Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
16 articles on this Page
Advertising
-——" —————— JRasitacM. Y Masnachdy Mwyaf Adnabyddus YN NCOGlEDD CYMRU AM Bob Math o Nwyddau Dillad, Y NELSON EMPORIUM, BONT BRIDD, CAERNARFON Bargeiniort wedi eu Siorhau YR WYTHNOS HON Am 25 y Cant o Dan eu Frisian Arferol. OLIRIO ALLAN. OAA O CAPES Duon a Lliwiau, 5s 11c, Ov/v/ 6s 11c, 7s 11c, 8s 11c, 10a 6c. O JACEDI Duon a Lliwiau, 6s llo, ^XJ\J 8s 6c, 9s 6o, lUs 11c. Q/JA 0 FACINTOSHES 1 Ferched, 6s 6c, UUU 6d lie, 7s lie, 9s 6c. f7pJA GOLFERS Gwahanol Lliwiau, Is 4c, 4 OV/ Is 6J, IS 9O, IS lie. QAA HETIAU FELT wedi eu trimio, Is, 0\JV/ Is 4Jc Is 6C, IS 9c. OA HETIAU FELT heb eu Trimio, 1b, jitJtJ Is 3c, Is 6c, Is 9o. QOO KID l)uon a Lliwiau, Is, la 3c, Is 6c, Is 9c, Is llo. A MENYG GWLAN Duon a Lliwiau, "trOU 6$c, 9Jc, 10 £ c, Is. OPCA STAUSUS Llwydion Cryfion, Steels Dwbl, ll^c, Is 2jc, Is 6o, Is llo. STAUSUS Duon, Is 11c, 2s 6o, 2s llo. -i QTV UMBRELLAS i Blant, 6Jo, 9*0, ±t/U 10jo, Is. 4~)^ r* UMBRELLAS i Ferched, Is 4c, Is 6c, & i o Is 9c, Is 11c. 2/4 Ail Cyfrio Umbrellas O (X S Oc am 2s 6c mewn Awr. ^S OO DRESSES, DRESSES. -g p^A DRESS LENGTHS mewn amrywiol _LOU Liwiau, 3s 3c, 4s 6c, a 6s llo. A p? DRESS LENGTHS, Heather Mix- tcO ture, bs 11c. DRESS LENGTHS, Venetian ditto, i O 6s 11c. KA LENGTHS, Cordoroys yn y O V/ lliwiau diweddaraf, 7s 11c. QA DRESS LENGTHS, Wool Coatings, OU 8s 11c. QPJ DRESS LENGTHS, Wool Diagonals, 10d 6o. "I AAA O BEISIAU heb eu gwneyd, 1\ JLUUU llath am Is. 1 Q^vA BEISIAU Trymion, Is 11c, 2s JLOOv/ 6c, a 3b 3C. l-, '*¡ tH"> SPECIAL." Gwneir Costumes i Fesur o Venetian Cloth mewn 8 0 wahanol liwiau a Du am ip Is (gini). Manchester Department. XAA Llath 0 GALICO CAEROG at Gyn- Ol/U fasau, 6 £ c a 8 £ c y llath. A KA o GYNFABAU OAEROG, Is 660, le llo, 2s 9c, 2s 11c y par. r^AA Llath o GALICO MELYN, ljo, 2c, JLOUU a 2 £ o y llath. OAAPar 0 BLANCEDI GWYNION, £ \J\J 3s 11c a 4s 11c y par. 1 /\A Par o BLANCEDI LLWYDION, _L\/V/ 2s 46o a 2s 9c y par. O GWILTIAU Gwahanol Liwiau, ^Ov/ Is 6c a 2s 6c yr un. "1 i lA GWILTIAU Coch a Du, 4s 3c a 4s AV/W 9C yr un. A Llath o WLANEN WEN GYMREIG, TtOvJ 4Jc a 5 £ c y llath. Llath o WLANEN LWYD, 3c a 4jc I y llath. Llath o WLANEN GOCH, 6Jc a 7Jc OUU y llath. /*AA Llath 0 WLANEN STRIPED, 6Jo a uUU 7$o y llath. "I /\AA Llath o WLANEN STRIPED at IV.'Ul/ GryBau, 9$a lOJc y Hath r7~{\ Llath o WLANEN GARTREF at I fjv/ Grysau, Is y llath. /iAA Llath o UNION SHIRTING, 6*c a bUU 8^c y llath. "1 A A O TOWELI LLIAN Mawr, 4c yr un, Itt: gwerth 5c. Q/* O LIEINIAU BYRDDAU, 6 £ c a 7 £ o c/O yr *n. 1000Liath 0 F^jA"NNELETTE8,2^°a CANNOEDD 0 REMNANTS F LANNELETTES, A JpRINTS Am Brisiau Hynod o Isel. ANRHEGION NADOLIG. DARPARIADAU AR RADDFA EANGACH NAG ERIOED. CHRISTMAS CARDS, FANCY LEATHER GOODS, &c., &c. BARGEINION ARBENIG YR WYTHNOS HOj. MEWN DILLADAU PAROD. 750 0 OVERCOATS i Blant o 2a lle. L 500 O-OVERCOATS i Ddynion o 12s Ge. | g^0 FACINTOSHES wedi eu gwarantu [ 4500 SIWTIAU i Blant 0 Is Ile. 4:00 D^OWSUSAU i Ddynion o 2s llo. A ?~f\ O CARDIGAN JACKET i Ddynion, 4*)v/ lfl 1^c a KAA 0 GRYSAU GWLANENI Trwm, Ov/Vj Ib 11c a 2s 60. 250 °3 GnYSAU GWLA-NENI cymreig, Y DEWIS MWYAF I YN N60&LEDD CYMRU 0 FRETHYNAU AT OVERCOATS, SI WTIA U, TROWSUSAU CEDWIR FIRST-CLASS CUTTER. Wythnos y Nadolig Bydd i Berchenogion y NELSON anrhegu eu holl gwsmeriaid a darlun hardd o'r DIWEDDAR BARCH. JOHN EVANS (EGLWYSBACH). COFIER Y Nelson Emporium, Bont Bridd, Caernarfon. 1 lftasnatho t. BRICKS. THE PARKIA BRICK Co., LTD., CARNARVON. GELWIR sylw y Building Trade yn gyffredinol at Common Press Bricks y Parkia. Gellir eu hanfon o'r weithfa gyda'r mor neu y tren. Am fanylion ymofyner a To J. Hughes, 4, Ogwen Terrace, Bethesda. yl81n CERDDORIAETH GYMREIG. JOHN JONES, WHOLESALE AND RBTAIL MUSIO SELLER, BETHESDA, NORTH WALES, CEDWIR ar law y Stoo Fwyaf Amryw- iaethol yn Nghymru 0 GANEUON (SONGS) CYMREIG; ao fel rheol danfonir pob aroheb gyda throad y post. Anfoner am y Catalogue, yn oynnwya tua 500 0 wahanol Ganeuon. y26w J'" Y SWM MWYAF 0 GRYFDER yn 1 y CYFANSWM LLEIAF sydd BOSIBL. Nid yw TE BIFF a wneir gartref, ac Extracts of Meat, a ddarperir drwy I wahanol foddion yn ddim ond adgyf nerthydd, ond y mae BOVRIL yn Extract of Meat, wedi ychwanegu gwyn- der y cig ato yn ddilynol, ar ol oael ei drin yn he fol powdwr gan foddion nwydd, ao am hyny yn llawer mwy nerthol nag un- rhyw Extract of Meat neu De Biff Car- trefol, ae am hyny i Gleiflon y mae yn hollol y ddiguro. Fel rhwystrydd, neu wellhawr Anwyd o bob math ceir ef yn dra effeithiol. y491 w I 1. — TALU AM YR "HERALD." Ar gais a.mryw ddosparfcliwyr, yr ydym yn dymunio gwneyd yn hysbys nad oes neb oJxomynt yn cael Coel am fwy na ohwaxtex blwyddbm. )f.6e llawer, yn y parthau mwyøf poblog, o dan rwymau i daJu yn fisol neu wythnosol. Gall pob derbyniwr call a gooesfc dynu'r casgliad priodol.
AT EIN GOHEBWYR. I-
AT EIN GOHEBWYR. TAJ^TSGBEFIWIl.—Mae'r cwestawn eisoen wedi ymddangoe. PRYDYDDLKETH BRIODASOIi.—G«lwir sylw at ein rheol aefydlog. AMIRYW OE[MNVYIL-Kne?n annichoaji- adwy cydeyinio a, dheisiadau sydd yn dyfod i law pan fyddom ar fin myned i'r wasg, er y buasiai yn dda genym wneyd ped anfooasid mewn pryd. RHYDFAB.—Nid y lienor adnabyddus o Mom, iYW y ,ffRjhydfab" a ys- grilfenodcE y 'TDtetbolioini'0 a yniddangios- asaant yn ein rhifyn diweddaf; ond fhywun arall eyddi yn liawiio yr un fFugenw. .J.j_ ,1.
DYDD MAWKTH, RHAGfFYR 7, 1897.…
DYDD MAWKTH, RHAGfFYR 7, 1897. III- EIFION, MALDWXN. MON. Yn ein rhifyn diwedidaf, eofnodaootm fod CY-d-ilb- Ryddfrydlol ELfion, gyda mwyaf- tif sylweddol, wedi penderfynu. cydweiiih- redu a'r gwyr gwladgar sydd yn cededo uno Oymru mewn ystyr wleddyddol. Nid am bod! yn dHbriftio 1* Bryn liberie, nid oherwyddi eu ihawydd am giael rhyw glynv- "blaad foesyddol i drawsTeoli y cymdeithasau lleol, nid am eai bod yn) anwybyddiu. yr an- iiawBderaiu, ao, yn arbeonig, nid am eu bod yn ewyllysio gohirio Dadgysylltiad y darfu i wyr Eifiom betnderfynu fel y gwaaethant. Mae ganddynt baxcli caloal i Mr Bryn Ro- bearts; ond! dreda Ojliaiwjer ohdnyut fod « cchelgarwoh yn rhy eathafol. Bwriadant gadw eu Jiymireolaethi fell Cymdietthaa; ond eredant y bydd ymumo a'r Cynghxair Cenedi- ttethol yn giyfder iddynib. Oanfyddani yr ajihawsderaoi; ond meiddiant gredu y gall y Oymry yn gystaJ a'r Gwyddelod, yr Ysgot- iaid, a'r Saeaom, gynnal trefniant cenedl- aethol i'r dyben o hyrwyddo eu buddianjiau PfcjHitaotaadd. 30wnt yn dafli yn gadarn at bo11 dorion y Blaidi Ryddfrydig; ao yn atiad dim, y maeint yn glynu wrth Ddad- gysylltiad; eta gwelaimti fed; "Uawer sgil," mewn, ihelyntaon poJiticaidd, "i gael Wil i'w wcly." Felly, peoxderfynasant gydlsiynio a chaifl y Sen-eddwyr Cymreig; a nodaeant gyoitrycliiolwyr i fyned i Gynnadledd Caer- dydd. Da. iawn genym weled fod y teimlad oenedlaethol i yn yagubo i ffwrdd y main u. Ar ol i Eifiotn benderfynu, daetih trefi Maldwyn i'T un penderfyniadi gydagl ninfrydied(d a .Tjrwdfeydledd! digaim- gynial. ■Cljywsom fod un hen frawd braadd yn petniso; ond ar oil iddo glywed araeth Mr Liloyd-Gieorge, dywedaii ei brofiad yn ngeiriaiu yr adnodi: "Pwy wyt ti y tniynydki mawr ? ,G)erbron Zoroibabel y byddi yn wastadedd." BeHacih, pa le y mae. Mom? Kia gallwu gredu y bydd i wyr mawr Mbn ysitelcian yn y oorlfeunanii yn He ymtimo a'u brodyr yn erbyn y cedyrn. Am neiliduaeth M«n y mae maiwtc OW oailon. Ptwhotm, yr erys Amlwch mewn llongau'( A fydd raid aron- ialo "Caeigybi a drigodldi wrth boitliladd y mor; ao a arosodd ar ei hadwyau ?' A fydd raid melldigo MJon, fel y imedldigwyd Marnz ? Teimlwn yn eior fod riiyw ddi ffyg dealltwria-etihi dybryd yn rhywle. Fel y cDengya lHythyr y Paroli G. Williams, Am-I Iwch, mown oolofn arall, y mae yn Man Wyr mor aiddgar droe Cymru Gyfan ag eydd mervm unrShyw* sir yn y Dywysogaetih. Oredwtn eu bod yn y mwyafrif o ddigon yn mWith y Rhyddfrydwyr. Beth, ynte, sydd in Uuddiasl eu cydwedtlirediad ? Yr ydym. wedU cjlywied rhyw sibtydion annyjmuinol; ond nis gaJJwn eu credu. Am yr esguood- ion a wttieir gan rai, y maenfc mor wageaw fel nad ydiynt yn werth eu orybwyll. Acbh cor o Fon i Eisteddfod CJasnewydd a buJan!f¡ yn JTwyddfiannus. Tybed fod gwleddyddwyr yr hen ynya yn Uai alitur- Øàtus fli gwladgaarol na'r cantoxion? hyn, sydd yn digwydd yn myag Rhyddfrydwyr Lloegr yn rhoddi pwysfawr- edd ychwamegol x Gynnadledd Caerdydd. Ceir IlIlWY uat digoii deail i ddyweyd fod rliyw yspiyd elaiar a diyni wedi meddianinli llawer ()'r RhyddfrytLwyr Seienig, y rkai —twHtrfWIII—■ sydd fel pe wedi gwian-galoni a. IlVfrhau. Yn mifl Mai diweddaf, daxfu i'r Oynghrair Ceaiedlaetliol Seianig anfon oylahlythyr at r eymded/fchasau lleol i ofyn am eu barn a.r byncialu poliiicaicM y dydd, a'u golygiadau ar y dull goreu o ymlwybro. Mae nifer niawr o atebian wedi eu derbyn; m heddyw, yn Derby, cynnelir cyfarfod o BwyHgofr y Cynghrair i y&tyried rilltglen y blaid. Yn ol y program, mae gan Gymru Ie i ofni mai lie ptir ieel a roddir i'w phynciau arbenig lili. Mae nifer fawr o'r Rihyddfrydwyr swyddogol o'r fam mai ofer fydd ceisio am Ymreolaeth, Dadgysylltiad, Diwygiad Tirol, &o., lheb yn gyntaf gael diau beth. arall, sef yn gyntaf, diwygio Ty'r Cyffredin drwy drefniant "Un dyn, un blleddlais," a thalu cyflogau i'r aelodau ao yn ail, llethu Ty'r Arglwyddi, fel na byddo gan y pendefigian mwyach hawl i wrfchwynebu dyfarniad yr efcholwyr. Nid yn y fan hon, i ym- drini a'r pynciau ihyn yn ol eu teilyngdod. Ond dymunwn: wasgu ar sylw pob gwleid- yddWT Oymredg; y filaitsh 110:0: Rhaid i Ryddfrydwyr Cyixurtu fod yn effro ac unol; onide, fe fyddJ i Ryddfrydwyr Lloegr son am y Toriaid) wthio aclioe Cymru i'r clawdd.
PEFISONAP A ifHETHAP.
PEFISONAP A ifHETHAP. Bydd i gwn. hela Dinibyoh a Fllint gyfarfod yn Groesengan, ddydd Mercber, ac wrfch y Traveller's Inn ddydd Sadwrn, am 10.45 o'r gloch. Mae y IMfatliraw Prys, o Goleg, Tre- fecca, wedi gwella i'r fath raddau o'i afieoh- yd fel ag i fod yn alluog i ail-ddechreu pregethtu Bydd i Gwn Hela sir Fon gyfarfod ddydd Miereher yn Pengarneisiog am 11.30 y boreu; at dydd Sadwrn, yn Black Horse, am un ar ddeg. Ymledii y helynt elerigol yn esgob- aeth: Llaneiwy. Dywedir y ibydd cant o enwau clerigwyr yn dal bywoliaethau wrth y gofeb pan lei cyflwynir i'r eagob. Mae y Parchn H. Elfed iLewis, Llanelli, a Tthomas Roberts, Wyddgrug, wedi eu pen- odJii draddodi pregetihau'r undeb yn ngliytfar- fodvdd1 Iblynyddol yr Annibynyr Cymreig gyn- neillr yn Llundain yn 1898. Mae Mr JR. Thoanas, o Lerpwl, wedi oytf- ranu y symiaiU canlynol tuagat glixio y ddyted ar y ca'pelau Mefrhodfetaidd a ganlyni yn sir Fon Llanallgo, lOOp; Tabernacle, Rlhosfawr, 50p; Cefniwrch, 5p; a 5p. G(welir, mewn colofn arall, hysbysiad pwy&ig am gwmn'ii syddi yn cael ei fFurfio yn Let-pwl i gymeryd i fyny fusnes admabyddus Madame Vai Simith.. Mae'r cyfalaf yn 100,000p, a honir fod Aagolygon di&gLaer am clrw. Ma-e heradturtiaeth vswvdda Lancaster a Ohaer wedi enwi y Parch W. T. Lewis, M.A., Wilmington, Delaware, U.D. (mab y di- I weddiar Dr Dickens-Lewis), fel ymgeisydd am y Wydid o athciaw H'ebraeg yn Ngholeg y Bala. Mewtn icyfarfod o gyd-bwyllgor ilithr- radidtfa Dleheudir Cymiru ta tsar Fynwy a gynnaJiwyd ytn Xghaerd^ydd, dang|oeai ad- roddiad yr arohwilydd na fydd untrhyw gyf- newidiad yn ngjiyflogau y glowyr am y ddau fia nesaf. Bydd i ibriodas gymeryd lie ddechreu Ionawr, Thrwng Mr Edward A. F. W. Her- bert, Glan Hafreii, a Llanllugan, sir Dre- faldwyn, a Miss Eve;lyn Mabel, merch liynaf Mr a 'Mrs Wortfuångton, Maple Hayes, swydd Stafford. Hysbvsir fod Owmnå Rheiiffordid Wirral wedi gorfod Aci i fyny am beth amser eu cynllun i wneyd pont area y Ddyfrdwy ac j estyn ei Uineli i Rhyl am iddynt fethu cael y planiau yn; barod "erbyn ddydd Ma wrth diweddaf. 'I Mae Mrs Thomas Jones, Five Elms, Grassendale, Derpwl, gynt o Aberaeron, wedi newydd anfon i 1>rifthraweg Abenys- twybh y SWID o 20p i'w rhoddi fel ysgolor- ilaetb loytfyngedig iÍ fechgyn a merched o sir Aberteifi, lOp y ftwyddyn am ddwy flynedd. lDydd iMeccher, yn Llundain, priodwyd Mr Lawrenoe Williams, Parcdau, Mon, mab y diweddar Mr William WiUiame, U.H., & Is- Riglaw, u, Mon, a. Miss Catherine Elizabeth Annie Griffith-Pbibbs, merch ieuengaf y diweddar Filwciad GrifiBth- Phibbe, iSeafield, ewydd Sligo. Th ^N|ghymdeticfhasfa swydd Lancaster a Ghaer, a gynnaliwyd yn Fflint, ddydd Mer- cher, enwyd y rhai canlynol fel ymgeiswyr am y swydd o athraw Hebraeg yn Ngholeg y Bala, gyda. ohyflog o 170p y flwyddyn :—>Y Parohn R. E. Morris (Gwxecpam), W. F. Lewis, J. O. Thomas, a G. P. Williams (Din- byoh). Mae Mr Walter Morgan, yr hlwn ymladd- odd y frwydr dros y Rhyddfiydwyr yn Mwr- disdredi Dinbyoh yn. yr etholiad ddiiweddaf, wedi anfon i ddyweyd (i fod yn dymuno tynu yn 01 ei addewid i ymladd' efco dros yr etholaetb hono. Dealiir fod Mr Morgan wedi nieu ar gael gwaihodlddad i fod yn ym- geisydd diros Ddeheubarth Morganwg, y sir I y mae yn byw ynddi. Orybwyllir yn ypapyrau fod Syr Lewis Moxiis, mewn ilys ynadol y dydd o'r blaen, yn sefyll i fyny diros burdeb y Gymraeg, drwJ wrtliwynefbu i'r gair "ffaentio"' gael ei ddefn- yddio. Anliawdd, debyg, ydyw rhoi rheol t iawtr betli sydd yn Gymraeg a pheth sydd heb tfod; end. ami y gair penodol hwn, deifnyddir eif .yn un o giasuron y Gymraeg sydd agos yn dri dhant oed. Ceir darluniau rhagorol a bywgraphiadau cywir yn "Mhapur Pawb" am yr wythnoe hon o Ddeon newydd Llandaf, a Dr J. Medwyn Hughes, Ma,er Rhutliyn. Hefyd, parhad o'r ystori ddyddorol fXlw Llewelyn." Ar tudalen 8, ceir digrifddarlttn nodwedd- iadol iawn i'r amserau hyn. Hefyd, dder- lIlyn barddonol mewn ateb i "Sili Bili." ar Beth yW Ooroox BywydL Oeir yno hefyd wobrau am odli, ysgrifenu, rhifyddu (poo), ysgrifenu byivehwedlau, cerfio, gwau, gwnio, 00 ysgrifenu, ystori gyflawn. Dyma fel yr englyna Macliraefcli Mon i ddariun cadeiiydd Cynghor Sirol Trem arddun-dyg linn aJlanol-nod mawl Ynad Mon dirionol, Dan ei wawr yn dwyn ei ol AiM egyr' fri wydijogol. Amryddawn wr mawr heddyw-o, cliof lu Gwydh: flaeinor digyfryw, Hynodol ddariun ydyw "0 Flaen y Faino" fel yn fyW. Deallwn y bydd iMr David Edwards, gynt o Gaernarfon, a'T hwn sydd yn aWl" er's agos i saith mlynedd' yn brif aruohwrliwr y "Not- tingham Daily Express," yn ymadaet o Not- tingham yn nechreu Ionawr, am y brif- ddinas, i fod Mewn cysylltiad a Syr John Robinson yn ngofal y "Daily 'News." Y mae Sjyr Joflrn wledi 'bod am dymihor maith yn berson amlwg yn myd newydd:aduraetli Sedsnig, a saif heddyw air ben rhestr ei broffewwriacxli; ac y mae y perchenogion, yn ddiaii, yn awyddus i'r un a fwriedir i wiseo ei fantell gael y fantqis o cysylltiad agos a'r person sydd wedi gwneyd y "Daily New»" yr hyn ydyw. Ar ol btywyd o weithgeirweh I oaawr y mae y perchenogion hefyd yn ) awyddus i Syr Jolhn gael ei iyddhau oddi- wrth fanylion y gwaith trwm sydd yn perthyn i nwydd rheolydd newyddiadur mawr fel hwn. Ganwyd Mo" Edlwardis yn Bethel, ger Caernarfon, yn 1858. Yn y swyddfa hon y treuliodd ei brentiaiaetth. Ar ol liyny bu yni rheolydid y ^Genedi" am amryw flyn- yddau. Oynhes lomgyfarehwn ef ar ei dldyr- chafiad
Addysg Ganoiraddol Sir Ddinbych,
Addysg Ganoiraddol Sir Ddinbych, Oynaliwyd1 cyfarfodi o Lywodraiethwyr Sirol Addysg Ganoiraddol Dinbyoh, yn Ngwrecsam, ddydidl Gwener, o dan ilywydd- iaet-h 'Mr John (Etvanl IPowell. Oddiwrfch atebion dderbyniwyd o'r gwahanol ysgoiion yn y sir gwelid fod y Gymraeg yn cael iei dysgu fel testyn dosparth yn mhob ysgoi ond; Ysgol y Merched, Llanrwat. Tstyriai Miss Gee y dylai plant y gwahanol ysgolion ar bob cyfrif I gael dysgu'r iaith, os na byddai rhyw reswm arbenig yn erbyn hyny. Yr oedd yr adrodd- iad, yn 01 ei barn hi, yn dari^^s sefyllfa tra anfoddihaol ar bethau. Cynnygtai hi, felly, fod i adroddiad newydd gael ei baratoi ar ddiwedid! y flwyddyn bresennol.—Eiliwyd a ehariwyd y cynnygiad.
Bwrdd Undeh Conwv.
Bwrdd Undeh Conwv. DfYDD G(WENER.^Y Parch W. Venables Williams ;:drodd!iad Bwrdd y Llywodraeth Leol ar yr yinchwiliad diwedkiar wnaed i'r mater riiwng y moistr a'r feisjfcres a'r nurse. Cawsaaxt fod y meistr a'r feistres wedi bod yn etuog 0 ymddygiad an- noeth ac ymyraeth diangenrhaid tuagat y nurse. Bydesrent y ibyddair rhybudd pre- sennol i'r mcistr a'r feistrea yn ddigon i ddwyn oddiamgylch ddiwygiad trwyadl, ac na byddai achos pellach ii gwyno. Ychwaneg- I ant n& byddid yn ymddwyn moT drugarog fcuagatynt pe cedd hwynt yn euog f/r rn ym- ddf^giad eto.
Bwrdd Undeb DolgellauI
Bwrdd Undeb Dolgellau I DYDD SADWRN.—Mr J. Evans, Aber- maw, yn llywyddiu. Penodrwvd Mr T. R. I Hughes, goruchwyliwr newyddi Ariandy i Gogledd a Dehteudir Cymru., yn drysorydd. Dywedodi Mr Francis Evans, cadteirydd y pwylLgca* arianol, fod sefyllfa. arianol y bws'dd ynt dra; boddhaol. Oyn y cyfaxfod nesalf, modd bynag, byddai yn rhaid talu allaii 700p, a hydjerai y gwnai y casglydddon bob ymdirech i gagiil yr hyn oedd yn dldyledus mor fuan a.g oedd yn boeibl.
Tnadlys Birol Caernarfon.
Tnadlys Birol Caernarfon. DYDD DWRIN. — Gerbron CJapten Wynn-Gii.iffi.th, D. p. Williams, Ysw., George Farren, Ysw., G. J. Roberto, Ysw., R. Ro- berts, Ysw., a John Davies, Yew. MIEIDDWDOD.—'Oyhuddwyd 'Hlugh Wil- I liams, Llandwrog Uchaf, o fod yn feddw a gwrthod ymadael o'r Llanfair Arms, Groes- lon. Dixwywyd ef i 7a 6c a'r costau.—Dir- wywyd John Williams, Groeelon, i 2s 6c a'r costau am fod yn feddw ac afreolus ar y 27ain cynfisol.—Thomas Roberts, Penygroes, a ddxrwywyd i bunt a'r costau am gyffelyb drosedd. I OARIO GWY TTFJB DRWrYDDED.— Oyhuddwyd Humphrey Hughes o gario gwn yn mhlwyif Bettws Garmon heb fod ganddw drwydded--—Erlynwyd gan Mr Thomas Win- slow, a diffynwyd gan Mr J. T. Roberts.— Dirwywyd ef i swllt a'r costau. YMOSIODIAD.—■'Oy'hudd'wyd William Wil- liams, Olwtyilxjntt, gan Ann Owens, o ymosod ami.—Eriynid gaai Mr Richard Roberts.— Dirwywyd ef i bum' swllt a'r costau.
Tnadlys Siroi Dolgellau.
Tnadlys Siroi Dolgellau. .DfYDD ISAD'WfLN.—Gerbron y Barnwr Evans, yr hwn a longyfarchwyd ar Tan y cyi- reithwyr, ar ei eisteddiad cyntaf, fel baffntwr r llys. HUGH PUQH YN ERBYN AORNFIELD. —lYr oedd Mr 'Hugh Pugh yn iJhs Arafield am y 8wm o 8p 6s 3c, dyledue fel yr honid am wahanol bethau, megds gwasan- aeth oexbyd, &Q. Dywedodd pe buasai Mire Arnfield he<b gadw y cerbyd gallasai ef fod wedi ei gwerfchu.—Mrs Arnfield, y ddiffyn- jddes, a ddywedai ei bod hi wedi gwerthu y phaeton yuill i'r hawlydd am 14p, ond nid oedd y clustogau wedi eu dychwelyd, ac yir oedd) ate wedi addaw gwneyd clustogau newydd1 iddti am ddim. CNidi oedd y phaeton yn ei suiiio; ac ni ddefnyddiodd hi o gwbl. Dywedodd y barnwr ei fod ef yn ystyried fod 3p 10s am y phaeton yn caei eu taflu o'r cyfrif, gan fed! y phaeton, ynl cael ei rhoddt yn lie y gig. Am y tal am fyned i'r AbeT- maw i chwi'io am siop i'r dditfynyddee, yr oedd yn y&tyried nad oedd yr hawiyddi wedi dangoe yn eglur fod ganddo hawl i dal. Felly, taflai yr hawl hrwlllW allan. Yr oedd yn rhoddi dyfarniad) am. y MyscJau a'r clust- ogau., y cvfan vn 40 58..
BANtiOR.
BANtiOR. BHYBIUFKEMAHPHL — OYNNALMYD I cyfarfod o bwyllgor gweithiol Cymdeitha.9 Rydd'frydol Bangor n08 Iau, pan. y pa«iwyd plieidLata o gydrymdeimlad a Mr Lloyd-George I yn ei brofedigaeiih ddiw eddar, a chyda tiheulu y diweddar Mr T. P. Lewis, yn eu trallod. Penderfynwyd cynnal eyfferfod cyhoddU8 yn y ddinas yn nechreu y flwyddyn. I IMlEODiDrWDtODt—Dfydti vawener, gerbron T. Lewis, Ysw., aH. Lewie, Ysw., oyhuddwyd J. I. Jones, Penyclogwyn, Bettwaycoed1, o fod I yn feddw ao afreolus, ac anfonwyd ef i gar char am 14eg diwmod.—^Dywedodd yr Arolygydd LRowtlands fod y dyn mor afreolus fel y gorfu i heddgeidwad a dhwech. o ddyn- ion ereiJl ei gario i swy d<llfa ya* heddgttdwaid. Y BWRDSD YSGOL. —Oynnaliwy d cyfar- fod y bwrdd ysgol nos Lun, 0 daJl lywydd- iad y Prifathraw OPieroe.—Cafwyd adroddiad oddiwrth feiatr Ysgol y Dysgybl Athrawon yn dyweyd fod 48 wedi ymuno a'r doepanth, I ac fod y gwaitih yn myned yn. mlaen yn dda. —iPendetrfynwyd prrynu darn o dir gan Warcheidwaid Bangor i helaethu Tsgol Glall adda. OREXJLONDEB HONBDIG. — Dydd I Merdher, getrbron J. B. Roberta, Ysw., a'r Maer, cyhuddwyd dau frawd, o'r enwau Tbeophifus ac Albert Griffith, o gremondeb ¡ tuagat eu plant. Dywedodd yr Arolygydd Rowlands fod y dynion yn nghyda'u gwxag- ¡ edd yn. cyegu drwy y nos mewn pabelilau a'r lan y mior, gear, Hirael, yn ystod yr ystorm ofnadwy a gymerodd le nos Fawrth.—Go- hiriwyd yr achos hyd ddydd MawrtSh, ac fonwyd y plant a'u mamau i'r tlotty.
BETHESDA A'R CYLCH.
BETHESDA A'R CYLCH. YR YSGOL SIROL.-flynnaliorld Hywodr- ) aethwyr yr ysgol uehod eu cyfiarfodi nos Weaor, dan lywyddiaeth Mr John WilliamB, Penlan. Galwyd sylw y llywodraethwyr, gan y pwyllgor adedladu, at ansawddi fregue rhanau neillduoldr adfeilad, yn neilldnol I ffeneatri ffrynt yr ysgal, y ithai sydd yn gollwng dwfir i mewn. Awgrymwyd gwell- iantau pwysig, ond pasiwyd i gyflwyno y mater yn 01 Ii r pwvllgor, er ystyriaeth belil- ach. Hysbvs.wyd ddarfod derbyn 208p oddt- wrth y llywodraetihwyr siirol, sef y gyfran hamiec-blynyddol dyledus o'r Mr i Ysgol Bethesda. Ymddengys fod yr arian hyn lawer iawn o amsar ar ol yn dyfod i law y llywodraethwyr lleol, a phaeiwyd, i erfyn a.r y llywodraethwyr sirol eu hanfon yn fwy pryd'lon, gan y byddad hyny yn rhwyddhau y ffordd i y cyfrifon yn eu hamser priodol. TVn wyd allan restx o waith a dyled- swydd y caretaker, a phasiwydJ i ychwanegu ei gyflog.
CAERGYBI.
CAERGYBI. BYGWTH3 LLADD.—Dyddi Sadwrn, cy- huddwyd Owen Thomas o fygwth IIadd Miss Ann Ellen Roberts. Ymddengys fod y cy- huddedig yn' arfer ymwcled a Westbury- mount, lawer gwaith bob dydd, ac yr oedd yn aehosi blinder a dyohryn parhaus i'r t«ulu.—Anfonwyd/ ef i garcliar am bythttfnotl.
CAERNARFON.
CAERNARFON. MOOLWROL. Mlae Mr Vivian Parry, j M.A., is-gapteni ac adjutant yr ail gatrawd Hampshire, wedi ei ddyrchafu i gwmni yn y gatrawd. Mab yw Capten Parry i'r Paroih John Parry, Plasynant. LW-NIG MEWN HEU&UL.—Nos Wener, aenh y liestr "Snowdon," Capten Richard Owen, i dir gerllaw ibar Irvine. Yr oedd yn llwytliog o lechi, a gorfuwyd ei thynu i hafan Irvine am ei bod yn gollwng dwfr. YR ARMENIAID —Deallwn fod Mri E. T. Owen a'i Fab, ar gais y pwyllgor trefol, yn bwriadu gwertihu. iLwyddau Armenaidd yr wythnos nesaf, er cael arian i'w hanfon i'r Armeniaid sydd. eto mewn lielyntion blin. IlL^iNG NEW Y'DD. — Dyddl Gwener, lansiwyd llong newydd a adeiladwyd yn, ddi- weddar yn Ala 'Las gan Mir Thomas Jones, Eleanor-street.. (Hon ydlyw y llong gyntaf a adeiladfwyd yn y dref (hon er's blynyddaa. Gelwtr hi ym "Idlris'' a deifnyddir hi i hwylio yn Mau Aberteifi a chulfor y Fenaa. DAMWAIN YN Y FFOUNDRI.—-Boreu ddjydd Llun, cyfarfu Morris Ellis, New- street, a damwain tra. wrth ei waith yn ffoundii De Wilnton. Rywfodd iieu gilydd aeth ei ftratch i mewn rhwng olwynion un o'r peiriaimaui, tynrwydi hit i mewn, a derbyn- iodd y truan. iiiweidiaupur dddifrifoi. Cymer- wyd ef i'r yspytty. MAiRWOLAETH MRS W. J. WIL- LI AMiS. IBoreu ddydd Sadwrn, bu farw Mrs WilldamB, priod Mr W. J. Williams, Minydon, yni 61 mlwydd oed. 'Bu yn wael am amser maith, ond ni feddyliai neb fod y diwedd mor agos. OydymdeimJlir yn fawr a'r teulu yn eu trallod. Oy iner yr angladd le yn Bethel ddydd Mericher. DAMWAIN RYFEDD. —Prydiiawn ddydd Gwemer, tra yr oedd! dyn, o'r enw Thomas Williams, o Benygroes, yn rhyddhau oeffyl oedd wedi ei gylymu ganddo wrth. un. o bolion porth yr Anglesey Inn, dydhrynrwyd yn aiicfail gan 8wn eigyd, a neidt'odd. Llwyddodtt i dyniu y porth ar ben Wil- gains, yr liwn a ddlexbyniodd niweaddau di- fritfol i'w ibetll di ysgwyddau. Olaidwyd ef i'r ywovtty., CViodd Mr Bray, landlord y ty, ddiangfa gyffyng rhag rayned o dian yr ad- feildon. Y OYLVflD'EttTHA'SAU iLtLENYDDOL. — Nos iLun, dlarllenwyd ipapyr gan Mir Robert Jones (Trebor Ionawr), ar "Gylmddwyr yr Eglwys" geifbron eel-odau, Cymd'eitiias Len- yddol yr Eglwys..—Adgofion am hen gymer- iadau" oedd testyn papyr dyddoroil a ddar- llenwyd gan. Mr 1-saac Williams, Ty'nycei, yn Mliendrtlf nos Fercher.—Nos Fawrth, cafwyd. dadl ar "Fanteision yr iaith Gyanraeg" yn Nghyindeithas Siloh, pan lywydd"wyd gan Mr Henry Jones.—T'naddododd y Parrch Stanley Jojies aneixihiad rhagorol ar hawiiau Ciist oddiar ieuenctvd Cymru, yn 'Nghapel Salem, non Ferdher. YNADLYS BW-PDEISI-OL.-Dy,dd Llun, gerbron v Maeir ac ynadons eteill, cyhuddwyd Daaiiel Kelly ac Aiex. Ooirison o gadw cwn h-eb drwydded. Galwyd arnynt « dalu v costau. Am y cyfryw drosedd dirwywyd Jane Williams, Temperance Mawr, i Is a'r c,ostau.-Gorfu i Thomas Jones, AngeJ Vaults, a Hugh Hughes, Rae's-couri, dalu y costau am i'w simneau fyned ar dan yn ddamweiniol.—Dirwywyd Griffith Jones, ironmonger, StrydJ-y-fulyn, i 2s 6c a'r costau am ddodl nwydda.u o flaen ei sdop, yr hyn oedd yn rhwystr i bobl gerdded.—Cyhudd- wyd,, Ann Parry, Holywell-terrace, o ladrata darn o bren, gwerth t;iir ceiniog, peithynol i Mr Robert Thomas, adeiladydd. Dywed- odd Mr CLffter, yr hwn a ymddangosai drosti, nielt ei gymeryd) o'r fan lie yr oedd a wnaeth er ei gadlw nes y dleaiad Mr Thomas yno. Taiflwyd< yr adhos allan.—Dirwywyd. y rhai canlyiiol am feddwdod:-Evan Evans, Greengate-street, lw,, a'r oostau; Thomas Hughes, Stryd-y-tLlyn, 2s 6c a'r oostau Wm. Roberts, Orownv-street, 2s 60 a'r costau ac Owen. Hughes, 2s. 6c a'r oostau. Am. gyfryw diroseddau anfonwyd. Margaret King i garcliar am saith niwniod, a William Wil- S'amss yr Jiwn fu gerbron yr ynadon 56 gwa,ith yn flaenccol, am fis. BUDD-GYNGHERDD.—Noe Ia.u, yn y Guild Hail, cynnajiwyd budidi-giynghexdd. neiLlduol o Iwydldifainus, yeT elw oddiwrth ba sin .A, elai i) gynnorthwyo Mr Richard Hughes, WTilliame-streefc, yr hwn a gyfaifu a damwain boenus yn. Cbwarel Dinorwio oddeuta 10 mis yn ol. Llywyddid yn wir ddeheuig gan Mr William Roberts, Min- manton. Cymerwyd rhaai yn y cyngherdd gan Mri J. H. Dew, Padarn Lewis, R.A.M., Ap Glaslyn, Miss M. M.Hughea, Cwmyglo; Mr A. Corrison, Ap Eos Mbn a Thelvnorea Arfon, y Carnarvon Male Voice Party, dan arweiaidad Mk John Cottrell; Seindtorf 3yd4 FiactaQiwn 31 Royal WeJctti Fusiliers, a'r Matilda M&le Voice Party, Chwarel Dinorwio (Boef ei ddiveddlar gyd- weithwyr), dan arweiniad Mr Hugh Jones, Waenfawr. Giorlanwydi y neuadd erbyn adeg dtohreu, ac yr oedd1 yn amlwg fod cydf- ymdeimlad yn rhedeg drwy y cyngiherdd tuagat y gwrthddrych. Yr oedd' dadgan- iadau Mr Dew a'r Ap Glaslyn yn rhagorol, a gwnaeth yr oil o'r cantorion ereill eu gwaith yn garanoladwy iawn, ac yn cael der- byiiiad da gain y dJorf. Ar gynnygiad Mr J. R. Pritchard, U.H., a chefnogiad' Mr W. H. Jones, Packet House, tryaorydd y pwyllgor, pasiwyd pleidlais gynhes o ddiclch- gsrwoli i bawb am eu cynnorHiwy i wneyd y cyngherdd y faith Iwyddiant. Da genym dldeall fod ei gyn-gyd-weithwyr w-edi gvv-erthn swm sylweddol iewn o docynau vn y chwar- el MARWOL.&FNU-AXT. Boreu ddydd Mawrth, bu tfarw Mrs Oapten R. Jones, Nortih-road, yn yr oedran cynnar o 29 mlwydd. Cymerwyd Mrs Jones yn glaf tra 'ar fordadth gyd;ll,ï gwr. Yr oedd: yn aelod ffyddlawn o egkwTs Oastle-square, ao yn barchus iawn gaai bawb. ai hadwaenai. Oyd- ymdeimHr a Ghapten Jonffi a Mr Alex. Fraser (ei tihad), yn eu txaqlod dwfn. Oladd- wyd ei gweddillion marwol yn Llanbebltg ddydd Gwener. Dydd Sirl, bu farw Mr John Jones, Bryn MeiZion, yn 69 mlwydd oed. Yr oedd Mr Jonee yn ddiacon ffvdd- lawn yn Jeiulah, a ohymerai ddyddordeb dirfawr mewn materion. cyhoeddus yn y dTef. Tra, yn byw yn siir Ddinbych yr oedd yn aelod o Fwrdd Gwardhtidwaid RhutJhyn, ac, hefyd, i Fwaxld Yogol Dyffryn CSwyd. Dydd Mercher, am un ar ddeg yn y boreu oymerodd yr angladd le. yr hwn oedd yn un eyhoeddus i ddynion, pryd y daeth llawer iawn o gyfeiJlion yr ymadawedig yn nghyd i hebrwng ei weddillion marwol i fynwent Oaeatihiraw. Trefnwyd yr orymdaith fel y canlyn —Gweinidogion a blaenoriaid ar y blaen, yna. yr eior-gerbyd, yn, cael ei dilyn gaii dri o gerbydau, yn cynnwys teulu a ohyfeillion, ac yn dilyn pa rai yr oedd y dynion yn cerdded wrth dau a dau. Gwas- anaethwyd yn yr angladd fel y canlyn —Yn y ty darllenwyd gan y Parch D. Hughes, Castile-square, a gweddiwyd gan y Parch W. R. Jones (Goleufryn), Engedi, ac wrth y bedd darllenwyd gan y Paroh R. Humphreys, Bontnewydd, a gweddiwyd gan y Parch J. E. Hughes^ Siloh. Oymerwyd gofal y cyn- he/brwng gan y Parch R D. Rowlands (c.V1- thropos). Y COTTAGT5 HOSPITAL."— Dymuna v pwyllgor gydnabod y"> dl ol cbgar y rboddion canlynol: Tl- Marqnis of Aiglesey, £5; Miss Pugh, Brynmenai, £1 1, Mies Roberts, Dinas, £ 1 Is Mr Ro- bert Newton, Sunnycliff, 21 lp; MislI A. M. EcwarOs, Twthill, 10s Mr Thomas Hughes North and South Wales Bank. £1; Mr Tfcomaa Jones, Brynafon, JB1 Is; Christ Chnch, £3 18s; Friend, 10s; Dr John It. Williams, Brynhyfryd, Penmaenmawr, £ 1 Is the Hon. Mrs Wynne Jones. liaTe, apple jelly, papers, &c. Mrs Darbishire, flowers Miss Wat-kin Roberts, vegetables asd flow- ers; Miss Newton, Samir^ijf, "H)me Cii.itMiss Owen, Ty Ooch, sack of pot.a- toes: Miss Roberts, Brynmo-fa, black cur- UIlt jam,- Roberts. Gar.ions Arms, old linpl; Mass Edwards, TwfliU, two cwt. of ():; Mrs Olemenger. Coedinavr, souu, and 15s to pay for patient; Mr T. Morgan beautiful little harmonium, flowers, and vege- tables Miss Jones, Glanseiont, grapes Mr Trevor Hughes, Glas^oed, one dozen shirte; Mise Cocker, Royal Hotel, basket of flowers, 811"- V celery, and periodicals; Miss Pugh, Bryn- menai, books and papers; Mr Lloyd W. G. Hughes, Coedhelen, two brace of pheasants, and one brace of partridges; Mrs Parry, Plasynant, grapes; Mr Edward Parry, build- er, vegetables; Mr D. W. Davies, Bridge- street, Sankey and Moody Tune Book; Mrs Williams, Gwylfa, strong iron bedstead and mattresses; Mrs Hugh Roberts, Uxbridge- square, "The News;" Mrs Dr John Wiliiams, eggs; Colonel Ruck, "Daily Graphic;" Mrs Poole, 'Bryneglwys, 7s 6d to pay for patient; the Rev W. R. Jones (Goleufiryn), books, &c.
CRICCIETH.
CRICCIETH. DIRWElST.—Mae yr achos dirwesfcol yn myned rhagdldo yn y dref. Cytnnelir eleni efto gyfarfod) bob piydnawn Sabbath. Noa Wener, cynnaliwyd cyfarfod cyhoeddiia o dan nawdd cymdeithas ddir- weKtol y merched. Arw-r y cyfarfod oeddi Da* Rowlands, Llanaelhaiarn, a ohafwyd araertih ganddo or wyddoniaeth y pwna
FFESTINIOG A'R CYLCH.
FFESTINIOG A'R CYLCH. DAMWAIN.—Ffrwydrodd twll i wyneb H. Hughes, Owmbowydid-road, yn Chwarel y Diphwys, ddydd Mawrth. Ofnir ei fod wedi tori ei fraicli a'i goes. YN RHAGBARATOI.—Y mae cor enwog "Undebol* Brynlbowydd, tan lywyddiaeth Mir W. G. Davies, yn rhagbaratoi at Eisteddfod Meirion, gyda rhagolygon am ganu campus. PERSONOL. —'Y mae Mr J. M. Griffith, Edmunt-street, wedi pasio amryw raddau cerdd'oroil, tan. arholiad Mr J. G. Thomas, Blaenau. — Y mae y bardd pert "Athron'" wedi symud i Fangor. CfYFiNEiWID ETO.—Y mae Mr R. D. Hughes, Pencafnau, Dolwyddelen, wedi ym- adael 0 fod: yn oruchwyliwr yn Rh-iwbach, fel olynydd Mir R. G. Prichard, a Mr James Wiliiams, Owm, un o weithwyr y chwarel, wedi ei benodi yn ei Ie. GWILAW, Ate.—Ar ol y sychder mawr oaed gwlaw a lanwodd y llynau, oedd i fesur wedi myn'd yn isel, ac a fuasai yn fuan yn dtebreu prinhau. Gwnaeth yr awelon tuar Stibbath niweidiau mewn mwy nac un cyf- u'iiad, a bu colled. PEDAIR, AO NID TAIR BLYXEDD a ddylasai ein paragraph am ysgoloriaeth Bal- liol i Ifester Idwal O. Griffith, Glanypwli, fod. Llai o flwyddyn hefyd, &ef 17 ac nid 18 oed, fel y tybiem, yw ei oed hefyd. Da iawn. Y mae y tad, Mr E. Griffith, wedi cael llu o longyfarchiadau, ac yn eu. mysg un oddiwrth Mr L. J. Roberts, H.M.L DAL Y "PRY LLWYD.' —Bu helfa ddon- iol a. lied chwyrn rhwng cwn Mr Hugh Ed- wards, Fotty a Bowydd, a'r "pry llwyd" dewr, a amddiffynai ei hunan yn wroJ yu ei loches ger Brynmawr, Maentwrog. Cafwyd orwyddion o symudiad y "pry" ddydd Sad- wrn, ond ddydd Lun y bu. y frwydr, a der- fynodd mewn niweidiau poenue i goesau y cwn 8IC i fywyd y creadur yn y diwedd. Pwyswyd etf a cfiiaed ei fod agos i d1\ít" phw ys ar hugadn. I Y PARCH PRICE UOWELLB (A.).— Drwg genym deall fo,d sefylifa iechyd ao oedran, &c., y gweinidog da a sylweddol uflhod wedi peri iddo nos Sabbath diweddaf roddi ei ofal 0 eglwy Iwyddiaamus Jerr..S4ilem i fyny. Y ma,e Mr Howells yn y wciuidog- aetih er's 50 mlynedd, ac yn gofalu am rr eglwys uchod er's 28 o flynyddoedd. Da gan bawb ddeall am y teimlad caL-cd g yn yr eglwys a'r gynnulCeidfa 8It eu hoot" weinidog. ANGLADD MR ROWLAND ED- WARDS.—Yr oedd y cynnulliad yn Huosog iawn, yn Nghapel Bowydd, yn yr oiymdaith, I ac yn iMynwent Bethesda. Gwiinyddwyd gan y Parclin R. J. Williams, W. Jonee, Tre- I madog (Traws'tynydd gynt), D. Roberts, Rhiw; D. Jones, Garegddu; R. R. Moiris, a Samuel Owen, Mr R. Roberts, Bowydd (cyd-swyddog), a Mr Robert Jones, Bethesda. Yr oedd broil yr oil o weinidogioo y dos- parth yn bresennol. Pawb yn rhoi gair da i'r ymadawedig. OYHOEDDIAD GUTYN EBRILL. —Lied awgrymir yn lied sicr. os byw ac iooh, mewn Uythyr dyddorol o• eiddo ei ferch "Jane." yn awr Mrs Pugh, at ct chyfeilievs, Mm Morgan, Canton House, Ffestiniog, o fwriad y bardd hi ferch "Gwladyis," o vmw«led a'r hen I ardal, a fod eu cyhoeddiad yma. adeg yr Eis- teddfod Genedlaethol 1868. Ða. gan In fydd eu gweled. Gyda Ifew, canmoliaeth a rydd Y ^Dravod" am ddeheurwydd "Gwiadys" yn y cyfa-rtod ysgol yn "Bryn Crwn" yn holi y "Rlhodd Mam" diwrnod y "Cyfarfod Ysgol eymysg o (M. C.) ac (A.). OR "OYLOH. '—Y mae geleuo (a lam pan) wedi ei ddechreu yn Maentwrog, ac yn peri boddhad.—Bydd Miss Greaves yn symud o Brynmawr i Plas Isa, hen gartref Mr Row- lands, D.H., yn Penmorfa.—Bu cyngherdd da yn Talearnau gan y cor a chory plant, tan arweiniad Mr J. J. Thomas. Lly*ydd, Mr E. M. R'dberbs, U.H. arweinydd, Bryfdiir.— Gresyn i'r annbrefn meddwol a arweiniodd' i'r fath ddirwyo ddigwydd yr un noson.—Yn Pexumachno caed darlith dda y Pauh I. M. Jones I.C.), ar "George MuUer." — Bu, I hefyd, te parti tsra llwyddiannus yn y Neuadid: Gyhoeddus prydnawn Sadwrn, i blant Yegod yr M.C. CIRBULONDiBB AT BIANT.—Y anae yma. ganghen o'r Gymdedthas er Attal Oreu- iondeb at Blant wedi ei sefydlu. Yn y cyf- arfod eyhoeddus o'i plilaid caed sylwadau a ffigyrau pwysig gyda golwg ar hyn gan y Oadeirydd, Mr O. Jones, Erwfair; Dr Richard Jones (dau warcheidwaid); cyn- nrychiolydd y Faro Gymdeithas; y Parch B. Waugjh Mis Roberts, Dolawel; Mrs Jones, Brynmarian; a'r Mri R. O. Jones a W. LI. Rciberts, cyhoeddwr. Dewikwyd y rhai a ganlyn fel pwyllgor:—Mirs Newton Jones, Mrs Roiberts, Dolawel; Mrs Roberts, Rhiw Mrs Williams, Bryngwyn; Mrs Jones, Bryn- marian Mrs. W. P. Evans, a'r Misses Wil- liams, Maenofferen a'r ddwy Misses Pierce i fod yn ystgrifenyddesau. HELYNT Y PHIRIANNWYR. —Prydr nawn Sadwrn, cynnahwyd cyfarfod yn nglyn a'r lielynltJ uchod. Iilywyddid gan Mir Da.vid LII. Hiimphreys. Cynnygiwyd penderfyniad gan Mr T. R. Davies, Beth- ania, i'r perwyl fodl y cyfarfod yn dy- I muno gwasgu ar ehwarelwyr Ffestiniog a'r cylcht eu dyledswydd o estyn cynnortbwy dioedi i'r pedriannwyr.—Cefnogwyd gan Mir R. J. Williams, a phaeiwyd ef yn un- frydol.—Cynnygiwyd penderfyniad) gan MT David Hughes, cefnogwyd gan Mr Richard Griffiths, ategwyd gan Mr D. R. Daniel, trefhyddJ; a Mr W. H. WiDLaims, Betih- esdU. yn diatgan maii dyledswydd pob chwarelwr yw ymUIlQ ag Undeb y Ohwarel- wyr. Pasiwyd yn unol. CRYBWYLLION. —Y mae mvyddogion Method is tiaid Calfinaidd y dosparth (Blaen- au) wedi cyfarfod i ystyried y cwestiwn o adeiladu capel newydd eto.—Parha tai yn biin, ac nodi oæ ytmdreoh yohwanegoil yn cael ei wneyd at gyflenwi yr angen trwy adeiladu, er y rhydd un tirfeddiannydd 100 end' un o flwyddi fel prydles.—Y mae Dawn cymaint ag arfer yn teithio gyda'r trenau nosawl ar linellau y London a'r Norths West- ern, y Great Western, a Ffestiniog i Dol- wyddelen, Betewfeycoedj Llanrwst, Maen- twrog, Trawsfynydd, y Penrhyn, a Phorthr ) madog, o'r gweithwyr, fel maillawn a drwi yw y tai yn awr yn y cynon hyny.—Gyda thrymder y derbyniwyd y newydd trwy yr "Herald Cymraeg" am farwodaeth yr hen gyfaill, Mr W. H. Williams, yn ngodreu yr Andes. MARWOLAETH MR ROWLAND ED- WARJJS.—Ar ol maith cystudd a blynydd- oedd olesgedd, ddydd Sabbath, yn y Market- square, Blaenau, yn 70 mlwydd oed, bu farw Mr Rowland Edwards. Bu vn amryw far'sn yn byw yn ystod ei oes yn Trawsfynydd, Llandeewyn, Tanygiisiau, ac am y rhan olaf o'i oes yn y parth ucthod. Yn mhob mail cvfrifid ef yn ddvn meddvlgar, vn dduwinydd da, ac yn Grisltion dissrlaer. Yr oedd- wedi ei alw hefvd i wasanaethu fel blaen or gyda'r M.O., cyn. ac wedi dod i Ffestiniog, ae I yn dra ehymeradwy yn nihyflawniad ewydd. Yn ei berthynas a'r Ysol Sabbath ol cvfarfod g-weddi. TT oedd yn un o'i "tvwysogion." Dygodd deubi lluosog i fyny. ac yn eu mysg rai meddylgar a defnyddiol fd .t- .u ynt«.u. Yn ei angladd vn Bethesda, ddvdd lau, gvvunyddwyd gan y Parch R. J. Wil- liams, &c. CYFARFOD DADLEUOL, &c—Bu O'a.1) Obeithlu Jerusalem (A.), gyfarfod cystadieuol bywiog, ipan y Uywydidai Mr John Morgan, Canton House.—"UrdxlaK Llafur" owld testrn papyr Mr E. Davies (Cadfael), yn Nghjm- deathas Seion (B.).—Ar "Newvddiaduro1). Cymreig, yn cael ei agor gan Mr O. J. Owe- y Post-office, oedd yn Nghymdcithjas y Rh'w (f.C.). Gted adroddiad gan Miss Kate M. Edwards, hefyd.—"Noson SEned.dol" oodd gan Gymderohas y Gwyr Ten a inc.—Yn Penuel (M.C.), papyrau "Samuel, &c. gan Mr E. Davies, Penlan "Barddoniaeth Llyfr y Poolmau, Mr E. Hughes.—Yn Betael (A.), dadi: "Pa un ai mantais at anfantais ymrtriadi trydydd parti ?' o blaid Mr E. Edwards, 'Sun- street; yn eifljyn, Mr M. Jones, Sun-sweet. Un o fwyafrif 0 blaid y cynta.f."IIrfr Sam- uel" yn ei waha-nol nodweddau tan Cvm- deithas Engedi (M.C.). Siaradwyr", y Iri M G. Roberts, ac Isaac T. Davies, MJelwvn View. DAMWAIN DDIFRIFOL GER YR AR- ENIG.Prydnam1 dlydd Llun. fel yr oedd tren nwyddau gyohwyna. o'r Bala ddeng myiij-d i dri o'r gloch, wedi bod. yn troi gwagen o'r neilldu yn ngorsaf yr Arenig, cyoihwynwyd o dan y dybiaeth fod pob- peth yn iawn i fyned yn mlaen ar y daith aan Tfrawfefynydidi, ond yn. lie Ix-d ar btrif linell, yr oedd y tren ar y gangen chwith, ac aeth gyda nerth yn erbyn y top block, gan daflu y peiriant a'r cerbydau ar ochr y brif linell. Torwyd darnau o bedwar bys y taniwr—Walter Perkins, Amwythig, yn glir i ffwrdd, ac anafwyd Evan Davies, y gyr- iedydd, yn dost iawn yn ei glun. Attal- iwyd y drafnidiaett.il am droe bedair awr, ag achoswyd cryn niweidiau i'r gwageni, y peir- iant, a'r llinell. Daeth peiriant o'r Bala, yn ddiatreg gydSi meddyg i weini ar y ddau, y rhai a. gawsant ddiangfa wyrth- iol. Dydd Mercher, liwyddwyd i fynedl a'r ^euiriajit yimalith, kr yr hwn y mae cryn waith adgyweirio. Yn ffoduei, nid oedd end. y ddau uchod yn y tren. Ovnnelir ymchwiliad i'r mater n or fuan ag I y bydd hvnv vn bosibl. Y GYMDEITHAS ENWFIRIAWL.— Oynnaliodd y gymdeithas lion eleni ci chyfar- fod dan yr enw "Noswaith dditfj-r gyda'r Pysgotwyr" a noswaitdv dd"tyr a brofodd yn mhob ystyr—i'r gwrandawyr yn gystftl ag i arlwywyr y don1,au. Rhoddwyd amryw- iaeth dtgyifflyb gan yr "art.istes'" a ohafwyd ty gorLawn. Cafwyd sylwadau priodol gan DT Roborts, Isallt, y llywydd, parfched am- can ac ymdrech y gymdeithas, a. I fod vn gobeithio y gwnai yr arddangosiad helaetih o gefnogaeth yr ardal, ddangosir trwy y eyng- herddau blynyddol, rhoddir argraph ddofn ac effeithiol ar gydwybodau y "poachers" a'u hattal i yppeilio ac annih'reithi' eiddo eu cydweitbwyr, beth bynag, caxiys gwneir y I gymdeiiJiias i fyny bron yn hoilr.-l c: weith- I wyr. Hefyd cyfeiriodd at haelfrvdigrwydcl arferol Mr Oake-ley, yn addaw rhoddi i ni y gyfran 'dd-erbymai ef gan geidwaid yr afon- ydd, at amddiffyn y Ddwyryd (cymeradwy- a-oth).—Arweiniodd Mr Newton Jones (Noitih and (South Wailes Bank), yn ddeheuig eg yn ddoniol fel arfer, a ehyfeiriodd, mewn gein'an pwrpasol, e n teimiad o golli Miss Williams, Wynne's Arms, fel ein hen gyfeil- yddes a "dliwaeT" yn yr aehos or dochieu eto, llawenychai ein bod mor ffodus a sicrhau gwasanaebh Miiss Owen, merch i bysgotwr, ac aelod ffyddlon, yr hon nid yw ond pur ieuanc, ac yn eyfeilio mor gywir a oh a da m ed chwareuaeth ac sydd, yn syndod. a. chym- eryd i ystyriaeth y imanteision mae wtdd gael hyd yn hyn. Darfu i Mr Jones, ei chydymaith yn y ddeuawd agoriadol, wneyd ei waith yn ardderchog hefvd. Cawsom soloa ar y delyn gan Delynores Lleifiad, a phennilJ- ion gan lMri Evan Ffestin Jones a Mr W. O. Jones. Ni raid i'r rhai hyn wrth ganmol- iaeth o ran y mae gyda hwy amser. Hetfyd Mr Daniels, yn dynwared cornet wefusau, yr hwn dynodd y ty i iawr yn. deddhion, yn gystal a'r "Gamallt Glee Sing- ers" bigot-iphoiies, yn dyn wac-ed brass I band. Peth araiffl newydd hollol o -dd 16 o ysgo-orion (gwyr t'eu»ino) Ysgol Nos, L'lan I Ffestiniog, yn myned trwy yr Indian Club a'r bar bell drills, mewn modd meistrolgar, yn dangos eu bod wedi cael hvil'orddiant da ao wedi ymroddi i'r gwsi th. Yr oedd yr olw lanwaitJh ag ystwytihgryf arnynt yn myned yn eu crysau gwynion a'u sashes yn aynod o effeithiol; a ohafwyd sylwadau pwrpasol gan y llywydd ar y perfformicd o bwynt iechydol ac addysgiadol, gan ddisgwyl y cawTt weled gwyr ieuainc B'laenau Ffestini>g yn cymeryd i'w hetfelychu. Cawd cyst.id.enaeth dda ar "Caj-adog" (It. S. Hughes\ a Mr W. Davies, Cae'rblaidcL, yn ei hwyli u: yn beirniadu a. fflachio ei ffraiethiseb disglaer &r- feroL Cawd Treborfab a t awdl flvny idoi ar y 24ain yn ddoniol fel airferol. Daeth Misa Edwards, Tanvgrisiau (merch i bvsgo&wr eto), i lenwi diffyg, yr hyn a wnaeth ir.ewn model chwaethus a. meistrolgar. Miodd idi Mr J. E. Williams, Penrhyndeud.raetih, adioddiadau I beilwng ohono ed hun fel meistr ar ei waith. Gan ei bod yn noswaitih mor anarferol o wlrb i'r gwrandawyr ddod i'r cyfarfod, barnai y doctor yn ddoeth tori y cyfarfod yn fyr. Er byny ni ddangoewyd unrhyw barodrwydd i ymadael gan mor foddhaol oedd y gyn- liulleidfa luosog a piiiarohus ar y doniau. I Brfynia y gymdeithas yn y modd helaethaf gydiiaibod eu caredigion. I BWRDD YSGOL. DYDD SAD^TltN.—Mr E. P. Jones, U.H., yn llywyddu. OWYN.—Datrllenwyd Qlythyr oddiwrtii Mr F. P. Dodd, M.A., prifathraw yr YsgoJ Ganoiraddol, yn ewyno am ymddygiadau! rhai athrawon sydd yn yr ysgol yn cael eu haddysgu. Yr oedd cwyn wedi bod yn nghylch rhai ohonynt o'r blaen.—Pasiwyd fod eu hachos yn oael ei ystyried. gam bwyllgor. TORI I FYNY.—Pasiwyd fod1 yr ysgoJ- idn yn tori i fyny am bythefnos yn ystod y Nadolig oherwydd cyflwr iechydol yr ardal. METHfU OYDWEfLED. —Yn adroddiad) rheol wyr Ysgol Maenofferen, hysbyswyd fod cyngherdd i gael ei gynnal, ac fod tal i'w. ] godi am fyneoiad i mewn, yr dw i fyned at bwroaeu perdoneg i'r yngol. Oredai llaweS o'r aelodau nad teg oed'd i rieni plant dalu am fyned i'r cyfarfod hwn. Os oedd piano I yn angenrheidiol i'r ysgol, yna. dyIed swydd y bwrdd oedd prynu un. Amheuai rhai mai gwastraffu amser yr oeddynt tiwv bara- I toi at y cyngherdd; gallent ddefnydddo yr amser i well am can.—Pasiwyd penderfyniad i'r perwyl uehod i'w anfon i'r rheolwyr. ADRODDIADAU YR ARHOLWYR AM YR YSGOLION.—Derbyniwyd yr ad- roddiad uohod, yr hwn oedd yn foddhaol iawn- Enillwy<l grants fel y canlyn.: — MSanod, 376p Maenofferen. 765p 10s; Ysgol Uwehraddol y Merohed, HOp 3r; 6c; Tany- grieiau, 346p 14s 6c, sef y grant uchaf yn mhob engraipht. Pasiwyd, yn nnfrydol, j longyfarch yr athrawon am v safle arbenig mae yr ysgolion wedi eu heaiill y flwyddyn hen. BENTHYCA.—Hysbyswyd fod Bwrdd Addysg yn caniatau i'r bwrdd y.c<rol fentliyca 3000o at. adeiladu Ysgol Uwchraddol y Merched. PUPil, TEACHERS^—Daeth v Parchi R. J. Williams a'i gynllun yn mlaen er dewis pupil teeche-rs i waeanaeth y bwrdd. Ar ol ei ystyried am gryn amser pasiwyd
- rf"LTiANGEFNT.
rf" LTiANGEFNT. YMADAWIAD Y PAROH OLIVER HARDING, B. A — Noel Sul, yr oedd Eg- lwys Llangefni yn orlawn i glywed pregetht ddiweddaf Mr Harding fel y eur^d ivnaf. HANNER GWYLi Y SIOPWYR —Mae holl f«-«na^hwyr y dref wedi daffan eu parodrwydd i gau eu gwahanol fasnachdai am ddau o'r gloch pob prydnawn Gwener, yn lie am bedtwar fel yn bretrennol. Mae cryn ganmoliaet.h yn deilwng i'r Meistri O. Trevor Williams, E. H. Thomas (Llythyr- dT), ac E. Jones (Rose- House), am alw ivdl,1r holl fastiachwyr. yn unol a phen- derfvniad v cvfarfod eyhoeddus a gynnal- iwyd yr wythnos ddiweddaf. d' (Parhad ar dudalen 8).