Yr Herald Cymraeg

jgr Herald %mrueg DYDD MAWRTH, MEDI 13, 1904. GALANAS LIAO-YANG. Tro dy gefn, ddarllenydd mwyn, at y gogledd, fte edrycli tua'r d. Estyn dy fraich aswy allan, -onct oadw dy benelin ar dy galon. Rhwng y bys a'r bawd y mae Porth Arthur rhwng y Ibys bach a'r trydyd'dj bys y mae Dalny, Ger dy benelin y mae Niwchwang, hanneT y ffOTddl rhwng dy benelin a't'h ysgwydd y mae Liao- Yang. Ar gymal dy ysgwydd y mae Mukden, ar dy ben y mae Kirin, ao ar gopa dy bet y mae Harbin. Dyna nhw, ynte—Perth Arthur, Niwchwang, Liao-Yang, Mukden, Kirin, Har- bin. Mae rheilffordd a fforddl gyffredin yn Ily rhedeg drwyddynt yn gyfochrog, i'r gogledd o Borth Arthur i Harbin. Yna, y mae cysylltiad n'r fforddl haia,rn fawr sydd yn croesi Ewrop ac Asia. o'r gorllewin i'r dwyrain—o St. Peters- burg i Vla,divostock. Croesir y .rheilffordd o tPorth Arthur i .)fuk<Iien ,gan ddlwy afon fawr- sef y Taitse y tu gogled-dol i Liao-Yang a'r Hun y tu deheuol i Mukden. Tua diwed'd Mai, yr oed'd y Japs w-edi cau I oamgyleh Porth Arthur. Tua c'hanol Mehefin, anfonodd y Rwssiaid! fyddin, dan y Cadlywydd Silek-elberg, o Harbin i gymydogaeth y ddinas warchaedig. Nid yw'n debyg y bwriadent, a chyn lleied' byddiin, estyn ymwared i'r ddinas. On-d bwriadent roi tipyn o waith ymladd i'T Japs, a llwydldasant. Nis gallai'r ymosod mor ffyrnig ar Porth Arthur a phe na buasai gelyn araH tu ol i'r ymosodwyr. Gohirio cwymp y ddinas-dyna'r amcan, ac hyd heddyw, er ffyrniced y brwyd.ro gwaedlydl ar for a thir, ni fedrodd yr ymosodwyr enill yr amddiffynfa. Nid oeodd y Rwssiaid yn bared1 i ymladd mewn gwirionedd cyn deohreu Awst. Yr oedd maes y gwaed chwe' mil o filltiroedd o'u pencadlys, iheb ond Hinen sengl o Teilffordil at gludo mil- wyr, meirch, a magnelau. Parotach lawer oedd y Japs. Yr oeddynt Jrwy wedi gorchfygu ilongau Rwssia; felly, gallent gludo milwyr a ,pnob fheidiau at y gad mewn Ilongau i borth- iaddoed'd cyfleus, beb fod yn mhell iawn odkii- cartref. Tywalltasant eu lluoedd i'r llain o dir tu ol i Porth Arthur. (Edrycli iar dy arddwrn, ddarllenyddl mwyn!) Rhanwyd y lluoedd yn dair rhan—y gyntaf at ymosod a-r Borth Arthur, I yr ail at fyned tua'r gogledd i wynebu Stuckel- iberg, a'r drydedd at .sefyll yn y canol i gyn- northwyo'r gyntaf neu yr ail, fel y byddai galw. Aeth rhan o'r drydedtd ga,d.ran tua Phorth Arthur, ond aeth y rhan fwyaf tua"r gogledd. I Y peth cyntaf y bu raid! iddynt ei wneyd yn y gogledd oedd ymooodi ar Liao-Yang, dinas ar prastiadedd. Yma, yr oedd Kuropatkin, prif gadfridog Rwssia, wedi adleiladlu eaerfeydd' en- la-TFr. Yr oedd gaDdido tua 200,000 neu fwy o filwyr, a thua 500 o fagnelau. Gyferbyn ag ef pedd byddin Ja.pan-tua 250,000 o filwyr a Kiua 600 o fagnelau. Rhanwyd yr olaf yn dair cadran-y ganol (dan Nodzu) gwydiderbyn y Rwssiaid; yr un ar y cawith (d'an Oku) yn eeisio ymosod ar ochr dde y Rwssiaid; a'r un at y dd'e (dan Kuroki) yn ymosod. ar ochr chwith y Rwssiaid. Am bum' niwrnod (sef o Awst 24ain hyd Awst 28ain) bu brwydro echrydus, a bu raid i gadranau blaen y Rwssiaid encilio. rAm ddeudd'ydd wedfyn, ceisiai'r Japs, yn egniol Odiaeth, amgylchynu bydidin Rwssia. C-eisiodd jpadlran Kuroki yn arbenig, groesi'r afon Taitse, jR tu dwyreiniol i'r ddinas, ac ymdeithio tua'r gogledd, gyda'r bwriad o gymeryd meddiant o'r irheilffordd y tu ol i'r Rwssiai-di a chau pob llwybr diane. Gwelodld Kuropatkin ei beryg! mewn pryd. Nos Iau, Medi laf, gorchymynodd pfe i'w filwyr encilio o Liao-Yang. Mae'n ifeaid ei fod wedi trefnu o'r cychwyn, canys diangoctd), y fyddin yn byno(I hwylus, a methiant hollol. Iu cais Kuroki i'w dal mewn magi. Ciliodd KuTopat-kin a'i fyddin i Mukden. Y mae'r Japs lyth er hyny yn ei ymlid, a'r gred yw yr encilia KUTopatkin yn mhellach eto, gan nad yw Mukden yn gaerfa gref. Yn ol y gwybodiision, ymleddir y frwydir nesaf yn Tie Ling, rhyw Ih'anner can' milltir i'r gogledd o Mukden, gan fod! yno le manteisiol i'r amddiffynwyr. Er na phenderfynwyd dim gan y frwydir hon, eostiodd filoedd lawer o fywydau. Honir fod y Japs wedi colli ugain mil o wyr, a'r Rwnssiaid ibanner can' mil. Pan gododd yr haul foreu Sul, Medi 4ydd, dadlenodd olygfa echrydus yn Liao- Yang. Yr oedd gwersyllfan y Rwssiaid ar dan a chaddug yn gordoi yrlhen dref. Ymguddiai y Ohineaid, He byna.g y gallent, ac yr ,oodd! y Japs gorluddedig yn goTwedd o gwmpas eu t-anau yn y maesdrefi. Ni saethwyd ergyd o'r gaerfa- y;clivrrnod hwnw, ac nid oedd Rwssiad i'w gan- fod yn Tinman oddigertli, yehydig ystelcwyr wedi ymwisgo mewn diwyg Ohineaidd. 0 fewn ycli- ydig filldiroedcl, yr oedd y brodorion yn brysur yn y meusvdd yn cynhauafu cnydau. tofeithus o yd. Mor watianol yw cynhauaf y milwr a chyn- ihauaf yr amaethwr!

EcCirys efto yd'yw'r newyddtoi1 o Armenia. Ar pail adJrodJdjadau hynod fa.nwl a tlieihvng o gred, hysbysir tfod dros saith mil o bobl wedi lladd yn ddiweddla.r gan y Tyrcod yn ardal Saseoun. yn Macedonia, nid yw'.r eoll ar fywydau gy- Tnaint ag yn Armenia; ond mae'r difrod ar eidldo yn llawer mwy.' iGwarth i EKvrop yw goddef a cbefnogi'r Sultan yn ei erchyllwaith a gwaradwydd arbenig ydyw i Bryiain, canys imgymercdid Argliwydd Beaconsfield, yn X^liyn- nadledd Fawr 'Berlin, a'r gorohwyl o gadw'r Twrc o fewn terfynau a chyiuerod,Il feddiant o Ynys Cyprus fel gwtystl. Alae Arglwydd, Lans- downe wedi adda'w llawer; ond byr a dibwys yw ei gyfl.awniadiau. Dia: genym -glyNN-ted fod Mr Richard Ml, llywydi CjTiianfa'r Crefftwyr Un- debol, wedi diatganba:m gondemniol gref afr y I pwnc hwn, a'i fod wedi cael cefnogaeth y cyn- i nulliad.

Achos hynod' iawn ydyw a-chtos Adolf !Beck. Yn 1896, a thrachefn yn 1904, oaect ef yn euog o ladradau pur -wanadwyddus. Bu a:nf-j spaid; maitla yn ngharchar y tro cyntaf. Ond yn fuan wedi'r ail ddedifryd arno, caed sicrwydd nad. efe, ond arall, oedd yn oeuog o'r ddau drosedd; a ihyddhawyd ef. Wedi tipyn o gyffro yn y wa.g, cynnygiwjrd iddoi ddwy fil o bunnau fel iawn, ar yr ammod fod iddo beidio cychwyn cyngjia ws yn e-rbyn y swyddjogion ond, fe'i gwrthodiadd, fel swm Thy fychan. Yn awr, y ma'8'r Ys-grifenydd Oartrel'oli wedi nodi Syr Spencer Walpole, Syr John Edge, a Meistr y Rholiau yn bavyllgor at wneyd1 ymc'hwil i'r holl helynt. Mewn lla.wer cylcih, dadleuir mai'r wei-s ymarferol yw y dylid edfydlu Llys Apel i ail-wrando cyhudidiadau o dToseddi. Pan fo deu- ddyn yn ymryson am hannor can'punt neu am lain o dir, gall y sawl a gollo apelio ddlwywaitih neu dair. Ond pan ddedfrydir dyn dieufog i golli ei ryddid (neu ei fywyd), nid oes ganddo liawl o gwbl i apelio, ar sail cyfiaiwnd'er, am ail brawf. Xis gall, aT y goreu, gael mwy nai "maddeuant" y Brenhin a tliipyn o giardodi. BaTbareiddiwch yw hyn. Rhaad ei garthu.

Prin y geilir agor papyr dyddSol weitftiian iheb i'r llygad daro arbaxagraph yn amlyigu ynfydt- TWydJd y Thyfel drygionus yn 'Affnca. Cofus gan ein darllenwyr mai un ddadl fawr o blaid y rhyfel oedd hon—sef yr agorid y wlad i Bry- dieinwyr, ao y caffai miloedd1 ohonynt waith enill- fawr. O! 'r ffolineb! Yr oedd miloedd ohon- ynt yn cael gwaith enillfawr iawn o dan oruoh- wyliaeth Kruger. Yn awr, cauir hwynt allan o'r wlad, rhag iddjait Iynu hawliau diniasydd- ion; arilioddir y gwaith i thion gwahanglwyf- us o China er mwjnn ychwanegu at olud Iddtewon Park-lane. Y mae Lytteltom (olynydd Cham- berlain yn ei swydd) newydd ysgrifenu llythyr sydd yn glod iddo ef yn ibersonol, eercli ei fod vn ta'flu goleu cas ar waith y Weinyddiaetih. Dywedl Lyttelton na. dd'ylai noelb fyned allan i'r Transvaal heb fod ganddo add'ewid bend ant yn mllaenllaw am waith a cfhyflog. Yn ol hanesion o'r wlad, y mae yno yn awr gannoedd os nad miloedd o ddynion gwynion yn banner noewynu oherwydd metdiu cael gwai.th,. Peryglus iawn i ferched yw "gwrando ar yr ihudoliaethau a roir o'u blaenau er mwyn eu darbwyllo i ymfudo i Affrica. Eto, y mae Milneryru dal ati i bleidio caethwaisaiiaeth y Chineaid, ao yn carcharu pob caethAvas a feiddio ymdd'wyn fel rpe. byddai gan- ddo hawliau dyn. -Beth ddywed yr Arohesgob am hyn?

Sal iawn ydyw Thagolygoni ChanLborlain yn ei ymgyrdh o iblaid y dorth feohan ddirnd a r uehiel renti creulon. -Ncdwa ddwy ffaith Ihynod awgrymiadol y naill o Awstralia, a'r llall o Arfon. Mae Prif Weinidiog Awstralia wedi datgan yn bur groew mai lol wirion ydyw taeriad Chamberlain fod y Trefedigaetham wedi gwneyd1 rhyw "gynnyg" manteiisiol i f asnachwy-r Prydain ar y telerau fod i Brydain godi tollau ar yd America a phleidio codi tollau ar gyn- nyrchion Canada ac Awstralia. Nid oes dim igwir yn y stori. Ðyma bolisi Awstralia, yn. ol mynegiad y Prif Weinidog: "Aros hyd loni oseder ger ei bron, gan Brydain, ryw gynnyg pendiant, a'i dderbyn, pan dld'elo, mewn yspryd onest a theg." Yr oedd Llywodnaetb Prydiain, I meddai, wedi diatgan yn swyddogol na dderbyn- iai hi unrhyw drefniant a sefydlai ragorfreintiau ar draul trethu btwyd y bobl. Credai eife fod hyny, o safle Brydleinig, yn osgo gywir a theilwng 'hyny, o safle Brydleinig, yn osgo gywir a theilwng o wladweinydd. Ceir newyddSon i'r un perwyl o Canada. Gartref, ceir achos credu fod iplaidl Masnach Rydd yn myned yni igryfach-gryfaclhi beunydid1. Hysbysir heddyw fod Arglwydd-Rag- láw Arfon er siom dirfawr i'r "Warrington I Commercial candidate "-we-cli addaw cymeryd y gad air yn y Pavilion, Caernarfon, pan fyddo I' Winston Clliurchill a Lloyd-George yno'n acr- eithio dtros Fa«naoh Rydd.—hyny yw, diros rydd- id a thegweh yn .holl fardhnadleoedd Prydlaiin a'r ,byd,ase yn Mhryd'ain o leiaf, pe tai pob gwlad aralt yn gwrfchod1. Sirioldeb mawr i bdb Rhydd- frydwr yw gweled fod. Arglwydd-Ragl aw Arfon yn cymeryd gyrfa mor deilwng o'i alluoedd dis- glaer ac o'i gymeriaid! urddasol. —' —1V

PERSONAU A PHETHAU. Adtoddir fod Ardalydd Mon yn bwriadu ym- uno a brawdoliaet-h, o fynachod1. Daeth y Parch: Stephen a Mrs Gladsfconte i Benmaeaimiawr ddydd lau 11 dreulio yehydig wyliau. ,i) Dydd Gwener cymerodd Syr William Preeice Tan TIn y seremoni o oscd goluni trydanol mewn adeilad mawr yn Londondierry. Ceir yn y ^Bystander" ddarlun Miss Jessie Hughes—canto res Gymreig ieuanc sydd yn en- ill bri yn Llundain fel dadgeiniad a pherdon- egydd., Daeth un1 ar ddeg o wrthwrnebwyr gadd'efol gerbtron Ilys Caer, ddydd, Sadwrn, yn ou plith y Parchl Owen Hugh as a Mir Rhys Williams, Arohwyd gwetthu, eu heiddo. Dydd Sadwrn cynnaliwyd gwasaftaethJ Tn Eghvys Pemmachno i ddathlu tri chan' mlwydd- iant yr Esgob Morgan. TraddodWyd larueTehiad campus gan Ddeon Bangor. Profwyd ewyllvs y diwedd&r Mr Davildl Huighes, Giove Park,' Lerpwl. Gedy eiddoi gwerth 156,234p. Rhoes 6QOp at genadaethi dramor y 'Method istiaid Calfinaidd. G'welir drwy hysbyeiad mewn colofn arall fod nrudiad wedi el gj^hwyn i sefydlui Cor Meibion Eryri, daD lywyddiaeth --AT, John Wil- liams, organydd Eglwys Crist, Caernarfon. Mae Mr Frederick Ernest Rees, B.Sc., clar- lithyidd cynnorthwyol ar wyddoniaetli yn Noli-olle, Ba!n--or, newydd ei bencxli yn arolygt- ydd ysgoliom cainolradd, dlan Gynghor Sir For- ganwg. Yn marwolaeth Mr William Owen, Cefn Coch, Rhuthyn, aeth swydd y clerc trefol yn wag. Y mae Mr Edward Roberts, cyfreithiwr, part- ner i'r diweddar Mr Lloyd, newydd ed ethol i'r swydd, ac ail-ddewis'wyd Mr Baldwin Griffith yn ddirprwy-^«r'c?. M-ewn cvfarfod o Bwyllgoraui Gweithioll Cyng- hoT Undie.b Addyagi siroedd y Gogjtedd, a, gynnal- iwyd yn Manceinion ddyddJ Sul, pasiwyd pen- derfyniad yn comdemmb y Mesuir Addysg:, ac yn cymeradwyo gwaith y Cyngbarato Oymreig yn svfyll yn iinol yn erbyn y cyfryw. Dydd Llun, yn Rhyl, dadorchuddiwyd cof- golofn a godwyd yno i'r milwyr o'r dref ladd- wyd yn y rhyfel yn Ne Affrica. Cyflawnwyd y seremoni gan, Mr H. R. Hiughes, Kinmel, yr Arglwydd-Raglaw, ac yr oedd y Dywysoges Louise o Schleswig-Htolstein yn bresennol. Y mae y gof-golo!fn yn un hardd, gyda cherflue o filwr a-r ei chopa., wedi ei wneyd o farmor Car- rara,. Cvnlluniwya a gwnaed y ig-waith gan Mr C. Chatham, Rhyl. Yn NgwTeesam, ddydd Mawtih, etlyn, li wy deunaw 0 dd'iffynwyr an Aw^urdod' 'Addysg sir Ddinlbyc-h, dhn gyh-uddiadan o eflgeuluso anfon eu plant i'r ysgolion. Sylwodd1 Mr W. R. Ev- ans, v clerc, fod' Dinbych, gyda chyfartaledd presennoldeib o 76 y cant, yn sefyll y bedwerydd I o'r gwaelod yn rhestrau yr holl deyrnas; a phe ba- y ffigyrau hyn yn cael eu gwella ddeg y cant, bvd'dai grant y Llywodraeth i'T sir yn fwy o 5000p.—Dirvvywyd y difPynyddion i sym- iau o 2s 6c i 10s.

Letterpress Prilnding at the "raa.a," Office.

Gyncjhop Dinesig Pangor DYTXD MfERCHFJR. — Dan lywyddiaeth y Maer (Mr W. P. Matthews).—Cynnygiodd Mr Diavid Owen fod y tir i'r dwyrain o'r ffordd new. ydd o Danyfonwent i Deiniol-road i'w ohadw an y Cynghor at godi adei'.adam trefol arno; fod y Cynghor yn ceisio meddiant o'r fynwent xhwng y tor hwn a Thanyfynwent, ac yn gor- chuddio y tir a phridd a tiiroi y lie yn ardd gyhoeddus; hefyd fod y llwybr rhwng- Glan- 'rafon a'r Canondy i'w sicrhau i'r -eyhcedd.-N-i phasiwyd ond yr olaf.tAr gynnygiad Mr T. G. Williams, pasiwyd penderfyniad yn gosod allan nifer a hyd: g^vyliau gweithiwyr y Giorph- 'orae'th.—CVmhellai y Pwyllgor Iechyd fod y Cynghor yn gofyn i Fwrdd y Llywodraeth Leoli Cynghor yn gofyn i Fwrdd y Llywodraeth Leoli aan ganiatad i fenthyea 7700p at adeiladu tai i weithwyr yn Sackville-road.—'Sylwodd Mr J. Evan Roberts y byddai iddo wrthwynebu y pen- 'I derfyniad a'i holl egni, a synai yn fawr fod y cyfryw wedi ei ddwyn gerbixm, ag ystyried sefyllfa arianol y Cynghor. Yr oedd ugeiniau o dai gwag yn y dref. Cynnygiad ohirio'r mat- er.—Ceifnogodd Mr Hugh Hughes.—Cyfeiriodd Mr Jones Roberts at brinder tai gweithwyr yn y dref.—Ymranwyd, a chariwyd y gwelliant. —Cymhellai PwyllgOT y Prif-ffyrdd fod y Cyng- hor yn cynnyg tir i awdurdodau y Llyt'hyrdy yn n'ghymyd'ogaeth Glan'rafon am 25s y llath, neu yn ngiiongl y ffordd newydd o'r Canondy i Deiniol-road am 21s; y llath.—Pa^odd y Cyng- hor i gynnyg y lie diweddal yn ol 21s y llath.

Cynghor Dinesiq Bethesda NOS WENER.—Dan lywyddiaeth yr Hen- adur W. J. Parry, U.H. ARIANOL.—Hysbysodd y dirprwy-gferc (Mr Isaac Dalies) fod y cyfrif aim gad'wraethi y brif beol. (150p) wiedi ei alnifon i Arolygyddi y Sir. Yr oledd y casglyddl (Mr H. H. Daivies) ynl ystod y mis wedi dierbyn y symiau ctlIJIIYD-ol Y dreth gyffretdinol, 64p; dwfr, 21p; nwy, 16p; nia.niio.nt, lp; cyfanswm, 102p. Y NWY.—Bu'ir priodicldeb o osiod lampiu r.e- wydldion yn y lleoedd canlynol dam y.styriaeth, sef ar. ganol v llwybr troed o Benybiyn i'r Cameddi; wrth Groeslon Gerla.ii a. Mcwgan-st., Gerlan. Yr oedd y Pwyllgor Nwy wedi cymell r-bbddi lampau yno, o'nd dadleuid mai gwell fuiaiaai i'r Pwyllgor Nwy dalu ymweliad a'r lle- oeddi, !a chvtunwyd' a hyny. ADRODDIAD YR AR 0LYGYDD. —Hysbys- Mi fod' Mr Hugh' Griffith, cigydd, Caellwyn- grydd, yn diefnyddio ei hen ladd-dy, a liiyny yn groas i'r amod'au a. roddwyd iddo gam y Cyng- hor. Penderfyiiwyd! fod y Clerc (/Mr D. Griffith grydd, yn diefnyddio ei hen ladd-dy, a liiyny yn groas i'r amod'au a. roddwyd iddo .art y Cyng- hor. Penderfyiiwyti fod y Clerc (ilr D. Griffith; I Davies) i'w rybuddio ar uinwaith.—Pasiwyd i'r I Arolygydd welcd'*fod y cloddiau drain sydidl yn terfynu ar yr heolydd yn cael era taoluso. ENWI A RHIfO.-byw,ed,odd yr Arolygydd ,T fod! y hwn bron wedi ei gwblhau, ond fod tri neu bedwar o bersonau yn' gomedd rhoi can nad i ddodfi platiaru ar eu tai. Pasiwyd fod y 'Clerc i anfon aitynib am resymaui ysgrifemedig am eu1 hymddygiad a; bod! gan y Cynghor lawn awdtoxlod i rodldi y platiau: He gwelonit yn oreu. —Darllenwyd deiseb odldiwrth1 breswyhvyr tiai Tanyffordd, Penybryn, yn daitgan -culianfodidion- rwydd i'w trigfan giael ei aJw yn ''Cefnfaes- istreet," ac yn gwneyd cais taer fOocl1 y lie i'w adnabbd fel "Peinybryn-terrace." Yr oeddynt yn barod i ddwyn y draul o goel plat newydd. -WOOl Thoddi. y mlater i bleidlais, penderfyniad gwreiddiol y Cynghor, o un bleidlais, a gariodd v dydd. Y LAMPAU.—-Hysbysid fodl y Cwstabl Ro- berts wedi dial dyra yn ymihiel a'g un o'r Lampau ger Rock-terrace. •Gwynir ar hyd y blynydd- oedd gan y Cynghor am ymddygiadau cyffelyb. DioLchwyd. i'r swyddbg am y giwasantaetih hwn, a phasiwyd' fiod i'r dyn 'ddyfod .gierbron y Cyng- hor nestvf i moddi evfrif am ei ymddygiadi.—Mae "incandescent burners'' wedi eu gosod ar holl lampau y brtif iheol, gyda chanlyndadau, ysblen- ydd. Nis gellid disgwyl goleu gweH. PBN..OD.IAD.-Akln,&wydldlwyd- penodiad' Mr H: H. Diaries fei airolygydd! iiechydol aan bum' mlynjedd. TALU ARIAN BENTHYG. —Darllenwyd llyithyr oididSwrtih F^wrdd y Llywodraeth Leol yn hysbysui na fuiaisai unrbyw wrtihlwynebiad i dalu: allan um gwystl o lOOp ar y cyflemwad nwy yii ystodi y flwyddyn honl; onid TIladi ooed.rd yn boswbl "n amsor penlcdedig i dWu'r hioll arianl benthvg. HEDDGEIDWAD I 'RACHUiB.—Ysgirifenai Rihingyll Rowlands ei fod wedi trefnu fod ewyddog Carneddi i fod ar ddy'leidlswydd yn 'Rachub yn ddyddiol, ac yn airhenig felly ddydd- ian tai. ADRODDIAD YR ARCIFIWILYDD-Cafoddl y mater hwn' eylw arbenig, a phenderfynwydl i'r Cfere anfoni at Fwxtdd Llywodraetih. Leol yn gofyn oni 'allesid defnyddio yr eni'llion ar gyfrif goleuo yr heolydid, at wneyd cromfa. fuddisoddol i dalu'r arian benthyg ar y igwaith1 nwy. Rhaid fydld' oodi fcrethi y dwfr yn fuan er cyfarfod a'r treuliau' ychtwa.negol yn:gl|yni a'r cyfryw.

Cynghor Trefol Beaurr.aris DYDD MAWETH. Dan lywyddiaeth y Maer, Mr Hugh Thomas, i^u. Yr oedd Mr Ruaeell A l.len yn bresennol i gyflwyno yn ffarfiol i'r Oynghor yr ambulance roddid yn anrhrg i'r dref ganddo et a Mrs Allen.—Diolchwyd yn gynheB i Mr Allen gan y Maer a Syr Richard Bulkeley,-Ar gynnygiad Ryr Richard Bulkeley, pasiwyd i ofyn i'r Bwrdd Maanaoh am aroheb yn rhoddi awdurdod i'r Cynghor i wnayd a obyflenwi golenni trydanol yn y fwrdeisdr*f.— Trefnwyd i osod rhan o'r Gallows Point i Mr A. MaoFarlane er adeiladn Ilongau yno.—Galwyd sylw y oynghor at longddrylliad y Sunbeam yn y Fenai, ond hysbysodd y Clerc nad oedd y fan He auddodd y SUD beam" o fewn terfynau y Cynghor.—Anfonodd Bwrdd y Llywodraeth lieol yn caniatau benthyoiad llOp at bal- mantn, &0.

Pwyllgor Addysg Llandudno a Chonwy Cynnaliwyd cyfarfod o Bwyllgor Addysg Dos- parth Llandudno a Chonwy yn Llandudno Junc- tion ddydd Gwener, dan "lywyddiaeth yr Hen. John Owen (Llandudno).—-Caed peth trafodaeth ar y bil am y nwy i Ysiajol Lloyd-^treet, Llan- dudno. Eglurwyd fod "gas stoves" yno, ac y dylid cymeffyd mwy o ofal gyd'a hwy. Hefyd, J* dylid gweua awyriad yr ysgolion. Pender- ynwyd anfon yr adiroddiad i'r liheolwyr.—Pen- aerfynwyd gofyn. i Mr R. W. Parry, Talysarn, ddytfod gerixronpwyllgor arbenig i'w benodi yn athraw yr ysgol i'w hagor yn ysgoldy y Bedyddwyr Seisni-g, Llandudtno, dros ameer.—< Penodwyd! Miss M. C. Jones, Llandinam, yn feistres Ysgol Llandudno Junction, a Miss Gladys Owen, Bagillt, yn athrawes gynnortliwy- ol yn Ysgol Lloyd-street, Llandudno.—Yn nglyn a dewis aithrawes i ysgol v plant badh yn Llan- dudno Junction, gofvnwyd i Miws Williams, St. Paul's, Bangor, a "Miss Oriffitlhs, C'ilfynydld, Pontypridd, ddyfod gerbron y pwyllgor.

Ynadlys Bangor DYDD MA WRTR-Gerhron Henry Lewis, Ysw., ao ynadon ereill.—Bu'r Fainc am gryn amser yn gwrando achos ddygwyd gan Gor- phoraeth Bangor yn erbyn Cwmni Adeilada y Friars, yn nglyn a mesuriad Friars avenue ao Orme-road—Oynnrvchiolid y cwmni gan Mr Thornton Jones.—G wrthwynebid yr hawl ar y tir fod yr amoangyfrit yn ormodol o tua 15 y cant.—Rhoddwyd dyfarnied oiygs. leihad o tua lip yn y awm hawlid gan y Gorpliorseth.- Trosglwyddwyd trwydded yr Harp Inn, Llan- fairfeohan, yn dymhorol, o enw John Williams i enw Richard Hughes.—Gwyeiwyd Hugh a Mary Jones, Brynllwyd, gan yr Arolygydd Iechydol, am adael tai perth ynol iddynt mewn stat afiechydol.-Archwyd iddynt roddi y tai mewn irefn o hyn i ben y mis.

Ynadlys Bettwsycced DYDD SADWRN.-Gerbiron y MiLwrlad Johnstone ac ynadon ereill. TREISlMASU.—Dirwywvd Robert Williams, labrwr, Clwt Bedw, ger Maenan, i bunt a'r costau aim drestmasu mewn ymchwil am helwr- iaeth ar dir perthynol i'r Milwriad Higson. MEDDWDOD.—Dirvvywyd J,olhni Roberts, Heol Scotland, Llanrwst, am feddwi. IAITH ANWEDDUS.—Dirwywyd Griffith Morris Griffith, Llys IfoT; Rhys Griffiths, Ar- osf a, DawidJ E'vans, Glanpwll; a W. J. Owen, Penmachnlo, am arfer iaith anwedldus ar yr heot yn Mh'enmachn;o. ANFON CHW ARiEiLWR I GARCHAR.— Cyhnddwyd John Jones, Ddol Owm, Penmach- no, o ymosod ar Margaret. Roberts, priod Johm Griffith Roberts^ Peiniarth Arms, Penmachno, ar y 3Oa'in cynfisol.—Ymddangosodd Mr R. O. Daviesi dros y diffynydd. Addefocldl lei foid yn eUIg, at dart>gank>dd ofid Jones ohierwydd yr hyn a wnaeth. Aeth Jones ir,dub-rn gan ofyn am dd&od, a phan w-rthcodmyd ef tarawodd y ddyne.9 yn ei llygad, nets ei dduo. Nid oedd Mm Ro- berts yni d'.vmuno gwasgu'r achos yn ei erbyru —Dyw'edlodd y Cadieirydd fod, yr ustusiaid' wedi penderfynu: atntfon v cyhuddedig i garchar ant fis, gyda ITafur caled. er mwyn dysgu gwers iddo ef ac ereill sut i ymdldKvyn ait dafarn-wTaffedd. —Cireodd hyn syndod mawr, ao er i Mr R. O. Davies erfyn yn. daer am i'r Fainc osod dirwy, gwr'thodasant yn bendant. DIM TRWYDDED.—Am yni motor yn Madman heb drwvdided, bu raid i Richard Lowe, Stretford, goer i-Nianchester, dailu 5p a'r costau.

Ynadlys Bwrdeisiol Caernarfon DDiOE ('Dydd Llun).—Gerbron y Maer (W. 'G. Thomas, Ysw.), J. R. Pritchard, Ysw., R. Thomas, Y 5'W' G. R. Griffith, Ysw., ac E. Hughes, Ysw. Dirwywyd E. W. Ibbetson, Brynbras, am yru "motor bicycle" heb oleu i 5s a'r costau.—Cybuddwyd Rug-h Jones, Cae Darby, o fod yn feddw ac analluog. Goilyng- wyd d yn rhydd drwy dalu yr holl gost.au.- Cyhuddodd yr Arolygydd 'Griffith John Prit- chard1, Mount-pleasant, am beidio talu at gyn- nal ei fat-hgen mewn ysgol ddiwygiadol, a gor- chymynwyd ei garcdiaru am fis os na tiialai yr holl swm heddyw.—'Am yr un trosedd, gorchy- mynwyd i Owen Jones, -Nloiulta,in-str.E,,t, dalu 6c yn yr wythnos at yr archeb a wna-ed arno i gynnal ei fadbgen.—Cekiodd William Thomas, Uxbridge-stre-et, ostyngiad yn yr archeb a gaw- sai ei wraig yn ei erbyn i dalu 105 yr wy,tlnos. Gwrthodwyd y cai-Am feddwdod, dirwywyd John Richard Jones, Crown-street, 2s 6c a'r costau.—'Cy'huddwyd John Williams, Abermaw, o dwyll o dan Ddeddf y Dyledwyr, drwy gael llety a phieidio talu am dano. Tiosorlwyddwyd ef i'r Brawdlys Chwarterol. Cyhuddwvd Henry Pritchard! Jorne-s., Tanyffolt, Garn Dol- benmaen. o fod wedi lladrata Inint, o'r Palace Hotel. Gohiriwyd am wythnos.

Ynadlys "Conwy lladirata dillad. I XKDOE (Dydd Llun).—(Mewn llys aribexiig, dan lywyddiaeth Dt Pri-chard, cybuddwyd' gyrled- ydd o'r enw Charles Burgess. Caradoc-terrace, 'Llandudno, a'i wraig, o ladrata .dillad o Reith- ordy Llangelynin, yn mis Mehefin, ac hefyd o Fryngynog, ac o Broad-street, Llandudno Junc- tion, a. Thyddyn Melus, Conwy.—Dedfrydwyd y dyn igarohar am .chwe' mis drwy'r cwlbl, a'r WTailr i bedwar mis.

Ynadlys Llandudno DfYDD MAWRTH.—^Gerbron Dr 'Dalton ac ynadon ereill.-Am ymosod ar Alfred E. Han- son, ymwelwr yn airos yn ^Ihenmaenmawr, bu ( raid i Charles Neal, IRocÎ>.Jwood' House, Augusta.- street, Llandudno, dalu dirwy o 2p a'r costau.— Dirwywyd William Diamond, Hill Ve-w, Pro- spect-terrace, Llandudno, a Jdhn Hanaby; Back Caroline-street, am greulondeb at anifeihaid. a Sarah Ann Jones, Back -Albstyn-istreet, am biuo colomen a hithau yn fyw. Bu raid i Nora Lewis a Charles V. Lewis, Bryn Estyn, Atbert- drive, Deganwy, dalu y costau am feisyela 'h-eb oleu yn yr hwyr.Am a.da;el eu ceffylau a'u cer- bydau ar yr -bleol heb neb i ofalu am danynt, darwywyd William Hughes i 2p a'r costau, a William Lunt i 5s. a'r rostau.-D lrwywyd John Pulford, R. T. Jones, a Charles Henry Wooley, gyriedyddioni Ueol, i 5s a'r costau bob un am chwareu oardiau ar Hool Mostyn.

Y nadlys Llanrwst DDOE (Dydd Llun).—Gerbron y Milwriad Johnstone ac ynadon ereill. TRW YD DIED OL. —Ar gais Mr Twigge Ellis, caniatawyd trosglwyddiadl tymhorol trwyddedl yr Eagles Hotel, Llanrwst, o enw Mr Hugh Roberts i Mr Henry Roberts, Metropolitan Bank, Bethesda. DIOD I DDYNION MEDDW.—Am gyflenwi diod i ddau ddyn medkDw, dirwywyd John Ro- berts, Red! Lion; Llanrwst, i 10s a'r costau. GWARANT.—Yr oeddi dynes o'r enw Mar- garet Ann Roberts, Penmachno, wedi gwysio diam ddyn o'r enw Roland Roberts, o ymosodl arni, a David Roberts, o wneyd niwedl i'w drws. Nid oedd yr un o'r partion yn y llys.— Sylwodd y Cadeirydd fod yr achos yn gyffelyb i'r un a dTeiwyd yn Mettwsycoed dydd Sadwrn. Dylid codi gwarant.'—Wedi peth siarad, cod- wyd gwarant. D :kDL RHWXG CYD- WEITHWYR.- Gwysiooldl Lewis Jones, hen wr pedwar ugain oed, ddyn o'r enw John Owen, am ymosod arno, aT y 18fed: o Awst. Cyd-weithwyr gyda Mr Moulsdale, Dyffryn Aur, ydoedd y ddau.- Taflwyd yr achos allan. TRESMASU. —Gwysiodd John Jones, ceid- TRES' wad helwria,eth yn ngwasanaeth y Milwriad! Higson, ddau ddyn ieuainc o'r enw Hugh Owen a William Jones, Tanygraig, Llanrwst, am dresmasu, ar v 24ain o Awst, mewn ymchwil am helwriaeth. — Dirwywyd' hwy i 58 yr un a'r costau. YMOSODIAD.—Am ymosod ar William John Parrv, River-terrace, Llanrwst, ar y laf o Fedi, bu raid i Zechariah Edwards, Heol Scotland, Llanrwst, dalu Is alr costau.

Ynadlys Pwllheli DYDD MERCHER.—Gerbron y Parch J. C. Williams-Ellis ac ynadon ereill. TADOGOL.Gofynodd Mr W. George, ar Tan Robert Williams, Bryntirion, Rhoslan, am é e&gusodi rhag talu at fagu plentyn o'i eiddo oedd yn a'wr yn 14 oed'. Yr oedd yn baTod i gymeTyd y plentyn i fod yn rhan o'r teulu oedd ganddo. Gofynai am hyn am y methai, oher- wydd treulion teuluaidd, a thalu. Yr oedd ei ■wraig yn awyddus i hyn gymeryd lie os ceid cydsyniad ar ran mam yr eneth.—Rhoddodd Ann Jones (mam yr eneth) dystiolaeth ei bod hi yn awyddus iddo gwblhau y taliadau yn ol yr archeb a wnaed am un mlynedd ar bymtheg. Yr oedd wedi arfer a thalu yn rheolaidd hyd' yn ddiweddar. Rhoddodd yr apelydd ei dystiol- aeth am ei anallu i dalu, ac am ei barodrwydd i gymeryd yr eneth i'w deulu.—Datganwyd! mai I darpariaeth y gyfraith cedd anfon i garchar am nufudd-dad, ond nid oedd' yma anufudd-dod ondl anallu. Datganodd y Fainc na wneid 11 gwarant i anfon y gofynydd i .garchar, a gwnaed trefniadaui gyfarfod a'r cais. CADW YR HEDDWCH.—Gofynodd Cather- ine Thomas am rwymo Mary Rowlands (dwy gymydoges) o Chwilog, am gadw yr heddweh. Yr oedd arni ei hofn.—Cydsyniwyd, hvny i fod am y swm o 5p am chwe' mis. CI HEB DRWYDDED.—Erlynai Mr Ham- blin, ar ran y Gyllidfa, Morris Jones, o Lan- CI HEB DRWYDDED.—Erlynai Mr Ham- blin, ar ran y Gyllidfa, Morris Jones, o Lan- aelhaiarn, am gadw ci heb drwycHded.—Rhoed tystiolaeth gan yr is-sVyddog, Mr Ince.— Rhoed dirwv o Is a'r costau. YMOSODIAD HONEDIG.—Ymddangosai Mr A. Ivor Parry ar ran Margaret Roberts, gwraig Owen Roberts, Tan'rallt-terrace, Pwllheli, yr hon a gyhuddai Jane Cummings a. Mary Ken- ning, cymydogesau, o ymosod arni. Aflonyddid arni yn barhaus ganddynt. Yr oedd yr belynt fel y dywedai Mr iparry yn codi o helynt y plant. Rhoddodd Riley dystiolaeth iddo weled a fu.—Rhoed dirwy o 2s 6c ar bob un gyda'r costau. Yn ystod gwrandlawiad yr achos hwn syrthiodd yr achwynyddes i lewvg, a bu raid' ei chymervd ymaith. Y DDIOD.—Dirwywyd Thomas Davies, cylch- werthwr o Gaernarfon, a Margaret Roberts, Penrhydlyniog, Pwllheli, am feddwdod.

Ynailys Rhiwabon HELYNT GLOFA WYNNSTAY. DYDD IGWEiXiER.-Uerbrolli A. E. Evams, Ysw., ac ynadon ereill, gwyviwyd 95 o fechgyn am adael eu gwaith yn Nglofa Wynnsta.y heb rybudd, a hawlid 2p 10s yr un o iawn gan- ddynt.—Dywediwyd fod' y bech^n wedi cytuno i gydnaiboa y dylasent roi rhybudd, i ddydhwel at eu gwaith; a thalu costau'r acfawynyddion yn ol penderfyniad clerc y llys. ArTiynv, yr oedd yr achwynydidion yn barod i dynu'r"hawl am iawn yn ol.—Cytunwyd ifelly, "ao ardtodd vr ustusiaid i'r diffynyddion dalu 7s 6c o gostau yr un. Rhoed iddynt fis i dalu.

Ynadlys Sirol Caernarfon fDYDD SADWRN. Ge-rbron J. Menzies, Ysw.. ac ynadon ereill.—Cewiodd Jane Hughes, Penybryn, Nantlle, d'adogi ei".phlentyn ar W. Thomas Griffitlh, Tany.-aHt, Llanllyfni. -ir J. T. Roberts dros yr achwynydd.es, a Mr W. George dros y diffynydd. GArnaod archeb am 2s 6c yr wythnos a'r costau.Ilewn achcs cy- ffelyfb a ddygid gan Saralh Jones,'Blaenyddol, Groeslon, yn erbyn John R. Williams, Panty- celyn, hyebyswyd fod, y ddw-yt], wedi dod i gy:tundeb.-Wedi, gwrandawiad mrotih., gohir- iwyd hyd y Ilys nesaf achos arall o'r un natur a ddygid gan Laura Jones, Cae Cocb, Rhostryfan, yn eanbyn. Robert John Roberts. (Brynmelyn, Rhostryfan. Yr oedd Mr J. T. Roberts dros yr aichwynyddw, a Mr Lloyd Carter dros y diffyn- ydd.

Yspytty Heintus Gwyrfai TREE CAERNARFON A'R CYNGHOR GWLEDIG. lEu dadl ddyddbrol ar y pwnc uehod yn Nghynghor Gwyrfai ddyddl Sadwrn', Mr T. J. Lloyd yn y gadair. ODarllenwyd1 llytJhyr oddiwrth Gynijb'oxr v Drei yngofyn a ydoedd y Cynghor Dosparth yn barod i ail-agor y drafodaetb o berthynas i symud cleifion o dan y frech wen o'r dref i Ys- imty Gwyrfai. a chleifion o dan afiechvdon heintus cyffredinol o ddo-sparth Gwyrfai i ys- pytty y dref yn Ngalltysil. Dywedodd y Cadeirydd fad; y mater hwn wedi bod dbn ystyriaeth o"r blaen,- ond methwyd a dyfod i gytunde'b. Teimlid1 fod y Cynghor Tref yn codi gormod ar y Cynghor Dospa.rth. I Awerymai Mr R. Jones (Talvsarn) mai gwell fuasai i Bwyllgor yr Yspytty ystyried y mater. Credai Mr Job Owen mai priodol fyddlai giiiieyd trefniant o'r fath ag a awgrymid. Sylwodd Mr Henry Parry (Glan'rafon) lod rhai yn dyw-eyd ei ifod yn erbyn y dref, ond nid oedd hyny yn wir. Anturiai ddyweyd nad' oedd y Cyngnor Dosparth wedi cael dim gan bobl o'r tuallan, ac nid oedd am fTeiDddwydio y byddai iddynt, fel Cynghor Dospartih, enill dim drwy gysylltu eu hunain a Chaernarfon. Ni« gallent ddyfod i gytundeb a'r Cynghor Trefol heb fod yn golledwyr o rai cannoedd yn y flwyddyn. Yr cedd ef o'r farn y gellid defnydd*- io Yspytty Gwyrfai at bob math o afiechyd'on heintus, a'r peth goreu iyddai iddynt. gadw yr vspytty yn gyfangwbl at eu gwasanaeth eu hunain. Gofynodd Mr T. Jone^ a ellid defnydtdio Ys- pytty Gwyrfai at bob math o afiechydon lueintus. Atcbodd y Caaeiry'dd iod gwalianol farnau yn ffynu. Sylwodd Mr Job Owan fod y draul o gynnal yr yspytty a bertihynai iddynt yn fawr, ae os y gallent leihau y baich, drwy ddod i yytundeb a'r Cynghor Trefol, eu dyledswydd oedd gwneyd hyny: Annojfodd Mr Raes Jones ymddwyn yn gv- mydogol. Penderfyiiwyd fod i Bwyllgor yr Yspytty ys- tyried y mater, a JWYD adroddiad i'r Cynghor.

I ABERMAW. YR YSGOL SIROL.—Mae Mr Taliesin Mor- gan, Cwm Afon, Morganwg, wedi ei benodi yn athraw gwyddor yn yr ysgol uchod. SWYDDOG -\IEDDYIG,OL. Dydd Gwen-r, ibu cylfarfod aibenig o'r Cynghor, dan lywydd- iaeth Mr H\]jh Evans, i lenwi y swydd a aeth yn wag trwy farwolaeth Dr Arthur Hughes. Yr oedd cei>siadau am y swydd oddiwrth y Meddygon Pughe Jones-, D. Jones, a JL H- Jone»-. Wele'r canlyniad —'Dr D. Jones, 6; DT J. H. Jones, 6; 'Dr Pughe 'Jones, 0. Rhodd- odd y cad-eirydd ei bleidlais derfynol dros Dr J. H. Jones.

ABERSOCH. Y BYWYDFAD NEWYDD.—Dydd Iau, bu yma weithrediadau dyddorol a bywiog iawn yn nglyn a hyrddio yr "Oldham," y eweh newydd ysplenydd sydd wedi ei gael, i'r mor. Yn ab- oenIlioMelh anodieladwy Miss IGreaves, 'Bron Eifion, aed trwy y seremoni gan ei thad, Mr 'Greaves, yr Arglwydd-Raglaw, yn nghanol brwdfrydledd mawr. Y mae Mr Harry Morgan a Mrs Morgan, The 'Cottage,' wedi cymeryd d'yddorde'b mawr yn y fymudiad, yn gystal a rheithor Llanengan a swyddogion y Igymdelthas yn Neiheu Arfon.-Ar Tynny.-lad Ca.pten Mor- gan Jones, Portihmad'og, diolchwyd i Mr Greaves.—-Wedi y seremoni, gorymdeithiwyd yn ol i'r Cottage, a blaenorid sran Seindorf Gwir- I foddohvyr Porthmadog. Rhoed i aelodau y bywydfab wledd, wedi ei darpar gan Mrs Mor- gan. Anerchwyd y cwmni gan y 'Parch W. Rheidiol Robert's, mewn araetlti bert. Yr oedd' cyflwyniad yr "Oldham," ar ran y "National Lifeboat Institution," yn cael ei gydnabod gan arclygvdd v tlosparth, Mr Rawlev^yr hwn a'i cvfiwynodd trosodd i ofal y pwjyTlgor lleol.— Trefnwyd gan Dr 'Griffith a Mrs Griffith, Cartel 1 Marcii, gyngtherdd yn yr hwyr, a lywyddid gan y Milwriad Gough, yn absiennoldeb Mr Harry Morgan. Anfonodd Mr Morgan gimi ar y dry- soria, Caed cynoierdd rhagorol, v Parch W. Rheidiol Roberts yn arwain yn fedrus iawn fel arferol. Yn ystod y dydd, chwareuodd Sein- dorf Portlhmadog amryw ddarnau yn swynol.

ACERFAIR. Y DIWEDDAR MR WILLIAM ROBERTS, OLENiSIB/RiOOK HOUSE.—Bu farw y gwr da uchod yn sydyn iawn. Yr oedd yn 62 mlwydd oed, ac yn un o fasnachwyr mwyaf llwyddian- nus Gwynedd, Ganwyd ef ar y "Crane," Cefn lie, wedi hyny, a ddaeth yn enwog trwy ei yni a'i lwyddiant ef fel masnacbwr. Cych- wynodd ei yrfa fel fitter yn "Forge" Acrfair. Symudodd yn fiian i Penddeton, a thrachefn i Sheffield. iDvchwelodd oddiyno i fan ei eni ("Crane"), Cefn, lie y cychwynodd fasnachu. Trwy ymdrech a dyfalwch, dringodd i fod, yn un o'r dydon mwyaf llwyddiannus a fagwyd erioed yn y Cefn. Clywsom y perohenogai o i 150 o dai yn y Cefn a'r cylch. Bu yn aelod o F-wrdd Gwarcheidwaid Gwrecsam am 16 mlynedd, ac yr oedd yn ffryndi i'r tlawd a'r rheidus. Gallasai gyrhaedd anrhydeddau cy- hoeddus ereill o'r un nodwedd, ond nid oedd ganddo flas ar y cyfryw safleoedd. Yr oedd ei gvnhebrwncr, nawn Mawrth diweddaf, yn brawf o'i safle uehel yn main a serch y rhai a'i had- waenant.

BALA. Mae Porthiroll" at fwydo anifeiliaid o wneuthuri*d Hookes Kennwd, Dinbych, yn parba i ellW bri. Enillwyd gwobrwyon niferua ya,n anifeiliaid a borthir ag ef vn holl arddangos- teydd y cslch. 'a.e'n neilldaol o addas i'r tJmhor hwn.—Advt.

BANGOR. PRIO'DAS.—Yn yr Eglwys Gadeiriol, ddydd Mercher, priodwyd Mr Seth Hughes, y cerddor ¡ adnabyddus, a lliss Amy Price, mefch y di- weddar Barch H. L. Price, U.H., Llanfair- ynghornwy, sir Fon, a Irs Price, Bryngwynt, Upper Bangor. Gwasanaetbwyd gan Ddieon Llanelwy, ewyt'hr y biriodasferoh, a Deon RaID- get.

BEDDGELERT. 03 am Wlaneni, &o o'r" dosparth goreu a rhataf, ymweler a Masnachdy Owen Jones. G wlanpnwr Pwllheli, yn 99, High-street, Porth- madog.—Advt.

BETHEL. PAR HA tvstiolaethau am wellhad y Darfod- edigaeth ddyfod i mewn y naiU wythnos ar ol y llali i wneuthurwr yr Olew o Ffestiniog, ao mae Mr Morris Evans wedi adeiladu yro Sana- torium," ond er hyny, sicrha nad oes ei heisieu er ryrhaedd yr amcan uchod. Rhyfedd mor syml ao effeithiol y mae yn dwyn i ddynoliaeth ei hiechyd yn ol, pan wedi Hwyr anobeithio am dano. Cofier mai nid mewn un cyfeixiad mae yr Olew yn llwyddo. Valodd Evan Jones, 'I Glan Kilian, Tanygrisiau, wedi dwy flynedd o ddioddefaint blin, a'i gario o'i waith amiyw weithian, trwy offerynoliaeth y driniaeth, ym- adael « chareg o faint pysen las o'r na ffarf a'r "Elwlen," yn nghyda swm mawr o golden stones" a gwaddod. Mae hyn yn newydd da i ardal Ffestiniog, gan ei fod yn hen ddolar yr ardal. Anfoner am y tystiolaethau.-Advi.

BETHESDA A'R CYLCH. ODD I CARTREF.—Nid oedd Mr D. G. Da- Ties, cyfreithiwr, yn y Cynghor Dinesig, nos Wener, a hyny oherwydd ei fod oddicartref er's mis, yn cisio a-dgyfnert:hiad iechyd. Erys yn Harrogate, ac aiff yn feunyddiol dan driniaeth y dwfr, a dywedir ei fod yn llesol iddo.

BWCLE. LLYTIRGELL.—Pryd!nawn Mercher, agorwyd y llyfrgell gyhoeddus newydd gan Mr Samuel Smith, A.S. Y mae Mr Carnegie wedi cyfranu 1400p tuagat v sefydliad, a, cyst yr adeilad 1359p.-Sylwodd Mr Smith fod llwydcaant dyn yn y byd yn dibynu ar pa. fodd y treulia ei oriau hamddlenol, o'r oedran 14 i fyny i 25. Yr oedd ef, meddai, wedi darllen mwy yn ystod y cyfnod hwnw o'i fywyd nag a ddarllenodd yn ystod ei holl fywyd wedi hyny. Annogai y dynion ieuainc i ddarUen llenyddiaoth bur a choebb.

CAERGYBI. Y TRYDAN. Mewn cyfarfod arbenig o'r Oynghor Dinesig nos Fawrth, pasiwyd i agor y gwaith trydan ar yr 16eg cyfisol. Troir y gol- eu yn Neuadd y Dref gan Arglwydd Stanley, a Itihraddodir areithiau gan aelodau o'r Cynghor ac ereill. Penodwyd Williaan 'Rowlands a Ro- bert Roberts yn danwyr yn y .gwaith am 24s yr wythnos; Morris R. Jones, Bangor, yn "switchboard attendant" am 18s; Albert Lear- mouth yn "arclalmp attendant" am 24s, a Mr Robert Crispin, 9, Upper Park-street, yn beir- iannvdd, am 3bs. GY8Ti.DLEUOL.<Nos Fawrth, yn Neuadd y Dref, cynnaliwyd cyfarfod cystadleuol. dan nawdd Ctymdeithas' Gorawl Caergybi. Mr R. 'Mlon Wrilliams oedd yr arwtjinydd. W'ele enwau'r enillwyr Unawd i blant: Master R. Hughes Roberts, Buarth. Unawd soprano: (Miss Lilly Parry, Tv Cristlon. Bodedern. Un- awd tenor: Mr T. Lloyd Jones, Golden Eagle. Corau plant: 1, Bethel (arweinydd, Mr A. J. Jone^) 2, Armenia^ (arweinydd, Mr C. A. Hughes). Adrodd: .Miss M. A. Owen, Her- iberi-street. Unawd bariton: Mr R. O. Parry, Bodedern. Partion: Bodedern (arweinydd, Mr r\. r>. R, O. Parry), GARDDWEST YN MHiENRHOS. — Dydd Llun, gwahoddwyd 300 o denantiaid Arglwydd Stanley i fwynliau gwledd yn ngerddi Penrhos. Chwarewdd Seindorf Arian Caergybi, dan ar- 0 weiniad: Mr Owen Thomas. Yr oedd Mr R. Mon Williams yn canu'r delyn, Mr H. Parry- Jones yn dadgan pennillion, a. Miss Lewis,, BooTle.* hefyd. yn canu. Cynnygiodd Mr J. N. Thomas, U.H., ddiolch i ATglwydd ac Ar- srlwydd.-s Stanley, cefnogodd Mr Owen Jones, Tv Maw, a MT W. S. Owen, a cliariwyd yn unfrvd. Cydnabu Arglwydd Stanley, ac ar ol i'r cWIDni gan-u amTyw emynau, dan arweiniad Air W. S. Owen. ymwahanwvd. YR YSGOL SIROL.—Mewn cyfarfod o reol- ■vryr vr Yssrol rr-1, ddydd Gwener, rhoddwyd rhoddi on arianol i'r Thai canlynol: Gladys Evans. Bryagwran, 4p; David Hughes, FfeT- am Baoh, Ty Croes, 6p; John Hughes, Sheep I Inn, Peacaraisiog, 4p; Tudor 0. Hughes, Aber- ffraw, 4p; Catherine Jones, Bryngwran, 3p; Katie Mary Owen, Cae Glas, Llanddeusant, 6p; Richard J. Owen, Trygarn House, lianfach- raeth, 4p; Hannah B. Pritchard, Pla« Coch, Aberffraw, 3d j John Jones Parry. Aberffraw, 6p Kate Roberts, Tyddynygof, 3p; Mary Ellen Robert* Simdda Wen, Llanfaethlu^ 8p; Daniel R. WTliaans, Ysgol dy, Llanfaohraeth, > J°hn Hugnes. 106, Waterside, Aberffraw, 4p; John H. Williams, Porthyfelrn, Llan- rhyddLad, 4p; William Hughes, 18, Llewelyn- street, Aberffraw, 4p; Ellen Jones, Llanfwrog, 4p; Robert J. Jones, Tanyfron, Llangadwal- adT, 4p Williaan Lewis, 69, Bangor-street., Aberffraw, 4p: Mary Grace Owen, Trygarn j Aberffraw, 4p; Mary Grace Owen, Trygarn House. Llanfachraeth, 4p; Margaret Wllliamo, Penrhyn Farm, Aberffraw, 4,)- Thomas Wil- liams, Porthyfelin, Llanrhyddlad, 4p; Maggie I Jones, Brynhwfa, Bryndu, Tv Croes, 4p.

CAERNARFON. LLWT. DDIANT ETO.M-ae Mr Evan Owen pobydd, Stryd y Llyn, nÐwydd enill ail wobr yn Arddangosfa y Pobyddion, yn Llundain. aan fara. mewn dosparth cyfyngedirj i Gymru a Mynwy, c AM WASANAETH IDR-Cyfiwynwyd tlys- an am wasanaeth hir i'r is-swyddogion canlyn- ol, perthynol i'r Drydydd .G&trawd o Wirfoddol- yr Oymreig —Corporal H. Daniels, Caer- narfon: Rhingyll H. N. Fossitt, Conw% Cor- poral D. Jones, Caernaifon; Colour-Sergeants T. E. Lkherland' ac Evan Parry, Caernarfon ANRiHEG.—Xoe Sul, yn y g^feillach yn Salem, cyflwynwyd rRodd fecban a.r ran yr Ys- gol Sul i Miss Winifred Stythe, B.A., merdh i Mr R. R. Stythe, Rhianva, North-road, ar ei hymadawiad i Abergwaun, i gymeryd "lie fel athra-wes yn yr Ysgol Sirol. Bu vn atnrawes ffyddlon yn Salem am dymhor hir. EISTEDDFOD Y PA8G.— Mae Pwyllgor yr Eisteddfod uchod wTthi yn paratoi ar gyfer yr wyl y flwyddyn nesaf. Maent wedi cael cadair ?an Mr R. A. Naylor, Warrington, i'w rhoi gyda r wobr i arweinydd y oor yn y brif gvs- tadleuaeth; cw.pan arian gan v Mri J. Watson and Sons, Leeds, a naw gini pan Mr R. A. Naylor yn wobr am ganu unawd. DAAIWEINIAU.—Tra'r oedd Mr .Edtward Jones, Cottage Blathing House, yn dychwelyd o Bwilheli. ddydid Mawrth, collodd reolaeth ar ei ddeurod ar allt 6erth ger Trefor, Llanael- ihaiarn, a gwrtlidarawodd yn erbyn mur. Der- byniodd n'.weidrau difrifol, ac ymgeledSwyd ef sran Dr Rowlands. Llanaelhaiarn.—Nos FeT- oher, gwrthdarawodd Mr Griffith Roberts, 127, High-street, Bangor, yn erbyn Mr Owen, ma.b rheolwr v N. P Bank, Caernarfon, a thorodd it'Í goes ohwith mewn dau le. Y mae Mr Ro- berts dros 68 mlwydd oed. Cludwyd ef i'r ys- pytty.

CEFNMAWR A'R CYLCH. YCHWAS.EUIAD.-osul, trwy drochiad gan y Parch R. YVilliains, l'onciau, ychwaneg- wyd pedwar at rit aeiouau eglwys ± eviyaumi Bryn, Rhiwabon. Yn ystod yr odfa, canouu Mr R. Williams (blaengeimad "Bethania") "Beth yw'r ua'gorn glywai'n seinio&c., y gynnulleidfa yu uno yn y gydgan, ac Eos Maelor yn cyleilio. CYD-DDIGWYDDLW OD.—(Trigianna ar y Bryn, Rhiwabon, ddwy chwaer wedi priodi. Dec-hreuod-d y ddwy ymgyfeillachu a'u gwyr yr un diwrnod', a.c yn yr un He. Priodwyd y ddiny yr un diwrnod', ac yn yr un lie. Daeth y d'á'wy yn fam YT un diwrnodi, a ganwydl iddynt fab bob un. Mae y ddwy fam a'r ddau fab yn gwneyd yn rhagorol. Bwriada y ddau deulu breswylio y drws nesaf i'w gilydd yr wythnos nesaf. CWEST.-Dydld Llun, yn Adledlad y Sir, T Rhiwiabon, cynnaliwyd cwest gan Mr W. Wynne Evans, crwner, Wrecsam, ar gorph Henry Hughes (44). fitter, yn trigiannu yn Mhlasbennion, a fu farw yn Yspytty Rhiwabon, oddiwrth effeithiau damwain a dderbvniodd chwe' mis yn ol yn glofa, WTynnstay. Buasai yn trwsio pibellau yn y lofa, a dychwelai hefo ei arfau mown gwagen i "lygad y pwll." Rhyw- fodd, gwasgwyd ef rhwng y wagen a'r nenfwd, a thorwyd asgwrn ei gefn. Am chwe' mis y bu yn dihoeni yn yr yspytty. Yn unol a'r tyst- iola-etbau a Toddwyd, bwriodd y rheithwyr dded- fryd o "Farwolaeth ddfamweiniol." Yr oedd yn briod. a chanddo blant. Y DDADL YN NGLOFA WYNNSTAY". — Mae glowyr Wynnstay wedi "chwareu" pythef- nos. Fel y nodwyd yn y rhifyn diweddaf, yr achos yw gostyngiad gormodol yn nghyflog nifer o'r bechgyn yn y lofa. Cynnaliwyd amryw o gyfarfodydd yn ystod y pythefnos gan y cyf- logwyr yno. Dangosir parodrwyddl o du y dyn- ion i ddychwelyd ar ammodau at eu gwaith, ond deil y bechgyn yn benderfynol. Gwvsiwyd mfer o'r bechgyn o flaen yr ynadon. Hawliai y meistriaid 2p 10s o iawn gan bob un o'r bech- gyn am y golled1 a wbo,wyd trwy fyned allan heb roi y jrhybudd a ofynir san y gyfraith. Mewn cyfarfod aTbenig, penderfynwy-d llogi twrne i ddadlu eu luachos Tn y llys. Ofnir fod sngeroctyd eisoes yn gweithio pi ffordd i lawer o deuluoedd yn v èyTch.

CONWY. PRIODAS.IYn Eglwys y Plwyf, ddydd Mercher, priodwyd Mr Llewelyn Jones (fferyll- ydd), a Miss Hannah Catherine Roberts, merch Mr a Mrs Roberts, Haulfryn, Conwy. Miss Maggie Roberts (chwaer y briodasferch) oedd y forwvn, a Mr William Roberts, Maescastell, oedd y gwas. Gweinyddwyd gan yr Arch- ddiacon Maddien, Lerpwl. I Buxton yr aed 1 dreulio'r mis mel. Y CYXGHOR TREF.—Ddydd Mercher, dan lywyddiaeth y Maer (Mr A. J. Oldman).— Awdurdodwyd Mr Thornton Jones, cyfreithiwr, Bangor, i wneyd a fo rhaid at gael gorchymyn cyfreithio1 i gvnnvrchu a gwerthu trydian yn y fwrdeisdref.—Hysbyswvd fod elw clir o 789p wedi ei wneyd eleni oddiwrth y Morfa, fel lie i babellu, gyferbyn a 236p y llvnedd, a. rhoed rhodd o 30 gini i'r peiriannydd (Mr Delamotte). —Dywedwyd fod y Cynghor yn glir a'r ariandy, a lloneyfarchwyd v cyfrifvdd ar y modd y gwnaeth v fantolen arianol.

CRICCIETH. I Y GF/INTOG gyncilir yw y geiniog a enillir Yn Phop Jonathan & Co., yn Nghriooieth. y gwneir hyny mewn gwirionedd. Yno y cewch y dewis goreu a rhataf mewn Dillaclau Parod ac i Feeur i Ddynion a Pblant; Ties, Menyg, Collars, Fronts, ac yn enwedig cofiwch brvnu Hosan-,n swllt y par, i ferched, gwerth 1/6 y par.- Advt.

EDEYRN. ER COF.—Awst 8fed, yn 79 mlwydd oed, bu farwr Mn- Mary Hughes, gweddw y diweddar Hugh Hughes. Bryniau. Teimlir cli with dod1 a hiraeth ar ei hoi. gan gylch eang. Claddwyd hi yn mynwent Capel Edeyrn, y Parch J. I Hughes (M.C.) yn gweinyddu.

FFESTINIOG A'R CYLCH. CALFARIA.—Y Parcbn Peter Williams (PedT Hir) a J. W. Hughes, Dowlais, a wein- yddai vn nghvfaTfod blynyddol Calfaria eleni. CODWM. — Cafodd Mrs D. D. Williams, Moel Fronllwyid, Manod-road, ei hanafu yn lied boenus yn ei braich dinvy godwm nos Fercher. DAMWAIN I BLENTYN.—Aeth cerbyd droe gorph geneth fechaai geT Meddygdv.~Isallt un o'r dydJfliau diweddaf, a'r syndod ydyw ed bod yn fyw. PASIO.—Mae Mr John Evan-s, mab Dr R. D. Evans, wedi pasio vr artholiad yn Lerpwl yn llwyddiannus i fyn'd i wasanaeth Ariartdy Dk- a Gocrledd Cymru. I'W OARTREF NEWYDD.—Mae yr arian- ydd adnabyddus, Mr W. PieTce, Lincoln, gynt o Bengwern, Ffestiniog, wedi symud i fyw i'w gartref n'dd ger Conwy. Ö WEDI 15 MLYNEDD.—Mne Mr D. Pierce Williams, mab Mr a Mis D. Williams. Bronv- Mqnod-, ar ymweliad' o'r America, wedi absen- I noldeb o bymtheng mlynedd, ac y mae yn ed- rvch Tn ddia. ARDIDANGOSFA Y "MAEN." B'u ar- ddangosfa flodeu a ffrwythau Tanybwlch ddydd I Stadwrn. a throdd allan yn dra llwyddiannus fel arfer. Difyrwyd y gtwyddfodolion gan Seindorf Uafceley. NEILLDUOL.—Dydd Llun, gerbron J. Parry Jones, Ysw.. a D. G. Williams, Ysw., am feddwi a bod yn afreolus yn Nhrawsfynydd, rboe-d ar W. Humphreys, Llanllyfni, a George Ronald., Glasgow, dlalu 10s bob un yn cynnwys y costau, ac anfonwyd G. Wilson, o Lunda-in, i garchar am yr un peth yn yr un fan. CYNiGHERD'D.—Nos Iau diweddalf, cynnal- iwyd cyngheTdd mawreddbg yn y Neuadd Gy- hoeddus. er cynnorthwyo y seindorf i fyn'd i'r Eisteddfod. Cyrnerwyd y gadair gan Mr J. Jones Morris, cyfreithiwr. iGwasanaetihwyd gan Micose- Maw^ie Davies, Ynyshir; Maggie Ri, U.C.W., Mri Llewelyn Jonps (Telor- ydct, Dar). John James (Llew GadlysK IG. Havdn Gunter fel violinist, ac fel cvie-ilvdid g-an Miss Edith C-ealaway.- Cafodd v band ?roe?o ar- ^dprch.02 ar eu dychweliad buddugoliaethu^» o RyL -11' LLADRAD YN Y LLA-N.-Tra yr oedd teulu y Rhiwiau Cochion, ger y LLau, yn eu gwelyau nos Sul, torodd llcidr neu laaron i mewn trwy fftiie».r y cefn. Dywedir iddynt ddianc ar ol cymeryd dwy fodrwy, tori blwch cenadol, bara, ci_r, vmenvn. eoffi, te. &e. YN WELL NA'R OFNAU. Yn hollol ddamwecniol, aetili plentyn bychan daai drtd ceffyl Mr ETan Lloyd, cigydd, Tanygrisia-u, ckiydd Sadwrn. Oinid y eaiodd xuweidia-u pwysig, ond y mae yn well na'r omau. Gwem- yddrwyd arno ar unwaith o Feddygdy Isallt eer- llatw. i-Ni anaifwyd ond ei fraich. BODDIAD PLE2vT\N. Xawn Llun. yr oedd plentyn tair oed i arddwr Cae'rblaidd. aii- an yn chwareu. Wrth ei weled yn lrir yn dyclnwel, aeth y faro. j chwilio am dano. Kr ei dychryn, cafodd y bychan wedi syrthio i Afon Teigl yn J'myl y ty a boddi. Yn y cwest, a, fliateiL Mr ill. 0. Jones, tvengholydd. a Mr ,Framis Evans yn gweit-hredu fel blaenor, dyg- "Wyd y rheithfaj-n "Cafwyd wedi boddi." DOSPARTH DEML.—Cynnaliwyd Dosparth Demi Meirion ac Eifion yn Nghapel Seisnig y Gare^ddu, ddydd Sadwrn.—Caed adroddiad am sefyllfa y temlau, — o'r Blaenau, gan J. O. Jones, J. Hughes, a Miss Owen ac o'r Pen- rhyn, gan Miss A. W. Edwards, T. H. Jones, a. W. E. Williams.—Nodwyd Mrs D. G. Williams L i gyanryehioli y Dospartih'Demi yTi Ngihymanfa. Ddirwestol Gwynedd, a Mr W. Ellis yn Nghy- manfa Meirion. YR YSGOL SIROL.-I n nghyfarfod y rheol- wyr, ddydd Mercher, dlan lywyddiaeth Mr R. Walker Davies, B.A., pasiwyd fod Mr D. Mathia.s Williams, Rlyd, Llanfiothen, i gael ysgoloriaeth er o'r tu allan i'r hawl leol. oher- wydd camddtealltwriaethi yn nglyn a thelerau yr ysgol. Yr oedd yn achos -eithria:diol.-Yi, oedd yr adroddiad sirol am yr ysgol yn dra boddhaol. —Diolchwyd i Mr R. Walker Davies am ei Todd o 5p at yr ysgol fel ysgoloriaeth y Brenhin. AMRYWION.—Aeth 130 v dydd cyntaf oddi. yma i'r Eisteddfod yn Rliyl: yn cynnwys 50 o docynau i aros am yr wythnos.—Daeth cyfeill- ion Llvdawaidd Mr Kelt Edwards yma am rai dyddiau o Gaernarfon o gynnulliad yr Holl Geltiaid, ac aethant yn ddilynol i'r Rhyl.—Y Parchn D. Roberta a Moses Roberts a siaradai yn y cyfarfod dirwestol yn yr awyr-agored ddydd S-ui.-Cyfarfu bachgen ieuainc Mr Ro- bert Owen, eillydd, a damwain iled boenus i'w law trwy syrthio ar wydr. Bu raid gwnio y briwiau.—Yr ydys wedi perswadio Mr John Lloyd Jone. y llyfrgellydd eofalus. i aros a ac nid symud i Bwllheli. lie y dewiswyd ef allan o ni'°r mawr i gylch cySelyb. 0 AWSTRALIA.—Mae ein cynurychiolydd wedi derbyn manylion oddiwrth gyn-ohebyd.:l ffyddlawn i'r "Herald Cy.nraec:" am farwolaeth I a Vife y Parch Seth Jones, gynt oddi yma. yn y wlad ucliod fel llywydd Undeb y Bedyrl^wyr, a: fel un o weinidogion m yaf hyawdl a pbob- locraidd v wlad. Bu yn ilafurio yn Newcastle am 15 mlynedd. O'r' 6000p a wariwyd ar ei ga-pel. nid oedd ond 500p heb eu clirio yr yr anoiadr). Cvnnrychiolid pob dosparth yn v wlad. Yr oedd y salar yn gyffredinol. Edrydd am v cvfarfodvdd! -cof a .Tn dano, y rhai oedd urddasol a llawn o elfenau parcb a phoblog- rwydd. Ychwaneara eingobeby-dd am banes y Cymry a'u helyntion yn Awstralia, ac yn ar- benig yn Newcastle. Canwrd' emyn Gymraeg yn y gladdiedigaeth pan nifer o Gymry oedd vno.

GLAN CONWY. 'MAKWiOLAETH.-DvddNidwrn. cludwyd 'Fweddillion v diweddar Mr Owen Hashes, ffermwr. Pantvffrith. Llansantffraid. yn Llan- santffraid. Glanconwy. Bn '.Nir Hn"1!^?. yn flaenor am flynvddau yn eel wye Rhydvrneirch (M.C.). Ychyditr am yn ol, ciciwyd ef yn ei ochr gan ei efJyl.

HARLECH. ADFERIADAU RHYYEVDOL. Sibrydir fod llnaws mawr yn yr ardal yma wedi eu ilwyr adfer oddiwrth boenau dirdvnol Hiffyg Trealiad ar ol oymeryd potelaid o Ffisigora" wedi i bob peth arall fethu A dvt

LLANBEDR, MEIRIONYDD. LLWTTDDIANT.—Mae dau. o fechigyn Ysgol y Bwrdd, Llambedr, wedi enill yssgoloriaeth.au yn Ysgol y Sir, Abermaw. Gosodwyd Rhys Arthur vm gyfartali gynitaf ar y rETstr, a Ro- 'berb Simon yn drydlydd) allam o 28 o ymgeiswyr. Y mae llrwyddiant yr ysgol hon yn eithriadol ar hyd y blynyddau', dim llai ra dt-uddeg o'r dyagybldon wedi enill ysg-oJ.oriat'thh:u vin. Aber- maw, o dan f-ldv bia,.Et;ii tMir Johns, y prif- athraw.

LLANBERIS A'R CYLCH. DAIMWTAIN.—Cyfarfu Owen Jones, 'Rallt- goch, a daanwain doet i'w lygaid yr wythnos ddiweddaif. Cyfarfu amryw a damweiniau cyffelyib yn ddiweddar. Diameu y bydXl yr lioll drigolion, yn ol eu harfer, yn myned tua Bontcewydd, ddydd Sadwrn Desaf, i'r arddangosfa, am ba un y mae rha.golygon neillduol o ddistrlaer.—Advt. TEMJL YDD'I AiETH. ^Rbod dodd C-,frinfa.-r Plant wledd ddanteithiol i'r plant yn Festri PTeswylfa brydnawn Sadwrn. Gorymdieith- iwyd trwy'r prif heolydd evn eistedd i wledda. Cyfranogodd oddeuftu tri clrant o blant o'r wledd. wledd. TP,YID-A-N-Parbeir i gludo digon o dunelli f yn wythnosoi o wahanol gelfi i'r gwait-h tryd- an yn Uydaw a Chwmdyli. Yr wythnos hon eir a channoedd o bolion ffawydd i Gwmdyli i ystyffaldio yr adeilad mawr yno. Ceir hwy o Norway, ac y maent mor union a saeth. CAlPEL OOCH A'R GW1EINTDOG. —Dy wed gohebydd aribenig -Camgymerodd eich goheb- ydd, yn eich rhifyn diweddaf, pan ddywedodd ddarfod i'T Parch David Morgan Richards bre- gethu ei bregeth ymadawol yn v Capel Cocih y Sul diweddaf. Nid felly y bu. Mr Evans- Owen (A.), Nant Padani, oedd yn y Capel Coch fore a hwyr, a Mr Richards yn Jerusalem. Newidiaisai y ddau eu pwlpudau, yr hyn befch sydd bellach tti hen gynefin vn eu hanes. Bydd Mr Richards yn pregethu ei bregeth olaf yn y Capel Coch y Sul cyntaf -n Hydref.

LLANDDANIEL. MAE pawb am fod yn y ffasiwn. Mynwch weled y Nwyddau Newydd yn y Vodol Bouse, I Portdinorwic. Bargeinion da a digon o am* rywiaeth.—Advt.

LLANENGAN. ARWERTHIANT.—Oherwydd y gweithred- iadau yn Abersoch ,yda'r bvwvdfad ddydd Iau, gohiriwyd arwerthiant Mr John Parry Jones ar ystoc Mr Griffith Williams, Tanybryn, hyd dydd Sadwrn. pryd y llwyr werthwyd a chaed prisiau rhagorol.

LLANERCHYMEDD. TEILWXG. Anrhegodd Mr W. Jones, Llwydiarth Hall, a Bootle, holl a.thrawon Y.gol Sul Methodistiaid y dref a chopi yr un o "Yr At-hraw o Ddifrif," gan Dr Moelwvn Hughes, M.A.. Ph.D. ARWERTHIANT. Cynnaliodd Mr W. Jones arw-erthiant yn Market-squaTe, ddydd Mercher, ar nifer fawr o ddefaid, eiddo Mr T. Prichard, Llwydiarth Esgob, a gwerthwyd yr oil am bri-siau da. Y FF AIR.-Da-eth nifer luosog o dda corniog yn nghyd ddydd Mawrth. Araf oedd y fasnach, eto gwertlrwyd nifeT dda iawn o'r dosparth goreu o wartheg. Araf hefyd oedd y fasnach yn v ceffylau, a.c nidt oedd y nifer yn lluosog.

LLANFAIRFECHAN. LL^TTDDIANT. Iae Mr T Edwal Wil- liams, Biion Dalar, wedi pasio arholiad BWTdd Masnach fel "first mate." CYNGHOR DINESIG.—Nos Fawrth, Mr T. J. Owen yn y gad air.—Darllenwyd llythyr oddi- wrth Mr Wo. G. Williams gyda '.(,l"¡r ar yr ys- bwrriel ar ei dir, yn rhvbuddio'r Cynglior i beidio ei ddiodi yno oddieithr iddynt wneyd carthffos i'r afon.YSt VTiai Mr W. G. Roberts fod cludo y cyfTyw i'r afon, o'r hon yr yfai gwaTtlheg, yn annymunol i'r eithaf. a gwell ean- ddo ef dalu 6c yn v bunt am beiriant i ddilfadi vr ysbwriel na chaniatau iddo Ivgru'r dwfr.— Siaradwydi i'r un perwyl gan Mr North a Mr Lowe.—fDadleuodd Mr jorss byddai i swyddog y pysgod'feydd rfoddi terfyn buan ar lyjriad y dwfT.—Dadl y Mri Timmin-s. Morgan, a'r Cad- eirydd, ydoedd i Mr Williaans wneyd rnawr gymwynas a hwy yn ystod yr ha.f trwy roddi ididynt Ie i ddodi yr ysbwriel. ac nad toe-g- cefnu a/rno yn awr.—Pasiwyd i syrtihio i mewn a gof- ynion Mr Williams.—^Darllenwyd rhe^tr o'r rb>ai oedd mewn dvled gyda'r dreth ddwfr.—T>*bia; Mr R. C. Evans v dylid attal cvflenwad dwfr v cyfryw rai.—Coll wyd y c>*nnr^iad fod cvfraith i w dwyn yn erbyn y dvledwyr. a pliasiwvd gwelliant fod i'r arolygydd a'r' easglydd fyned oddLamsrvlch i rybuddio v cydrvw o>s na rinalent vr attelid y dwfr, ac y dygid cyfraitb vn ett therbyn.

MACHYNLLETH. Y CYXGHOR DHCESIG.- Ddydd Mawrth. Penodtw-yd pwyllgor i ymuno a eliynnrvehiolwyr •plwyfi ereill er ystyried v mater o sefvdlu ffair ddefaid, golchi gorfodol, a swm treuliau cludo defaid i leoedd ereill. — Pa&iwvd i ail-brisio eiddo yn nosparth y Cynghor.—Dywedodd Mr [ Parsons, un o'r overseers,"fod 71 allan o 79 o'r eiddo yn nosparth y Cynghor.—Dywedodd Mr [ Parsons, un o'r overseers, fod 71 allan o 79 o'r prisiadau yn rhy uchel neu yn rhy jøl.