Yr Herald Cymraeg

r GLOBE i FURNISHING CO v 1 112 m 18. PEJlBROKE-PLÅCJ: ( PUBNIBH FOR CASH OB ORBDIT. VOTE.—Our Credit System la entirely dnterent from any other, and afu been highly eom g mended by the whole of the local Prem. I .0 BXTBA EXPENSE OH OUR ORSDH SIBTEM. The fair and equitable nuumet In which ow iutoesa it carried on, and our reaaonable Hfn: Kid low prioea, are so well known thronghm the North of England and Wales as to ren<i«? farther ooounent unnecessary. TERMS- W., givs 0fW Cnatomeri ihe privilege a arranging their own Tnm, 01 Paymrmt:1 they know beet the amount they can con Veniently afford to pay each Week or Montr. All goods delivered bee, and no expense way kind Are incurred by customers. Fnristom Sent to any part of Sogland or Wales. Priva-t,- Vans if req aired; no eharge made. An inspection of our Stock will at once e^fcisf j In tending purchasers t'hat we give better v¡¡,ln. (ban amy other house furnishers on the b.1r.e, System in the provinces. Orders by post receive prompt and attention. Railway tare allowed to cosrc* tuatcmerg. Illustrated Oatalogue, Prospectus, Prer Opinions, and Price List sent post free; 0: or epphaation. GLOBE FURNISHING CO., (J. B. GRANT, Proprietor). 12 TO 18, PEMBROKE-PLACE LIVERPOOL. Business Hoars: 9 a.m. to 8 p.m.; Saturday* I a.m. to 6 p.m. tISSumo J—I .41 __11 BUI "iiV W———— WE GIVE Fen A GUINEA | 1 Pair '-iipn :neV> "1" fiUalws, «-,»<; b. ,bs aw ■ f;H :>« C«Mt, falldM, i<-„ ■> » v. «.3"is.loogbyZJyds WW'- •> .-r 1)cbc«sm Touet Set- 'Wo« !>/ P.O.O. STAFFOftO. v • > •. •i- ¡"\5 7'ô v «■ **«» «—r^r-Tfr"~rr"nTii*rr>TTi Hi'III Hi if t QCICiav COEHEOT ALt. maEGCLABITIZS, BIKOTX ALL 03STEtrcno!t3, and relieve the distrcuing rytnptoms so prevalent tciih Iht ««x. Boxes4./lJ & 2/9 (contains threi ii aus the quantity), oi aii Chemists. 8ent anywhere c.-i r^ci ct of 15 os S4 ssnmps, by H. T. TO WLE & Co-, i&Mjufa'turers, Drydcis St.. Nottingham. 'V in'' „n—l I do not ask 1 ■ to speed money to test ■ wh ether my remedy does or does not Br cure Fits, Epilepsy, St. Vitus' Dance, etc. Afl I ask of you is to for a FREE bottle W^M and to try it. I abide by the result. A safeH| I remedy—approved by Medical Profession, pri Jj|J^H^ROOTj2^^ndsleij^ar(lenMjOndoii^^W^gJj| — j jJ^T^ Never Fail.>. j Established Mf zG YEARS. mBf Have yon a Cough? JBf A DOSE WILL BJLLIEVB IT. w Have you a Cold? A DOSE tt BEDTOCE WILL KES.OY& Hi WHEN YOU ASK FOR HI Inpntridae'sl ■Ulkiglonic I BE SURE YOU GET IT. Mlf Try it aZ80 for Mgt] bronchitis, Consumption, mm Asthma, Whooping-COugh. SES Prepared l1y W. T. OWBRIDGE, Chemist, Hull. Sold everywhere in Bm bottles, at Is. l$d., 2g. 9<L, JSF 4t, 6d., and 11«. corrsiaax. ææru-:a I Healthy Homes,) — bj BY REGULAR USE OF § s||EgKf|P l A pura soap, combined with the l jy strongest Disinfectant known, and its m [S logulajuse for all ordinary household n| n] pupoaos will prevent Infectious and Qj if! CSontogiou3 Diseases. !» 0> it washes readily with any water, m j-j| arsd no other soap is so effective in |H In susresisniiig and whitening flannels, pJ SI bad-lui5'*1 clotiilug and Towels. p] jy Kafuse inferior imitations. Ll »■>♦♦»»>♦••• Sj |k Sold in i20z. End lib. bars by Chemists, || K1 Grocers, Stores, &c. m Si r.i„5„,(e,i of Calvert'- Carbolic Preparations |h |H sent p;*st fre-? '"iplica^ion. VU p] n] p F» S. C'fti¥EET v Manchester jg S^^S £ ^Bi::rs5a2eEa^5H5ssa -+- aW^EeiSAU PATENT GRIFFITH OWEN. j :r. m t <f.t: ORlFflTH OWEN, FyKKTLlTDD THXTLD BfiBNHINOt, as a Ol, HIGH STEET, CAERNARFON. B i bawb sydd mewa asges am ^yi:SCi>YB FEU XTOSANAU I ELASTIC .XX alw acn 5iifon at yr uchod, yr bwn sydd yn gwn-jd y ganghen hon o iasnaeh yn adran neilldnci. COFI rS CTF^IBIAD, j41Y

Bwrdd Pysgola Dyffryn Conwy, DYDD MEROHER.—Yn Llanrwst y cyn- nalrwyd cyfarfod blynjddol y bwrdd uckod.—■ Ail-benodwyd Mr O. Isgoed Jones, U.H., yn igadeirydd. a Mr J. Evans Jones, Trefriw, yn is-g-adeirydd.—Oydymdeimlwvd a tiheulu y di- weddar Mr J. lilaqkwall, Hendre.-Cydsyn- iodd Mr Elias Jones, XJajidudno, i gynnrychioli y bwdd ar Fwrdd Pyssrota Mor y Gorllewin.— Hysbyswyd fod safle arianol y bwrd3 mewn c/flwf tra bodidha#

Bwrdd Undeb Ffestiniog, DYDD MAWRTH.—Mr Owen Jones (cad- eirydd). M Y TY.—Yr oedd yn y ty yr wythnos ddi- weddaf 72, ar gyfer 23 yr un adeg y llynedd, pan oedd llawer o'r aelodan yn nhai yr undeban ereitl. Ga/lwodd 15 o grwydriaid yn ystod y pythefnos.—Ar ran aelodan y ty dymunai y Meistr ddiolch i'r gwarcheidwaid am wledd y Nadolig. Yr oedd y personau a ganlyn wedi: anfon anrhegion :—Y Mri W. Jones, o Ariandy Gogledd a Deheudir Cymru, Porthmadog; T. W. Jones a'i Fab, Penrhyn; W. Evans, Blaen- au Ffestiniog; a Mr Maddocks, Llanrwst. Dy- mnnai hefyd ychwanegn am y wledd neilldaol roddodd Mrs Haigh, yr Hendre, i holl aelodau y ty. Diolchwyd iddynt oil. EISIEU GWELED CYN DIOLCH.—Yn adroddiad y meistr yr oeddis yn cyfeirio at dder- byniad lly-frau a darIonian oddiwrth Dr Ruther- ford Harris, A.S.—Hoffai Mr Cadwaladr Ro- berts weled y cyfryw cyn diolch. Yr oedd y n awr gwynion y denai pethau allan o'r wasg oedd yn niweidio y wlad, a theg iddynt oedd edrych dros a gweled yr hyn a anfonid iddynt cyn diolch am a gaent.—Cydsyniai amryw o'r aelod- au a hyn, pan y sylwai y Cadeirydd mai gwell felly oedd gwneyd eithriad nchod, nes y caent farnu drostynt en hunain.—Yna rhanwyd y llyfran a'r darlnnian yn mysg yr aelodau, ond ni phasiwyd dim yn mhellach ar hyn. ARIANOL.—Talwyd o elnsenan yn Nhre- madog, 72p, ar gyfer 69p yr un adeg y llynedd; yn Ffestiniog, 97p, ar gyfer 97p yn Deudraeth, 70p, ar gyfer 70p; yn gwneyd y cyfanswm o 240p, ar gyfer 237p. Gofynid yn y tri dosparth 240p at y dyfodol. Yn yr ariandy, 516p. GWRTHOD CODI CYFLOG.—Cymhellai'r pwyllgor ymweliadol godi cyflog y Nurse Hughes yn y dyfodol i 25p y flwyddyn o 20p.— Dymnnai Mr C. Roberts, cyn pasio yr adrodd- iad, wneyd sylw. Yr oedd yn angenrheidiol i bob swyddog roddi rhybndd o ymddiswyddiad cyn cael codiad yn y cyflog. Ar wahan i hyn, yr oedd y gwaith wedi bod yn hynod o ysgafn am y tair blynedd diweddaf pan oedd toraeth aelodau y ty mewn tai ereill. Synai fod y cais yn cael ei wneyd gan Miss Hnghes, er y meddyl- iai yn uchel iawn ohoni, ond yr oedd sefyllfa y trethdalwyr, lleihad cynnyrch y chwarelau, prinder gwaith, &c., yn peri y dylent fod yn araf gydag arian y trethdalwyr, a chynnygiai wrthod yr hyn a gymhellid.—Cefnogai Mr W. Jones hyn yn syml, gan sylwi fod Mr Roberta wedi dyweyd digon.—Cynnygiai Mrs Casson fabwysiadu y cymhelliad. Gwnaethai a gwnai Miss Hnghes waith da, a haeddai yr hyn ofynai. —Cefnogai Mr W. Powell.—Gwnaeth y Mri C. Roberts a W. Jones sylwadau ychwanegol.— Ategodd y Mri D. Tegid Jones a R. Richards, Mri Roberts a Jones. Sylwai y ddau fod gofyn hyn ar ganol y tymhor yn ymddangoa yn an- foddhaol.—Caed dros adael pethau fel yr oedd- ynt, 7; o blaid codi, 4. A OEDD GWASTRAFFU GLO?—Yr oedd Mr Cadwaladr Roberts yn hollol gydsynio a'r hyn oedd Mrs Casson wedi ei ddyweyd wrtho, fod gormod o lo yn cael ei ddefnyddio gyda'r pibellau at dwymno y ty. Yr oedd hyn hefyd wedi dod oddiwrth y pen saer (Mr Walter Thomas). Yr oedd cynnydd yn y trenlian yn y ty, fel y deallai, o 200p yn ystod y chwarter o'i! gymharn a'r un cyfnod y llynedd.—Gwnaeth y Cadeirydd sylwadau cadarnhaol. —Barnai Mr W. Powell mai gwell i'r mater gael ei ymddiried i bwyllgor.—Sylwai Mr R. O. Williams fod yn naturiol fod mwy o lo yn myned ar y cyntaf.— Dywedai y Meistr y dangosai y llyfran nad oedd gynnydd yn swm y glo wedi dewis y gofalydd newydd, a'i fod yn hynod o ofalns ac ufudd yn nahobpeth.—Ymddiriedwyd i'r cadeirydd drefnu i gael gwr o brofiad i weled y He, ac i roddi cyf- arwyddiadan. TREULIAU YCHWANEGOL.—Barnai Mr Cadwaladr Roberts y dylid cyn pasio i daln yn derfynol gael manylion o'r trenlian eithriadol yr aed iddynt yn gysylltiol ag adeiladn y ty. Cyn- nygiai hyn.—Dywedai y Clerc (Mr Roberts) yr addawai y pensaer roddi manylion i aylw pwyll- gor yr adeiladn.—Mr C. Roberts Golygaf fod hyn yn eithaf teg, ond y dylai y gwarcheidwaid gael copi o'r cyfryw.—Cefnogodd Mr Griffith Owen, a phasiwyd hyny. Y CARTHFFOSYDD.—Yr oedd cwyn fod y carthffosydd yn anffoddhaol a gofynid ysgnbell- an at en glanhal1.-Tystiai Mr C. Roberta eto yn erbyn hyn IlJor fuan wedi eu gwneyd.—Mrs Morris: Y mae y meistr yn hollol iawn yn hys- bysn hyn.—Dywedai'r meistr mai un o gymheil- ion olaf y clerk or works oedd cael y cyfryw.— Wedi peth siarad bywiog gadawyd y mater, gan olygn cael yr hyn a ofynid yn y ffordd o ysgub. ellan er cadw y lie yn glir.

Bwrdd Undeb y Valley, DYDD MAWRTH.—Mr J. U. Griffith yn y gadair. > GWLEDD NADOLIG.—tAdroddes y Meistr fod y tlodion yn diolch am y wledd ragorol a ddarparodd1 y g-vFaroheidwaid iddynt Ddydd Nadolig, a dywedodd fod Miss Annie Roberts yn bresennol. —• Anfonodd Mr Stead amryw bapyrau ^yda darluniau a phethau i'w rhanu i'r tlodion; cyflwynoddf Mr W. Llew. Jones, grocer, London-road, eurafalau iddynt; a rhoes Oa.pt. a Mrs Binney, Brynmor. wledd ra^o^ol iddynt.—Diolchwrd rhoddwyr. ADEILADAU y TLOTTY. — Bu adroddtid pwyllgor y ty ar benderfyniadau wnaed gan Fwrdd y Llywodraeth Leolg-an eu harolyg;vr dan ystyxiaeth, parthed gTrelliannau cyniiyg- iedi-g a helaethiad' axfeiladau y ty, &c.—Ar' ol peth dadl, ar gynnygiad Mr Chambers, gohir- iwyd yr adran o'r adroddiad a ddeliaui a'r adeil- adau mewy(M ajn fis, ia ohynnyglOdd Mr Gardner fodi unrhyw waith a'i yn mlaen yn awr i gael ei attal.—Ortunwyd a hyn. TABL Y RWYD.—Ystyriwyd tabl y bwyd gymheilwyd gain Fwrdd y Llywodraeth Leal.—• Mewn ateb i Mr J. N. Thomas, dywedodd y Clerc fod y tabl wedi derbyn cymeradwyaeth swyddog meddygol y ty.—-Dywedodd y Cadeir- ydd fod y pwyllgor yn cymhell, yn lie pwyso y bara i bob rliwd, ei roddi ef iddynt gyda'u gil- ydd. a chvtunwvda hvn. n ALW AT) AM DDIWYGIAD. — Rhoes Mr Elizabeth Biradshaiw a-ybudid y cfynnVgiui yn nghyfarfod nesai y bwrdd fody dull presennol o gladdu y tlawd, yn ol barn y bwrdd, parthed dud'o corph i'r fynwent, yn bur anfoddhaol, ao fod i'r swan o bum' swlit yn nosparth y dref, a 7s 6c o'r tv am fenthrg elorgerbyd, i'w gania- tau gan y" gwarcheidwaid, ac fod oo&part!hau ereill yngwneyd trefniadau cyffelvb os yn ddy- munol.

Bwrdd Undeb Bangor. Y MEDDYG A'I GYHUDDWYR. DDYDD GWENER.—Mr Hugh Thomts yn llywyddu.—Gohiriwyd cais casglwr trethi Tref- draeth am godiad yn ei gyflog.—Adroddes meistr y ty fod Arglwyddes Penrhyn wedi ymweled a'r ty, a'i bod wedi" ei boddloni fod v tlodion yn cael go'fal da.—•Penderfynwyd i^hoddi prawf ar y dull newydd o roddi bwyd i'r tlodion, am chwe' mis. Yna rhoddwyd ystyrioeth gan y bwrdd i'r cyhuddiadau a ddygwyd yn erbyn Dr Rowland Jones, meddyg y ty. o fod wedi peidio ymweled a dyn o'r enw Jeremiah Morgan, oedd yn wael ac a fu farw cyn i'r meddyg ei weled. Ym- ddengys ddarfod i ddau aelod (i r bwrdd ym- weled a'r ty un diwrnod. ac iddynt weled y dyn yn glaf ac mewn poenau dirfawr. Gorchymyn- asant anfon am y meddyg ar unwaith, on.d nid oedd efe gartref, na'i gynnorthwywr chwaith, a bu v trnan farw yn mhen yr awr. Wrth egluro dywedodd Dr Rowland Jones fod y bwrdd wrth anfon v llythyr a anfonwyd ato wedi gwneyd ymosodiad'arno, ac nid oedd un rheswm dros ymosodiad o'r feth yn nglyn ag achos Jeremiah Morgan. Yr oedd yn barod, fodd bynag. i roddi eglurhad, ond gwrthdystiai yn erbyn hyny yr un prvd. Er engraipht, aeth y si ar led o'r bwrdd, na fu efe yn y tlotty am wythnos, tra fel mater o ffaith, bu efe yn y tlotty dd,, waith vr wythnos hono. ac, fel rheol. arferai ymweled a'r ty dair gwaith bob wythnos. fel yr oedd wedi addaw ar y cychwyn y gwnai. Yn vsted vr wvthno« dan sylw methodd fyned yno ar v dydd Mercher. fel'arfer, ond byddal iddo aJw y "dydd Gwener canlynol. Pan welodd efe Jeremiah Morgan y dydd Lktn eyn. hyny. nid oedd vn ymddangos yn wael iawn, ond gorchvmynodd efe iddo gael ei symud o'r tlotty i'r clafdv. Ni wyddai fod dim cyfnewidiad wedi cymervd lie ynddo, ac fel y dywedodd, methodd fyned yno y dydd Mercher canlyaol. Fel arfer. dydd Gwener. ymwelodd a'r tlotty, a I chafodd ar ddeall fod y dyn wedi marw y diwrnod hwnw yn sydyn. Daeth rhywun a'r mater gerbron y bwrdd, a dyna ua o'r cwynion oedd ganddo ef i'w gwneyd, sef y dylid ystyried cwynion felly mewn pwyllgor cyn eu dwyn i'r bwrdd cyhoeddus, er rhoddi chwareu teg i'r cyhuddedig.—Dywedodd y Cadeirydd mai aelod- au o'r pwyllgor ymweliadol a ddygasant ad- -roddiad i'r bwrdd.—Cwynai Dr Rowland Jones yn mhellach nad oedd tegwch wedi ei ddangos, a chymeradwyai fod i'r bwrdd benderfynu na fyddai i'w clerc o hyn allan ymyryd a dyled- swvddau swyddogion ereill y bwrdd, na fyddai i aelodau unigol ymosod ar un swyddog yn ngbyfarfodydd y bwrdd. Dylid gwneyd hyny mewn pwyllgor, ac ystyried y cwynion cyn eu gwneyd yn fater cyhoeddus. Cvmeradwyai hefyd fod iddynt argraphu rheolau yn dangos gwaith a dyledswydd pob swyddog, ac fod i'r bwrdd gefnogi v meistr a'i gadw rhag ymyriad ereill. pan yn cvflawni ei ddyledswyddau.—Dy- wedodd y Cadeirydd yr edrychid ar y meistr fel pen y ty, ac os'nad oedd yn arfer yr hawl a roddwyd iddo, ei fai ef oedd hyny.—Sylwodd y Parch W. Morgan ei fod ef yn hollol foddlawn ar eglurhad Dr Rowland Jones, ond dywedodd Mr Thomas Edwards nad oedd gan un swyddog hawl i wneyd haeriadau tebyg i'r rhai a wnaed gan y meddyg.—Credai Mr R. Hughes, lIln: fairfechan, fod goleu newydd hollol wedi ei daflu ar yr achos gan y meddyg yn ei adroddiad. —Dywedodd Mr Lester Smith mai efe oedd yr aelod a wnaeth y gwyn gyntaf. Digwyddod 1 iddo ymweled a'r clafdy un dydd Gwener, a clianfod y dyn yn wael iawn, ac mewn poenau dirfawr. Dywedodd y nurse nad oeddynt wedi anfon am feddyg, a. gorchymynodd ef (Mr Smith) iddynt wneyd hyny yn ddioed. Bu farw y dyn, fodd bynag, cyn i'r meddyg gyrhaedd. Credai Mr Chadwick nad ar y meddyg yr oedd y bai, oherwydrl nid anfonwyd am dano ef hyd nes y gwnaeth Mr Lester Smith hyny, a daeth yno mor fuan ag yr oedd yn bosibl wed'yn.— Credai Mr David Williams" ei bod yn rhyfedd fod v dyn wedi ei anfon i'r yspytty os nad oedd yn glnl-Cyunygiodd y Parch W. Morgan eu bod yn derbyn. "eglurhad y meddyg. — Eiliwyd hyn "gan Dr Roberts, Porthaethwv. yr hwn a ddywedodd fod y ffaith na anfonwyd am y meddyg yn ystod yr wythnos yn ei glirio ef o bob bai.—Derbyniwyd yr eglurhad, ac ar gyn- nvgiad Mr J. E. Roberts, yn cael ei eilio gan Mr Harry Clegg, penderfynwyd penodi pwyll- gor o saith i chwilio i mewn i'r cyhuddiadau ddygid gan y meddyg yn erbyn aelodau a swydd- ogion yr undeb, a gofynwyd iddo osod y cy- huddiadau i lawr mewn ysgrifen, ac fod Mr Bircham i gael ei wahodd i'r pwyllgor.

Cynghor Dinesig Ffestiniog. NOS WENER.-—Cadeirydd, Mr W. Owen, Plasnewydd. CYDYMDEIMLAD.—Ar gynnygiad y Cad- eiryd. a chefnogiad Mr J. LI. Jones, pasiwyd i anfon llythyr o gydymdeimlad a. theulu y di- weddar Mr J. Jones. Ynysfor. Rhoddai y cad- eirydd deyrnged uchel o barch idefo fel un oedd wedi gwasanaethn y plwyf. Y LYFRGELLOEDD.—Adroddai'r pwyllgor fod 1387 o lyfrau wedi eu rhoddi ailan yn ystodi r mis. ar gyfer 1271 y mis diweddaf; a 1010 y 1 mis cyferbyniol y llynedd. Derbyniwyd 12s 7c fel dirwyon.—Ar gynnygiad Mr H. Roberts, a chefnogiad Mr Evan Jones, diolchwyd i'r Pro- ffeswr Prys a Mr Rees Morris am eu rhoddion o Ivfrau.—^Pasiwyd; j adiael ar Mr W. Owen a'r clerc drefnu gyda golwg ar y cynsherdd blyn- ydol er budd y Dd&rll'enfa.—Pasiwyd i adael i'r pwyllgor argymheiliadi Mr E. LI. Powell gyda golwio* ar i bwyllgor y did'arllenfa gyineryd mater v Greirfa mewn Haw. Y FFYRDD.—Adroddai'r pwyllgor r buont yn ngolwg ystafell OrmdeithavS Gwyr Ieuaimc, a gwelsant nad oedd angen lamp yno.—Galwai Mr Lewis Richards sylw at ystad beryglus oan- llawiau pont sydd yn croesi yr afon Cynfal rhwng Llana ThrawsfynydidL Yr oedd y lie yn bergyl- ins iawn, gan fod yno lyn dwfn odditan y bont. —^Pasiwyd i'r clerc anfon at feenrydd y Cynghor Sirol ar y mater gan mai ar ochr plwyf Maen- twrog yr y drwg.—Taflwvd' cais tenant Cefnperfedd, yn ol i bwyllgor y ffyrdd, am ia.wn oddiar y cvnghor, am rtiwe^l wnaiffos o eiddo v cynghor i'w dir. Y NWY A'R DWR.—Ar afdroddiad! y pwyll- gor hwn, pasiwyd nad. oedd treth ddim i'w godi ond oddiar un tap dwr yn yr un, os byddis yn eu defnyddio at amoanion teuluaidd.—-Mr Evan Jones (Llan) a alwai sylw fod y dwr yn Llyn y Morwynion, yn colli drosodd. Cymhellai wnerd rhywbeth i dderbyn y dwr yma. rhag y doi hi yn brinder eto.—Gadawyd ef i'r pwylI- gor.—'Daeth llythyr oddiwrth denantiaid tri I) dai vn New Tanymanod-terace. edsrieu oael y dwr i gyrhaedd y tai.—Y Cadeirydd a. eglurai nas gaillnt gysylltu y dwr heb orohymyn ys- grifenedig oddiwrth y perchenog, gan nad oedd yn waith iddynt fyned i diir anghyhoedd.—Mr E. P. Jontes a ofynai pabMm yr oeddis yn gwrthod dwr iddytnt yn y cefn, gan mai yno yr oedd sewerage, ac ,1ruÚ yno y dylent ei gael ao nid yn y ffrynt.—Y derc a eglurai flod1 y eysylltiad yn y ffrvnt o fewn 20 troedfedd i'r tai.—Pasiwyd i'w ada.el i'r pwyllgor. PWYLLGOR IECHYDOL.—Yr oedd deg o glefvd'on heintus wedi eu nodi y mis diweddaf, sef Lleihad o un gyferbyn a,'r mis cynt. Fe nol- wyd 96 00 achosion y llynedd ar gyfer 402 fiwvddyn cynt, sef lleihad o 306. Dangoi<?ai fod ystad iechyd yr ardal wedi gwella yn ddirfawr. CyTnerodd 28 o enedigaethau Ie y mis diweddaf. a 17 o farwolaethau, o ba rai yr oedd pump yn H'lint. Cymiei/,yd(| dan farvjola-ethau le trwv ddamrweiniau. Daeth cwyn o Danvmaes oher- wyddi fool lladd-dy a chwt mochyn yn rhy 3,gn.. i'r ty.—Pasiwyd i'w adiael.—Yr oeddis wedi cymeryd tri potelaidl o lefrith i'w dadansoddi. Yr oedid dan ohonynt yn bur, ondi am v trydvdd, aid cedd ond bron ddigon o frasder vnddo, fel yr eddynt yn dieJlc rhag cael eu herlvn.—Cynnyg- iodfd Mr J. Morgan, a cliefnogndd Mr C. Ro- berts fod iddynt anfon yr rtdroddiad i'r sawl oedd' bia'r Uefrith.—Mr J. Morgan a awgiymai ar iddynt gvmeryd burym sych i'w dadansoddi, g-an ei ftod yn beth a chymairit o ddefnyddio aTTIo. Hefyd y cedd petli sal ohono yn mag1.1 afiechyd neillduol.—Pasiwyd; hyny.—Yr oeddis wedi pasio i anfon at arolygydd y Llywodraeth yn nglyn a'r pofoty i Mr WoodingVn Ihla Jsaf. —Mr E. LI. Powell a eglurai ei bod yn mvned yn ddau fis arnynt gyda'r achos yma, bod yn anhwytuao Mr Wooding gyda'i waith. Beth cedd cvfrifoideb y vnghor pe r deuai as- achos am iawn yu ei herbyn.—Mr W. Owen P ddic son am hynr ydyw y goreu i ni. PWYLLGOR ARIANOL. Yr oeddis IVedi rhoddi caniatad i'r clerc i dems nn ato am dymhor vn lie y diweddar Mr Given Evans.—Y Cadeirydd ,1, ddywedai ei bod vn vn 1wr gallent edrych a ddylai v ddwy swydd," sef cler-c a. surveyor, gael 611 cvflawni gal yr un person. ai ynte eu gwahanu. Nid oedd ond dau lis 1'vd yr ethoJi;! d, a gallasent adael pnhan fel vr oeddynt, ac edrych iddynt ar ol hyny.—Mr K P. Jones o gynnygiai yn ol awgrnn y cadeir- ydd. a chefnogodd Mr W. Owen ef —Mr Hum- phrey Roberts Yr ydym wedi edrych i ?newn a fuasai yn ddymunol igwahanu y ddwy wydd. ac 1l1 gallwn wneyd hyny etc am un chwe' mis. Ni ddylem taros hyd ar ol yr ethjhad, ond gwneyd ein dyledswydd heddyw. Yr wyf yn cynnyg ei ddewis yn mhen y mis.—Mr O. Ro- berts a gefnogai.—O'herwydd fod rhai yn pwyso am ei ddewis y noson hon. darllenodd Mr Owen Jones y rheol yn dangos nas gallent heb roddi rhvbudd i'r holl 'aelodau.—Yn yr ymraniad, yr oedd naw dros ei ddewis yn mhen y mis, 'a. phump dros wneyd mewn tri mis.—Yr odd Mr Robert Jones, ceidwad y farchnadfa, yn ymddi- swyddo, a phasiwyd i hysbysebu am Ù11 yn ei le yn mhen y mis. Hefyd. pasiwyd i roddi y gwaith ai ofynir oddiar ei law yn yr Ihysbysiad. —• Gwrthodwyd rhoddi benthyg yr Assembly- rooms- i gwmni i gynnal cyngherdd cysegredig ar y Sul. Y CARTHFFOSYDD.—Yr oeddis wedidal 117p oddiar Mr Phoenix, y cymerwr, am fod gwahaniaeth rhyngddo a'r certificate.—Y Cad- eirydd a eglurai pa. fodd yr oeddis yn gwneyd gyda hvn. Yr oedd y cymerwr yn anfon ei hawliad i mewn i ddechreu, ac yna yr oedd sur- veyor y cynghor yn myned yno i fesur y lie i edrych a oedd yn iawn; ae yr oedd gwahan- iaeth mawr rhymgddynt y mis diweddiatf. 475p oed'd amcangyfrif y snrveyor y mis diweddaf am y gwaith a'r defnyddiau, tra yr oedd hawliad; Mr Phoenix yn 500p am y gwaith yn unig. Dar- llenwyd llythyr oddiwrth Mr Phoenix yn nghvlch 117p. — Y Cadeirydd Cvnnaliwvd y pwyllgorau hyn nos Fawrth a nos lau, a. dym;, Mr Phoenix wedi gwybod cyn i'r mater ddyfod yn rheolaidid gerbron y cynghor. Yr wyf yn eondemnio <nvarth rhywrai o'r pwyllgor yn carlo fel hyn.—Mr Owen Jones: Yr wrf finnau yn eondemnio yn y modd llwymi waith rhai o'r yn cario allan fel hyn. Y maent Vf1 br .dycltu ymddiried. Cmnygiai iddynt ddyfod i d^eailtwriaeth (ryda Mr Phoenix yn nglyn a'r tain, sef bod iddo ef anfon ei hawliad i mewn ddydd! Sadwrn vn cvfarfvddiad y pwyllgor i-ehydol. ac fod iddo eu oael yn mhen. yr wyth- nos. Yr oedd y pwvsvTwvdd fod y gwaith yn cael ei wDeTd yn briodol yn gorphwys ar y surveyor. Fe ddylai fyned i olwg y lie bob dydd os yn bosibl, ac nid unwaith yn yr wyth- nos.—.Pasiwyd yr awgrymiad. Pasiwyd i'r pwyllgor iechydol edrych i mewn i fater y gwa- t haniaeth rhyngddynt, sef 117p.—Y Clerc a eg- lurai nad efe oedd wedi hysbysu Mr Phoenix o weithrediadau y pwyllgor. SWYDDOG MEDDYGOL.—<Ar gynnygiad Mr E. P. Jones, pasiwyd i ail-dctowia Dr J.n yn swyddog meddygol am y flwyddyn adyfodol. —'Diolchai Dr Jones ididynt. FFEIRIAU.—Daeth llythyr oddiwrth Gyng- •hor Plwyf Penrhy a deudraeth, yn nghylch cael cyfnewidiad yn nglyn a'r ffeiriau, gan eu bod yn myned ar draws eu gilydd. Awgryment roddi ffair Penrhyn Medi 26ain; Ffestiniog, Medi 27ain; ac un y Bala, Medi 28ain.-Pas- iwyd i Mr Lewis Richards gymeryd y mater mewn Haw. AMRYWION.—Daeth llythyr oddiwrth Mr R. O. Davies yn gwneyd cais am i'r cynghor roddi eu pres'ennoldeb ddydd Mawrth yn y sere- moni yn nglyn ag agpriad yr y*golion newydd- ion.—-Mr H. Roberts a gynaygiai ey bod yn myned yno gyda'u gilydd".—Mr Owen Jones a. gefnogai. ao awgrymai i bawb wneyd ymdrech i fod yn bresennol.—Mr J. Morgans a ddywedai na chai gyfle eto gyda hwy, gan ei fod yn svmud o'r ardal. Diolchai i'r trethdalwyr ac i aelodau y cynghor wrth y). —. Mr W. Owen a ddywedai fod yn ddrwg ganddynt ei golli o'u mysg, a. chynnygiai bleidlais yn dy- muno ci lwyddiant.—Mr E. Pritchard 3" gefn- ogai.—'Pasiwyd.—Daeth llythyr oddiwrth priod y diweddar Mr Owen Evans, yn cydnabod llyth- yr cydymdeimilad y cynghor a hi yn ei phrofed- igaeth, a diolchai iddvnt am eu caredigrwydd tuagat ei phriod. — Y Cadeirydd a ddyiminai flwyddyn newydd dda i bob un o'r aelodau.

Cynghor Dinesig Porthmadog. NOS FAWRTH.—Mr D. Morris, is-gadeirydd (yn y gadair). ARIANOL.—^Derbyniwyd y cyfanswm o 230p yn ystod y mis. Cyfanswm yr holl daliadau, 696p. Yn ffafr y cynghor yn yr ariandy, 1114p. NID LLWYBR.—Anfonaaai y cynghor ddy- muniad at Mr J. S. Hughes, Rheolwr Llinell Ffestiniog, yn nghylch sefyllfa y llwybr oedd yn ochr y llinell, o Cornhill i'r orsaf. Yn ateb, sylwai Mr Hughes ei fod wedi hysbysu y cynghor yn flaenorol mai nid llwybr oedd y lie y cyfeirid ato, ond rhan o eiddo y cwmni, ond ei fod, modd bynag wedi adda.w trwsio y lie. Yr oedd y lie y cyfeirid ato at gyfleusdra pobl y wharfs, ond ni chydnabyddid rhwymau ca hawl neb arall namyn Cwmni Llinell Ffestiniog.—Sylwai y Cadeirydd fod yr hyn a gyfeiriai Mr Hughes ato wedi ei dechreu eisoes. CAEL TAI NEWYDDION.—Yr oedd y cynghor diweddaf wedi pasio i Mr Jonathan Davies a Mr R. P- Lewis fyn'd i weled Mr Casson, fel goruchwyliwr etifedaiaeth Madog, ar hyn. Cafodd Mr Davies y cyfryw gyfle, a. rhoddodd i sylw Mr Casson ys hyn ddywedodd yn y cynghor diweddaf. Lla.wn gydsyniai Mr Casson, ac addawodd roddi sylw i'r cwestiwn. Yr oedd hefyd yn cyfeirio at ranau o'r dref y meddyliai y gellid gwneyd hyny.—Yn ateb i Mr Davies, dywedai y Clerc nad oedd un cynllun wedi dod i law oddiwrth Mr Casson eto. CYNNALIAETH HIGH-STREET.—Yr oedd y Clerc, yn unol a phenderfyniad y cynghor, wedi anfon manylion treuliau gwaith a chadwr- aeth High-street, swm y treuliau a'r derbyniada.u oedd yn ddyledus hyd 31 Mawrth, 1900, yn nghydag amcangyfrif yr arolygydd o'r swm oedd yn eisieu er ei chadwraeth dyfodol.—Yn ateb, anfonai Mr Casson yn ei lythyr, er ei alluogi ef i ddelio a'r mater y cyfeirid ato y dylid rhoddi yr hyn wariwyd am stwff at drwsio'r ffordd, cario, llafur, glanhau y llwybrau, &a. I gyfarfod a. hyn, cymhellid i'r Mri Jonathan DaTies a R. M. Greaves fyned i weled Mr Casson er egluro ido yr anhawsder o gael yr holl fanylion. Eg- lurodd Mr Davies fod hyn hefyd wedi ei wneyd, ac yn yr ymddyddan, cawsa.nt ar ddeall beth a feddyliai Mr Casson wrth gael mwy o fanylion. Golygai yn arbenig wybod y treuliau yn y lie uchod yn ei berthynas ag yn gyioharol a ritonau ereill yn y dref. Golygai yn mhellach weled y clerc ar hyn. Aeth Mr Davies yn mlaen, a dy- wedai y gofynasant am gynnyg Mr Casson ei hun ar y swm a faraai ef oedd yn deg ar hyn. Sylwai y golygid yn y cyt«nd«fe a wnaed ddeng mlynedd yn ol a'r etifeddiaeth i'r ffordd yn unol a. dymuniadau y rhan oedd ym byw yn Higk- street od yn deilwng o ffordd drefol, ac y golygid iddi fod eto mewn gwell sefyllfa na ffordd gwlad. Hysbyswyd mai 75p y filldir ofynid, tra. mai 60p delid dan yr hen gytundeb. Yr oedd 395p wedi eu treulio ami.—Wedi siarad pellach, pasiwyd yn unol fod y Davies a Greaves i fyned" i weled Mr Casson er ceisio cytuno, a dwyn adroddiad i gynghor dyfodol i'w gadarnha.u. Ni olygid iddynt gytuno yn derfynol. SYMUD Y TOLLBYRTH —Yn gysylltiol a.'r mater blaenorol, gwnaeth Mr Newell ddatganiad newydd o'r hen gwyn honedig am y niwaid a wna codi y doll am groesi morglawdd Madog i'r dref ac o'r dref i ac o gyfeiriad Meirionydd, a'r doll arall ar bont Birwet, rhwng y Penrhyn a. Thalsarnau. Ffafriai yn gryf" ddeis#bu y Cynghorau Sirol ar hyn.—Hollol unol oedd yr aelodau am y gwyn a'r haeriad wneid i'r dref, ond sylwai Mr Jonathan Davies fod rhai pethau qadd yn galw am iddynt ar hyn o bryd i bwyllgor i'w trafod..—Cydsy*ifryd a hyn, a golygid iddo, yn gystal a swm cvnnaliaeth High- street, gael ystyriaeth pwyllgor gwaith. Y NEUADD GYHOEDDUS.—Yr oedd ad- roddiad i'w roddi am y Neuadd Gvhoeddus a'r symud er adeila.du, wedi ei dynu allan, ond pas- iwyd i hyn hefyd i gael ei drafod mewn pwyll- gor. Y DRAMFFORDD 0 CHWAREL MOELY- GEST.—Darllenodd Mr Newell adroddiad o bwyllgor neillduol o argymhellion a'r ammodau a gynnygient i Gwmni Chwarel Borthygest er cael ei llinell drwy y dref i'r Borthfa, yn gystal a'r adeg y byddis yn gwneyd y cyfryw.—Wedi peth siarad mabwysiadwyd yr argymhellion. PARHAU YR UN FEDDWL.—Anfonai Cwmni Chwarelau Setts vr Iaxbill, Pwllheli a Minffordd eu bod yn parhau yr un syniad. ac nas gallent roddi 100 tun ell o geryg am y swm o Is ) y dunell, a gnnygid gan y cynghor. Y REILFFORDD I BEDDGELERT, &c.— Ffafriol oeddis eto i'r cydsynind cyfreithiol a ofynid er mwyn myn'd yn mlaen, ond golygid y ceir sylw mwy ar hyn mewn pwyllgor a drefn- wyd. yn srvstal ag ar faterion ereill. GWAHANIAETH BARN.—Yr oedd yn sefyll yn enw Mr Newell gynnygiad y "Private Street Works Act, 1892." i'w mab- wvsiadu, ac i ddod i weithrediad yn Ynyscyn- haiarn y laf o Ebrill, 1901. a chynnygiai hyny yn ffurfiol.—Mr Morgan Jones a ofynai beth a enillid trwy hyn, ac a oedd yn fanteisiol i'r dref ei mabwysiadu. Ni honai ef ei fod yn gwybod. —.Deallai y Cadeirydd y golygai Mr Newell a'r arolygydd mai mantais ydoedd i bawb.—Medd- yliai Mr Morgan Jones, os oedd yn fantais i'r cyhoedd, ei fod yn anfantais neillduol i'r unigol. Ffafriai ef beidio ei mabwysiadu.—Manylodd Mr R. Newell ar y manteision.—Dywedodd Mr Jonathan Davies y cefnogai ef Mr Newell er mwvn i'r ddadl fod mewn trefH. Mantais a feddyliai oedd ei mabwysiadu, yn iechydol, yn gystal ac er mwyn trefn.—Mr Newell a sylwai mai pell oedd ef o gymeryd baich yr etifeddiaeth a'i roddi ar y cyhoedd.—Sylwai Mr Jonathan Davies y buasai ef yn ffafriol i gael mwy o oleuni ar a olygid, ond deallai fod y ddeddf wedi ei mabwysiadu yn Ffestiniog, Pwllheli, a Chric- cieth, ond da fuasai cael manylion.—Y Cadeir- ydd A ydych yn gofyn am hyny heno ?—Mr I Newell: Gan fod rhvbudd wedi ei roddi dylasai yr aelodau fod wedi darllen yr Act..—Barnai Mr R. P. Lewis mai mantais a fuasai gwyntyllio y cwestiwn cyn ei benderfynu, a chynnygiai ef ohirio i hyn.—Mr W. Williams a gefnogai hyn. —Mr Morgan Jones: Hollol focfflkvwn wyf i'r cynnygiad hwn.—Cydsyniodd y Mri Newell a Jonathan Davies. Felly daw y mater yn mlaen eto.

I Cynghor Dosparth Deudraeth. DYDD MAWRTH'. — Mr W. Jones. U.B. (cadeirydd). DEDDF Y LLAETHDAL—Daeth hon eto i svl". Gofynid a oeddis wedi cael copiau o'r Ddeddf.—-Atebid eu bod.—Aed yn ddilynol i vs-tTried pwy a ddeuai dam.—Cynnygiai Mr R. "Richards ei mabwysiadu.—Cefnogai Mr J. P. Roberts.—Cynnygiai Mr D. Tegid Jones nad •^rldis yn gwneyd hyny. Ond nid oedd gefn- ogvdd a. phasiwyd ei mabwvsiadu. ADRODDIAD" YR AROLYGYDD.—Yr oedd trefniadau presennol at lanhau y dosparth i derfvnu air ddiwedd y chwarter hwn. Telid vn Harlech am flwyddyn i Mr John Roberts, 20p Penrhyn, 32p i Mr J. D. Evans; Trawsfynydd, 19p 19a. Gofynid yn mhob achos roddi i'r oil (IIi mis o rybudd mewn achos o derfynu neu ad- newyddu y cvtundeb.—Mertdvliai Mr J. P. Ro- berts a. D. Teriil Jones mai am flwyddyn y parhai pob contract, ac mai ite0" rrwahodd Yna, trefnwyd i rodd Thvbuddion, ond svlwid na- rwystrai hvn yr un rh ai i ail gyn nyg ami v gwaith.—Ymddiriedwyd i'r arolygrd t i wneyd hvn,.—Yr oedd cwyn yn Harlech am niwed a wnai dwfr yr "Afon Ddu" vno, a chyin- hellai vr arolygvdd gynllun i wella pethau. a'r T-frvw i'w anfon i svlw Cvnghor Plwyf Har- lech, i wneyd y gwelliant.—-Gofynai v derc a oedd rhwymau "ar y ygnghor i hyn.—^Barnai yr Arolygydd mai mantais i'r cynghor hwn a fyddai i'r gwaith gael ei wneyd.—-Sylwai yCIerc iod yn y He hawlisu personol yn gysylltiol a "Llyn y Fein."—Ymddiriedwyd i'r Arolygydd wneyd ym&iwiliaxiau. pellach, a dwvn adroddiad i'r cynghor nesaf. TELERAU.—Darllenwyd telerau Mr Henry Roberts( Pensyflotg, a Air J. D. Jarrett, am wneyd carthffos o'r Station-terrace, Trawsfyn- ydd, i fyn'd' trwy dir ddaliai y diweddaf.—Yn ateb i'r Cadeirydd, datganodd Mr D. Tegid Jones ei fam am y swm ofynid fel rhent blyn- yddol, ac y gellid gwTieyd y cyfryw trwy dir Mrs Lloyd:, yn Nhy Llwyd.—Meddyliai yr Arol- ygydd mai Is y flwyddyn ofynid fel taliad am yr hawl i fyn'd trwy y lie hwnw. Gofynid yn yr achos arall 1p yn y flwyddyn.—Gohiriwyd penderfynu nes gwneyd ymholiadau pellach. Y CYFLOG ETO. — Mr D. Tegid Jones a. faraai na ddvlid talu 3s i'r rhai a weithia dan y cynghor yn Nhrawsfynydd. Yr oedd llawer o amaeth-nyr na thalent fwy na'i bwyd i rai ohon- Tnt. Nid' annheg a fyddai gostwng eu cyflog i 2s 6c.—Yr Arolygydd a ddywedai mai teg iddo ef oedd amddiffyn y gweithwyr, ond os oeddynt hwy yn dewis gostwng y cyflog, yr oedd ef yn rhwvm o gario y cyfryw aJan.—Y Cadeirydd: Tueddaf fi i adael y mater i'r arolygydd. Y mae v nifer ohonom yma heddyw yn hynod fychan i fyn'd i'r cwestiwn.-—Pasiwyd i adael y mater i fam yr arolygydd. »

Cynghor DosparthUleyn, DYDD MERCHER.—-Mr T. E. Griffith (Beren), yn y gadair. AR OL.—Darllenodd Mr J. T. Jones restr o'r plwyfi oedd heb dalu. Yr oedd y symiau yn fa-wr.—Dywedodd y Dirprwy-clerc eu bod yn nyled yr ariandy o 98p.—Penderfynwyd erlyn oni thelir cyn pen pvthefnos. ADRODDIAD YR AROLYGYDD.—Rhodd- odd Mr Henry Roberts ei adroddiad. Yr oedd yn unol a phenderfyniad y bwrdd wedi ym- weled a Thanrhiwiau, Criccieth, a chael fod "Mr | R Davies wedi symud yr hyn y cwynid o'i herwydd. Oddigerth un, yr oedd diffygion y cwynid o'u herwydd wedi eu symud yn Llan- ystumdwy. Yr oedd yn yr un partli gwynion ereill. Rhoddid mis o amser i symud y diffyg. Bu yn Llithfaen er geled sut y cysylltid yno a'r brif garthffos ac eid yn mlaen yn foddhaol, ond nid oeddis wedi gorphen. Yn LIannor, yr oedd cwynion am sefyllfa dau dy a thomenau drwg- sawrus.—Pasiwyd i roddi rhybuddion am well- iantau yn y naill a'r llall.Bu yr Arolygydd yn Mhorth Gwylau, Penllech, lie y cafodd fod cytiau moch yn hynod agos i'r ty. Penderfyn- wyd anfon copi o'r gwyn.—-Cymhellid i'r arolyg- ydd ymweled a goruchwyliwr v Parch J. C. Williams-Ellis, yn nghylch dau dy yn Llanael- haiarn. DWFR I NEFYN A'R MORFA.—Anfonai Cynghor Plwyf Nefyn eu hargymhellion gyda golwg ar y cynllun cynnygiedig i gael dwfr glan i'r lie. Ymwnelai y cynllun a chael hawl i gael dwfr a gosod pibellau drwy'r fir.—Cododd Mr W R. Davies, yn unol a rhybudd o'i eiddo, i atw sylw at y mater, gan ofyn am i'r cynghor hwn gymeryd y mesurau angenrheidiol er sicr- hau y cyfryw. Perthynai y tir i Mr J. R. Wil- liams, Glan'rafon. Bu dau beiriannydd, y Mri Evans a Bowen Jones, yn gwneyd cynlluniau ac amcangyfrifon am y tir a'r hawliau a ddylesid eu sicrhau. Cymhellai Dr Fraser ofyn am bedair acer ar ddeg o dir. Yr oedd gwahanol syniadau am faint y tir oedd yn eisieu. Yr oedd y dwfr, pan y meddylid am ei ddadansoddi, yn gyfryw nad dyogel oedd i Dr Fraser ei gymeryd, gan ei fod yn gymysgedig ar y wyneb. Yr oedd yn rhaid agor ffos yn gyntaf oil. Yr oedd yn fater pwysig, ac yr oeddynt hwy yno wedi dad: i benderfyniad i geisio cytuno a Mr Williams, y tirfeddiannvdd, mor fuan ag y gellid.—Gofynai Mr O. G. Williams a'i ni ellid heb agor ffos gael profi y dwfr yn yr haf ar adesr r~ch.—Gofynodd Mr J. H. Parry ai Mr Williams oedd yr unig dirfeddiannydd.—Atebai. Mr Davies mai Mr Williams oedd yr unig un o bwys. Buont hwy mewn gohebuteth a rhai ereill llai pwysig, perchenogion y tir afon, a chaent hyd y dealiant bob cefnogaeth. Mantais bwysig yn ol barn Mr Davies oedd ceisio dod i gyd-ddealltwr- iaeth a. Mr Williams mor fuan ag yr oedd modd. —Tybiai Mr J. T. Jones fod y mater yn un pwysig, a ffafrai ef gael pwyllgor i'w ystyried a dwyn adroddiad yn mhen y mis.—Cydsyniai Mr W. R. Davies, oad gwasgai am gael hyn mor fuan ag y gellid.—Ategai Capten Roberts yr hyn ddywedai Mr Davies.—Pasiwyd yn unol i bwyllgor v ffyrdd, dau wareheidwaid Nefyn, ystyried y mater. GWEINIDOG AGOS A BODDI. Anfonai Cynghor Plwyf Abererch v llythyr a ganlyn: — "Yn y c-yfarfocl diweddaf, penderfvnodd y cynghor plwyf uchod fed cais i'w wneyd at y cynghor dosparth, a fod eu sylw difrifolaf i'w alw at fater y bont tros yr afon, ger Gorsaf Abererch, gan ei bod yn hynod o beryglus i'w chroesi fel y mae yn awr, ac yn gosod y cynghor dosparth a'r plwyf inewn 'stad beryglus iawn. Darfu i'r Parch William Jones, Enlli, ddydd Gwener diweddaf, pan yn dod o'r orsaf, syrthio i'r afon, a buasai wedi boddi, meddai, onibai i eneth facli Glanmorfa ei weled. Bu y gweinidog am amser maith yn ei ddillad gwlybion, ac yn y sefyllfa hono beryglu ei fywyd. Dymunir ar i'r mater gael ei ddwyn i bwynt ar unwaith.—Tros y cynghor, 0. Owen." —Ategodd Mr J. F. Roberts y llythyr, a rhodd- odd rai manylion am a.ddewid y cynghor plwyf o 30p. Disgwylid am cynghor hwn wneyd ei addewid, gan fod Mr Denniss, ar ran Cwmni y Cambrian, yn oedi nes clywed beth a fwriadai y cynghor dosparth ei wneyd.—Sylwodd y Cad, eirydd y disgwylid am ateb y Cynghor Sir hefyd, ac, felly, yr oedd pedwar o bartion a dyddordeb a, rhwymau ynddo.—Ychwanegodd Mr J. T. Jones fod Mr Evans, Broom Hall, hefyd i'w ystyried, fel tirfeddiannvdd, ac 'roedd yn bwvsig cael ei syniadau yntau. FFYNNON TOREFAES.—Anfonid o Gyng- hor Plwyf Meillteyrn gan Mr R. Griffith, yr ysgrifenydd, mai y penderfyniad y daethpwyd iddo oedd glanhau y a thacluso, ac os oedd yr 'ortfodaeth arnynt wneyd rhoddi rhwyllwaith haiarn i gau ac agor ar wyneb y.ffynnon.—Cyd- svnid a hvn, a phasiwvd i'w dderbyn.

Cynghor Gwledig Aberystwyth. j DYDD LLUN. Cynnaliwyd; cyfarfod a-r- benig o'r cynghor yn v Tlotty i apwyntio arol- ygydd iechydol am y cyflog o 105p. Yr oedd 44 o ymgeiswyr, yn cynnwys y cadeirydd pre- sennol ac is-gadeirydd y cynghor, a chyn^ad- eirydd a chyn-aelod. O'r Borth, ysgrifenai ym- geisvdd yn gofyn i'r clerc daflu ei enw i nfewn lluaws; nid oedd ganddo ond ychydiig gynuhwysderau, ac nidi oedd wedS gofyn i un- rhyw jielod am bleidlais. Bu yn astudio carth- ffooiia.e:th y Borth am ddeng mlynedd, a buasai yn dymuno cael cynnyg arno. —• Yn derfynol, apwyntiwyd Mr James "Hughes, 'Crosswood', ar 01 brwydr boeth rhynigddo ef a'r cadeirydd! ao is-gadeirydd y cynghor.

Cynghor Gwledig Gwrecsam. DYDD IAU. — Caed ymd'rafodaeth fywiog parthed penderfyniad gan y pwyllgor axianol fod oriau gweithio y gweithwyr ar y ffyrdd per- thynol i'r cynghor i'w newid fel y caent ar ddyd'd Sadwm nioswylio un o'r gloch, yn lie pedwar.—Cynnygiodd Mr George. Cromar fab- rwysiadi yr adroddiad.—•Cynnygiodd ,Mr C. Mor- ris welliant, yn caniatau i'r gweithwyr i adiael eu gv^iith am 12.30 ar nawniau Sadwrn, ar yr ammoii nad oeddynt i gymeryd ond banner aw r bob dydd i giniaw, yn lie wr, fel yn bresennol. Dywedodd f buiasent yn colli" 140p y flwyddfn os d'erbymd y penderfyniad.—Collwyd y gwell- iant drwy 14 pleidlais yn erbytt 10, a chariv yd y penderfyniad.

Cynghor Gwledig y Valley. DYDD MAWRTH.—Mr Thomas Lewis Grif- fith. U.H. yn y gadair. GWELLIANNAU YN RHOSNETGR. — Bu y gwelliannau yn Rhosneigr dan ystyriaeth, a chynnygiodld, Mr Gardner, ac eEiodd Mr J. N. Thomas, ifod y tir at led'u y ffordd i gael ei brynu, os gellid ei brynu am Is y Hath.—■Mab- wvsiadwvd hvn. IECHYD Y VALLEY. Rhoes pwyllgor iechydol arbenig y Vallev ei adroddiad, 131 ddy- wedai fod yr iechyd yn bur foddhaol o dan yr amgylchiadau. Y sty rid cyflenwad y dwfr yn annigonol. eaiwyd: hydi le cymhwys i ffyn- non, ao argymhe-llwyd codi pwmp yno.—Cvtun- wyd a'r cynnygiad llwn.

Cynghor Trefol Bartgcr. PARC YR ESGOB I'R GYFATHROFA. NOS FERCHER.—Dan lywyddiaeth y Maer. —Penderfvnwvd gwneyd paratoadau ar gyfer rhoddi rhyddfraint v ddinas i'r Cadfridog Baden-Powell pan ddychwel o'r rhyfel.—Dywed- odd y Mil. Savage ei fod wecfi derbyn llythyr oddiwrth gwmni y rheilffordd yn dyweyd eu bod yn bwriadu gwneyd gwelliantau yn yr orsaf rhagblaen.—Cvmeradwyai pwyllgor neillduol a benodwvd vn ddiweddar fod cais i'w wneyd am hawl i fenthyca 20,000p at brynu Pare yr Esgob, er gwneyd ffordd drwyddo, rhoddi rhan yn anrheg i Goleg y Gvfathrofa, a defnyddio heR balas yr Esgob yn swyddfeydd dinesig.—Gwrth- wynebid y cynllun yma. giia Mr R. Jones Ro- berts, yr hwn a ddywedodd fod trethi y ddinas yn barod yn uchel iawn,. ac na ddylid gwario cymaint o arian. Credai efe mai gwell o lawer fyddai cael pobl i gyfranu tuagat brynu y rhan olyTgid ei roddi i'r coleg, ac yna peidio prynu y rhan arall. Cynnygiodd fod y mater i'w droi yn ol i'w ail ystyried gan y pwyllgor.—Eiliwyd hyn gan Mr 0. Owen, a chafywd dadllled boeth ar y mater, ond o'r diwedd tynodd Mr Jones Roberts ei gynnygiad yn ol, a. derbyniwyd ad- roddiad y pwyllgor.—Dywedodd y Maer na fyddai y dreth o brynu y tir ond tua yn y bunt yn ychwanegol, a thelid mwy na. hyny o'r trethi gan y coleg a'i swyddogion. — Cymer- a-dwyai y pwyllgor arianol gyfnewidiad yn y dull o erchi nwyddau angenrheidiol gan y gwa- hanol adranau dan y cynghor, ac fod yr holl aichebion o hyn ailan i'w hanfon wedi eu har- wyddo gan y cyfrifydd. Cymeradwyent hefyd godiad o 20p y flwyddyn yn nghvflog yr ar- olygydd a chodiad yn nghvflog archwilwyr y llyfrau.—Gwrthwynebwyd y cynnygiad o roddi mwy o waith i'r cyfriydd"gan Mr T. J. Wil- liams, yr hwn a ddywedodd fod ganddo gymaint byth ag a allai weyd yn barod. Nid oedd efe yn erbyn codi cyflog yr arolygwr, ond credai y dylid gwneyd hyny yn rheolaidd. Gwrth- wynebai yn gryf, fodd bynag, y cynnygiad i roddi rhagor o gyflog i archwylwyr" v llvfrau. am y tybiai y gellid cael rhywrai ereill i wneyd y gwaith yn rhatach.—Ymosodwyd ar y cyfrif- ydd hefyd gan Mr Owen Owen, yr hwn a wrth- wynebai y cynllun o osod yr arcliebion dan ei reolaeth. Dywedodd ei fod wedi gwneyd cam- gymeriad neu ddau yn barod, ac na ddylid rhoddi gormod o waith arno. Heblaw hyny, tybiai fod y cynllun a gynnygid yn tueddu i fychanu'r swyddogion ereill oodd wedi arfer anfon archebion i'r gwalianol adraaau.—Eglur- wyd gan Mr Bayne nad oedd y cynghor yn bwriadu cymeryd dim o law goruchwylMfyr y gwahanol adranau, ond yn unig ddarpar fod cyfnf i'r holl archebion a anfonid allan i'w rhoddi. i'r cyfrifydd, fel nas gallai camgymeriad godi yn eu cylch. Wedi ychydig rhagor o siarad yn nghylch y mater, anfonwyd ef yn ol j'r pwyllgor i'w ail ystyried.—Gwrthwynebai Mr R. Jones Roberts y cynnygiad i godi cyflog yr arolygwr. Dywedodd fod" y swyddog hwnw yn gwneyd ei waith yn y swyddfa yn dda, ond nid oedd yn tybied fod y gwaith a wnai y tuallan mor foddhaol. Er engraipht nid oedd y ffyrdd wedi eu cadw fel y dylent, a chredai fod yr ar- olygydd hefyd wedi gwneyd camgymeriad gwaith dwfr.—Cynnygiodd nad oedd y cyflog i gael ei godi.—Eiliwyd gan Mr Owen Owen, ond penderfynwyd gyda mwyafrif mawr y cyflog.

Cynghor Trefol Pwllheli. DYDD MAWTlTH.—-O dan lywyddiaeth y Ma.er (Dr S. W. Griffith).—Wedi daorlleniad cofnodion y cyfarfod fblaenorol, gofynodd Mr Ivor Parry pa bryd y eeid y cyfarfod cyhoeddus yn nglyn a'r porthladd nod'dfaol bwriadedig.— Mr Anthony: Gyntedag y ceir y rhodd o Fwrdd y Llywodraeth Leol.—-Cynnygiodd Mr Anthony eu bod yn mabwysiadu adroddiad pwyllgor y gwaith dwfr. ia gymeradwya? mewn perthynas i'r ffermydd yn y rhanau tuallan i'r dref, fod y casglydd i gael manylion parthed prisiad1 yr oil o'r ffermvad rhwng Mur Uwymp a'r dref, er galluogi y.cynghor i wybod faint i godi oddiarnynt am ddwfr; hefyd, eu bod yn rhoi rhodd o 5p i John Jones, y foreman, am wasanaeth 'achlysurol mewn pertihynaB i estyn y gwaith dwfr.—Mabwysiadwyd yr adroddiad.— Oyflwynodd Mr J. E. Hughes adroddiad pwyll- gor y ffyrdd a'r. tramffyrdd.—Hysby«odd Mr Anthony, wrth gyflwyno adroddiad y pwyEgor arianol, fod y clerc wedli derbyn cheque o gym- deithas meiohniaeth dros y diffyg yn nglyn a. threth y tlodion, bod yn tynu allan cheque am y swm yn ffafr yr overseer. Byddai llawer ohonynt yn credu, yn ddiau, fed arian yn ledus oddiwrth Mr David Williams i'r cynghor, a pha.n aeth y llyfrau o flaen yr archwilwyr, cahfydd"\vyd fod 39p 168 yn fwy yn ddyledus, ao yr oedld y gymdeithas feichniol yn gyfrifol hvd swm nedlld'uol. Yr oedd v clerc trefol wedi gohebu a'r gymdedthas, ac wedi cael yr arian, fel na chollodd y trethdalwyr ddim. Yr oedd mwy wedi eidlderibyn y llynedd' oddiwrth y farchnad un fla/enorol, yr oedd y llyfrau yn cael eu cadw yn ddestlus gan yr arolygydd.—1 Galwyd sylw fod nifer o filiaubeb 00 talu i fas- nachwyr am eu bod heb anfon y papyrau arch- ebol biliau, fel y gofynid iddynt wneyd. —-Cyflwynodd Mr Anthony adroddiad pwyllgor yr adeiladu, a. dywedai eu bod wedi cyfarfod ymddiriedolwyr capel y Bedyddwvr. Pan gyf- arfuasant yr ymddiriedolwyr gyntof, nid oedd- ynt barod gyda'u telerau. Codai y mater mewn perthynas i'r neuadd drefol newydd. Yr oedd y telerau yn awr wedi eu hanfon i'r cynghor mewn llythyr gan y Mri Picton Jones ia Ro- berts, fel y rhai y cydsyniai yr ymddiriedolwyr i'r cynghor godi neuadd1 drefol newydd mor agos i'w capel ag a fwriadid. Yn gynfcaf, gof- ynent am iawn o 600p cyn symud yn mLaen gyda,'r adeilad, cadw yr hawl i gwaliau a. tho y capel yn uwch, y gorphoraeth i beidio unrhyw ffenestri a fyddai ar ochr iard y ffrynt y capel i'r neuadd. y gorphoraeth i dalu holl gostau yr iarchadeiladydd, cyfreithwyr, &c.. mewn perthynas a'r anghydweflediad, y cynnyg yn cael ei wnevd' os cydsyniai aelodau eglwysig y capel a'r Dirprwywyr elusenol lddo. Hysbysodd y cyfreithwyr, yn mhellach, eu bod wedi eu cyfarwyddo i ofvn -am archeb attalioH Os eid yn mlaen gyda'r adeilad cyn dod i delerau. —Sylwodd Mr Anthony nad oedd yr adeilad yn dod o fewn 11 troedfedd 6 modfedd i'r wal. Er pandàerhyniwyd yr hawliad uchod, yr oedd- is wedi cyfarwyddo y clerc trefol i wneyd ¡&fIll- holiadau parthed gwelliantau yn seler capel y Bedyddwyr, ao yr oedd ef wedi cael ar ddeall gan dri o bersonau cyfrifol Bad oedd gan bobl y hawl i festri y seler,. a chredai y cynghor y gallent brofi eu hawl.—Penderfyn- wyd fod y clerc trefol i anfon at y Mri Picton Jones a. Roberts i'w hysbysu 'fod hawl y Bed- yddwyr mor afresymol fel no ellid eu kystyried'. Penderfynwyd, yn mhellach. cael barn bar- gyfreithiwr ar yr holl achos.—Eiliodd Mr Ivor Pany eu bod yn derbyn yr adroddiad, a ub!1s- iwvd hplY, —• Penderfynwyd anfon manylion ychwanegol y gofynid am danynt gan y Bwrdd Masnach parthed y cynllun porthladdol.

Pwyllgor Heddlu Sir Ddinbych, Yn y cyfarfod chwarterol ddydd Gwener, y Capten Griffith Boscawen yn V gadair, dywed- odd Mr Lumley, cyn dechreu y busnes arferol, can anerch y clerc, fod tymhor, dros ba un yr etbolwyd y cadeirydd wsdidyfoà i ben yn y brawdlys chwarterol yr wythnos cynt, ac felly yo- oeddynt heb gadeiiydd.—Y Cadeirydd Yr ydych yn camgymeryd, syr. Etholwyd fi yn gadeirydd am dair blynedd ac nid ydyw Y11 dyfod i ben hyd Ebrill nesaf.—Dywedodd Mr Liunley fod yr aelodau i gynnrychioli yr nadon wedi eu hail-ethol yn y cyfarfod diweddaf, ac er yr etholwyd y cadeirydd vr adeg hono yr oedd yn awr yn anghymhwys i weithredu fel cadeir- y-dd.—Dywedodd" y Cadeirydd mai efe fuasai y diweddaf i gymeryd y gadair os nad oedd yn gymhwys l hyny, ond nid oedd tymhor y swydd yn terfvnu hyd ar ol etholiad y Cynghor Sirol. ac ar ol hyny yr etholid y cadeirydd.—Daliodd Mr Lumley i ddadleu y pwynt, ond dywedodd y cadeirydd ei fod allan o drefn. Apeliodd Mr Lumley at y clerc, a dywedodd hwnw fod hawl i'r cadeirydd barhau yn ei swydd hyd ddiwedd y tymhor o dair blynedd.—-Penderfynwyd ad- gyfnewid Neuadd Sirol, Dinbych, a derbyniwyd tender Mr Wheeler, Dinbych.—Pasiwyd y swm ° 2072p at dreuliau yr heddgeidwaid am y Ii chwarter dyfodol.—Adroddes- y Prif-gwnstabl fod lleihad yn y troseddau am y chwarter. Yn II ystod y flwyddyn bu 160 o droseddau gerbron y llvsoedd uchaf, a chospwyd 175 o bersonau. Bu 2509 o droseddau cyffredin, a chospwyd 2005 o bersonau. Gwysiwyd 29 o dafarnwyr am dori deddf cau ar y Sul a chaniatau meddwi, a chospwyd 19. Cvhuddwyd 945 o bersonau am feddwi. a 109 am droseddu ar y Sul.—Holodd Mr Lumley y Prif-gwnstabl parthed yr heddlu, <1 gofynodd a. ddiswyddwyd cwmtabl, ac ateb- odd y prif-gwnstabl "Do." Dymunai Mr Lum- ley wybod ar ba dir, ond tybiai y cadeirydd fod gan y* prif-gwnstabl awdurdod i ddiswyddo heb roddi rhesymau am hyny.—Dywedodd Mr Ed- ward Hooson y gwyddai yr .amgylchiadau, ae yr oedd yn foddlawn ar a wnaeth y prif-gwnstabl (cymeradwyaeth).—Dywedodd Mr Lumley y gwyddai yntau hefyd, ac yr oedd yntau yn fod,non (chwerthin a. chvmeradwyaeth). Pe buasai heb ei ddiswvddo ni buasai yn foddlawn (clvwch, clywch). II u. J,.— »

PWYSIG I HYSBYSEBWYR. Y CYLCHEEDIAD MWYAP YN NGHYMRU. LLWYDD PARHAOL "YR HERALD CYMRAEG,, vo CYNNYDD, 260,000. TYSTYSGRIF NEWICDD. Hyfryd iawn gan Berchenog Yr Herald Cymraeg"—yr Hynaf, Mwyaf, Rhataf, a uoraf o'r newyddiadnron Cymreig-ydyw I qaiw sylw at Iwydd cynüyddol a dihafal y papyr tra phoblogaidd iawn. Am gwrs o fiynyddau, nid ydys wedi arbed na thraul na thrafferth i wella Yr Herald Cyml aeg." Helaethwyd ef amryw droion. Argrephir ef ar well papyr; ac y mae yr iioll beiriannau o'r mathau diweddaraf. Ya _'ydfynedol, yr ydys wodi trefnu i'r cynn y -v newyddion, y riofelan, a'r orthyglau-i fod o flwyddyn bwy gilydd yn fwy the s 60 mjrywiol; ac felly yn fwy dyddorol i'r cyhoedd o bob gradd a dosparth. Dengys y Dystysgiit a welir isod nad y.iyw'r cyhoedd wedl bod yn hwyrfrydig nao yn anwadal yn ei chefnogaeth i'r anturiaeth. Er's hir amser, y mae swyddogion cy- hoeddus a masnachwyr Cymru wedi gwerth- fawrogi colofoau Yr Herald Cymraeg iff cyfryngau campus i Hysbysiadau. Eleni sif Yr Herald" yn uwcti nag erioed yn roarn y wlad. Eto, with ystyried v cynnydd pa-rhaol yn y cylchrediad", mae'r rerehenog yn hyderus ddisgwyl ychwanegiad dirfawr 1 11 y 1. yu nifer yr Hysbysiadau yn y misoedd dy- iodol. Er fod y cyichrediad yn ymeanga, ni wneit codiad yn y Prisiau am Hysbysiadau yn ystod y Jlwyddyn hon. Rhydd hyn fantais i'n hen gwsmeriaid ao ereill a ddymunent wneyd cytundebau ar benig am ofod, ac am fauau neillduol am hir amser, i wneyd bargeinion manteisiol. G waboddir hwynt i ymohebu a'r swyddfa yn ddioed. TYSTYSGRIF (CYFIEITHIAD). 9 a 11, Old Bank Buildings, Kastgate, Caerlleon, Medi 30ain, 1898. "At Berchenog yr I Herald Cymraeg,' Caer" narfon. Anwyl Syr, 11 Dymunaf sicrhau fod cylehrediad r Yr Herald Cymraeg' fel y dangosir gan lyfrau "cyfrifon y cyhoeddwr am y flwyddyn ddi- weddaf o'm harchwiliad (sef y flwyddyn yu diweddu Mebefin 30ain, 1898) o'i gymharn "a'r flwyddyn yn terfynu Mehefin 30am, 18S9, yn dangos "CYNNYDD o 235,984 o gopiau yn y 52 wythoos, neu, ar gyfartal- edd, gynnydd o ^38 ° gopiau yr wythnos. Mae'r cylehrediad yn myned "AR GYNNYDD PARHAUS, ac y ma& r cynnydd hwn yn dra amlwg yn yr amser presennol. Mewn gwirionedd, pe gwneid cymbar- iseth rhwng y chwarter diweddaf (yt-di- U weddu. Medi 30ain, 1898) a'r chwarter "cyferbyniol yn 1889 (yn diweddu Medi c, 30ain, 1889) fe ddangosai GYNNYDD ar G YFART ALEDD yn ol y radd o "FWY NA 200,000 o gopiau y flwyddyn. I Yr eiddoch yn ffyddlon, "E. NOEL HUMPHREYS, Cyfrifydd Trwyddedol. ——————————————————————————————' MPOMANT TO ADVERTISER^, LARGEST CIRCULATION IN WALES. CONTINUED SUCCESS OF j YR HERALD CYMRAEG.v | INCREASE 260,000 A NEW CERTIFICATE. The Proprietor of Yr Herald Cymraeg," dio Oldest, Largest, Cheapest, and Best ot ik,¡e Welsh Newspapers, has much pleasure Ii) calling attention to the continuous aDd nnp^rallelsd ^access of this old-establisbe-i favonrite, For a number of yer>rs, no effort or experuw has been spared to improve Yr Heratd Cymraeg." It has been several times ell larged. The quality of the paper has boon, hiiproved, and the very best printing apph. fiucea have been secured. Concurrently, tim nøWH and literary columns have been ,11- dered more and more fresh, varied, &Lie iiiterestiag to all classes of the publio. As will be seen from the Certificate pub tisbed below, the publio has been neiti-et, stow nor tickle in responding to the outoo, orise of the conductors. Business men have long appreciated thtt merits of "Yr Herald Cymraeg" as A medium for Advertisements. At the preoafei- time, it stands higher in the estimation < the Advertising World than ever. But i view of the continuously increasing circoin Sion of the paper, the Proprietor confide* anticipates a large increase of patronage in he coming months. Notwithstanding the advanoing circaia n, the Scale of Charges will not be ra' faring the present year. Those who dei,r,. contracts for spaces and special positiocu tr.. i I- periods should therefore apply at OW'\IT. I t the Manager. I CERTIFICATE. 9 and 11, Old Bank Buildings, Eastgate, Chester, September 30&h, I89& To the Proprietor of Yr Herald Cymratntv* Carnarvon. I Dear Sir, "I beg to certify that the circulation c& Yr Herald Cymraeg,' as shewn by tW publishing books for the last oomplotr-i: year of my audit (viz., year ended iOit* June, )898), as compared with the leem ended 30th June, 1889, shows an INC'T-B ASE OF 235,98.4 copies in the 52 weeks, or an average » increase of -4-,538 copies per vrmh. "I have regularly audited the books 06 • Yr Herald Cymraeg1 since the year 189-.1. The circulation has been » A CONTINUOUSLY IMPROVING ONK. Hand this improvement is very marked at the present time. In fact, if the comparison were made feat 14 the last quarter (ending 30th September. 1898) with the corresponding quarter ai > 1889 (eading 30th September, 1889), it J would shew an AVERAGE INCREASE at 11 the rate of MORE THAN 2(30,000 copier, per annum. Yours failhfcrily, » S. NOEL HUMPHREYS, M Qkartevod Aeoooi:tafi&v '> _l¿v,