio y Nadolig yn Brynawelon. Dyma y tro cyntaf i'r teulu dreulio Nadolig yn nghyd er y flwyddyn 1913. Bu i'r Prif Weinidog a'r teulu fyned i gyfanfod Ilenyddol a gynhelid yn y Neuadd Eglwysig noe Wener, dan arweiniad Mr. R. 0. Williams (Ap Plen- ydd}. Major Gwilym Lloyd George oedd Cad- eirydd y cyfarifod. Caed anerchiad pwrpasol gaji Mr. Gwilym Lloyd George yn llawenhau am fod Criccieth yn bwriadu codi neuadd i gofio y dewirion syrtihiasant. Y buddugwyr oeddynt: Canu, dan 16 oed, Miss Nell Roberts, Criccieth. Pencil draw- ing, Robert Jones. Criccfeth. Adrodd dan 16 oed, David Owen a Nantw Evans. Canu'r berdoneg, Nell Roberts. Unawd soprano, Miss Jones, Chwilog. Prif adroddiad, Grif- fith Roberts, Plas Hen. Corau Plant. Cor Criccieth, dan arweiniad Miss Anne Evans. Ennillwyd ar unawd y contralto a'r her-un- awd gan Miss Elsie Jones, Chwilog. Fion, Mr. Lewis, Tyddyn Ysguboriau. Pedwar- awd, parti Nir. Jones, Rhoslan. Bu i ddau gor gystadlu, sef cor Ohwilog a chor Capel Helvg. DyfarnwTd y blaenaf yn oreu. Mr. Griffith Roberts oedd ei arweinydd. Gweler aimerchiad Mr. Lloyd George mewn colofn arall.

Bryn Menai, Felinheli Nos Nadolig a nos Wener, cynhaliwyd cylch- wyl lenyddol Bryn Menai (M.C.). Yr oedd y gyldhwyl hon ar raddfa tra eang a chymer- wyd diddordeb neillduol yn yr holl weith- lediadau. Llywydd nos Nadolig oedd Mr. W- R. Williams, Llanfair House, a nos Wener, y Parch D. E. Jones, Lushai, India. Yr ar- weinydd ydoedd y Parch J. E. Hughes, B.A., B.D., Bryn Menoi. Y beirniaid oedd: Llen- yddol, Athro W. J. Gruffydd, M.A., Caer- dydd • arholiadau ysgrifenedig, Parchn. J. E. Hughes, B.A., B.D., a Richard Jones, B.A., Elim; Dr. H. Edwards, Trefeddyg, a Mr. T. J. Owen, B.A., Huddetrsfield. Arholiadau llafar, Mr. W. R. Williams, Llanfair House, a Miss A. J. Williams, Tan y Maes; cerdd- orol, Mr. J. H. Roberts, Mus. Bac., Lerpwl; gwniadwaith, Mrs Dr. Jones Evans, Pwll- heli. Y cyfeilydd ydoedd Mr. Edward Wil- liams, L.T.S.C., Bethel. Gwobrwywyd nifer mawr o ymgeiswvr yn y gwananol gystadleu- aethau. Ar y prif adroddiad, "Ynys yr Hud" (Mr. W. J. Gruffydd, M.A.) y buddugol oedd Mr. Owen Lewis, Vaynol House. Yng ngys- tadleuaeth oorau'r plant, dau gor oedd yn ymgeisio. Y buddugol oedd Cor Bethel, dan arweiniad Mr. Foulk Williams. Yn y brif gystadleuaeth gorawl, "Enaid Cu" ilsalaiw), daeth tri o goreu ymlaen, sef LIandegfan, Y.M.C.A., a Bryn Menai. Yr old oedd y buddugol, yr arweinydd oedd Mr. John Owen, Garreglwyd. Cafwyd cyfarfodydd rihagorol a nodedig o frwdfrydig, a'r oapel yn, orlawn.

Llanrwst Oynftnaliwyd ddydd Nadiolig. y beirniad oerddorol oedd y parcih. R. M. Edmunds. Gwobrwywiyd fel y canlyn:—(Prif gystadleu- aeth gorawl, 1 Llanrwst (Mr. J. Lloyd); 2 Bettweyooed Parti, Dyffryn Conwy. Ped- warawd, Mr. S. B. Jones a'i barti. Her- unawd, 1 R. O. Ellis;2 D. Davies (Dei Gore). Unawd baritone, R. O. Efllis. Soprano neu denor. W. J. Owen a D. Davies yn gyfartal. CJanu penhillion, D. R. Thomas, Pentrefoelas.

Y Tabernacl, Porthmadog Cynhaliwyd nos Nadolig a'r noswaith ddi- lynol yn Neuadd y Dref, a plrrofodd yn llwyddiant mawr. Llew Tegid, Bangor, oedd yr arweinydd a Mr. G. W. Hughes, G. and L.T.S.C., Lerpwl, ,yn feirnia,a cerddorol. Y beirniaid eraill oeddynt, Mr. Griffith Wil- liams, Minfiordd; Pardh W. T. Ellis, Mr. T. Lloyd Pritchard, Eifion Wyn, Miss Williams, Lombard Street; Mrs Nicholson, Bank Place; Mr. D. 0. M. Roberts, a Mr. Evan Dawes. Swyddogion y pwyllgor oeddynt: Llywydd, Air. W. Morris Jones; trysorydd, Mr. Tho- mas Davies ysgrifennydd, Mr. J. James Edwards.. CYFARFOD NOS 1AU. Englyn, Roland Morgan klie" Madog). 9 1!1 Canu, dan 18 oed 1, Maggie Jones, 16 'Ouvapel (Street; 2, Nora Jones, Ira. Jones, Anne Jones, Kate Jones, Cassie Jones. Gene.thod dan 16, canu "Cwyd dy galon" 1, Nora Jones, Eryri Terrace; 2, Lydia. A. Jones; 6, Annie Jones. Canu "lUynach Du": 1, Griffith Thom.a.s Evans, Madoc Street; 2, William Richard Jones, Chapel Street; 3, W. 0. Williams, New Street. Canu penhillion: Katie Jones, New St. Canu'r berdoneg: 1, Rowena Kyffin, New Street. Deuawd i blant dan 16 oed, alawon gwerin: Maggie Jones a Willie Jones, Chapel St. Unrhyw unawd: Ira Ingiham Jones, New Street. Ganu i rai dan 10 oed: 1, Magjgie Jane Jones, Gas Works; 2, Re- lbeeca Williams, Sag Hill; 3, Madge Price, Chapel St. Canu, btedhgyn dan 10 oed: 1, David Wyn Jones, New Street; 2, Emyr Wyn Thoanas, High St. 3, Griffith Jones Roiberte,, Chapel St. Cianu, bechgyn dan 10 oed: 1, David Wyn Jones, New Street; 2, Emyr Wyn Thomas, lHigll St.; 3, Griffith Jones Roberts, Chapel Street. Cor plant Tremadog oedd y goreu dan arweiniad Arthur Humpihreys. Hemio: 1, Megan Jones, Chapel St.; 2, Mair Ellen Williams, New St. Gwnio, dan 16: Hevena Roberts, High St. Ysgrifennu, Matthew, § pen. 1, Helena Buckingham, East Avenue; 2, Emyr Wyn Thomas, Higih Street, a Griffith Price, Chapel Street; 3, David Wyn Jones, New Street a Madge Price, Chapel St. Model mewn clai, dan 8 oed 1, -Ellis Owen Jones, Chapel Street; 2, W. Mor- ris Jones, New Street; Phyllis Marian Parry. Sketch, dan 16 oed: 1, William Richard Jones, Chapel St. Adrodd i rai lan 16 oed: 1, Sally May Lloyd, East Avenue; Nancy Jones, New Street. Adrodd, dan 12 oed: 1, Robert D. Jones, New Street; 2, Maggie Jane Jones, Gas Works; 3, Marrie Griffiths, Glas- lyn Street. Adrodd i rai dan 8 oed 1, Grif- fitlh Price; 2, Jenny Price a W. Morris Jones 3, Jenny Buckingham a Dilys Buck- ingham. NOS WIENER. Yn ystod cyfarfod nos WeneT cyflwynodd y cadeirydd (iMr. W. Morris Jones) dystys- grif y Royal Humane Society i faohgen bych- an deg oed—iWillie John Jones, Cornhill—aim ei wroldieb yn neidio i'r mor ger y 141bont newydd" i geisio achulb ei gyfaill byohan (Willie Davies) a syrthiodd i'r dwfir wrth geisio croeei'r bont, ac er ymdrechion Willie Jones ac iddo bron oolli ei fywyd ei hun, anetihu wnaeth y gwron ieuarac aohub bywyd Willie Davies. Hyslbysodd y Cbdeirydd fod nifer o bersonau wedi tanys,grifio ydhydig o arian a gwaxiwyd y swm i ffnamio'r dy^fvs- grif. Hefyd, acsglwyd ceinioga.u gan blant yr ysgolion elfennol i ddanigos eu gwerth- fawrogiad o ddewrder Willie Jomes, a daeth y awm yn ddilgon i brynu gwerth 5p. o War Sauings cbrtifilmtes. Enillwyd y gwobrwyon fel y canflyn Un- awd contralto, Miss Maggie Williams, Pen- morfia. Deuawd, "Plant y C'edym," Mri. D. D. Jones, Talysarn, a Edward Davies, Maes- teg. Chwe' pennill, "IHeddwah," L'lwyd Er- yri, Penrhyn. Unawd tenor, "rymson y Oar- iadlanc," cyfartal, Mri. D. D. Jones, Taly- sam, a Barrow Thorpe, Porthmadog. Ped- warawd, "Blodeuyn bach wyf fi mewn gardd," parti Mr. Arthur Huffriiphreys, Tre- madoig. Adrodd, "Oafwn ein gwlad," i rei dan 20 oed, 1 Mr. W. Prifchard, Pennant. Unawd soprano, Chamiing Cloe," 1 Miss Nellie Jones, Porthmadog. Tuchangerdd y Qrib Ddeilliwr," Llwyd Eryri, Penrhyn. Unawd bass, "Dyohwelitad y Delyn," 1 Mr. Llew Buckingham, Porthmadog; 2, Mr. Ed- wtard Davies, Miaesteg. Prif draetJhawd, Yr Elglwys a'r Ad-drefniant Cymdeithesol," Mr. Evan Rees, Penrhyn. Prif adroddiad, "Ym- son Ahab yng Nlgwiallan Nalboth," 1 Eillion, Talsarn, Nantipe. Cystadleuaeth gomawl, Torrwyd y Tant," E. T. Diavies, 1 Porth- madog, dan arweiniad Mr. R. Glanraion Jones.

Penrhyndeudraeth Cynlhalliwydi yr ucliod ddydd Nadolig. Llywyddwyd gan y Parch. D. O. Ellis, Her- mon. Y beirniaid oeddynt: Oerddorol, Mr. 0. MctLean, Heaiyddol, Mr. J. Lloyd, M.A., 'Mr. R. Williams, B^aeuddol, ydoedd y cyfeil- ydd. .Wele enwau'r buddutgwyr :—AdjK;cl (dan 6 oed): 1, Iorwerth Hughes; 2, Nellie M. Davies; 3, Henry G. Jonee. Ysgrifennu Salm 1, Mary Jones; 2, Eleanor Roberts 3, J. Edward Jones. Unawd (dian 8 oed) 11, Morris Jones; 2, Megan Jones, Minffordd; 3, Nellie M. Davies a Iorwerth Hughes (cyd- nadd). Arholiadau Ysigrytihyro] (dan 11 oed) 1, Jane A. Jones; 2, Ieaian Davies; 3, J. Edward Jones; 4, Maggie A. Jones. Eto j,dan 13>: 1, Catherine Jones; 2, Eurwen Jones; 3, J. Lloyd Jones a J. J. Jones. Eto <(da_n Í6): 1, Idris L. Williams; 2, Annie )1. Jones. lEto (dan 21) :1, Sarah Owen 2, David J. Jones. Unawd ar y berdoneg: 1, Lauma J. Owen, Talsarnau • 2, Laura. Huglhes, Jones. (Adrodd (dan 11 oed) 1, Sidney Jones; 2, Janet Davies; 3, Eleanor Rofberte. Eto (dan 15) :1, Mjaggie Jones, Pencefn; 2, Hugh Jones, Llys Gwilym; 3, D. G. Wil- liams, Garth Celyn. Eto (dan 21) Annie M. Jones, Pantylbryn. Unawd (dan 10 oed): 1, Eleanor Roberts; 2, Mary Lloyd Jones; • 3, Janet Davies. Arlunio (dan 13 oed) 1, J. Henry Roiberts; 2, T. D. Garth Williams; 3, G wilym Huighes. Gwnio: 1, Jannette IXtvies, J. M. Jones, ao Eleanor Roberts. Unawd i fechgyn: Albert Griffith, fin- ffordd. Eto (i enethod) 1, Eleanor Owen, Ty Gwyn. Corau plant: Cor Nazareth (ar- weinydd, Mr. J. C. Owen); Unawj (dan 10 oed) 1, Gwladys M. Davies, Boston House. Arlunio (dros 13 oed) 1, Morris Williams, Chiurdh Place: 2, Idris LI. Williams, Peny- 'bryn. Adrodd (dan 21 oed) 1, Annie M. Jones, Tanylbryn. Unawd ar y berdoneg 1, tNesta Jones, Oefnfiaes. Unawd (dan 18 oed) 11, Lilian M. Jones, Minffordd. Tam-o'- shanter: Katie Davies, Blaendddl. Unawd soprano: Miss Nellie Jones, Minffordd. Awdl: Mr. John Evans, Brynfelin, Talsarn- au. Prif adroddiad: Miss Mary Griffith, iMinffordd. PL-dwarawd Parti Mr. R. D. IRolberts, Pennhyn. Her-unawd Miss Nellie Jones, Portihmadog. Penhillion coffe. Mr. John Jones (loan Brothen). Gwneutfhur teg- anau; Miss Jennie Morris, Shop Newydd. Deuawd: Mr. Jack Lloyd a'i gyfaill, Trel madoig, a Mr. LIew Buckingham a'i gyfaill (cydradd). Prif gorau; Cor Porthmadog. Ya- ysgrifennydd llafur-us ydoedd Mr. R. Da- vies, a'r trysorydd Mr. R. T. Jones, Y Bryn.

Penmount, Pwllheli Cy miaJiwyd Cyfarfod Llenyddol Penanount a Sand St. Pwllheli nos Nadolig, dan, lywvdd- iaeth Mr. Richard Roberts (Maer). Y prif feirniaid oeddynt: Ceirddorlaeth a barddon- iaeth, y Paxch Wynne Williams, Llanystum- dwy; adrodd, Mri. Lloyd Roberts, Brynllaeth, ac 0. El., Jones; amrywiaeth, Mri. E. Jones Griffiths, Samuel Williams, Owen Parryj M- G. Jones, W. Evans, G. Aberkin Jone6, v Paroh Thomas Williams, a. Misses Janet Roberts. New St., ac A. B. Hughes, Artro. Swyddogion y pwyllgor oeddynt: Trysorydd, Mr. John Thomas; ysgTifennydd. Mr. Owen Williams, Walsall Stores. Enillwyd gwobrwyon fel y canlyn Canu, "Seren yr. haia.idd hiwyr," i ddau dan 7 oed 1, Maiglona Williams a R. J. Thompson; 2, Albert Griffiths a Gwladys Williams. Adrodd "Santa Cla-us, i rai dan 8 oed: 1, Maglona Williams a.Lucy Lloyd; 2. Myra Williams. Canu, "A oes yno le i mi?" i ddau dan 10 oed 1, Catherine Griffiths aluned Williams a Florence Williams a Bessy Williams; 2, Myra Williams a Eluned WiBiams, a Jenny Hughes a Laura May Griffiths. Adrodd, "Y Ni," i foohgyn dan 8 oed 1, Albert Griffiths 2, Owen Jones; 3, D. Glyn Evans. Canu'r berdonesj dan 12 oed 1, Marian Lloyd; 2, Marian Richards ac Emrys Thomas. Adrodd "Saetfli am gan," i rai dan 13 oed: 1, Marian Lloyd; 2, Alice Hughes; 3, Anne Blodwen Griffiths. Canu "Gweddi'r Plant" i ddau dros 13 oed: 1, Mary Williams a Rachel Wil- liams; 2, Lizzie Jones a Trevor Lloyd. Canu "Coronwch Ef yn Ben," i ddau: 1, Annie Slodwen Griffiths a Nell Jones; 2, Glyn Wil- liams a Tommy Roberts. Adrodd, "Paid rhoi fvny," i rai dan 12 oed: 1. Tommy Grif- fiths; 2, Arthur Griffiths. Canu "Telyn Sion" i ddau dan 16 oed 1, Tommy Griffiths a W. J. Griffiths 2. Arthur Griffiths a Mary 11 V. iHiams, a Lizzie Jones a Trevor Lloyd vn gydradd. Map, Ellis G. Williams. Tynu dar- darlun: Annie Blodwen Griffiths, Jenny Owen. Darlun o gwch pysgota Ellis G. Wil- liams, Trevor Lloyd a Evan Wvnne Williams. Adrodd pregethau: Miss Anne' Griffiths. Em- rys Thomas a Penry Thomas. Unawd, Trevor Lloyd. prynhode/b o bregethau: 1, Cather- ine Griffiths; 2, Ivor Wvn Williams a Glyn Williams. Eto, Ellis G. Williams. Cyfieithu, Ellis G. Williams. Evan Wyn Williams, Cath- erine Griffiths, Catherine A. Williams, a S. Hughes. Englyn, "Streic," y Parch H. H. Williams. Cwnio: 1. Anne Blodwen Grif- fiths. Gosod band Eluned Williams a Bessy Williams; 2, Catherine Griffiths; 3, Laura May Griffiths. Twll, botwm: 1, Anne BIod. wen Griffiths. Gwnio: 1, Catherine A. Wil- liams; 2, Alice Hughes. Ar gynhvgiad y Paroh Thomas Williams, talwyd diolch i'r Maer ac i'r beirniaid am eu gwasanaeth.

Rhostryfan Cynhaliwyd dau gyfarfod ddydd Nadolig, i'r plant yn bennaf dydd Merdher. Llywydd- wyd gan Mr. J. J. Griffith, Caernarfon, ao arweiniwyd gan Mr. W. Morris Jones. Y prif enillwyr oeddynt :Her-unawd, Mr. R. R. Thomas, Nhrbwnc&i, Mon. Araitih, Mr Andreas Roiberts, poelas Ddu. Prif adrodd- iad, Mr. W. Rowlands, Penygroes. Cotrau miawr, Cor Rjhostryfan (dan arwemiad Mr. Henry IdweJ Wiliaans^. Oaed cyfarfodydd rhagorol. Ymddengys adroddiad llawn o'r holl gyfaa-fodydd yn ein rhifyn neeaf.

YNADLYS Y PENRHYN Iaith Anweddus Oynhaliwyd ddydd Gwener, geribron Mri. B, Jones Morris a G. Parry Jones. Aim yru deurod heb oleu dirwywyd Evan Kichards, TreHyn, Penrthyndeudraeth, i 15s. Am yr un trosedd dirwywyd Edward Evans, Gwerncynyddioii, Llanlbedr, a Owen Ed- wards, Lasynys Fawr, Harlech, i 7s. 6c. yr un. Am ddefnyddio iaith anweddus dirwywyd Evan Jones, Glonllyn, Penrhyndeudraeth, a Thomas Buckley, Ramoth, Lkinfrothen, i 25s. yr un. Am beidio anion ei phlentyn i'r ysgol yn rheolaidd dirwywyd Kate Griffiths, Bethel- terrace, Penrhyndeudraeth, i 56. -"FR

lNADLYS PWLLHELI Cadw Cwn Heb Drwydded Cj*nhaliv.Tyd ddydd Mercher, Mr. J. G. Jones yn "^gadair. Yr oedd hefyd yn bre- sennol IMri. Maurice Jones a J. Hughes Parry. Ar gais Mr. W. Cradoc Davie6, tros- glwydidwyd trwydded Ty Mawr, Llannor, o enw'r ddiweddar Miss Mair(garet Thomas i IMr. William Davies oedd yn byw gyda'r ddiweddar Mies Thomas. Cyihuddai'r Heddwas Williams, Llanaelhai- arn, Thoiwas Williams, 4, Mount Pleasant, Llithfaen, o gadw ci heb drwydded. Tyst- iodd yr heddwas iddo weled dau I vm anhreswyliod y diffynydd, ond nid oedd yno ond un drwydded. Dywedodd y diffynydd mai eiddo ei fab oedd un o'r own. Dirwy- wyd ef i lp.—'Hefyd, oyhuddwyd John Jones, Alpha-terrace, Llithfaen, o gadw ci Ihab drwrydded. Dywedodd y diffynydd ei .fod ef yn deall nad oedd y ci yn miB oed. Rhoddwyd dirwy o lp.

TIPYN 0 BOB PETH v Mae Mr. H. W- Jones sydd yn bostfeistr Fiflint er 1900. yn ymneillduo. ♦ # • Dywedtr fod Mr. Lloyd George wedi prynu fferm pymtheg acer yng Nghymru. » • Dewiswyd y Parch. J. Christmas Jones, y Drefnewydd, yn weinidog eglwys Bredbyter- aidd Berriew. • ♦ # • Dydd Sadwrn bu farw Mr. Charles Henry, yr aelod Seneddol droe adnan Wrekin, o Sir Amwytihiig. • •% Zr "Dydd Llun cymerodj Mrs. Lloyd George ran amlwg yn Nathliad Oanmlwyddiant Mor- gan Llwyd o Wynedd yng Ngwrecsam. • « Heno (nos Lun) bydd i Undeb Oorawl lianrwst berfformio Hymn of Praise" (Men del&oh n). Disgwylir y Prif Weinidog a Mirs. Lloyd George yno. « ♦ ♦ • Anfonir rhai oannoedd o heddgeidwaid Uundain i Ddulyn er cynorthwyo heddlu'r dnef honno yn ystod yr amseroe^ cyt^iryiblus presenuol. Fel y gwelir mewn colofn anall y mae Un- deb Qhwarelwyr Sir Gaernarfon wedi penodi trefinydd ar gyfer Sir Gaernarfon. Yr un a benodwyd yw Mr R. W. Williams, County- road, Talysarn. Yr ddiweddar traddododd Dr. Walford Davies, athro oorddorol Coleg AJberystwyth, ddarlith ddiddorol ar ddyfodol canu cynull- eidfaol yng Nghynnra, geribron cynulliad o Anniibynwyr Liundain. Ymysg y gwranda- Wyr yr oedd y Perch. J. H. Jowett. • ♦ • BwTiada Prifysgol Qymru roddi'r radd an- rihydeddus o M.A. i'r Parch D. H. Williams, gweimidog eglwys Annibynnol Bethesda, Bar- n, am ei wasanaeth mawr a diflino i addysg Oymru. Bu Mr. Williams yn weinidog yn Elbenezer, ger Caernarfon.