Yr Herald Cymraeg

Bwrdd Undeb Dolgellau, DYDD SADWRN.—Dan lywyddiaeth Mr Cadwaladr Roberts, Ynysfaig. i ERLYN ABERMAW. —Mr John Evans a ■ddywedai ei fod yn ystyried mai tipyn yn sar- bus yn v bwrdd diweddaf oedd pasio i erlyn overseers Abermaw. Yr oedd ereill ar ol gyda'u ti, litlau, ac os oeddis yn erlyn, credai mai erlyn juwb ddylesid. Cydsyniai Mr Ellis Pugh Jones a Mr Hugh Evans. Teimlai'r olaf fod cais parhaus yn y bwrdd i gael rhywbeth yn erbyn Abermaw. Yr oeddynt. oddiyno yn talu pob gofynion, ond dylent gofio fod Abermaw yn wa- hcnol i leoedd ereill.—Tystiai Parch E. Hughes. Abermaw, yn erbyn yr hyn a ddywedid. Nid oedd ef wedi gweled vn y bwrdd un ymgais i roddi dim yn erbyn Abermaw (clywch, clywch). —Mr John Roberts, Henblas, ddywedai ei fod ef yn teimlo nad oedd y Bermo wedi cael un ;-rw*rtcfwynebiad mwy nag oeddynt wedi ei haeddu.—Mr Meyrick Roberts, fel cadeirydd y pwyllgor arianol, a ddywedai fod hen fil yn bar- liiius o Abermaw. Buasai yn dda ganddo ef pe buasai pobl Abermaw yn peidio credu fod pawb —pob cynghor—vn eu herbyn. Yn sicr nid oedd pethau felly, ond y diafol oedd wedi ei roddi yn eu penau (chwerthin).—Mr R. Mills a eglurodd fod biliau wedi dod i lawr at v cyfarfod di- weddaf, ond nad oedd digon o arian mewn Haw i'w talu. Pe buasai gofynion yn erbyn Aber- maw wedi eu talu, buasai ganddynt ddigon i dalu yr oil.—Dywedodd y Cadeirydd mai y ffaith oedd fod Abermaw-a, hwy yn unig-ar ol !"yda,'u taliadau. Os gallai y cyfeillion wrth- brofi hyny, byddai iddynt ddangos nad iawn erlyn Abermaw fel y gwnaed. Y CYFRIFON.—Darllenwyd amcangyfrif o'r gofynion yn erbyn y plwyfi am y flwyddyn nesaf.—Ar gynnygiad y Parch E. Hughes, a chefnogiad Mr Meyrick Roberts, diolchwyd i'r swyddogion am eu gofal gyda'r cyfrifon.

Cynghor Glaslyn- DYDD GWENER.—Mr R. 0. Williams yn y gudair.—Yn ateb i Fwrdd y Llywodra-eth Leol, 1 cyfarwyddwyd y clerc i anfon fod y cynghor yn awr wedi rhoddi cvfarwyddiadau i'r Mri Foster a Cuttel, peiriannwyr, i dynu allan gynlluniau er cyflenwi Prenteg a Beddgelert a dwfr, a fod y clerc hefyd i anfon at y peiriannwyr y deuai y Cadeirydd a'r Arolygydd gyda hwy i Fedd- gelert ar unwaith, er cyd-ddeall am y lie, &c., i fyn'd yn mlaen yno gyda hyn.—Ar gwestiwn cael vspytty heintus, pasiwyd, wedi peth siarad, i ofjjrio yn mhellach nes gweled pa gwrs a gymerai y pwyllgor unedig.—Y Clare a ddy- wedai y derbynid drafft o'r cytundeb rhwng Cynghorau Gwyrfai a Glaslyn, gyda golwg ar gvflenwi dwr a'r carthffosi yn Rhyd-ddu, oddi- wrth Mr J. H. Thomas, Caernarfon, ac oedd wedi ei gymeradwyo gan Gynghor Gwyrfai, ond nad oedd wedi derbyn ateb Cynghor Trefol, Caernarfon. Darllenwyd llythyr oddiwrth Ys- grifenydd y "Common and Footpaths Preserative Society," Westminster, yn gofyn i'r cynghor cymeryd mesurau angenrheidiol er dyogelu hawl v cyhoeddi ar y llwybr o Griccieth i Eglwys Ynyscynhaiarn, am yr hyn yr oedd ysgrifenydd yr uchod wedi derbyn cwyn, ac yr honid fod rhwystrau yn cael eu rhoddi gan dir-ddaliwr a. enwid.—Pasiwyd i'r Clerc fyn'di i weled Mr C. E. Breese ar hyn.

Ynadlys Bwrdeisiol Caernarfon. DYDD LLUN.—Gerbron W. J. Williams, Ysw. (maer), ac ynadon ereill. CYDYMDEIMLAD A'R BREXHIX. Ar gynnygiad y Maer, a ehefnogliad Mr J. R. Prit- cnard,, cydymdeimlwyd a'r Teulu Brenhino-1 yn eu trallod1. eu t railed. PARDWN. OyhluddJ\\13,d Edwin Gijffith, William Hughes, Joihi Hughes, Daniel Jones, David Morgan, a Thomas Morgan, yr oil o Chapel-street, o gticio pel droed: ar yr heol.- Dywedodd y Ma-er eu bod yn ffortunus wedi eu dwyn i fyny yn y llys cyntaf yn nheyrnasiad y Brenhin Newydd, a-c felly caffent bardwn, ond dylent gofio naid oedd ganddynt hawli gicio pel y tfordd, fawr. GYRU'N 0RWYLLT.4Cyhuddwyd Chairles Owen, Waenfawr, a William McGabe, Caernar- fon, o yru'n orvvyllt heibio Ilvsmeinian.—Ty^t- iodd yr heddgeidwaid fod Y ynioix, yn Aedeg i as. Nid oedd McGabe yn ibresennol oherwydd <<i fod wedi cyfarfod.' iai damwain nos Sadwrn. Cyhuddwyd William H. Hughes, Coedmariaa, o yru heb ffrwyn. Estynwyd paa'dwn iddo yntau. Y DDIOD. — Dirwywyd Robert 'Robots, j Mountain-street, i 5s am feddwdod. Yr oedd ef wedi ei gospi yn flaenoro-I.Goliiriwy<l y cy- huddiad yn erbyn Edward Hughes, emydd, Ban- gor-str!eet, oherwyd'dl eii fod yn absennoi. Rhoddwyd pardwn i Hugh Jones, teilivvj, V ic- toria-street, yr hwn a ddywedodd ci t!UO(r. ACHOS TRWYDDEDOL.—Cya ••Idv. yd I d- ward Griffith, yr Eagles Hotel, o g;;dw ei vn agored wedi amser cau.—Erlynid gan Mi' J- T. Roberts, a diffynid -gan Mr Carter.—Dywed- odd Mr Roberts nad oedd efe yn fcaroi i fyned yn mlaen gvdia'r achos, oherwydd eu bod wed: I bw riadu gohirio. Fodd bynag", i^.ilivi ddyweyu dda.rfod i heddgeidwad1 weled drws y ty yn cael ei agor tua. deng mynydi wedi un ar ddeg un noson, a. daeth tri neu bedwar o d'dvnion allan. Pe cedwid pob tafarn yn y dref yn agored am ddeg mynyd wedd amser cau, ni fyddai digon o -bed-d,eid,waid yn y d'ref i ofaltt am. danynt.— Taflwyd yr achos allan.

Ynadlys Llanrwst. DDOE (DYDD LLLTN).Gerbrcn y Milwriadl Johnstone, dirwywyd y rhai canlynol am fedidw- dod :-James Lloyd, Scotland-street, Llanrwst; Griffith Jones, Dolwvdidelen Edward Jones, Plough-street; a David Jones, meddyg anifeil- inid.—^Taflwvd allan J cyhuddiad) ai ddygid yn erbyn Edward Jones, Plough-street, o ymosod ar Griffith Roberts, 4, Chapel-street.

Ynadlys Sirol Caernarfon. DYDD SADWRN. Gerbron J. Menzies, Ysw., aevnadlon ereill. -MEDDWD,OD.-D.. -d- Howell Roberts, Trosgol, Ebenezer, li 2s 6c a'r oostau am feddw- dod. YM-O-SODT-kD. -Cybuddad, Thomas Davies, North-pen'rallt, Caernarfon, o ymosod ar Wil- li im Jones, Cefn Hengwrt, Llanwnda. —■ Ym- ddangosai Mr J. T. Roberts dros yr erlynydd', a galwyd tystdon i brofi fod) Davies, wrth gedsio myned' i mewn i gae He cynnelid ymdrechfa aredig yn Bowtnewvdd, wedi taro William Jones yn' ei wyneb nes iddto syrthio yn ol, a brifo ed I ben.—Dywedai yr erlynvddi fod ydiffynlYdd wedi bod yn y cae yn y boreu, onidi gan na ohaniateid i neb ddyfodl i mxtwn yn y prydnawn heb dalu eilwaith, ceisiodd rwy^t-K* Davies. — GaXwodd Da.vies, hefyd, dystion i ddyweyd mai yr er- lynydd a d'arawodd yr ergyd gyntaf, ao na d'dar- I fu i'r dlÏffynydd ei guro o gwbl. Bu tipyn o ffrwigwd ithyngddynt yn ymyl y llidiart, a dyna r cyfan.-Dirwywyd y diinynydd i 10s a'r costau.

Ysgolion Gwledig Lleyn. Cyfarfu Pwyllgor Ysgolion Gwledig Lleyn ddydd Mercher, yn Mhwllheli, fr John Jones, Llanbedrog, yn y gadair. Rhoes Mr H. Roberts adroddiad am sefyllfa nifer oedd eto yn dra di- ffygiol mewn presenihio!ldlp|>. Pasiwyd i goda gwymon yn achos rhai o Lanystxundwy a Sam Bach, ao adnewyddu rhad a fwnedid yn Ysgol y Foelgron, Mynytho, ac a gefnogid gan fame yr yn&don, os na clieid diwygiad.

ABEKDYFI. DARLITH.—Xos Fawrth, o llaen Cynideithas Lenyddol y M.C., rhoddodd y Parch J. D. Jones, gweinidoig, ddarlith ar "D. L. Moody, yr efengylydd. enwog.

ABERMAW. PERSONOL.— Mae Deon Bangor, sydd wedi cyrhaedd ei 80 mlwydd oed, wedi dyfod i aros i'r dref am ychydig o fisoedd1 er cryfhad i'w iechyd.-Mae Dr Keighley a Mrs KiaigNey, Llundain, yn aros yma. YR YSGL SIROL.—Cynnaliwyd cyfarfod blynyddofyn nglyn a'r ysgol hon, i ranu gwobr- wyon, ddydd Mercher, o dan lywyddiaeth Mr W. J. Morris. Cafwyd anerchlad gan y Pro- ffeswr Ainsworth Davies, B.A., F.C.P., Coleg Aberystwyth; Parchn. D. C. Edwards, M.A., Hafodvbryn, Llanbedr; David Davies, M.A., Talarfor; yr Henadur Lewis Lewis, Mr Hudi Evans, ac ereill. Yn absennoldeb Miss Griffith, Arianfryn, rhanwyd y gwobrwyon gan Mrs D. C. Edwards, Hafodybryn. CYNGHOR DINBSIG.-Dydd Mawrth, o dan lywyddiaeth y Parch Gwynoro Davies.- Darllenwyd: llythyr oddiwrth Mri Foster a Cuthell, peiriannwyr, Porthmadog, yn egluro eu hanallu i anfon adroddiad i wn erbyn y cyfarfod parthed y gwaith dwfr, ond y byddai iddynt wneyd hyny yn mhen vr \ythnos. Dymunwyd arnynt wneyd eu hadroddiad ar unwaith. Cyflwynodd Mr Edward Edwards, Park-road, gynllun newydd o dy a adeiladai, a chvmeradwywvd ef. Bu trafodaeth faith ar welliantau ar Marine Parade, a gohiriwyd am wythnos. Penodwyd yr aelodau canlynol yn J bwyllgor i wneyd adroddiad erbyn y cyfarfod nesaf ar y draul yr aethpwyd eisoes iddo yn I nglvn a'r gw611 iantau hyn, ac hefyd ar y prif- ffyrdd, sef Mr D. E. Davies, Mr Edward Wil- liams, Mri B. J. Allsop, Tom Abraham, ac H. Wynne Williams. CYNGHERDD. Nos Iau, cynnaliwyd cyngherdd gan 21 o chwarelwyr y Penrhyn. Cadeiriwyd gan Mr Hugh Evans, Abermaw. Mwynhawyd. y cyngherdd yn fawr, ac yr oedd v I cynnulliad yn foddhaol. Gwnaeth y Parch Gwynoro Davies apel am gasgliad at dalu treul- iau yr ystafell, ac i roddi llety ac angenrheidiau i'r cor, yn rhad ac am ddim, fel y gellid anfon yr oil o'r derbvniadau i Fethesda. Cydymffurf- iwyd vn galonog a'r cais, ac yn ychwanegol rhoddodd. un foneddiges y swm o 6p i'r drysorfa. PRIODAS.—Dydd Mawrth, pnodowyd Miss Maggie Evans, merch ieuengaf Parch David Evans, M.A., Talarfor, a'r Parch Thomas Hughes, gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfin- aidd yn Stockport. Gwasanaethwyd gan y Parchn. David Evans ac Ernest Jones. Yn mhlith y gwahoddedigion yr oedd Mrs Evans, Conwy Miss Hughes Conwy Parch a Mrs R. R. Williams, M.A., Towyn; Mr G. H. D. Evans, Lerpwl; Mr C. M. Evans, Birming- ham Mr D. E. Hughes, Dolgellau; Mr Lloyd Hughes, Dolgellvu; Mr Tom Jones, Porth- madog; Mir Robert Jones, Minffordd; Miss Creighton, Lerpwl; Miss M. C. Evans, Aber- maw; yn ngliydalr Pa,rch a Mrs Ernest Jones, Abermaw. Derbyniwyd lluaws o anrhegion.

BALA. CYNGHOR DINESIG.—Nes Wener, cvnnal- iwvd cyfarfod arbenig o'r cynghor, Mr R. W. Roberts, U.H., yn y gadair, pryd v penderfyn- wyd anfon cydyimd!eiimia<i y dref a'r Teulu Bren- hinol. TRENGHOLIAD.—Dydd Gwener, o flaen Mr W. R. Davies, cynnaliwyd trengholiad ar gorph Elizabeth Evans, Areni.g-street, Bala, a. gafwyd wedi boddi yn Llyn Tegid, boreu ddydki Iau. Mr H. LI. Davies, Regent House. oedd blacnor y rheithwyr.—Cydymdeimlwyd a'r Teulu BTen- i bir.ol.—Wedi gwrando'r tystiolaetbau. sylwodd v crwner fod! yn amlwg mai boddiad ydioedd achos ei marwolaeth, mai hi ei hun a wnaeth hynv, a. bod eu Inteddwl ar y pryd allan o le. ac vr oedd y rheithwyr oH yn cytuno a hyny. Cydymdeimlwyd a'i phriod, Mr Thomas Evans, yn ei drallod.

BANGOR. AM yPytatws, Blawa, Gwinoedd, jwrw wedi ei botelu, &'r Darpariaetbau o'r radd oreu, ym- welec a W. G. EVAOP, Old London House, Ban- gor. Pellseinydd 0174.—Advt. rREGETH GOFFA.-Yn yr Efflwys Gadeir- iol. pregethwyd gan yr Argiv.-ydd Esgob yn y boreu. Cyfeiriodd at v Yrent-ines fel mam yn Israel, ac yr oeddynt hwythau yno fel plant yn galaru ar ol eu mam. Bu fel mam iddynt yn cydla-wenhau a hwynt yn eu pieserau ac yn CVQ- ymdeimlo bob amser a'u goRdYn ystod ei thcyrnasiad' ardderchog, cyimyddodd yr Ym- herodraeth yn ddixfawr, a c her id hi vn fwy na r un teyni a fu o'i blaen oherwydd y dydd(>*deb a gymerai vn ei phlant. Chwarouwy J y "Deaa March" ar yr organ, a ehafwyd amryw gaijeuon a.* antheana-u ereill.

BETHESDA A'R CYLCB. YR YSGOL SIROL.-Cyfai-fu llywodraeth- wyr yr Ysgol dan lywyddiaeth Mr John Wil- liams, Penlan, nos Iau.—Hysbyswyd fod sedd y Parch R. Rowlands, Treflys, ar y corph llywodr- aethol, yn wag, gan iddo ymddiswyddo ar ei ymadawiad. o'r ardal i fyw.—Mewn atebiad i gwestiwn, dywedodd y Prifathraw nad vdoedd helynt y chwa,rel, hyd yma, wedi effeitnio yn niweidiol, ar yr ysgol. gan fod y nifer ddaeth yno ar ddechreu y tymhor sydd newydd ddeohreu yr un faint a'r term diweddaf. TRENGHOLIAD.—Yn Vestry Room Capel Bcthania, Bethesda, boreu ddydd Mercher, cyn- naliwyd cwest ar gorph John Jones, Station- road), a. fn farw foreu Sul. mewn oanlynial i (d'd,a)mwain a) dJdJigwVdVlhdidi ,id& yn Chwarel Pantdreinio.g T dydd Ia-u blaenorol. Y treng- holycld ydoedd Mr A. BodVel Roberts ac yr oedidl Mr O. • R. Jones, aroiygyctld miwnau a. chwarelydd. Caer; Mr W. J. Parry, Coetmor Hall; Mr D. G. Davies. cyfreithiwr, Hengoed a Mr Ben. Thomas, Llys Meurig, goruchwyliwr y chwarel, vn, bresennol. Parch Thomas Grif- fith oedd blaenor y rheithwyr.—Ar y diwedd, hwriwvd rheithfarn o "Farwolat'tli d;damweiniol" vn uool a'r tystiolaje'thtiu.—PrHdjnawn yr un dydd. cyiruerodd' Tr angladd le. YSGOL Y ClFNF AES.-Mewn cystadleu- aeth yegrifenu, cyfyngedig i ddosparth Bangor, a. gynnaliwyd yn ddiweddar gan y Singer's Machine Co., ac yn mha, un y cymerwyd rhan gan bedwar cant o ymgeiswyr. dyfarnwyd y wobr flaenaf i Thomas John Roberts, Ceunant, a'r ail i Verna Crowther, Ogwen-terrace, y ddau o Ysgol y Cefnfaes. Nid oedd ond dwy wobr, ond deallwn fod tystysgrifau i gael eu rhoddi i'r chwech nesaf at y ddau a enwyd. O'r chwech yma perthyna pedwar eto i Ysgol y Cefnfaes Bertie Crowther, Ogwen-terra-ce Willie Pri- chard, Grisiau Cochion; Jane Dora Williams, Ivy House; a Mary Jones, Twr. Hefyd, bydd yn dda gan luaws sydd yn teimlo dyddorcLeb mewn addysg elfenol i ddeall fod y bwrdd ysgol wedi tynu yn ol y gorchymyn i gau yr ysgol mis Mai nesaf. Dangosir llwydd yr ysgol yn y ffaith ei bod wedi ei rhestru gan yr arolygwr yn mysg yr ysgolion lie gwnaed i ffwrdd a'r arhol- iad blynyddol o*r flwyddyn gyntaf y daeth Article 84 (b) i rym. Yn ystod yr wyth mlyn- edd diweddaf niae ysgolheigion yr ysgol hon wedi llwyddo i enill dros gan' punt mewn scholarships a bursaries. Y CYNGHOR DINESIG.—Nos Wener, Mr G. Roberts yn y gadair.—-Ar gynnvgiad y Cad- eirydd, cydymdeimlwyd a r Teulu Brenhinol.— Ymddangosoddi y Parch W. W. Lloyd, Brynteg. a Mr Zachariaih J. Roberts, fel dirprwyaeth dros gynnulleidfa Brynteg. i alw sylw y cynghor at ddiffyg goleuni priodol ar v ffordd yn agos i'r capel, yr hyn a achosai wrthdarawiad mynych, ar nosweithiau tvwyll, rhwng y bobl fyddai yn dyfod y ffordd hono o wahanol addoldai.— Pasiwyd i roddi lamp i fyny yn y lie. Hysbys odd y trethgasglydd iddo gasglu yn nghorph y mis y symiau canlynol:—Y dreth gyffredinol, 74p; y nwy, 59p; lampau cyhoeddus, 8p; y dwfr, 40p gyda symiau ereill, yn gwneyd cyfan- swm o dros 183p.—-Darllenwyd llythyr oddi- wrth Dr Pritchard yn egluro toriad allan y clefyd vn Nghilfoden. Derbyniwyd yr eglur- had.—Cafwyd adroddiad manwl gan yr Arolyg- ydd lechydol ar ansawdd llaethdai yr ardal, yr hwn a dangosai fod llawer ohonynt mewn cyflwr priodol; ond, fod rhai hefyd, yn hynod anaddas, ac yn beryglus i iechyd.—Penderfvnwyd cymer- yd mesurau priodol i unioni pethau rhag blaen. —^Darllenwyd adroddiad y pwyllgor fu yn enwi yr heolydd, ac yn ail rifo yr annedd-dai, a mab- wysiadwyd y cyfryvr.

BETTWSYCOED Y CYNGHOR DOSPARTF.-Mewn cyfarfed I arbenig o'r cynghor uchod, nos Wcner. (la11 lyw- yddiaefth. Mr R. Parrjv, cydymdeimlwyd a'r Brenhin a'r Teulu Br.:7ihinol yn eu profedigaeth ar farwolaeth y Frenhines.

CAERNARFON. PAN fo'ch yn rhoi eich bachgen yn ei siwt gynta.' gall Bradley werthu un i chwi mor smart a rhesymol ac unrhyw ffirm yn y wlad.—Turf Square, Caernarfon.—Advt. BANC LLOYD'S.—Apwyntiwyd Mr Bertie Rees, Bron Seiriol, a. fu yn ngiyn a'r banc uchod am amryw flynyddau yn arianwr, fel olynydd i Mr G. H. Humphreys, sydd wedi ei benodi yn rheolwr. WEDI BODDI.—Mr "Evan Jones, Frongoch, Caiernarfon, oedd capten y "Moel Tryfan," y Hong y cyhoeddwyd hanes ei suddiad yr wyth- nos Nid oedd efe ond 48 oed, a gedy wedtdw a, lluaws o berthynasau a chyfeilioa mewn galar a.r ei ol. AMRYWIAETHOL. CynnalnvyA cyfarfod amrywiaethol yn yr Ys- goidy Genedlaethol nos Fawrth yn nglyn a Chynideithas Leyn'ddol Eglwys Loegr. Llyw- yddwyd gan y Parch D. Aiban Lloyd, a. chyf- eiliwyd gan Miss Pritchard1, Tower House, a. chanodd amryw aelodau. EBENEZER.—Yn y capel hwn, ddydd Sul, traddodwyd pregethau angladdol y Frenhines gan y Parchn. P. Jones Roberts a Chadfan. Chwareuwyd y "Dead Mjarch." Yn yr hwyr, canwyd yr anthem, "Y mae gorphwysfa eto'n ¡ ol," gan y cor. Hefyd canwyd unawd, yn dra. swynol, gan Miss Nesta Jones, Preswylfa, sef "0, Rest in the Lord." ACHUB RHAG LLOSGI.—Cafodd Mrs Jane I Griffith, Mill-lane-court', ddiangfa gyfyng rhag Hosg-i i farwolaeth nos SuJ. Ymddengys ei bod yn myned i'w gwely gyda. chanwyll, pan y cy- merodd hugan oedd ganddi dan. Llosgwyd ei gwyneb a'i phen yn arw, ac onibai am gyn- northwy cymydogion, dia-u y buasai y niweid- 1 iau yn llawer mwy difrifol. CYNGHERDD.—Nos Lun, cynnaliwyd cyng- herddi amrywiaethol yn y Y.M.C.A., Mr Rhys Williams yn y gadair. Cymercxkl amryw o'r aelodau ran yn y pveithrediadau. Rhanwyd v gwobreuon i'r rhai igoreu am chware "draughts" yn y twrnament. a chyflwj-nwyd lamp hardd i Mr T. C. Warrington," M.A.. a gymerodd ran flaenllaw vn sefydliad. y gmdeithaso. CYNliHOR YR YMNEILLDTTWYR.-Mtwn l cyfarfod o'r cynghor hwn, a gynnaliwyd ddydd Ian. penderfynwyd gofyn. i holl eglwysi Ym- neiUduol y dref, gvdymdeimlo ddydd! Sul, a'r Teulu Prenhinnl. Hefyd penderfynwyd cymhell yr eglwysi gytuno i gynnal gwasanaeth Ym- neillduoi undebol yn 6ila.pel Moriah d'diwrnod angiadd) y Frenhines, a.r yr un llinellau a'r un rynnaliwvd ddiwrnod T Jiwbili. UNDEB DIRWEST?-L Y MERCHF.D.— Cynnaliwydi cyfad o'r undeb yn Ysgoldy Beulah nos Fawrth, o dan lywyddiaeth Mrs Paull. Darllenwydl papyrau gajn Mrs Jones, Eleanor-street; a Miss Baddug Davies. Can- wyd, &c., ga.n Miss Janet Rowlands, Mrs R. 0. Roberts, Mrs Paull, Miss Buddug Davies, Miss M.1,glg:Je Jones, Miss. Lizzie Harding, Mrs W. R. Jones, Mrs Wormase Davids, a Mrs D. K Davies. ADFERIAD HOLLOL. — Tystiolaeth Capt Evan Owen, Edeyrn:—" Wedi dioddef poenau I dirdynol Camdreuliad y Bwyd am flynyddoedd, a threio pob math o feddyginiaethau yn gwbl ofer; ond cyn gorphen y botelaid gyntaf o'r Ffisigora." yr oeddwn yn ddyn newydd hollol iach. Gwerthir "Ffisigora yn mhob man mewn potelau l/Ii a 2/9, neu drwy y post am 1/3 a 3/- oddiwrth y gwneuthurwr, Owen Jones, M.P.S., Abergele.—Advt. CYIARFOD RHYDDFRYDUL. — Cynnal- iwyd cyfarfod o Ry:1dfrydwyr yn y Clwb nos Iau, Mr John Jones yn y gadair. Penderi'yn- Avyd, ar gynnygiad Mr B. G. Evans, anfon i'r Brenhin eu cydymdeimlad a'r Teulu Brenhinol. Rboes Mr J. T. Roberts ei gyfrif o'i oruchwyl- mdh fel aelo-1 o'r Cynghor Sirol a. diolchwyd iddo. a chytunwydJ yn unfrydl i ofJn iddo ym- ladd am y seddi yn yr ethcliad: nesaf—Dywedodd Mr W. M. Roberts na fuasai yn ymgeisio y sedd ddelir yn awr gan Mr Richard Thomas.-— Enwyd Mr Beriah G. Evans, ond gwrthododd yntau. Ar ol peth da-dl. apwyntiwyd pwyllgor i ymweled! aig ymgeiswvr tebvsrol. I MAIIWOLAETH Y'I-RENHINKS.—Dangos- wyd galar dwfn yn Nghaernarfon yn vr wythnos. Cydymdeimlw'd a'r Teulu Brenh'i,- ol yu li.roil yn mhob c-yfarfod a gynnaliwyd yn y d"ef yn ystod yr wvthn^s. Ienderfyn^id y Cynghor Anghydifurfiol L'yd i chaniatad v gwa- har.ol eglwysi gynnal cylarfiu coiladwriaethol ddiwrnod' yr angla-M. Bydd pob ni:snachciy I wedi -ei gau v diwrnod liwnw, n chynnelir y iarchnao ddydd Gwener, yn lIe ddydd adwrn II Yn yr ysgolion dyddiol, yn y llysoedd la.dol. ac yn y capeli, penderfynwvd anfon at y Brenhin i ddatganu gaJar y wlad'. Dydd Sui. gwnaed cyf- eiriadau' teimladwy at farwolaeth v Frenhines I yn mron yn mhob capel gan y pregethwyr. Chwareuwyd y "Dead March," a cimnvyd hymn- a l a thonau arbenig a. lleddf. YR YSGOL SIROL. — Cynnaliwyd cyfarfod o'r rheolwyr ddydd Mercher, Mr J. Issard Da- vies VIlJ llvwyddiu.—Penderfynwyd gwneyd gy- miint a,g oedd bosibl er gwneyd y dosparthiadau celfyddydbl yn fwy poblogaid'd.—Gohiriwyd y ceisiadau am bursaries.—Adtrodcles v prifathraw fod paratoadau wedi eu gwneyd er rhoddi addysg fasnachol i fechgyn. nuegis cadw llyfrau ac yn v bhen. Yr oedd rhif presiennol yr ysgolheigion yn 138.—Penderfynwyd galw cyfarfod, o fonedd- igesau y dref ar unwaith i baratoi ar gyfer y ba-sar fwriedir ei chynnal er diddyledu„yr ysgol. —Cyfeiriodd y Cadeirydd at nodyn ymicTdamgos- odd yn y "Church Monthly" yn cyhuddo yr Ar- glwydd-raglaw o fod wedi dweyd' ei íodi yni bleidiol i addysg elfenol gael ei rheoligan. y Cynghor Sirol. Ni ddywedodid1 yr Arglwydd- ra-glaw v fath beth, ac nj fu yr un o'r iTywodrr- Eothwyr yn euog o ddwyn miaterion crefyddol i mewn i fusnes yr ysgol. Credai Mr Issard Da- vies fod yr hyn a. dd'ywediidl yn y "Church Monthly" yn hollol ddialw ami diano, ac fod holl I Kglwyswyr y dref yn cytuno ag ef mai camgy- meriad o'r nxwyaf odd ei gyhoeddi.

CAERGYBI. TRENGHODIADAU.—Dydd Llun, cynnal- iodd Dr Clay, dirprwy-grwner sir Fon gwest ar gyrph dau berson anaxinabyddus. Rhoes P.C. Falloon dystiolaeth parthed1 cael hyd i'r cyrph ger lie y drylliwyd y "Primrose Hill," ddydd Sul. Dywedodd y tyst fod y cyrph yn ddryll- iedig ac nas gellid eu hadnabod. Ymddangosai fod un yn gorph dyn mawr, a'r llall yn un bachgen. Ar singlet un yr oedd yr enw "J. T. Nisbet," end nid oedd un o'r enw yn perthyn i ) griw y llong.—Ar awgrym y crwner, dygwyd y rheithfarn, "Cafwyd wedi boddi." CARTHFFOSI Y GLADDFA NEWYDD. —Bu cyfarfod arbenig o Gynghor Gwledig Valley yn Nhy yr Undeb, ddydd. Mawrth, Mr T. L. Griffith, U.H., yn y gadair, i ystyried llythyr oddiwrth Mr J. LI. Griffith, M.A.. clero pwyllgor y claddu, Caergybi, yn gofyn i'r cyngor, fel awdurdod lleol, wneyd carthffoa o gladdfa Caergybi ar hyd Maeshyfryd-road, cyn belled a'r Steam Mill-road. Cytunwyd i gyd- nabod derbyniad yr ohebiaeth, ac i hysbysu nad oedd gan y cynghor ddim awdurdod i gydsynio I a'r gofyniad. ond fel awdurdod prif-ffyrdd yn mhlwyf Caergybi, y cydsyniant. i'r bwrdd cladd.u undebol i'w gwneyd ar eu cost eu hunain, a. dwyn y brif-ffordd i'w ehyflwr bresennol ar ol gwneyd y garthffos. Y DRYSORFA RYFEL.—Nos Lun, cynnal- iwyd cyfarfod o bwyilgor y drysarfa. ryfel.-— Adroddes Mr Thomas Slater (ysgrifenydd myg- edol) mai y swm a. dderbyniwyd o roddion lleol oedd 225p. O'r swm hwn talwyd 200p i Drysorfa'r Arglwydd Faer. Talodd y pwyllgor 15p am yswirio bywydau, i'r Milwriad Rees. —Cynnygiwyd i'r gweddill gael eu defnyddio fel elusenau, ac argraphu adroddiad.—Adroddes Mr Orr, Langford House, ei fod wedi derbyn 60p oddiwrth Gangen sir Fon o Gvmdeithas Teulu- oedd y Milwyr a'r Morwyr. Rhanwyd hwn gan Miss Hill. Porthfelin, mewn symiau o 3s 6c i 5s yr wythnos, gan adael gweddill o 1p 2s y llynedd. Eleni, rhanwyd symiau bychain, ac yr oedd gweddill o 4p 15s mewn llaw.—Diolchwyd i Miss Hills. Ca.pten Goodrich, a chriw y "Colos- sus," am helpu mewn gwahanol ffyrdd.

CERIGYDRUIDION. TRENGHOLIAD.—Yn Ngwrecsam, ddydd Mawrth diweddaf, ail-agorwyd y trengholiad yn nglyn a marwolaeth Henry Hooks, ceidwad hel- wriaeth, deg ar hugain oed, yr hwn a fu farw mewn canlyniad i niweidiau a dderbyniodd drwy ergyd o ddryll yn Cerigydrudion ar y lOfed o'r mis presennol. Dygodd y rheithwyr reithfarn o "Farwolaeth ddamweiniol," gan ychwanegu eu bod o'r farn fod Dr Davies yn euog o esgeu- lusdra am na buasai wedi hysbysu rhyw berson cyfrifol ar y pryd ei fod wedi rhoddi yr achos i fvnv.

CHWILOGr. HAEL.—Mae Mr Morris Jones, Madryn Arms, wedi d'atgan ei barodlrwydd i cyhoedd a gwerthfawr o dir yn lie mwyaf !I11a.n teisiol yma, i godii adteila-d at amcanion1 cyhoedd- us. I

CORRIS. MARWOLAETHAU. — Dydd Mercher, bu I farw Mr John Humphreys, Carmel, yn 38 mlwydd oed, wedi bod ohono yn gvstudkliedig am dros flwyddyn. Brodor o'r Forge, ger Machynlleth ydoedd yr ytmadawedig. Gedy briod a saith o blant. Claddwyd ef yn Mhene- goes.—Boreu Iau, bu farw Mr Rowland Owen John gjmt o Gae'r Abbaty, Dinas Mawddwy, yn 70 mlwyddi oedl. Yr oedd' iddo lawer o hynodion, a'i gosodai ar ej ben ei hun yn hollol mewn cymdeithas. Dywedir fod: ganddo drysor- fa dda o hen arian bathol. Cludwvd ei weddill- ion i Llanymawddwy, ddydd Sadrwn. ion i Llanymawddwy, ddydd Sadrwn.

DOLGELLAU. I COR BETHESDA.—Talodd ymweliad a'r dref nos Fercher. Cawsant gynnulliad lied dda, ac ystyried cyn Heiad o hysbysrwydd a roddwyd ganddynt. LlywyddidJ gan Mr R. Wynne Wil- liams. U.H. YNADLYS.—Dydd Mawrth, o flaem E. Grif- fith, Ysw., a C. E. Munro Edwards, Ysw.— Dirwywyd Davidi Evans, Brynllin, i 2s 6c a'r costau am esgeulusogocbi defaid rhaig y clafr. Profwyd yr achos gan yr Heddgeidwad J. M. Jones. CYNGHOR DINESIG.—Nos Fawrth, o dan lywyddiaeth Mr E. Wynne Williams. —Con- demniai y meddyg sefyllfa Castle Inn. Yr oedd yno bwmp vn y buarth oedd yn agored i gael ei lygru, a phasiwyds fod y pwyHgor i fyned i weledi I y lie.—Bu sylw ar y tir sydcI gan y cynghor yn agos i'r Neuadd Sirol.—Cynnygiai Mr John Ed- wards fod y lie i gael ei werthu, ac ar gefnogiad Llew Meirion, pasiwyd hyny.—Yn nesaf, cod- odd d-ad'l pa fod!d i'w werthu, pa un ai yn gyfrin- achol, ai ynte trwy arwerthiant cyhoeddus. Yn v ddad'l, aedl yn dra phersonol. Yn v diwedd, pasiwyd i ofyn, aam gynnygion am y tir. <

FFESTINIOG A'R CYLCH. I GWELLA. Y mae y Parch D. Hoskins, I M.A., yn gwella yn raddol. SALB OF WORK.—Dydd Sadwrn, cynnial- iodd yr Eglwyswyr yr uchod, er budd yr Ysgol Genedlaethol. YR YSGOL SIROL.—Cafodd dysgyiblioni yr Ysgol Sirol, fel bron yr oil o ysgolion yr ardal, wledd o de, &c. YN ddeall fod Mr John Lloyd Jones, prif oruchwyliwr Chwarel Fotty a. Bowydd, yn well. YMARFEROL.—Mae Mr Percival, Fotty a Bowydd, o'd logell ei hun, yn darpar blwydd- da.l i chwech o hen weithwyr. RHAGORI.—Yn y gystadleuaeth yn Nghol- wyn Bay ar yr her-unawd, curodd Mr E. Liloyd, Manod-roacfe, ddau ar bymt-heg o ganitorioin. CYMDEITHAS EBENEZER.—Nos Iau, dan lywyddiaeth y Parch Robert Lewis, Brynmyfyr, cafwyd dadl ar "A ellir cyfiawnhau rhyfel y Transvaal." I CYMDEITHAS BETH FSI)A.—Nos Iau, d.n lywyddiaeth Mr J. R. Jones. Cafwyd darlith gan Mr J. Griffiths, B.Sc., Bethesda-terrace, ar "Lvsieuaeth." "GRISIAU DYRCHAFIAD," oedd testyn. y "GRISIAU DYRCHAFIAD," oedd testyn y Parch J. LI. Hughes, M.A., Tyddyn Gwyn, o flaen Cymdeithas y Gwyr Ieuainc, yn eu cyfar- fod- diweddaf. Y CYMD EITHASAU. — Yn BetheH, Noson Feiblaidd. St. iMichael, d'arlith gan y Parch D. 'Richards, M.A., iBlaenau, ar "Dduwinyddiae.th Hen a Newydd." DYRCHAFIAD.—Mae Mr Robert Griffiths, Cynfal-terrace, wedi ei ddyrchafu o fod yn ath- ralw yn yr Ysgol Uwchraddol i fod' yn athraw yn yr Ysgol Sirol. YN NGGDREU Y WYDD FA. — Nos Sad- wrn, tan lywyddiaeth Mr R. E. Jones, athraw (gynt o Danygrisiau), caed, yn Xant Gwynant, gvfarfod adloniadol rhagorol. Y GWYR IEUANG—NOS Iau, dan lywydd- iaeth Mr R. T. Jones, cafwyd papyr gan Mr Caradog Jones, New Market-square, ar "Ddylanwad ffugchwedlau ar fywyd." HIRHOEDLEDD.—Yr oedd y diweddar Mr John Owen, Liugwy-terrace, Capel Curig, wedi cyrhaedd yr oedran patriiarohaidd o 91. Bu yn flaenor gvda'r M.C. am 60 mlynedd. LLONGYFARCH.-Llongyia.rcha 11uo gyf- eillion Mr Owen Jones, Erwfair, ef ar ei ddewis- iad unol I fod yni olynyd'd y diweddar Mr Jones, Ynysfor. fel cadeirydd y gwarcheidwadd. YN GYMRAEG A SAESXEG.—Y Sul, bu Miss Evans, y geoaidtes, o Silchar, yn y Rhiw yn y boreti, aa yn y Capel y ntoi, yn. anerch yn v ddwy iadith ar yr achos cenadol. CHWTAR*ELYDDOL.—Ymddengys fod Mr Andreas Roberts, Boston House, yn nghyda Mr Cadwaladr Roberts, Bodlondeb, yn bwriadu ail agor Chwarel y Conglog, rhwng Cwmorthin a. Rhosrdd. CYMDEITHAS Y RHIW.—"Y Prifathraw T. C. Edwards, D.D. oedd testvn J>apyr gan Mr J. Morris, Holland View, yn Nghymde.ithas y Rhiw, nos Lun. Caed sylwadau gan Megan Dwyryd, 'Bryfdir, Mr E. Ffestin Jones, See. YR AELWYD YN RHAGORI. Ba-rnwyd, trwy fwyafrif, mewn dadil yri Siloh, nos Lun, mai'r aelwyd, ac nid yr ysgol, feddai fwyaf o ddylanwad ar y tosyddl vn codi. Caed: ad- roddiad gan Miss M. Capel Gwyn. Y Parch W. Lloyd Davies a lywyddai. NADROEDD YN ARDAL Y "BEDD."—Cy- hoedda gohebydd o Feddgelert fod gweithwyr, wrth baratoi Ue at adeiladu dam at Balasdy Aberglaslyn, wedli dod ar draws llawer o nadr- oedd, a lladdwyd 50 yr uni dydd. Yr oedd vn eu mysg 10 o rai pur flwr, yn dymu "fel cad- Aven" yn eu gilydd. PREGETHU.—Yn yr "wythuos nr.dcboi o bregethu yn Nolwyddeien, caed gwasfinseth y Parchn W. Thomas, Llanrwst; Howel H. Hughes, B.A., B.D., Penmachno; W. C. Wil- liams, Llanrwst; A. D. Thomas. Dolwydd-:len, a, Phillip Williams, Llanrwst. Caed, ym- weliad gan Miss Roberts, y genades, o S ht. RHIWB ACH. —Bu gan weithwyr y chwarel uchod a'r eidd'o Bwlch Slaters, &c., ar derfyn plwyf Fiesmnioga. Machno, gyfarfod llenyddol ni cihystadleuol eto, pan y Hywyddai Mr D. Ll. Jones, ac yr arweiniai Glan Machno. Cor y chwarel gyntaf ragorodd, a chafodd yr arwein- ydd gadair hardd yn y fargen, ai gadeirio. Gwobrwvwvd nifer dda ereill. CYDYMDEIMLO.—Dyma yr hyn a anfonodid "Yr Alltwen," clerc ein cynghor dinesig yn enw v cadeirydd, Mr W- Owen, boreu Mercher, i'r Brenhin Edward v Seithfed.: -"Y r wyf yn dymuno, ar ran poblogaeth Ffestiniog, i ddat- gan ein cydymdeiimlad dyfnaf gydal Fawredd y Brenlhin a'r Teulu (Brenhinol ar yr ^amgylchiad o farwolaeth ein hanwyl Frenhines." MIL (W1RTH Y BYRDDAU TE.—Yr oedd oddeutu 1000 wrth y byrddau te yn Ysgol Maen- offereni ar un Uwchraddol nawn ddydd Mawrth. DioTchwydi yn< arbenig i'r rhai a ganlyn ami eu ffyddlondeb gvda'r mudiad:—Miss Baker, Mrs ■Edwards, Berlin House; Mrs Williams, Bryn- gwyn; Miss Williams, &c. Trysorfa. yr Ysgol Ganoiradd gafodd' yr arian. gweddill. O'R "TiRAWS."—Y mae yr Hen Fedyddwyr ymlt wedi cael Mr G. P. Jones, o Goleg Aber- ystwyth, i'w bugeilio, ac y mae yntau wedi dechreu ar ei weinidogaeth. Ddoe, bu gwasan- aeth i'w sefydlu, ai pharheir y cyfryw heddyw, vParcbn IR, G. Roberts, Dolgellau; E. Cefna Jones, Ffestiniog; D. Davies (DewïEd-en), Har- le-eh; S. Pierce, Penrhyn; a Moses Roberts, Ffestiniog, yn cymeryd rhan. YN "MACHNO."—Yr wythnos ddiwe-ddai. vn X gharpel Salem, bu pregethau dfv «-ia<h>r Y Parchn W. Thomas, Llanrwst R- J. 'Williams, Bowydd, Ffestiniog ac S. T. Jones. RhyI. oedd y rhai dewisedig.—Bu cyngherdd yn Ysgol Geà- edlaethol y Cwin. Caed musical JnLs ac un awdau offerynol da.—C'aniatawyd, cais M> J- Herbert- Roberts, yn Llys Methdaliadol Llan- rwst. ar ran Richard Roberts, oddivma, am weithred weinyddiadol. Yr oedd ei holt ddy- ledion yn 42p 12s Ie, a. chynay^id talu 10s y bunt, yr hvn, a dderbvniid. CYFARFOD DTRWESTOL.— Nos Sadwrn, yn Jerusalem, dan lywyddiaeth Mr D. W. Wil- liams, Frondeg. Gwasanaethwyd gan Band of Hope v Tabernacl. Arweiniwvd y plant gan Mr Lewis Jones. Penvtrarth, a chwareuwyd gan Mr J. G. Thomas, a Miss Sallie Jones. Cymerwyd rhan mewn canu gan barti Mr J. G. Thomas, Mr J. Griffiths, Edmund-street; Miss Griffiths. Gelli Uchaf; a Miss Sallie Jones. Adroddwyd gan Miss C. A. Evans, Mount-pleasant; Miss Gwen Griffiths, Miss Owen, Summer Hill; Miss M. C Huhe. Moelwyn House. Cafwyd dadl gan Miss Morris (I, Miss Williams. Anerchwyd v cvfarfod can Parch E. Joseph. Garn. ADRODDIADAU EGLWYSIG.— Daeth rhai o'r aclro,d{I,ia.dau blynyddol i law. Ceir yn ciddo Y Rhiw ddarlun da o'r igweinidog,. y Parch D. Roberts, ac anercMad ganddo yn diilyn. Yr oedd cyfanswrMt y casgliadan am 1900 dros 548p, ir gyfer 540p y flwyddytt cynt. Nifer y gyn- nulleidfa, 654; aelodau. 352 gwrandawyr, 544. Bu farw saith yn ystod y flwyddyn- Swvddog- ion yr eglVys yw4 y Mri Griffith Jones, Llwyn- gell; T. J. Roberts, Aelybryni; D. G. Jones, Glasgow HOllse; G. G. Davies, Glanypwll: a. Samuel Evans, Bronvgors.—Dengys adroddiad eglwys Seion y cedr gwetithgarwoh mawr yno. Y gweinidog yW y Parch Moses Roberts. Blaen- oriflnd, Dr R. D. Evans, Mri W. Hughes, J. Hughes. Hugh Jones, Thomas Jones, Owen Jones, Robert Thomas, a Richard Williams. Ceir anerchiad gylweddloI o eiddo y gweinidog, a ffig- yrau a olyga gyfanswm o gasgliadau o dros 365p. !RM £ yr aSodau, 272; bu farw d'au. Gwna y Parch Moses Roberts y sylw mai 40 mlynedd o'r gamfa aeth heibio oedd hnes yr achos yn Seion. Yn y cyfanswm, gwnaed yma waith mawr.—Mae adroddiad eglwys y Garegddu yn hynod giyno a dyddorol. Gwelsom well darlun o'r Parch D. Jones, ond y mae ei anerchiad i'r eglwys i'r pwynt. Nodir yma Iu mawr o swydd- ogion gwahanol adranau yr achos, yn cynnwys y blaenoriaid, y Mri J. Parry Jones, W. Evans, D. G. Williams, Robert Jones, a H. T. Owen. Nifer y gwrandawyr, 568; cymunwyr, 361; Ysgol Sul', 443; gyda'r cyfanswm anrhydeddus orcasgliadau o dros 651p.

LLANBERIS A'K CYLCH. MAE'R Mona Cycle Works wedi newid dwy- law. Prynwyd y stoc a'r gwaith gan y Mri E. Jones a'i Fab, Castle-square a Bangor-street.— Advt. Gwerthir gan Bradleys y Distingue Water- proof enwog, gwarentir, am 15s 11e, 18s lie, 24s lie, 278 6c, 35s 6c.—Tarf Square, Caernar- fon.—Advt. COR Y CLEGIR.—Drwg genym ua chrv- bwyllwyd, yr wythnos ddi^vcddat, fod Cor Plant y Clegir, o dan arweiniad meis Ap Glas- lyn, wedi cymeryd rhan flaenlia.v a hynod gy- nihi-adwy gyda ohynnorthwyo :"11( l'adarn yn Bgry'ariod arbenig y Gobeithlv. ar- dalwyr yn h Jnod ddiolchg.\r i'r ddwjn plant y grug a'r brwyn i wefrtr dorf gt;(là- gar swyn. GWYL GORiPHWYSFA. — Cynnaliwyd yr wyl flynyddol hon nosweithiau Ia.u, Gwener, a phrydnawna nos Sadwrn. Enillwydi y prif wobrwyon fel y canlyn :—Gwnio, dan naw oed, Nell Jones, Llys Oasradog Nell Jones, Well- street; a Jennie Roberts. Canu, dan 12 Jennie M. (Roberts, T. R. Owen, M. Owen, E. C. Evans, M. Davies, M. J. Hughes. Cofnodion o bregethau, Ed. Evans, W. R. Thomas, I. Jones. Adrodd, Maggie Davies, E. A. Jones, M. Evans, M. Davies, Bryn Bella. "Headrests," Miss Parry, Cambrian Lodge. Deuawd, M. J. Hughes, Enid C. Evans. Gwnio, dan 11, Mem. Jones, Maggie Owen, Enid Evans. Ad- rodd, Maggie Davies, Llainwen Enid Evans, E. A. Jones, Mary Davies. Canu, dan 18, Maggie Owen, Enid Evans, Maggie Davies. Efengyl loan, Mary A. Jones, Ivor Evans, Enid Evans, Mem. Jones, Annie Williams. Adrodd, Jane M. Jones. Chwareu ton, John O. Jones. Efengyl loan, Mem. Jones, W. J. Davies, Mary A. Jones, M. J. Hughes, M. Owen, A. Williams. Eto, arholiad, Mem. Jones, Ivor Evans, Enid Evans, Maggie Hughes. Gwnio, dan. 13, M. A. Jones, A. Williams, M. J. Hughes. Llythyr Cymraeg. Miss Foulkes, ErW Fair; Edward Ev- ens T. J. Roberts, T. E. Jones. Unawd, Mrs Lewis, Bryn Eden. Efengyl loan. dan 18, Ednyfed Evans, R. Ivor Jones, W. R. Tho- mas, Morris S. Jones. Adrodd. dan 21. M. b. Jones. Sofa. blanket, Miss Williams, Llan- dudno. Corau meibion. Cor o Chwarel Glyn- rhomry. Efengyl loan, dan 15, Edward Evans, I W. R. Thomas, R. Ivor Jones, O. A. Thomas. Dadl, J. B. Hughes, a S. L. Owen. D'Oyleys, Miss Williams, 7, Stryd-y-Llyn, Caernarfon. Canu ton, parti Mr Wilson Jones. Gwnio. dan 15, Maggie Williams, M. A. Jones, M. J. Hughes, M. E. Thomas, Llainwen. De-uawd, O. G. Owen a G. R. Williams. Yr "Hyfforddwr," M S. Jones, T. J. Roberts, Miss Foulkes. Efengyl loan, dan 21, Grace E. Currie, T. J. Roberts, M. S. Jones. Crynhodeb o ddarlith- oedd Proffeswr Jehu ar "Ddaeareg," W. M. Jones. Deuawd, H. O. Thomas, a. C. Owen. Traethawd, i ferched, Miss Nell Parry. Dadl. Miss G. Roberts. Unawd, J. P. Jones. Dar- ken, W. V. Williams. Adrodd, G. Hughes, Din'orwig. Her unawd, J. P. Jones a J. O. Morris, Penisa'rwaen, yn gyfartal. Corau merched, Cor Gorphwysfa. Y brif gystadleu- aeth, Cor Gorphwysfa.

LLANDUDNO. l I'RIODASOL.—Yn Olton Church, gerllaw Birmingham, ddydd Mawrth, y priodwyd Miss Ethel Twigg, a Mr A. Conolly, clerc y cynghor dospart.h.

CYNGHOR DINESIG.Ddydd Iau. Cymer- | wyd dan ystyriaeth ddyddiad yr etholiad plwyfol J a dosparthol, a phenderfynwyd fod dydd Llun" y 25ain o Fawrth, yn ddiwrnod manteisiol i r j dosparth hwn.—Penderfynwyd fod archeb i'w harwyddo am ran o gyflog goleuwr y lampau.— Rhoddodd Mr Owen Evans rybudd o gynnyg_ iad "Foo i'r cynghor hwn vn eu cyfarfoa nesaf ystyried yr aagenrheidrwydd am wasanaeth vnad cyflogedig dros Fon." Y GYMDEITHAS LENYDDOL. — NOR ) Wener, dan nawdd y gymdeithas cynnaliwyd 1 cyfarfod amrywiaethol. Llywydd, Parch D. Hopkins. Canodd. y Mri J. O. Williams (Wyr yr os), J. R. Jones, ac ereill; adroddes Mn Richard Williams, Church-street; Bertie Grif- fith, School House, &c. Cystadleuaeth cyfar- wyddo gwr dyeithr: 1, Mr Tommy Williams 2, Mr Johnny Prytherch; 3, Mr John David Williams. Llythyr serch Mri Richard Wil- liams. Church-street; Owie J. Hughes, a John D. Williams, yn gydradd oreu; 2, Mri W. Row- lands a William Owen.

LLANF AIRFEOHAN. TRENGHOLIAD.—Ddydd Gwener, cynnal- iodd Mr A. Bodvel-Roberts, dirprwy grwner sir Gaernarfon, drengholiad ar gorph Charlotte Hughes, hen wraig, a, drigai yn Gerizim- tura,ce, Llanfairfechan, a gafwyd wedi marw yn ei hvstafell wely ddydd Iau. Bwriwyd rheith- farn o "Fanvolaeth naturiol."

LLANGEFNI LLENYDDOL. — Nos Wener, cynnaliwyd I cyfarfod llenyddol Ysgol Sul Moriah. Llywydd, Mr R. Davies, Ysgol y Bwrdd. Gwobrwywyd y rhai canlynol am draethodau, adrodd, a. chanu:—Gracie ac Arthur Williams, Mona I House; Gwladys M. Jones a, Sarah Evans, Pen- 'raJlt; Hughie Hughes, Church-street; Hugh J. Williams, Church-terrace; Gwilym, Emily ac Edith Davies, Board School; Annie Barnett, Mrs Williams. Tycapel; G. W. Rogers, Bee Hive; Evan Roberts, eto; E. Evans Pen- 'rallt; parti o blant, dan arweiniad Mr E. Roberts, Bee Hive; a pharti a.r ganu ton. dan arweiniad Mr W. O. Williams, Mona House.

LLANGOLLEN. DAMWAIN AXGEUOL.—Dydd Mawrth. fel yr oedd dau ddyn wedi myned i ddechreu gweithio. ar dwll oedd wedi methu tanio (fel y tybient) wrth saethu, ar un o greigiau cerig calch Mr Jones, Trefor, bu ffrwydriad. Taflwyd un o'r dynion ar bentan yn y graig, ac ni allai ddyfod o'r lie ond drwy i ddynion estyn cym- horth iddo gyda chadwyni. Nid oedd ef wedi I derbyn ond ychydig niwed, ond fod y dychryn wedi effeithio yn ddwys arno. Taflwyd y llall i lawr y graj tua 30 llath o ddyfnder, a lladd- wyd> ef. Ei enw oedd John Edward Jones. Trefor. Gadawodd weddw a phlant. Bwriwyd yn y trengholiad mai damwain fu achos y farw- olaeth.. jm olaeth. LLANRWST. I

Y GWAITH TRYDANOL.—Hysbysir ni yn swyddogol fod Mr O. Isgoed Jones, U.H., a Mr Marriott, wedi pwrcasu y gwaith trydanol. CLADDEDIGAETH. — Ddoe (dydd LJun), priddwyd gweddSllion George Jones, Black I Horse, yn Mynwent Eglwys St. Mair. Bu yn clafychu am "beth amser. Cydymdeimlir yn fawr a'r wecldw ai phum' plentvn.

I LLANWNDA-S I BWRDD YSGOL.—Nos Wener.—Darllen- wyd adroddiadau yr arholydd ar y tair ysgol. Canmolid y gwaith yn mhob un o'r ysgolion yn fawr. Swm y grant. enillwyd ar gyfer pob Y8- golor yddd: Y sgol Rhostryfan, 21s 4c; Y sgol y Dinas, 20s 4ic; Ysgol Rhosgadfan (babanod). 15s.-Llonarchwy.di yr athrawon ar gyfrif y gwaith effeithiol wneir ganddynt.

N1WBWRCH. I CYWIRIAD. — Teg i'r ardal uchod yw dyweyd mai wyth o lanciau o Ddwyran, ao nid I o Niwbwrch. a gyhuddwyd yn ynadlys Llan- gefni, yr wythnos o'r blaen, o symud lorry, ac a. ddirwywyd i amryw symiau.

NANTLLE A'R CYLCH Gwisgwch Hetian ffelt ystwyth cymflfcrddus Bradleys 3s ge, gwertb 4s 6c; befyd am Is 1' 28 6c, 2s 11e, cfec —Turf Square, Caernarfon.— Advt. MAE'R Mona Cycle Works wedi newid dwy- law. Prynwyd y stoc a'r gwaith gan y Mri E Jones a'i Fab, Castle-square a Bangor-street.— Advt. Y PWYLLGOR DIRWESTOL.—Cyfarfu y pwyllgor uchod yn Nghapel Hyfrydle, nos Fawrth, o dan lywyddiaeth Mr David Roberts', o Gapel Seion. Pasiwyd y penderfyniadau can- lynol ;-(1) Ein bod yn argymbell ar ddirwest- wyr i roddi eu nawddogaeth i bleidwyr dirwest yn yr etholiadau; (2) Fod y pwyllgor hwn yn gofyn i bwyllgor yr arddangosfa yn Llanllyfni wneyd pobpeth ei allu er attal dyfodiad y I ddiod feddwol iddi. CYMDEITHAS SAROX.-X os Fawrth, 0 dan lywyddiaeth Mr John Jones, cymerodd "Etholiad Seneddol" le. Yr oedd tri ymgeis- ydd ar y maes, set. Mr W. W. Owen, Rhydd- frydwr; Mr R. B. Pritchard. Ceidwadwr; a Mr G. R. Williams, Ymgeisydd Llafur. Siaradwyd dros y gwahanol ymgeiswyr. gan Mri Ll. G. j Williams, Griffith W. Williams, T. O. Jcnes. D. Jones. Cafwyd fod yr ymgeisydd Llafur a'r Rhyddfrydwr yn gyfartal. ond rhoddodd y llyw- ydd ei bleidlais yn flair y Rhyddfrydwr.

PENMAENMA W, R. MARWOLAETH SYDYX. Ychydig cyn pedwar o'r gloch prvdnawn ddydd Gwener, a thra yr oedd yn rhoddi gwers mewn cerddoriaeth i'w dysgyblion, cwympodd Miss Louisa. Jones, prif ysgolfeistres Ysgol Genet-hod. Llandudno, yn farw yn y fan a'r lie. Yr oedd yn fawr ei pharch, ac wedi dal ei swydd er's pan yr agor- wyd yr Ysgol Fyrddol 15 mlynedd yn ol. Brodor o'r pentref hwn ydoedd.

PORTDINORWIC. CYXGHOR PLWYF.—Xos Iau, Mr Michael Williams vn y gadair.—Darllenwyd llythyr oddi- wrth Capten Stewart yn gofyn am fanylion yn nglyn a'r gwelIiantau fwriada y cynghor wneyd ar lwybr Pen'rallt-—Hefyd, llythyr oddiwrth Mr Peterson yn nglyn a'r gwaith dwfr. yn hysbysu iddo ar y fynyd olaf gael ar ddeall fod Cwmni y Wyddfa weill derbyn hawl i ddwfr Llyn Cwm- dwythweh. felly yr oedod yn analluog i symud yn mlaen am archeb y Senedd-dymhor bresennol. Fodd bynag. byddai pobpeth ganddo mewn sefyllfa foddhaol erbyn Hydref nesaf. pryd y byddai iddo wneyd ei gais.—Pasiwyd i anfon llythyr at. Mr Assheton-Smith yn datgan diolch am ei garedigrwydd yn cofio am dlodion yr ardal. Pasiwyd i anfon ato am yr angen aID ystafell gyhoeddus.

PRESTATYN. IAWX.—Ddydd lau, cynnaliodd yr Is-sirydd Keene lys yn y Victoria Hotel. Prestatyn, ger- bron deuddeg o reithwyr. Mr Thomas Pariy yn flaenor, i'r pwrpus o benderfynu swm yr iawn i'w dalu i'r Henadur Elvry Williams (Rhvl), parthed 550 llath o dir a gymerwyd gan gwmni'r rheilffordd i'r pwrpas o ledu y llinell ger Prestatyn. Rhoes y rheithwyr iawn o 5s y llath.

HHCS A'R CYLCR. UXTDE-BOL. Cynnaliodd Cynghor yr Eg- lwysi Rhyddion dosparth y Rhos a'r Cylch gyf- arfod gweddio undebo" yn addolfa y Wesley aid (Rhos), nos Iau. GWRTHOD.—Penderfynodd glowyr y Rhos a'r cylch wrthod cais y Meddygon Davies, Gwrecsam; J. C. Davies a, Jones, Rhos, am godiad yn v cvfraniadau wythnosol. CAXU.—Papyr penigamp oedd yr un ddar- Ilenodd Mr Tom Lloyd, Heol Newydd, Ponciau, o flaen Cymdeithas Ddiwylliadol Mynydd Seion, nos Wener, ar "Ganiadaeth y Cysegr." DA^rWAIX.—Colli ei fawd dde fu can. yni ad damwain a gyfarfu Alfred Taylor, Rhiwaibon, 15 mlwydd oed, nawn Gwener, yn Ngwaith Priddfeini yr Hafod. Llithrodd ed law rhwng y "codwr" a'r llawr. ANRHEG.—Dros ei dosparth o wragedd yn Ysgol Sul Seion, Ponciau, cyflwynodd v Parch E. "Mitchell, Feibl hardd! i*Mrs Griffiths, Ty Meiriom, o flaen y bregeth nos Sul. Di dcthodd ei phriod; drosti am vr anrheg. "DORCAS."—Yn nghyfarfod Cymdeathas Lenyddol Wesleyaid y Rhos, nos Sadwrn. dar- llenwyd papyr ar "Dorcas." gan Miss Dodd. Canodd Mir E. Williams, a chafwyd anerchiad gan y llywydd, y Parch J. R. Jones. "Y BEIBL."—Yn nghyfarfod Cymdeithas Ymdrech Grefyddol yn Y sgolia- Siloh, Tref loan, nos Fawrth, Mr R. Jones (llywydd am y flwyddyn) yn y gadair. darllenodd Mr E. Stan- ton Roberts (is-athraw vn Ysgolion y Bwrdd, Ponciau), bapyr ar "Y teibl." CYSTADLEUOL. Cynnulliad da, rhaglen drefnus, cyfamiysonau bywiog, ac elw arianol sylweddol," oedd nodwedd v cyfarfod llenyddol a gynnaliwyd yn addolfai y Wesleyaid, Tref 14-nn, nos Lun. LIywydd. Mr C. Morgan (Morgan o Wvlfa); cvfeilvdd, Mr Joseph Dodd, Rhos. KEILLtJUOL. — Cynnaliodd Cymdeithas Dduwinyddol Wesleyaid Stryt Isaf^ gyfarfod neillduol nos Wener* i ymwneyd a'r "Maes Llafur." Cvdgerddwvd y "maes" yn ofalus gan Llafur." Cvdgerddwvd y "maes" yn ofalus gan Mri T. Evans, W. Lloyd, J. Parry, Fred Ro- berts (pregethwyr), Parch J. R. Jones (llywydd), ac ereill. GWLEDD.—Prif ddospa.rth (dynion) Ysgol Sul Ponciau. yw yr un y mae Mr Richard Morris, Heol Creek, vn athraw arno; ac y mae rhai o brif feddylwyr yr ardal wedi bod yn eistedd wrth draed yr athraw a enwyd. Nawn Llun, rhoddodd ei briod wledd o'r fath oreu i'r dosparth yn ei tny. LLEISBRAWF. —Yn o'i penderfyhiad pwyll- .gor y Cor Undebol a fwriedir godi yn v Rhos, cynnaliodd y Mri G. W. Hughes. G. and L., Cefnmawr; H. Ellis (Asaph Glanffrwd). Rhos; a- T. Rees Evans, Tref loan, leisbrawf. yn Ysg- olioni y Bwrdd (Rhos), nos Iau. Daeth 103 yn mlaen i'r :prawf, ond' eto y ceir clywed gan bwv y mae y "cyrn" goreu i wasanaethu yn y cor. Cyfeiliwyd gan Mr Cor. Roberts, F.R.C.O. "CYNNADLEDD.—Gan gynnrvchiolwyr Ysg- olion Sul M.C. DDsparth'Rho- a: Gwrecsam, cyn- naliwyd cvnnadledd yn Moriah. Ponciau, nos Wener. Llywydd, Mr T. S. Thomas, Gwrec- sam ysgrifenydd, Mr W. Edwards, Heol Fawr, I Rhos. Caedl adroddiad y ddau "ymwelydd,"— Mri Zechariah Dodd, Rhos, a J. Evans (Seion), Gwrecsam,—o sefyllfa yr vsgo-bon, yn y dos- parth. a sdaradwvd vn inheflach gan amryw. I ADLONIADOL.—Un o'r cyfarfodydd goreu i yn mhob agwedd oedd yr un gynnaliwyd yn Siloh, Tref loan, nos Iau. o dan nawdd Cym- deithas Gobeithlu v lie, a llywyddiaetb Mr R Jones. Yr oedd "cyd-chwedl "Wil Bryan yn trwsio v cloc," gan Mri T. E. Jones a R. Evan?. Penvcae, yn wir feistrolaidd. Canodd y cor I plant, o dan arweiniad Mr Jones, Ty Meirion, yn swynol iawn. Miss Pollie Jones, Brynderw, vn cyfeilio. TEMLYDDTAETH. —Gynnal iodd Teml "Go- baith yr Oes," Rhoe, gyfarfod, rhagorol yn Yø- tafell y Rechabdaidl. yn y Neuadd Gyhoeddus, nos Fercher, o dan lvwyddiiaeth Mr B. Williams (y Prif Demlydd). Heblarw yr anerchiadau a draddodwyd, cafwyd adroddiad gan Mr Thomas r Evans, Heol v Geulan (Ponciau). a chanodd Mr W. Edwards," Heol v Mvnydd fRhos). Ymun- -odd rhai o'r newvdd a'r deml. Cydymdeimlwyd a'r Teulu Brenhinol vn eu profedigaeth, ar gyn- nygiad ,a.c eiliad y Mri W. R. Hughes a James Edwards. „ -r,, DYCHWELYD.—Trwv i lowyr y Rhos a r cylch wrthod ymuno a Chynghrair Mwnwyr Gwynedd i sefydlu trVsorfa ganolog yn Ngwree- sam, vr oeddynt yn diaelodi eu lmnain o Gynglirair Iwnwyr Prydain Fawr. I'r di- weddaf y talai pob "torwr" glo geiniog bob mis. Trwv barliau i roddi y geiniog yn nhry- sorfa y lofa am flwyddyn, yr oedd gan dorwyr glo yr Hafod 50p i'w rhanu ar ddiwedd v flwyddyn. Gwnaed -v rhaniad yn Neuadd Gy- hoeddus Rhos. nawn Gwener. Gwedi cadw 15p j ar gyfer amgylchiadau y dyfodol, yr oedd gan- ddynt 35p i'w ranu yn gyfartal y nawn. a nod- wvd. 'CYNGHERDD.—Yn Seion. Groes (Penycat), cvnnaJiwyd cyngherdd rhagorol nos Lun, o dan lywyddiaeth v Parch W. Barker Jones. Caed tin awdau gan -Nh-s R-uth Williams. Rho; Mifcs M. Roberts, Rhoe: Mrs Smith, Penycae Mri G. A. Humphreys, J. Hughes, a D. J. Davies, Ponciau; a deuawdau gain y Mri G. Griffiths, a Ponciau; a deuawdau gain y Mri G. Griffiths, a Ted Jones, Rhiwaibon. Canodd plant yr Ysgol Sul, o dan arweiniad Mr J. Evans, a rhodd >dd Mr E. Roderick adroddiad. Cynnygiodd Mrs Evans (Gwylfa Mabon) wobr i'r goreu am "•ldes- grifio gwrthddrych," ac eftil'wyd hi gan Ma?t^r J. Ellis Williams. Cyfeiliwyd gan Mr J. Edwin Evans. Stryt Isa-f. a Miss Ellis, Groes. CROESAWIAD.—Croesawwyd y Parch John Thomas ar ei sefydliad yn weinidog Bedyddwyr Rhosddu. nawn Gwener. Cafwyd te dan arolyg- iaeth Mrs Ann Roberts, Tai'r Gwaith. i n y cyfarfod cyhoeddus, llywyddwyd gan Mr W. Evans (Alaw Mabon). cadeirvdd Cymanfa D., Ff.. a M. Gweddiodd v Parch H. C'emyw Williams, Corwen. Gwedi anerchiad gan v llvwydd, caed gair gan Mr Davies, ar ran yr eszlwvs yn v lie. Atebwyd yn fvr gan Mr Thomas. Dafllenwvd llythyrau oddiwrth Mr Dan Ellis. Cefn Mawr: Parchn. E. Williams, Thomas. Dafllenwvd llythyrau oddiwrth Mr ar Dan Ellis. Cefn Mawr: Parchn. E. Williams, Rhos G. Owen. Rhosddu a. R. Pens Williams, I Gwrecsam. vn datgan eu hanallu i fed yn bresen- nol. &c. Yna. anerchiadau can y Parchn. E. Kenffig Jones. Brymbo; Morgan Lewis, Coed- poeth E. Evans, Bangor; E. Mitchell, Ponc- 1 iau: W. B. Jones. Penycae: H. Cernyw Wil- I liams. T. Mendus Williams, Gwrecsam; a J. W. Humphrevs. Ponciau. AXGEUOL.—Yn Nglofa Wynnstay y gweith- iai Mr William Jones, Heol y Capel. Penycae. Tra yn dilyn ei orchwylion arfercl rhwng r.aw a deg o'r gloch boreu Lluw. yr 21a!in cyfisol. syrth- iodd oddeutu hanner tunell o lo ar ei gefn, gan ei daro yn erbyn y "draen" wag yr oedd yn ei gyru o'i flaen, nes claddu un hanner ohono ynddi a'bu farw yn mhen pum' mynyd.—Yn y treng- holiad, o flaen Mr Wvnn Evans, pasiwyd rheith- farn o "Farwolaeth <Tdamweiniiol."—Claddwyd vn Mynwent- Salem, Penycae, nawn Iau, ac yr oedd. tyrfai fawr wedd dyfod i'w gynhebrwng. Gweinyddwyd gan y Parchn W. B. Jones a J.' W. Humphreys, Ponciau. Yr oedd rn 28 mlwydd oed, a. gedy mewn trallod 1.briod, mam wrodw, un chwaer, ac un brawd, sef Mr E. Christmas Jones, pregethwr ieuanc hvrod add- awo-1, a godwyd yn Salem (Penycae), ac sydd ya paratoi ar gyfer myned i un o golegau v Bed- vddwyr. 0 w

RHUTHYN. ACROS DERBYNEB. Yn Llys Sirol, Rhuthyn, gerbron Syr Horatio Lloyd, dygwyd achos yn mlaen parthed a oedd derbyneb aja 27p 12s 4« yn ddiffuant ai nad oedd.-Wrth agOll." yr achus, dywedodd Mr A. Lloyd Jones, mai vr achwynwr oedd Richard Thomas Roberts, gweinyddwr ystad y diweddar Mr T. R. Ro- berts. arwerthwr, Rhuthyn, a fu farw v llynedd. Yr oedd v cWfynydJdes, Ellen Roberts, vnddvnes dros oO mlwydd oed. a thrigai yn ft'erm Plas vn Llan, Efenechtyd. Yn 1899. prynoad ddodrefn gan y trancedig, gwerth 31p 0s 4c. Pan anfon- odd yr achwynydd y bil ychydig yn ddiweddar- I y4C odd yr achwynydd y bil ychydig yn ddiweddar- ach. aeth v diffynyddes ato gvda'i merch, a dygasant ddwy dderbyneb un am 5p, a'r llall am 27p 12s 4c. Dywedodd yr acbwynydd fod vr un am 5p yn llawysgrifen y tiancedig. ond nid oedd yr un am 27p 14s 4c. Galwyd nifer o dystion. vn cynnwys yr Henadur Ezra Roberts (cl&rc i'r bwrdd ysgol). Mr Baldwin Griffiths (dirprwy glerc trefol), a'r Henadur Edward Ro- berts. a dywedodd yr oil eu bod yn adnabod llawysgrif y trancedig, a'n bod o'r farn nad ei lawysgrif ef oedd y llawysgrif ar y dderbyneb.- Dywedodd y Barnwr nad oedd digon o dystiol- aeth i ddangos mai twyll ydoedd, a rhoes ddy- farniad o blaid y ddiffynyddes heb gostau.

AT GERDDORION. Difyr iawn i gerddorion ydyw d;irlun a hanes Mr T. Glyndwr Richards, Mountain Ash, yn y rhifyn presennol o "Bapur Pawb."

MARW YN YR EGLWYS, Xos Sul, bu farw'r Parch D. M. Thomas, ficer LiLanelian. Yr oedd mewn. oed mawr, a-c yn ;airfer G. myn'.a mewn cerbyd i'r eglwys er's t-ro. Nos Sul, yr oedd,1 yn siarad ag im o'i swyddog- ion, pryd y cwympodd i laWl" yn farw.

Y BEL DROED. WTele ganlyndadau ymayscriau ddydd Sad- v rn — Druids, 4; Bangor. 1. Chirk, 4; Broughton, 0 Bwcle, 2; Tranmere Rove.v, 1. Rhyl, 1; Hudson. 0. Ysgol Ganolradd (Caernarfon), 3; Gwalia, 2.

GALAR Y DEYRNAS, Yn "Mliapur Pawb" yr wythnos hon ceir am- ryw bethau amserol a dyddorus. Yn y cartwn, darlunir galar y pedair cenedl ar ol y Frenhines. Llenwir un tudalen a darlun hardd ohoni. Ar dudalen arall ceir casgliad o straeon dydd- orus am da-ni; hefyd, difyniadau tra thara.w- iadol o weithiau prif feirdd Cymru ar ei hesgyn- iad, ei phriodas, a'i gweddwdod.

RHYDDFRYDWYR THEFI SIR | DDINBYCH. j DROS YMREOLAETH GYFFREDIXOL. Brydnawn Iau, cynnaliwyd cyfarfod o Gyng- hor Rhyddfrydwyr Trefi Sir Ddinbych, yn Ngwrecsam, o dan lyrwydkliaeuh Mr T. Jones.- Drbynirwyd Mr Clement Edwards yn galonog, a thraddodes yntau anerchiad dyd-dorol.-Ethol- wyd Mr dement Edwards a, Mr John Stamford (Gwrecsam) i gynnrychioli y gymdeithas yn ughyfarfodydd y Oynghor CenecCaethol Cym- ¡reiig, a phasiiwyd penderfyruad fod y cynghor hwn, yn igweled dylanwad Ty'r Arglwyddi a chronai'r gwaith yn Nhy'r Oyffredin yn rhwystr rhag myned ya mlaen yn llywodraethiad cym- deitbasol a chaTtrefol, %u bod o'r farn y gellid myn7d trwy y rhwystrau hyn oreu trwy sefydlu llywodraethau lleol yn mhob un o'r igwledydd yn y Deyrnas Gyfunol, gydag awdurdod i ibob un i reoli eu materion, eii hunan. I ——————————=——=-

YR YSTORM. Ysgubodd 'storm ffyrnig o wyn t, gwlaw, a chenuysg, dros ranau helaeth o'r wlad, nos Sad- wrn a dydd Sul. ABERMAW. Yn Abermaw, rhwng y twnel a'r orsaf, chwythwyd tomenau o dywod dros y llinell, a barodd gryn oediad cyn y gallodd y tren llythyr- au foreu ddoe gyrhaedd y dref o gyfeiriad Mach- ynlleth, a rhwystrwyd yr un ddeuai o gyfeiriad Porthmadog a Pwllheli i fyn'-d yn mlaen yn gyfatebol. Parodd oediad yn y trenau oedd yn dilyn yn ystod y boreu. Ar hyd yr holl linell y mae coed, a thai, i raddau. wedi dioddef. ond ni chlywodd ein cynnrychiolydd am unrhyw niwed persona-u trwy ddamweiniau. PORTHMADOG A'R CYLCH. Yn Mhorthmadog a Phenrhyndeudraeth yr oedd y corwynt mor gryf nes lluchio personau ar yr heolydd pan y deuid allan o'r ysgolion y prydnawn. FFESTINIOG. Yn y chwareli ac mewn gwahanol ranau o'r ardal a'r cylch. teimlwyd y 'storm yn ei nerth y Sul. Derbyniodd llawer o'r tai niweid. Felly, hefyd, y peirianndai yn y chwareli. a ddoe (dydd Llun) parha yn wynuOg, ac y mae cnwd toreithiog o eira ar y mynyddoedd. CAERGYBI. Dywed telegram o Gaergybi y darfu i long Norwyaidd lusgo ei hangor nos Sul. ger Caer- gybi. Ofnid mai'n ddryllia yr ai. Daeth chwech o ddynion i'r lan yn y bywydfad.

Gwell bod yn wrthddrych oenfigei na. thos- tmri. Y peth goreu i'w gyawrydl cyn oanu.- G wiyiiit. e- Y mae yr hwn sydd yn foddlaw-n yn ddigon cyfoethog. Geiraa-u a gweithxedoedd da ydynt emau gwerthfawr. Y uiae cyfeiliornad un fynyd yn dyfod yn dristweh oes. Gw-ell i ti dToi dy air na gwneyd yn waeth wrth ei gadw. Y mae siaraid/ v,n dda yn g37mera,dwy, y maa^» y bvdd yn 11 wyd? Y neb a iglustfeinia with ddrws a glyw fwy nag a ddymuna. Gwna un wenol fwyta o'r hyn lleiaf 6000 o wybed yn v dydd. Yn ystod y flwyddyn. ymwelodd 42,499 o ber- sor.au a thv y bardd Bums. Gwaith gonest ydyw yr etifeddiaeth oreu a all ddis^yn i ran unrhyw ddvn. Nid ydyw o un dyOOn rhedleg: cychwyn mewn amser priodol ydyw y prif bwnc. Gall y ilais dynol, mewn rhai achosion, oraethu 296 o eiriau m'ewit mynyd. "Yr wyf vn dewis bod yn flacoial." fel y dywed- odd yr ysgyfarnog WTth* y own hela. Tri chreadur i ba rai mae y meddwyn yn ymxirawsffurfio :—Oen. llew, a* mochyn. Dvwedir fod: nofio ar y oefn yn nwfr y mor yn dra mam teisiol i iechyd ymdrothwyr. Y unae poblogaeth Ymherodraeth yr Almaen yn fwv o ddeng miliwn na phob.osraeth Ffrainc. Paham v mae eich. cvsgod fel cvfeillion gau? —Oherwyd mai ar adieg tywynu haul yen can- lyna. Pan y bydd y tonau yn bvgwth ekli llyncu, peidiwe-h a ychwanegu at y dyfroedd clrwy eich dagrau. Dygir i Lunidain yn flynyddol g:m bedwar o gwmniau y rheilffyrdd 20,000,000 o ahvyni o laeth. Nis gall rhai dynion sefyll l'wyddiant. Y mae ereill nad ydynt yn cael cyfleusdra i roddi prawf ar hyny. Ymddeaigys mai Sant Petr ydyw y mwyaf poblouaidd o'r holl seintiau. o leiaf yn Lloegr, "bleaid y mae dros fil o eglwysi wedi cael eu cysegru iddo. 'Roedd curad un o eglwysi Blackburn yn ngr.rsaf y ffordd haiarn yn Millom. dydd LIun yn ymgomio a threnghoiydd v dosparth. Ar ganol siarad cwympodd l lawr yn farw. Aeth dyn arianog yn Leaminrton i gredu (yo hollol ddi-sail) fod vr heddgeidwaid yn nivned i godi gwys arno. Rhag hyny gosododd ei hun. ddechreu yr wythnos. dan y tren, a thorwyd ei ben yn llwyr ymaith. SaiÍ cybuddiad dychrynllvd yn erbyn labrwr yn Congleton, yn sir Gaerlleon. or enw John Clarke, a draddodwyd dydd Linn i sefvll ei brawf. Y cyhuddiad ydyw pwnevd dirfawr I niwed corphorol i ddynes a'i henw Maria Cow- ley. Dywedir ei fod. dydd Naidolig. wedi tywallt I potelaid! o olew paraffin am ei phen, ac yna dodi ei dillad ar dan.