Y Clorianydd

Bheilffyrdd Ysgsifa yn Sir Dref&ldwyn. RRODD 0 7000p GAN Y LLYWODRAETH. Boreu Mawrth diweddaf derbyniodd y Milwriad Pryce Jones, A.S., hysbysrwydd fod y Trysoriys wedi cytuno i roddi y swm o 7000p tuag at wneu- thur rheilffordd ysgafn o'r Trailwm. i Lanfair. Derbyniwyd y newydd gyda bcddhad mawr yn Nhrailwm, gan fod rhad rodd fel yr uchod yn sicrhau gwneuthuriad y llinell, yr hon a effeithia ar ranbarth aruthrol o wlad. Mae y cyfarwydd- wyr wedi gorphen y rhagbarotoadau, a dechreuir ar y gwaith yn bur iuarl

Crcstyngeiddrwydd y Eywyscges Louise. Pan yr ymwelodd y Dywysoges Louise ag Yn- ysoedd Bermuda sydd yn peiihyn i Loegr, yr ocdd trigolion yr ynys wedi penderfynu rhoddi derbyn- iad tywysogaidd iddi, ac yr oedd y tlawd fel y cyfoethog wedi parotoi i'w hanrhydeddu. Un diwrnod pan allan yn braslunio (sketching), obiegid y nia-0 hi, fel ei chwiorydd oil, a'r Frenhines ei hun, yn hofF o sketchio, daeth syehed ami, ac aeth. i ddrws'bwthyn bychan a gofynodd am ddwfr. Yr oedd yr hen wraig yn rhy brysur yn s:?iwddio crys ei gwr, a gomeddodd fyned i 'nol dwr iddi am, meddai, fod eisiau y crys yn barod i'r gwr fyned i'r ciniaw er anrhydeddu merch y Frenhines. ''Wei," meddai y Dywysoges Louise, ';rni orpliena i smwddio y crys os ewch chwi i gyrchu dwfr i mi." Ac felly y bu.

Pcblogrwydd yn Uchgaciban Hobson. CUSANU 165 0 FERCHED IEUAINC. Dyma fel y dywed gohebydd o New York: — Mae newyddiaduron y lie hwn yn cael cryn lawer o ddifyrwch allan o'r ffaith fod Lieutenant Hob- son, arwr y "Merrimae" yn Santiago, wedi cusanu dim llai na 165 o ferched yn Chicago, lie bu yn traddodi darlith ar y digwyddiad hwnw yn y rhyfel ag sydd wedi dwyn y fath glod a bri arno er. Ar tLerfya y ddarlith ymddengys i'r heddgeidwaid ofyn i unrhyw bereonau a ddymunent gael eu "cyf- lwyno" i'r swyddog dewr ddyfod yn mlaen, a'r rhai ddacthant yn mlaen i'w gusanu gyntaf oedd merched i Lywodraethwr hlae-norol Carolina Og- leddoL Yna qIiïhiood ysprydiastli cusanu ar fon- eddigesau eraill, ond ymddangosai Lieutenant Hobson yn leicio hyny. Cydiai yn Haw pob un o'i edmygesau a thynai hwynt ato, gan eu cusanu yg 11 yn senchog, a bll i anal un gael eu cofleidio ganddo hefyd. Y Cbdfridog M'Nulta ddarfu ei gynghori i gusanu yr olL Dodai y geiiethod tlysion eu dwylaw ar eu gwynebau, ond eaffent eu cusanu er hyny. Wedi i'r merched stopio dyfod yn mlaen, peidiodd y cusanu.

AfioEyddu y Pregethwr Tra yr oedd y Parch A. Sarjent yn pregethu I foreu Sabboth yn Nghapel y Wesleyaid, Brighton- road, Oroydon, bu i ddyn o wisgiad parchus ger- dded i mero yn dxystiog ac ymddwyn mewn mod'd anghyffredin. Ei enw oedd William Mer- cer, yn byw yn Helder-street, South Croydon. Pan ddaeth i'r capal, cymerodd ei le mewn set, pan oedd y bregeth wedi deehreu. Y funud hono dig- wyddai y pregethwT wneud y sylw fod corph y bobl, mewn ystyr ysgfrythyTol, y "tu allan i'r eg- lwys," pryd y llefodd Mercer allan, "Hollol iawn hefyd." Aeth Mr R. Biggs, un o stiwardiaid y capel, allan yn ddistaw i nol heddgeidwad. Wedi dychwelyd cafadd i Mercer rionyddu drachefn trwy waeddi "mai twyllwr" oedd y gweinidog. Dywed- odd hefyd "fod Iesu Grist yn pregethu yT Efengyl am ddim." Yna trowyd ef allan. Dydd Llun dygwyd y troseddwr gerbron ynadon Croydon, yn cael ei gyhuddo o aflonyddu gwasanaeth dwyfol. Datganodd y dyn fod yn ddrwg iawn ganddo am ei gamymddygiad, yr hyn a briodolai i effaith diod. Ar ei waith yn gwneud ymddiheurad gostyngedig a gaddo peidio gwneud yr un peth byth wedyn, gollyngwyd ef yn rhydd ar dalu 2s 6c o gostau.

Y Wialen yn yr Ysgol. DIRWY40 PRITATEIRAW. Yn Crewe, ddydd LInn, cyhuddwyd Arthur Samuel BraxaMI, meistr Ysgol Bechgyn Iarll Crewe yn Weston, o ymosod ar Ernest Ga^limore, wyth mhrydd oed, un o fechgyn yr ysgol.—Dy- wedodd y bachgen i'r meistr, am drosedd honedig, ei daro ar ochr ei ben gyda'i ddwm P-es disgyn o hono i lawr. Pan y cododd tarawodd ef drachefn gyda ffon an ei law, ac wedi hyny cymerodd ef ar ei liniau gan ei daro bump neu chwe' gwaith gyda'r gansen.—Tystiodd mam y bachgen iddi gan- fod ffwrymiau ar gorph y bachgen, a bod ei glust a'i fysedd wedi chwyddo.—Y Parch H. E. Smith, ficer Weston, a ddywedodd iddo archwilio y bach- gen a chael fod ei fysedd wedi chwyddo, y rhai na8 gallai eu huniani. Gwelodd y gwrymiau hefyd ar ei gornh. W rth ei groesholi, add ef odd yr er- lynydd iddo ddweyd wrth rai o'r plant mai cael gwasgu ei law yn y llidiart a ddarfu.—Gwadai y diffynydd yn llwyr bobpeth y gellid ei alw yn ym- osodiad. Yr oedd yr erlynydd yn fachgen drwg iawn, ac yr oedd ei dad wedi gofyn iddo ef ei geryddu. Yr oedd wedi ei gospi trwy ei daro ddwywaith ar ei law, ac yna ei roddi ar ei liniau gan ei daro bedair neu bum gwaith. Gwadai iddo ei daro ari ddwrn. Yr oedd y bachgen wedi dweyd mai yn y llidiart yr anafodd ei law, ond yr oedd ei fam wedi ei anog i ddweyd mai ol y gan&en ydoedd. Hefyd yr oedd y bachgen wedi dweyd mai y ficer oedd wedi anog ei fam i godi gwys yn ei erbyn ef. Dywedodd y diffynydd hefyd nad oedd y ficer ac yntau ar y telerau goreu a'u gilydd ers tair blyn- edd. Rhoddwyd tystiolaeth dros yr amddrffyniad gan amryw o blant yr ysgol ac eraill.— edi ym- gynghori yn hir, barnai y Faine fod y gosp a rodd- wyd yn ossnodol, a dirwyent y diffynydd i 28 6c ar "«u—-y cwbl yn lp lis.

ITewynu Plentya yn Mostyn. CYHUDDO BYD-WRAIG 0 DDYNLADDIAD. Dydd Lhm, yn y Glanydon Inn, Mostyn, cyn- haliodd crwner sir Fflint (Mr Richard Bromley) raith-ymchwiliad gohiriedig ar gorph plentyn o'r enw Lewis Clayton, mab Lewis Clayton, M&styn- square, Mostyn, yr hwn na fu fyw ond am wyth- nos. Ymddrngys i'r fam gael gweini arni adeg genedigaeth y plentyn gan hen wraig o'r enw Jane Parry, yn byw yn ymyl, yr hon am lawer o flyn- yddoedd oedd wedi gwasnnaethu fel byd-wraig yn y gymydogaeth. Yn ftiait ar ol ei entidigaeth daeth y plentyn i gael "convulsions," a ihoddodd yr hen wmiri iddo beth elwid yn "cinder tea," sef marworyn poeth irnewn ychydig ddwfr a thipyn o siwgr Ni roddid dim maeth-fwyd arall i'r plentyn hyd y dydd cvn ei farwolaeth, pryd y rhoddwyd tri thropyn o gin mewn dwfr iddo, ond yr "hwn nid Oll 11 oedd yn abl i'w gymeryd. Tystiwyd fod genau y plentyn wedi cau yn hollol, ac nis gellid cael gan- ddo gymeryd y gin a'r dwfr. Gofynodd y tad i'r fyd-wraig a gaffai alw meddyg i mewn, ond ni chytunai hi a hyny. Rhoddwyd tystiolaeth fedd- ygol gan Dt. J. Owen Jones a Dr. W. Owen Evans, Treffynon, y rhai wnaethent arehwiliad ar y eorph. Mynegasant fod y plentyn yn ei liwn elm, ac nid oedd dim i'w rwystro i gymeryd bwyd. Yr oedd yn debygol pe buasid wedi edrych ar ol y plentyn yn briodol y buasai yn byw. Eu barn hwy oedd i'r plentyn farw o "convulsions," a ddygwyd oddi- 3lch g3LTl ddiffyg maeth. Dygodd y rheithwyr ddedfryd i'r perwyl fod y plentyn wedi marw o »ewvn mai y fyd-^rraig oedd yn gofalu am y plentyn ac yn gyfrifol am dano; nad oedd y fyd- wraig wedi arfer gofal rheaymol i arbed bywyd 11 y plentyn ac os oedd y plentyn wedi cael rhy fychan o fwyd a sylw mai y fyd'-wraig oedd yn gyf- rifol. Dywedodd y Crwner fod hyny yn dyfod a dedfryd o ddynladdiad yn erbyn y gyhuddedig, ac yr oedd efe yn hoUol gytuno a hyny. Tra- ddodwyd y fyd-irraig i sefyll ei ohrawf ar warant ^crwner-

Marw Trwy lisian. Mewn trengholiad a gynhaliwyd dydd Iau ar I gorph labrwr o'r onw Charles Henry Deemer, o Dawley, ger Uxbridge, cafwyd mai flit o disian fu yn achos o'i farwolaeth. Yn y dystiolaeth dywed- •v\yd fod Deemer wedi tisian deirgwaith, ac wedi hyny syrthio i lawr yn fai-w.-Rhaid, meddai Dr. Bell, fod y tisian wedi cynyrchu dirdyniad mawr ac wedi chwyddo y stumog allan yn dost.—Ffaith brudd yn yr achos ydyw fod y trancedig yn gadael gweildw ac wyth o blant ieuainc, er budd pa rai y rhoddodd y rheithwyr i fyny y tal dyledus idd- ynt.

Gwraig yn Llosgi i Farwolaeth. Mrs Paddock oedd enw y wraig, yn byw yn Wirs- wall, sir Gaer, gwr yr h«n sydd wedi bod yn "goachman" am dros ddeugain mlynedd i Mr Ethel- ston, o Hinton (oadeirydd mainc ynadol Whit- church). Cyfarfu Mrs Paddock a marwolaeth ar- swydus yn fuan wedi i'w gwr adael y ty foreu Iau. Daeth i lawr at y tan i wisgo am dani. Pan oedd agos wedi gorphen, cymerodd ei dillad dan a phan y canfyddwyd hi yn mhen dwy aivr wedi hyny, yr oedd yn gorwedd wrth y drws gyda phob trnm o'i dillad wed,. llosgi. Yr oedd y corph mewn cyflwr dycluynllyd, a'r gwynebpryd yn anadwaen- adwy. Dr. Gwynn, yr hwn a alwyd i mown, a ddywedodd ei fod yr achos gwaethaf o losgi a wel- odd efioed.

Rhedeg Ymaith gyda Gwraig ei Gyfaill. ADYN ANNIOLCHGAR Llwyddodd Mr William Mathiaa, adeiladydd yn X ghaerdydd, i gael y lie o feddyg trigianol yn Nhlotty Caerdydd i Dr. John Richard Foster, ac ad-dalodd y doctor y caredigrwydd trwy redeg ymaith gyda gwraig Mr Matiiias. Dyma yr ystori adroddwyd gan Mr Mathias yn Llys Ysgariaeth, dydd Mercher, wrth roddi cais i mewn am ddi- ddymiad y briodas:-RhcddvrTd tystiolaeth bell- ach gan un oedd wedi bod yn heddgeidwad i'r per- wyl ddarfod iddo ef un ncson, wedi sylwi fod drws cefn ty Mr Mathias yn agored, fynedyno achuro. Darfu i ddyn roddi ei ben allan trwy ffenestr y-r ystafell wely, yr hwn a adnabu efe fel Dr. Foster, y cyd-atebydd.—Oaniatawyd diddymiad y briodaa, Mr Mathias i gael oadwTaeth y plant.

Ardalydd Mon a'i GI, Cafodd Ardalydd Mon ei ddirwyo i 20p a'r cost- au yn Lerpwl, dydd Mercher, am droseddu yr '"Importation of Dogs Order" trwy lanio bulldo-T Ffrengig yn Lerpwl, yr hwn a ddygasai drosodd o'r America. Yn y dystiolaeth dango&wyd fod yr ArdaIydd wedi pellebru at Fwrdd Amaethydd- iaeth yn mis Hydref, yn dweyd ei fod yn hwylio o New York ac yn dwyn bulldog Ffrengig i'w gan- lyn, dros yr hwn y gofynai iddynt anfon trwydded i'w gyfarfod i Lerpwl. Yr oedd y Bwrdd yn an- alluog i ganiatau y oaia hwn, gan nad oedd efe wedi anron y cais ar bapyr o apel ffurfiol, ac an- fonwyd y cyfryw ffurf-len i Lerpwl. Pan gyr- haeddodd yr Ardalydd yno canfyddwyd ef gan swyddog y Tolldy, yr hwn a ddywedodd y rhoddid y drwydded dros ddadforio y ci y diwrnod canlyn- ol, eithr ar y pryd nid oedd ond papyr apelio v. edi cyrhaedd.—Y twrne erlynol a ddywedodd fod yr achos yn un pwysig iawn, gan fod yr "Order" wedi ei gwneud er rhwystro i afiechyd gael ei ddwyn i'r wlad hon o wledydd tramor. Yno yr oedd yn bur gyffredinol, and bron wedi diflanu o'r wlad hon.

CynJlun Cenedlaethol mawr i Atal y Darfodedigaeth. TYWYSOG CYMRU YN CYNORTHWYO. DENG MIL A THRIGAIN YN MARW BOB BLWYDDYN, Yn Marlborough House, dydd Mawrth, cych- ( wynwyd mudiad cenedlaethol mawr, tan nawdd Tywysog Cymru, gyda'r amean o atal lledasniad y darfodedigaeth yn y wlad hon, ac yn y diwedd, to obeithir, i'w lwyr ddadwreiddio o'r tir, gan fod oddeutu 70,000 o bobl yn meirw o hono bob blwyddyn yn y Deyrnas Gyfun ol. Gdbeithir gallu cyrhaedd yr amcan trwy gyfrwng corph o fonedd- igion a elwir "Cymdeoithaa Genedlaethol er Atal Darfodedigaeth," i'r hon y mae'r physigwr enwog Syr William Broadl)-ont wedi ei ddewis yn gadeir- ydd. Llywyddwyd y cyfarfod. uchod gan Dywyaog Cymru, yr hwn, ar ol agor y gweithrediadau, a alwodd ar Syr W. Broadbent i wneuthur myneg- iad ar amcanion y gymdeithas a'i dull o gario yr amcanion hyny allan. Ar ei ol ef cafwyd sylwadau gan ddoctoriaid eraill o fri. Traddodwyd areithiau nefyd gan Ardalydd Salisbury, larll Rosebery, Syr Samuel Wilks (llywydd y Royal College of Physi- cians), Mr Walter Long, etc., oil yn calonog gy- mejadwyo amcan canir oladwy y nvudiad.

Mae eich Tynged wedi ei Seiio." "MWYNHAWN GAEL FY NGHROGI 0'00 AOHOS OHWI." 0 flaen yr ynad yn llys Gogledd Llundain, dydd Mercher, cyhuddwyd Herbert Elliott, a ddesgrifid fel "advertising canvasser," o anfon llythyr at Mr Frederick Dyall, aelod o'r Stook Exchange, yn bygwth ei lofruddio. Dywedodd Mr Dyall fod y carcharor yn fab i gyfreithiwr, a'i fod yn ei adwaen era blynyddoedd. Ar y 19eg cyfisol y tyst a dderbyniodd oddiwrth y cyhuddedig lythyr yn cynwys y brawddegau y ganlyn: — "Yr ydych wedi tori i fyny fy nghartref, fu unwaith yn un hapus; yr rdych wedi'm dinystrio mewn corph ac enaid a phooed-mewn pobpeth ond meddwl a synwyr cyffredin. Bydd i chwi farw o farwolaeth greulon: nid 008 dim all ei stopio. Mae eich tynged wedi ei selio. Am danat fy hun, 'does dim fuaswn yn ei fwynhau yn well na chael fy nghrogi dch achos chwi. Gyda phleser y disgwyliaf am y fath farwolaeth. Nafeddyliwch y bydd i md dreulwr Nadolig yn llwgu yn yr he- olydd, fel ag yr ydydh chwi wedi dymuno a go- beithio i mi fod—ie, wedi plotio i ddwyn y peth oddiamgylch. Na, bydd i mi. hyderaf, fod yn y gell gondeimniedig, mewn cynhesrwydd, cysur, a digon o fwyd." Mr Dyall a ychwanegodd mai creadur meddw, ffyrnig, ydoedd y carcharor, a bod amo ei ofn am ei fywyd. Yr oedd ef (y tyst) yn gyfaill i'w ddi- weddar dad, ac yn parhau eto yn (1Tfaill i'r teulu. Yr Ynad a draddododd Elliott i sefyfl ei brawf yn y Central Criminal Court.

"Nitb i Arglwydd Lcvat." MERCH I WEINTDOG CYMREIG MEWN HELBUL. Yn llys ynadol Bow-street, Llundain, dydd Llun, cyhuddwyd Catherine Louisa Lovat Fraser, 23 mlwydd oed ac heb drigfod aefydlog, o gaffaei dress gwerth pumpunit trwy chwareu trie. Yr oedd y garchares yn flaonorol wedi cael ei ohy- huddo yn Edinburgh o gafflael nwyddau trwy dwyll-esgusion, a dydd Sadwrn y gollyngwyd hi allan o'r carchar, lie y daliwyd hi yn gaeth am dair wythnoa am na fedrai ffeindio meichiau am ugain punt. Bron gyda'i bod wedi cael ei thraed yn rhydd cafodd ed hail gymeryd i fyny ar y cy- huddiad presenol gan Sergeant Collins, o Scotland Yard. Wrth i'r swyddog ei chyhuddo, cyfaddef- odd iddi gael y dress, ond gwadodd mai ei Uadrata a wnaeth. Sergeant Collins a hysbysodd Syr James Yaughan fod awdurdodau Scotland Yard wedi der- byn lluaws o achwynion a Lundain, y talaethau, ac o'r Cyfandir parthed ymddygiadau y ferch ieu- ane, ac yr oeddynt yn gofyn am gynorthwy cyf- reithiol. Yr oedd y garcharea wedi bod yn cario allan gyfreg o driciau twyllodrus ers tros ddeu- ddeng mis o amser ao wedi caffael canoedd o bunau trwy dwyll-osod ei hun allan fel nith i Arglwydd Lovat a'i bod wedi priodi un o deulu y Roths- childs. Bu i'r ynad rimandio y garohsrea, a chyfarwyddo childs. Bu i'r ynad rimandio y garohsrea, a chyfarwyddo í vmohebu a'r Trysoriys. I "Ymddengys fod y garcharea yn ferch i weinidog CVmreig, ac iddi am dyrnhor fod yn nurae yn un o yspvttai Llundain. Dywedir hefyd fod ei thad yn I frawd ieuengaf i'r boneddwr sydd yn hawlio eti- feddiaethau Lorat yn Yothnd. Honir iddi I hefyd godi nwyddau yn Edinburgh dan yr esgua mai Miss Fraser liorat ydoedd;, o Bewly Castle, Inverness hire.

Arglwydd Selborne ar Lwyddiant yr Undebwyr, ) Wrth agor dwb Ceidwadol yn Reading, ddydd Llun, cyfeiriodd Arglwydd Selborne at y Blaid Radicalaidd fel mewn cyflwr o annhrefnusrwydd tyrahorol, ond nid oedd wiw i'r Undebwyr adael i'w sylw gael ei dynu oddiwrth y ifaith fod y perygl i'r deyrnaa gael ei dantio eto yn bodoli, ac fel prnwf o hyn cyfeiriodd at sylwadau Dr. Spence Watson yn Birmingham. Yn ddiweddarach, wrth siarad mewn ciniaw yn y Neuadd Drefol, oefnog- odd Is-\ sgrifenydd y Trefedigaethau wladlywiaeth dramor y Llrwodraeth, a hawliai fod eu llwyddiant yn ddyledus i Gyfrin Gyngjhor unedig, a phlaid unedig wrth ei gefn. Nid oedd gan eu gwrth- wynebwyr ddim i'w gynyg ond Ymreolaeth a di- ddymiad Ty yr Arglwyddi, gyda gwladlywiaeth yn ol polisi Mr Labouchere. Daliai y iriaradydd yn mhellach fod ein cenhadaeth fel rhai yn oario baner gwareiddiad J11 Affrica a lleoedd eraill yn un y credai y wlad ynddi.

Bwrdd Cymod y Glowyr. ARGLWYDD JAMES YS DERBYN Y LLYWYDDIAETH. Mae Mr Thomas Ratcliffe Ellis, ysgrifenydd CymdeliJhas Perchenogion Glofeydd, a Mr Thomas Ashton, ysgrifenydd Cynghrair y --Vfwnivyr, wedi d-erhyn y llythyr canlynol oddiwrth Arglwydd James o Hereford, i'r hwn y gofynwyd fod iddo dderbyn llywyddiaeth y Bwrdd Cymod sefydlir rhwng y g:o-herehenogion a'r mwnwyr —"41, Cadogan-square, S.W., Rhagfyr 16eg, 1898. An- wyl Syrs,—Mae genyf i gydnabod derbyniad eich llythyr. Mae eich dewisiad o honof fel cadeirydd .ein Bwrdd Cymod yn golygu rhoddi i mi safle an- ihydeddus, ac felly mae genyf y pleser o gydym- ffurfio a'r cais geir yn eich llythyr. Rhaid i mi ddatgnn fy moddhad fod gallu i benderfynu cyd- rhwng y gwalhanol fa-ddianau yn oael ei roddi i Gadeirydd y Bwrdd dan reol XI. o drefn eich gweithrediadau. HWb y gbllu hwnw mae llafur y eacleirydd a'r holl Fwrdd yn aml wedi bod yn ddifudd.—Yr eiddoch yn ddiffuant, James 0 Here- ford."

Cyhuddiad Foenns yn Erbyn wyn- ysgolfeisf-rts, Tn Llys Ynadol Prestatyn, ddydd Mawrth, dygwyd i fyny Eveline O. Jones, cyn-ysgolfeistres yn Llanasa, Treifynon, yr hon a gyhuddid o gaffaei 8p 8s trwy dwyll-eegusion ga.n Mr T. Lean, gor- uchwyliwr mwnawl Llanasa. Erlynwyd gan Mr F. J. Gamlin, yr hwn a ddy- wedodd nad oedd efe yn gwasgu y cyhuddiad, a gofynodd am gael ei newid i un o "ladrad gaa bai- lee." Galwyd tystiolaeth i brofi ddarfod i'r ddiffyn- yddes yn mis Medi, 1897, pan yn sengl, logi organ deuddeg gini oddiwrth y London and Csmbrian Music Company, Rhyl, a ohytuno i dalu jini y chwarter hyd nea talu yr holl swm i fyny. Yn fuan wedi derbyn yr orgm bu iddi dalu un gini, ac wedi hyny priododd. Gan ei bod mewn eisieu bara beunyddiol, darfu iddi werthu yr organ i Mr Lean am wyth gini, ac ar y dderbyneb gosod- odd allan i'r offeryn gostio deunaw gini. Y DdiflPynes a blediodd yn euog; ac ar ei rhan gofynodd Mr D. C. Radcliffe (Rhyl) fod iddi gael ymddwyn tuag ati o dan Ddeddf y Troseddwyr Cyntaf, a dywedodd iddi gael ei dwyn i'r s-efyllfa bresenol trwy gael gwr na roddodd iddi amdaiffyn- iad na dim byd arall. Y Fainc (drwy y Cadeirydd) a ddywedodd eu bod yn ystyried yr achoa yn un poenua iawn, a'u bod yn gollwng y ddiffynes yn rhydd ond iddi fyned dan rwymau i ddod i fyny am ddedfryd pan "d arul

Pwy ydyw y Bbyddfrydwyr ? DYWED Y DUG ARGYLL MAI HWYNT- HWY SY'N EISTEDD AR FEINCIAU Y TRYSORLYS. Mae y Dug Argyll, mewn atebiad i gwestiwn yn nghylch a oedd unrhyw obaith cael "ail bobi" y Blaid Ryddfrydol, wedi ysgrifenu fel y canlyn at ohehydd: "Chwi a roddwch y teitl o 'Blaid Ryddfrydol' i ddynion nad ydynt ac na fuont erioed yn ei chyn- rychioli. Yr ydych yn anghofio fod holl ddynion goreu y Blaid Ryddfrydol, gyda'r rhai y darfu i mi wasanaethu am ddeng mlynedd ar hugain, wedi gwrtihryfela yn erbyn gwladlywiaeth Wyddelig newydd Mr Gladstone. Ni adawyd dim ond y gwehilion ar ol iddo. "Yr oeddwn i yn eu hadnabod oil yn bersonol, ac yn alluog i wybod eoi gwerlh yn lied dda. Ym- enydd ac asgwrn cefn y Blaid Ryddfrydol oeddynt Arglwydd Hartington, Mr Chamberlain, Mr Goschen, Mr John Bright, Syr Henry James, Ar- glwydd Selborne, yn nghydag ychydig eraill. "Y rhai a lynasant wrth arweinydd personol gyda ffyddlondeb cyfrwysgall, gan nad pa beth a wnai efe, oeddynt oil yn ddynion cydmarol is- raddol. Etc yr ydyoh yn galw y gwaddodion hyny 'Y Bliaid Ryddfrydol.' Ar ba ddamcaniaeth o gyf- ander plaid nid wyf yn gwybod. Rhaid ei bod yn un wrthun. "Mae y Blaid Ryddfrydol yn cael ei chynrychioli yn well ar feinciau presenol y Trysorlya nag y bu erioed o'r blaen yn fy amser i. "Y rh&i hyny 8fn awr yn ymhollti yn adrauau manach fy-bh-nid y Blaid Ryddfrydol mo honynt. Ni ddadiwyd hwy erioed wrth eu gilydd gan un- rhyw wiadlywiaeth ddeallfedig neu unrhyw eg- wyddor y gellid ei deffinio, a'u tynged yn awr ydyw canlyniad anocheladwy eu dechreuad an- hapus.*

CLmau Colledig Duges Sutherlrnd. PWY A'U LLADRATAODD I TYSTIOLAETH NODEDIG MEWN LLYS YN LLUNDAIN. Mown llys ynadol yn Ngorllewin Llundain, 1 dydd Marcher, rhoddwyd tystiolaeth ddyddorol yn dangoa pa fodd y gosodwyd y cwnstabliaid ar "drac" y gemau a ladratawyd oddiar y Dduges Sutherland yn Paris rhyw dair wythnos yn ol. Yr oedd y lleidr honedig-William Johnson, neu "Harry the VaJet"—wedi cymeryd ei le eilwaith yn y doc. Aeth dynes drwsiadus yr olwg i foes y tystion, ond ni ddatguddiwyd ei henw, ac adroddodd lawer o hanes Johnson a i grwydnadau, yn nghyda'r rhan chwareuodd hithau yn ei gwymp. Dywedodd iddi gyfarfod y c-archaror gyntaf yn Brighton yn Ebrili diweddaf, a'i bod wedi aros gydag ef mewn gwesty —hi yn talu'r biliau, heblaw rhoddi arian iddo ef. Ar ol hyny aethant i Ostend, lie y ceisiodd efe ei saethu. Yn ddiweddarach hwy ddaethant i Paris, lie cododd cwerylon drachefn rhyngddynt. Y tro hwnw hi a aeth i gwyno wrth yr heddgeidwaid; o'r diwedd bu iddynt yrowahanu. Yn mhen ych- ydig ddyddiau derbyniodd lythyr oddiwrth John- son yn dweyd "Y mae genyf bobpeth sydd ar- noch eisiau. Gadewch i mi eich gweled ar un- waith." Y diwrnod hwnw bu iddo ei dilyn hi i'w gwesty a dangoa y "stwff" iddi. Ebe fe: "Ed- iychwch ar hwn," a thynodd allan y gemau— necklace hir, diamond necklace, emerald ring, dia- mond collarette, yn nghyda modrwyau a phcrlau eraill. Efe a ddywedodd wrthi mai perthyn i'r Dduges Sutherland yr oedd y gemau, gan ychwan- egu "Aethum i'r orsaf i'w gweled i tfvrrdd. Darfu iddi fyned allan o'i cherbyd i siarad gyda rhyw ddyn aethum inau yno a chefais yr yspaiL Os am gaffaei gemau unrhyw un, rhaid i chwi aaal dros ben y forwyn." Dywedodd y tys* yn rah ell- j ach fod yr heddgeidwaid wedi cyrhaedd yno. Eis- teddodd y carcharor i lawr gan wtthio'r gemau i'w logellau. Edr/chodd y Ffrancwyr arno gyda chegau agored ac yna aethant ymaith (cihwerthin). Daeth hi drosodd i Lundain ac, wedi rhoddi hy»- bysrwydd i awdurdodau Scotland Yard, aeth i Brighton, lie daeth y carcharor ati « rhoddes iddi wertit tua 30p neu 40p o nodau. Ni ddarfu iddi ddweyd wrtho y pryd hyny ei bod wedi ei frad- ychu. Pan ffeindiodd ef hyny allan, galwodd hi yn garpen fudr a tharawodd hi ar drnws ei gwyneb. bu agos iddo guro ei llygad allan. Hi-a dreiodd ei gicio allan o'r ystafell, neu yn hytrach galwodd ar ei rnorwyn i wneud. Dywedodd efe wrthi ei fod yn myned i wlad dramor, ac na chaffai ei weled eto. Yn ddilynol galwodd yr Inspector Dinnie gyda 'hi a dangosodd iddi amryw ddarluniau, a phigodd hithau lun y carcharor allan du eanol. I Profwyd fod y carcharor wedi ei euogfarnu ar achlysuron blaenorol, a thraddodwyd ef i oefyll ei brawf ar y ajrhuddiad o ladrata y gemau,

Hen Gymrses wedi blino ar Fywyd. I "i BODDI EI HUN. Mr R. Bromley, crwnor sir Fflint, a gynhaliodd [ drengholiad yn y Dolphin Hotel, Wyddgrug, g, ddydd Mercher, ar gorph Margaret Jones, 69ain mlwydd oed, yr hon a gafwyd wedi boddi mewn casgen fawr at ddal gwlaw oedd grsylitiodig a'r ty. Oddiwrth y dystiolaeth ymddangosai i'r drancedig fod yn isel-ysbryd ers amser. Trigai yn Berth y Bee, ger Wyddgrug. Yr oedd yn di- oddef hefyd oddiwith feddaliad yr ymenydd. Yn hwyr noe Ssbboth hi a lithrodd allan o'r ty yn ddisylw; ac yii allien ehwarter awr wedi hynr, ]>an aed i chwilio am d-ani, canfyddwyd ei "hood" gerllaw y twb gwlaw, n sylwyd fod boos wedi ei osod ar y step a arwciuiai i fyny at y twb, Ar hyny edrychwyd i lawr i'r twb, ac gw#lid Margaret Jones mewn eefyllfa a axwyddai ei bod hi wedi neidlo i mewn thraed yn miaenaf.- Dydhwelwyd rhaii,]if:u-n ir perwyl ddarfod i'r dranc&dig gyflawni hunanladdiad pan mewn cyflwr o wallgofrwydd tros a'l-aer.

Sigwyddiad Aaghyfredin yn Abcrgele. SAETHU AT 1EILI. Mewn eisteddiad arbenig o ynadon Abergele, V, dydd Mercher, Mr Duncan Miller yn y gadair, yr oedd dyn oedranua o'r enw Ellis Hughes, Vale View-terrace, Abergele, yn eael ei gyhuddo o saethu at Wilkes Roberts,beili'r Cwrt Bach, gyda'r bwriad o wneud niwed chfrifol i'w gorph. Yr Erlynydd, yn ei dyatiolaeth, a ddywrdodd ei fod ef wedi derbyn cyfarwyddiad i atafaelu ar eiddo y carcliaror er cael allan o honynt werth 7p 10s 0 rent dyledua i'r landlord, ao yr oedd ganddo awdurdod i arfer grym os yn angenrheidiol er cyrhaedd ci amcan. Wedi cyrhaedd at y ty, darfu iddo ef a'i ddynion weled y carcharor yn sefyll ar ben y grisiau a arweinieat at y drwa, ac efe a cododd i mewn a chlodd y drws yn eu gwyn- ebau. Dywedodd ef (yr eriynydd) wrtho mai dyfod i nol y rhent yr oedd, a bygythiodd dori y drws os na thelid, yr ai'lan. Mewn atebiad, 11 ef- odd y carcih £ yn Gymraeg na ollyngai yr un o'r "diafiiaid" i mewn. Ar hyny aeth y tyst ati i deri y drws gyda bwyall. Wedi Uwyddo o hono 1 .8gor y drws, gwelai y carcharor yn sefyll mewn ystafeU ac yn anelu gwn ato. Clywodd ergyd yn cael ei thanio, ac yna teiimlodd boen arswydua yn ei law chwitli, yr hon oedd yn gwaedu'n dost. Ni ddarfu i'r carcharor siarad gair, ond tanio arno ar unwaith. Y pellder rhyngddynt oedd o bedair i bum' troedfedd. Y Ownstahl Rowlands 43yWedodd fod y carch- aror yn ymddangos yn hollol sobr. Dr. Peter Jones a ddywedodd fod gan yr erlyn- ydd arc holl poenus rhwng y fawd a'r bl-a.e-n-fyl3, oddeutu modfedd a hanei o hyd. Nid oedd dim bwledi yn yr archoll, yr him yn amlwg a aohoswyd gan "glancing shot." Yr oedd ochr ei got hefyd wedi ei losgi a'i ddryllio gan yr Traddodwyd y carchan/r i'r brawdlys, ond can- iatawyd meichiafaeth.

Methdaliad Pedwar o Amaethwyr .Jeyn. Yn llys methdaliad Porthmadog, ddydd Llun, gerbron Mr Thomas Jones (cofrestrydd), daeth tri brawd a chefnder i gael eu holi parthed eu meth- daliad. AOHOS JOHN JONES, TANRALLT. LLANENGAN. Yr oedd ei ddyledior. yn 1620p 18s 6c, yr eiddo yn 520p 7s ge, a'r diffyg yn llOOp 10s 9c. Mewn atebiad i'r Derbynydd Swyddogol Cynorthwyoi yd (Mr W. G. Williams), dywedodd y dyledwr ei fod yn priodoli ei fethiant i golledion mewn prynu a gwerthu anifeiliaid a marwolaeth nifer o aniftil- iaid. Yr oedd yn byw yn y Bwlch yn ogystal a Than'rallt. Yr oedd goriadau Tan'ralh gan Grif- fith Parry, yr hwn oedd yn eu cadw i Cadben Stewart neu rywun. Bu y tyst yn ffermio yn Riffley am 21 mlynedd. Derbyniodd 90p am stoc j Riffley, ond nis gwyddai faint o'r swm yma oedd wedi dalu trosodd i'w gyfreithwyr. Nid oedd wedi talu dim o honynt i'w wraig nag i'w blant na'i frodyr. Nid oedd ychwaith yn ddiweddar wedi gwneud anrhegion i'w fercli. Yr oedd y 90p wedi myned i'w ofynwrr, Cafodd fenthyg 200p o'r Metropolitan Bank, Pwllheli, ac yr oedd ei frawd Evan Jones yn un o'r meidhiafon. O'r 200p tal- odd lOOp oedd yn ddyledus arno i'r N. a S. Wales Bank, ac er mwyn cael mortgage ei wraig. Pan v cafodd fenthyg y 200p fe ddywedodd mai i brynu stoc yr oedd arno eu heisiau. Yr oedd wedi gOsOJ stoc Tan'rallt Tn rhestr yr eiddo i 306p, ond ni thalodd yr un geiniog am y cyfryw. C^tunodd a Cadben Stewart i gymeryd Tan'rallt. Aeth i weled Cadben Stewart i Borthdinorwig i gytuno yn nghylch y telerau. Anryddodd ef (y dyledwr) y cytundeb, ond ni chafodd gopi o honi. Yr i>edd y stoc ar briaiad a phenodwyd priawyr. Y prisiad oedd 237p 10s. Nid oedd wedi myned i feddiant o Dan'ralit cyn i'r prisiad gael ei wneud. Aeth i feddiant ydhydig cyn y 12fed o Dachwedd. Ni fu iddo ddefnyddio dim o stoc Mrs Parry. Pan aeth i Riffley nid oedd ganddo ddim ariap, a bu raid iddo fenthyca. Nid oedd wedi talu yn ol i'w frawd, ond yr oedd wedi talu Hog i Owen Griffith. Ni feddai y tyst 400p pan aeth yn feichia am 600p. Disgwyl yr oedd i bethau gyfnewid, ond yn lie hyny aethant yn waeth. Yr oedd yn gwybod nad oedd y meichiafon yn wertih arian. Nid oedd ef a'i frawd Evan Jones wedi cadw Ilyfrau cyfrifon priodol mewn perthynas i'r fasnach mewn anifeil- iaid. Nis gallai ddweyd pa fodd yr oedd wedi colli 200p mewn prynu a gwerthu anifeiliaid, ond bu iddynt golli 60p mewn un marchnad. Yr oedd y draul o fyw yn y Riffley yn fwy na dwy bunt yn yr wythnos. Yr oedd ei wraig yn ysgutores o dan ewyllys John Evans.—Gohiriwyd yr ymchwiliad. AOHOS EVAN JONES, BWLOH, LLAN- ENGAlN. Holwyd Evan Jones, sef brawd i'r dyledwr olaf, yn faith hefyd. Yr oedd ei ddyledion yn 1790p 15s 3o; eiddo, 274p Ss 10c; diffyg, 1516p 6s 5c. TT^nai mai achos ei fethdaliad oedd colled ar bryn- ia a gwerthiant Frongaer a cholled mewn gW'1'! anifeiliaid. Bu yn ffermio yn y Bwloh ers pedair iblynedd. Yn flaenorol i hyny bu yn Deugoch, ac hefyd yn Frongaer, Llanengan. Yr oedd ganddo 150p mewn Uaw pan yn dechreu ffermio. Bu yn masnaohu mewn gwartheg gyda'i frawd, John Jones, ond trodd yr anturiaeth yn fethiant, a chollodd oddeutu 200p yn y fasnach. Nis gallaii roddi manylion, am nad ydoedd wedi cadw llyfrau cyfrifon, ond gwyddai ei fod wedi colli 60p mewn un SWill gyda nifer < wartheg a anfonwyd i Leicester. Gwyddai ei fod yn fyr o eiddo i allu talu ei ddyledion yn 11 awn am. rai blyn- yddoedd, ond disgwyliai i bethau wella. Yr eedd yn feichiau i'w frawd, Jdhn Jones, mewn banciau gwahanol, am 440p, a throa beTSonau eraill am oddeutu 600p- Pan ddeallodd fod ei frawd John yn myned yn fethdalwr, gwelodd fod yn rhaid iddo yntau wneud yr un modd-—Gohiriwyd yr ym- chwiliad. AOHOS GRIFFITH JONES (BRA. WD ETO), BWIiCH. Llafurwr oedd y dyledwr hwn. Oyrhaeddai ei ddyledion i 601p 16s lie eiddo, 47p 198 6c diffyg, 553p 19s 5c. Priodolai ei fethiant i fyned yn feiehia dros ei frodyr a'i gefnder Owen Griffith. Ers pedair blynedd yr oedd yn ngwas«naetih ei frad Evan fel labrwr. Dywedai ei fod wedi ben- thyca lOOp gyda'r amcan o brynu lie byohan o'r enw Oreigir, ond yn He hyny rhoddodd eu men- thyg i'w frawd Evan Jon"Gohiiiwyd yr ym- chwiliad. AOHOS OWEN GRIFFITH (CEFNDER), CEFN, LLANENGAN. Yr oedd dyledion Owen Griffith, amaethwr, Cefn, Llanengan, yn 825p 7s eiddo, 205p 138 6c diffyg, 619p 138 6c. Bu yn ffermio yn y Cefn am y tair blynedd diweddaf. Ychydig cyn hyny yr oedd vn oario ya mlaen fasnach mewn jlo. Pryn- odd Oefn am 800p, gan fenthyca lOOp i'r pwrpas oddiar ci wraig, lOOp o'r bane, A 500p ar tar^gmge ac yr oedd ganddo oddeutu lOOp ei ltunayi. Yr oedd wedi benthyca oddeutu 500p i gyd, ae yr oedd ei dd gofnder, Evan Jones a John ionee, yn feichiafon." Yr oeddynt hwythau wedi myned yn fethdalwrr. Perthyn i'w wraig yr oedd dod- refn y ty. Yr oedd wedi colli tua 142p mewn dyledion drwg yn nglyn a'r fasnach lo, ac yr oedd gofynwyr yn pwyso arno.—^Gohiriwyd yr ym- ehwiliad. Ymddangosai Mr Alfred Ivor Parry d" y meth- dalwyr a'r Mri Wm. George, O. Robyns Owen, a Jv T. Howell* dros ofynwyr"

ARFWISGJ_MARCH0G. OHWEDL GARU NADOLIG, [Cymreigiwyd gan ri&didb.] I. "Felly ni hydd i chwi byth beidio a fy ngharu ?" "Byth, byth, tra y deil yr haul a'r lloer i dywynu uwch fy mhen Byth"—gan dremio o'i chwmpw, hyd nes y syrthiodd ei golwg ar yr hen arfwisg filwiaidd yn y gongl wrth dreed y grisiau, yr hon, os oes ar ddarllenwyr y "Cloriatiydd" eisieu darlun cy- wir 0 honi, bydded iddynt edrych y rhifyn am j heddyw, a chant ei weled ar uwchaf hysbysiad Mr Jacob Hughes. Manufacturing Chemist, Penartk, Oaerdydld. "Bjili 1" cbo hi unwaith yn rhagor, hyd nea y daw perchonog yT arfwisg yna yn ol i fywyd, ac iddo ef o'i mewn ofyn i mi beidie. A fydd i iiyriyiui eich boddloni chwi, Alun?" Yr oedd y ddau yn sefyll yn nghydi yn. hon Neuadd Maenor Eryri, ac yr ydoedd yn noBwyl hen wyl dedlwng y N adoLg. Yr ooddynt wedi bod yn dodi i fyny y byth-wyrddion, y hi yn cylymu y torchau yn nghyd ac yntau yn sefyll ar ysgol i'w goeod ar Iframau y pictiwrs. Yr oeddynt wedi dy- fod at y cwestiwn pwysig pa 10 y dodent y mistltw, a safent mewn cyfyng-gynghor. (yr diwedd pen- derfynwyd ei dldodi o dan y llusern a grogai yn y neuadd, yr oedd efe wedi dyfod yno er gweled a ydoedd wedi ei glymu yn gymwys, a thra y safai hi ychydig uwch ei ben ar yr ysgol, meddyliodd y buasai hwn yn gyfle da iddo ef ddadguddio peth o deimladau dirgelaidd ei galon wrthi. Cyn hyn nid ydoedd ofe wedi bwriadu dywedyd dim. wrthi hyd nes y byddai yn hvy sicr pa fodd y deuai yn mlaen yn New Zealand. Yr ootid cfe wedi bwr- iadu gofyn a wnai hi ysgrifenu ato ef weithiau, ac anion iddo eif newyddion carbrefol, dyna'r cwbL Byddai yn ddigon cadw i fyny yr hen gyfeillgar«- wch am enyd, hyd nes y gallasai ysgrifenu a dy- wodyd wrthi ei lwyddiant yn y fro bell, a gofyn allasai efe (lidychwelyd adref i'w hymofyn hi. Dyna ydoedd bwriadau Alun Thomas y noson gyirb tra yr ysmociai ei fygyn o'r cetyn cwta. Ond aeth ei holl fwriadau a'i gynlluniau gyda'r gwynt tra y syllai ar aeron gwynion y mistltw, a gwefus- au melus Kitty—wel, rhtw droedfedd fer pellach na'r eiddo ef. lOaiff y darllenydd ddyfalu beth neeaf. Ac yn awr yr oeddynt yn deehreu dyfod yn ol drachefn i fywyd rhagfdyeithriol, wedi bod am enyd yn mydl y mel a'r farddoniacth. Atolygai efe arm i ddywedyd wrtho, pan y gwelsom hwynt gyda'u gilydd gyntaf ar ddechreu ein chwedl, a ydoedd hi yn ei garu ef ychydig—leiaf erioed-a hi a gyfaddefodd ei bod nid ychydig, ond llawer iawn. Yr oeddynt yn sefyll law-yn-llaw ar risyn isaf y grisiau, yn hollol anghofus o'r ffaith y gall- a»oi rhywun ar unrhyw foment agor drws mawr y j ffrynt ac ymdori i mewn ar eu hunigrwydd. i. Yr oedd y tan yn llamu i fyny yn goch ar yr aelwyd lydan, yr oedd y boncyffion uchel yn cleo- ian ac yn ffaglu, yr oedd y llawr yn orchuddiedig o ddail celyn a brigau ftinidwydd a gwrhydau o linynau a wires mewn haner awr byddai yn rhaid iddynt fyned ymaith i dwtio eu hunain ar gyfer te. Ac eto yno yr eisteddent hwy, yn gwenu i wynebau eu gilydd, ac yn gofyn y naill i'r llall pa mor hir y parhai eu cariad. Troes Alun i gyfeiriad yr arf-wisg rhag ofn fod rhywun yn ymguddio o'i mewn, ac yn gwrandaw ar eu cyfrinachau cysegredig. Yr oeddynt hwy mewn digrifweh wedi decoratio ei helm a chelyn, ac edrychai yn anghydmarol. Na, nid oedd neb o'i mhewn yr oedd y pen yn wag—mor wag a phen llawer hurtyn heb fod yn mhell oddiwrthyt, ddarllenydd Nid oedd yn rhaid i Kitty ofni gwg na cherydd hwn yn awr, beth bynBgl, am am&or i 'ddyfod. Yr oedd Alun yn cofio yn dda, ac efe yn hogyn ysgol yn Eton, iddo ddychwelyd ar ei wyl- iau i Faenor Eryri; cofiai ddlarfod iddo y pryd hwnw ddarganfod toriad yn nghefn yr arf-wisg, wrth ba un yr oedd hinges er mwyn ei phlygu a'i symud ymaitb os y byddai eisiau. Yr oedd efe ei hun wedi bod yn ymgudddo o'i mhewn unwaith pan yr oedd cor llawen o honynt jen chwareu "mig" yn yr hen dy-"hide and seek" y geilw'r Saia y chwareu diniwed hwn. Wrth feddwl am y pryd meddienid efe gan ofn a chryndod. "A chwi a arhoswch am,d^naf fi hyd nes y deuaf I\dref 1 C-tllaf ddywedyd holl hanes wrth y Sgwejefr, a gofynrid.do adael i ni gael priodi pan y .gwnaf ddigon o arum." r_1 11 "0, ie 1 Y mae papa yn eich lecio chwi gwydd- och ei fod ef bob amser yn eich lecio I I "Ond*yn unig y buasai yn well ganddo ef i chwi briodi ei oar Thomas, eh 1 Ie, yr ydwyf yn gwybod." "Thomas druan! Ond wedyn yr ydych yn gweled, y chwi wyf fi'yn ei garo. nid ete," meddai Kitty, gydag ochenaid fechan. A rhywun yn dyfod gyda cfeunau didwrf fel oamau cath, ac wrth son am gath adgofir fi o ddar- luniad Dewi Havhesp o honi. I "Nith angeu, ffals a thyngajrl," a'r un hwn eto, heb fod yn anhebyg jawn i hono, a gerddai yn ddistaw aJladrataidd i lawr y grisiau, ac ynunion yn y dr-ofa efe a ssfodd i glustfeinie a gwrandaw ar ei enw ei hun yn cael ei adrodd.. Edrychodd i lawr dros y canllaw, ond'nis gallasai efe ond yn aneglur wneuthur allan y ddau ffigiwT ar y grisyn imf. Llithrodd y bachgen i. lawT o ris i rij yn araf- aidd a lladradaidd o hyd. Safodd am enyd etc a allasai weled a chlywed digon yn awr. Pan y darfu i swnly llestri te yn y pellder beri i'r c&r- iadon gyfodi i fyny yn svdyn mewn dyryswch a ohymeryd arnynt fod yn brysur gyda'r darnau gweddilledig o'r bythwyrddion, nid ydoedd yr hogyn mawr Thomas i'w weled yn unman. Yr ydoedd efe wedi dringo yn ol yn ddistaw (eto) i'r landing dywell, a'i wynet) yn orlawn o ddigllon- edd, casineb, a siomedigaeth,o blegid nid ydoedd y Faenor yn rhwym, a Kitty ydoedd etifeddes ei thad oedranus. A bethyn awr yr oedd efe newydd ei glywed: "Thomas druan !Ohwi wyf yn ei garu nid efe." Yli ofer y bu iddo efe fynwesu disgwyliad am yc etifeddiaeth. Dyma yr anrheg d iu oeddiy Noswyl Nadolig hon wedi ei dwyn iddo ef, bron yn yr adeg hefyd yr oedd ar fin llongyfarch ei hun fod yr Alun hwn ar hwylio o Brydain am byth, a phob nonsens yn ei gyloh a'i waith yn talu sylw i Kitty, ar ben. Do, bu ganddo y digywilydd-dra i siarad gyda hi. Yr oede yn myned i ofyn i'r Sgweier am ei gyd- syniad. Rhaid i hyny gael ei rwystro rywffordd na'i gilydd. Yr oedd ei evnrthr yn hen ffwl, yr hwn na wrthodai ddim i Kitty pan y dewisai hi ei hud-ddenu ef. Os y byddai iddo unwaith gyd- synio gallaaai efe fod yn alluog i roddi digqji iddynt i fyw ar ol priodi a chadw Alun adref. Rhaid iddo ef feddwl am gynllun i rwystro hyny. Yr oedd ganddb ef ddigonedd o ddylanwad gyda'r Sgweier; dylanwad y dyn diegwyddor ar wr di- niwed ei feddwl. Efe a aeth ato ef i'w ystafell ymwisgo cyn ciniaw tra yr oedd y Sgweier yn llawn ffwdan yn ceisio rhoddi ei gadaoh gwyn yn briodol am ei wddf, ao efo a'i cyfarchodd ef gyda gwyneb difrif. "Y mae amaf ofn, ewythr, nad ydyw Alun wedi I bod yn bihafio ynhollol ysgwar." "Eh, beth ?" Yr oedd y Sgweier yn dal dau ben y cadach—un yn mhob llaw 1 Syrthiodd o'i ddwy- law i'r llawr. "Alun 1" Disgynodd Thomas Lloyd i gadair yn yagafn, ao edrychai yn hynod ddigalon. "Yr ydwyf wedi dyfod i wybod ei fod yn treio oaru Kitty mewn ffordd ddirgolaidd." "Oaru Kitty, aie? Herwhela ar eich tir chwi, onide? Dewch, dewoh, peidiweh llaeau eich grodd. Wrth gwrs, buasai yn llawer -well genyf eioh cael chwi yn fab-yn-nghyfraith—"yr enw, y gwaed, a phobpeth felly—er y cwbl nid ydyw Alun yn un i'w ddiystyru. Yr oedd ei dad a minau yn gydysgolheigion. Piti garw oedd iddo gael ei goll- cdu gymaint gan yr ariandai rheiny yn Awstral- ia." "Ond nid ydych yn meddwl rhoddi iddo ef Kitty dros fy mhen, syr, ac yn gwybod fy nheiinladau, a phobpeth arall 1 "Nag ydwyf, yn aior. 0, nag ydwyf. Y ma. genych chwi y mawna gyntsf, ao yr ydwyf bob aniser wi addiaw hyn i chwi. Rhaid i chwi beidio cael eich taflu ymaith." "Yr hyn a deimlaf fi yn wetthred llechwraidd yn Alua"—w efe a aiaradai gyda difrifweh nodedig— Ilydyw,ei fod ef yn awr wedi siarad gyda hi, pan nad- oes ganddo yr un ffyrling i briodi. Pe y "bu- amai,efo wedi aroa hyd nea y buasai ganddo ryw- beth i'w gynyg iddi, yn lie cael gan Kitty i addaw ei hun iddo ni fydd yn rhydd i dder- byn oynygiad neb, ac efallai y bydd iddi farw yn hen. ferch. Nid ydyw yn deg i'w thynu i ym- rwymiad o dan yr arcgylchiadau. Y mae efe yn bihafio fd ffwl." "le, iio, fy machgen!" Yr oedd y Sgweier o'r diwedd wedi cael ei gadach gwddf i drefn, a throes ei wynob ato, gyda golwg un wedi cael rhyddhad -awr. ''Digywilydd-dra o'r mwyaf yr ydwyf yn ei alw. Dylid gadael y lodes fechan yn rhydd!" "Felly yr ydwyi finau yn meddwl, syr. Ond oa y rhoddwch chwi y cydsyniad y meddyliant ofyn am dano 17 "Y cydByniad 1 Jove! Na, nis gwnaf Ni chaiff ef Gadawer iddo ofyn L. Gall efe fyned ymaith a chasglu arian i briodi arnynt a dyfod yn ol wed'yn, oa y dewisa ef. Ao mi a ddywedaf hyny wrtho. Nis mynaf ddim ymrwymiad yn y eyfamifer. Yr ydwyf yn hollol o'r un olygiad a chwi. Yr ydych yn llanc synwyrol" Thomas—yr oeddych chwi bob amser felly." "Ni wnewch chwi grybwyll fy mod i yn y peth o gwbl, a. wnewch chwi," meddai Thomas, gan Tm- armud tua'r drwSJ i ymwisgo vn drefnusach. "Gall- ent feddwl fy mod yn ddrwg fy hwyl, a bydd iddynt eich parchu yn fwy pe yn meddwl eich bod wedi ei wneuthur o'ch bwriad eich hun." "Ac felly yr ydwyf felly yr ydwyf yn gwneuthur Beth yr andros ydych yn ei feddwl, eh? Gallaf feddwl fy mod yn alluog i drefnu fy mat-erion fy hun heb gael fy nghymell gan arall. Nid oes a wneloch ddim ag ef, syr; peidiwch a crwenieithio i chwi eich hun Fy mhenderfyniad i fy hun ydyw yn gyfan, a. rhaid iddynt ymfoddloni iddo ef. Nid oes dim arall i'w wneuthur." Ac felly y daeth o gwmpas, pan y siaradodd Alun a'r Sgweier Lloyd y noson hono, efe a gwrddodd a nag mwyaf annisgwyliadwy erioed. Cam Ivitty, aid Wei, nid oes llawer o newydd-deb yn hyny; nid efe oedd y cyntaf i wneuthur hyny. Pa beth oedd ganddo ef i fyw arno ar ol priodi? Eh, beth? 0, ie, gwyddai y Sgweier amgylchiadau ei ddiweddar dad yn llawn mor dda ag yntau. Yr oedd yn fusnes tra, anlwcus;r nid oedd neb yn fwv gofidus yn ei herwydd nag ef nid ydoedd neb i'w fcio. A alliasent ysgrifenu? 0, wel. Petmsodd Sgweier. Ysgrifenu? 0, efe a feddyliai hyny. Ond na, gwell peidio. Eisiau cael gwybod pa fodd y byddai pethau yn dyfod yn mlaen yn Nghymru? Byddai yn dro lied wael i'w amddifadu o hyny. Ie, boed iddo ysgrifenu wrth gwrs ni wnelai hyny lawer 0 ddrwg yr un ffordd na'r flail. Yna, pan y gwnai efe ffortiwn ac yn alluog i briodi, gallasai ddyfod adref wed'yn ac os y byddai Kitty yn yr un meddwl y pryd hwnw, pobpeth yn dda. Os na fyddaie yr oedd lodesi yn anhawdd i roddi coel arnynt-yna ynte nid oedd efe i roddi ei galon i lawr byddai digon o ddewis o lodesi glandeg iddo ef. Yr ydoedd yn dymor y Nadolig—adeg o lawenydd. Dylai pawb wisgo gwen yn awr, a. dal ei ben i fyny yn sytb. Dewch gyda fi i brofi drachtiad o gwrw brag haidd o'm bragiad i fy hun. Nid oes ei well tualltn i Faenor Eryri, ac y mae yn feddyglyn heb ei fath i roddi calon newydd o fewn un. Dewch yn mlaen ni chewch wrthod. A gadawyd Kitty druan ei hun—ni chafodd ady- wedyd gair, er cymaint a ewyllysiai. Gwahanwyd hwy gan y Sgweier yn y dull hwn—rhywbeth rhwng difrif a chwareu. Ychydig a wyddai v oariadon pwy ydoedd wedi gwneuthur y drwg. Yr adeg yma. y noson cynt yr oedd mor eu carwriaeth yn llyfn a gwastad heb yr un awel groes i'w darfu. Nid oedd ganddTnt yn awr ond edrych vn fud a distaw ar eu gilyda. pnd, er hyn yr oedd eu llygaid yn mynu siarad iaith eu calonau. "Hyd nes y daw eich perchenog chwi yn ol, onide, yr hen faohgen?" dywedodd v Sgweier, dan wenu jti gellweirus yn nghyfeiriad yr arfwisg, ond nid yn ddigon hyglyw i'r un o'r adau glywed. IL Anwyl Mr Alun Thomas,—A dyna ydyw y rheswm? ,Myfi a allaswn vn haws ei gessio. Nis gallaf ond yn unig obeithio y byddwch yn hapusach, a hithau yn hapusach nas gallaf fi byth feddwl bod. Y mae eich cariad yn beth diwerth. Myfi a ddylwn beidio gofidio am dano. Myfi a dd-lwn ewytlysio llawenydd iddi hi o'i feddu, ond nis gallaf ond yn unig dosturio wrthi hi. Peidiweh a cheisio ysgrifenu byth mwy ataf fi. Bydd i mi ddychwelyd eich uyth- yrau, os y gwnewch chwi. Yr ydwyf yn gobeitliio uo nas gwelaf byth mwy eich neb,- ni edrychaf byth arno,os y gallaf ei helpu, credwdh fi.—K.LLOYD. "Dyma Kitty yn chwareu ryw gast bychan del gyda mi eto I ydoedd y cyfan a allasai Akin ei ad- rodd, tra y daliai y llythyr yn agored ar ben ei lin- yr hwn lythyr ydoedd yr olaf o gyf res o lythyrau cyffelyb ag oedd ef wedi eu derbyn oddiwrthi er ei ynaadawiad. "Rhaid bod Kitty druan wedi gwall- gofi, neu fy mod i, neu eto y mae, rhywun yn chwareu lfwl a mi. Nid oes ond un peth wedi ei adael 1 mi i'w wneuthur yn y mater, a gwnaf hyny yr awr ar dydd hwn—heliaf fy mhethau at eu gilydd, ac af yn 01 i'r hen wlad i geisio dadrys v dirgelwch hynod hwn. Os yr arhosaf yma. i ysgrifenu neu wifro, bydd y Os yr arhosaf yma i ysgrifenu neu wifro, bydd y diafol yn sicr o fyned i'r bag post, neu ar y gwifrau, a throi fy ngeiriau'o chwith. Cymeraf y llong gyntaf gartref, a mynaf weled i waelodion hyn. Y Nefoedd a gadwo Kitty rhag cyflawni eto rywbeth mwy dych- rynllyd cyn i mi allu cyrhaedd ati Efe a neidiodd ar ei draed, a rhedodd i mewn i'r ty i bacio ei ''hortmanteau"—nid ydoedd amser i wneuthur dim rhagor. Cyn y nos yr oedd efe ar ei ffordd i Brydain, a'i ymenydd yn dal yn ddyrysedig. Glaniodd y 23ain o Ragfyr, ac yr ydoedd yn noswyl Nadolig pan y gwelodd ef gatitu y Faenor unwaith yn rhagor. Yr ydoedd yn dra hwyr. ao nid ydoedd efe wedi pellebru at Kitty ei fod wedi glanio, ac ni fuasai llythyr. yn ei chyrhaedd hi yn nghynt nag efe ei bun. A gwell oedd ganddo iddi beidio gwybod am ei ddyfodiajj liyd nes y byddai yn sefyll ger ei bron i hawlio gwybod ystyr y llythyrau rheiny o'i heiddo. Ymafaelodd rhyw ddiflasdod sydyn ynddo ef wrth feddwl am ei c-hwrddyd a phobl eraill yn agos. Pa j fodd y gallasai efe ei chwestiyno am yr hyn a ysgrif- odd, a'i chymeryd! i'w freichiau, a gwneuthur iddi gydna.bod ei ambeuon am dano ef?—Nis gallasai feddwl goddef ei ehywilydd, tra y Sgweier ac ychydig bobl eraill yn sefyll yn ymyl Yr oedd efe yn cerdded ar draws y pare, llo yr oedd yr eira ysg;ifn yn gorwedd yn grisb ar y gwellt- ) gla« a'r brigau coed; ac yr oedd ei galon yn llamu wrth weled yr hen le unwaith vn rhagor—cartref y ddynes a garai. Efe a safodd, tra yn gwnei;t'>ur oj ffordd at ddrws y ffrynt, chynsidrodd. \htk. Ld yno wasanaethyddion newydd, y rhai V.HA uu.v;:e ef, ac nas helpent ef i weled Kitty ei bun. Yr oedd drws yn yr ochr drwy y "conservatory" a'r "study." Gallfeai ollwng ei hun i mewn v ffordd hono, a myned ar ei union i ystafell foreu Kitty. Pe y owiduai a gwasanaethydd gallasai anfon oenhadwri ati i ddy- fod a i weled ef yno. Ond os nad ydoedd arferion Kitty wedi newid byddai yn ei hystafell foreu ar v prydnawn o flaen y Nadolig yn cylymu i fyny barseli. i dlodion y pentref. Efe a gerddodd oddiamgylch i'r drws yn yr ochr. Yr oedd heb ei fario, ao agorodd ar ei gyffyrddiad. Ni chymerodd iddo" fwy na moment i fyned drwy y "conservatory," ac i'r "study" fechan, yn cael ei goleuo yn egwan gan y tan. Yna efe a arhosodd mewn amheuaeth sydyn. Yr oodd yr ystafell wedi ei haltro. Edrychai fel j;e y buasai wedi cael ei neillduo at wasanaeth un per-son, yn lie teulu. Ei drem oddiamgylch ar y darluniau cynefin ,.T iddo ar y muriau a'r "inkstand" ar y bwrdd ysgrifenu a. ddanghosodd iddo ef pwy ydoedd yr un person hwnw. Rhaid fod Thomas Lloyd wedi cymeryd v study techan at ei wasanaeth ei hun, a'r peth olaf ILl" y ddaear oedd Alun Thomas ei eisiau, ydoedd syrthio i'w freichiau. Efe a lithrodd vn ol yn nghy ffrawd y darganfyddiad byehan, ac a darawodd yn erbyn y bwrdd ysgrifenu. Darfti i foes cloedig, vn herwydd ei symudiad trwsgl, syrthio gyda thwrf ar y ffender, a thori yn deilchion. Efe a wyrodd a chod- odd i fyny y darnau, ac o fewn un dror fewnol taraw- odd ar lythyr. Yr oedd hwnw yn hollol o'r un papyr tsneu glas a ddefnyddiai efe er vn ddiweddar i ysgrif- enu ei lythyrau gartref. Yr oodd efe wedi prynu ugain sheet o honynt,ac nid ydoedd yn hidio ryw lawer am v papyr ond meddyl- iai mal gwell ydoedd iddo ei ddefnyddio. Yr oedd efe wedi gofyn i Kitty yn un o'i lythvrau pa fodd yr ydoedd hi yn lecio y papyr, ond nis atebodd hi of. Yr oedd rhywun arall hefyd yn defnyddio y cytieivb bapyr yr oedd yn amlwg. Yn ddiarwybod braidd gada-wood i'w lygaid syrthio ar v sheet yn ei law fel y dodai hi yn ol yn nror y bocs. Pa beth ? Ei ysgrif- en ei hun oedd yn tremio arno ef o wynob y papyr glas teneu hwnw. Efe a adwaenodd mewn amrar.tiad ei lythyr diweddaf ei hun at Kitty Pa fodd yn y byd yr ydoodd ef- wadi dyfod yma i foes Thonwa Lloyd heb ei &mT;en? A ydoedd TIl boisibl dd&rfod iddi hi ei roddi iddo i'w ddarllen, i'w gadw, &'r go'riau cariadus yna o'i eiddo ef yn dew axio; halogrwydd ydoodd: i neb arall oi ddarllen! Rhuthrodd y gwa,ed i fyny i'w dalcen. Nis gallasai fod ya Thomas Lloyd rhaid mai eiddo Kitty ydoedd. Ond wedyn pa fodd yn y Dyd v gallasai ddyfod yma,? Efe a edrychodd i lawr ar T gweddill o'r papyrau, gan sa dal yn amos i oleuni v tan, er gweled beth oeddynt hwr., Biliau, cof-bapyrau, etc., a'r oil yn dwya ow y Sgweier Lloyd. Hefyd daeth o hyd i btpyr wedi ei linellu, ac "Alun Thomas'' yn agos i ddwsin o weithiau wedi ei vssjrifenu arno ef. Yr effid y naill ysgrifeniad ar ol v Tall yn dwyn o hyd fwy o debvgolrwydd i'w ddull ef ei hun o arwyddo ei enw. Fflachiodd y gwirionedd i'w feddwl fel moll- ten. Dyma, ynte, ydoedd yr eglurhad. Gwyddai yn awr mai i Thomas Lloyd yr oedd efe i ofyn am eglur- had, ac nid i Kitty druan. Llythyrau wedi eu llad- rata !—•twyll—llythyrau yn eu lie A ydoedd yn bosibl fod anfadwaith mwv melldigedig na hwn? Yr oedd Nadolig tra, thywyll ar ei ran ef Ownfieth i agoriad drws yn y pellder, a thwrf ei gan drachefn, iddo ef frawychu. (I'w gorphen yn y nesaf.)

-&10- JJUM.. NODION O'R I)EREUI)IR. ^erSS'lrna^in1:^ Tanysgrifiodd eglwysi Annibynol Cymru y swm 0 7324p at Gymdeithas Genhadol Llundain y flwyddjoi ddiweddaf, y md yw bywoliaeth Boukton, Penfjo, yn werth and 12p y flwyddyn, a Threlech, Myn^, ond lp yn chwaneg. L T x? TdUn,dain 1109 Iau rhoed ciniaw ffarwel i Mr •J. M. Maclean, yr A.S. dros Gaerdydd, ar ei fyn- ediad am dymor i'r India. Torwyd i swyddfeydd Mr James, shipbroker Abertawe, nos Lun, a lladratawyd boca arian' gy<Wr swm bychan oedd ynddo. Cafodd Mr George David, oyfreithiwrs Caer- dydd, ei benodd gan Fwrdd Masnach i fod yn swyddog derbyniol dros Gaerdydd a'r cylch. Bwriedir gosod i fyny yn Eglwys Gadeiriol Llan- daf gofgolofn gwerth tua 700p i'r diweddar Ddeon V aughan. Y cerfiwr fydd Gosoomibe John. • Costiai y stampiau ar y gweithredoedd cyfreith- loi oedd yn trosglwyddo Pare Cathays oddiwtth rn Bute i Gorphoraeth Oaerdydd y swm a 792p lOs. Y mae cofgolofn y Parch D. Daviea, hyw'el, yn mynwent Llanwenog, wedi ei hadnew- yddu. Cymdeithas Lndodwyr Deheudir Cymru a wnaeth hyn. Dydd Mercher agorwyd ysgolion newydd vn y Gilfach Goch gan Mr S. T. Evans, A.S. Oodwyd yr ysgolion hyn gan Fwrdd Ysgol LlandySodwg am goat Q 5585p. Agorodd Maer Oaerdydd nodachfa yn Y sgoldy Annibynol Hannah-afcreet, dydd Mercher. Riiodd- odd y maer a'r Cynghorwr J. Herbeit Oory 5p 'bob un at y dryaorfa. Y maa Cynidaithw Fasnachol Abertileri wedi penderfynu gwneud i ffwrdd a'r arferiad o roddi calenig mewn canlyniad i'r colledion mawrion a gafwyd trwy y sefyll allan diweddar. Y dull newyddaf o ddenu darllenwyT Seisnig ydyw rhoddi penawd Cymreig uwchben colofnau neillduol. Ale-,rn un newyddaadur Seisnig ceir y ddau benawd "Cbngl y Oymxy" a "Byr a Jilasue." Y mae Saesnee o'r enw Misa -4-eat, YegoI y Sir, Llanymddyfri, wedi dysgu digon o Gymraeg i ysgrifenu drama Gymreig ar "Y Ferch o Lyn y. Fan," a berffornud gan blant yr ysgol y Nadolig. Oynhaliwyd cyfarfod. haner blynyddol Cymanfa r, "a Bedyddwyr Saesnig Morganwg; a Ohaerfyrddin yn Penybmü-ar-Ogwy. Derbyniwyd adroddiadau ffafriol oddiwrth ysgrifenyddion y gwahaaiol ddos- barthiadau. Agorwyd nodaohfa yn Nghastellnedd dydd Iau, er oudd ysgolion yr Henadur Darks. Disgwylid y llwyddid i wneud 600p oddiiv-rthi, erbyn dirwyn y cyfrif i fyny.. Croesawyd Maer Casnewydd (y Cynghorwr T. H. Howell) i wiedd nos Iau gan aelodau Pwyligor y Llyfrgell llyM a'r Amgueddfa, i'r hwn bwyllgor y mae y maer Yll gadeirydd. Agorwyd cionfa yn Aberystwyth yr wythnos ddiweddaf i gyiiorthwyo plant a gweddwon y mor- wyr a gollwyd yn y llong "Eira," pan ar daith o Whitehaven i Cronatadt, rai wythnosau yn ol. Yn Llanelli, yr wythnos ddiweddaf, cynhaliodd yr Esgoh Owen wasanaeth eonffirmasiwn. Yr oeddi 242 o bersonau yno i osod y "dwylaw esgobyddol" arnynt, ac rn eu plith un hen wr pedwar ugain oed. Hysbyair fod Air T. Armor Jones, y basswr addawol a adawodd Caerdydd yn ddiweddar, ar daith yn awr gyda chwmni Cymreig yn yr Unol Dalaethau, lie, yn ol y "Drych," y mae vn prysur enill enw iddo ei hun. Penderfynodd Cynghor Trefol Caerfyrddin, yn eu eyfarfod diweddaf, i ddeisebu yn erbyn y cyn- ilun o ddwfr i Lundain. Eglurwyd y gellid tynu y gwrthwynebiad yn ol, of dar^'anfyddid na byddai i'r cynllun niweidio y manteision lleol. Bu hen lIT yn Nghasnewydd farw yr wythnos ddiweddaf ac arwyddion tlodi arno. Yn ei ysfu- fell cafwyd hyd i lyfr banc y llythyrdy, yr hwn a ddangosai fod ganddo droa ddau (rant o buaau yn y banc, ac nid oes hawlydd iddynt. Torodd lleidr i gapel y Tabernacl yn Llandeilo nos Fercher neu boreu ddydd Iau, a gwnaeth ym- gaia i dori i mewn i gwpbwrdd yn y set fawr, lie y cedwid arian ond ni lwyddodd yn ei yingais. Dyma yr ail waith i leidr dori i mewn i'r capel hwn yn dcliweddw.- Oynhaliwyd ymchwiliad gan Fwrdd y Llywudr- aeth Leol yn Merthyr dydd Iau, mewn cysylltiad a chais a wnaed gan y Cynghor Dosbarth Dinesig 11 1-1 ol i fenthyca y swm o 1115p i'r dyben o gau y carth- ffosydd yn Abervan-road, a gwneud rhai newydd yn mhellach yn en o Troedyrhiw. Orflwynodd Oynghor Coleg Caerdydd ddiolch- -nrwch cynes i'r Proffeswr Vaughan am ei wasan- aeth ffyddlawn fel aithraw mewn Saesneg yn y coleg am ddeng mlynedd. Y mae Mr Vaughan wedi ei benodi yn athiuw yn yr un ganghen yn Ngholeg Gwyddor Durham., Newoastle-on-Tyne. Hhanedig yw yr alcanwyr ar bwnc yr undob. Y mae y cwestiwn o ddau undeb eto i'w bender- fynu. Bu ysgrifenydd yr und-eb, Mr T. Phillips, yn anerch eyfarfod: mawr o alcanwyr doeharth Glantawe yn Mhontardywe y Sadwrn diweddaf. Gweithiodd y peirianau m y tro cyntaf era blyn- yddoedd yn ngwaith Worcester, Treforris, dydd Llun diweddaf. Dydd Mawrth yr oedd pedair o'r melinau yn gweithio. Symudwyd yr anhawsder gyda'r bechgyn yn ngwaith yr Hen Gastell, IJan- elli. Segur o hyd yw gwaith mawr Morewood, yn y lie olaf. A chymeryd golwg gyffredinol ar y fasnach alcan, ystyrir ei bod mewn sefyllfa iaehach ar hyn o bryd nag y niae wecti bod ynddi ers pum. niljT.edd. Bu dau o etifeddion i'r teitl Barwn. Abertawo farw o fewn tua blwyddyn. Dyn di-biiod ydyw y 1;anvil presenol. Efe ydyw unig fab arglwyddi cyntaf Ab ertawe o'i wraig gyntaf bu y mab nesaf (yr Anrhydeddus Aubrey Vivian), yr hwn oedd yr unig fib o'r ail briodae, farw yn sydyn, rhywbeth fel blwyddyn yn ol; bu y trydydd mab Ü-r Anrh. Henry Hussey) fanr, fol y cofnodwyd yr wythnos ddiweddaf. Efe a'r Anrh. Odo Vivian ydyw yr unig feibion trwy y drydedd a'r briodas ol&i.Vr Arglwyddes Abertawe gyntaf. 08 na bydd i'r barwn presenol briodi, a chael teulu, yr vmig un sydd yn dyfod i mewn i'r teitl ydyw yr Anrh. Odo Vivian, Imneddwr ieuanc tra addawol, ac i'r hwn y mae trigolion Abertawe yn dymuno oes faith. Y Mae amryw longau wedi cyrhaedd gwahanol borthladdoedd Deheudir Cymru yn ystod yr wyth- nos, a llwythir hwy a -11,0 gyda phob brvs. Y mae yr adroddiadau o'r allfoiion o lo o'r gwahanol borthladdoedd yn 5eheudir Cymru ,11. fia Tach- wedd yn dra dyddorol, yn gymaint a'u bod yn dangos allan y cynydd 11:awr y mae masnach wedi ei wneud er affiser y gefvll allan diweddar. Yr oedd y cyfa^wni o lo a allforiwyd yn 1,884,800 o dynelli, gy-ei'byn a 1,557,729 o dynelli am fi8 Tachwedd y lipic-(Id. Fel arfer, Oasnewydd sydd ar y blaen mewn allforio haiarn a dur. Yn ystod y flwyddyn y mae Cs/sxiewydd wedi allforio 9209 o dynelli o haiarn a dur, Caerdydd 28,405 o dynelli, no Abertawe 6735 o dynelli. Parha y fasnach m:Il glo yn fywiog, a'r prisiau yn gadarn. Oed- wir y gweithfeydd haiarn a dur ar lawn waiih, ac y mae y rhagolygon am fisoedd i ddyfod yn dra ch alonogol. Arrjraphwyd a Cliyhoeddwyd dros y North Walee Chronicle Company, Limited. gan David Williams, yn y "North Wales Chronicle" a'r "Gwalia" Pnnt- ing Works, Caxton House, High-street. Banger, yc Mhlwyi Banger, yn Sir Gaernarfon ac yn Swydd- fa v "Ciorianydd." Bridee street, i^angefiu, Y\& Hhlwvf Llanfefni. S'ir Fon.v", Jo 1 j 1 VV«Hi Dydd Iau. Rhagfvi 29ain, 1833.