Y Clorianydd

COUNTY OF AKSL^SSY. SALE OF VALUABLE FHEEBOLD PROPER TIES situate r,-e ir REl) WHARF BAY, BENLLECH, <2 UHOSNEIGR. MESARB W. DEW & SON are instructed to OFFER FOR SALE BY PUBLIC AUCTION at the BULL HOTEL, LLANO KFNI, Oil THURSDAY, NOVIMBKB 18tb, aT, TWO o'clock In I-The Res¡rlenep, Grounds, aDd Pacvccks corapfis^-ri in the GROES, situate midway bet wetu t«*uTr*et-t» ted Tj'uygoagi, overlooking the tea. i:e-r l'^nUnili. Lots 2. 3, 4 & 5, RALLT, CEI NEWYDD, MELIN Y TRAETH, CAb K LLYN, & LLAIN BACH. These lots ate beautifully bituit.ed, siopiati down to the chaimiuji Red Wn&rf Bsy, and com- mand rosijnificent mountain, wood and man me. So»»nery, stud 3tuud in this rxmlcl iA a district rapidly rising in pcpuiun.y aa u fasruooiibie seaside resort. In th* Parish cf TJ&cfajrmp.thaf&rueUh&r.—Lot | 6, RW,JS HETIIWR, eiosli Httdtna. with good I road frontage, situate drs*- to Cattfori,i>». • Lots 7 & B.-BU,!LLiNG Sla!ESkturmeri-i pa,,ts of Mynachlog). I- Lots taveiong read frontage.* tol&t main road from Ty'ngGngl to iloeJrd and are beautifully situated in Upper Beuhecb. Lot9. —QUILLET (iorLL, rjy part cf Myaaohlaz). Lot 10.—ISLAN (formerly part of fftynachkg). A charming let overlaying iici-l.och Bay and run- ning down to the beach. Lot 11.-tEYCOED, a email holding situate in a t;eautiful ipot. Lot 12.-M YNACHLOG (part cf;. This lot, l:ke the last, stands well. In Lianfaelog Parish. BUILDING PRO- PERTY at RHOSNEIGR. A valuable site lor Building Purposes. Particulars, Plans, and Conditions cf Sale may be obtaiced ot Messrs (TALK, £ >EI>DON & Co., Solici- tors, 29, Booth-street, Manchester at the Auction- eers' Institute, 57. Chancery Lane, London or oi the AUCTIONEERS, Bangor and Litndedno. 15843 COUNTY OF ANGLESEY. PENGWYDD, RHOSYBOL, Within easy distance of Amlwch, Rhosgoch, and Llanerchymedd Stations. IMPORTANT SALE OF FARMING STOCK, IM- PLEMENTS, etc. MR WILLIAM JONES has been instructed by Mr W. Cruer, who is relinquishing farming Pen- gwydd, to brLL BY PUBLIC AUCTION on the premises as above on WEDNESDAY,November 10th. 1897,the FARMING STOCK and IMPLEMENTS IN HUSBANDRY. Briefly comprising 8 excellent in-calf Milch Cows, to calve at early dates 2 prime fat Heifers, rising 3 year old; 15 capital yearling Steers and Heifers, 8 strong Ewes large breed, 12 Crossbred do., 10 Lambs fit for butcher, 1 middle-breed Tamworth Boar, 1 Sow, large breed to farrow early; 1 strong Cart Mare (aged), 1 useful in foal Hackney Mare (aged), 1 capital black Cart Gelding, rising 3 years old; 1 strong Bay Cob, 14.2 hands, rising 4 years; 1 pro- mising yearling Hackney Colt by King David, light running Dog Cart and Harness, 1 Riding Saddle, nearly new; 1 Lady's Pig-skin Riding Saddle, 2 Strong Carts with frames; old Cart, Cart Gear, iron disc Roller, Champion Plough, double Plough, aig zag Harrow, Chain do, new Mowing Machine No. 5 by Bamford, Scuffler, Grubber. Turnip Drill nearly new by Hornsby, Turnip Pulper and Slicer nearly new, Gorse Engine, Winnowing Machine, Chaff- cutter. 2 Nose Bags, 3 Iron Pig Troughs, 2 Stone do., 2 large slab water Troughs, 2 Cattle Cribs, Platform Weighing Machine and Weights, Water Car, Old Cart, Sack Truck, Geese Pen, zinc roofed Grinding Stone, Heel Rakes, Wood Feeding Baskets, new Wheel- barrow, Ladders, Pigeon Cote, 18 holes Set of Black- smith's Tools, Anvil, Bellows, etc., 2 Churns, Dairy Utensils, 3 Iron Bedsteads, 2 Oval Centre-Tables, Walnut and Mahogany; Portable Steam Engine 5 h.p., in good condition; all the Minor Implements and other articles too numerous to mention, also about 30 Tons of Well-Harvested Clover Hay. Sale to Commence at ELEVEN a.m. prompt. i Pensarn, Amlwch. 333 RHOSENGAN, RHOSGOCH. TACHWEDD 5ed, 1897, Bydd MR H. T. OWEN yn GWERTHU AR AUCTION yn y lie ac ar y dyddiad uchod yr holl Stoc. Manylion ar y Posters. Sale i ddechreu am 12 o'r gloch. Llangefni. 325 PEN RALLT, LLANBEULAN. MAE MR H. T. OWEN wedi ei gyfarwyddo gan Miss Edwards i WERTHU AR AUCTION, yn y He uchod, Dydd MAWRTH Nesaf, Tachwedd 9fed, 1897, Holl DDODREFN Y TY, yn cynwys amryw- iaeth mawr. Y SALE i Ddechreu am UN o'r gloch. 335 LLYSLEW, LLANIDAN. DYDD MERCHER, TACHWEDD 24, 1897, BYDQ MR H. T. OWEN vn Gosod, drwv ARWERTH- LANT CYHOEDDUS, HoU DIR GWAIR A PHORI y Fferm adnabyddus uchod. Dechreuir GOSOD am UN o'r gloch., 336 I COUNTY OF ANGLESEY. FARM TO BE LET FROM THE 13th NOVEMBER, 1897. AN Excellent Grazing Farm of over 230 Acres with Good Dwelling-house and Outbuildings, about a mile from Railway Station. Apply to Messrs J. Rice Roberts and Laurie, Soli- citors, Llangefni, Anglesey. 312 TY a GARDD AR OSOD yn Bethel, Maesyllan, Bodwrog.—Am fanylion pellach ymofyner a William Hughes, Glanygors, Bodwrog. 330 TO BE LET, GLANRAFON HOUSE, AMLWCH (lately in the occupation of Dr. E. T. Jones), with or without Stables and Coach House. Posses- sion may be taken November 13th next. Reasonable Rant.-Apply to J. Hughes, Frondeg, Amlwch. AR OSOD.—TV A L)WY ARD1.) yn Mynydd Bodafon i'w oscd »r yl3ego Tacbwrdd — Manylion \n Cioriacydd" Ofiict?, Ll><u»efni. 335 AR WERTH, COTTON FLOCKS a MILLPUFFS o'r ansawdd rhagoraf at wneud gwlau. Prisiau, a lic i 6c y pwys wedi talu'r cludiad. Samples am lc drwy'r post. Telerau, arian gydag order. Gor- ochwyliwr dros un o'r nrif wneuthurwyr yn Llocgr, O. Pritchard, 30, Llaneilian-road, Amlwch Port 318 YN EISIAU, BAKER. Dyn ieuanc.—Ymofyner a R. Parry, Grocer, Butchers' Arms, Bodedern. 334 YN EISIAU, Dyn Ieuanc Gweithgar, o Gymeriad Da a Sobr. yn gyncfin a cheffylau ac i fod yn Gyffredinol Ddefnyddiol ar Fferam.—Ymofyner ag X- Y. "Clorianydd" Office, Llangefni. 326 WANTED a GROCERY or MIXED BUSINESS in Country or Town. Must be old established and good going concern. Send full particulars to "R. J. "Clorianydd" Office, Llangefni 314 COLLWYD, rhwng Porthaethwy a Llanerchy- medd, SEL AUR, gyda dwy gareg ynddi, un yn goch a'r llall yn las. Gwobrwyir y neb a'i dug i .John Jones, Glasfryn, Twthill, Carnarvon. 332 RHYBUDD. HSVCH AR GOLL.—WEDI dod i'r Garnedd Uchaf, ger Rhosgoch, HWCH WEN wedi bod yn magu. Mae y cyfryw hwch i'w chael ond talu am ei lie.—John Jones, Garnedd Uchaf, Rhos- jgoch P. O., Anglesey. 329 RHYBTJFD. CAFWYD yn Tydciyn Jsaf, Alerei Bridge, EBOL A4 YN i i» I' o bw t fvii en. Ot- ria. tf o bya i'r ryiotlc-Rfid o'r mis Lwu, f'l erthir i dalu y <OWtMt. M.chwedd 2il, 1897. THOMAS ROBERTS. 339 ,QX&Ulji?-D YR HANKK GVVVL YN LLANGEFM. Y, n N FLTF, CV F.A. EFOD CYHOEPDUt' yn y penned Dr«-fr 1, Llangetri. lWIoI J-IJLN, I-ACE- ■WIDI- 8ffri, prn 8 SO o'r glooci. P-v-(-,bca Wdt^oo<!ir pob Matns.cl«r a'r Cyhoeddyt ty fTitrtinolVr Cyfar- fed a fhyi.yii titibyw awg:y Ui no.: u er lie rob dcabarth yn ydr-el. 337 J. II. fjONF Btll 7os er au a Town Crier ff 43: TBOMAS-BTBEET, HOLYHEALI A5- vcfk i cre on of Eceipt it £ 0p?rcer amen i Ul

AT mN GOSBBWrn Galarwr.—Ni<l ydych wedi cydymffurfio a'n rtfeol, sef rhoddi eich enw priori a'ch cyfeiriad Trrth eich ysgrif, ac felly nis gallwn ei chyhoeddi. Niwbwl'ch.—Nis gs-Mim dderbyn ysgrifan dienw.

Nodlon Amaetbyddol. Ar ddlwedd Hydref da genym fynegi fod yr amaethvryT wedi gwneud defnydd da o'r tywydd ;3afriol a fodoki yn ystod y mis, gyda'r canlynlad fod cyfran f--Yir o'r arwynebedd gwenith wedi ei ;'iau, ac y mae llawer o hono eisoes yr, dangos yn dda. yn y rhesi, gan fod blaendarddiad wedi bod yn hynod gyflyni y flwyddyn hon. Sicrlieir acer- iaeth. lawn o wenith y flwyddyn hon, o'i gydmani I a'r swm hauwyd yn ystod y tair hlynedd divredd- af ac os bydd i'r tywydd ffafriol barhau, a chwrs I prisiau barhau yn eu tueddia.d presenol, hauir aoeriaeth fwy o lawer yn ystod y mis presenol ac yn y gwar.Wyn.

Mai y cyflenwad o haidd yn awr yn helaethu yn fawr, fel y mae bob amser yn mis Hydref. Yr wythnos ddiweddaf dychwelwyd 203,604 o becaid- iau fel wedi eu gwerthu yn ol pris cyfartaleddol o 27s 5c y pecaid o 400 pwys. Yn yr wythnos flacnorol y cyfartaledd ydoedd 28s 9c, a'r wythnos cyn hyny 29s 10c.

Nid yn unig y mae y godrwr buan yn gvvneud mwy o waith mewn' amser penodol, eithr ca fwy o frasder yinenyn o'r un fuwch. Mae arbrawf, iiodT,vr pa un yw'r awdurdod uchel, Dr. Babcock, yn profi i'r effaitk fod y gwahar iaeth yn ffafr godro buan, ar dymhorau neillduol yn ystod llaethiad, mor uchel ag unarddeg y cant. Dylai pawb felly wneud ymdrech i ddysgu gwneud gwaith buan a chadw y piser llaeth i ewynu. Mae cyffyrddiad ysgafn hefyd, wrth gwrs, yn bwysig, ac ri ddylai y godrwr fod yn arw wrth ymaflyd yn y tethi, ond gwyr patvb cymhwys i fod o gwmpas gwartheg am werth tynerweh, tra nad yw pawb yn meddu gwybodaeth mor dda parthed gwaith buan.

Mae llawer iawn o anmherffeithderau anamlwg yn y ceffyl ydynt anhawdd i'w darganfod, ond pa rai ddeuant i'r amlwg ar ol y pryniad, par: ddig- wydd amgylchiadau i'w dangos yn eglur. Am y rheswm hwn dylid archwilio y ceffyl dan yr holl amgylchiadau cyfnewidiol posibl. Dylid ei dreio dan harness, yn y penffyst, dan y cyfrwy, ac yn mhob dulL Sylw sut yr a pan yn "bagio." Mae llawer llygad disglaer yn ddiwerth or belled ag y mae a fyno a'r golwg. Nid ymddengys rhai an- mherffeithderau eithr pan y saif yn llonydd. Dylid ei archwilio yn y ffordd hon i weled a yw ei osodia.d yn gadarn a sgwar, neu a fyddo yn ffafrio y naill neu'r llall o'i goesau. Mae y clustiau yn arwyddlun da o dymher ddrwg. Gwyliwch am liniau wedi eu anmharu, y rhai a arwyddocant du- edd i dripio.

Yr oedd Mr T. H. Elliott, ysgrifenydd Bwrdd Amaethyddiaeth, yn un or siaradwyr mewn cyn- hadledd o amaethwyr Ysgotaidd yn Edinburgh y dydd o'r blaen. Yn siarad ar benderfyniadau a basiwyd, dywedodd Mr Elliott fod penderfyniad a ofynai i'r Llywodraeth gyflwyno mesur i roddi effaith i argymhellion y Ddirprwyaeth Freiniol, gydag ychwanegiadau neillduol, yn gyn- rychioliadol o farn Mr Long ar y pwnc. Yr oedd Mr Long wedi dweyd wrth- ynt yn bur wyneb-agored y flwyddyn ddiweddaf, os oaffai le i'r mesur oedd ganddo yn barod, y byddai iddo ei gyflwyno mor fuan ag oedd bosibl. Yr oedd ef yn berffaith sicr fod yr hyn a ddywed- odd Mr Long y flwyddyn ddiweddaf yn dal yn dda yn awr. Yn argymhelliadau y Ddirprwyaeth Freiniol nid oodd unrhyw ymadawiad mewn pwynt o egwyddor, ac mewn perthynas iddynt yn gytundeb pur sylweddol. Y feirniadaeth o'r pen- derfyniarf basiwyd ydoedd na chynwysid cynygion eraill. Fel un nad oedd yn Sereddwr yr oedd yn ffyrnigo wrth eu hanallu i gario yr adranau syml heb ddadleuaeth hirfaith a gwresog ar fater- ion na.d oedd yr amaethwyr yn unedig arnynt.

Mae newyddiadur Canadaidd, o'r enw "Farm- ing," wedi bod yn galw amaethwr anffodus Pryd- aii4; Fawr i gyfrif. Ofnwn fod cyfran o wirionedd yn y dyfyniad hwn: -"Y trwbl ydyw y rhaid iddo I gael dilyn llinell o amaethyddiaeth yn mha un y I ca yn awr, ac a bery byth, ei guro yn ddidrugar- edd. Fel llawer amaethwr Canadaidd tybia mai ei brif gynlialydd ydyw gwenith, ac y mae ei ys- brydoedd yn arfer codi a gostwng fel y symuda pris yr yd i fyny neu i lawr. Ond yn ogymaint ag fod pris y gwor^th, ar y cyfan, yn myned yn is ac yn is flwyddyn ar ol bhvyddyn, y mae wedi ei ddigrdoni yn hollol. Y gwirionedd ydyw cymaint ydyw of allan o'r yxngyrch mewn tyfu yd fel mai prin y mae ei gnvdau ef yn ymyryd a phrisiau gwenith o gwbl; ac yn fwy na thebyg cenfydd y prisiau isaf pan fydd ei gnydau leiaf. Ac eto y mae y farchnad oreu yrl y byd am y pethau a all godi gydag elw (o'i gydmaru ag amaethwyr eraill) yn gorwedd wrth y drws. Mae Prydain yn at- gludo llaeth, ymenyn, caws,, hufen, firvvyt-hau, dofednod, wyau, a bwydlyqiau i radd enfawr, ac eto nid ydywr amaethwr Prydeinig yn cynyrchu eithr y "fraction" leiaf o'r cynyrchion hyn. Mor bell ydyw o fod yn farchnatawr pwysig yi-, nghyf- lertwad yr angenrhcidia-u hyn i'w farchnadoedd ei hun, fel y byddai i gynyrchu eithr deg y cant o'r I cyflenwad o'r angenrheidiau hyn a atgludir yn flynyddol i Brydain o wledydd eraill, olygu cyf- newidiad hollol yn ei ddull o ffermio. Paham r. chymer fantais o'i farchnad gartref ddigyffelvb am "Y gynyrchion neillduol sydd i ni, y Canadians, yn hollol anesboniadwy."

Rhyfeddol ydyw'r nifer o ysgrifenwyr a deim- lant fod angenrhaid arnyr,t ddweyd v,-rtli cu cyd- ddynion pa fodd i wnetid ffortiwn allan o weith- rediadau amaethyddol ar raddfa feclian. Dywed un gwr athrylitlifawr, er engraifft, wrthym sut i I wneud 200p y flwyddyn allan o acer o dir, a dar- luniap un arall y ffordæ fer i gyfoeth drwy "adtv ychydig ddwsinau o ieir. Mae lie i ofni fO d Y rhai. fwyaf o'r dysgedigion hyn yn nghyfiwr y dyn yn y tlotty, unig hawl pa un i hynodrwydd a or- phwysai ar y ffaith ei fod unwaith wedi ysgrifenu llyfr o'r enw "Sut yr aethum yn gyfoethog." Cana un pamphledyn foliant tyfu "mushrooms," alian p ba un fe ddadleua y gellid yn hawdd wneud elw o 500p yr acer. Yr ydym wedi clywed ari y fath bethau a "gluts" yn y farehaid, canolwyr, a gor-brisiau y rheilffyrdd, bob un o ba rai y rhaid eu gwynebu wedi i'r cynyrch gael ei dyfu.

Yn marchnad yd Uundain ddydd lilun yr oedd goiyn da am wenith SelEIig, ac yr oodd cyfiwr y samples yn uwch na.g arfer, a'r ans-awdd ga.n mwy- aS yn dda. Ychydig gvnygid am Is.i na 34s, tra. y ceid 37s am fathau cochion ne-Rydd, a 39s am v rhai gwyn goreu. Yr oedd gwenith tramor Is yn uwch am rai o'r rnathau Amerieanaidd, a 6c a.m y Hwoiaidd. Yr oedd haidd at fragti yn gadarn am beth o ansawdd fla, ond Is vi -t is am y mathaa cytfrgdm at fragu a haidd at fragu yn hynod gadam. Caed ychydig yn fwy am gcirch Ameri- canaidd a Rwsiaidd. Cedwid at lawn brisiau ind- rawn am y cnrn, tra yr oedd yr Americanaidd weitliiau 3c yn ddrutach. Dwl oedd ffa, tra yr oedd pys yn gadarn. Ar ddiwedd y farchnad yr oodd gwenith, indrawr', a cheirch lawn 6c Vl) ddrutach, Buidfl at fragu 3c yn ddrutach.

Cynghor Sirol Mon. 1 Cv nktJiwyd cyfatfod elfrtirterol y Cynghor uchod yn Neu add Llys y Man-adyledion, Llan- gefepi, ddydd Iau diweddaf, o dan lywyddiaeth Mi- Lewis Hughes, Y.H. (cariyirydd). Yr oedd hefyd yn' bresenol: —Y Parch D. Rees (is-gadeirydd), yn' bresenol: —Y Parch D. Rees (is-gadeirydd), yr Henaduriaid C. R Priestley, J. R. Davies, Samuel Hughes, W. R. Jones, Owen Griffith, Dr. John Roberts, a Thomas Williams, y Cynghorwyr Dr. John Roberts, Dr. Edwards, O. H. Foulkes, J. Moreton Prichard, G. J. Roberts, John Ed- munds, J. C. Jones, O. E. Jones, O. Ll. Jones, R. P. Jones, W. D. Jones, Robert Jones (Bryn Maethlu), A. McKillop, Robert Jones (Rhos- colyn), Rebort Lewis, Thomas Owen, Samuel Prytherch, William Prytherch, David Roberts, Kerry Roberts, Richard Roberts, R. W. Roberts, Hugh Thomas, William Thomas, John Williams, Thomas Williams, Dr. R. P. Williams, David Williams, Evan Williams, a J. Lloyd Griffith (clerc). Y DIWEDDAR FILWRIAD R, AP HUGH WILLIAMS. Wrth gynyg pleidlais o gydymdeimlad a theulu y diweddar Filwriad Williams, dywedodd y Cad- eirydd er nad oedd yr y mad awed ig yn aelod o'r Cynghor Sirol, eto cymerodd ran flaenllaw yn hyr- wyddiant buddianau y sir. Wedi i Mr John Williams, Llanfair P.G., eilio, pasiwyd y bleidlaia mewn distawrwydd. ARIANOL. Yn adroddiad v Pwyllgor Arianol, yn mhlith .y pethau eraill, sylwid, gan yr ymddengys i-lad oedd y cynllun er cyfuno Dosbarth Pysgodawl Mor y y Gorllewin ag eiddo Swydd Lancaster yn cynwys unrhyw ddarpariaeth yn cyfyngu cyfran y sir hon o'r treuliau i unfed] ran ar bymtheg o geiniog y bunt, fod clerc yr heddwch wedi rhoddi rhy- budd i glerc Swydd Lancaster, ac hefyd i Fwrdd Masriach, fod Cynghor Sirol Mon am wrthwynebu caniatad yr archeb. Felly, argymhellai y pwyll- gor fod y Cynghor i gymeradwyo gwaith y clerc, ac i dynu yn ol o'r cyturdeb. Cadarnhawyd yr argymhelliad, ar gynygiad Mr J. R. Daries, yn cael ei eilio gan Dr. Roberts. PWYLLGOR Y FFYRDD A'R PONTYDD. Oddiwrth adroddiad y pwyllgor hwn hysbysodd yr Arolygydd fod y Prolfeswr J. Morris Jones, Llanfair P.G., wedi Dwreasu am y pris arferol ran o'r clawdd o flaen ei dy newydd, ac fod ymddiried- olwyr capel newydd y Methodistiaid yn Llangefni wedi gw-reud cais am 39 o latheni o flaen eu capel. Caed! hefyd gais gan Mr Rice Rowlands, Mach- raeth Mills, Llanfachraeth, am 60 Ilath wrth ochr morfur y Valley, yn agos i'w ystordy, i wneud lie i lanio yd. Caed cryn siarad ar ai doeth ar ran y Cynghor oed(t gwerthu rhydd-ddaliad y cloddiau. Cynygiodd1 Mr Davies anfon y mater yn ol i'r pwyllgor. Cynygiodd Mr Moreton Prichard eu bod yn caniatau i'r apelwyr brynu cerig y waliau sirol yn ol 3s 6c y llath, ac os oeddyrtt yn dymuno adeiladu cloddiau ar safleoedd waliau y sir, fod ardreth flyn- yddol yn cael ei chodi. Cynygiodd Mr McKillop roddi i'r Proffeswr Morris Jones ac awdurdodau y capel yr un ragor- fraint a ganiateid i eraill yn y gorphenol. Dros welliant Mr McKillop, pleidleisiodd 13; a thros gynygiadJ Mr Prichard, 16. Penderfynwyd fod yr ardreth i fod yn Ie y Hath. ADDYSG GREFFTWROL. Argymhellai y "Technical Instruction Commit- tee" fod grant o lOp yn cael ei rhoddi i'r pwyll- gor Ileol yn Mhorthaethwy tuagat ddosbeirth at drawio; lOp i ganolbarth Caerirvbi tuagat hyff- orddiant yn y gwyddonau teuluol a cherfio ar goed; lOp tuagat hyfforddiant mewn cerfio ar goed yn Llanfaethlu; a lOp i'r pwyllgor lleol yn Amlwch tuagat addysg mewn coginio a cherfio ar goed. PWYLLGOR Y PWYSAU A'R MESURAU. Argymhellai Pwyllgor y Pwysau a'r Mesurau fod iddynt hysbysu am ymgeiswyr i'r swyddi o arolygwyr pwysau a mesurau, ac fod i glerc yr heddwch gyflenwi hysbysrwydd i bwy bynag a ddesyfai fod yri ymgeisydd. Hefyd argymhellent fod i'r arolygydd benodid roddi pedwar mis o bob blwyddyn at ddyledswyddau ei swydd, ac mai'r cyfiog fyddai 50p y flwyddyn, a lOp tuagat y cost- au. BENTHYCIADAU. Yr oedd y clerc wedi bod mewn gohebiaeth ag Ysgrifenydd Bwrdd Gweithfeydd Cyhoeddus er ceisio cael gwybod a roddent hwy fenthyciad at Wallgofdy Dinbych a'r adeiladau sirol yn Llan- gefni, yn ol 2 y cant y flwyddyn, i'w talu o fewn 30 mlynedd, a rhoed yr oliebiaeth geforor., y Cynghor. Dywedodd y Cadeirydd fod y Cynghor yn awr yn gweithredu ar fenthyciad gan y bane am dair blynedd, a'r cwestiwn oedd a fenthycient hwy gan y Bwrdd uchod yn ol 2^ y cant ai ni wnant ? Dyna oedd y telerau goreu allai y Cyrghor gael yn awr ganddynt. f Gofynodd Mr Moreton Prichard paham nas gall- dnt fyned yn mlaen hyd nps y caent yr oil o'r arian angenrheidiol (13,000p) gan y banc, ac yna I gael un benthyciad gan Fwrdd y Gweithrevdd, ac felly dalu ond un fee 1 ( Eiliodd Mr T. Williams, Llanerchymedd. I Cytunwyd a hyn. SYLWADAU Y BARNWR RIDLEY. Derbvniwyd llythyr oddiwrth Arglwydd Salis- bury yn cydnabod derbyniad penderfyniad y Cynghor parthed rhyw svlwadau wnaed gan y Barnwr Ridley yn Mrawdlys Beaumaris dro yn ol. "CERYDDU" Y BRAIN. Y r: nghanol chwerthin, darllenodd y Cadeirydd lythyr oddiwrth Gvnghor Plwyf Aberffraw, yn gofyn ar i'r Cynghor hwn wneud cais at y perch- enogion tir yn y sir i gvmeiyd pob mesur yn eu gallu i atal difrod mawr a wneit ix gnydau gan frain. Cytunai fr McKillop a'r llythyr, gaa yr achosai yr adar hyn galled a difrod. Y Cadeirydd: A ydych yn cynyg pleidlais o gerydd ar y brairJ, Mr McKillop 1 (chwerthin). MrMcKillop Na, nid yn hollol felly (chwerth- in). Credai Mr G. J. Roberts (Trefarthin) i'r gwrth- wyneb, fod rhy ychydig o frain yn y wlad, gan fod yr adar yn dinystrio y pryfaid oedd yn gwneud y p niwed gwirioneddol i'r cnydau, etc. Ni wi tied unrhyw archeb. DYLEDSWYDDAU CYNGHORAU SIROL. Darllenwyd llythyr oddiwrth gyfreithiwr Cyng- hor Sirol West Riding gydag adroddiad a phender- fvni?«d ar gwestiwn trosglwyddiad i Gynghorau Sirol rai o ddyledswyddau a chyfrifoldeb adran- au y Llywodraeth. Dywedodd y Clerc fod yr awdurdod hwnw eis- iau trosglwyddo peth o waith y Senedd a'r adran- au Llywodraethol i'r Cynghorau Sirol, yn eu mysg rai o alluoedd a dyledswyddau Ysgrifenydd y Wladwriaeth, Bwrdd y Llywodraeth. Leol, etc. Cynwysid y galluoedd hyn yn Mesur 1888, ond taflwyd hwy allan yri y pwyllgor. Sylwodd Mr Moreton Prichsrd fod Cynghor West Riding wedi cvmeryd cam oedd yn°dra angenrheidiol, un a ddylai pob Cynghor Sirol ei gymeryd, ac un a alwai rhywrai oedd yn bresenol hwyracn yn Ymreolaeth (chwerthin uchel). Er engraifft, paham yr oedd yn rhaid i Fwrdd y Llyw- odraeth Leol hwyso am dda.u dal neu fwy am fen- thyciad, pan y gwr,ai un y tro ? Pasiwyd i ofyn am gopi o'r llythyr i bob aelod o'r Cynghor. YR YSGOLION SIROL. Ail-benodwyd y personau canlynol ar gyrph llywodraethol Heol: -A1" Ysgol Llangefni, y Mri A. McKillop, W. Hughes Jones, ac O. E. Jones Caergybi, Dr. E. P. Jones, Mr W. R. Jones, a Mr Thomas Williams; Beaumaris. Syr Richard Williams Buikeley, Bar. a Mr Hugh Thomas; ac etholwyd Mr E. W. Roberts yn lie Mr T. W. Jones, yr hwn a ymddiswyddai. A ALL SWYDDOG DYCHWELIADOL DDYCHWELYD EI HUN? Dymunai y Cadeirydd gael barn y Cynghor ar y cwestiwr; a allai swyddog dychweliadol ddveh- welvd ei hun, pe byddai tymhor ei swyddegaeth fL-1 aelod o'r Cynghor yn terfynu yn ay;r, ac y byddai ef yn ymgeisydd yn yr etholiad nesaf, yn nilia un, yn rhinwedd ei swydd, y byddai raid iddo weithredu fel swyddog dyhweliad 011 Y Clerc 3s a all; gall fod yn ymgeisydd, ond nis gall ddyclwelyd ei hun. Nis gall sirydd fod yn aelod Seneddol dros ei sir ei hun, am y rheswm nas gall ddycbwelyd ei hun. Yn y diwedd, penderfynwyd i Mr Hugh Thomas (Beaumaris) fod yn swyddog dychweliadol hyd yr etholiad blyoyddol nesaf. RHEILFFYRDD YSGEIFN. Mown atebiad igwestiwn o eiddo Mr R. Jones (Bryn Maethlu) dywedodd y Clerc na wyd«iai ddtm yn swyddogol am y rheiliiyrdd ysgeifn. Dywedodd Mr Hugh Thomas fod yr hyrwydd- 11 y wyr wedi rhoddi T cais am y rheilfforcfiL i mewn. Ar ol hyny, bydd i'r Llywodraeth gynal ymchwil- iad, a dylecfcwydd y Cynghor Sirol fyddai bod yn bresenol i mddi tystiolaeth 0, blaid reu yn erbyn, j ac os byddai yr ymchwiliad: yn llwyddianus, dis- gwylid y byddai wedi ei gorphen me-irn pum' mis. Dangosid fod yr hyrwyddwyr wedi gofyn cyd- syniad T Cynghor Sir i wneud llinell, nid yn unig; 0 Lanfair i Beaumaris, ond hefyd o Valley i Am- lwch. lwch. Wedi peth siarad, gadawyd y mater heb ddyfod i unrhyw benderfyniad arLO, a th iiv7yd y giveifhrodiadail. <

A oes C-lo yn Mon? j (At y Golygydd.) I Syr,—Gwelaf fod gohebydd wedi cyfeirio y gof- ynia(l uchod ataf fi yn eich rhifyn diweddaf. Br nad wyf na glowr na dacaregwr nac yn fab i'r naill na'r llall, eto ni phetrusaf ateb y cwestiwn yn y modd eadarnhaol-oes. Mne yn vrybvdaus i lu- aws o'ch daiilenwyr ddarfod i ymchwiliad am lo gael ei wneud YLJ ddiweddar ar dir Paradwys yn y plwyf hwn, a uaethpwycl 0 hyd i frig g\vytiiien yn y dyfnder o ddwy lath ar hugain, ond yr oedd yn rhy deneu i feddwl ei gweithio. Yna symudwyd yn mhellacli i gyfeiriad Afon Cefni, ac aethpwyd i lawr naw llath a deugain drwy ganol yr arwyddion cryfaf o lo, pryd yn ariffodus y cymerodd damwain le yn y twll fel y bu gorfod taflu yr anturiaeth i fyny, ac ni wnaed prawf pellach yno hyd yn hyn jOnd mae yr hyn a gafwyd eisoes yn profi yn ddi- amheuol fod digonedd o'r elfen ddu yn morfeydd Cors Ddrygarn. I Barn prif ddaearegwyr y deymas ydyw fod glo yri gorwedd o dan yr holl forfeydd o Geint i Fall- draeth, a thybia y Proffeswr Ramsey, yr hwn a gyfansoddodd amryw gyfrolau dyddcrol ar Ddae- areg Gogledd Cymru, fod glo wedi 1)6 ar tin atmg yn gorchuddio yr holl greigiau calch sydd cyd- rhwng Pentraeth a Phenrhosllugwy, end ddarfod iddo gael ei olchi ymaith gan lifogydd morawl ma^Tion pan oedd y ddaear mewn cyflwr gwahanol i'r hyn ydyw heddyw, ac mai y rheswm paham yr arhosodd y glo yn Nghors Ddrygam ydoedd y ffaith iddo gael ei gadw yn ei wely cynhenid gar, y creigiau mawrion sydd yn rhedeg yri gyfochrog a hi drwy ranau uchaf Llangristiolus a Threfdraeth ar y naill law, a Llanfihangel-Esceifiog a Llangaffo ar y llaw arall. Hefyd, mae y Parthlen Dacaregol (Geological Map) o Fon a wnaed gan Syr Henry de la Beche a daearegwyr enwotr eraill yn rbdi yr holl waelodion o Waen y Nant i For Malltraeth fel tiroedid glo, ac y mae genym bob sail i gredu eu bod yn gywir yn eu dyfaliadau. Gellir gweled brig gwythien lo yn gorwedd cydrhwhg yr haenan uchaf o'r creigiau calch yn nhir Lledwigan rhwng y Gatehouse a Tholldy y Nant; hefyd, mae i'w chanfod yr; eglur yn y "cutting" sydd ar Ffordd Caergybi oddeutu haner cant o lathetoi yn is na'r Tolldy, a gellir ei dilyn yn rheolaidd drwy greigiau calch Llanfawr, lie y codir ceryg at y Neu add Sirol yn Llangefni, a daw i'r amlwg drachefn yn chwarel ceryg calch Bryn Gors, lie yr ymffurfia yn wythien o lo pur amryw fodfeddi o drwch yna. a yn mlaen o dan dir Felinbach, Fferam Fawr, Capel, Ys- gubor Fawr, Paradwys, a'r Fferam, lie y mae hen bwll glo oedd mewn bri ddeng mlynedd a thriugain yn ol. Gresyn ein bod fel cenedl-ac yn arbenig drigol- ion Mon-mor amddifad o ysbryd anturiaethua. Mae y rhan fwyaf o lawer o weithfeydd mwn&wl Cymru yn nwylaw estroniaid, a hyny am ein bod ni fel cenedl yn rhy ofnus i fentro unrhyw antur- iaeth os na byddwn yn hollol sicr y gwnaifI dalu. Tebygol ydyw y daw rhyw gwmni o estroniaid i godi y glo o'r gwaelndior* hyn cyn bo hir—y Sais yn y swyddfa yn pocedu yr arian, a'r hen Gymro druan i lawr yn y gwaelodion yn mysg y tan- ddaearolion bethau yn nghanol y dwfr a's baw ra enill ei damaid. Dywedir fod ynys Mon mor gyf- oethog o fwnau ag unrhyw wlad ar,y ddaear o'i maini, ac y gellir eu troi yn gyfoeth ac yn gynhal- iaeth i'w thrigolion gydag ychydig o egni a phen- derfyniad yn lie bod ei phlant yn gwrfod troi eu gwynebau i Wphanol barthau y byd i enill eu byw- oliaeth nes y mae diareb yn mhlith y gwahanol genhedloedd y gellir cyfarfod a Gwyddcl a dyn o Sir Fon yn mhob gwlad dan haul. Yr oeddwn wedi bwriadu sylwi ai* rarau eraill Cr ynys lie y mae sicrwydd fod glo ynddynt, megis Traeth Dulas, Traeth Llugwy, a gwaelodion Rhos Fawr ond gwelaf fod fy llith yft. tueddbenu at fod yn faith. Modd bynag, hyderaf y gwneir rhywbeth cyn bo hir i atal ein gweithwyr i orfod gwynebu gwledydd eraill am gynhaliaeth, ac hefyd 1 atal ein harian i fyned i lanw coffrau percher.og- ion glofeydd siroedd eraill tra y mae digonedd o'r du yn gorwedd o dan ein traed yn ngwlad ein gen- edigaeth.—Ydwyf, etc., EVAN JONES. Llangristiolus, Tachwedd laf, 1897. O.Y.-Deallaf fod cwmni yn cael ei ffurfio y clyddiau hyn yn swvdd Kent gyda chyfalaf o ;1,500,000p i godi glo ar sail adroddiad Syr H. de la Beche, sef yr ur! daearegwr ag sydd yn datgan fqd glo yn yr oil o Gors Ddrygarn o Geint i Fall- traeth. Maent yno wedi llwyddo i ddod o hyd i wyth gwythien o lo rhagorol.

Bangor. Y Bwrdd YsgoL — Cynhaliwyd cyfarfod misol y Bwrdd nos Lun, tan lywyddiaeth y Prifafchraw John Price. Yr oedd hefyd yn bresenol: Milwriad yr Anrh. W. E. Sackville West, Proffeswr Phillips, Dr. Richard Jones, Dr. Langford Jones, Dr. E. 0. Price, Meistri W. Lloyd Jones, W. P. Mathews, Charles Pozzi, a'r clerc (Mr A. C. Downs). -Darlleiiw-yd ad- roddiad parthed presenoldeb, etc., y plant o'r gwa- hanol ysgolion. Rhoddwyd ystyriaeth i argymhell- iad pwy'lgor gynwysedig o aelodau o'r Bwrdd parthed y doethineb o adeiladu ysgol gymysg newydd yu Glan- adda. yn He myned yn mlaen gyda'r cyfnewidiadau i'r ysgol fabanod bresenol; »c, wedi peth traiodaeth, go- hiriwyd ystyriaeth belbch o'r mater ana fls. Y Gymdeithas i Ddysgu'r Deillion Gartref.—Cyn. haliwyd cyfarfod blynyddol y gymdeithas ddaionus lion yn y Queen's Head Cafe, prydnawn Gwencr di- weddaf, tan ly^wyddiaeth y Maer (Dr. Grey Edwards). Y pwyllgor, yn eu pymthegfed adroddiad btynyddol, a dJywedent fod gwaith y gymdeithas yn gwastadol gyuyddu. Nifer y deillion ar lyfrau y gymdeithas ar y laf Orphenaf diwedda-f oedd 218, ac yr oedd 35 o bersonau yn derbyn pensiwn oddiwrth y "Cloth- workers' Charities for the Blind." Dangosai myneg- iai o'r cyfrixon am y flwyddyn fod y tanysgrifiada* a'r cyfunroddion yn cyrhaedd i 125p, a'r treuliadau i 135p. Yr oedd gwedcli] mewn llaw o 39p, lleihad o 14p o'i gymhara a'r flwyddyn flaenorol^r-Cafodd yr adrodd- iad a'r fantole» eu mabwysiadauy. ac aij- shWiryA «r swvddogion a'r pwyllgorau. Anerchwyd y cyfarfod gan y Parch T. W. M. Lund, Lerpwl.

Podsdern (Mo..). Llwyddiant Meddygol, Llawonydd mawr genym ga.nfod etiw Mr Hugh R. Williams, mab y ¡ diweddar Mr Robert Williams, Treangharad, o'r lie uchod, yr hwn a fu yn efrydydd ychydig amser yn ol gyda Dr. R-oland Williams, Caergybi, yn mhlith y rho.1 a. fu Iwvddianus yn arholiad y Royal Colleges of Physicians and Surgeons, yr wythnos ddiweddaf, ac wedi cael ei wneud vn L.R.C.P., I' L.R.C.S., L.M. (Ed.), ac L.F.P.S. (Gja^ow). Bvmacla Dr. Williams ymsefydlu yn Buckley, Fflint. Llwyddiant iddo.—Gohebydd. ¡

Beaumaris. Marwolaath y Parch John Evans (Eglwysbach).— Derbyniwyd y newydd prudd am farwolaeth sydyn y pregethwr uchod gyda theimladau dwys gan Wesley- aid y dref hon. Nos Sid cafwyd pregetli angladdol gan y Parch A. Lloyd Hughes, yr hwn a gyfeiriodd at ei fywyd pur a sanctaidd, yn neillduol yr awydd angherddol oedd ynddo i gael pechaduriaid at Grist. Chwith yw meddwl nad yw mrwyacK, ac nad ellir ei wrando mwy yn tanio cynulleidfaoedd ein gwlad. iNf axwolaetb.-Anaml y mae yn syrthio ar fy rhan i hysbysu am farwolaeth o'r dref uchod, ond mae genyf y gorchwyi pruddaidd yr wytlmos hoa i gofnodi am farwolaeth Mr Evan Stanley, "pier porter," yr hrn a gymerodd le dan amgylchiadau hynod o ddifrifoltra. yn. myned dan "operation" yn y Royal Infirmary, Manchester, yn 48 mlwydd oed. Cyrhaeddodd y corpb boreu dydd Iau diweddaf, ac am un o'r gloch dydd Gwener daeth tyrfa parchus a lluosog i'w heb- rwng 1 dy ei hir gartref. Yr oedd yr ymadawedig yn un o griw y "lifeboat, yn aelod o'r "fira brigade, ac yn orachwyliwr i gwmpeini "St. Tudno" a'r "Chris- ttam." Cludwyd yr arch, yr hwn oedd wedi ei or- chuddio a phlethdorchau (wreaths), ar beiriant y "brigade," a'r aelodau yn gwasanaethu fel "bearers." Dyma yr angladd cyntaf yn y dref hon a'r "brigade' yn Dresenoi, a naecuiant y clod mwya: am y dull parchus tuagat yr ymadawedig. Mae cydymdeimlad yr ardal a'r teulu yma yn eu galar. Trist oedd gwel'd .yr hen bererin, ei dad, yr hwn sydd yn agos i 80ain mlwydd oed, yn wylo fel plentyn uwchben bedd ei fab. Bydded i'r Noddwr mawr fod yn agos at y weddw a'r plant sydd wedi eu gadael ar 01. Y Bel Droed: Beaumaris v. Bangor Villa.—Cyf- arfyddodd yr uchod mewn "match" cyfeillgar dydd Sadwrn, ac enillodd y cartrefwyr gyda'r rhwyddineb mwyaf. Diwedd yr ymdrecMa oedd deg goal yn er- byn un, buddugoliaeth bendant ddigon. Ymddang- osodd Beaumaris yn eu "full colours" am y tro cyntaf, a,c nis gallwn beidio a meddwl f-od y ffaith hon yn achos rhyw gymaint am yr arddangosiad ardderchog a wnaethant. "Sentiment" yw bona, ond wedi'r cwbl rhaid cyfaddef fod bechgyn y dref wedi chwareu yn gampus. Bydd enill hon. yn gymhelliad iddynt i fyned rhagddynt i gyfeiriad "top y league," sefyllf a yn ddiameu a, liaeddant ar eu "merits." Bydded iddynt barotoi erbyn yr ymdrechfa. fawr Sadwrn nesaf yn erbyn Caergybi, ac ond iddynt wneud hyny a dangos y "form" y maent ynddi yn bresenol, nid oes amheu- aetli am y canlyniad. Mae clwb y dref hon wedi bod yn hynod o itodus yn dewis Mr William Owen (junr.), Harp Iim, yn gadben, ac y mae yn amlwg ei fod yn cymeryd y dyddordeb mwyaf trwy ofalu am gael trefn 'r chwareuwyr goreu. Byddwell yn ffyddlon iddo, "boys." Etholiad y Cynghor Trefol.—Cymerwyrd dyddordeb neillduol yn yr etholiad uchod eleni, a hysbysodd y Maer ganlyniad y pol fel y canlyn: H. Thomas, 247; W. T. Williams, 207; Adam Thompson, 192; W. R. Jones, 186 Coulthart, 179. —Ireiwr.

Caernarfon llnTI Eden, yn ymylu ag Etifeddiaeth Glangwna.- Deallwn fod Mr Wilham, Hugh Owen wedi gwerthu yr eiddo hwn yn gyfrinachol i'r Arglwycfd-raglaw. Y na. y mae'r sale gyhoeddus yn cael ei galw yn ol. Y Bel Droed.^—Prydnawn Sadwrn, yn yr Oval, cyfarfu dewrion yr Ironopolis a'r eiddo Porth- madog. Yr oedd yn amlwg o'r dechreu nad 1 edd cydmariaeth rhwng y ddau allu, a throdd y fudd- ugoliaeth yoi eiddo yr Ironopolis gydag wyth goal yn erbyn 0. Meddwdod.—Dydd Sadwrn, o flaen yr ynadon, t cyhuddwyd John Lewis, Cwmyglo, o fod yn feddw mewn ty trwyddedol, a chafodd ei ddirwyo i 10s a'r costau. Llwyddiant Colegawl.—Da genym allu cofnodi am lwyddiant Miss Edith Morris, Bron Menai, merch yr Henadur M. T. Morris. Y mae wedi enill ysgoloriaeth o 20p yn y flwyddyn i barhau am daar blynedd ya Ngholeg Aberystwyth. Rhodd Haelionus i'r Dref.— Derbyniwyd newydd ddydd Gwener fod uchel-sirydd y sir— Mr Lloyd G. W. Hughes, Coed Helen—wedi pen- derfynu arrhegu y Gorphoraeth a darn o dir gwerthfawr yn mesur 3500 o latheni ysgwar, yn agos i'r orsaf, er cof am yr amgylchiad o Jiwbili y Frenhines. Bwriedir adeiladu swyddfeydd y Gorphoraeth ar y llocyn. Ymweliad Urddasol.-Y mae Arglwydd Charles Beresford yr; arosi gyda'r Anrhydeddus F. G. Wvnn yn Glynllifon. Apwyntiad Pwysig.—Y mae Gwarcheidwaid Undeb Llanrwst wedi ethol Mr John Menzies fel prisiwr yr oil o'r chwarelau a'r mines yn yr undeb. Dewisiad rhagorol yn mhob ystyr. Y Faeroliaeth.—Credir ar awdurdod dda y bydd i'r faeroliaeth gael ei chynyg i Mr Lloyd Hughes, Coed Helen, ac y bydd iddo ei derbyn. Bydd yr apwyntiad yn un doeth ac amserol. Yn Ymadaw.—Deallwn fod Mr Thomas Bug- bird a'r teulu yr, bwriadu gadael y dref a myned i fyw i Loegr. Bu ar un adeg yn faer y Gorphor- aeth. I Cymdeithas Lenyddol Moriah.—Nos Fercher traddodwyd darlith gan y Parch Evan Jones ar "Cwrs Bywyd." Siaradwyd ar y llafurwaith gan yr Henadur W. P. Williams, y Parch O'Brien Owen, Mri Norman Davies, Ellis Jones, William Davies, ac E. Hevji Jones. Y cadeirydd ydoodd Mr E. E. Jonathan. Cymdeithas Lenyddol Salem.-Cyfarfu aelodau y gymdeithas hon am y waith gyntaf nos Iau, y Parch D. Stanley Jones yn y gadair. Cymerwyd rhan yn y gweithrediadau gan Misses M. M. Hughes, E. Humphreys, S. J. Owen, a Jeannie Jones, y Meistri W. H. Jones, J. Davies, J. Ower, D. E. Griffiths, W. Jones, Hugh Owen, S. Williams, J. R. Williams, W. O. Jones, Robert Hughes, a W. H. Williams. Cymdeithas Lenyddol Ca.ersalem.-Nos Fercher o flien aelodau y symdeithas, traddodwyd darlith gan Dr. Davies ar "Hanes Llundain." Caed sylw- adau canmoladwy gan Mr J. Jones, fferyllydd, ac eraill. Cymdeithas Lenyddol Engedi.—Nos Wener, o flaen aelodau y gymdeithas, caed papyr galluog ar "Mahomed" gan Mr R. E. Hughes, Dinorwig- street. Gwnaed sylwadau ar y wledd gan y Mri John Jor.es, Robert Williams, T. Price Jones, Robert Davies, a Roger Evans. I-Iaolioni.—Deallwn fod Mr John Owen, Ty Coch, wedi cyfranu y symiau canlynol yr wythnoa ddiweddaf,a diolchir iddo am danynt: -YO ottago Hospital, 50p; Eghvys Moriah, 50p; Addoldy Seisnig y Maes, 5Cp Siloh, 50p. Cafodd Eglwys Engedi a Beulah siomedigaeth fawr. Damwain Ddifrifol.—Drwg genym gofnodi am ddamwain a gyfarfyddodd ein cyd-drefwr adrta- byddus, David Jones, tm yn chwareu gyda chlwb Queensferry yn erbyn Connah's Quay ddydd Sad- wrn yn Sandycroft. Derbyniodd archoll difrifol i'w goes. Cludwyd y truan i yspytty Caerlleon.

Cagrsybi- Penwaig Ffres.—Mae pysgodwyr y draf wedi cael helfa fawr droion yn ystod yr wythnos yn mau y dref o benwaig, ac wedi gwneud masnach dda ynddynt. Yr oedd y cigyddion yn cwyno ddydd Sadwrn fod y penwaig ffres wedi andwyo eu marchnad. "Teg Edrych Tuag Adref."—Mae amryw ganoedd o deulu yr Ynys Werdd wedi cyrhaedd y dref y dydd- iau diweddaf ar eu ffordd adr. t o'r cynhauaf. Er fod golwg nodedig o dlawd arnynt, dywedir fod bron yr oil ohonynt yn cario eu rhenti yn eu llogellau. Rhaid fod sefydlfa y llafurwr Gwyddelig yn isel pan y mac yn rhaid iddo adael ei wlad er gallu enill digon i dalu am gronglwyd iddo ei hunan a'i deulu. Cyngherdd.—Cynhaliwyd' cyngherdd mawreddog yn y N euadd Drefol, nos Fa wrth, er budd Cyfrinfa. yr Odyddion. Llanwyd y gadair gan Cadben Ken- dall, ac arweiniwyd yn fedrus gan Mr Tom Roberts. Y cantorion, oeddvnt Miss Molly Williams a Miss Nolly Williams, Bangor; Misses Lizzie Roberts, Alicr: A. Roberts, M. ac A. Williams, Mri T. Smith, Singleton R. R. Thomas Rhostryfan Master Par- 80M (rialiri), Mr Owen Thomas (cornet). Cyfeiliwyd gan Miss Roberts a Miss Williams. Cafwyd cyng- herdd ardderchog yn mhob ystyr. Yn y prydnawn I cynhaliwyd te parti i'r un amcan, pryd yr eisteddodd nifer fawr i fwynhau y dantcithion cedd wedi eu paro- toi. Llys Ynadol.-Yr oedd y llys ddydd Mercher yn un anghyffredin o luosog, a thyrfaoedd wedi ym- gasglu i wrandaw y gwahanol achosion yn cael eu trafod. Cafodd nifer fawr eu cyhuddo a'u dirwyo am feddwi. Gwrandawyd amryw o gyhuddiadau a ddyg- ( wyd gan Gwmni y Rheilffordd yn erbyn rhai am iiithie w dir a mor heb docynau. Cafodd rhai eu dirwyo, a thaJwyd rhai achosion allan. Gwysiwyd rhai am beidio anfon eu plant i'r ysgol; eraill am farchogaeth eu holwynfeirch yn y nos heb oleuni; eraill am yru eu cerbydau yn rhy gyfiym di-wy yr heolydd. Taflwyd y rhan fwyaf o'r achosion hyn cl allan. Chwareu teg iddynt: rhai pur drugarog I ydyw yna don y rlianbarth hon. Cas bsthau ganddynt ydyw dinvy a chosb.

C-aarwen. Cymdeithas Gerddorol.—Dea.llwn fod cymdeithas o'r fath uchod ar gael ei sefydlu yn y gymydogaeth lion. Mr R. Pritchard, Gaerwen Uchaf, yw y prif symudydd gyda hyn, a bydd yr ymarferiad cyntaf yn y Neu add Gyhoeddus nos Sadwrn nesaf. Ailagoriad Capel Pensarn.—Mae y cyfeillion yn y sap4 iwn wedi adgywoirio eu haddoldy, a dywedir ei fod yn awr yn un o'r capeli prydferthaf yn Mon. iaae y paentwaith yn wir ardderchog. Nos Lun a 4ydd Mawrth cynhaliwyd cyfarfod pregethu yno, I pryd y gwasanaethid gan y rhai caniynol Parchn, is. T. Jones, ^iyi; J. Williams, Dwyran; a H. Pugh, Aberffraw. Yr oedd y capel yn orlawn, a hwyl nefolaidd gyda phobpetli. Y mae cynglianeg soniarus hclyd wedi ei phwrcasu at wasanaeth y ty.

Jerusalem (MynvM ;\h('\(' Cymdeithas Ddirwestol.-EFs dros flwyddyn bell- ach y mae cangen o Gymdeithas Ddirwestol wedi ei sefydlu yn y He uchod a'r cylch. Cynhaliwyd ei chyf- arfodydd cyntaf am y gauaf prydnawn a nos Wener, Hydref 15fed. Cafwyd gwledd i'r cdrph yn y pryd- nawn. ac yr oedd hon o'r fath orou, f Cynhaliodd1 y merched gyfart o dydd iddynt eu hunain Pr ol y te yn yr ysgoldy. Yn yr livyr cafwyd cyfarfod cyhoeddus, a chymerwyd y gadair gan yr Arglwyddes Reade, Gareglwyd, boneddiges sydd yn dv.yn mawr sel dros yr achos dirwestol. Darllenwyd papur godidog gan Mrs Pritchard (Buddug). Caerrrvbi. AnerchwydJ y cyfarfod heivd gen y boneddigion canlynol :—Parchn. D. Lloyd (B.), Rhydwyn; 0. Huirh^s (M.C.), Am- lwch; — Evans (A.), Cein?es — Davies (B.), Cem- aes J. Roberts (M.C.), Taihen a Mr Matthews, Amlwch. Uafwvd can rhwng yr areithiau gan Mrs Pri ce, Llanfechell. Daeth yn mlaen 27 i arwyddo yr ardystiad. Da genyra weled Cymdeithas y Merched yn gweithio mor ragorol. Y ilywyddes ydyw Mrs Ylilliams, Pentre Go, Cemaes. Hi hcfyd oedd arwein- yddes cyfarfod yr hwyr, gan nad oedd Argl-wvddes Reade yn gallu siarad Cymraeg. Mae Mrs Hughes (Coeden). Mrs Parry (Ty'nlon), Miss Owen (Cemaes), a Miss Thomas (Ucheldragoed), yn, haeddu y ganmol- iae;i uchaf am eu liymdrech o blaid yr achos hwn. <

Llanfigael I DYCHWELLAD MR A MRS J. R. LEWIS O'U TAITH BRIODASOL. Arddangoswyd llawenydd yn y Valley a phlwyfi Llanligael a Llanfachraeth ar ddychwehad Mr a Mrs J. R. Lewis o'u taith briodasoL dydd Sadwrn diwedd- af. Edrychent yn dda a siriol, a churai llaweroedd o galonau yn gynes tuagatynt, a hyny gyda'r dymun- iadau goreu am eu dedwyddwch., Mae teuluoedd ac hynafiaid y ddeuddyn hyn yn oadnabyddus yn Mon, ac wedi bod yn noddwyr a meithrinwyr i'r famiaith enwog. Mrs Lewis ydyw unig ferch ac etifeddes Mr W. Roberts, Y Green, ac y mae o du ei mham yn hanu o deulu urddasol Y Parciau, Llaneugrad, ac yn orwyres i'r diweddar Gymro aiddgar y Parch J. D. Richards, periglor Llanerchymedd, a'r hwn oedd yn l'ywydd Cymdeithas Cymreigyddion Llynlleifiad, yn y flwyddyn 1820, er Achlesu a Meithrin yr laith Gymraeg. Mae Mr Lewis, yr un modd, o gylfelyb deulu mwyaf p^uchus ein hynys, sef teulu urddasol a charedig Ty Croes, Lla-nfacliraeth, yn yr hwn le mae Mr a Mrs Lewis am gartrefu yn ein plith, sef hen gartref eu hynafiaid. Yr oedd yr anriiegion g of odd y par ieuanc yn lluosog a gwertiilawr. Nid yn unig dangosodd y plwyfolion a chyfeillion ac ewyllyswyr da eu llawqiiydd ar yr aclilysur hapus, ond dangosasa.nt hyny hefyd mewn modd sylweddol. Cafodd Mr a Mrs Lewis olwg hardd ar y lluaws anrhegion a ddanfonwyd iddynt o ddydd eu priodas hyd eu dyfodiad adref. Wele restr ohonynt:—Mr Roberts, Green (tad y briodferch), cheque; Mrs Ro- berts (mam y briodferch), tea service, one dozen wine glasses, four silver tablespoons, six silver teaspoons, silver sugar sifter; Mr J. Lewis, Cleifiog (tad y priodfab), cheque Mrs Lewis, Cleifiog (mam y priod- fab), Family Bible, household linen; Miss Lewn (chwaer y priodfab), set of silver-mounted meat and game carvers, one dozen large knives, and one dozen small knives to match Miss Roberts, Ty Hen, Llan- ynghenedl, silver tea and coffee service (an elegant set) Mr and Mrs Hughes, Bodeinial, Llanbabo, sil- ver teapot, and silvo egg stand Miss Richards, Bryn- tirion, silver ornament, and silver butter knife; Mr Michael Richards, Clegir Mawr, buckhorn carvers and steel in case; Miss Katie Hughes, Penrhyndeu- draeth, silver-handled carvers and steel in case Mr D. R. Lloyd, Trefiesg, silver-mounted walnut writing cabinet; Mr R. 0. Pierce, Criglas, silver-mounted fruit dish; Rev. D. Jones, Rectory, Bible Misses Jones, the Rectory, silver spoons; Mr Gardner, Val- ley, and family, four silver salt cellars and spoons in case; Mr W. Thomas, Bodedern, silver serviette rings and knife rests in case;, Misses Owen, Llan- gwyfan Isaf, two silver butter knives in case; Mr and Mrs Price, Penyrorsedd, silver-mounted butter cooler; Mrs Jones, Corsyreira Fawr, silver-mounted jam dish; Rev. D. Price, Valley, flower vase; Mrs Elias, Glyn, silver toast rack Miss J. Roberts, Lex- ham House, cushion; Rev. J. Griffith, 'Rallt, Irish linen tablecloth Mr and Mrs Jones, Union House, sugar bowl in silver case; Mr and Mrs Richards, Bryntirion, cheese stand; Mr and Mrs Bond, Post- office, Valley, brass fire irons Mrs Hughes, Chester, dinner service Mr and Mrs 0. Pierce, Criglas, brass dining-room lamp Mr and Mrs Lewis, Brynednyfed, brass fire irons; Dr. and Mrs Edwards, Mynydd y Gof, brass drawing-room lamp; Mrs Roberts, Lex- ham House, Japanese tray; Mr a.nd Mrs Lewis, Llanllibio, silver-mounted biscuit casket; Mr and Mrs J. Moreton Prichard, Gors, silver-mounted bis- cuit casket; Mrs Hughes, Bee Croft, copper tea urn Captain Jones, s.s. "Enterprise," and family, Fag- wyr, cheque; Captain Jones, Bee Croft, Valley, afternoon tea service;, Mr J. L. Pierce, Valley, silver breakfast cruet stand Mrs Owen, Liverpool (late of Bee Croft), silver sugar bowl; Mr and Mrs Pierce, Valley Hotel, set of knives and carvers, and one dozen silver forks Mr Thomas and family, Pencraig, Llan- ynghenedl, silver teapot; Mr J. O. Abell, Holyhead, jam dishes on silver stand; Mrs Jones, Llanerchy- medd, silver-mounted sugar bowl Mr and Mrs Ro- berts, Bryn, silver-mounted carvers and rests in case Mr and Mrs Williams, Penyrodyn, silver inkstand Miss Hughes, Penybont, silver toast rack Mr Owen Jones, Valley, silver-mounted jam dish; Mr W. H. Jones, Valley, silver salt cellars and pepper box Mr Hugh Jones, Dalar, silver teapot, butter cooler, and knife; Miss Griffith, Bodlasan, silver teacaddy Mr J. R. Williams, Post-office, Llanfachraeth, silver sugar bowl; Miss Lloyd!, Bazaar, Bethel, two silver marmalade spoons; Mr and Mrs Lloyd, Bethel, six serviettes Mrs Roberts, Gorad, silver-mounted but- ter cooler Miss Jones, Rose House, china egg stand Miss Jones, Tanyfynwent, eight serviettes; Miss Hughes, Union House, copper table bell ;> Mrs Brad- shaw, Holyhead, gold-topped umbrella Miss Pryth- erch, Bodfeddan, china ornaments on silver stand; Mr and Mrs J. Williams, Bontlwyd, afternoon tea service Mrs Richard Davies, Bangor, silver sardine prongs Dr. and Mrs Wright, sugar bowl and cream jug on silver stand Miss Alice Lloyd, Ty'nllan, two silver jam spoons Mr and Mrs Hughes, Valley Shop, tablecloth Mr Stephen. Jones, Llanfachraeth, views of North Wales Mrs Pritchard, Maesywrach, table- cloth Miss Lewis, Pontyrarw," teapot and stand; Mr Richard Hughes, Shop y Creigiau, tablecloth Mr and Mrs Jones, Llanddeusanb, six serviettes Mrs Jones, Carnarvonshire, cheese stand Mr John Owen, Tyddyn y Gof, silver toast rack; Rev. W. and Mrs Jones, Tyddyn Watkin, tablecloth; Miss Griffith, Ty'nygongl, satin tea cosy; Mr R. William- 10, Field-street, Valley, writing case; Mr Thomas Hughes, Valley, coffe-3 mill; Mrs Jones. The Stores, Llanfachraeth, six dessert knives;1 Mr and Mrs Hughes, Cleifiog Fawr, cheese stand; Mr J. R. Hughes, Cleifiog Fawr, fruit stand; Mr and Mrs Pritchard, LlaJifigael Farm, two ornaments; Mrs Jones, 'Refail, hot water jug; Mrs Roberts, Chapel House, tea tray; Mrs Emaes, 'Rallt, flower stand; Mrs Williams, 10, Field-street, Valley, hot water jug; Miss Powell, Llanfachraeth, glove box; Mr and Mrs Roberts, Brynteg, toilet set; Mr and Mrs Hughes, Penygongl, toilet covers Miss Grace Jones, CleiSog Isaf, ornaments Miss Kate Jones, Cleifiog, china egg stand; Miss Jones, Penybont, Llanfigael, ornaments; Miss Roberts. Bodfardden, glass jug; Mi; and Mrs Hughes, Moelhaul, teapot, sugar basin, and cream jug Mrs Hugh Hughes (late of 'Refail c Bach), ornament; Mrs Ann Jones, Garregfawr, two glass jugs Mr T. Morris Owen, Llanfachraeth, two bedroom towels; Miss Owen, Shop Neuadd, glass butter cooler Mr and Mrs Roberts, Penterfyn, glass jug and two tumblers Mrs L. Rowlands, Llanfach- raeth, glass jug; Mrs Owen, Coffee House, Holy- head, two water decanters Miss Letitia Owen, Kirk- land, four glass cake dishes. Mr Joseph Roberts, Tanyfynwent, glass sugar bowl, cream jug, and cake dish; Mr and Mrs Thomas, Mona. House, clock; Miss Grace Griffith, 'Rallt, ornaments; Mise Cham- bers, Liverpool, silver-mounted carvers in case; Mr W. Griffith, saddler, Llanfachraeth, carriage whip Miss Hughes, Shop y Creigiau, door mat; Mr and Mrs J. Lewis, Tanygraig, glass butter cooler.

Ilarerchyned^- Mr Gol,—Yn mh'lo mae eich gohebwyr o'n treflan wedi bod yr wythnosau diweddaf?1 A oes obaith o honynt, wys? Os oes rhai o honynt- wedi myned i wlad yr haf, cyfoded eraill yn eu lie, er cadw brwd- frydedd yn ein symudiadau cymdeithasol,ac na ddeled yr un Balac i regi, ac nag vmddangosed adar y ddry- cin i ddarogan ystorm Rhywbeth buddiol, fechgyn, a fyddo'n werth i ddarllenwyr "Clorianydd" ei wybod. Nid ystyriwn weithrediadau y Llys Bach Ynadol yn agos mor bwysig i'w croniclo ag eiddo y Senedd Len- yddol.—Eisteddiad cyntaf y tymnor a. gymerodd lo nos Wener diweddaf, pan y cymerwyd y gadair gan y Parch H. Edwards. Cwestiwn y ddadl ydoedd "CJfalaf a llafur: Pa un a fedd yr hawl flaenaf? Amddiffynwyd Cyfalaf gan Mr H. C. Parry, Factory a Llafur gan Mr T.Williams, ironmonger. Gymerodd. amryw o'r aelodau ran wresog yn y ddadl a phleid- leisiwyd ar y diwedd fwyafrif o un ar ochr llafur. Gresyn na bai pobl ieuainc y Llan a'r gymydogaeth yn ivry cyffredinol gymeryd mantais o'r sefvdliad hwn er meithriniad meddwl a moes. Fe dudai lawer y mae eisiau'n sicr. Y Gymdeithas Ddirwestol.—Da iawn genym gan- fod gwedd mor lewyrchus ar y gymdeithus hon. Mae'r ffyddloniaid fu'n cadw l* goleu yn y nos yn llawenhau yn ngolau heulwen ilv,yadiant y presenol. Mae rhai ugeiniau wedi arwyddo yr ardystiad yr wythnosau diweddaf. Y mae ei chyfarfodydd o nodwedd rhag- orol cr a.deiladaeth i bob dosbarth dan lyrwyddiaeth Mr R. Jones, Twr Celyn, yn cael ei gynorthwyo gan y Parchn. R. Thomas a J. Mills Jones, Mri H. C. Parry, R. Roberts, J. A. Parry, etc. Y canu dan ofal Mri W. Owen, tailor, a R. H. Williams, High- street. Yr Ysgrifenydd ydyw Mr E. Roberts, ar- grapliydcL Gofaled y bechgyn da hyn. am gadw'r tan i gyneu. X Cynghor Sirol.-Bydd yr etholiad eleni, a sib- rydir mai Mr Edmund Roberts, Gwredog Uchaf, ydyw yr un tebycaf i gynrychioli pob phud. Nid ydyw yn eithafol ei syniaclau; gall y Radicals ei hawlio o ran gwaith y mae eisoes wedi ei wneud yn nglyn a Dir- prwyaeth yr Elusenau, Undeb Tlodion, a'r Bwrdd Ysgol; ac ni cheir ei gylfelyb o ran poblogrwydd yn yr amgylchoedd, gan fod ei sirioldeb a'i garedigrwydd yn ddiluifal, a gwna well aelod na haner y rliai presen- ol —Gohebydd.

Llangefni. A wyr rhywun rywbeth o hanes y Gymdeithas Len- yddol eleni? Beth am yr hne bwyllgor—a ydynt wedi myn'd am dramp i Klondyke?—Afaon. Cwestiwn yr "Allotments."—Cynhaliwyd cyfarfod. neillduol or Cynghor Dinesig nos Lun i roddi ystyr- iaeth beliach i'r cwestiwn uchod. Llywyddid gan, Mr W. Hughes Jones, Y.H., ac yr oedd yr aelodau. canlynol yn bresenol:—Dr. J. L. Owen, Mri E. H- Jones, Owen Williams, Robert Jones, Thomas Jones Richard Jones, John Williams, W. Barnett, 0. T. Williams, Owen Jones, a U. O. Williams (clerc).— Sylwodd y Cadeirydd mai y rheswm dros eu galw yn nghyd ydoead i dderbyn adroddiad Pwyllgor yr Al. lotments. Yr oedd y pwyllgor wedi cyfarfod amryw weithiau, ac wedi gwneud eu goreu i gael tir at allot- ments, ond oherwydd rhyw reswm na'i gilydd ni buont yn llwyddianus. Yn hytrach na gweithredu. eu hunain tybient mai gwell fyduai gwneud adroddiad i'r Cynghor, a gadael i'r Cynghor benderfynu beth fyddai oreu i'w wneul --Darllcnodd y Clerc gofnodion y pwyiilgor. Galwyd ef gyntaf ar y 13eg o Hydref, ond ni ddaeth digon yn nghyd i ffurfio "quorum." Ar yr 22ain penderfynwyd cyhoeddi, drwy y criwr trefol, yn gwahodd ceisiadau am allotments, y cyfryw i fod mewn llaw erbyn deuddeg o'r gloch foreu y dydd Mercher dilynol. Ar Hydref 27ain derbyniwycS pedwar cais—oddiwrth Mri Robert Jones, pobyddj William Williams, hairdresser; Owen F. Jones, a Thomas Gray Owen. Penderfynwyd mai uchafbris y rhent gynygid i Mr Laurie fyddai 2p 5s, ar wahan i'r tretlii, etc., am Caellech am yspaid pum' mlynedd; fod,i'r Mri W. Hughes Jones, 6. Williams, a chadeir- ydd y pwyllgor ymweled a Mr Laurie i'r perwyl hwnw. Ar y 28ain o Hydref adroddodd y pwyllgor nad oedd Mr Laurie yn barod i osod cae ar Caellech o dan 40p y flwyddyn. Canfyddodd y pwyllgor mai aceriaeth y cae ydoedd 16.303, ac mai 2p 9s 3c ydoedd pris pob acer. Yr oedd o'r fam, ar ol gwneud ym- holiad pellach, nas gellid gosod y tir i'r ymgeiswyr lawer dan 3p yr aeer, yr hyn a ystyrient yn ormod, ac wedi ymgynghori a'r ymgeiswyr nid oeddynt hwy (y diweddaf) yn barod i roddi y pris hwnw. Ar- gymhellai y Pwyllgor ar i'r Cynghor beidio cymeryd y tir am y pris crybwylledig.—Dywedodd Mr Owen Williams fod Mr Laurie wedi dweyd y byddai yn well iddynt beidio myned ato drachefn os na thalent 40p am y tir.—Sylwodd Mr Thomas oones nad oeddl Pwyhgor am geisio ei gael am bris rhes- ymdflj^HBogymaint nad oedd y bobl hyn yn barod i'w gyifflFyd.—Crybwyllodd y Cadeirydd eu bod hwy (y Cynghor) wedi gofyn am y tir yn ol ardreth o 2p. yr acer. Dywedodd y ddirprwyaeth wrth Mr Laurie yr hoffent gael y tir am 2p, a'u bod yn alluog i fyned: can uched a 2p 5s, ac atebodd Mr Laurie nad allai dderbyn hyny, ac os nad oeddynt yn barod i'w gymer- yd am 40p nad oedd unrhyw ddyben trafferthu yn mhellach.—Dywedodd y Clerc fod Mr Laurie yn. gofyn am atebiad terfynel erbyn deg o'r gloch forea dydd Mawrth.—Cynygiodd Mr Robert Jones, os na dderbyniai Mr uwLirie eu cynygiad o 2p, eu bod yn troi y mater o'r nei'.Idu.-E, iliwyd gan Mr Owen Jones, a chariwyd y penderfyniad yn unfrydol. Budd Gyngherdd i Mr Cefni Tliomas.-Fel y mae yn wybyddus i lawer o'n darllenwyr mae Mr E. Cefni Thomas, y cerddor adnabyddus, wedi dioddef oddi- wrth afiechyd hirfaith ei briod, ac hefyd wedi bod yn ddigon egwan ei hun. Parhau yn ddifrifol wael y mae Mrs Thomas o hyd, a phenderfynodd nifer o gyf- eillion gynal budd-gyngherdd iddynt yn eu hadtyd.: Ar fyr rybucVt cynhaliwyd y cyngherdd nos Wener di- weddaf yn y neuadd hardd sydd gysylltiol a chapel y Wesleyaid Cymreig. Cyn yr awr i ddechreu, aeth Seindorf Llangefni drwy y dref gan chwareu detholiad da, dan arweiniad y meistr llafurus. Mr W. Thomas. Yr oedd y neuadd yn orlawn. Llywyddid gan y Parch E. M. Jenkins, B. D., ac ai-weinid yix ddeheuig gan Mr A. J. Williams, Bee Hive. Wedi canu y don "Ameri- ca," traddododd y, cadeirydd araith fer yn datgan cyd- ymdeimlad byw a gwrtlirych.au y cyngherdd. Yna dadganwyd yr unawd "0, rest in the Lord' (Elijah) yn feistrolgar gan Miss Sally Thomas. Dilynwyd hi gan Mr Tom Pritchard, fferyllydd, gyda dadganisa campus o "Uwlad yr Eisteddfodau." Yn nesaf daeth Master Crewdson gydag unawd ar yr "auto harp" yn hynod fedrus. Rhoddodd Mrs Price ddadganiad ys- plonydd o "Gwlad y Bryniau ni raid i Mrs Price wrth lythyrau canmoliaeth, oblegid bydd bob anser yn canu yn rhagorol, ac yn hynod barod i gynorthwyo unrhyw achos teilwng, Yn nesaf cafwyd adroddiad gwir dda gan Mr R. W. Jones, Druid House. Yna ,canoddi Miss Maggie Price, genetli fach o Dreffynon, "Please give me a penny, sir," yn ddal odiaeth. Dil- ynwyd hi gon Mr Ben Thomas, Llythyrdy, gydag ad- roddiad o "Ti wyrddost beth ddywed fy nghalon" yn deimladwy iawn. Yna cafwyd "Hen gadair fawr fy mam" gan Miss Sally Thomas yn bur dda. Wedi cael unawd arall gan Master Crewdson ar yr "auto harp, canodd Mrs Price yr alaw Americanaidd "Flee as a bird" (ond gyda geiriau Cymreig), a derbyniodd gym- eradwyaeth uchel. Wedi i Mr T. Pritchard ganu "Marwolaeth Nelson" yn bur eileithiol, diweddwyd trwy ganu "Hen wlad fy nhadau." Cyfeiliwyd ïr holl gantorion gan Miss Nana Stirrup gyda'i medr arferol. Unig fai y cyngherdd ydoedid ei fod yn rhy fyr, ob- legid teimlad llawtr ydoedd yr hoffent tod yno ychydig yn hwy. Hyderwn fod elw sylweddol wedi deilliaw o'r cyngherdd.

ant. Dirwest.-Nos Iau diweddaf cynhaliwyd cwrdd dir- westol yn ifsgoldy y Bwrdd, o dan lywyddiaeth yr Arglwyddes Reade. Caiwyd anerchiadau rhagorol ar ddirwest yn ei wahanol agweddau gan y personau can- lynol —Mr a Mrs Matthews. Amlwch Parch D. Lloyd, Rhydwyn; Parch D. Maldwyn Davies, Llan- ddeusant; Mrs Jones, Ami wen Mr Hughes, Meir- iogen;i a'r Parch G. Williams, Llanddeusant. Llaw- nododd 60 yr ardystiad clirwestol., Bu y cyfarfod yn llwyddiant hollol. Bwriedir cael cyfarfodydd o'r un natur yn y dyfodol. Dywenydd genym hefyd allu dweyd fod y ddiuonus a'r wladgarol Arglwyddes Rea.de wedi cyfranu yn haoliomis at drcuhau y cwrdd ac fod ei mham wodi cyfranu yn gyffelyb tuagat roddi rhodd- ion i dlodion y plwyf, a llatver ddioich iddynt. Dyg- wyd y cwrdd odcliangylch gan y Parch" Maldwyn Davies, sefydlydd y liyfrgoll fenthyciol, a dylai'r plwyfolion wertlifawrogi llafur dyn sydd yn rhoddi ei amser a'i dalentau i'w gWas&naethu.

Tyngu a Rhegn.—-Mae yn ddrwg geryf fod yr ardal hon yn myned mor ofnadvvy am ei bechgyn tyngedig. Mac yn warth i'r sir mewn gwirionedd. Son am Sodom a Gomorrah, eu bod yn ddinasoedd ofnadwy am. eu drygioni a'u hanwiredd. Ha, mae arnaf ofn fod ardal Pensarn yn w„ t.h ei hun lliL l' ddwy. Mae y rhegfeydd a,'r bloeddiadau sydd yma ar nosweithiau yn ddigon a rhwygo yr ;i.wyi" yn chanol. 0 bobl icuainc, ystyriwch ganlyniiid eich bj-wyd. Ie, ystyr- iwelt mai digofaint digymysg Duw fydd eich bywyd a'ch diod yn dragwyddoJ, os na Avnewch droi o'r ffordd annuwiol hon, canys eich bvrddau oil sydd la.wn o ehwydia I" budreddi, heb le glan.—Mab y Daran. Y Dywydd am Tachwedd.—Am y rhan gyntaf o'r mis ILWII bydd yn llaith a niwliog, tra at ei ganol yn deg a. rli'jwllyd. ac fe fydd yn terfynu gvda srwynt a gvrlaw "yma a. thraw. —Lfel <>

i:" .1 VvT ü.. Y Gymdeithas Lenyddol.—Nos Sadwrn diweddaf* o dan arweiniad Mr J. R. Owen, Bryngwyn, cyn- haJswi'd cyfariod adlomadol v gymdeithas uchod. Agorwyd y gweithrediadau trwy (Miss Elizabeth E. Nicholson, Ivhio.nfa, chwnTon ar vr offeryn. Cyiner- wyd rhan ynddo gan y Mri Hughia Owen, Bodeilio John Jones, Ty'n Lon Owen Hughes, Canol Dy; a. Robert Jones a'i Ikrti. o Ty'n Lon. Hefyd rhodd- othl y Mri John Owen, Ty Newydd, ac Evan Owen, Nyth^Clyd, anerchiadau barddonol a. enynodd frwd- frydedd bj^w yn mhawb oedd yno. Ciifwyd cystadleu- aeth ddyddorol mewn areithio difyfjT—Goreu, Mr John Owen, Ty Newydd; liefyd, "am y mwyaf o eiriau yn cjniwys y ilythyren a roddid ar y pryd yn eu deenrsu, Mr Owen Hughes, Canol Dy, yn oreu; efe hefyd oedd y cyntaf "am roddi yr arweiniad goreu i ddvn dyeithr i le neilldiKjl." lieirniadwyd yr oil o'r cystadleuaetha 1 gan v 2Mri Robert Hughes (Marian M:m) a John Owon. Biyngrtyn; a gwaanaethwyds wrth yr offeryn gan Mr Owen J. Roberts'. Bod Fair. Pasiwyd diolchgarweh gwresocaf y gyandeithas i Mr Griffith, yr ysgolfeistr, am roddi benthyg yr offeryn yn rhad at eu gwa.sana.eth; a, thcrynwyd un o gy- farfodydd rhagorsf y gymdeithas, o'r natur yma, er ei chychwyniad yn r ardaL--A..