Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

9 articles on this Page

Advertising

----ICORONIAD ESTHER.

PLENTYN WEDI El NEWID.

.HELYNT CHINA. -.

RHYFEL Y TRANSVAAL,

News
Cite
Share

RHYFEL Y TRANSVAAL, YMLADD AR DUEDDAU NATAL. TRYCHINEB MODDERFONTEIN. i ■. ■ -■■-■> DAtJ GANT 0 GARCHARORION. EISIEU MILWYR ETO. DENG MIL AR HUGAIN I FYN'D! Wrth gyfeirio at yr ymgyrchoedd yn y wlad rhwng Bau Delagoa a ffordd haiarn Natal, dy- wedai Arglwydd Kitchener, ddydd Mawrth. fod colofn y Cadfridog Campell, a gychwynodd o Middleburg, ar llinell Bau Delagoa, wedi bod mewn ymgyrch i'r deheu o'r dref gyda thua 500 o Foeriaid, y rhai a yrwyd yn ol, gyda cholled. Lladdwyd un swyddog o eiddo y Cadfridog Campbell a chlwyfwvd un, tra yr oedd y colledion yn mysg y milwyr cyffredin yn 18. Dydd Mereher, hysbysid fod yr orsaf Bryd- einig yn Modderfontein, ger Krugersdrop, y gwnaed rhuthr arni, ac a gymerwyd y dydd Mercher cynt, yn cynnwys dros 200 o ddynion. Yn chwatoegol at y colledion yn mysg y swydd. ogion, cafodd 28 o filwyr cyffredin eu lladd neu eu clwyfo. Adroddir am ysgarmes fechan arall o ranbarth Clanwilliam o Drefedigaeth y Penrhyn. Darfn i Scouts Kitchener yru y Bosriaid o fryniau cedyrn, gan eu dilyn yn nghyfeiriad Van Rhyn's Dorp. Cymerwyd nifer o geffylau. Gwneid darpariadau er amddiffyn Namaqualand, ac y mae y gyfraith filwrol wedi ei rhoddi mewn gweilhreaiad manwl. Hysbysa gwefreb an- swyddogol o Dref y Penrhyn fod galluoedd Piet Botha, yn cynnwys 2000 o wyr, gyda saith o ynau, wedi croesi Afon Orange i Drefedigaeth y Penrhyn. Hysbyswyd fod Catrodau 0 Foeriaid, 2C00 I mewn nifer, wedi croesi i diriogaeth Portugeaidd ger Komati Poort. Dywedid fod Mr Krnger wedi derbyn hysbysrwydd fod y catrodau wedi cym- I eryd meddiant a dinystrio y ffordd haiarn rhwng Komati Poort a Bau Delagoa. Dydd lau, hysbyswyd y cychwynodd y Cad- fridog French o Springs, tua 20 milldir i'r dwyr- ain o Johannerburg, ar y 27ain neu yr 28ain o Ionawj. Mewn aeges o Pretoria, a anfonwyd ddydd Mawrth, edrydd Arglwydd Kitchener fod y Cadfridog French yn gyru Boers yn ol i Amsterdam. Darfu i'r Cadfridog Smith- Dorrien a gychwynodd o Belfast tua'r un adeg, wasgaru y Boeriaid oedd wedi cydymgasglu yn Carolina. Yna efe a ddychwelodd i Belfast, er cael cyflenwadau, ao yna gorymdeithiwyd trwy. Carolina at Lyn Chrissie, tua 30 milldir i'r gogledd-orllewin o Amsterdam. Dywddir fod nifer o Foeriaid o dan y Cadlywydd Beyers wedi osgoi colofn French, a'u bod yn gwneyd ymgais i ddychwelyd i Johannesburg, ond yr oedd colofn Brydeinig arall yn eu gyru ymaith yn raddol. Dywedir fod De Wet a'i wyr yn agos i'r gog- ledd o Thuba Nchu, a chwanegid i dren owageni gael ei niweidio gan ddynion De Wet yn Pompey Siding foreu Mawrth.- Mee y Swyddfa Rhyfel "Wedi penderfynu rhoddi i Arglwydd Kitchener ddeng mil ar hugain o wyr meirch yn ychwanegol at y rhai sydd eisoes wedi glanie yn Nehea Affrica. Cynnwysant ddeng mil o wyr meirch, mil o'r rhai y galwyd am danynt yn ystod mis Ionawr, wyth mil 0 blismyn, pum, mil o Drefedigwyr sydd yn unig i gymeryd Ue y rhai sydd yn gorfod dychwelyd, dwy fil o wyr meirch a gwyr traed ar feirch sydd yn awr ar y ffordd yno, pum' mil o wyr meirch a gwyr traed ar feirch ychwanegol. Cyrhaeddodd y golofn o dan y Milwriad De Disle i Elandsvlei ar Afon Doom ddydd Sul, ar ol ymdaith anhawdd. Mewn un He bu'r mil- wyr am 38 o oriau yn symud dros ddwy filldir a hanner o dir. Ar y 30ain cynfisol y bu'r unig ymladd, pryd y lladdwyd swyddog ac un dyn, ac y clwyfwyd swyddcg arall perthynol i'r blaen- I filwyr, y rhai a aethant yn rhy agos i'r gelyn. I Ba llawer o ymladd mwy chwyrn yn nghym- ydogaeth Medderfontein, ar y Gatsrand. dydd Sadwrn. Lladdwyd naw, a chlwyfwyd 32. TRAFOD AM HEDDWCH. CADFRIDOGiON YN ANGHYTUNO. Cyhoeddwyd yn y "London Gazette" nifer mawr o negeseuau, yn fwyat neillduol rhai oddi- wrtli Arglwydd Roberts, yn dwyn perthynas a'r rhyfel. Y mwyaf dyddorol yw yr un a gyfeiria. at gyfarfofl rhwng y Cadfridog Buller i'r Llyw- ydd Cliristian Both&, yn Laing's Nek, ar yr 2il I o Fehefin. Rhoddir adroddiad o'r ymgom. yn 01 yr hon y dywedir i'r' Cadfridog Bulier ddangos ;iiiobaith ymgyrch y Boeriaid, ei fod yn Ciiphau rhyfel, yr hwn oedd yn beth anifyr. Ni (idernyniai y Llywydd Botha y telefau, awgrym- odd y Cadfridog Buller gytundeb drwy ba un y gallai y dynion oedd yn perthyn i'r fyddin Foor- iaidd oedd. yn ei erbyn ef gael caniatad i fyn'd I adref, gan gymeryd gyda hwy eu harfau ond nid eu gynau mawr. Cawsai y cwestiwn o ddi- arfogiad ei setlo wed'yn. Ar gwestiwn yr an- mbymaeth, dywedodd Svr R. Buller, ei fod vn deall na fyddai i'r LlyMrodraeth Foeraidd bre- sennol gael ei ganiatau-i ba-hau, y byddai rhvw ffurf Seisnig yn cymeryd ei lie, ond y byddai'i'r Boeriaid mewn an-iser ddod i gyfranogi yn llyw- odraethiad y wlad. Yn ddilynol awdurdodid y Cadfridog Buller i ofyn i Arglwydd Roberts pit delerau a ganiatai efe, ac attaliwYQ y rhyfel am dridiau. Adroddes y Cadfridog Buller yr ym- gom i Arglwydd Roberts, ac awgrymai fdd y telerau a gynnygiasai efe yn cael eu cynnyg. Nododd nas gallai drwy ymladd enill canlyn- iadau gwell, ac ychwanegai ei fod yn credu fod hanner milwyr y Transvaal yn ymladd yn ei erbyn. Atebodd Arglwydd Roberts mai ei delerau ef i Llywodraeth v Transvaal oedd VIn- cstwng yn ddiammod Byddai i'r rhai hyny o'r milwyr, ag a roddai eu harfau i lawr a'u harifeiliaid gael caniatad i fyned i'w cartrefi ar ol arwyddo ammod i beidio ymladd wed'yn yn ystod y rhyfel. Nid oedd y cynnyg hwn, modd bynag, yn cael ei estyn i'r llywyddion a'r rhai oedd wedi cymeryd rhan flaenllaw" oddiamgylch, na i'r rhai hyny sydd yn euog o ddistrywio yn ddjystvr eiddo neu a dorasant reolau'r rhyfel. Cafodd y Llywydd Botha neges Arglwydd Ro- berts, yr hwn a wrthododd y cynnyg, ao ail ddachreuwvdi yr ymgyrch. Cynnwysa negeseuau pellach oddiwrth Arglwydd Roberts ooroddiadau ar anhawsderau cvffredinol yr ymgyrch, y trych- ineb yn Sanna's Port, ar y gwarchae yn Male- king, a Ladysmith, ac ar weithrediadau y Cad- fridog Hunter. Datgana y Prif Faeslywydd y fam y buasai Syr G. White wedi gwneyd yn well pe buasai wedi peidio cymeryd sylw o'r gwrth- wynebiadau politicaidd a annogid gan Lywodr- aethwr Natal. DE WET. Pellebra. Arglwydd Kitchener fod De Wet. boreu dydd lau, i'r gogledd o Smithfield, ac yn svmud i'r dwyrain. 11 Edrydd yn mhellach fod y fyddin a groesodd y llinell yn Pompey Siding yn symud ar Philippolis. Curwyd yn ol v fvddin Foeraidd oedd yn pwtso i'r deheu cer Redders- burg gyda cholled o ddau wedi eu lladd. he Arglwvdd Methuen wedi chwnlu y Boeriaid i'r dwyrain o Vryberg. gan ddal 12 gwagen n nifer o anifeiliaid, tra v daeth v golofn aeth i Peters- burg, hanner v ffordd rhwng Bloemfontein a Jacobsdal, a 3500 o geffylau a gwartheg i mewn heb golli yr un dyn.

Advertising

I Y PRIF FARCHNAOOEDD.

MARCHNADOEDD GYMREIG.

Advertising