Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
25 articles on this Page
FFESTINIOG A'R CYLCH.
FFESTINIOG A'R CYLCH. ACHOS W. 0 JONES.—Ceir cartwn doniol yn dal perthyiias ag achos y Parch W. U. Jones a'r Hen Gorph, yn "Mhapur Pawb," PREGETiiU.—Yn mhlith yr amrywiol en- •wadau bu yn y cylch gryn lawer o bregethu ail wvthnos y flwyddyn ar ganrif newydd. MliSS EVANS, Y GENADES.—Bu hi yn anerch. Cymdeithas Ymdrech Grefyddol yn Llan- frothen, ei chartref, yn bur effeithiol. CYFARFOD DIRWESTOL.-—Cynnaliwyd: yr uchod nos Sadwrn, yn Jerusalem. Cymerwyd rhan vruldo gan aelodau Oapel Hyfrydfa. CAU Y DDARLLEN FA.—Ofnir os na cheir mwy o gefnogaeth yn Mhenmachno i'r Ddarilenfa Gyhoeddus y bydd raid ei chau. NEWID.—Y mae Mr R. J. Davies (Bar- lwydon) wedi ei ddewis yn un o arholwyr Ysgolion M.O. y Blaenau yn lie Mr E. Griffith, Gli'-nvpwll. DikWEST YN NOLWYDDELEN.—Yn nghyfarfod dirwestol y merched, y tro diweddaf, cvmerwyd rhan gan Misses Gwen Jones, Hannah Gntiiths, Grace Jones, &c. AT Y RHYFEL.—Y cyfanswm gasglwya Yina at drysorfa.'r rhyfel oedd 211p. Y mae lOOp o'r swm uchod wedi ei dalu i wragedd y rhai aeth oddiyma i faes y rhyfel. GWLEDD.—Rhoes Mir a Mrs G. H. Ellis wledd o de a bara. brith i blant ysgolion y Llan mewn rha.n er dathlu agoriad yr Ysgol Sirol a.'r Ysgol Uwchraddol yn y Blaenau. Y CHWIORYDD I ARHOLI.—Y mae cyfar- fod ysgolion M.C. Blaenau wedi penodi Miss Edwards, y Tabernacl, a Miss Edwards, Bethel, Tanygrisiau, i arholi yr ysgolion. RHODD.—Deallwn mai Mr Bellis, cyn- liunvdd, Bangor, roddodd yn anrheg yr agcrriad aur'i Syr George Kekewich ddydd agoriad yr Ysgol Uwchraddol i'r Merched yn y Blaenau. DARLLENYDDIAETEj.—Yn absemioldeb y Parch Thomas Davies, Taisarnau, caed anerchiad ar y teetyn uchod yn Nghymdeithas Siloh nos Lun, Mr R. Roberts, Plas Meini, yn y gadair. MEDDYGOL.—Y mae Mr J. Roberts, a fu yn gwasanaethu gyda'r meddygon Roberts a Jones, a chyn hyny gyda'r diweddar Dr Roberts, Porthmadog, Wecli pasi ei arholiad rhagar- weiniol yn Glasgow. ER COF AM EU HATHRAW.—Bu y di- weddar Mr David Davies, Manod-road, yn athraw yr un dosparth yn Ysgol Bethesda am 31 mlynedd. Ar ei fedd rhoddodd y dosparth flodeudorch harda. PEIDIO CWBLHAU. — Pan etholwyd Cynghor Plwyf Penmachno gwnai yr aelodau addewidion teg y ceid yn fuan lampau a. goleuo. "Y mae y gauaf hwn yn prysur fyn'd heibio, a > dim cwblhau yr addewidion. j SYMUD YN OL.—Y mae Mr John Jones, gynt o Westy y Commercial, Blaenau, wedi symud vn ol i'r hen ardal eto i fyw i Bennar View. Yn Nhriccieth yr ydoedd, wedi symud er mwyn iechyd ei ddiweddar wraig.. CADEIRYDD Y CYNGHOR DINESIG.— j Darfu i Mr W. Owen, cadeirydd y cynghor dinesig, ddydd agoraid yr ysgolion, wahodd holl aelodau y cynghor a'r swyddogion i fwynhau y bvrbrvd yn Ngwestv v Frenhines. Y PARCH SETH 'JONES.—Y mae efe eto wedi gadael yr hen ardal i fyn'd yn ol i Awstralia. Ffarweliwyd ag ef yn Seion, pryd y caed anerchiadau 2 and do ef a'r swyddogion, v Parch Moses Roberts, Dr Evans, a'r Mri fauch Jones a Richard Williams. CYMDEITHAS Y RHIW.—Nos Lun, pan y llywyddai Mr J. J. Williams, caed papyr ar "Ann Griffiths," gan Miss Ann Roberts, Rhiw House; "Mam Ieuan Gwynedd," gan Miss Winnie Roberts, Bryndinas; a "Nanws Cae Du," gan Miss Blodwen Jones. Dwyryd-terrace. Y DIWEDDAR MR R. V. WILLIAMS.— Bu Mr R. Vaughan Williams farw wedi cystudd trwm am dymhor byr. Ionawr 14eg, yn 64 mlwydd oed. Treuliodd doraeth ei oes yn ei hen gartref (Penmachno). America., a. Ffes- tiniog. Yr oedd yn wr ffyddlawn iawn yn ei holl gylchoedd. LLOSGI'R CORPH.—Aed a chorph Miss, Sowerby, 67 mlwydd oed, Tv'n v Mynydd, Dol- wvddelen, nos Lun, i Eglwys St. Elizabeth, a [ tlirachefn i swydd Henffordd. Treuliodd oes helaeth vn Nolwvddelen, ac yr oedd yn Gym- reiges er yn Saesnes o waedoliaeth. Llosg- wvd y corph yn Woking. "NEILLDUOL.—Dydd Mawrth a dydd Mercher, cynnelid llysoedd neillduol gerbron Dr Evans a. D. G. Williams, Ysw.—Y dydd cyntaf cyhuddid Gernard Grinley o fod yn feddw ac afreolus. Yr ail ddydd rhoed cyhuddiad cy- ffelyb yn erbvn James Barrow, cylchwerthwr: Dirwywyd y naill a'r Hall yn ysga.fn, gyda. chosatau. O'R BETTWS."—Yr oedd Mr Thomas Davies, yr Orsaf, a gladdwyd yr wythnos ddi- weddaf, yn 80 oed namyn un flwyddyn. Bu farw yn Neganwy, a.c ar lan ei fedd dywedwyd gair yn effeithiol gan Mr John Evans, cyn- orsai-feistr yno ac yn Mlaenau Ffestiniog, a chan y ficer a'r curad.—Llawen gan luaws yma. weled." darlun pur dda. o Miss Roberts, y genades, mewn cylchgrawn Americanaidd, yn nghyda i llcfcllSS CYMDEITHAS Y GWYR IEUAINC. — Yn nghvfarfod; y gymdeithas uchod. nos Sadwrn, dam lywydd-iaeth Mr R- T. Jones, Tan raLt, cat- wyd dlarlith gan y Parch D. Richards, B.A., Tyd'dvngwyn. Teetyn y ddariith ydoedd, "Grisiau mewn anrhydedd dyrchafiad." Siaradwyd yn. rahellach ar ,y teistyn igan y Parch T. Llechid Jones. Mri D. D. Roberts, Dorvrl- street; Phillip Evans, Park-square; a T. R. Da- vies. PenybTrn-t-errace. TLWS ADRIAN.—Ni chollodd Thomas J. Roberts, Pantllwvd. ac E. Jones, Moranedd, yr un tro y bu Ysgol y Bwrdd, y Lla-n, yn agored yn ystod y flwyddyn, a chvflwynodd y prif- athraw dlws arian i'r naill a'r Hall. Derbyniodd nifer da o rai ereill lyfrau, kc., am bresennoldeb da, Y mae vn mwriad Dr Griffith Roberts, yn unol a'i haelioni arferol at yr ysgol hon am roddi yn ystod y flwyddyn wobr am ragon mewn cangen neillduol o wvbodaeth. UNDEB YSGOLION Y WESLEY AID. Cynnaliwvd eu cyfarfod diweddaf yn Nghapel Gorphwysfa, v Blaenau. pan y llywyddai Mr Richard Jones. Llwyngell. Cymerwyd rhan gan Mrs J. E. Jones. Misses M. E. Jones, Bessie Roberts, a Catherine J. Williams ;y Mn. J. G. Jones, Hugh Gabriel Williams, W. M. Roberts, Richard Roberts, ac Edward Jones, Y nifer yn yr Undeb yw 576. Athraw on a swyddogion. 96; gyda 248 yn y Gobeithluoedd. CYNGHERDD GWYR BETHESDA.—Cyn- naliwyd cyngherdd er budd gwyr Bethesda, yn yr Assembly-rooms, nos Sadwrn, dan lywyddiaeth Mr J Parry Jones. Llys Llewelyn. Cymerwyd rhan ynidldo gan Mr Hugh Roberts, Blaenau Ffestiniog; Parti Bethesda, ac hefyd unawd- ■vtvt o blitn, y parti. Ychydig o gynnuliiad gaf- Tv vd. oherwydd na wyddai ooid ychydig am dano, gan na hvsbysebwydl mohono. Boreu y cyng- htrdd v darfu iddiynt benderfynu dyfod. Hefyd, yr oedd V tywydd yn anffafriol. CYNGHERDD. — Cyrmaliwyd cyrnarheraa: elusenol yn yt Assembly-rooms nos Iau, er budd Lewis, Plas Cad- eiriwvd gan Dr R. D. Evans, Llys Meddyg, ac arweini^rd gan Biyfdir. Cymerwya rhan gan Megan liechid, Rhondda; Mr John D-arnels, a Mr R Thomas Adroddwyd gan Miss Cathe- rine E. Parry. Rhiwbryfdir. Yn ystod y cyf- orfod, cymerødd cv^ta'ileuaeth ar yr her unawd- an "Lead Kindly "Light," a "O Ft Hen Gym- raeo- Allan o saith o gvstadleuwyr, rhanwyd v wobr rhwng Mr Hugh Roberts, Blaenau Ffes- tiniog a. Mr David Price, Penmachno Y PARCH SETH JONES YN NGHAER- DYDD.—Nawn ddydd Mawrth, yn nghapel y Bedyddwyr, yn Nghaerdydd, panj llywyddaiy Cvnghorydd E. Thomas, U.H. (Cochfarf), cyt- Iwynwvd i'r Parch Seth Jones anerchiad mewn album'hardd. fel arwydd o barch a chydnab- vddiaeth i lafur Mr Jones i enwad y Bedydd- wvr vn v De, &c. Yr oedd wedi ei arwyddo gam. Mr b, Lewis (cadeirydd), Thomas Harries (trysorydd), a Mr Jones fel ysgrifenydd.- Diolchodd y Parch Seth Jones yn gynhes am y teimlad da ato. Ond nis gallai lai na dychwel at y,bob1 yn Awstralia, a garai mor fawr a bwriadai gychwyn tranoeth (ddydd Mercber) ao o Lundain ddydd Sadwrn. Y mae 16 o flvnyddau er pan yr vmfudodd i ddechreu i Awstralia., ond ar ol gadael Mon a Ffestiniog, vn y Gogledd, lie y treuliodd faboed ac leuenc- tyd, bu am ddeng mlynedd yn weinidog yn Mlaenwaun, sir Benfro, fel yr oedd iddo gvlch eanc o gyfeillion yn v De. Mewn ymweliad o eiddo gohebydd a.g ef, rhydd Mr Jones fanylion dyddorol am safle a dylanwad y Cymry vn Newcastle. Awstralia. ffyddlondeb i'w gwlad 3:11 hiaith, ac yn arbenig yr Eisteddfod. 0 FINLAND.—Hysbysir am, farwolaeth Mrs Jaderholm. Abo, Finland, mam Mrs Duncan, y cofir amdani yn rrglyn a helynt yn Nolwvdd- elen dro yn ol. Fis Awst ^diweddaf, cyfarfu Mrs Jaderholm a damwain trwy syrthio ac anafu ei phen. effeithiau yr hvn a arweiniodd o'r diwedd i fath o enyni-id ar yr ymenydrl. a bu farw v 26min o Dachwedd. yn ei chartref yn Abo, yn 65 mlwydd oed. Teimlai Mrs Jader- holm yn gynhes iawn at y Cymry. conys yr oedd ynddi wa^ed' Cymreig. Ei henw morwynig oedd' Frances Owen—a'i thaid oedd o'r enw Owen, o gyffiniau yT Amwythig, yr hwn, pan yn fachgen ieuanc, a aeth) i Birmingham, a. cafoddwaith mewn jfowndri yno. Gweithiodd ei ffordd trwy ddadblygu y dalent reddfol oedd ynddo at beir- iannwaith, yn gymaint felly fel mai efe a. ddewiswyd i gymeryd goJal rhyw archeb yn y cyfeiriad peiriannol a ddaeith oddiwrth Ymher- awdwr Rwsia, i'w chwiblhau yn nhueddau St. Petersburg. Daeth yn wr defnyddiol yn y parthau hyn. Mr Owen oedd y cyntaf erioed i roddi agerlong waith yn Ngulfor y Baltic. Ymsefydlodd yn Finland, a phriododd Saesnes o swydd Efrog, ac o'r cyff hwn yr hanodd Frances lOwen, a anwyd yn Stockholm, Ebrill 17eg, 1835, ac a d'daeth yn briod i Mr Jaderholm, masnach- ydd yn Abo. Deallir fod Mrs Duncan wedi gwella yn hynod o dda, a'i bod hi bachgen, a anwyd iddi Tachwedd, 1891, yn Mlaenau Ffes- tiniog, cyn ei dychweliad adref, yn mwynhan eui cynnefin ieohyd. Y mae Mr Jaderholm, ei thad, mewni oedran teg, ao yn wael er's blynyddau. DARLITHIAU.—Yn yr Assembly-rooms, nos terser, traddodwydi y ddsirlith gyntaf o'r gyfres. Oherwydd bod amgylchiadau anorfod yn lluddias y cadteirydd' penodedig. Mr R. Roberts, Dolawel, rbag bod yn bresennol, cymerwyd ei le gan y Parch D. Richards, M.A., Ficerdy. Ar ol ych- jdig o sylwadau ga# y Cadeirydd, ar amcan v darlithoedd, galwodd ar Dr Andrew Wilson yn mlaen i draddodi ei ddariith ar "Coral, Coral-makers, and Coral Reifs." Eo-lurai ei sylwadau trwy gyfrwng hudlusern. Ar y di- weddl, eglurai maamcan y darlithoedd oedd creu mwy o awydd yn; y dosparth ieuengaf at efrydiaeth. Annojgjaa hwy i gymryd" rhyw ganghen o efrydiaeth i fyny yn nglvn ag addysg gelfyddydcl. Hefyd, armogai hwy i fynvchu yr ysgiolion, nos, er manteisio ar v* dosparthiadau yn nglyn a chelf a gwyddor. Dywedai y byddai yn rhaid i'r wlad yma gymeryd hyn mewn llaw er mantais i'w masnach, neu fe fyddai yr Americtii a Germany rrn myned a hi oddiarnom1. Yn ystod y, cyfarfod, cyflwynwyd tystysgrifau yn nglvn ag arhioliadau y oelf a gwyddor i'r personau can.ynol gian Dr Andrew Wilson, Mri Daniel G. Jones. John Hughes, Hugh Ellis Hughes. 0. D. Jones, William Williams. Ben. T. Jones, Lewis Thomas, a Miss Maggie Williams. Diolchwyd i Dr Andrew Wilson ar gynnygiad Mr Bowton, Cartre, a chefnogiad Mr W. W. Jones, Bryn Awe! Hefyd, awgrymai ar i'r pwvllgor drefnu ar gyfer y rhai na allent fanteisio ar r darlith- cedd, oherwydd eu bod yn Saesneg. Diolchwyd i'r cadeirydd. ar gynnvgkd| y darlithydd, a chefnogiad Mr R. 0. Davies. cyfreithiwr, ys- grifenvdd y mudiad. Dywedai y gwnjai y p-.vyllgor ei goreu ar awgrym Mr W, W. Jones, Cafwyd darlith wir dda, a chyniiulliadi hynod o luosog.
PORTHMADOG.
PORTHMADOG. HAELIONUS.—Y mae Mr Jonathan Davies wedi cyfranu lOp at symudiad ymosodol y M.C. yn y Deheudir. COFIO'R TLODION.—Y mae Miss Breese, Saethon, wedi rhanu glo, a Mrs Casson wlaneni i dlodion y dref. Y REILFFORDD I FEDDGELERT.— Deallwn fod y blaendal wedi ei dalu ar ran y mesur Seneddol uchod, "Y MAMAU. Bu "Cymdeithas y Mamau" yn ystafell genadol Terrace-road, ddydd Llun, yn cael ei hanerch gan y Parch LI. R. Hughes M.A., ac ereill. ° Y GANRIF NEWYDD.-Nos Fawrth, yn nghapel y Tabernacl, pan y llywyddai y Parch J. J: Roberts, caed cyfarfod o blaid trvsorfa'r ganrif newydd. HYSBYBIADAU AC ARGRAPHU.—Der- bynir archebion yn ddyddiol gan ein cynnrych ydd, Mr W. Jones (Ffestinfab), yn Glaslyn Stores, Snowdon Street. GAN fod Mr J. H. Roberts, Gwalia House, yn ymsefydlu mewn basnes yn Capel Curig, dy- mnna wrth symud ddiolch yn gynhes am y gefn- ogaeth a gafodd yma.—Advt. CYNGHERDD CYSEGREDIG.—Dan na.wdd Cymdeithas Ymdrech Grefyddol Eglwys Seisnig M.C., Porthmadog, bu cyngherdd cysegredig nos Fercher yn y Neuadd Gyhoeddus. AREITHYDDIAETH.—'Yn N ghymdeitjuas Seion, nos Fercher, o dan lywyddiaeth Mr T. J. Jones, ysgolfeistr, Prenteg, cafwyd papyr ar "Areithyddiaeth Gymreig. gan y Parch W. J. Nicholson. Y CAPEL COFFADWRIAETHOL.—Nos Lun, caed dadl yma ar a oedd mantais ynte an- fantais mewn darllen ffugchwedlau. My W. R. 1 Owen, a Mr John Davies yn agor y ddadl. Caed mwyafrif mawr o'u plaid. Y BEIBL YN YR YSGOLION.—Yn nghym- deithas yr Eglwys, nos Lun, pan y llywyddai y Parch Ll. R. Hughes, M.A., caed papyr ga.n Mr R. G. Humphreys, High-street, ar "A ddylid darllen v Beibl vn yr ysgolion elfenol?. Y CYFANSODDIADAU BUDDUGOL.— Nos Lun, yn Nghymdeithas y Tabernacl, pan y llywyddai Mr D. 0. M. Roberts, darllenwyd y darnau buddugol yn Eisteddfod y Nadolig. Caed yr adroddiadau a chaneuon heIyd. DYMUNIR hysbysu fod Masnachdy y di- weddar Hugh Williams, Tailor and Draper, yn cael ei gario yn mlaen yn awr o dan gyfar- wyddyd ei fab, Hugh Williams, yr hwn sydd wedi perffeithio ei hnn yn y gelfyddyd yn ystod ei arosiad yn Llnndain.—Advt. 0 FAES Y RHYFEL.—Dydd Sadwrn, pan y gwneid y gymwynas olaf "i Mr John Jones, U.H., Ynysfor. yn Llanfrothen, daeth telegram oddiwrth Mr E. Bowen Jones, U.H., ei fod yn iach, er yn nghanol ymladd caled, ac y gwnai a allai i ddod adref o faes y rhyfel. Yr oeddis er anfon, wedi bod am amser maith heb glywed oddiwrtho. 6 J COR Y PENRHYN.—Nos Wener, yr oedd [ y Neuadd Drefol yn orlawn yn gwrando y cor uchod, pan y llywyddai y Parch W. J. Nichol- son, yn absennoldeb Capten Morris Jcfnes oherwydd gwaeledd. Sylweddolwyd o elw clir yma agoe i 20p. Gwnaeth y Mri D. Williams, Ivy House; R. J. Lloyd, llyfrwerthwr; a R. Roberts, High-street, eu goreu er hyrwyddo y cyngherdd. YN Y CH W AN EGOL. —Am angladd Mr Jones, Ynysfor, hysbysir fod y Parch W. Owen yn orfodol absennol, a fod y rhai a ganlyn wedi anfon torchau ar yr arch:—Mrs Jones, y weddw un ar ran Mr E. Bowen Jones, U.H., y mab; eto, y Misses Jones, merched Parch R. T. Jones a Mrs Jones, Glanogwen; Mr a Mrs O. Lloyd Evans, Broom Hall; vr Anrhvd. Mr a Mrs C. H. Wynn, Rug; Mr Thomas Jones, a Mr Thomas Roberts, cyfreithwvr; Dr a Mrs S. Griffith, Mr W. A. Dew, Mrs'Dew, a'r Misses Dew, Bangor; Capten Barnard, R.N., a Mrs Barnard. Miss Mabel Glynn, Mr a Mrs G. H. Ellis, Ffestiniog, &c. BWRDD YSGOL.—Nos Fercher, Mr D. R. Thomas yn y gadair.—Bu sylw maith ar y pwys o wneyd yr arweiniad at Ysgol Snowdon-street yn fwv preifat er attal y cyhoedd i'r lie gyda cherbydau, &c.—Cymeradwvwyd cynllun o eíddo Mri 0. M. Roberts a'i Fab i'r perwyl uchod.—Am ysgol y babanod, adroddai y Cad- eirydd a'r Clerc ganlyniad eu hymweliad a Mr Darlington gyda golwg ar a oedd yn eisieu, a mabwysiadwyd eu hargymhellion. Bu pwyllgor yn Tremadog, a phandierfynwyd gwneyd gwell- iantau yn yr ysgol, a phasiwyd lleihau nifer y staff, a fod i Miss M. E. Jones symud i Ysgol Pentrefelin yn arhosol.—Pasiwvd gwelliantau yn Y s-gol y Borth. Caed adroddiad calonogol am Ysgol Pentrefelin o ran rhif ac effeithiol- rwydd.—Adroddai Dr Morris syniadau y pwyll- gor ddewiswyd i ystyried addysg grefftol yn gysvlltiol a'r Ysgol Sirol, cvnnwys yr hwn oedd fod y Bwrdd yn foddlon i gaaiatau bechgyn o Safonau V., VI.. a VII.. o'r ysgolion elfenol i fynychu y dosparthiadu er addysgu yr uchod yn Ysgol Sirol, wedi y gwnelir y trefniadau priodol. Pasiwyd yr adroddiad.—Gohiriwyd trafod y cynllun goreu i addysgu dysgybl athrawon.
! PWLLHELI.
PWLLHELI. ACHOS W. 0. JONES.—Ceir cartwn doniol yn dal perthynas ag achos y Parch W. 0. Jones a'r Hon Gorph, yn "Mhapur Pawb." EIN GOHEBYDD LLEOL ydyw Ffestinfab. Geilw efe yn yr Eifl bob ddydd Mercher; a gellir ?adael gohebion ac hysbysebion iddo yno. PENMOUNT.—Nos Iau, cynnaliwyd cyfarfod v Gvmdeithas Ddiwylliadol, dan Ivwvddiaeth Mr H. J. Owen. Caed trafodaeth ar "Ddylan- wadi yr Ysgol Sul." "YN PRETORIA GYDA'R CADFRIDOG ROBERTS" oedd testyn anerchiad y Parch W. E. Jones, rheithor, Llannor, yn Ysgol Pen- lleiniau, i dyrfa luosog. I'R RHYFEL.—Erbvn nos Fercher, yr oedd na.w o bersonau wedi addaw myn'd allan i Affrica, yn cynnwys chwech o wirfoddolwyr a thri o swyddogion, yn cynnwys y Lieutenant A. Ivor Parry, a dau ringyll. COR Y PENRHYN. — Yr oedd y Neuadd Drefol yn orlawn nos Iau, a'r canu yn rhag- orol. Yn mysg y siaradwvr yr oedd Mr Solomon Andrews. Llwydd oedd yr ymweliad, a rhodd- wyd lletvau rhad, &c.. i'r cantorion oil. MARW0LAETH BR0D0R.—Hysbysir am farwolaeth Mr Richard James, vr ail mewn awdurdod yn Llythyrdy Lerpwl. "Ganed fef yn fhlas Hen, Pwllheli, yn y flwyddyn 1839, a distrynai o hen deulu parchus yn sir Fflint. CYFFROUS.—Dychrvnodd a rhedodd ceffyl a cherbyd i Mr W. Hughes. Llaw'rdref, Llangian, yr holl ffordd o'r orsaf trwy ganol teithwyr a. cherbydau ereill i'r dref, ac ni lwyddwyd i'w attal nes oedd ger Gwesty Crown. Syndod vw cherbydau ereill i'r dref, ac ni lwyddwyd i'w attal nes oedd ger Gwesty Crown. Syndod yw na. ddigwyddodd damwain i ddim ond tori pibell ddwfr. ETHOLIAD Y BWRDD YSGOL. — Nos Wenerdan lywyddiaeth Mr W. Anthony, cyn- saliwydi cyfarfod! gan ymgeiswyr am seddau ar y Bwrdd Ysgol. Drdd Sadwrn bu'r etholiad. Wele'r canlyniadJ: —Dr S. W. Griffiths (Eglwys- 681; A. I. Parry (M.C.), 672; Parch E Myrddin Rees (M.C.). 592; 0. R. Owen (M C ) 525; W. M. Evans (B), 502; Parch J. J Jones (A). 495; Mrs Edith Williams (M.C.), 352; John Williams (M.C.), 327. Y saith cvntaf a etholwyd. Gwnaed ymdrech neillduol i* dailu'r Parch E. Myrddin Rees allan, am ei fod wedi cymeryd rhan flaeullaw gyda Mr Llovd-George yn yr eitholiad diweddaf, ond yn ofer fel v gwelir. Wener, vn Nghapel y Wesieyaid; cynnaliwyd cyfarfod "cystadleuol, &c. IJywydd, pa,reh R G. Roberts. Oyfeiles, Miss Jones, Eifl Hotel. Beirniad. Mr W. J. Williams, Efailnewydd. Unawd offerynol, Miss Jones deuawd, R. E. Jones, a Jos. Roberts; adroddiad, W. Roberts; can, Richardl Roberts; deuawd, Misses A. J. Edwards a M. Owen; unawd, R. E. Jones; adrodd J. J. Edwards (loan Gwalia); unawd, Tommy Roberts; unawd, H. Owen (Eos Gors); deuawd, R E. Jones a Jos. Roberts; her unawd, W. Williams, Nefyn; adroddiad, W. WLliams; unawd, Jos. Roberts (Ap Heli) W. Williams, Nefyn; ped- wiarawd, R. E. Jones a'i gyf, Y CYMDEITHASAU.—Yn Nghymdeithas Pet mount, "Amser, Arian, a Llyfrau" oedd tes- tyn anerchiad Plenydd, Mr E. Parry yn y gad- air.—Yn Salem, caed papyrau ar y "Parchn R. Thomas, Llidiardau; Daniel Rowlands, a Ro- bert Dafydd, Brynengan," gan Misses Maggie Williams, Mary Owen, a Jane Owen.—Amryw- iaethol oedd cyfarfod Penlan, tan lywyddiaeth y Mri Roberts, Hope House, ac R. Mason Jones. Yn y cystudleuon enillwyd gan y Mri John Ellis, New-street; Thomas Hughes, Sand-street; James Jones, High-street; a Misses Williams, Siop Goch.—Yn Nghymdeithas y Gwyr Ieuainc, nos Lun, dan lywyddiaeth Mr T. J. Houghton Davies, caed papyrau ar "Ddaereg a Dadblvg- iad" gan y Mri Thomas Davies, Ala-road, a Ro- bert Griffith, Lleyn-street.—Yn gysylltiol a Chymdeithas y Tabernacl, darfu i Mr W. Mor- gan Evans, Arosfa, ddangos amryw o olygfeydd o faes y rhyfel, ac eglurwyd y cyfryw gan Mr E. J. Griffith, o Ysgol y Bwrdd. Mr Thomas Evans lywyddai.
.HHYL. :
HHYL. CYNGHOR DINESIG.—Ddydd Llun. Mr J. S. Greenhalgh yn llywyddu, adroddwyd fod pwyllgor y ffyrdd yn cymhell benthyca" lOOOp at gwblhau y gwaitn yn nglyn a'r tir oamgylch y Marine Lake.—Mabwysiadodd y cynghor gynlluniau i gynnyg ychwanegiadau a chyf- newidiadau yn yr Isolation Hospital hyd y gost o 550p ac a.wdurdodi cais at Fwrdd y Llyw- odraeth Leol am hawl i fenthyg yr arian. YNADLYS.—Dydd Llun. cyhuddwyd Lena Williams, 24 mlwydd oed, a gynnorthwyai* mewn shop, o ladrata Is 3c perthynol i'w meistr, Mr A. Henkell, Russell Buildings, Rhyl. Dy- wedodd y Rhingyll M'Walter v darfu iddo guddio yn y shop pan oedd yr holl gynnorthwy- wyr oddigerth y garchares ar eu te. Gwelodd ferch ieuanc yn gwerthu amryw bethau, a rhoes gvfrif am y pethau a werthwvd mewn blwch, ond gyda golwg ardri gwerthiant rhoes yr arian yn ei phwrs.—Gyrwyd hi i garchar am fis gyda llafur caled.
.TOWYN.I
TOWYN. EISTEDDF0D0L.—Mae son yn mhlith Eis- teddfodwyr y dref am gael Eisteddfod an- enwad'ol. MARWOLAETH.—Mae chwaer ficer y plwyf (V Parch T. Lewis) wedi marw yn Llanbedr. Mae cydvmdeimlad mawr ag ef yn y dref. Y BEDYDDWYR.— Mae Addoldy v Bedydd- wyr yn y brif heol bron a'i orphen. Mae yr adeilad, er yn fychan, o wneuthuriad cadarn ac yn bur brydferth. CERDD0R0L.—Aeth cannoedd o'r trigolion i'r Eglwys Sefydledig, nos Fercher, i glywed yr organ recital, gan Mr F. T. Tookev, gynt o Birmingham, ond yn awr ysgolfeistr yn Nhowyn. Canwyd yr unawdau gan Mr Owen Jones, Bryngwyn, yr hwn a ganodd ddetholiadau o'r "Messiah" yn swynol ryfeddol. Gwnaed casgliad ar y diwedd, a chafwyd swm da. BWRDD'YSGOL.—Cynnaliwyd cyfarfod 0 r bwrdd ysgol, yr wythnos ddiweddaf, dan lyw- yddiaeth y Parch Robert Jones.—Penderfynwyd codi cyflog Miss Mary Davies, Ysgol Pennal, a gwneyd heb athrawes gynnorthwyol, gan ei bod ar fedr gorphen ei hamser fel dysgybl-athrawes. Darllenwyd llythyr oddiwrth Mr J. M. Jones, Ceirws, yn gwrthwynebu sefydlu ysgol yn Mhantperthog, gan ddyweyd na fyddai i blant Esgaergeiliog ei mynychu. Penderfynwyd gwrthod ceisiadau dwy o'r athrawesau cyn- northwvol am godiact yn eu cyflogau, am y dy- wedid eu bod yn cael cystal cyflogau ag athraw- esau cyffelyb yn y cylch.—Penderfynwyd diolch i Mr Orfold, Bronffynnon, a Miss Steel, Tal- garth, am roddi gwledd i blant ysgolion Bryn- crug a Phennal.—Pasiwyd cynnygiad i anfon at yr athrawon i ofyn sut yr oedd yr athrawon yn presennoli eu hunain yn yr ysgolion o ran prydlondeb yn y boreu, gan fod cwynion wedi eu derbyn.
TREMADOG.
TREMADOG. Y GYMDEITHAS LENYDDOL.—Nos Fer- cher, o dian lywyddiaeth Mr Griffith Roberts, C'afd papyrau ar "Arglwydd Nelson" a "Due Wellington" gan y Mri Robert Williams a Row- land Jones. 0
WYDDGRUG. I
WYDDGRUG. LLADD DEFAID.—Lladdwyd deg o ddefaid a chlwyfwyd' rhwng 30 a 40 gan gwn, ar fferm Mr Owen, Tv Draw, ger y Wyddgrug. Ym- lidiwyd ci ddydd Mercher, a Iladdwyd ef.
Y BEL DROED. j
Y BEL DROED. j Wele ganlyniadau ymrysonau dydd Sadwrn ASSOCIATION. CroesoswaEt, 4; Aberdar, 1. Rhiwabon, 4; Llangollen, 1. Rhyl, 3; Llandrindod, 2. RUGBY. Newport, 17 pwynt; Blackheath, 3 pwynt, Caerdydd, 3; Moseley, dim. Aberbawe, 11; Penarth, 6, Devonport Albion, 9; Llanelli, 4.
jO'R WLADFA GVMREIS.
O'R WLADFA GVMREIS. Mewn llythyr, dyddiedig Rhagfyr 12fed, 1900, at Ffestinfab, edrydd Gutyn Ebrill am farwolaeth ei drydedd ferch, Gwladys Ruffydd, vr hyn a ddigwyddodd ar y 9fed o Ragfyr. Khoisai enedigaeth i ferch fach ar y 29ain o Dachwedd, ac ni wellhaodd. Yr oedd hi gyda'i thad drosodd yn Nghymru flwyddyn Eisteddfod Itestimog, a phriododd y Sadwrn olaf vn 1899 a Mr Robert Edwards, brodor o sir Fflint. Ganed hi yn Mhant yr Ynn, Blaenau Ffestiniog, 35 mlynedd yn ol. Yr oedd hi vn adnabyddus i bawb yn y Wladfa ac yn gyineriad a fawr hoffid. Ar yr lleg o Ragfyr, claddwyd hi, pryd y gwasanaethodd y Parchn. J. C. Evans, Lewis Humphreys, R. Jones (Niwbwrch), a D. Lloyd Jones. Gorchuddid yr arch a thorchau o flodau prydferth o bob cwr o'r Wladfa, a. chanwyd gan gor o blant.
MARWOLAETH Y PARCH D, M.I…
MARWOLAETH Y PARCH D, M. JENKINS. Drwg genym orfod cofnodi marwolaeth y Parch D. M. Jenkins, gynt o Lerpwl, yr hyn a gymerodd Ie yn mhreswylfod ei fab-yn- nghyfraitli, Mr E. M. Davies, Rydal Mount, Dinorwic-street, Caernarfon, yn 63 mlwydd oed: Yr oedd yn dihoeni o ran ei iechyd er's cryn am- ser. Genedigol ydoedd o Fynydd Islwyn, sir Fynwy, Ordeiniwyd ef yn weinidog yn Aber- hosan, gerllaw Machynlleth, a bu yn weinidog wedi hyny yn y Drefnewydd, Treforris, Pen- roaenmawr, a Park-road, Lerpwl. Bu yn y lie diweddaf am y cyfnod o dair blynedd ar hugain yn llafurio gyda chymeradwyaeth a llwyddiant mawr, ond oherwydd gwaeledd iechyd bu raid iddo roddi ei weinidogaeth i fyny. Efe oedd cadeirydd Lndeb yr Annibynwyr yn Mhenybont- j ar-Ogwy, pryd y traddododd anerchiad meistrol- gar or gadair. Adnabyddid Mr Jenkins fel dyn o feddwl uwchraddol; a nodweddid ei bregethau gan feddylgarwch yn gystal a thlysni mawr. Yr offid yn draddodwr pur nerthol ac yn hyawdl. Gedybedwar o blant ar ei ol — tri mab ac im terch. Y mae dau o'i feibion yn y weinidogaeth gyda r Anmbynw3-r-(y Parchn S. R. Jenkins, Merthyr a W. G. Jenkins, Pontypridd); y mae mab araLi iddo yn srvfreithiwr vn Mhontypridd • a'r unig ferch yn briod gyda Mr E. M Davies' North and South Wales Bank. Caernarfon Cleddir prydnawn lau yn Nghladdfa Smith- aown-road, l erpwl.
[No title]
Anrhegwyd y Gwir Barchedig Ddr Parry, Kssrob newvdd British Guiana, a phwre o aur, ipodrwy aur. ac anerchiad goreuredio-, wydd' o barch ei blwyfolkm yn St. Marc. Leam- ington, tuagato ar ei ymadawiad o'u plith. ,4
AFIECHYD Y FRENHINES.
AFIECHYD Y FRENHINES. MEWN CYFLWR ANOBEITHIOL. GALW'R TEULITBRENHINOL YN NGHYD, Yr oedd son er's peth amser mad oedd f Fren- hinesyn mwynha.u iechyd cystal a.g arfer. Dydd Sadwrn, cyhoeddwyd ei bod yn bur wael, ac ym- ddangosai hoefyd fed y teulu brenhinol wedi eu galw i Osborne. Aeth Tywysog Cymru a ,r Dy- wysoges Louise (Duces Argyll) gydag ef yno yn .gynnar w y dydd o Victoria., a dilynodd Tywys- oges Cymru o Sandringhiam yn ddiweddarach. Yr oedd Due York yn saethu yn Sandringham, ac aeth yntau i Lundain yn. yr hwyr. Pender- fynodd YmJhierawdwr Qermani ddod drotsodd gyda. Due Connaught. iCyrhaeddasant Lundain nos Sul, ac aeth Tywysog Cymru o Ynys Wyth yno i'w cyfarfod. Aethant i Osborne foreu ddoe, a Due York gyda hwy. Gweddiwyd dros y Frenhines yn holl eglwysi a chapelau'r deyrn- as bron ddydd Sul. Ganol dydd Sadwrn, cy- hoeddodd y Meddygon R. Douglas Powell a James Reid fed! cyflwr y Frenhines yn achosi pryder. Erbyn yr hwyr, yr oedd hi dipyn. yn well, a'i nerth wedi dtal yn lied dda. Gwnaeth y Dywysoges Beatrice yn hysbys, yn hwyrach, "fod cyflwr y Frenhines yn dtfa difrifol, ond nid yn hollol ddiobaith." Un arddeg foreu Sul, cyhoeddwyd mai noson anesmwyth gawsai hi, ond nad oedd gyfnewidiad o bwys yn ei chyflwr. Bump o'r gloch y prydnawn, hysbyswydfod ei nerth wedi dal yn dda, and fod ei chyflwr yn peri ipryder o hyd. Banner nos, cyhoeddwyd fed ei chyflwr yn ddifrifolaoh, a'i nerth yn pallu. Tua banner a.wr wedi diau o'r gloch foreu ddoe, hysbyswyd yr ystyrid fod y Frenhines yn marw, a'i bod yn syrthio i gyflwr diymwybod. Un., ar ddeg o'r gloch foreu ddoe, cyhoeddwyd fod y Frenhines wedi cryfhau ychydig draohefn, ei bod wedi medru cymeryd rhiagor o ymborth, ac wedi cysgu. Yr oedd ei nerth wedi dal yn lied dda, hyna bartai bryder ydoedd arwyddion o ryw rwystr yn yr ymenydd. Dywedodd un o fedd- ygon ei Mawrhydi wrth ohebydd nos Sul ei bod hi'n marw o henaint, ond dioddefai oddiwrth bethau ereill hefyd. Dioddefai lawer oddiwrth ddiffyg cwsg. Br nad oedd chyflwr yn hollol ddidbaith, meddyg ei bod yn tynu at y diwedd, a gallai'r didd ddod yn mhen rhlai oriau, neu, efallai, yn mhen rhai dyddiau. De- allid ganol y prydnawn fod y -gwelliant yn nghyflwr y Frenhines, a igymerodd Ie yn y boreu, yn para. Tua. pbump o'r gloch, ddoe, hysbyswyd fod y gwelliant yn nghyflwrei Mawrhydi yn dal yn lied ffafriol. Ymadawodd yr Ysgrifenydd Car- trefol o Eastbourne ugain mynyd i bump yn y I prydnlawn ar ei ffordd i' Osborne, mewn ufudd- dod i delegram yn ei alw yno oherwydd salwch ei Mawrhydi. Mae Mr Balfour wedi gohirio ei ymweliad ag Edinburgh ianerch aelodau Cyng- hrair y Friallen hefyG.
.' RHYFEL Y TRANSVAAL.I
RHYFEL Y TRANSVAAL. Ymosododd byddin o 400 o Foers o dan Krit- zinger ar Willowmore, yn y de o Oape Colony, foreu Gwener, ond gyrwyd hwy yn ol gan am- ddiffynwyr y dref AwstraJiaid. Dywed ffermwyr a fu yn Calvinia fod commando yn I dyfod at y lie hwnw ar yr lleg cyfisol. Cy- merodd y Boers feddiant o dren, yn cynnwys taolau mwnau, ac hefyd ychydig deithwyr yn ardal Balmoral, i'r dwy rain o Pretoria. Cy- merodd Reifflwyr Johannesburg feddiant o safle Foeraidd yn Springs. Gadawodd y Prydein- iaid Rouxville a Smithfield, gan symud y tri- golion ar dxawfs terffyndir y Oape i Aliwal North. Caed telegram oddiwrth Arglwydd Kitchener, ddoe, yn dyweyd fod y Boers wedi ymosod ar Helvetia tua hanner nos, ond cadwyd hwy draw. Ni laddwyd ac ni chlwyfwyd neb o'r Prydein- 1 iaid. Bu ymladd rhwng nifer o Brydeiniaid a thua 70 o Foeriaid yn ymyl Brakpan. Lladdwyd 4 o'r Boeriaid. ¡
HELYNT CHINA.I
HELYNT CHINA. Rhoes y Tywysog Ching ta Li Hung Chang wrthwynebiad i rai adranau arbenig yn nhelerau y Galluoedd, a gofynasant am ymweliad buan er mwyn ystyried hyny.
TRWBL YN .VENEZUELA.I
TRWBL YN VENEZUELA. Dywedir yr \1.nfonodd y Gweinidog American- aidd nodyn, a ddesgrifir fel "Rhybudd Olaf," i Lywodraeth Venezuela. Disgwylir i longau rhyfel yr America gefnogi y Gweinidog.
! CLADDEOIGAETH ESGOB LLUNDAIN
CLADDEOIGAETH ESGOB LLUNDAIN Dydd Ian, yn Eglwys Gadciriol St. Paul, i Llnndain, cymerodd claddedigaeth Dr Creigh- tOD, Esgob Ie. Yn ychwanegol at y S° t 38 a mfer ° esgobion a chlerigwyr Eglwys Loegr. yr oedd cynnrychiolwyr i'r &ZI1 dU01' Gr°*8i*iM, ac Idde^ig bresennol.
,GOHIRIO LLAWENHAU.I
GOHIRIO LLAWENHAU. Mae Arglwydd Roberts wedi hysbysu Maer Bath nad yw yn ddymunol o dan yr amgylch- ladau anhapus presennol yn Neheubarth Affrica i r rhialtwch er ei anrhydedd gael eu gwneyd. v rf bysbysrwydd o'r un natur i 8*n aWgrym° g°hirio hyd adeg."
[No title]
Gyda hanner y swm a fwriedir gasglu gan Esgob Coveaitry, 100,000p, bwriedir ychwanegu gwerth bywoilaethau bychain yn Esigobaeth Lich- neid. Amcenir caglu miliwn o sylltau. (
jCYFARFOD MISOL ARFON.
j CYFARFOD MISOL ARFON. ACHOS W. 0. JONES. I YMOSODLAD AR Y WASG. TROI GOHEBWYR ALLAN. Daeth yr ihyni adnabyddir erbyn hyn drwy Gymry fel "Achos Chatham-street" gerbron Cyfarfod Misol Arfon, yn Nghapel Twrgwyn, Bangor, ddoe (dydd Llun). Llywyddai y Parch G. Ceidiog Roberts, ac yr oedd y capel yn llawn. Aed yn mlaen gyda gwaith arferol y cyfarfod, ond cododd Mr R. 0. Jones, Waenfawr, i alw sylw at y ffaith fod cenadwri o'r Waenfawr, oedd wedi ei gohirio o'r cyfarfod blaenorol, wedi ei pbasio heibio. Dywedodd y Oadeirydd y byddai cyfarfod y boreu yn terfynu yn mhen ychydig fynydau. Mr R. 0. Jones Oni allwn ei gymeryd yn Paham na chawn ei ddwyn yn mIa-en? Ar hyny, cytunodd y Cadeirydd fod i'r mater gael ei ddwyn gerbron, a darllenodd yr Ysgrifen- ydd y gemadwri o Waenfawr, yr hon oedd i'r perwyl fod y dadleniadau ar waith y pwyllgor ymchwiliadol yn peri amheuaeth a gafodd y Parch W. O. Jones gyfiawnderai pcidio,a gof- ynai eglwys Waenfawr i'r Cyfarfod Misol anfon cenadwri i'r Gymdeithasfa yn ceisio ganddynt ail-agor yr achos, a gwahodd y pwyllgor ym- I chwiliadol a/r Parch W. 0. Jones yno, fel y gellid rhoddi boddlonrwydd i'r wlad. Arwydd- wyd y genadwri ar ran yr eglwys gan y gweini- dog a,'r diaconiaid. ° Sylwodd yr Ysgrifenydd fod ceniadwriaethau cyffelyb wedi eu derbyn oddiwrth dair eglwys arall, ond yr oedd y genadwri o Gorphwysfa, Lranoos, yn afreolaidd, oherwydd na arwydd- wyd hi gan y swyddogion. Cynnygiodd y Parch Lewis Williams, Waen- fawr, dderbyniad y genadwri, a'i hanfoniad i'r Gymdeithasfa. Eiliwyd gan y Parch Rhys Lewis, Salem, yr hwna ofynodd a oedd rhywlbeth yn y genadwri yn erbyn rheolau y cyfundeb. Gofynodd y Parch W. Jones, Felinheli, a oedd hyn i arwyddo fod y 'Cyfarfod Misol yn cymera- dwyo gwraith eglwys Waenfawr. Y Parch Lewis Williams: Anfonweh hi i'r Gymdeithasfa yn y ffordd arferol, fel yr anfonir pob cenadwri arall. Ceisiodd Mr T. J. Williams, Bangor, ar i'r cyfarfod beidio cynhyrfu. Teimlai fod a wyr es- mwyth yn y cyfarfod o'r dechreu, a byddai yn ofid calon ganddo efos dywedid rhywbeth i friwio calonau. Awgrymai mai da fyddai pen- derfynu y mater heb ddadleu, fel ag i ysgoi geiriau poet-h a briwio teimladau. Dywedodd y Parch W. Jones, Felinheli, ei fod ef mor awvddusa neb i beidio briwio teimladau, ac yn awyddus, hefyd, i gael ail ymchwiliad i'r achos. Dywedodd y Parch D. 'E. Davies nad oedd y siaradwr mewn trefn. Eiliai ef gynnygiad Mr T. J. Williams. Byddai yn well pasio y mater heb ddladl. J Y Pa.rch W. Jones, Felinheli: A fydd ei basio yn arwydd ein bod ni yn ei gymeradwyo? jNid, oes genvf fl ddim i'w ddyweyd yn erbyn beth ddywed cyfeillion Waenfawr, ac y mae pwyllgor Lerpwl wedi cytuno iddo. Mr T. J. Williams Onid yw Mr Jones yn myned i fewn i drafod teilyngdod yr achos (cv- meradwyaeth). Cododd Mr Edward Jones, Felinheli, i siarad, ond gofynodd y Parch W. Jones eilwaith, a oeddynt i ddeiall fod y Cyfarfod Misol yn ategu, yr hyna ddywedai gwyr Waenfawr. A fyddai hyn yn datgan eu barn hwy. Y Oadeirydd: Dibyna hynyar y bleidlais, a rhaid i ohwi benderfynu hyny wrth bleidleisio. Gofynodd Mr Edward Jones am eglurhad. 1 Sylwodd Mr T. J. Williams nad oedd dim ger- bron y cyfarfod ond yr hyn a ohiriwyd o Engedi, Caernarfon sef y cynnygiad eu bod yn anfon i'r f 1 aiI-ystyried y mater, heb ddadJ S°fyn idd^nt 7 mater j bud^tJ,UJfrChW- Jones> Felmheli ry- byddai iddo ef gynnyg gwelliant araU weSntgKcLJ- h Evan Jones 'Moriah), weuiant. Oredai mai goreu po gyntaf y deuent allan or cyflwr yma, ac os gallent ddyfod allan DtXnTJT11 ^radwyaS? iJiamheu fod teimladau cryfion ar bob ochr a tee ac ™ yn, aw^us 1 ^eled chwareu teg, ac yn awyddus i r wlad ddeall fod chwareu teg yn cael ei wneyd. Nid oeddynt yn dymuno gwasgu ar y cyfaill oedd dan gerydd. Nid Oedd-I ynt chwaith am daflu divstyrweh ar yr wyth dyn a, gymerasant ran yn nhynu allan yr actios ystvmeu^f Niri°edd gaaddynt b™1 Ta u j f^rnj;td, ac yr oedd ganddynt hawl P"b dyfarmad oddigerth un y llys uchaf. yM befyd barchu yr eglwysi oedd yn dwyn y gerbrou w ddyn ullIgol Dywedodd Mr T. J. Williams fod y Parch Evan Jones allan o drefn. Aeth y Parch Evan Jones yn mlaen i ddyweyd y dylent, er mwyn parch i eglwys Waenfa.wr, ystyried y »iater, ond tra yn anfon y genadwri ir Gymdeithasfa, dymunai gynnyg eu bod yn gwneyd hyny heb ddafgan eu barn eu hunain fel Cylarfod Misol ar y mater. Eiliwyd gan y Parch Rawson Williams, Bettwsycoed, ond credai y byddent wrth wneyd hyn yn datgan eu hanymddiried yn ngwaith y Gymdeithasfa ("Na fyddwn"). Mr J. T. Williams Mae yn rhaid i mi godi i alw y cyfarfod i drefn. Yr wyf yn apelio atoch i basio y cynnygiad heb ei ddadleu. Os oes gan rywlln hawl i siarad, genyf fi mae yr hawl hwnw (clywch, clywch). Dywedodru y Parch Mr Matthews, Llanfair- fechan, mai y rheol oedd, pan wneid cynnygiad, fel yr un wnaed gan Mr T. J. Williams, na ddylid dadleu arno. Dylid ei eilio a phleidleisio arno ar unwaith. ) Y Cadeirydd Fe ohirir y cyfarfod yma yn mhen ychydig fynydau. -> Gofynodd Mr D. P. Williams a gymerai Mr T. J. Williams gynnygiad y Parch Evan Jones i mewn. I Apeliodd y Parch Lewis Williams arnynt i beidio mygu y mater. Gwnai hyny fwy o ddrwg ¡ nag o dda (clywch, clywch). Cododd y Parch William Jones, Felinheli, i f siarad eilwaith, ond gohiriwyd y cyfarfod gan y cadeirydd. Yn nghvfarfod y prydnawn, dvwedodd y Cad- eirydd y rhoddid caniatad i'r Parch Rawson Wil- liams i orphen yr hyn oedd ganddo i'w ddyweyd. Dywedodd y gwr parchedig na fynai efe er dim ddangos diffyg ymddiried yn y Gymanfa, er y credai mai dyma oedd wrth wraidd hyn oil ("Nage, nage"). Ni fynai efe er dim fod Cyfarfod Misol cryfaf y cyfundeb yn gwneyd hyn, a phwy oedd i farnu beth oedd yn rhesymol yn awr. A' oeddynt hwy, na wyddent ddim yn nghylch yr amgylchiadau. i r :m a beirniadu y rhai a wyddent y cyfan yn fanwl ? Dywedodd y Part W. Jones, Felinheli, y byddai ganddo ef wel'iant pellach sef, gan fod Cyfarfod Misol Lerpwl wedi pasio i ofyn i'r Gymanfa'wrando ar apel Mr W. 0. Jones, B.A., fod Cyfarfod Misol Arfon yn datgan eu Hawen- ydd oherwydd hyny, ac yn penderfynu rhoddi eu cymhorth dylanwad gyda'r Gymanfa er hyr- wyddo y ffordd i Mr Jones apelio. Mr T. J. Williams A fyddwch chwi mor garedig, Mr Cadeirydd, a gosod y cynnygiad gwreiddiol gerbron ? Darllenodd yr ysgrifenydd ran o genadwri Waenfawr, ond dywedodd Mr T. J. Williams nadl oedd efe yn cytuno a'r hyn ddarllenid, gan fod eglwys Waenfawr yn gofyn yn syml i'r Cyfarfod Misol ofyn i'r Gymanfa ail agor yr achos. Dywedodd y Parch E. James Jones, M.A., mai cenadwri Waenfawr fel yr ysgrifenwvd hi oedd gerbron ac nid yr eglurhad a roddid ami gan Mr T. J. Williams. Dvwododd yr Ysgrifenydd fod y Parch Lewis Williams wedi codi i gynnyg y genadwri a ddar- llenwyd yn y boreu. Sylwodd y Parch Lewis Williams fod y sefyll- fa wedi cyfnewid tipvn er pan gynnaawyd y Cyfarfod Misol diwoddaf. Pan basiwyd y pen- •r'erfrmiad gan yr sglwys, nid oedd Cyfarfodi Misol Lerpwl wedi symud o gwbl. Erbyn hyn, yr oedd Cyfarfod Misol Lerpwl wedi derbyn eg- wyddor v cynnygiad. a. dangosai hyny fod cenadwri Waenfawr yn un resymol. Gofynai y Parch W 0. Jones am 1Iry nag a gynnygiai cyfcillion Waenfawr, ac mior bell ag v gwelai efe. ni ddeiiiai cenadwri Cyfarfod Misol Lerpwl gerbron y Gymdeithasfa o gwhl. Y cyfan a geisiai eglwysi Waenfawr oedd chwareu teg yn unol a theimladau amryw o eglwysi yn sir Gaer- narfon ac vn Lerpwl, oedd yn tybied na chafodd v Parch W. 0..Tones chwareu teg. Byddai vn well iddvnt golli y cynnygiad yma, na'i basio yn y miodd yr awgryimd can y Parch Evan Jones. ddyweyd eu bod vn eu basio. heb ddadgan bf-rn y Cyfarfod Misol. Dvwedodd Mr John Edwards eu bod oil vn üD- fryd vn yr eglwys. Chwilio am v gwirionedd oedrh-nt. ac os oedd rheol yn bod a'u rhwystr- ai i ddod o hyd! 1'1' gwirionedd yr oeddynt dan rwvrnau iOfjod y rheol hono o'r neilldu (cymerad- wvaeth). Yr oeddynt yn benderfvnol o gael allan y gwir yn nghylch y mater yma. Os oedd y Parch W O. Jones rrn euog, bydded iddynt gael sicrwydd o hyny, ac os nad oedd bvddid iddynt gael dyfarniad ei fed yn ddieuog. YMOSOD AR Y WASG. Cododd y Paxeii T. J. Wholdon, a. dywedodd ei fod yn deall fod nifer 0' wyr y wasg yn bmsen- noL Seiat Fisol oedd hon, ac nid oedd ganddynt hawl i fod yno oni ddeuent yn rheolaidd, ac wedi derbyn caniatad. Nidi oedd ganddo ef yr un gair i'w ddyweyd yn erbyn y gohebwyr, and nid oedd yn foddlawn idldynt ddyfod i'w cyfarfod- vdd pan oeddynt yn trin "garbage," fel yr urferai efe weled gwlanod y mor yn mynychu y fan lie v rhedai cartjhffosvdd y dref i'r mor, wrth yr ujgeiniau, i bigo fyny ysgarthion. Dymunai gynnyg fod y gohebwyr i* beidio ad- rodd yr un gair a gymerodd le, ac nad oedd efe yn mynedi i ganiatau i'r un gohebydd i ddyfod' yno ar ade-an fel hyn. Yr oedd bywyd ac urdd- a-s y Corph a ewemidoga^th. yr efen»I yn y fantol, a gwrthdystiai efe yn y moJl mwyaf difrifol yn erbyn presennoldeb gohebwyr papyr- au newyddion yn y cyfarfod. Eiliwiyd y cynnygiad gan y Parch Rhys; Lewis. Cododd Mr W. P. Williams, Bangor, i gyn- nyg gwelliant, sef, eu bad, yn apelio at wyr y wasg i beidio cyhoedkli yr hyn a glywsant. Ofnai ei bad, wedi myned braidd yn "hwyr i wneyd yr hyn a fynai Mr Wheldon yn awr. Y Cadeirydd Rhaid i mi osod y cynnygiadj gerbron. Mr W. P. Williams: Byddai yn 1 lawer gwell Y Parch T. J. Wheldion: Dydi'r bobol yma byth yn dyfod i'n cyfairfodydd, and pan y bydd- wn yn trin rhywooth fel hyn. Ni ddylent ddy- fod yma heb ganiafad. w Cododd Hywel Cefni gyda'r amoan o siarad, ond yn lIe gwrando arno, goisododd y cadeiryddl y "vnnygiad gerbron. Codwyd nifer o ddlwylaw o blaid y cynnygiad, a dywedodd! y Cadeirydd fod y penderfyniad wedi ei gario. Yna gadawwdd y gohebwyr y capel. Wedi i'r gohebwyr vmneillduo. deallwn ddar- fod i'r cyfarfod bleidleisi'o. Coilwyd cynnygiad y Parch Lewis Williams, a chariwyd gwellia-nt Mr Evan Jones, gyda mwyafrif mawr. Yna, cariwyd gwelliant y Parch W. Joue. Felinheli,, sef furl Cvflarfod Miislol Arfon yn llawenhau fod Cyfarfod Misol Lerpwl yn barod i ail agor yr achos, os gwneir apel atynt gan y Parch W. 0. Jones, ac fod Cyfarfod Misol Afron yn ymrwymo i'w cynnorthwyo i wneyd hyny,
DRYLLIAD LLONG 0 GAERNARFON,
DRYLLIAD LLONG 0 GAERNARFON, 12 0 FYWYDAU WEDI COLLI. Y mae y Hong hwyliau "Moeltryfan," o Gaer- narfon, gyda 18 o ddwylaw. wedi myned yn ddrylliau yn yr English Channel. Ni achubwyd ond chwech o d dyn ion. Glynasant ^.rth gilbren cwch wedi ei 'droi, a. llwyddasant" gydJa chryn ymd'rech, i gyrhaedd y lan ger Cherbourg. An- fonir lnvynt adref gan y Consul Prydeinig.
HELYNT Y PENRHYN.
HELYNT Y PENRHYN. CYNNORTRvVYO'R DYNION. Ychydig o dJdim newydd syclA i'w ddyweyd yr wythnos holl am yr uchod. Ni bu erioed yn hanes Bethesda, mae'n debyg, gymaint o gefnu ar y lie i chwilio am foddlion cynnaliaeth. Ac er fod peth cwyno am y gwaith a'r diffyg ohono geir mewn rhai manau, y mae'n ymddangos fod y corph mawr o'r gweithwyr wedi taro yn ffod- us iawn, a. choir llythyrau calonogol oddiwrth l'u ohonynt. Y mae llanw cydymdeimlad yn dechreu coai, ia dechreuir anfon rhoddion o bob natur i'r ar- (Jalwyr. Ddiwedd' yr wythnos, derbyniodd ysg- rifenydd pwyllgor y gronfa lythyr oddiwrth gwmni yn Lloegr yn gofyn am nifer y gweith- wyr sydd allan ar streic o'r chwarel, gan eu bod fel owmni yn bwriadu anfon "clamp o bwdin Iwmp" i bob un ohonynt. Hefyd, rhenir toe- ynau gan gwmni arall i dlodion mwyaf angenus yr iardal gael nwyddau yn rhad. Bydd mintai o'r casglyddion yn myn'd allan i bob cyfeiriad yr wythnos hon. MR CHAMBERLAIN A'R HELYNT. Daeth i ben) rhyw wr o Fangor anfon at Mr 'Chamberlain i ofyn iddo onis gallai efe wneyd rhywbeth i geisio qymmodi'r ddwyblaid. Caf- wyd ateb oddiwrtho i'r perwyl nad yw^ mater yn un y gjallai efe ymyraeth ag ef oni ofynid iddo gan y naill ochr a'r Hall. Awgrymir fod hyn yn golygu y cyfrynai Mr Chamberlain pe gofynid iddo gan y ddwy blaid.
[No title]
Mae Esgob Newcastle wedi trefnu fod: i hostel gael ei sefydlu yn ei esgobaeth, er hyfforddi ym- geiswyr ar gyfer urddau sanctaidd. Y penaeth fydd y Parch Ganon H. B. Southwell, prif- athraw Coleg Duwinyddol Lichfield.
Family Notices
GENI, PRIODI, A MARW. I priB am gyhoedds Geoedigaet-iSo, a Marwolaethan yn y go!ofu boyi ydyw la yr nn (blaendal) ner. go 6c ar ffoel- GENBDIGAKTHAU. DAVIES—Ionawr 4. priod Mr Thrmas Rees Davies, Crown Shop Helygain, ar ferch. DAVIE B—Ionawr 14, priod Mr James Davies, billposter. Factorv pla^e, Dinbyob, ar fab. JONES-Io,)a-or 5. priod Mr A. G. Jones, Ty'n-y-piatjN, Bagillt, ar fescbr MORGAN- Ionawr 7, priod y Paroh T. Morgan, gweinidog gyda'r Bedyddwyr, Wydd- grug. ar fab. ROBERTS-Ionawr 6, priod Dr E. B. Ro- berts, Hawarden, ar fab—marw unedig. PRIODASAT7, DAVIES-JONES-Ionawr 9. yn Nghapel Bethlehem, Cefnybedd, g;m y Parch Edwin Jones, Gwecsyllt, Mr Samuel Davies, Glan. ygors, Llan fair Talhaiarn, a Miss M. E Jones, merch Mr W. Jones. Hope Mountain, ger Wyddgrug. EV A.NS-GRIFFITHS- Ionawr 4 yn Nghapel Teg d. Bala, gan y Parch J. 0. Jones, Mr W. G. Evans, barber, a Mies Mary Griffiths, Lampeter Hotise-y ddau o Bala. JONES-TEIOMAS-lonswr 18, yn swydclfa'r cofrestrydd, Caernarfon, gan Mr Daniel Thomas, Mr Thomas J. Jones, High-street, a Mi8 Catherine Ellen Thomas, Ffrwd- Raregwen-y ddau o Penygroes. NORMAN—HUGHES—Ionawr yn Eglwys St. Thomes'a, Rhyl, gan y Parch Bicker- ton C. Edwards, Mr P. Norman, ail fab Mr T. Norman, a Harriet, ail ferch Mr Wil- liam Hughes, 1, Broomhill-lant, Dinbych. MARWOLAXTRA.U. ADAMS-Ionawr 8, yn 85 wlwydd oed, vn Pentre Ieglan, ger Treffynnon, Elizabeth, anwyl briod y Parch Edward Adams, gweinidog gyda'r MethodiEtiaid Calfinaidd, Cilcain. BEATTIR—Ionawr 9, yn 7C mlwydd oed, Mr Henry Beattie, Gadlys, Bagillt. CARRASS-Ionawr 8, )n 56 mlwydd oed, yn yr Yspytty, Wyddgrug, Mt William Samuel Olurabs. DA VIES-Ionawr 12, yn Arosfa, Deginwy, Mary Anne, gwoddw Mr D. P. Davies, gynt o Tynycoed, ger Llandudno, yn 65 mlwydd oed. II fTOHES-Ionawr 17, yn 13, Henry-street, Ofl^rgybi, yn 11 wytbnos ced, Henry, anwyl faban Mr a Mrs Thomas Haghes (gynt o Gaernerfon). JONES-IOtlawr 18 trwy cidamwain ar yr agerlong -1 Aivon," yn Gars'on, Mr John Jone* anwyl bricd Mra Mary Jones, 36, Shelley-f-treet, Bootle, a maib Mr Henry Jones, 11, South-penlral t, Caernarvon.; JONEH—Rhagfyr 30, yn Afcertawe, yn 4 mis oed, Katie, anwyl fø.b",p Mr a Mrs David R. Jones (Ehedydd y C% n,) Yllt o Cwmyglo JONES-loriawr 7, YIA 74 mlwydd oed, Mr John Jones, Aberdovey-terr -»e, Buckley. JONES—Ionawr 10, yn 79 mlwydd oed, Mra Harriet Jones, gweddw Mr Levi Jones, Clwyd-sLreet, iihutbln- ROBERTS-Ionawr 7, yn 54 mlwydd oed, Elizabeth, anvyl briod Mr Daniel Roberts, Peryfron, Llyn I pndy, Wyddgrng. ROBERTS-loiaawr 7, yn 78 mlwydd oed, Mr J hn Bobatta, garddwr, Llanddarfel. ROBERTS—Ionawr 11, yn No. 1 Court, Vale- street, Dinbyoh, Mi&a Margaret Roberts (gynt o Lon Abram), yn 87 mlwydd oed. WRIGHT-lonawr 5, yn 41 mlwydd oed, Sarah, anwyl briod Mr Job Wright, Cefn.
Advertising
m ON umEN IV 8, LARCHS TOOK SUFORE BUYING CALL AT HUGH JONES, MARBLE WORKS, CARNARVON. All kinds of Raetio and Plain Gzoeiau on hand. I OAUAF A GWANWYN. EU PERYGLON A'U BANHWYLDERAU. Y FE DDYGIXIA ETii OIEU RHAGDDYNT yw BITTERS CWllVM EVANS. Yn ystod misoedd oer a llaith y tymhor hwn o'r flwyddyn dioddefa llawer gan yr Anwydwsfc, Bronchitis, ac amryw ANHWTLDERAU GAUAFOL, ereill, ond tystia llnaws yn y wlad hon ftv gwledydd y gellir cael ym wared IIwyr; oddiwrthynt, neu os gofelir mewn pryd eu, hosgoi yn hollol trwy ddefnydd priodol o QUININE BITTERS GWILYM EVANS. A chydoebydd pawb sydd wedi rhodji prawC te g arno mai dyma FEDDYGINIAEFH OREU'R OES. at bob anhwyldeb gauafol, ac yn arbenig at* holl anhwylderau y Cylla. Canmolir gan filoedd a wellhawyd o amryw Glefydau pan oedd POB MEDDYGINIAETH ARALL, YN METHU. Os cymerir defnydd prydlon o'r Quinine I Bitters, cydnabyddir gan filoedd nad oes Jim cyffelyb i BITTEPS GWILYM EVANS, I v: attal ymosodiadau afiechyd, ac adfer, nerth ac yni rai sydd yn dlhoeui meWD gwendid ar ol unrhyw afiachyd neu dwymyn Bitters GWilJill Evans. Bitters Gwilym Evans, Bitters Gwilym Evans. I Bitters Gwilym Evans MEDDYGINIAETH BUR, SICB, DDYOGEL, LWYDDIANNUS, AC EFFEITHIOL YDYW Bitters Gwilym Evans. Bitters Gwilym Evans. Bitters Gwilym Evans. Bitters Gwilym Evans. TYSTIOLAETHAU. Elmsgrove, Queen's Ferry. Mawrth 2Ofed, 1897. Foneddigion, — Cefais Bitters Gwilynf Evans ynJFeddyginiaeth ragorol. Gwnaeth les mawr i mi. Dioddefwn Beswch trwra a. Diffyg archwaeth. Blinid fi hefyd gan wen. did mawr, yn cael ei achosi, yn daiamhea an or-lafur ac astudio gormod. Pallodd fy echyd, a gorfu i mi roddi gweitbio i nnogwyd f i roddi prawf ar Bitters Gwdym divans, ac yn fnan cefais ymwared oddiwrth 1 peswch poenus, a theimlwn fy hun yn iryfhau. Erbyn hyn, yr wyf wedi cwbl adfer. Quinine Bitters yw y physig goreo a gefais erioed. JNis gallaf lai na'i ganmawl wrth bawb. WILLIAM GEORGE. | BITTERS GWILYM EVANS. PetiZjunce, Ebrill 7fed, 1897. FoLeddigion,—Yr wyf yn aoigau yr auaa gofvnol am dair pottilaid fawr o Quinine Bitters Gwilym Evai.s. Y rnaent wedi profi mor wertbfawr, ao waJi gwneyd cymaint a les i mi. fel y teiuiiaf na ddylwn fod un amsir heb tu cadw wrth law. Yr fciudoch yn ffyddiawn, T. DaVY WHITE. BIITLSS GYSflLIM EVANS. Blakehey Nook, near Oldham, (jhwetror 24ain. Atiwyl Syr,—Byddaf yn ddiolcbgar os an- fonweh i mi botelaid 4s 6c o Quinine Bitters. Qwilyui Evans. Da genyf eicli hysbysu fod y botelaid ddiweddaf gefais wedi gwneyd. lies mawr i mi. Yr wyf wedi gwellamwy ar al cymeryd eioh Bitters nag ydwyf er's shwe' mis ar ol treio llawer c ddoctoriaid yma, yn swydd York, ac yn Liverpool.. Yr tvyt yn rhoddi y clod yn benaf i'ch Quinine Bitters chwi, a gallaf ddyweyd ei fod yn weli aa'r un feddyginiaeth wyf wedi dreio erioed. —Yr eiddoch, &o., JAMES ROBERTS. BITTERS GWILYM EVANS. RHYBUDD. Gocbelwch Dwyllwyr. Bdrychwch fod enw Gwilym Evans ar bob label, stamp, a, jhotel.. „ „ (iwerthir ef mewn poteli, 2s So a 4b 8a ft un; blychau yn cynnwys t-air 48 60 am 12s gael yn mhob mh nea dan. lonir twy yn rhad am y prtsiau Dch.. cl yn ddyogel drwy y post, oddiwrtti y perchouogion:— QUININE BITTERS MANUFACTURING COMPANY LIMITED. LLANELLY, SOUTH WALES. Prif Oruchwyliwr yn America :—Mr R. D" WILLIAMS, Plymouth, Penn. y29a Argra-phvyd & ChyhjOGddwyd droiB y PttiiiMn gan DANIEL REEB, yn Swydd^'r "HwaWA' C»erna.rf&ii. DYDD MAWRTH, IONAWR 22, 1901,
SYMUDJADAU LLONGAU.
SYMUDJADAU LLONGAU. CARNARVON. ARRIVED.—Christiana s.s., Captain Grif- hths, from Liverpool; Prince Ja Ja s s Symmes, do.; Craignair s.s., Williams, do. I Emd, Morgan. Aberayron. SAILED.—Christiana s.s., Captain Griffiths, for Liverpool; Prince Ja Ja s.s., Symmes, do. Craignair s.s. Williams, do. Ryelands, Morry, Oonnah s Quay Snowdon, Lloyd, Bowline- • Moses Pariy Jones, do.; Snaefell, Marls', Bayonne; John Ewing, Hughes, South Shields.