Yr Herald Cymraeg

Bwrdd Pysgota De Sir Gaemarfon. Cynnaliwyd cyfarfod chwarterol y bwrdd uchod yn y George Hotel, Criccieth, dydd Gwener, Syr H. J. C, Ellis Nanney, Bar., yn y gad air. Yr oedd y Mri W. R. O. Jones, E. P. Williams, W. Watkin (Criccieth), David Jones (Porthmadog), clerc y bwrdd, hefyd yno. GOhlEBIAETH.—Darllenwyd llythyr oddi- wrth Mr Lewis Owen, watchmaker, Penygroea, yn ymofyn am lyfrau trwyddedau brithylliaid i'w gwerthu.—Er ei fod allan o'r dosparth, pen- derfynwyd anfon llyfrau i Mr Owen, ar y telerau arferol, gan fod cwynion fod genweirwyr yn gorfod myned i Bantglas i gael trwydded bysgot.a yn y rhanau uchaf o afon Dwyfach TRWYDDEDAU RHWYDO.—Darllenwyd ceisiadau am drwydded i rwydo eogiaid oddi- wrth amryw, a dywedodd y Clerc ei fod wedi anfon y trwyddedan gyda'r manylion angen- rheidiol. 0 AELODAU Y BWRDD AM 1991.-Dar- llenwyd llythyr oddiwrth y Cynghor Sirol yn hysbvsn fod yr oil o'r hen aelodau wedi eu dewis am 1901. BWRDD M ASNACH.—Ysgrif ena y Bwrdd nchod am fanylion yn nglyn ar cyfrif o bysgod dwfr hallt a dwfr croyw a ddaliwyd yn yatod y flwydyn ddiweddaf, i'r hyn yr atebwyd gan y olerc. MESUR Y CAMBRIAN. Darllenwyd llythyr oddiwrth Fwrdd Masnach yn galw sylw y bwrdd at y mesur nchod, ac yn gofyn a oedd gan y bwrdd hwn unrhyw sylw i'w wneyd ar y mesur, hsfyd yn gofyn am eglurhad yn nglyn a'r dorau oedd dros yr afon yn ymyl gorsaf Pwllheli.—Hysbysodd y clerc ei fod wedi ateb nad oedd gan y bwrdd unrhyw wrthwynebiad i'r mesur os na roddid rhywbeth i fyny fyddai yn rhwystr i'r pyagod fyned i fyny yr afon, ac hefyd ynrhoddi yr eglurhad gofynol yn nglyn a'r doran. TANYSGRIFIADAU.—Darllenwyd llythyr- au oddiwrth amryw foneddigion yn amgau eu tanyagrifiadau am y flwyddyn. ADRODDIAD YR AROLYGYDD.-Cyf- lwynodd Mr William Jones, y prif arolygydd, ei adroddiad. Dywedodd fod yr afonydd ar hyn o bryd yn isel iawn, ond y cafwyd pysgota da yn nechreu y tymhor, ac yr oedd yr oil o'r genweir- w.yr yn tystio fod y pysg mewn cyflwr rhagorol, yn fwy o ran maint a rhif nag oeddynt ychydig flynyddau yn ol. Daeth o hyd i amryw o leoedd wedi eu trefnu i osod cawelli i ddal eogiaid, a distrywiodd yr oil.

Bwrdd Undeb Bangor. DYDD GWENER.—Mr Hugh Thomas yn Ih wvddu.—Adroddes y clerc ei fod' wedi derbyn cyfrif CyniErhior sir Gaemarfon ami y drath, yr hon oedd yn 4te yn y bunt.—Oei.sinvyd ganddo anfon gulwadJau i'r gwahanol blwyfi yn y gir.- Adrodriwyd nad oeidd y meisfcr newrdxi wedS dcchreu aT ei ddvledswyddau, ond diisgwylid y gwneu hyny yr wythDOS nesaf.—Llenwid ei Ie yn y dyfamser gan Mr R. Owen, hen feistr y tiottiy, yr hwn a. ddrwedodd' mai y nifer yn y tiN oedi 98. o'u cymharu a, 105 yr un dydd y llynedd.—Nifer y crwydnaid yn ystod y pvthef- nos oedd 40, o'u cyferbynu a 40 yr un adeg y liynedd.—Mewri at-ebiad i'r cadeirydd. dywedodd Mr Owen mai v rhowmm am y liedhad oedd na atwyd j cartreflu i fynv eleni.—-Rhoddwvd ar ddeall fod llythyr wem ei dderbyn oddivrrth Fwrdd y Llsywodra&th Leal yn nglyn a'r helyrrt j xhwns y olerre a Dr Rowland Jones, a dywedodd y eadeirvdd ei f»d yntau wedi derbyn llythyr oddiwrth y meddyg.— Pecderfynwrd anfon hwnw i FwrdJcf y Lljyw-odraebh. Leol.—Adftodidiai swydd- c*g eluiseuol Bethesdia nad oedd ond vchydig -'gyn- nydd m v oeisiadlau a diderbynid o'r ardal bono SHn gymhortJi allamol.

Bwrdd Undeb Caergybi. DYDD MAWRTH.Gan nad ooddy cadeir- ydd na'r is-gudieirydd yn bresennol ar ddechreu y cyfarfod. pernod wyd Mr R. Gardner, U.H., yn gadeiiydd.—Yn ddiw^ddaraoh. gofyn odd Mr ThaiUas Lewtis Griffith, LT H., gan fod yr is- gadtoiryKJdl yn bresenniol, pa'm na wagheid y ga(iadr.-Dy-edodd y Cadeiiydd ei fod wedi ei bemodii. ac arosai yn y gadair hyd. nos gofynid kWo fymed ohoni. Hv-gi>ysodd y olero nad oedil. ganddynt reolait sefydlag yn ngtyn a'r m^r.—■ IJjavadodd Mr O. H. Fotflkes ei fod yn cydweled a Mr Griffith y dylai Mr Gardner rodidi y gadiair i fynv, gan mai divna oedd yr arforiad.-Cyn- iodd M-. Griffith i hvn gsuel ei wneyd. ac eil- iwyd ef.—Daidleuiai Mr C. E. Moreton Prichard fod Mr Gardner wedi ei benodi gan v ayfarfod yT xn modd. Cymygiai fod, i'r cadeirydd aros yn y gadair ain y diwrnod, gan ei fod wedi ei benodi. Eiliwydl hyn gin Mr Robert Jones, luvwoet. u.-Pteicdc-ixWd 15 dros y gweliiant, a naw yn erbya.—MSewn caiillynaad; i Jaa*wola«ith Dr 0. T. Wr. yr oedd yn anganrheidiol penodi swyd'cSag ^peddygol dros ddosparth Caer- gybi. Ni ddygwyd1 cwid dan rmgeisydd gerbron, » ikvsbysid fod y didau yn <terbyn oefnogaeth gyf- arfcal. Pan bleudleisiwyd, derbyniodd Dr Owen 14 o btaidileisiau. a Dr Clay 12.—Ar gynnygiad Dt CBay, veriod%vfvd Dr Owen n unfrydi.— Penorlnyd Dr E. P: Edwards i'r smydd o feddyn y t]ot-r;y gyda mwyafrif maflT.—Griffith H ug-hes ydoeod vr unig ynigeisydd am swydd tasgfebtr, a phencdwyd ef yn unet.

I I There's nothing j better than Starch I t j for starching. You can't add anything to it that will really improve it. If it's good starch, pure starch, all the chemicals in the world won't make it better. Clothes last longer, retain their stiffness better, keep a whiter colour, when pure starch is used And Colman's Starch is an absolutely pure starch. I COLMAN'S STARCH I I Sold in Cardboard Boxes. See that Colman's name and the Bull's Head are on the box. RIG.

Bwrdd Undeb Ffestiniog. DYDD MAWRTH.—Mr O. Jones yn y gadair. CYDYMDEIMLO.—Cynnygiodd yr Is-gad- eirydd (Mr W. Jones) gydymdeimlad y gwar- cheidwaid a'r cadeirydd ya ei brofedigaeth lem o golli ei fab hynaf trwy foddiad.—Cefnogodd Mr Cadwaladr Roberts, gan sylwi y deuai ton ar 01 ton yn ddiweddar o bethau chwerwon i ran Mr Jones.—Pasiwyd yn unol, a diolchodd yotau yn deimladwy iawn. DIOLCH.—Diolchodd Mr W. Davies, Cae'r- blaidd, am ei ail ddewisiad yn warcheidwad cyd-ddewisedig. LLYTHYRAU.—O Fwrdd y Llywodraeth Leol, gofynid am restr gyflawn o'r swyddogion a manylion ereill. O'r un lie anfonid y caniateid talu 58p i Dr Griffith J. Roberts, Ffestiniog, fel swyddog buchfrechol, o'r cyfanswm dyledus.— Gofynid 347p yn ol 2 y bunt yn y plwyfi o'r undeb sydd yn sir Gaernarfon.—Anfonai y Prif- gwnstabl Best ei gydsyniad i'r Heddwas D. R. Davies, Penrhyn, fod yn gynnorthwy i chwilio ac i roddi tooynau, fel cynnorthwyir y swyddog- ion elusenol, i'r rhai a ddeuent i'r ty. Awgrymai dalu 3p am y gwaith yn flynyddol.-Cynnygiodd Mr Cadwaladr Roberts dderbyn y cynnyg. Yr oedd yr apwyntiad eisoes yn dechreu talu ami v dewis.—Pasiwyd hyny. Y PWYLLGOR YMWELIADOL.—Yr oedd hwn wedi cyfarfod dan lywyddiaeth Mr W. Jones. Yn mhlith ei gymhellion yr oeddis yn cymhell yn unol a chymhelliad Mr Bircham un i gynnorthwyo y matron am y swm o 15p y flwyddyn fel cyflog gyda moddion cynnaliaeth. —Anfonai Mr Denniss, ar ran Cwmni y Cam- brian, nas gwelai ddigon o reswm dros iddynt wneyd y ddarpariaeth i bwyso glo yn yr crsai a ofynid. Cymhellid ail anfon ato i ddadleu am yr un peth.—Dywedodd Mr C. Roberts fod yn dda ganddo ddeall fod masnachwyr y Penrhyn yn cefnogi y syniad blaenorol, ac am ddeisebu yn ffafr hyny.—Cymhellid mabwysiadu cym- helliad Cynghor Deudraeth i gael y swm o gerig am brisiau a nodid i'r ty i grwydriaid i'w mala, &c.—Pasiwyd y cymhellion oil ond y cwestiwn o godi y cyflog i un o'r swyddogion, a chael assistant matron. Hyn i'w anfon i'w adystyried yn mheliach. Y PWYLLGOR ADEILADU. Yr oedd hwn wedi ei alw y dydd blaenorol, pan y llyw- yddai Mr O. Jones, ac yr oedd Air Walter Thomas, y pensaer, yno. Yr oedd y cymerwyr, I y Mri Roberts, hefyd yno, pan yr aed trwy yr holl gyfrifion, a da oedd gan y cadeirydd sylwi eu bod yn hynod drefnus, ac yr oedd perffaith gyd-ddeall rhwng y pwyllgor a'r adeiladwyr am eu cywirdeb. Swm gwreiddiol y contract oedd 7200p. Bu ychwanegiadau a gododd y swm i 8153p. Yr oedd wedi ei dalu 7700p. Yn ddyledus eto 465p.-Gofynodd Mr G. Parry Jones a oedd swm dyledus i'r pensaer yn y ffigyrau blaenorol.—Y Cadeirydd Na, dim ond I y ffigyrau rhyngom a'r cymerwyr.—Yn ateb i Mr C. Roberts dywedwyd faint a allesid ei ddal oddiar y cymerwyr am oediad, a faint a ddylesid ei ganiatau gan y pensaer ar gyfrif tywydd drwg, &c.-Sylwai Mr Davies ei fodef yn teimlo, er fod swm y draul wedi myned yn uchel, fod yr ychwanegiadau wnaed yn rhai angenrheidiol, ac J yn gyfryw nas gellid eu hebgor, a gwraed gostyngiadau y dylid eu cofio hefyd.—Dywedodd Mr C. Roberts fod yr amcangvfrif cyntaf o eiddo Mr Bircham o ryw 1200p neu 1500p yn hollol gamarweiniol. Rhoddid ar ddeall fod v swm I. yn ddigonol i wneyd y gwelliantau oedd yn eisieu yn y ty, ond gwyddent yn dda lie yr oedd- ynt erbyn hyn. ffeimlai yn gryf na ddylid gwneyd dim sylwadau ar un o'r swyddogion tal- edig y diwrnod hwnw, na'r hyn a wnai.—Dy- wedodd Mr W. Jones, yr is-gadeirydd, nad oedd yr hyn y cyfeirid ato yn rhwystr, ac mai teg egluro y gostyngiad wnaed trwy newid cynllun. —Yna eglurodd y Cadeirydd y golygai rhoddi y I berwedydd mewn rhan o'r ty, ac nid adeiladu fel y cynlluniwyd, raicannoedd o bunnau. Wedi ateb rhai cwestiynau o eiddo Mr Davies a Mr G. Parry Jones am y oyfanswm tebygol ar y ty, y dodrefnu, y symiau dyledus i'r pensaer, y gofal- wr, a'r cymerwyr, pasiwyd, ar gynnygiad y di- weddaf, fod crynodeb o'r cyfrifon i'w anfon i'r gwahanol aelodau i'w hyatyried cyn eu pasio yn derfynol.

Cynghor Dosparth Dwyran. DYDD MAWRTH.—Etholwyd Mr W. H. Jones yn unfryd yn gadeirydd am y flwyddyn nesaf, a. Mr G. R. Jones yn i.gaclal-ydd. --Dar- llenwyd llythyr oddiwrth Gynghor Plwyf Llan- idan, yn ce^sio gaii y cynghor dospaxth fyned yn milaen i gael gwaith dwfr i'r ardal yn unol a chymhelliad Dr Fraser.—Ar gynnygiad Mr R. C. Griffith, a chefnogiad y cadeirydd, pender- fynwyd fod i'r arolygydd baratoi ad:roddia)d ar msawdd y d'wfr, a pha fodd y gelid ed ^dla, yn nghyd'ag amcangyfrif o'r gost.—Gwnaed treth o '0 8c yn y bunt i gyfarfod a threuiliau yr hanner blwyddvn nesaf, ond igohiriwyd1 mater y treuliau arbenig hyd y gyfarfod nesaf.—■Pender'fyitwyd cael cerig o Benmaenmawr, ac adhosi i Mr R. Wiflliams gydio ei dai yn Llaoigaffo a'r garthffos, onide, gogodid y mater yn nwylaw oyfreithiwr.

Cynghor Gwledig Aberystwyth. DYDD MAWRTH. Mr Richard James, Brvnllys, yn y gadair. Darllenwyd llythyr oddiwrth Gynghoi- Sir Aberteifi yn gofyn i'r ael- odau Cymreig yn y Senedd wneyd a allent i gael arfau Cymru ar y paisarfau Brenhinol.-Pender- fyr.wyd cefnogi y cais. — Darllenwyd llythyr odidiwrth Fwrdd y Llywodraeth Leol yn dyweyd nas gallent ganiatau apwyntiad Dr Rees, fel I swyddog meddygol, gan mai eu dyiedswydd oedd apwyntio dim ond un swyddog iechyd dros yr undeb.—Cyfarwyddwyd v clerc i ateb fod ar- wynebedd v sir yn gwneyd hyny'n anmhosibl.— Rinses y clerc amcangvfrif am yr hanner- blwyddyn yn 913p, lleihad o 46p ar yr hanner- blwyddyn blaonorol, a threth o 4^c y bunt.- Mabwysiadwyd yr amcangyfrif.

Cynghor Gwledig Gwrecsam. DYDD GWENER.—Yn swyddfa. y clefrc, Mr T. Roberts, cyfarfu cynghor gohiriedig Glaslyn, pan y llywyddai Mr R. 0. Williams.—Yr oodd yn yr ariaady, yn ifafr y cynghor, 249. Hys- byswyd mai swm gynnyrchai Deddf v Trethi Amaethvddol 1896 oedd 34p eleni, y rhai oedd \vedi eu talu i'r ariandy.-—-Gofynid am gau bwlcli a arweiniai i Afon Colwyn, yn Meddgelert, gan fod yno berygl i'r cyhoedd.—Pasiwyd i'w gau. I Yn ateb i Fwrdd y Llywodraeth Leol, via ngliylck cyflenwad dwfr Prenteg a Beddgelert, a phalxam yr oedid, pasiwyd i hysbysu mai ani- bendod y peiriannwyr oedd yr achos, a chwynai yr aelodau yn fawr a-r gyfrif hyn.—Ar gynnyg- iad Mr J. Prichard, a chefnogiad Mr E. Llew- elyn, pasiwyd i alw sylw y peiriannwyr ar un- waith at orphen y gwaith.-Pasiwyd i ateb Bwrdd y Llywodraeth Leol mai disgwyl am fwy o fanylion yr oedd y cynghor gyda golwg ar lwybr cauedig Blaen Nantmor, cyn symud yn mhellach yn ei gylch.—Disgwylir am hyn gan y cynghor plwyf.—Gofynid o Gynghor Trefol Caernarfon yn nghylch yr oediad gyda golwg ar y cyflenwad dwfr i Ryd-ddu a'r carthffosydd, ai nid doeth a fyddai ar unwaith i'r tri chynghor (Caernarfon, Gwyrfai, a Glaslyn) gael eu qFn- nrychioli yn y cyfrvw.— Darllenwyd llythyr cyffelyb oddiwrth Gynghor Gwyrfai.—Yn gan- l-yniad i hyn, bu y pwyllgor unedig o'r tri chyng- hor yn Mhenygroes, a chymhellion hwnw oedd, tynu allan "drafft" o'r cytundeb a pherchenogiom tir, am hawl ac ammodau cysylltiol a'r afon, Mr Roberts, clerc Cynghor Glaslyn, i wneyd hyn, a golygid cael cyd-ddeall cyn cyflwyno y mater 11 11 1 gymeradwyaeth derfynol Bwrdd y Llywodraeth Leol. er cael benthyg arian.Galwodd- Mr J. .1 Prichard sylw at y posiblrwydd i'r cynllun niweidio a chyfyngu ar ddwfr i gyflenwi Bedd- gelert yn ol x cynllun o gyflenwi Rhyd-ddu ond sylwid gan y clerc ria byddai yr hyn ofynid o Afon Golwyn yn gyfryw ag a allai wneyd hyny. Nig gallai y pibellau gynnygid eu gosod i lawr achosi hyn, oherwydd eu viaint, &c. Nis gwelai er hyn reswm tros newid y cynllun, a chyd- syniai Mr J. Prichard, wedi cael yr eglurhad am y gronfa gynnygiedig a maint y pibellau.—Wedi cryn siarad, pastiwyd i ohirio peralerfynu yn derfynol y "drafft" oedd gerbron, ac yn y cyf- amser befyd i gael atebion oddiwrth y rhai sydd y meddu hawl cysylltiol a'r lie.—Caed yn ddi- lynol adroddiadau yr arolygwyr, a'r eiddo Dr Fraser. Bu cryn oediad cyn. y caed yr aelodau at eu gilydd, agos i awr.

Llys Sirol Gwrecsam. HBLYNT ETHOLIADOL. DYDD MERCHER.—Gerbron y Barnwr Syr Horatio Lloyd.-Erlynai chwarelwr o'r enw John Jones, a drigai yn Llandinam, Llantysilio, Wil- liam Pritchard, chwarelwr arall, a drigai yn liam Pritchard, chwarelwr arall, a drigai yn Llantysilio, a gofynai 5p 3s 0 iawn am niweidiau personol a dderbyniodd. Cyflawnwyd yr ymos- odiad dr noson etholiad y Cynghor Sir yn Llan- gollen.—Dywedodd y Barnwr fod yr ymosodiad yn un difrifol, a rhoes ddyfarniad 0 blaid yr achwvnydd am 5p.

Llys Sirol T reffynnon. DYDD MAWRTH. Gofynai Ann Bellis, Bagillt, am iawn o dan Ddeddf y Gweithwyr oddiar S. W. Higginbottom, Lerpwl, perchenog Glofa Bettisfield, Bagillt, am golli ei gwr, a laddwyd ychydig amser yn ol yn y lofa. Dy- wedodd Mr Wynne Evans dros yr achwynyddes fod yr atebwyr yn barod i dftlu 50p a'r costau. Dywedodd Mr Tobin dros yr atebwyr ei fod yn achos eithriadol, achos fod yr achwynyddes a'i gwr wedi bod yn byw ar wahan am bedair blynedd ar ddeg, ac y cawsai hi fwy wrth farwol- aeth ei gwr nag a gawsai pe y byddai fyw. Caniatawyd costan o dan raddfa B.—Gofynai John Roberts, Highgate Farm, Treffynnon, am iawn oddiar John Hughes a John Jones, Helygen, ffermwyr, am i'w defaid drespasu ar ei I dir.—Rhoes ei Anrhydedd ddyfarniad o blaid yr I achwynydd am 3p.

Methodistiaid Gorllewin Meirionydd. CYNNADLEDD YR YSGOLION SUL. Er dathlu gwaith yr Ysgol Sul yn ystod y ganrif ddiweddaf, ac i ddarpar at y ganrif newydd, darfu i bwyllgor sirol, dan nawdd y Cyfarfod Misol, lunio amryw drefniadau i'w cario allan yn ystod y flwyddyn hon, ond yn becaf, y gynnadledd sirol a gynnaliwyd nos Fawrth a dydd Mercher. Nos Fawrth, traddod- odd y Parch J. J. Roberts (Iolo Caernarfon) bregeth ar yr "Ysgol Sul" yn Salem. Cyn- naliwyd cyfarfod cyntaf y gynnadledd am 10 ddydd Mercher yn Nghapel Salem. Llywydd, y Parch D. Evans, M.A., Abermaw. Mater y drafodaeth oedd Adolygiad cyffredinol ar yr Ysgol Sul yn ystod y ganrif ddiweddaf." Traethwyd ar Gynnydd yr Ysgol Sul o fewn y oylch gan y Parch D. Jones, Garegddu, Ffes- tiaiog, a !4- E. Griffith, U.H., Dolgellau; ar Ddadblygiad bywyd mewnol yr T sgol" gan y Parch W. R. Jones, Llanfrothen, a Mr D. Ivor Jones, Corris; ar Ddylanwad yr Ysgol Sul ar lenyddiaeth y ganrif" gan y Parchn T. Levi, Aberystwyth, a John Davies, Bontddu. Gwnaeth y llywydd a'r Parch D. Jones ddef- nydd manwl o ffigyrau yn ngwyneb y gwyn arbenig am leihad yr Ysgol yn y blynyddoedd I diweddaf, ond da oedd gan y cyntaf sylwi fod cynnydd o 2285 yn holl siroedd y Gogledd er y flwyddyn 1885. Gofidus ganddo y bu lleihad o 500 yn Meirion Orllewinol, ond cyfrifid am lawer o hyn trwy symudiadau i weithfeydd y De a lleoedd ereill. Rhoes y Parch D. Jones fwy o ffigyrau drwy gymharu cynnydd a lleihad y gwrandawyr, yr eglwys, a'r ysgol mewn gwahanol gyfnodau, ac yr oedd eiddo y deng mlynedd diweddaf yn ei berthynas a Gorllewin I Meirionydd yn dra awgrymiadol fod ystyr i'r gwyn am y lleihad, yn enwedig y deng mlynedd diweddaf. Cyn hyny, yr oodd y ffigyrau yn cymharu a'u gilydd yn lied wastad mewn oyf- nodau cyffelyb y manylodd arnynt er y flwyddyn 1834, ond safai y rhai cyhoeddedig diweddaf fel y canlyn, a dangosant y gwyn mewn modd amlwg. Yn yr ysgol, 11,252; yr eglwys, 13,410; gwrandawyr, 15,320. Llai yn yr ysgol o 2158 nag yn yr eglwysi, tra yr oedd yr ysgol yn llai na'r gwrandawyr o 4068. Cododd y gwrandawyr yn y cyfnod, 333; yr eglwys, 6S3; tra na chododd yr ysgol ond 111. Rhanai Mr Jones, Llanfrothen, ei anerchiad gwych i dair adran yn Nadblygiad yr Ysgol," a dilynodd Mr Jones, Corris, i'r un cyfeiriad. Rhpes y Parch T. Levi ar Hanes llenyddiaeth y ganrif ffeithiau a ffigyrau dyddorol iawn. Bu Mr Charles, o'r Bala, mewn cyfnod neill- duol, sef y 15 mlynedd olaf o'i oes, vn foddion i gyhoeddi-32,000 o lyfrau at angen Cymru. Yr oedd 700,000 o lyfrau wedi eu cyhoeddi a'u gwerthu er 1879, pan y cychwynwyd undeb yr Ysgolion Sul yn Nghymanfa Gyffredinol Ffes- tiniog. Costiodd y llyfrau hyn 21,000p. Rhoes Mr Davies yn ei sylwadau dilynol fanylion lawer am y llyfrau a gyhoeddwyd yn y cyfnod a'u dylanwad da ar y genedl.—Yn yr ail gyfar- fod, yn absennoldeb Mr Robert Jones, Bethesda, Ffeatiniog, dewiawyd y Parch R. R Morris, Tabernacl, Ffestiniog, i lywyddu. Caed trafod- aeth ar "Berthynas yr Eglwys a'r Ysgol." Siaradodd y Parchn J. J. Roberta (Iolo Caernar- fon) a Samuel Owen, Tanygrisiau. Yna siarad- odd y Parch R. Humphreys, Bontnewydd, Gaernarfon, ar "Athrawon wedi eu cyflawn ddarparu a'r modd i'w cael." Cynnygiodd y Parch Hugh Roberta, Rhydmawr, a chefnogodd y Parch W. R. Jones, ddiolch cynhes i bobl Dol- gellau am eu denbyniad i'r gynnadledd. Hefyd cydymdeimlwyd a'r Mri David Hughes, Dol- gellau; David Evans, Cae Einion; a Robert Jones, Bethesda, rhai ffyddlawn gyda'r Ysgol Sul, oedd yn wael ac yn metha bod yn bresen- nol.—Yn y trydydd cyfarfod, Mr W. Jones, C.S Aberdyfi, a lywyddai. Materion trafod- aeth: "Neillduolrwydd addysg yr Ysgol Sul," gan y Parchn E. Roberts, Dolgellau; R. Roberts, Penrhyn; ac R. J. Williams, Bowydd, Ffestiniog. Diwygiadau crefyddol y ganrif a'r Ysgol Sul," gan y Parchn J. Roberts, Corris, a John Williams, B.A., Dolgellau; Yr angen am dywalltiad yr Yspryd Glan ar ein Hysgolion Sul," gan y Parchn D. Roberts, Rhiw, a J. H. Symond, Towyn.—Yr un dydd caed canlyniad yr arholiad sirol yn Ngorllewin Meirionydd. Rhowyd adroddiadau yr arholiad oedd wedi eu trefnu a'u casglu gan y Parch T. R. Jones, Talsarnau, yr ysgrifenydd. Yr arholwyr oedd y diweddar Barch W. Ryle Davies, a'r Parchn E. Davies, M.A., Llundain, a John Owen, B.A., lrerlan, Bethesda. Y nifer gynnygiodd yr ar- holiad oedd 786. Dyma enwau y rhai gafodd y gwobrau yn mhob dosparth :-Dosparth 1.: 1, O. D. Jones, Conglywal, Blaenau Ffestiniog; 2, M. E. Williams, Bowydd, Ffestiniog; 3, R. Ll. Jones, Sftnffoqdd. Dosparth II.: 1, Charlote Evans, Brynoryg, a Catherine Rowlands, Seion, Arthog; 2, Estker Vaughan, Penmeni; 3, R. J. Richard, Horeb, Dyffryn. Dosparth III.: I, Kate Griffiths, Croesor; 2, Gwladus Arthur, Llanbedr, ac Evan Roberts, Engedi, Ffestiniog; 3, Hilda J. M. Jones, Blaenau Ffestiniog. Safon V.: 1, Elsie V. Hoskins, Bethesda, Ffes- tiniog; 2, Ethelwyn M. Williams, Pennal; 3, Laura Davies, Bwlch. Safon IV.: 1, Gwen Davies, Bwlch; 2, Maggie J. Owen, Towyn; 3, O. O. Williams, Harlech; 4, Nellie Morris, Towyn. Wele enwau'r ymgeiswyr llwyddiannus o Orllewin Meirionydd yn yr arholiad cyfun- debol am 1900. Cafoddycyntaffsdalaur:-M. E- Williams, Bowydd; H. W. Vaughan, Pen- meini, Abergynolwyn; D. R. Mills, Bethel, Dol- gellau J. T. Griffith, Bowydd J. E. Thomas, Bowydd; W. V. Thomas, Aberdyfi; Richard Hughes, Tabernacl, Blaenau Ffestiniog; H. Ellis, Bethesda; Evan Lewis, Rehoboth, Corris, a Henry Jones, Aberllefeni.

Ynadlys Bangor. DYDD MAWRTH.-Ge-rbron T. Lewis, Ysw., J. Hughes, Ysir. T. Roberts, Ysw., a Mil. MDIM^' TRWYDDED. — Am gadw oi heb drwydded, dirwywyd R. W. Jones, Llaafair- fechan, i 10s a'r oodtau. TRWYDDEDOL.—Ar gais Mr S. R. Dew, trosglwyddwyd trwydded! yr Ajigjlesey Arms, i Captain W Griffith. TORIAD HONEDIG I DY. Oyhudd\ryd .John Francis William's, gynt o waith llechi Pen- Ion, o dori i dy ei fam gyd!a.'r bwriad o gyflawni drwg.—Eirlynid gan Mr S. R. Dew, a diffyriid gan Mr Huw Rowland. Dywedodd Mr Dew fod y diifljynydd wedi ei wahardd i fyned i dy ei fam, ond ar y lOfed o Fai, tuag hanner awr wodi wyth, aeth iJIlo, a thra yr oedd ei fam ac aaadau ereill o'r teulu yn y lloffit, clywsa-nt ffenestr y pacrltWT yn tiori. Aeth geinet-h o'r enw Dora Jones i lawr, a chlodd y drws o'r tu ailajx. Y na. canfu'r dtiffynydd v tu allan Aeth brawcl y diffynydd i ohwilio am heddgeidwad, wedli cael gafaol yn y Rhingyll Pugh, aethyant i dy brawd arall, lie y cftwsant y ,iffynydd, ac yr oedd yn ei feddiant cheques a igymerwyd o dy ei fain Cymerwyd ef i'r ddalfa, a'r unig beth allai ddyweyd oedd mai eiddo ei fsawd, ac mid ei fain OOdd" y Hyf-r cheques.—Rhoddwyd. tystiol- aeth ga» Dlora Jones, L. 0. Witlionns, a'r Rhin- gyll Pugh, a rhoddfnyd ar ddeall nfld oedd mam y ddffynydd yn awyddus 1 bwyso yr aclios yn jlRaen.—Dywedfodd Mr Huw Rowlamd nad oedd gain v diffytnydd yr un drwg feddwt pan. aeth i'r ty, ac yr oedd aelodau eredll y teulu yn arfer myned i'r ty drwy ffenieetr y parlwr. Nid oedd y pethau a gymerwyd ymaith o un gwerth i'r riiffTIlvdd, a chefieiodd pan ei frawd. eu oymeryd yn -ol -Traddodlwycl v djiff ynydcl, i sefylll ei brawf yn y brawdlys chwarfcerol. YIVIOSODIAD. Cyhuddai oowis Hughes, Tudrcw-terrace, Llanfairfeehan, Robert Jones, Richard' Jones, a Robert Jones (ieu.), o YMOS04 arno. Dywedodd ddarfod id do eryla a Ro- bert Jones ar y 4y<M o Fai, ac id", yn yr hwyr, fyned^i'w div, ond wedi bod yn siarad a'i wraig, daeth y dSffynydd hynaf yn mliaen, a tharawodd ef. Maes o law, daeth y dd&u araJl yno, a ohur- 818>am «if.—Mynai y diffynydd mai Huigltes ddech- reuodd y oWeoyl, ax) mai cweryla oedd ei amcan pan ddaeth i'r ty. Aeth mor ddrwg fel y gorfu ididio ei yru ymaith o'r fin.-Tlaflw-,rd y cyhudd- iad yn erbyn Robert Jones, ihyn-af, allan, a dirwy- wyd y ddau arall i 10s tst un a'r ooatau.

Ynadlys Rhyl, DYDD MAWRTH.—O dan lywyddiaeth S. Perks, Yaw. MEDDW.—Cyhuddwyd John Pawy, brodor o Ffestiniog, ond yn awr o Lerpwl, o fod yn feddw, ac ymddwyn yn afreolus, yn gystal ag ymosod ar yr heddgeidwaid.—Anfonwyd ef i gar char am fis. I HELYNT GWR A GWRAIG-—Gwnaeth Annie Sophia Crook, 24, Walter-street, Rhyl, gais am archeb yn erbyn ei gwr, James W. Crook, a ddisgrifid fel gwerthwr ffrwythau, 33, Strand, Llundain, am y rheswm iddo ei gadael. —Darllenwyd llythyr oddiwrth y diftynydd yn yr hwn y dywedai ei fod yn glerc i gwmni o werthwyr ffrwythau, a'i fod yn derbyn 30s yn yr wythnos. Cynnygiai dalu 10s yn yr wyth- nos i'w wraig, yr hyn, efe a honai, oedd cyf- reithiwr ei wraig wedi cytuno i'w dderbyn.— Caniataodd yr ynadon archeb, yn rhyddhau'r wraig rhag gorfod cydfyw a'i gwr, yn rhoddi iddi gadwraeth y plant, ac yn galw ar Crook i ¡ dalu 12s 60 yr wythnos at ei chadw.

Ysgolion Sirol Maldwyn. Dydd Mawrth, bu cyfarfod blynyddol Llyw- odraethwyr Ysgolion Canol sir Drefaldwyn, yn y Trallwm. Ail etholwyd Mr Humphreys- Owen, A.S., yn gadeirydd, a Mr T. Watkin yn aelod o gynghor Coleg Bangor.—Ar gymhelliad pwyllgor ycyllidpendeifynwyd dangos ifyrddau llywodraethol y gwahanol ranbarthau fod gan y I Bwrdd Sirol 60p at eu galwad, o dan rodd Ren- del, i'w rhanu yn rhanau cyfartal i bob rhan- I barth i'r amcan (1) o roddi rhoddion, ac (2) o chwanegu at ysgoloriaethau a ddelid gan blant oedd yn cyfarfod a'r ammodau a osodid i lawr gan bwyllgor Rhodd Rendel. Gwahoddid ym- geiswyr am yr arian hyn, ac am yfegoloriaeth David Davies.—Cadarnhawyd y cymhellion.

BALA. ATHRAWES NEWYDD.—Y mae Bwrdd Ysgol y Bala wedi dewis Miss Davies, Abergele, yn athrawes yn Ysgol y Bala. LLWYDDIANT.—Da genym gyhoeddi fod Mr John Rowlands, Llythyrdy y Bala, a Mr j>. H. Roberts, Llythyrdy Rhaiadr, gynt o'r Bala, wedi myned yn llwyddiannus drwy arholiad am I "sorting clerkships" yn Llvthyrdv Manceinion. MARWOLAETH MRS EVANS-LLOYD.— Dy4d Gwener, yn Stanley House, Caer, bu faxsr Mrs Evans-Lloyd, priod Col. Ev&ns-Llqpd, Moelygarnedd, Bala., ar ol saith wythnos o nych- dod. Cymerodd v gladdedigaeth le yn Mynwent Llanycil, ddydd Mawrth.

I FFLINT. CYHUDDIAD TOST.—Yn Heddlys Fflint, ddydd Llun, cyhuddwyd geneth o fonvyn, o'r enw Dinah Elizabeth Evans, ddairfod iddi, rhyw- bryd o fewn y chwe' mis diweddaf, lofruddio plentyn yn y dref.—Dywedodd Mr T. W. Hughes, cyfreithiwr. a erlynai, y caed oorph plentyn, yn gynnar boreu ddydd Iau, mewn tomen yn y dref, ac i'r Arolygydd Jones ddal yr eneth yn Bettws, Abergele, mewn canlyniad i ffeithiau ddaeth yn hysbys iddo. Gan fod trengholkid i'w gynnal ar y corph, oeisiai ef ohirio'r achos. —1 Tystiodd yr Arolygydd Joaes iddo ganfod y gyhuddedig mewn fferm, o'r enw Plas-yn-Bettws, Abergele, ac ddarfod iddo, mewn canlyniad i 'sgwrs a gafodd gyda hi. ei chymeryd i'r ddalfa ar v cvhuddiad o lofruddio y plentyn. Yr oedd yn hysbys i'r eneth fod yn I aros yn y ty lie y cafwyd y corph wrtho.-Gohir- iwyd yr achos am wythnos.

GROESLON. MARWOLAETH SYDYN.Dydd Mawrth, yr oadd Mr Hugh J. PricEard, Goleufryn, Groes- lon, ya dilyn ed alwedigaeth fel chwarelwr yn' Ohwarel Moeltryfan, ond bu farw boreu Mer- oher, o glefyd. y galon. Yr oedd yn 38 mlwydd oed, a gedy wraig a phlant i alaru ar ei 0.1. iYstyrid ef yn adrodidwr gwych, ac enillodd am- I ryvr wobrwyon mewn Eigteddfodau o fri.

LLAN GOLLBN. ACHOS DYDDOROL. Gwrandawyd achos pwjsig ya y llys sirol, d'dydd Llun, gerbron y Barnwr Syr Horatio. Elizabeth Jones, ar ei rhan ill hun a'i baban, 160p gan Gwmni Calch a Cherig Llangollen, fel iawn am golli ei gwr, a laddwyd yn Chware-lau Trefor ar yr 22a.m o Ohwefror.—Rh»ed tystiolaetfti i'r per- wyl fod Jones, fu yn ngwasanaeth y cwmni am flynyddau, wrth y gorchwyl o ergydio y graig. Paratodd yr ergyd fel arfer, a thaniodd y ffuspn. Y nil aath ef a dyn arall i ymochel am hanner awr. Nid oedd ei argyd ef wedi tanio pan ddy- chwelodd, ac aethat y gorchwyl o roddi ffusen newydd, pan y taniodd yr ergyd, ac y chwytb- wyd y dyn anffodus yn ddarnau. Daeth rhan fawr o'r graig i lawr, a thaflwyd y dyn arail dros ymyl y graig, ond ni dderbyniodd ef niwed. —• Dros y diffynyddion, dadleuid fod y dyn yn euog o gamym-ddygiad difrifel, trwy ei fod wedi tori'r rheoiau i beidio myned yn agos at yr ergyd am hanfter awr.—Gwahaniaetiiai y tvst- iolaethau yn fawr, ond rhoddes y Barnwr dded- 'fryd o blaid y weddw am 150p, sef oyflog ei gwr am dair blynedd. Archodd fod 50p o'r swm i'w dalu iddd dbagblaen, ac i'r swm o lOOp gael ei roddi yn y banc cynnilo, a'i dalu iddi yn ol 30s y mie.

LLANRUG. GYNGHOR PLWYF.—Llywyddai Mr J. T. Morris yn nghyfa.rfod diweddaf v cynghor yn Ysgoldy Glanmoelyn. Yn unol a chydsyniad hor rplwyf Llanddeiniolen, penodwyd y Mri 'Henry Parry, Hafodyrhyg; William Parry, elegir; Wm. Peter Jones, Ceunant; a Griffith (Griffiths, G. Seiont, vn nghyda'r Cadeirydd, i gyfarfod Cynghor Plwyf Llanddeiniolen er trefnu ar gynilun effeithiol i gaxio allan benderfyniad y cynghor gyda, golwg ar sefydlu ffair mewn macn canolog i'r plwyfi.—Pendeifynwyd fod rhestr o'r ymglk-is am Elusen Dr Morris i'w chyflwyno j sylw y cynghor rhagllaw, fel v rhodder ystyr- iaeth i deilyngdod y eyfryw.-Pasiwvd i anfon llythyr eto at 'Mrs Clemenger, Coedmawr, yn ei gorchymyn 1 ail-agor llwybr Pla-sgwyn i'w safle flaenorol, trwy cferfynau tir Plasgwyn, Tanllan, 'i Dy'nlon, Pontrug. Ymddiriedwyd mater llwybrClawddllwyd, Gate y Fvnwent, a ffordd lwybr Srynffynnon, yn nghydo. deiseb yn gwneyd ca.1S am gael pilbella-u er cyflenwi ardaS y Ceunant a dwfr, i'r gwahanol bwyllgorau.—Etholwyd Mr W. Peter Jones yn ymddiriedolwr yr elusenau piwyfol am y t-air blynedd nesaf.

AT WASANAETH HYSBYSEBWYR. MAN HYSBYSIADAU BLAENDAL AM u Collwyd a Chafwvd, Morwynicfn yn Eisieu, I Pethau ar Werth, Gweithwyr yn Eisieu, Lleoedd yn Eisieu, j Tai a Thir ar Csod, a rhai ereill o nodwedd gyffelyb. Cyhoeddir yr uched, am flaeudal yn unig, yn yr HERALD CYMRAEG ar deleratl arbenig, 8ef-20 gair, unwaith 1/ tair gwaith 2/6, chwe' gwaith 4/ 30 gair, unwaith 1/6, i tair gwaith 3/9, chwe' gwaith 6/ 40 gair, unwaith 2/ tair gwaith 5/ chwe' gwaith 8/ j 50 gair, unwaith 2/6, tair gwaith 6/3, chwe' gwaith 10/ Pan ddymuner i'r atebion gael eu derbyn yn y swyddfa, anfoner 3c yn ychwanegol i dalu'r cludiad. Y pris isafam unrhyw Hysbysuid ar goel ydy-tv Haner Coron. | j I Ii I I .1 1 1:1 J I I i I I I i." I I I I ¡ I I I" I j' I I I ¡ ,I i Ysgi'ifener vr bvabfc'Riad ar y ffni-flen nchod, ac snfoner ef, gvda Postal Ord^r neu Lythyr- j! v,o'-hh i'r "Cvbneddwr, "SWYI'^DFA'R HERALD CYMRAEG. CAERNARFON. IF YOU CONTEMPLATE FURNISHING AND WISH TO SAVE TIME AND MONEY SEND FOR LARGE NEW ILLUSTRATED CATALOGUE THB PIONEER COMPLETE FURNISHING STOftES, BOLD STREET, LIVERPOOL. FINEST UP-TO-DATE STOCK OUT OF LONDON. LOWEST PRICES IN THE KINGDOM. FOR CASH ONLY. ANOTHER IMPORTANT All Purchases over 40/- are delivered free to any Railway Station In SAVING. J Great Britain. aTls Mor 0 (Jan yw Cymrn i gyd." Mae Cartref heb Fiwsig fel aelwyd heb dan." TSTORDAI ARNFIELD, PWLLHELI, ABERMAW, A DOLGELLAU. GELLIR CAEL YNO ORGANS, PIANOS, HARMONIUMS, &c., GYDA'R GWELLIANTAU DIWEDDARAF L AC O'R CPWNEUTHUPJAD GOREU, AM Y PKISIAU ISELAF YN Y DEYRNAS. RHODDIR LLAWN GWERTH AM HEN OFFXRYNAU. TIWNIR AO ADGYWEIRIR PIANOS, ORGANS, HARMONIUMS, A PHOB IUD. 0 OFFERTNAU CERDD EREILL, GAN Y DYNION MWYAF MEDRUS, A THAN AROLYGIAETH ,) MR W. H. PYEMONT. Er prawf o radlonrwydd ao ansawdd dda ain Hofferynaa a anfonwyd allan o'n Hyator feydd yn ystod y misoedd diweddai i Gapelan, Eglwysi, ac i wahanol bersonau, gattim ddangos eymeradwyaeran. Cedwit pob math o Lyfrau a Darnau Cerddorol, yn nghJda Llyfrau ereill. ——————— Aafoner am restr. Poh Archebion i'w hanfon i. :[i:iL. mS ARNFIELD DOLGEUAU. yaesn SAHTDIiB VALE. W G. DAVIES, Member of the United Billposters' Association, BILLPOSTER & TOWN CRIER, PENYGROES R.S.O. Billposting in the neighbourhood done ai most reasonable terms, and all orders punctually tvnri ndrofnU- -»*«cuted. w TRENS RHAD I GAERNARFON 0 BOB PARTH O'R GOGLEDD. UYFLEUSDRA RHAGOROL I BAWB SYDD AG ANGEN GWREGYS DRWY ALW YN HEN FASNACHDY GRIFFITH OWEN, FFERYLLYDD, STRYT FAWR, CAERNARFON CU-RE I I do not ask you J ■ to s-pend money to test ■whether my remedy does or does not^^a^Bf K cure Fits, Epilepsy, St. Vitus' Dance, etc. Vjfl All I ask of you is to send for a FREE bottle nad to try it. I abide by the result. A safe IH remedy—approved by Medical Professiott.-jWi ^LGjHOOTjZ8^nds1el^^ardeo»^ondon^rW. GWREGYS PATEHK; I GRIFFITH OWEN, cœ' < HOLLOL WAHANOL I BOB GWREGYS ABALL. GWREGYS PATENT' GRIFFITH OWEN, YR UNIQ WREGYS PERFFAITH ,c fYR UNIG PWRPA8 ANGENREID- M IOL. &T HOBAN AU ELASTIC GRIFFITH OWEN, Y MWYAF ESMWYTB A PHARHAOL. GWEEGYSAU PATENT GRIFFIla OWEN. J, # 1-' .:f (' 'c". "tI.;i GRIFFITH OWEN, FFERYLLYDD I'R TEULU BRENHINOL, 25 a 27, HIGH STREET, CAERNARFON. Bydded i bawb sydd mewn angen am WREGYS NEU HOSANA ELASTIO alw neu anion at yr uchod: yr twn sydd J8, gwneyd y ganghen hon o faanach yn j adnut aeilldtiol.. OOFIER CYFEIRIAD,

Bwrdd Undeb Machynlleth. DYDD MERCHER.—Rhoes Mr Bircham ad- roddiad ar dlodi yn y dosparth yn gvffredinol. Dangosai fod cynnydd yn y boblogaeth. ac vr oedd lleihad yn y tlodi. Siomwyd ef wrth weled nad oedd y gwa-rcheidwaid wedi gwneyd dim i wneyd yr ystafelloedd yn fwy siriol. Nid oes amhenaeth a gwbl os na wnaent hyn. byddai rhaid iddynt chwilio am le cymhwys iddynt 1 11

Cyfarfod Misol Arfon, Capel Ourig. Mai 13eg a'r 14eg.-Gyda'r cyf- newidia,d a ganlyn yn adroddiad y pwyllgor ad- eiladu yn lie "ond nad yw yr eglwys i fyned yn mlaen," &c., darllenir, "ond caed sicrwydd nad a yr eglwys yn mlaen," cadarnhawyd y cofnodion. —Penodwyd Mr Griffith Roberts, High-street, Bethesda, yn ymddiriedolwr ychwanegol ar yr eiddo yn Jerusalem. Arwyddwyd y weithred gan y llywydd, a chan y Parch John Owen, B.A., Y Gerlah, a Mr R. B. Ellis, Bontnewydd, fel tystion. Penodwyd y personau canlynol yn ym- ddiriedolwyr ty gweinidog a fwriedir ei adeiladu yn y Cysegr, y rhai sydd eisoes yn ymddiriedol- gr wyr ar yr eiddo yn y lie:—Mr R. Norman Da- vies, y Parchn W. Jones, G. Hughes, R. Hum- phreys, R. P. Ellis, Mri O. Roberts, Penrhiw, Llttnrug; L. Hughes, Caemetta; W. Parry, Gorphwysfa; G. Roberts, Brynpistyll; R. 0. Jones, Glyntrefor; W. Williams, Wernbach; D. Humphreys, Gwyndy. Caed ymdriniaeth ar y mater penodedig, "Y pwysigrwydd i'r holl gynnulleidfa gymeryd Than vii cghaciadaeth y eyseg-r," Mr Joseph Owen, Glanadda, yn agor. Diolchwvd i Mr Owen am ei anerchiad. Penod- wyd i dderbyn y casgliadau. y Parch John Row- lands, Cysegr; Mri Richard Davies. Park Hill; a J. Griffiths, Tabernacl. Pasiwyd i anfon llythyr o gydymdeimlad at Mr Thomas Robert-1, Baladeulya, ar farwolaeth ei fab. Holwvd am hanes yr achos yn Nghapel Curig gan Mr R. B. Ellis, Bontnewydd. Mae y capel a'r adeiladau oU yn awr yn ddiddyled. a 90p wrth gefn yr Ysgol Sul mewn gwedd lewyrchus ar y cyfan. Datganwyd llawenydd am hyn. a hyderid yr elai'r eglwys yn mlaen i alw gweinidog. Cyf- lwynwyd yr adroddiad canlynol o bwyllgor yr adeiladu, a chadarnhawyd ef: -1. Fod cynllun- ion ty gweinidog y Cysegr wedi cael ysiyriaeth, ac fod rhai cyfnewidiadau yn angenrheidiol cyn y gellir eu cymeradwyo. j 2. Cymeradwywyd cynllurJau er helaethu Capel Rhosgadfan, a gwneyd ysgoldy mewn cysylltiad ag ef, yn ddarostyugedig i ychydig o gyfnewidiadau. 3. Penodwyd Mr R. B. Evans, Llanllechid, yn gyn- nullydd ac ysgrifenydd y pwyllgor.—Cyflwyn- odd'pwyllgor y meddknnau a<lroddiad maith o'i weithrediadau'yn ystod vr wyth mis diweddaf, a chadarnhawy'd ef. Ni chaed adroddiad OTeyll- gor y drysorfa gynnorthwyo1. Yr ymwelitm a'r eglwysi :-(1) Pasiwyd fod yr adroddiad i'w argraphu fel y gellir aafon copi i bob ty; (2) fod yr ymweliad i'w wneyd o hyn allan yn Hydref neu Dachwedd. fel y gelhr argraphu yr adroddiad gyda'r ystadegau.—Darllenwyd a chymerwyd rhestr y casgliadau. Pa-Riwyd. i roddi llythyr i'r Parch W. J. Owen, Bangor. ya ei gyBwyno i Gyfarfod Misol Mon, gan ei fod wedi penderfynu symud i'r cylch hwnw. Pen- derfynwyd fel y canlyn gyda golwg ar eglwys Penycae, Penmaenmawr —"Ein bod iel Cyfar- fod Misol yn llawenhau o glywed am galonog- rwydd a sel eglwys Penycae gyda, golwg ar yr anturiaeth o a.deiladu capel newydd, ac yn dy- muno iddi bob rhwyddineh a. Hwyddiant yn ei 1 libll waith." Yn gymaint ag fod Mr J. R. I Jones, Rrynrhos, wedi penderfvnu ymneillduo o'i swydd fel blaenor, derbvniwyd ei ymddi- swyddiad. Daethai llythyr hefyd oddiwrth Mr D. Pierce Jones, Cefnywaen, yn datgan ei ben- derfvniad i ymneillduo o'i swydd fel pregethwT oyda'r Methocfistiaid. Derbvniwyd ei ymddi- sjyvddiad yntau. Cyflwynwyd v mater a ydyvv i dalu am ei addysg i bwyllgor yr efrvdwyr. Rhoddwyd derbyniad croesawus i'r Parch W. Curig Williams, sydd wedi ymsefydlu yn Rhoi- gadfan. Penodwyd y personau canlynol i fyned i Dwrgwyn i gynnorthwyo yr eglwys yn newis- iad bifgail: — Mri W. P. Williams, Prince's- road: John Griffith, Tabernacl; Richard Da- vies, ac R. W. Hughes, Park Hill. Eto, i fyned i Siloh, i gynnorthwyo yn newisiad blaenoriaid -Y Parciin James Jones. Croesywaen; W. 0. Jones. Caeathraw; a'r Mri Robert Jones, Bont- newydd; a J. Trefor Owen, M.A., Castle- square. Cafwyd adroddiad cryno o weithred- iadau v Gvmdeithasfa yn Ngholwyn Bay gan y Parch'R. PrvsefEllis, Glasgoed. Cyhoeddwyd i bregethu Y Parchn W. Jones, Felmheli; J. Mostyn Jones, G. Ceidiog Roberts, R. 0. Wil- liams, J. T. Job, J. E. Hughes, M.A.

Cymdeithas Ryddfrydol Dwyrain Dinbych, Nos Lun, cynnaliwyd y cyfarfod blynyddol yn Ngwrecsam, o dan lywyddiaeth Mr Seymour Jones, yn cael ei gynnorthwyo gan Mr S. Moss, A.S., a nifer fawr o genadon. Ail-etholwyd Mr E. Evans, Bronwylfa, yn llywydd; Mr Thomas Jones (maer Gwrecsam), yn drysorydd a Mr T. Lewis yn ysgrifenydd. Cyflwynwyd pender- fyniad i'r cyfarfod fabwysiadwvd gan Gynghor Rhyddfrydol Chesterfield yn awgrymu gofyn i Arglwydd Rosebery barhau fel arweiuydd y blaid Ryddfrydol. Siaradodd lluaws yn ei erbyn, a phenderfynwyd gohirio y mater hyd nes ceid cyfle i'w ystyried.—Ya^retod ei anerch- iad dywedodd Mr S. Moss, A S na fyddai i'r Llywodraeth bresenDol aros mewn grym yn hir, mewn gair, credsi ei bod wedi ei chollfarnu eisoes, ac nid cedd waeth ganddo ef beth ddeuai ohoni.

Ysgolion Sul M.O. Caernarfon. Y GYMANFA FLYNYDDOL. Oynnaliwyd yr uchod ddydd Iau, yn N,-iiapel Ecxgedi, Caernarfon. Yr oedd yr hin yn ueiJl- duol o ddymunol, a da-eth cynnulliad lluosog 3 r nghyd, a chaed cyfarfodydd dyddorol ac adIN sg- iadol.—Cynnaliwyd y cyfarfod cynitaf am hanner awr wedi un, o dan lywyddiaeth y Pareh W. 0. Jon»s, Caeathraw, pryd y dadganwyd nifer o donau. Hefyd, gjvobrwywyd amryw o llant am ddysgu y "Rhodd Mam" a rheoiau yr Ysgol Sulff a chyflwynwyd gwobrwyon a thystysgrifau am basio arholiadau y Cyfarfod Misol ac mewn ,oe.rddoria,eth. Holwyd y piant gan y Parch J. E. Hughes, M.A., Siloh. Am bump o'r gloch, cynnaliwyd yr aii gyfar- fod, .pryd y llywyddai y Parch D. O'Brien Owen, Moriah. Yn ystod y cyfarfod hwn eto dadgan- wyd amryw donau, yn nghyda'r àlnthemau "Pwy yw y rhai hyn?" a "Gloria." Holwyd yr ysgol- ion yn y maes gan y Parch IR. Parry, B.A., Llanrug. Yn ystod cyfarfod yr hwyr, cyflwyn- wyd, air ran y dosparth ysgolion, anerchiad goreuredig hardd, a llestr arian, i Mr Thomas Jones, Gwylfa, Waenfawr (sydd wedi gwasan- aethu y dospart-h fel ysgrifenydd am ddeuddeng mlynedd), ar yr achlysur o'i briodaa yn ddiwedd- ar a Miss Hughes, Waenfawr. Darparwyd yr -anerchia,d gan Mr S. Maurice Jones, Gaernarfoa, a, chyflwvnwyd hi a'r llestr arian, ar ran y dos- parth, gan lywydd y cyfarfodydd ysgolion a Mr John Jones, Pool-street, ysgrifenydd y pwylgor. Diolchodd Mr Jones mewn ychydig eiriau pwr- pasol. Ar derfyn y gwasanaeth, cydymdeim- lwyda theulu y diweddar Henadur W. J. Wil- liams (maer Caernarfon), ac ar gymhelliad: y Cadeirydd, canwyd yr hen emyn Cymreig, "Bydd myrdd! o ryfeddodau," or cof am dano. Yr ar- weinydd cerddorol ydoedd Mr iBen Jones. A.C., Dinorwic-street, Caernarfon, a, chyfeiliwyd gan Miss A. J. Parry, New-street (organyddes En- gedi). Dyma ganlyniad yr arholiad ysgrifenedig. Nifer y marciau yn liawn vdyw 120 :—• Dosparth dan 13 :—M. Tanker, Castle-square, 116; Annie M. Williams, Castle-squiare, 114; Maggie Williams, Waenfawr, 114; Elian A. Jones, Waen^iwr, 112; Bessie Owen, Castle- square, 111; Esther ifJ. Roberts, Caeathraw, 111; Maggie Jones, C'aeathra-w, 110; Dilys Morgan, Castle-square, "109; R. P. Jones, Bont- newydd 106; Gertrude F. Rees, Castle-square, 105; R. M. Roberts, Moriah, 104; R. Jones, Caeathraw, 104: W. E. Huerhes, Waenfawr, 104; J. Jones, Crdtesywaen, 102; Ellen Griffith, Croesywaen, 101; J. Evans. Pen'rallt, 101: H. I T. Griffith, Llanrug, 99; H. Lloyd, Llanrug, 98; T. Evans, Llanrug, 98; Lizzie iE. Hughes, Ceunan't, 98; Kaitie Jones, Caeathraw, 98; E. i O. Jones, Croesywaen, 98; Lily Leach, Castle- square, 97 Louie Williams, Castle-square, 97; Clara &. Williams, Castle-square, 97; W. Hughes, Beulah, 95; D. G. Williams, Engedi, 94; G. Williams, Engedi, 92; Gwennie Jones, Castle-square, 92; W. Morris, Beulah, 90; H. D. Hughes, Waenfawr, 90; Dilys Davies, Mor- iah, 88 • W. Evans, Croesywaen, 87; J. E. Tho- mas, Waenfawr, 86; J. R. Griffith, Waenfawr, 85; W. 0. Griffith, Waenfawr, 83 D. E. Wil- liams, Penygraig, 83; Mary Griffith, Waenfawr, 82; Fanny Jones, Bontnewydd, 82; W. Jones, Caeathraw, 82; J. H. Roberts, Llanrug, 82; Sissie M. Williams, EngedS, 81; Sarah Owen, Waenfawr, 80; R. Pritchard, Salem, 75; J. P. Hibchings, Castle-square, 73; D. Griffith, Croes- ywaen, 73 Ruth Owen, Waenfawr, 71; H. Wil- liams, Engedi, 66; Annie C. [Richards, Moriah, 63; Kate Roberts, Caeathraw, 61; J. T. Ro- berts, Engedi, 59; R. Owen, Moriah, 58; M. R. Jones, Croesywaen, 56; Jane A. Williams, En- gedi, 56; G. L. Owen, Moriah, 53; P. J. Hughes, Waenfawr, 53; Ewart Morgan, Castle- square, 49; W. M. Roberts, Llanrug, 48. Dosparth dan 16 —Maggie Williams, Bont- newydd. 115; Lizzie Roberts, Moriah, 113; Mary E. Owen, Salem, 112; D. R. Williams, Waenfawr, 112; L. S. B. Tasker, Castle-square, 110; Laura E. Thomas, Waenfawr, 107; 0. W. R. Williams, Bontnewydd, 106; Jennie E. 'Lloyd, Llanrug. 104; Winifred Rowlands, Croes- YWMn, 104; W. G. Evans, Castle-square, 104 f Annie Morris, 'Beuj&h, 102; G. Thomas, Llan- rug, 102; Gladys Morgan, Castle-square, 101; H. 0. Hiboliings, castle-square, 98; J. E. Jones, Wa,eilfawr. 98; J. Evans, Llanrug, 96; Phcebe Rees, Castle-square, 96; J. H. Roberts, Llan- rug, 93; H. Griffith, Tanycoed, 91; G. H. Ro- be,rts, Llanrug, 92; Jane Williams, Salem, 90; W. A. Jones, Croesywaen, 86; Jennie Williams, Waenfawr, 84; J. Davies, Moriah, 82; Jennie Williams, Salem, 80; Maggie M. Williams, En- gedi, 76; Emily E. Hughes, Waenfawr, 75; J. E. Tlhomas, Llanrug, 13; D. C. Roberts, Mor- iah, 73; Jane Davies, Croesywaen, 71; E. M. Roberts, Bontnewydd, 71; Laura J. Hughes, Ceunant, 70; 'R. Jones, Llanrug, 70; Laura Pritchard, Salem, 68; J. Williams, Waenfawr, 66; J. Hughes, Creesywaen, 63; R. H. Wil- liams, Siloh, 59; Jane Owen, Ceunant, 58; J. R. Williams, Penygraig, 56; Jane K. Richards, Moriah, 55 E. B. Thomas, Castle-sq., 55; Mag- gie G. Owen, Bontnewydd, 55; Maggie Jones, Croesywaen. 53; Gwen E. Edwards, Croesy- waen, 53; R. Evans, Waenfawr, 51; Clara G. Thomas, Castle-square, 50; Katie Roberts, Salem, 48; R. T. Pritchard, Tlanrug, 47; J. E. Davies, Ehgedi, 47; Kate Jones, Caeathraw, 46; T. Rowlands, Salem. 46; Lizzie K. Jones, Waenfawr. 43; Winnie Williams, Llanrug, 43; R. W. Jones, Salem, 42; W. Williams, Engedi, 41; Dora K. Jones, Bontnewydd, 41; D. H. Rees, Ceunant, 40; M. J. Williams, Penygraig, 33; E. 0. Evans, Moriah, 30; T. J. Parry, Waenfawr, 26; Maggie Foulkes, Engedi, 24,; Jane A. Pritchard, Salem, 24; Maggie Roberts, Bontnewydd, 14. Dosparth dan 21 r Anni-e Williams. Salem, 111; Grase M. Griffiths, Waenfawr, 107; Mary Owen, Waenfavrr. 105; J. T. Lloyd, 97; Maggie Rowlands, Salem, 94; W. H. Jones, Waenfawr, 93; Helena F. Thomas, Castle-square, 92; M. Alice Evans, Croesywaen, 90; W. Pugh, Naza- reth, 88; Edyth J. Williams, SaJem. 86; R. J. Griffith, Groeslon, 80; Lizzie A. Williams, Siloh, 77; Olwea J. Hughes, Gr»eslon, 76; Hilda A. Griffitn, Moriah, 73 G. Parry, Croesywaen, 72 E. Wiliams, Castle-square, 6Q; J.* R. Jones, Waenfawr, 68; J. H. Williams, Groeslon. 67; Lizzie M. Jones, Siloh, 64; W. T. Jones, Moriah, 52; Dora Richards, Moriah, 50; Ellen Jones, Salem, 42. Dosparth dros 21 ? J. Wynn Parry, S.I (A, 103; G. J. Roberts, Salem, 95; E. Owen, Salem, 93; Maria Hughes, Moriah, 80; Marv Richards, Moriah, 63; Sarah Roberts, Moriah, 51. Gwofbrwywyd y saith cyntaf vn v dosparth dan 13, y saith cyntaf yn y dosparth dan 16, y ohwech cyntaf yn y dosparth dan 21, a'r cyntaf yn y doeparth dros 21.