Yr Herald Cymraeg

Cyfarfod Chwarterol Meirion. Hyfrydfa. Blaenau Ffestiniog:. Ionawr 31ain. Dan lvw-vddiaeth r Parch J. Pritchard.—Pen-, der! vnVyd fod Mr Evans, Pennal, i bregethu ar T PWNO yn V cyfarfod nesaf. —Rhoddwyd derbyn-" iaA evnhes i'r Parch D. Mi all Edwards, B.A. Salem. Rhiw. ar ei sefydliad yn y lie.—Hefyd, j d«rbviuwyd Mr J. Davies, Llanuwchllyn, fel. pr jgetlrvvr rheolaidd.—Cy dyrndeimIwyd a theulu- oedd. brodyr ymadawedig, a gwnaeth y Cadeir-jj x:iJ.d tTTfeiriad at £ arwolaeth y Parch D. M. -Jen-' kin, Lerpwl.—Cymeradwywyd sefydlu ysgoloT-j iaeth er cof am Dr Herber Evans.—Penbdwvd] Mri Thomas, Arthog. a. Jones, y Borth, i ofalu; am y gronfa yn nosparth Dolcpelltu.-I Cvmeradwy w v d i Glyndyfrdwy i gael lOOp o 1 DiysorfaCronfa yr Ymgyreh.-Darllenwyd papyri gaii Mr Davi«G, Ganilwyd—Pregethwyd gan T] Parchn Evans, LLanegryn Williams, Towyn; Parry, Aberllefeni; Phillips, Bala; Davies, | Ganilwyd1; ac Evans, Aberdyfi. |

Liys Methdaliadol Ffestiniog. j 0 YDD MANMTH.-Gerbron Mr Thomas j Jono, cofrestrydd, a Mr Ll. H. Jones, derbyn- ydd swyddogol.—Daeth Frank Carroll Cobden, Cobien's Hotel, Capel Curig, yn mlaen i gael ax j jholiad cyhoeddus. Swm ei holl ddyled ydoeddl 2265p 14s 7c. Yr oedd ganddo 94 o ofynwyr. aca o ba, rai yr oedd 32 am symiau dros lOp. Cau- wyd yr arholiad.-Eto, David Jones, ffermwr, Cefnygraig, Llangernyw. Ei ddyled ef oedd 60p i2s lc, a John Thomas, crydd. Pentrefoelas. ewm dyled yr hwn oedd 132p- Yr oedd wedi dec!: .eu ei fasnachi er 1878, a.c yr oedd ganddo a ugain o ofynwyr. un ar ddeg o rai dros lOp. Caawyd yr arholiad cyhoeddus ar v naill a. r llall. 1

Ynadlys Bwrdeisiol Caernarfon, | DDOE (Ddydd Llun).—Gerbron W. J. Wil- liams. Ysw. (maer), ac ynadon ereill. K RHWYSTRO.—Cyhuddwyd David Moreton Jones, Twthill-square, o osod drvdrefn allan ar yr heol a'u gadael yno ùrny'I' nos. Ymddang-, psodd ei wraig dros to, a dywedodd ei bod wedi ga.dael rhywbeth allan o hyd am ddeuddeng! julyr.sdd, ac r.i wnaed cwyn yn ei herbyn o blaen.—Gorchyraynwrd iddi dalu'r costau. ASYN YN CRWYDRO.—Cyhuddwyd Tho- mas Roberts, Crown-street, o adael i'w asyn grwydro ar hyd yr heol gerllaw Pretoria-terrace ac Kglwys Cri,-t. vmvnw-vd iddo dalu'r costau. MEDDWDOD.—Cyhuddwyd Edward Hughes, teillydd, Bangor-street, o fod yn feddw ac afreoliis ar y 24ain o'r mis diweddaf. Dirwy- wyd ef i 2.. 6c a'r costau.—Dirwywyd Joseph Toole, Beaumaris, i 2s 6c a'r costau hefyd am jfeddwdod. FFRAE YN HENWALIA. Gwysiwyd Griffith Lewis, Assheton-terrace, ac Ann Ellen Heard. 60. Assheton-terrace, gan Ellen Jones, o' run stryd, aID ymosod ami, a gwysiai y ddau ddiffynydd Ellen Jones am gyffelyb drosedd.— Ymddangosai Mr Richard Roberts dros Ellen Jones a. Mr J. T. Roberts dros y Ileill.-Tyst- Sodd yr erlynes ddarfod iddi fyrted i dy Mrs Heard i ;wynO fod mab Griffith Lewis wedi euro ei mab hi. Daeth Mrs Heard allan a tharawodd hi yn ei llygad, yna dilynwyd hi gan Griffith Lewis, yr hwn a gydiodd ynddi gerfydd ei gwddf, gan ei thaflu allan.—Rhoddwyd tyst- aolaeth gyffelyb gan gvmydoges o'r enw Ann Williams.—Dywedodd Mr J. T. Roberts fod Mrs Heard wedi bod yn wael, ac mewn cyflwr gwan y diwrnod hwnw. Pan glywodd guro wrth y drws aeth yno a gwelodd Ellen Jones, yr hon a honai oedd yn feddw, ac a ofynodd paham y curoddi mab Mrs Heard ei mab hi. Cymeroda ffrae le rhyngddynt oherwydd mynai Ellen Jones wneyd ei ffordd i mewn i'r ty, ac ystod yr ysgarmes aeth llaw Mrs Heard yn erbyn gwyneb Ellen Jones.. Dyna'r ymosod- iad y cwynid yn ei gylch. Aeth Griffith Lewis ttti a chariodd hi ymaith.—Galwyd amryw Idystion, a ddyweda«ant i Ellen Jones ddefn- iyddio geiriau a bygythion anweddus dros ben.— fthwymwyd hwynt oil i gadw'r heddwch am chwe' mis. CYHUDDIAD DIFRIFOL. Cyhuddwyd 'James Thomas, Amlwch, capten y llong "Miss Evans," o dreisio Nancy Kelly, morwvn y Palace Vaults, ar fwrdd ei long, y dydd blaen- lDrol.-Erlynid- gan Mr J. T. Roberts, a. diffynid gan Mr M. E. Nee.—Yr unig dystiolaeth gafwyd oedd cwyn yr eneth, yr hon, mewn atebiad i Mr Nee. a ddywedodd ei bod wedi bod yn Nghaer- aiarfon am bum' mis. Cyn hyny yr oedd mewn gwasanaeth yn Lerpwl.—Gohiriwvd yr achos dyd ddydd Mawrth, a rhwymwyd y diffynyddS yn y swm o 20p i ymddangos. ■

Ynadlys Conwy. | DDOE (dydd Llun).-Gerbrcm H. KreeshAw, tysw., ac vnadon ereill.—Cydymdeimlwyd a'r Teulu Brenhinol yn: eu galar, a llongyfarchwydH y Brfiahin ar ei es'gvniadi i'r orsedd.—AddefoddB W. O. CuveCcvn. gyriedvdd, Llandudno, ei fod yn euog o fCId; yn feddw tra yn gofalu am gerbyd. fW. 0. Cureton. gyriedvdd. Llandudno, ei fod beb oleuni.—Srlwj>dd r Cadeirydd fod y Faineg yn cymeryd i ystyriaeth mai dyna y llys cvntafS nw,n tevi-n newydd, a chan hny yr oeddynt yn duedclol i'w gollwng- yn rhydd' heb ddirwy, gan hyderu y bydd'ai iddynt sjofio vr atmLrleb- iad, a pheidio d'yiod yno byth IØiC Ellen Ediwards, gwr a gwraig, Gyffin, a gyhr,d !wyd gan yr Arolvgydd Rowlands, Caer- Barfon, dros yr hwn yr ymddangosai Mr S. R. Dew, Ranafor, o esgeuluso eu pum' plentyn, rhwnz 16 mis a 13 mlwydd oed. i'r fath radda)t Jel aT i mweidito eu hiechyd.—Anfon^rvd y fam i garchar am dri mis, a'r taid am nn mis gyda jflafur caled. B

Ynadlys Porthaethwy. 6 DYDD LLUN.—Gerbron H. B. Price, Ysw., ac vnadon ereill. B èElSIO LLADD EI HUN.-Cyhuddwyd 'John Loomes. Llanfair P.G., o geisio lladd ei fcun yn mis Tachwedd. Rhoddwyd tystiolaethS fod y diffvnydd wedi bod am flynyddau yn3 gweithio ar y rlieilffordd ond darfod iddo gyfar- fod a damwain. Byth oddiar hyny, bu yn isel ei yspryd, ac un diwrnod, yn mis Tachwedd, cafwyd ef yn eistedd ar y gwelv wedi tori ei« wddf a chyllell, a rhwygoei gorph ag ellyn. Galwyd meddyg ato, a gwniodd hwnw yr archoll- ion fel y gwellhaodd y dyn. Teimlai yn awr yn 9 dra edifar am a wnaeth, a gollyngwyd ef yn rhvdd. pan addawodd na. cheisiai byth etc gymeryd ymaith ei fvwvd. S MUL YN CRWYDRO.—Cyhuddwyd Mar- igatet Davies, Orsedd, Penymynydd, o adael i mul grwydro ar y ffordd fawr.—Dirwywyd hi i 2s 6c a'r costau. RHWYSTRO.—Am adael i'w garavan a dau geffvl a ros ar yr heol am ddeuddeng awr, ac,2? felly, achosi rhwytr. dirwywyd hocer o Wigan,S o'r en vr Joseph Evans, i goron a'r costau. MEDDWDOD.—Dirwywyd y rhai canlynol am feddwdod: Thomas Roberts, Chapel-g street, Gaerwen, 10s a'r costau; William m Hughes, saer, Well-street. Porthaethwy, 5s a'r costau; Jane Owen, Well-street, 5s gan gyn- nwys y costau; Thomas John Jones, Tanybont, 6s a'r costau; William Williams, TygwynS Uchaf, Llangeinwen, 5s a'r costau; a Hugh Roberts, Field-reet, Brynsiencyn, 5s a'r costau. |H

Yn ystod y dengain) mlynedd diweddaf, y mae CTfoeth y Jesuiiiaid wedi cynnyddu yn d:dirfaA-r, nid yn unig yri Ffrainc, ond yn mhob parth 0 r Iwd. ? Y mae Mr Dafydd Evan Williams, U.H., Hir-' vaun. am i ni roddi hysbysrwydd fod v mudiad y mae efe- wedi ei gychwyn ear's blynyddau i drethu royalties, ground Tents, a way leaves, at1 •chosio-n lleol, yn cael mwy o sylw yn barhaus, s 67r p-th d-iwed-dal o bwys m-awr mewn cvsvlltiad a'r mudiad ydyw, y gwnaed cynnygiad yn; (NghynsrhoT Sirol Llundain o blaid tretbu land" values." Y mae hyn yn cynnwys royalties, ground rents, a way leaves. Pleidleisiodd 63 dros y cynnygiad, a 27 yn ei erbyn. I Mae "Pai)ur Pawb" am Chwefror y 9fed ynj freiniol neillduol. Yn nehyntaf, ceir vnddo ddRTI ddarlnn rhagorol o'r Brenhin Iorwerth a'1': Frerhines Alexandra, ac ar v tudalen oyntaf ceirl" carton yn dangos cais Cvmru at v Brenhin am s iddo beidio ud i ffwrdd a'r teitl o Dvwysog C, 1: -i "Helvntion Die y W apn" yn eu bias a chieir yn y rhifyn hwn ddadl fuddusol ar "ysmoeio." Buddiol iawn yr ymdrin "Dafvdd Jos" yn T.loffion y Chworelwyr ar rai o'r dos-J parth hvmw svdd yn gallu s;arad yn gyhoe-odus. "Daily News" wedi ei gofrestru tan" Drlp;1..Jf -0:- Cwmniau. a'r saith brif berrhenogt; wedi r" »-ddo'r gweithredornd. Cvrrwrs y cvf f .000 o gyfranau lp yr un. a deil v¿i rhai a 250 o gvfranan br.b un :-R. C. Lehir Fieldhead; J Duckworth. Roch. olr Cadbtirr, Birningliam; William. Evsr". P;miingham J. P. Thomasson. nTton:0 IT -T PP-Iett. A.S.. a H. Leon. Blp+rhley P"rk CVfreithwyr y cwm^i -wr Mh TJoyd- "4 Oforcrcv Rhvs Roberts, a'u C^f. Mae Syr John'^ wedi ymneillduo o fod yn rheolwr, a Vtr ;1 Edwards, gynt o Gaernarfon. wedi cap! e; le. 5

I GOLYGFA FAWREDDOG. | G WAS AN AETHAU COFFA. | DYDD 0 ALAR DRWY'R WLAD. | Ddydd Sadwrn, bu cla,ddedigaeth y Frenhines ^.Victoria. Yr oeddis ddydd Gwener, yn gynnar yn y piydnawn, wedi cludo'r arch o Osborne House, ei dodi ar gar gwn, ei chludo i Cowes, a'i symud ar fwrdd y llestr "Alberta." Cludwyd yr arch o'r ty gan nifer o wyr yr Ucheldir a nifer o longwyr. Yr oedd y Brenhin, Ymherawdwr yr Almaen, Due Connaught. ac ereill o'r galar- wyr brenhinol, yn cerdded y tu ol i'r car gwn, Fgvda'r hwn yr oedd gosgordd, a nifer fawr o ly swyddogion y fyddin a'r llynges yn hlyn'd o'i flaen, ac o'u blaen hwythau, Seindyrf y Royal Marines, y Royal Marine Light Infantry, a'r Queen's Highlanders; yn nghyd. Yn mhen yr hanner awr ar ol dodi'r arch ar fwrdd yr "Alberta," dechreuodd v llong, yn nghyda'i gosgordd Q longau a gynfadau. groesi'r Solent. Er fod y tvwydd braidd yn niwliog, |tywvnai'r haul yn ddisglaer, ac yr oedd yr ^olygfa yn ddifrifol a rhwysgfawr. Hwyliai'r |" Alberta" rhwng dwy res o longau'r llynges iwrth any or, ac fel y pasiai, tanid gwn ar bob unfa Ifo'r llongau. I Ymgasglodd torf fawr yn Portsmouth i wylio'r |"Alberta" yn dod i fewn i'r porthladd, a chyda'r "Victoria and Albert," a llongau ereill. yn angori yn yr harbwr i fwrw'r nos. I Ddydd Gwener, cyrhaeddodd Tsarevitclr Russia, Brenhin y Belgwys. a chynnrychiolwyr bron bob Llys; Tramor, i Lund'ain, ar gyfer y gladdedigaeth. Russia, Brenhin y Belgwys. a chynnrychiolwyr bron bob Llys; Tramor, i Lund'ain, ar gyfer y gladdedigaeth. Ddydd Sadwrn, symudwyd y corph i Lun-' dain, ac yna i Windsor. Cyn symud y corph oddiar fwrdd! y llong, cynnaliwyd gwasanaeth byr yn v llong. Yr oedd y Brenhin a'r Fren-j hines. Ymherawdwr yr Almaen, a'r Tvwysogion] a'r Tywysogesau yno. Fel yr elai'r orymdaith] o'r llong at y tren disgynai'r gwlaw yn genllif. Yr oedd yr orymdaith drwy Lundain, o orsaf Victoria i Ptvddington yn un rwysgfawr dros ben, ac hefyd yn un ddifrifol anghyffredin. Yr oedd o natur filwrol, a chynnwysai benau coronog neul aerod coronau ugain o wledydd tramor. Yr oedd rhwng deng mil ar ugain a dengain mil o filwyr, yn cynnrychioli pob rhan o'r fyddin. yn ogystal a'r gwirfoddolwyr a'r gwyr meirch yn nglyn a'r orymdaith, un ai'n ymdeithio gvda hi neu ynte'n rhesi o bob tu'r ffordd! yr elai. Yr? oedd yr olwg yn fawreddog ar hyd y ffordd. 1 Cychwynwyd yr araf ymdaith gan filwyr y Royal Marine Light Infantiy, yn dilyn y gwyr ar feirch. O flaen y car gwn a gludai'r arch, rhodiai swyddogion Prydeinig ac Ellmynig yn ngwisgoedd amryliw eu swyddi, a gorchuddid yn yr harbwr i fwrw'r nos. I Ddydd Gwener, cyrhaeddodd Tsarevitclr Russia, Brenhin y Belgwys. a chynnrychiolwyr bron bob Llys; Tramor, i Lund'ain, ar gyfer y gladdedigaeth. Ddydd Sadwrn, symudwyd y corph i Lun-' dain, ac yna i Windsor. Cyn symud y corph oddiar fwrdd y llong, cynnaliwyd gwasanaetln byr yn v llong. Yr oedd y Brenhin a'r Fren-j hines. Ymherawdwr yr Almaen, a'r Tvwysogion] a'r Tywysogesau yno. Fel yr elai'r orymdaith] o'r llong at y tren disgynai'r gwlaw yn genllif. Yr oedd yr orymdaith drwy Lundain, o orsaf Victoria i Ptvddington yn un rwysgfawr dros ben, ac hefyd yn un ddifrifol anghyffredin. Yr oedd o natur filwrol, a chynnwysai benau coronog neul aerod coronau ugain o wledydd tramor. Yr oedd rhwng deng mil ar ugain a dengain mil o filwyr, yn cynnrychioli pob rhan o'r fyddin. yn ogystal a'r gwirfoddolwyr a'r gwyr meirch yn nglyn a'r orymdaith, un ai'n ymdeithio gvda hi neu ynte'n rhesi o bob tu'r ffordd! yr elai. Yr? oedd yr olwg yn fawreddog ar hyd y ffordd. 1 Cychwynwyd yr araf ymdaith gan filwyr y Royal Marine Light Infantiy, yn dilyn y gwyr ar feirch. O flaen y car gwn a gludai'r arch, rhodiai swyddogion Prydeinig ac Ellmynig yn ngwisgoedd amryliw eu swyddi, a gorchuddid yr arch a llfen lliw'r hufen a choron. Llusgid yS car gan' wyth o feirch lliw'r hufen, wedi eul trecio'n odidog. Yna deuai'r Brenhin, Ym- herawdwr yr Almaen, a Due Connaught, ar feirch porthiannus a gwych eu golwg. Dilynid hwy gan y Frenhines a Thywysogesau'r Llys riydeinig a'r llysoedd tramor, mewn cer- bydau. Ar hyd yr holl ffordd yr oedd tyrfaoedd en- fawr o bobl yn gwylio'r orymdaith, ac fel yr elai'r elor filwrol heibio, tynai'r bobl eu hetiau yn barchus. Mewn llawer o leoedd cafodd y milwyr a'r plismyyn gryn draff erth i gadw'r J llwvbr yn agored, a galwyd ar y Life GuardsH fwy nag unwaith i gynnorthwyo i beri i'r bobl* gilio'n ol. Llewygai llawer o bersonau, a gwein-B yddid arnynt gan aelodau o'r St. John's Am-i bulance Association. Cymerasai rhai o'r 3yddJ Fataliwn o'r Fusiliers Cymreig ran yn yr orvm-B daith. B Y tufewn i orsaf Paddington, ffurfid gwarch-B odlu gan y Royal Marine Light Infantry, tra'rB oedd rhingylliaid yn dwyn yr Union Jack wedifi ei gorchuddio a chrep yn sefyll gyfanryneb a'rB cerbyd oedd i gludo'r arch. Cynnwysai'r trenB wyth o gerbydau. Fel yr elai'r tren yn araf o'rB orsaf, chwareuodd y seindyrf y "MarcheB Funebre" gan Chopin. Yr oedd pedwar o brifB swyddogion y Wladwriaeth yn teithio gyda'rB arch, a'r Brenhin a'r Frenhines ac ereill o ael-B odau'r Teulu Brenhinol yn y cerbyd nesaf. B Llenwid y cerbydau ereill gan benaduriaid aB thy^vysogion a thywvsogesau tramor a'u gos-B gorddion. H Cludwyd llysgenadon, aelodau o'r diplomatig, aelodau o'r Weinyddiaeth. ac ereill,™ i Windsor mewn dau dren arbenig, a adawsantB Paddington o flaen y tren breiniol, a blaenoridS yr olaf gan dren yn cludo Arglwydd Roberts, aB phrif swyddogion y fyddin. B Yn Windsor, bu c^gwyddiad hvnod. YrB oeddis wedi dwyn yr arch o'r tren a'i dodi arB gar gwn. ac ymbaratodd yr orymdaith, rhoed yjj gorchymyn i gychwyn. ac yr oeddi blaen yr or-B ymdaith yn symud, pryd y caed na ellid peri i'rB 'ceffylau a lusgai'r arch symud heb beryglu taflu'rB car. Yr oedd y ceffylau wedi oeri drwy hirS a ros. ac ymgodai a phranciai un ohonynt yn drajjB pheryglu?- Daeth nifer o for filwyr yno'nM dd'ioed. dadfachwyd y ceffylau, a llusgwyd yrB arch i'r castell gan ryw 130 o forwyr. B Taniwyd 81 o ergydion o'r gynau, un am 'blwyddyn gwbl o fywyd y Frenhines, a mynydB rhwng pob ergyd. Oerddai rhaii o weinidftgionB oedd rhingylliaid yn dwyn yr Union Jack wedi ei gorchuddio a chrep yn sefyll gyfanryneb a'rB cerbyd oedd i gludo'r arch. Cynnwysai'r trenB wyth o gerbydau. Fel yr elai'r tren yn araf o'rB orsaf, chwareuodd y seindyrf y "MarcheB Funebre" gan Chopin. Yr oedd pedwar o brifB swyddogion y Wladwriaeth yn teithio gyda'rB arch, a'r Brenhin a'r Frenhines ac ereill o ael-B odau'r Teulu Brenhinol yn y cerbyd nesaf. B Llenwid y cerbydau ereill gan benaduriaid aB thy^vysogion a thywvsogesau tramor a'u gos-B gorddion. H Cludwyd llysgenadon, aelodau o'r Z, diplomatig, aelodau o'r Weinyddiaeth. ac ereill,™ i Windsor mewn dau dren arbenig, a adawsantB Paddington o flaen y tren breiniol, a blaenoridS yr olaf gan dren yn cludo Arglwydd Roberts, aB phrif swyddogion y fyddin. B Yn Windsor, bu c^gwyddiad hvnod. YrB oeddis wedi dwyn yr arch o'r tren a'i dodi arB gar gwn. ac ymbaratodd yr orymdaith, rhoed yjj gorchymyn i gychwyn. ac yr oeddi blaen yr or-B ymdaith yn symud, pryd y caed na ellid peri i'rB 'ceffylau a lusgai'r arch symud heb beryglu taflu'rB car. Yr oedd y ceffylau wedi oeri drwy hirS a ros. ac ymgodai a phranciai un ohonynt yn drajjB pheryglu?- Daeth nifer o for filwyr yno'nM dd'ioed. dadfachwyd y ceffylau, a llusgwyd yrB arch i'r castell gan ryw 130 o forwyr. B Taniwyd 81 o ergydion o'r gynau, un am 'blwyddyn gwbl o fywyd y Frenhines, a mynydB rhwng pob ergyd. Oerddai rhaii o weinidftgionB ly Frenhines wrth yr elor, a dilynai'r iYmherawdwr yr Almaen, a Due Connaught, ar r en traed. I B Pan gyrhaeddwyd Oapel St. Sior, dodwyd yr j arch ar lwyfan orchuddiesid a phorphor wrth Bdroed yr allor. Safai'r 'Brenhin wrth droed yri Karch. Darllenwyd y wers gan Esgob Winches- #ter, a'r weddi gan Archesgob Canterbury. Wecli'i- adri)dd-wydGweddi'rArglwydd,cyhoedd- iíwyd teitlau'r ddiweddwr Frenhines, ac esgyniad I ei 'holynydd, Iorwerth VII. Chwareuwyd Ym- daith Angladdol Beethove-n, a-c yna. symudwjdJ ^yr arch i'r Albert Memorial Chapel, lie gadawyd Shi tan ddoe, pryd y cynnaliwyd gwasanaeth yn Ijjy boreu. Yr oedd y Brenhin yn nghyda'r Oaiser ac ereill o'r Teulti Brenhinol yno. Oyflawnwyd ^y r^asanaeth gan Esgob Winchester a Deon ^Windsor. Yn 'ddilynol, symudwyd y corph i'r Sbe-iJiVid yn Frogmore, ond nid oedd y gwelth- :|re ddoe yn gwbl gyhoeddus. megisyr oedd ^gw^fKbrediaidau ddydd Sndwrn.

YN NGRYMRU. 1 ABERGYNOLWYN. 1 Cynnaliwyd gwasanaeth yn Nghapel yr Anni- bynwyr. 1(1 dan lywyddiaeth Mr David Hum- phreys. Cymierwyd rhan gan MTi Hindi Jones, Hugh Roberts, Parch W. H. Roberts, Utica; I ac ereill. ■ ABERYSTWYTH. g Aeth yr efrydwyr i'r gwasanaeth yn Eglwys St. Michael. Yr oedd yr Eglwys hon a'r Holy Trinity yn orlawn. Cynnaliodd yr Eglwysi S Rhyddion Seisnig eu gwasanaeth yn Nghapel yri Annibynwyr. a'r Ymneillduwyr Cymreig yn y Tabernacl. Cauwyd yr holl fasnachdai. AMLWCH. i 11 g Cynnaliwyd gwasanaeth yn Nghapel y fethodistiaicl (Bethesda), yn y boreu, a gwas- Han aeth wyd gan y Parch Owen Hughes. Yn v prydnawn. gw-asan aeth wyd gan v Parch D. J. Lewis,, M.A. (fieer).. ffl BALA. p Am 12 o'r gloch, cynnaliwyd; gwasanaeth Hcoffaxlwriaethol yn Eglwys Crist, pryd y gor-! Ifyinxleithiwyd yno gan y gwirfoddolwyr. Chwar- Eeuwyd y "Dead March in Saul" cran y Proffeswrj ■Botwood. Yr oedd rhai cannoedd o Ymneilldu-j ■wyr yn bresennol yn r gwasanaeth. Am 6 o'r g gloch, gorymdeithiodd' y gwirfoddolwyr i'r! BCapel Mawr, lie y cynnaliwyd gwasanaeth! coffa.. Cymerwyd rhan gan y Proffeswr Hngh gWill'iam.s. M.A.. Parch T. T. Phillips, B.D., gPr^ff^wr Stevension, M.A., B.D. a'r Parch Mr H WaJLliamgs:, Penycae, Rhii-wa-bon. ChwtIreuwydl By "Dead March" ar yr organ gan Proffeswr Bot- wood. | BANGOR. n Cauwyd yr oil fasnachdai. Yr oedd v cyn- ■ nulliad yn yr Eglwys Gadeiriol yn fawr. Yr ■ oedd yr Uchel-sirydd (Mr T. Lewis), y Parch T. Edwin Jones. M.A., Mr H. Vincent (is-sirydd), y Maer (yr Henadur Henry Lewis), a'r Esgob |(Dr Watkin Williams), ac ereill yno. Cynnal- Biwyd gwasanaieth yr Ymneillduwyr Cymreig yn y Tabernacl, a chymerwyd rhan ynddo gan y Parch T. J. Wheldon, B.A., a gweiniclogion Jereill. Hefvd. cynnaliwyd cyfarfod arbenig yn* |Eglwys y Pabyddion, pryd y gwasanaethwyd! gan y Parch Dad Radcliffe, ac yr oedd cyfarfod arbenig gan yr Iuddewon. I I BEAUMARIS. i a Cynnaliwyd ayfarfod yn yr Eglwys. Yr oedd y Maer, y gorphoraeth, a swyddogion y fwrdeis-i dref ac hefyd yr uchel-sirydd, yno. Cynnry-S chiolai y Parch J. D. Jones, ficer X/lanfaes, yfj Parch T. Lloyd Kyffin, sydd yn wael. Gwasaa-i aethwyd gan y Parch J. Richards, LIa<nde<rfan. a'r Parch J. D. Jones. Ynoa., aeth v Maer ar gorphoraeth i'r gwasanaeth yn yr Eglwys Bres- byteraidd Seisnig. Gwasanaethwyd gan y Parchn W. 'G. Owen, D. Johns, Benedict Jones, B a. J. Price. M BETHESDA. N Yr oedd yr holl fasnachdai wedi eu cau a'r ystod! y dydd, a chyiuialiwyd cyfarfod o holl Ymneillduwyr y cylch yn Nghapel Bethesda. Gwasanaethwyd gan y Parchn Denniss Jones, Carmel; H. Isfryn Hughes, Siloam; yr Henadur W. J. Parry, Coetmor Hall; y Parch John Owen, Gerlan; Mr T. G. Williams, Coedyparc; y Parchn W. W. Lloyd, Brynteg; a Thomas Grifith, Bethania. Cynnaliwyd gwasanaeth gan yr Eglwyswyr hefyd, pryd y gwasanaethwyd gan y clerigwyr. ■ CAERGYBI. | Yn Hyfrydle, cynnaliwyd cyfarfod undebol yr eglwysi Yimneilldiuol y dref. Gwasanaethwyd B gan y Parchn D. Lloyd ac Owen Hughes, R. P. S Willianis, John Williams, Hyfrydle, a cha,lltvyd gan y cor, o dan arweiniad Mr W. S. Owen. fj Yn St. Cybi, gwa-sanaethwydt gan v Parch R. Price, B.A., iae yn St. Seiriol, wan y ficer, OanonB Thomas, M.A. Yn Nghapel y Bedyddwvr Seis- nig, pregethwyd gan y Parch Glomer Evans, a chan y Parch Mr\ Armstrong, yn Nghapel y Weslevaid Seisnig. Yn eglwys" BresbyteraiddtM iji?isnig, cynnaliwyd gwasanaeth arbenig i'rfi plant. ° m CAERNARFON. B Cadwyd gwvl yn Nghaernarfon ddydd Sad- wrn. Cauwyd yr holl siopau drwy'r dvdd, a'rB tafarnau o un ar ddeg hyd bump. Yn" y rhan fwyaf o'r tai preifat tynWyd gorchuddleni dros yl ffenestri. Cynnaliwyd gwasanaeth Seisnig yn w 'Eglwys Crist a.m hanner awr wedi un, a ffurf-S jiwyd gorymdaith fawr i fyned tuag yno. Blaen- orid hi gan seindyrf pres cartrefluoedd y dref, o dan arweiniad Mr P. Ayres. Yn dilyn, dae-th y gwirfoddolwyr a'r cyflegrwvr, dan ofal v Mil.B ,C. 'H. Rees, V.D. tan-ddiffoddwyr swyddogion y gorphoraeth, cynghorwyr a hena-§| duriaid y dref, y faner drefol, y Cyn-Faer, vfiS 3 Maer, a'r Arglwydd-Raglaw, gweinidogion vrfij an yr Efengvl, ynadon sirol a bwrdeisiol, aelodau aB swyddogion y 'Cynghor Sirol, aelodau a swydd-B ogiom Ymddiriedaet.h v Porthladd, aelodau B a swyddogion y bwrdd ysgol, cynnryohiolwyr yrB vsgoiion, y trefolion, Odyd-dion Men-ai, OdyddionB y Tywvsog Iorwerth, y Coedwiijwyr, argraph- wyr y dref, swyddogion y rheilffordd, gweith-M wyr y gorphoraeth, a phlamt a nwyddogion yr Ysgol Ganolradd. Cerdda-sent bob yn ddau aB dau ar hyd y ffordd i'r eglwys, ond ni chafwydB lie yno ond i ran fechan i-awn o'r orvmdaith. B Gwasanaethwyd yn yr eglwys gan v Ficer (vB: Parch J. W. Wynne Jones, M;A.),~ a'r Parch Evan Jones, Moriah, tra; yr -arweinid v canu ganw Mr John Williams. Cymerwyd dvddordeb neill- duol yn y ffaith fiod gweinidog Ymneillduol, acB yn enwedig gwr mor •wrbhwmebol i'r Eglwysfl Slefydledig a'r Parch Evan Jones, yn cymerydB irham yn ngwasanaeth yr eglwys, ond dangosaifl pa mor gvffredinol oedd y galar a'r awydd yn mhlith pob enwad i ddangos parch i'r Frenhines. ffl 11 Aiilffurfiwyd gorymdaith oddiyno i'r Pafilion, ac yr oedd yr adeilad enfawr yn orlawn o bobl. Safai y cantorion, pedwUr cant ohonynt. a.r y Uwyfan, dan arweiniad Mr W. J. WilliamsM (Gwilym Ala.w). tra y chwareuiai Mr Richard* Prichard. H 'Byr, syml, a. phwrpasol, ond llawn odeimla,d, oedd y gwasanaeth, vr hwn a gartiwyd yn mla-en yn Gymraeg. Can-wyd nifer >o emynau a thonaua Cymreig.roddid allan. gan y Parch Owen WiI-« ;lia.ms. Ni chlrwyd cyst'al canu er's llawer dydd.fi] Darllenwyd rhan o'r Ysgrythyrau gan y ParchB Lloyd Bryniog Roberts, a gweddiodd Cadfan vnB- dreiddiol dros <ben. Yna, cauwyd areithiau byr-S ion gan Dr Owen Davies a'r Parch Evan Jones. Mi iSiaradodd y cyntaf am ddydd yr angladd* Imwyaf rhyfedd a welodd y byd erioed. Dywed- odd eu bod yn tetimlo yn hiraethus oherwydd colli mam dyner, addfwyn, na ddywedodd yr un1 gair angharedig wrthynt erioed, na ro-ddodd esiampl ddrwg iddynt, na cMwyfodd eu teimlad- au. ac na wnaeth iddynt wrido. Teimlent, hefyd, yn ddiolchgar i Dduw am y 'fath fendith,| ac oherwydd fod y Frenhines wedi cael marw yn dawel gartref yn nghanol ei pHant, ac yn cael ei pharchu gan yr holl fyd. Gosododd urddas gor- colli mam dyner, addfwyn, na ddywedodd yr un gair angharedig wrth-ynt erioed, na ro-ddodd esiampl ddrwg iddynt, na cMwyfodd eu teimlad- au. ac na wnaeth iddynt wrido. Teimlent, hefyd, yn ddiolchgar i Dduw am y 'fath -fend-ith, ac oherwydd fod y Frenhines wedi cael marw yn dawel gartref yn nghanol ei pHant, ac yn cael ei pharchu gan yr holl fyd. Gosododd urddas gor- sedd ar fywyd svml phur yn mhob cylch. Bydded iddynt ddilyn yr esiampl a roddodd, yn oleuni y byd a halen y ddaear. Crfeíriodd y Parch Evan Jones a.t ei rbagor- iaethau fel merch. fel gwraig.,fel gweddw, ac fel teyrn, ac adgofiodd yr adeg pan y bu yn gwob- rwvo y beirdd vn Beaumaris. lBu yn ystod ei boll fywyd yn Gristion pur. a llanwodd ei safle yn' deilwng, gan orphen ei gyrfa, lwyddiannusl mewn Halwenydd a gorfoledd. Cododd drwy ei hymdrechion yn uwch. rwch, nes erbyn hyn gyr-1 haedd cad-air angel. Diolcnent i Dduw am roddi iddynt y fath Frenhines, ac am ei chymeryd v modd y gwnaeth. IC,wis,,O.dd vo-ron anrhydusafS v ddaear vn y byd hwn, ond heddyw gwisgaiffl goron gogoniant. Bvdda-i p-an y Brenhin lor- werth orcbwvl galed o'i flaen. gan ei fod yng dilyn teym mor ardd°rcBog. Bydded iddynt ollS wne-vd y gorchwy! h-wnw vn haiis iddo drwy fod vn devrn<rar. a t'hrw, w,4,1,q drosto. Pa, un a,i bvr ai hir fydrfiai ei deyrnasiad, gobeithiai y byddai vn un ddisylaer. m Gweddiwvd wan y Parch J. W. Wynne Jones, y ficer, a ther^vnwvd y cvfarfod drwy ganu yr ^c-nprl^ 1, ar eiriau a ysgrifenwyd gan Wrw. n 1 'Cynnaliwyd gwasanaeth, hefyd, yn Eglwys Llanbeblig, lie y gwasamaethai y Parchn Albany ^Lloyd a 'Gwilym Lefwds. j jj$Yn y Tlotty..oedd wedi ei addurno a du,| | gwasanaethaa Capten Gffiffitlh. Darllfcivwyd y| |llithiau gan Mr Robert Jones, Pool-street, aJ I chwareuai Mr H. Owen, yr Harlbour Office, ar] gyr offeryn, tra y rhoddid yr emynau allan i'w] | canu gan Mr Parry, meistr y ty. Daeth yr 'holl! |dLodion i'r gwasanaeth, a mwynbasamt ef yn iddirfawr. I | CLYNNOG. I P Cynnaliwyd gwasanaeth yn Ebenezer. Gwas-| lanaethwyd gan y Parch J. H. Lloyd-Williams,! I Mr Richard Jones, a Mr Edward Evans. | I COLWYN BAY. I | Cynnaliwyd pum' gwasanaeth. Yn y cyntaf, yn hen Eglwys Llandrillo, gwasa-naethwyd gan By Parch R J. Oliver.—Bu g,a.n yr Ymneillduwyr I 1 Seisnig wasanaeth yn Eglwys Wesleyaidd St. i I John.—^Cynnaliwyd gwasanaeth yr Ymneilldu-| |wyr Cymreig yn Eglwys Engedi, a gwaisanaeth-| |wyd gan y Parchn C. N. Jones, T. M. Jones, T.j |Parry, ac F. E. Jones.—Yn St. Paul's, gwasan-j !aethwyd gan y Parchn Canon H. Roberts, Mere- dith Hughes, O. J. Davies, J. H. Hope, a J. H. Astley.—.Yn Eglwys Hen Golwyn, gwasanaeth-] wyd gan y Parchn John Griffith (ficer) ac Ellis' Astley. -Yn Eglwys Hen Golwyn, was,anae,th- wyd gan y Parchn John Griffith (ficer) ac Elli t Davies. A I CONWY. | I Yn Nghonwy, o dan nawdd Cynghor yr I Eglwysi Rhyddion, cynnaliwyd cyfarfod yn y jNeuadd Drefol, a ffurfiwyd yn orymdaith ger y |Guild Hall. Gwasanaethwyd gan y Parch W.J ■ Edwards, y ficer (y Parch J. P. Lewis), a'rl IParchn. Dr Llugwyy Owen, R. W. Lamb, a T.S Gwynedd Roberts. Yna, aed i'r Eglwys Blwyfol, a gwasanaethwyd gan y Parch R. Ro- jbert-s (curad) a'r Parch William>Edwards (B.). j CORRIS. I | Yn Rehoboth, o dan lywyddiaeth y Parchn ohn Roberts, cynnali^vyd gwasanaeth coffa.g •Anerchwyd y cyfasfod gan y Parchn Afonwyi [Williams, Rhys Davies, Berwyn Roberts, a H.g* :R. Williams (Llwvdrudd), Mr H. Davies. U.H..Ig. BMr D. G. Davies, Esgairgeiliog; Mr M. Thomas, 1C.S., a Mr Rhys Owen. Cynnaliwyd gwas- ^anaeth angladdol hefyd yn Eglwys y Drindod, o l&dan arweiniad v Parch R. J. Edwards, y ficer. S CORWEN. H Cauwyd y masnachdai vn y dref a'r pentrefi' jgeyfagos. Gorymdeithiwyd i'r Eglwys BIwyfol,1 lie y cafwyd gwasanaeth Seisnig.. Yna, aed i ,Gape1 y Methodistiaid. I if CRICCIETH. B Camvyd y nxasnachdiai a bu gwasanaeth cref- Hyddlol, a bu yn wyl yn yr boll dref. B DOLGELLAU. S Treuliwvd y dydd yn wyl gyffredinol. Cyn- Bnaliwyd gwasanaeth yn yr Eglwys ac mewn dau' Ho r capelau. Yn Salem, yr oedd gwasanaeth ij »rai mewn oed, o dan lywyddiaeth y Parch John' Williams, B.A. Gwasanaethwyd gan y Parchp. R. G. Roberts, Evan Roberts, a Henderson. Yn Nghapel yr Annibynwyr, dan lywyddiaeth y Parch Peter Jones, gwasanaethodd y Parch Ellis Edwards, M.A., Bala. Ar ol y gwasanaeth cyfarfuwyd yn y Sgwar, lie y canwyd yr hen emyn "0 Fryniau Caersalem, &c. yn nghyda'r Anthem Genedlaethol. I FFESTINIOG. 1 Dydd Sadwrn, caifliyd yr boil chwareli yn yr ardal. Hefyd, ar gais Mr William Given, cad- eirydd y cynghor dinesig, ni agorwyd yr un o'r masnachdai na'r tafarndai. Trefnwyd moddion P yr Eglwys Sefyd-ledig, Jerusalem, Bryn- bowydd, Carmel a'r capel Saesneg, pryd y tradd-l odwyd anerchiwauaT fywydJ ei Mawrhydl gan y gweinidogibn ac ereill. i FFLINT. Ffurfiwyd' gorymdaith ger y Town. Hall, ac aed i'r Eglwys BIwyfol. Yna aed i Gapel y Wes- leyaid Cymreig. Rhoddwyd anerchiadau gan y Parch David Edwards a'r Parchn. J. D. Wil- liams, J. Lewis, a. H. G. Humphreys. GWRECSAM. Cynnaliwyd y prif wasanaeth yn Eglwys y Plwyf, lie yr oedd y maer a'r gorphoraeth yn bresennol. Ffurfiwyd yn orymdaith yn y Guild Hall-square. Chwareuwyd ar yr organ gan Mr F. Pulletin. Gwasanaeth gan y ficer, y Parch Canon Fletcher. Cymna-liodd yr Eglwysi Rhyddion Undebol eu cyfarfod coffadwriaetnolfl ny Nghapel Seion. Llywyddai y Parch R. E. M/orns, a chynnorthwyid ef gan weinidogion ereill. Hefyd, cynnaliwyd gwasanaeth yn Eglwys BIwyfol St. James, Rhosddu, a gwasan-B aethwyd gan y fioer, y Parch D. Stanley Daviesa a'r Parch D. Felix. fl LLANAELHAIARN. 1 Darfu i'r Mri Farren gau Chwarel Setts yr Eifl am y dydd, ac ni chaniatawyd i neb2 Weir< i°' cynnaliwyd gwasanaethau yna yr Eglwys a chan yr Ymneillduwyr, a chauwyd y masnachdai. fl LLANBERIS. | Yn Ysgoldy y Bwrdd, o dan lywyddiaeth yr Henadur D. J. Williams, cynnaliwyd cyfarfod o blant yr ysgol ddyddiol. Agorwyd trwy i un or bechgyn ddarllen cyfran o'r Psalmau. Can-M odd y plant. Caed unawd, a chymerwyd rhanlB gan y Parch — Thomas, y rheithor; Meistri J.sa R. Jones, Thomas Edwards, Dr Lloyd Parch Tecwyn Parry. Cynnygiwyd penderfyn-S iad o gydymdeimlad gan un o'r bechgyn, a chefn-P ogwyd ef gan un arall.—Cynnaliwyd ivn Eglwys St. Padarn. Gwasanaethwyd gan yS Rheithor a Dr Mills Roberts.—Cynnaliwyd cyf-jwj arfod undebol o holl enwadau yn y Capel Coch,i| o dan arweiniad y Parch D. M. Richards. Cyf-f| eiliwyd gan Alawydd Peris, arweiniwyd y canu^ gan Mr Ellis Williams, a siaradwyd gan y jffl Parchn R. 0. Hughes, J. E. Owen, Mr Thomas,' ly rheithor; Richard Hughes, Seion; a G. T.H Parry. j§! LLANDUDNO. g LLANDUDNO. g Cynnaliwyd gwasanaethau coffa yn Eglwys y Drindlod ac Eglwys' St. Sior. Gwasa,n.¡:ethvo"'rd! yn y flacnaf gan y Rheithor, ac yn yr olaf gan IS y Parch R. Williaims1, B.A. Chwareuwyd y 1$ |"Dead. March" yn y naill ar llall, a chmvvd, anthem bnodol i xi achlysmr. Yn y Pafilion, g oedd vn orla.wn, cynnaliwyd gwasanaeth undebol.| am hanner a.vr wedi dau. Llywvddwyd gan yfi Rheithor. Gwaisnnaethwyd gan v Parchn I. Irvonl Davies. H. Barrow, Williams. J. Raymond, D. Angel Richards. W. Potts, a. D. Davies. Rhodd- wyd plethdbrchau ar .gerflun o'i Mawrhydi, vn« yr Happy Vr.lley, gan. bwyllgor y Nursing In-i stitution, Club Cyfeillgar y Victoria, a ebvfeill- ion ar ran v dref. a LLANELWY. 1 Yr yr Eglwys Gadeiriol, yr oedd yr Arglwydd-^ Ra-glaw, a'r ynadon' sirol, a gweinidogion Ym-| neillduol y ddinas a'r dosparth, yn bresennol. Cymerodd yr Esgob, y Deon, a'r Archddiaconi a'r Ficer ran yn y gwasanaeth. n LLANFAIRFECHAN. 1 Cynnaliwyd gwasanaeth yn Eglwys Crist. Ffurfiwyd gorymdaith o'r Ysgolion Cenedl-i aethol, yn cynnwys y cynghor dinesig, y frigadl dan, ar cynoedd. Gwasanaethwyd hefyd gang y Parch R. Morris Jones, curad LIanfairfechan, dan, ar cynoedd. Gwasanaethwyd hefyd gang y Parch R. Morris Jones, curad a r Parch T. J. Jones, ficer St. Stephan, Bir-a mingham. g LLANGEFNI. | Cadwyd gwyl gyffredinol. Ganol dvdd, bu yl selitiidfyf yn ohwareu y "Deadi Ma^ch." ari betryal y Farchnad1. Caed gwasanaeth coffa yn|j Eglwys y Plwyf. Gwasanaethwyd gan y Parchi R. Hughes, ourad; a chanodd v cor, dian arwein-i iad Mr George. Hughes.. Hefyd bu cyfarfodi gweddi yn aiddotdy Moriah. Cymerwyd rhang ynddf-y gan rai o'r gwahanol enwadau. Yn vrS ■hwyr, bu cyfarfodi cyffredinol ym ,Y Neuadd Dref-i lol, wedi ei drefnu gan v cynghor trefol. Llyw-| Hyddwyd gan Mr W. Thomas, Post-office. Cy-i merwyd rhan gan y Parchn Hughes, a T. Frims-I ton; Mri R. Davies, Board School; a W. Jones, A. S. 1 I LLANGOLLEN A RHIWABON. I B Cauwyd y masnachdai ac attaliwyd y gweith- feydd, a chynnaliwyd gwasanaeth crefyddolj mewn llawer o addoldai. | I LLANRWST. I B Cynnaliwyd gwasanaeth. yn yr Eglwys a ■ Chapel Seion, yr olaf oedd yr un undebol. Yna ■y blaenaf gwasanaethwyd gan y Rheithor a'rl ■ Parch Jones (curad), ac yn yr olaf gan y ■ Parchn. W. Thomas, D. 0. Thomas, Williams, a Roberts. fl R LLITHFAEN. | 3 Cynnaliwyd gwasanaeth yn yr Eglwys, It ffchauwyd y masnachdai drwy'r dydd. « J MINFFORDD. S Cymerwyd rhan yn y gwasanaeth yma gan y Mri M. E. Morris. Griffith Williams, W. Jones (Ffestinfab). John Jones, ae Ebenezer Morris, i PENRHYNDEUDRAETH. I Yn Nazareth. Llywyddwyd gan y Parch E. J. Evans. Cymerwyd rhan gan y Mri Reesi Evains, E. L. Phillin- Evan Davies. Tanyfainc m ft Thomaa F/varos. Yn Nghorphwysfa. llywydd-g wyd (ran y Parch R. Roberts, a chymerwyd rhan 8 (ran v Parchn J. W. Edwards. S. Pierce. a'r Mri 8 R. Rowlands, a J. 'Bennett Jones. Yn yr Eg-B lwys. gwasainaethodid: y Parch H. P. Manlev. I Yn Nghapel M.C. cymerwyd rhan gan y [Parchn. T. C. Williams, B.A.. E. Cynffig jDavies, M.A., T. Jones, ac R. Price. Canwyd [hymnau ac anthemati arbenig i'r aaagylchiad [gan y cor, o dan arweiniad Mr'J. H. Morgan. iNos Sadwrn, cyho-eddwyd esgyniad Iorwerth jVII. i'r Orsedd gun Mr J. Davies Jones, cadeir- lydd y cynghor dosparth, yn cael ei gynnorthwyo gan yr is-gadeirydd (Mr Cadwaladr Davies), Mi ydd y cynghor dospartb, yn cael ei gynnorthwyo L. Prothero, Mir W. R. Jones, ac aelo-dau ereill o'r cynghor. PORTHMADOG. Cauwyd yr holl fasnachdai a'r tai cyhoeddus hyd yr hwyr. Gorymdeithiodd v gwirfodldfolwyr .N-n,nblae-n.a.f i'r Tabernacl, dan arweiniad Capten J. R. Pritchard, ac ar ol hyny i Eglwys St. loan. Yr oedd y capel eang wedi ei orla.nw. Llywydd'wydl y cyfarfod1 gan y Parch J. J. Ro-| berts"(Iolo Caernarfon). Cymerwyd rhan ganl Capten Morrisi Jones, v Parchn 0. Jones. R. Mon Hughes, D. Griffith Bethel; W. J. Nich-I olsan, ai D. Williams. Llanwnda. Yn yr eg- lwys, aedl trwy y gwasanaeth gan y Parch Ll. I R. Hughes, M.A., yn cael ei gynnorthwyio gan y 1 curadiaid. H PWLLHELI. 1 Yr oedd yr holl fasnacdai wedi eu cau a'r gorchuddleni dros y ffenestri drwy y dref. Ganol dydd gorymdeithiodd y Maer a'r Gorphoraeth yn cael eu blaenori gan Seindorf Llanaelhaiam, a'r Gwirfoddolwyr, i Eglwys St. Peter, lie ygt cynnaliwyd gwasanaeth arbenig ac y traddod-gj wj-d pregeth gan y Parchedig Canon Davies.B Drachefn, gorymdeithiodd y seindorf a'r gwir- foddolivyr i Gapel Penmount, He y cynnaliwyd gwasana,eth 0 da.n 1ywyddiaeth y MaeI'. CymeI'- wyd rhan gan y Parcfin J. Jones, F.R.G.S., D. gwasanaeth o dan lywyddiaeth v Maer. Cymer-B James, R. Garrett Roberts, a. J. T. Pritchard. Yr un adeg, cynnaliwyd gwasanaeth hefyd yn| Salem, o dan lywyddiaeth Mr W. Anthony, ac yi cymerwyd rhan gan Mr W. Davies, Parchn S.i J. Jones, B.A., John Ellis, ac E. Myrddini Rees. I H RHOSLLANERCHRUGOG. r Yn y boreu, cynnaliwyd gwasanaeth yn yrj HEglwys BIwyfol, Rhos. Yr oedd y corphlu; Slleol o'r Gwirfoddolwyr yno. Gwasanaethwydj fflgan y Parch T. Pritchard, ficer; y Parch E.j ffl Evans, a'r Parch Rhys Price, curadiaid. Cyn- .i naliwyd gwasanaeth hefyd yn Eglwys St. loan, Rhosymedre. Yn Heol y Bryn. bu gan y Capel-5 ffl wyr gyfarfod, a rhoddwyd anerchiad gaji y R. Willianfs. | i RHUTHYN. I H Yr oedd yr Eglwys BIwyfol yn orlawn. | RTraddododd y Parch Bulkelev Jones anerchiad. | gCynnaliwyd gwasanaeth yn Eglwys Llangwnogl lac yn Nghapel y Tabernacl. Traddododd yj a Parch J. F. Reece anerchiad yn y cyntaf, a'r| ■ Parch Isaac Jones yn yr ail. I I RHYL. 1 H Cauwyd yr oil fasnachdai, a chauwyd y tafarnau hyd yr hwyr. Canwyd clychau Eglwys St. Thomas. Cynnaliodd yr Ymneilldu-i Bwyry yn y boreu eu gwasanaeth yn Saesneg a| BChymraeg, ac yn v piydnawn yr oedd aelodau | y cynghor, a swyddogion v dref a'r ustusiaid yn Bbresennol yn Eglwys St. Thomas, pryd y gwas-J lanaethwyd gan y Parch Thomas Evans (ficer). I I TALSARNAU. 1 Bu gwasanaeth crefydidol yma gan y Wesley- aid. a'r Methodistiaid.Y gweinidogion ac ereilli yn siarad. i TRALLWM. I Trefnwyd y gwasanaeth yn Eglwys St. Fairl gan y ficer. y Parch D. Grimaldi Davies. Yr oedd y maer a'r gorphoraeth yn bresennol, a'r ynadon sirol a bwrdeisiol, &c. TREFFYNN0N A'R CYLCH. | Yr oedd Cynghor Dinesig Treffynnon yn bre- sennol yn y gwasanaeth coffa yn yr Eglwys BIwyfol, ac yr oedd yr Odyddion hefyd yno. p Gwasanaethwyd gan y Parchn. R. 0. M.A., a Joseph Davies, B.A. Cynnaliwyd hefvd wasanaethau yn nglyn a Chynghor yrjg Egfwysi Rhyddion. Cymerwyd rhan yni Eglwys BIwyfol Brynford gan y Parch W. i Jones, rheithor; Eglwys Crist, Mostyn, Canon 1 G. Jones. m TREMADOG. | Yn Hen Gapel y "Dre." Caed cynnulliad dag ac anerchiadiau gan y Parch W. Jones a Mr J. 8 Buckingham, D. Thomas, Cwmbach: Evan Williams, saddler; Richard Morris, &c. | WYDDGRUG. j Cynnaliwyd gwasanaeth undebol yr Ymneill- j duwyr yn Nghapel y Methodistiaid Calfinaidd, New-street. Cymerodd y Parch Thomas Ro- berts a'r gweinidogion canlynol ran ynddo:—« Parchn. T. Morgan. John Owen, W. Teggart. W. Morgan. J. J. Morgan, Owen Evans, ae Ellis Lloyd. Yr oedd corphlu o'r Gwirfoddoi-I wyr lleol yn bresennol. Yr oedd gwasanaeth 1 yn Eglwvs Blwyfol y Wyddgrug yn y pryd- nawn.

ACHOS CHATHAM STREET. (Parhad o dhidalen 6.) uL Hysbysir ni, ar awdurdod. ragorol. y bvdd i Mr W. 0. Jones, yn ddiatreg, anfonapel vs- jn igrifeniedig am ail brawf i ysgrifemydd Cymdeith- ;ada Chwarterol y Gogledd:, dan vr ammod fod v dyistiolaeth i gael ei d;,1Jd:gu¡dc1!iüa.c i brawf agiored gael ei drefnu. M Disgwylir i Gyfarfod Misol Lerpwl drafod y mater yr wythnos hon. M Bwriedir gc-fyn. i'r cyfarfod mawr yn Ngliaer- !| narfan, ddladlgu cymteradhvyaeth o'r telerauP uchod. p Yn d'dilynol, gofynir i holl Gyfarfodvdd Misol V Cvfundeb anfan deiseb i'r G rmdeithasfa, i ategu yr apel. ig Yn eglwys Webster-road, Lerpwl, nos SuI, cynnygiwyd penderfynia.d o blaid rhoi'r tystiol- I aethau a phrawf agored i Mr Jones. Cynnyg-1 fiwyd gwelliant yn dyweyd nad doeth fyddai ym- yru ac yn mynegu ymddiried yn y GymdeithasfaJ Caed 100dros y gwelliant, 79 dros y cyniiygizbd gwreiddiol, a 13 heb fod y naill ochr na'r llall. i

METROPOLITAN BANK (LIMITED). I Yn ei liadrodcliad o cyfarfodi blynvdldol, yl bane uchod. yn ein rhifyn diweddaf, dywedwyd, yn amryfus, fod y cyfarwyddwtyr wedi rhoi F)rjlj- at gychwyn Pension Fund i SMvddngion| ryy Ariandy. Dylesid dyweyd fod y cyuvwydd-| |wyr wedi rhoi 5000p (pum' mil), at yr amcanj thwa. I

HELYNT Y PENRHYN. | HELYNT Y PENRHYN. | Dal yn dawel y mae pethau yn Methesda.l Parha y dynion a rhai teulu oedd hefyd i ym-§ adael y rhan fwyaf i ardal Rhaiadr. Bwriada? llawer gadw lletai yno i'r cannoedd bechgyn ieu-| ainc sydd wedi troi eu gwynebau yno. Sibrydirl iy cynnygir gwaith i'r dynion sydd yn aros yni ;Msethesda Jieddyw' (ddydd Mawrt-h), ond nidi oedd rhybuddion i'r perwyl hyny wedi eu gosodl i fyny ddydd Llun. ft

I.MUTUAL LIFE INSURANCE COM-] PANY NEW YORK, Derbyniwyd y llythyr canlynol yn swyddfa yl cwmni uchod yn y dref hon (34, Castle Sqnarei J oddiwrth Mr Haldeman, prif reolwr y Cwmn)l dros y Deyrnas Gyfunol:— j] 16,17, a 18, Cornhill, Llundain, | Ionawr 31ain, 1901. | Anwyl Syr,1—Y mae yn bleser genyf eichl hysbysu fy mod newydd dderbyn cablegram o'n| Prif Swyddfa, o New York, yn cyfleu yr hysbys-S rwydd canlynol gyda golwg ar fusnes y Cwmnijj ar yr 31ain o Ragfyr, 1900. | S" Byddwch mor garedig a deall nad yw yni gyfrif crwn a llawn, ac y bydd i'r ffigyraui manwl gael en cyhoeddi mor fuan ag y cyf-i Iwynir hwy i, ac y cymeradwyir hwy gan Fwrdd | Masnach. a I Meddiannau £ 66,889,000 0 0| Rhwymedigaethan £ 55,275,000 0 0| "Cronfa Ddyogeliadol ac fi Enillion i'wDosrann.. £ 11,614,000 0 Ol | "Derbyniadau £ 12,440,000 0 0 "Busnes newydd y tai- | wyd am dano £ 36,140,000 0 OS Yswiriaeth mewn grym.. £ 234,393,000 0 01 Taliadau i Yswirwyr £ 5,413,000 0 Ol Yr eiddoch yn gywir, fi "D. c. HALDEMAN. 0 D. E. Davies, Ysw." g I Ymddengys fod y cynnydd yn Cronfa y| [Cwmni cyfoethog hwn dros bum' miliwn o bnn' | [nau yn ystod y flwyddyn ddiweddaf. fSSSm^ t

DAMWAIN ANGEUOL I LOWR. Yn Nglofa Brynkinallt, y Waen, dd ihcd- odd g'wagen Iwythog ar draws glowr o'r enw William Toft, 23 oed, bradoi7 o Bristol, gan ei dafla dan wageni ereill. Bu farw mewn ar- teithiau enfayd.

MILWYR CYMREIG f'R FFRYNT. Dacth 116 o ddynor perthynol i'r -Drydedd Fataliwn or Royal Welch Fusiliers i'r pencad- lys yn Ngwrecoom ldoe, ac ant yn ddioed i Affrica;, yn lle'r gwirfoddolwyr aeth o'u blaen. Teithiodd llawer o'r dynion gyda.'r tren ddeng mjrnjd wedi maw o Fangor, a chawsant groeso yn mhob gorsaf bron Thwng yno a 'Chaer.

RHYFEL Y TRANSVAAL. YMLADDFA 'GER JACOBSDAAL. Yn NhaJaeth lAfon Orange, mae y Prydein- jiaid1 wedi -ail-ft-ddi-an-nu Petrusburg, sydd rhwng .iBloemfontein a Margersfontein. Yn mhellach |i'r de-orllewin, ger Koffyfomtein, rbwnrg Jacobs- ,diil,a, Fauresmith, ymoscdodd gwyr meirch ar y gelyn, o dan da,n y magnelau. Lladdwyd 17, a •chlwyfwyd 'amryw o'r Boeriaid. || YN MiH'LE MAE DE WET. h Nid yw De Wet wedi myned i Cape Colony, §f °nd y mae yn gwibio gyda byddin a 3000 yn y Mcyfeiriad hwnw. Gwelwyd y fyddin hon, neu Iran ohoni, rhwng S-anna-'s Post a Thaba N'chu, TELERA'U HEDDWCH. Iyn myned am y de. TELERA'U HEDDWCH. Dywedir y gwrthodwyd caniatad i'r cyn-Ar- lywydd Pretorius fyned i mewn i wersyll v Cad- frido'g .Botha, ond cyfarfu yr arweinydd Boer- aid d y cenad heddweh y tuiallan, ai dywedodd nad oedd yn dymuno trafod y mater, omd os oedd gan y Prydeiniaid gynnygion i'w gwneyd, dy- lywydd Pretorius fyned i mewn i wersyll v Cad- frido'g .Botha, ond cyfarfu yr arweinydd Boer- g 3.idd y cenad heddweh y tuiallan, ai dytwedodd nad oedd, yn dymuno trafod y mater, Ond os oedd i gan y Prydeiniaid gynnygion- i'w gwneyd, dy- lent ddyfod oddiwrth yr awdurdodau mewn ys- ggrifen. | I SYMUD I'R DE. | M Dywed neges o Cape Town1 fod symudiad cyff-| p redinol am y de yn cael ei wneyd gan y com-I mandos B'oeraidd yn Nhalaeth Afon Orange, acfl ymgais arall i oresgyn Cape Colony. Mae cwm-8 nia-ui Prydeinig vn eadw y tu ol i'r gelyn, ac an-| fonir milwyr ereill i'r gogledd o Cape Town i'wj cyfarfod. Torodd commando Boeraidd yn ardall Oudtshoorn yn ddwy ran, a gyrwyd un ohon-i ynt oi fynyddoedd Kouga, ond nis gwyddis ami leoliad y llall. Mae y cyn-Lywydd wedi ymostwng. Dywed fod y Boeriaid yn ben-S fonir milwyr ereill i'r gogledd o Cape Town i'w cyfarfod. Toro-dd commando Boeraidd yn ardall Oudtshoorn yn ddwy ran, a gyrwyd un ohon-i Ily ynt oi fynyddoedd Kouga, ond nis gwyddis ami leoliad y llall. Mae y cyn-Lywydd wedi ymostwng. Dywed fod y Boeriaid yn ben-S p derfynol o ymladd hyd y diwedd. | TRYCHINEB ARALL. I COLLEDION TRYMION. | Ediydd Arglwydd Kitchener fod 1000 o'r ti Boers wedi ymosod ar orsaif y Modderfontein. I Anfonwyd adgyfnerthion o Krugersdorp, omd methasant gyrhaedd mewii pryd, a syrthiodd y He i ddwylaw'r Boers. Dywed telegraim diwedd- arach fod dau swyddog wedi eu Uadd, ,a dau wedi eu clwyfo. Ymddemgys fod y Boers, yn rhifol 1400, a chanddynt WI] mawr a pom-pom, wedi rhuthro ar y lie yn y nos, pan oedd yn dywylll fel y fagddu, lac yn gwlawio yn drwm. fl Hysbysir fod Oampbell, i'r de o Middleburg,! wedi gyru 500 o'r (Boers yn ol, ond yr oedd ei golledion, rhwng lladdedigion a chlwyfedigion, yn ugain. fl | Mae byddin French yn symud i'r dwyrain, heb8 |<)nd ychydig wrthwynebiad.

I ER COF AM EI I [DIWEDDAE PAWBHYDI Y j PRENHI3STES VICTORIA. 9 CYFLWYNIR Y RHODDION GORAF A» MWYAF GWERTHFAWR I HOLLH DDARLLENWYR Y RHIFYN HWN O;R "HERALD CYMRAEG." Derbynia poib dar-9| llenwr o'r NATIONAL FINE ART UNION,ffl 33, HARTISMERE ROAD, FULHAM, LON- DON, DDAU GOPI HARDD o Steel Plate En- grwvmg (22 x 16!), o dan y penawd OSBORNE HOUSE a WINDSOR CASTLE (copyright). Y Gwaith Hardd hwn yw ycynnyrchgwychaf o. Gelfyddyd yr Amser Presennol. Mae OSBORNE HOUSE o ddarlun Cloidfawr gan Thomas Cubitt, a. WINDSOR CASTLE oddiwrth ddarlun nod- edig gan E. Duncan. Oyflawnwyd y ddau En- graving yn y Dull Gwychaf Bosibl gan yr arlun- ydd enwog, T. A. iPrior, .R.A. Am dros dri-ii ugain mJynedd a thair, teyrnasodd ein GrasusafK Frenhines dflos ei deiliadd; gydía, Jlywodraethflr ddoeth a chariadus, a. bydd pob deiliad o'n Di- i|weddar Frenhines ym naturiol eisieu rhyw GOFl a Diweddaf am EI THE YRNASIAD HIR, ac nisi ggellid cael dim: .mwy dymunol na'r Ddau En-1 | graving o OSBORNE HOUSE a. WINDSORl I CASTLE, yn mh'le y treuliwyd gymaint o Fywydi |Ei Diweddar Fawrhydi, ac yn mh'le yr "oeddi pEiddo Private ei Mawrhydi. Dail OSBORNE| I HOUSE argraph Cartref. Yn cael ei amgylchul gan :goedmawr, a lamddIffyn oddiwrth olwg y smanwl gan wrych uchel, yno yr ymneillduai yS i Frenhines o dwrf y byd i fwynhau gorphwys ai I'llonyddwch yn ei chartref yn y De. Rhed ter-| grace ddwbl ar 'hyd yr adeilad Brenhinol, ar bal i tyf coeid byohaim a phethau bychain ereill. I a CAST ELL WINDSOR. Ar godia-d tir i'r dde sor darlun saif yr hen Gaistell Windsor, gyda'rfl i Royal Standard yn chwifio. Wrth dlloed y Bcastell y mae yr ihen dref Windsor, .ga.n orphwys yn sicr dan amddiffyn y Ga,st,eH. I'r chwith, y mae ein hafon fawreddog. Bvdd OSBORNE i HOUSE, yn mh'le y bu farw ein hanwyl Fren- 1 hines, yn ein cof fel mynydun olaf ei bywyd di- j frycheulyd, a bydd CASTELL WINDSOR, yr I hwn sydd yn agoa i'r Mausoleum, yn Frogmore, |yn mh'le y dodir gweddillion ei Mawrhydi i or- |wedd, wrth ochr y diweddar Dywysog Cydwedd- |ol, hefyd. yn gofiadwy. iRboddir y DARLUN- JlAU HEIRDD HYN i holl ddarllenwvr yr I "Herald Cymraeg" am y "Redemption Bond" a Bargrephir isod, a. Postal Order am 2s 6c neu 38 So Stamps Ceiniog. Yna, anfonir hwy yn ddi- Idraul t-rwy'r Llythyrd|y i bob rhan o JRrydainj iFawr a'r Werddion, neu i'r oil o'r Trefedigaeth- iau, wedi eui p-acio yn ofalus, a sicrfieir y CJV~ |haeddant ben. eu t-aath hEih eu niweidio. Yn iystod vr hysbysiad hwn gellir cael unrhyw nifer o'r ddau ddarlun heb fod dros dri yr un, am I bob un "'Bond" a anfonir, yn nghyda'r swm am bob copi. | TORER ALLAN Y BOND, AC ANFONER I'R NATIONAL FINE ART, FEL 190D I REDEMPTION BOND. § Rhoddirun copi o bob un o'r darluniau heirdd hyn i ddalsiwr y Bond hwn, sef, Osborne House |a Chastell Winidsor '(copyright); a rhaid ei anf ni |~gyda 32 o Stamps, neu Post Office Order am |2s 6c— i'r NATIONAL FINE ART UNION, y] rhai a'i pryna. yn y dull yr anfonir ef. (Ar- wyddwyd) CHARLES WAR NOCK.—D.S.— Nil bydd o werth ar ol Chwefror 26ain, 1901. I jj DALIER SYLW.—Rhaiid anfon y Bonds ar| a neu cyn y 26ain o Chwefror, 1901. D arllenwyr 1 ITrefedigaethol yn unig, 30ain o Ebrill. (Nil Idderbynir Stamps Tramorawl.) Rhaid anion y| Bond yn mhob .achos. Efallai na a-rgraphir yf I Bonds yn y Papyr hwn; felly, gw ell fyddai ei! idori a'i anfon fel piyaedigaeth, gan y gweinyddirj jjarnynt fel y derbynir "hwy. Mae y darluniadau| |yn haeddu -eu fframio yn ihardd, a bydd eus ►gwerth crefftwraidd yn eu gwneyd yn ddymunola §i Ibob ty. RhaM anfon pob gofyniadau i'r NA-f r-TTONAL FINE ART UNION. 33. HARTIS-S ) MEJRIi) PvOkll), FITLEAM LONDON, Y260, 17. I GAUAF A GWANWYiu EU PERYGLON A'U HANHWYLDERAU Y FEDDYGINIAETH OREU RHAGDDYNT YW BITTERS GWILYM EVANS. Yn ystod misoedd oer a llaith y tymhor' hwn o'r flwyddyn dioddefa llawer gan yr Anwydwst, Bronchitis, ac amryw ANHWYLDERAU GAUAFOL ereill, ond tystia llnaws yn y wlad hon a gwledydd ereill y gellir cael ymwared Ilwyr oddiwrthynt, neu os gofelir mewn pryd eu Jiosgoi yn hollol trwy ddefnydd priodol o QUININE BITTERS GWILYM EVANS. A chydnebydd pawb sydd wedi rhoddi prawf" f g amo mai dyma I FEDDYGINIAETH I OREU'R OES. t bob anhwyldeb gauafol, ac yn arbenig at, poll anhwylderau y Cylla. tMT Tt B fl 'Anmolir gan filoead a wellhawyd o amryw fl Glefydan pan oedd I OB MEDDYGINIAETH ARALL I YN METHU. I Os cymerir defnydd prydlon o'r Quinine ■Bitters, cydnabyddir gan filoedd nad oea BJim cyffelyb i BITTERS GWILYM EVANS /3': attal ymosodiadau afiechyd, ac adter, nerth ac yni f rai sydd yn dihoeni mewn Igwendid ar ol unrhyw afischyd neu dwymyn Bitters Gwilym Evans. Bitters Gwilym Evans. Bitters Gwilym Evans. Bitters Gwilym Evans MEDDYGINIAETH BUR, SICR, DDYOGEL, LWYDDIANNUS, AO EFFEITHIOL YDYW Bitters Gwilym Evans Bitters Gwilym Evans. Bitters Gwilym Evans.. Bitters Gwilym Evans. TYSTIOLAETHAU, Elmsgrove, Queen's Ferry. Mawrth 20fed, 1897. Foneddigion, — Cefais Bitters Gwilym Evans yn|Feddyginiaeth ragorol. 9wnaeth les mawr i mi. Dioddefwn Beswoh fcrwra a DifIyg archwaeth. Blinid fi hefyd gan wen. did mawr, yn cael ei achosi, yn ddiamhoc gan or-lafur ac astudio gormod. Pallodd £ y 'echyd, a gorfu i mi roddi gweithio i fyny, Annogwyd li i roddi prawf ar Bitters Gwilym $vans, ac yn fuan cefais ymwared oddiwrth y peswch poenus, a theimlwn fy hun yn sryfhau. Erbyn hyn, yr wyf wedi cwbt adfer. Quinine Bitters yw y physig goreu a gefais erioed. Nis gallaf lai na'i gaumawl, wrth bawb. WILLIAM GEORGE.. I lTTERS GWILYM EVANS. Penzance, Ebrill 7fed, 1897. Foneddigion, Yr wyf yn acogau yr anau ofynol am dair potelaid fawr o Quinism itters Gwilym Evans. Y maent wedi pro& or werthfawr, 800 wedi gwneyd cymaiat o. es i mi, fel y teimlaf na ddylwn tod UUL "roser heb eu cadw wrth law. Yr eiddoch yn fiyddlawn, T. DAVY WHITE. BITTERS GWILYM EVANS. Blakehey Nook, near Oldham, Chwefror 24ain. Anwyl syr,-Byddaf yn ddiolchgar os aB- onwch i mi botelaid 4s 6c o Quinine Bitten Gwilym Evans. Da genyf eich hysbysa fort y botelaid ddiweddaf gefais wedi gwnejKt lies mawr i mi. Yr wyf wedi gwella mwy. &p I cymeryd eich Bitters nag ydwyf ees hwe' mis- ar ol treio llawer c ddoctoxiaid pma, yn swydd York, ac yn Liverpool, ir wyf yn rhoddi y clod yn benaf i'oh Quinjwt Bitters chwi, a gallaf ddyweyd. ei fod yn weia na'r un feddyginiaeth wyf wedi. dreio ozioad., -Yr eiddech, &o., JAMES ROBERTS^ T BITTERS GWILYM EVANS. T IW RHYBUDD. Gocbelwch Dwyllwyr. ltdrychweh fod anw Gwilym Evans ar bob label. skamp, a jihotel. Gwerthir ef mewn poteli, 28 9E A 4B Be yt un blyohau yn cynnwys potel 4B 6O AM 2a 6o.-l'w gael yn mhob man, neu dfàn. fonir hwy yn rhad am y prisiau cch. d yu ddyogel drwy post, oddiwrth y perchenogiou i'quinine bitters MANUFACTURING COMPANY LIMITED. LLANELLY, SOUTH WALES. Prif Ornehwyliwr yn America :—Mr R. IX "WILLIAMS, Plymouth, Penn. y29is WILLIAMS, Plymouth, Penn. y29is lArgTuphwyd a CSiyhoeddwyd droa y fml—M i mua DANIEL RJEES, ya Swyddla'r y OMTQirion. g DYDD MAWRTH. CHWEFH0R 5, 1601