Y Clorianydd

AT KIN" GOHKBWYR. Yn ei* Nesaf.— O ddiffyg He gorfodir ni i adael dwy ysgrif—"Pabvddiaeth aPiuxttestaniaetii a (rwrth- at Wrthgilwyr"- -hj'd (in rhifyn nesaf.—

Nodi on Amaethyddoi. v Aehosodd y newydd mai awdurdodau amaeth- • ddol Coleg v Brifysgol, Bangor, fydd tenantiaid Xledwigan am yr un mlynetii feugain nesaf gITIl syndoa yn y parthau hyn. Teimlir, fodd byrag, y ceir manteision pwysig yn nglyn ag amaethydd- iaeth wyddonol pan ddaw yr awdwrdodau hyn "full swing, fel y dywedir, gyda'u hanturiaeth newydd. Mae y Prof. Winter yma yn fynych yn gwneud y trefriadau angenrheidiol tuagat gymer- yd meddiant- o'r fferm ardderohog hon. Diau fod ein ffermwyr. yn enwedig y t ieuanc a diwylliedig ohonynt yn falch fod y coleg ar ddcchreu gyda'r gwaith pwysig, ac y mae'n ddiamheuol y ceir ar- brawfiadau dyddorol a llesol yn nglyn a phob cangen o amaethyddiaeth. Teiiulid ers tro fod yr adran amaethyddoi dr coleg o dan arnair.,wis yn y cyfeiriad yma, ond yn awr, gydag un o'r ffermydd goreu yn y wlad at eu gwasanaeth moo lie i gredu y bydd i'r symudiad fod o les dirfawT nid yn unig gymydogaeth, ond i'r holl sir. Mae y tywydd presenol yn hynod fanteisiol a.t nau gwenith, ac mae gan y ffermwyr nob rheswm dros ddeehreu yn gynar. Mae y diffyg pradd yn nghynyrchion 1897 yn rhwym o ostwng cvflenwad- au dros yr holl fyd, ac y mae, o gaiilvniad, ragolwg pur dda am brisiau proffidiol yn ystod ychydig fisoedd dfwedda-f 1897. Gar* fod cnwd 1897 yn Had nag un 1896, mae cyflenwadau mwy yn hellol hunan-ddinystriol. Pe gaEaipwyllgor Mr Yer- burgh gymhell amaethwyr i ddal gwenith hyd nes i'r gauaf galedu dipyn arno, byddai iddynt wneud gwasanaeth cenedlaethol dosbarth blaenaf. Yn ol y Dychwelebau Amaethyddol ymddengys fod, yn 1892. y da corniog yn Mhrydain Fawr yn rhifo 6,944,783; dwy flynedd yn ddiweddarach daethant i lawr i 6,347,113, ond yn Mehefin di- weddaf rhifent 6,500,497. Mae yn foddliaol iawn fod eyniaiut o gynydd yn y dyehwelebau diwedd- araf ar y gostyngiad mawr gymerodd le mewn can- lyniad i haf sych 1893, end eto mae cryn leihad o'i gydmaru a'r ddychweleb wracd yn flaenorol i'r haf colledus hwnw. 0 ystytied y ffeithiau hyn ar- weinir ni yn naturiol i holl ai nid ydyw yn bosibl gwneud rhywbet-h i atal yr anwadalwch a'r gos- tyngiadau ddilynant dymhorau anffortunus. Ac hefyd i ystyried pa un a ydyw cyfundrefnau ac arferion gwiedvrkl traiaor parthed pc-sgi a gofalu am wartheg yr: well e'ddoti ni. Yr oedd marchnad yd Lerpwl, ddydd Gwener, yn weddol brysur. Ar y cynfcaf dipyn yn araf oedd y melinwyr, ond yn ddiweddarach ar y dydd pwr- casasant gyflenwadau lied fawr. Cauodd gwenith gwyn heb gyfnewidiad; y mathau cochion dimai y cant yn is. Blawd Gofyn gweddol yn ol pris- iau diweddar am y Seisnig tramor weithiau swllt yn is ei* dydd Mawrth. Indrawn mewn gofyn da yr Americanaidd yn gadam yn ol lc o godiad ar brisiau dydd Mawrth- Haidd: Cadain gyda gofyn da am fathau man at fragu. Ffa: Cadarn yn ol prisiau diweddar. Pys: Mewn gofyn gweddol yn olle y caTit o godiad ar y Canadaidd. Gofyn araf oedd am geirch yn ol prisiau diweddar, ac eithrio hen geirch gwynion Seisnig, y rhai oedd- ynt lc y cant yn ddrutach. Blawd ceireh yn ddi- gyfnewid. Yn marelinad yd Uundain, dydd Llun, yr oedd y gwenith Seisnig braidd yn well o ran ansawdd a. chyflwr nag ydoedd yr wythnos ddiweddaf. Pryn- ai rnelinwyr yn ddi^ttaw, ond ni cheid anhawsder i werthu unrhyw beth o bwysau gweddol acv o gyflwr rhesymol sych. Yr oedd blawd ychydig yn is am y mathau Seisnig ao Americanaidd, ond yr oedd y mathau Ffrengig a Hungaraidd mor brin fel y caed llawn brisiau am darynt. Gwnaed mas- nach lied dda mewn haidd, ac yr oedd y prisiau yn rhedeg o 32s i 40s am fafthau da at fragu. Y r oedd eeirch 3c yn rhatach mewn rhai engreifftiau, mown canlyniad i'r crflenwMl mawr. Cauxld y farclmad yn wan a cliyda pheth digalondid. Y r oedd y gwenith 6c yn is ar brisiau dydd Gwener am y mathau Rwsiaidd a 3c am yr American aidd blawd yn tueddu o blaid y prynwyr. Ceid blawd teuluol am o 308 i 308 6c y sach.

Modion o Foil. Mae yr arlunydd enwog Professor Hvrkomer yn bwndu gwneud aarlun mawr o Orsedd y Bf irdd i'w arddargos yn y Royal Academy, Llundain. Bydd Hwfa Mon yn ei wisg dderwyddol yn sefyll ar y njaen liog, a'r rnelyw o swyddoq-ion yr Orsedd oil yn eu gynau glvynion" a gwyrddion, yn sefyll o'i ddeutu. Yr ydym yn deall nad yw yr oil o'r bt-irdd, of- yddion. a'r eerddorion i fod yn y darlun. Yn wir, byddai llyny broi yn annihosibl, ond diau y gofelir fod blaenion pob dosbarfh o blant athry- lith yn. cael j.^wahoddiad, ac y bydd y cynulliad mor gynrj-chioladol ag y byddo yn boaibl. Yr hyn sydd yn gwneud yr amgylcliiad yn ddydclorol i Fon ydyw mal yn Mhlas Coch ar lan y Fenai y mae y fan lie mae y proffeswr yn bwr- iadu cymeryd y darlun. Mae y Milwriad Charles Hunter (Siarl o Fon) a Mrs Hunter (Cerddores Menai) yn aelcdau anrhydeddus o'r Orsedd. Mae y grcmle'-h. henafol sydd yn y pare i ffurfiu back- ground i'r darlun, a sicrheir ceryg pwrpaso1 ffurfio '■ylcb yr Orsedd. Yr ydym yn deall mai yr Archdderwydd Hwfa Mon sydd wedi dewis dae.ar gwlad ei enedigaeth yn sa3e i'r darlun dyddorol hwn—darlun ag sydd yn sicr o dynu sylw mawr yn Llundain par; wedi ei 2Tvrblhau. Dyma engraijft eto o gariad ang- herddol Hwfa at ei wlad ond. ar wahan i hyny, pa wlad mor deihvng a gwlad Fon i fod yn safle i ddarlixn fel hwn 1 Dyma U2' hu y Derwyddon yn cnrtrefu am genedlaethau. Mae y gwisgoedd neT"y^,l;oil yma wedi gwedd-newid Gorsedd y Beirdd yn liollol, ac wedi wveud y cynnliiad yr un rhyfeddaf ar wyneb y ddaear. Hebhiw hyny, i bawb sydd yn sylwi yci fanwl, mae'n dangos yn eghr mai creadur anghyson iawn ag ef ei hun ydyw bardd, fel pawb o blant Adda. Mae cynhwrf mawr wedi bod YI, y wlad yma ers tro helhch oherwydd dyfodiad y Pabyddion Gymru, a phan benodwyd y Tad Mcstyn i'r snvydd o archoffeiiiad dros Gymru-wel, yr oedd y llanw Pabyddol am orlifo dros y Dywysogaeth ar un- waith. Clyivsom rai o feirdd-bregetiwyr yr Or- sefld yn dweyd y drefn yn hfdlt mevm pregeth yn erbyn y Pab a'i gardinaliaid, ac yn wir, clywsom fwy nag un o aelodau yr Orseild yn gwneud gwawd o ofreitiaid eir; gwlad am wisgo gwenwisg t-ra vr gwa."maetlm yn y cysegr, on.d gwelsom y bobl hyn o gylch y maen 11 og yn eu gwisgoedd lliwiedig. yn edr>-ch mor ddifrifol ag yr edrychodd y Pab .0 Retain yn munudau difrifolaf ei fywyd, ac yn edzycli morhnuanfoddhaol yn eu gwynwisgoedd ag yr edrychodd yr un archesgob erioed. o Posihl y dywed rhywlln fod Gorsedd y Beirdd a'i chynawniadau yn ddefod arbenig perthjTol i'r genc Gymreig ers cenedlaethau, ac y dylid ei chadw yn fyw. Mac y Proffeswr Morris Jones wedi proli uwchlaw amheuaeth mai defod a ddaeth 1 arferiad yn gydmarol ddiweddar ydyw, ond rhoddwch ei bod yn hen, ac yn dyfod i lawr yn sytr. 0 ddyddiau y Derwyddon, beth sydd i fod a wflelom ni a hi y dyddiau hyn? Mae dyddia.u Dejwyddiaeth wedi darfod yn amser Tudur Aled, pan oedd holl feirdd Cymru ynBabyddion. ier i gall haner gair." < Mae yn ofid i lengarwyr, ac i adnabyddion y di- weddar Barch Kiluby Jones, i ddeall fod ei lyfr- gell werthfawr, yr hon a gynwysai gasgliad ehel- aeth o lyfrau Cymreig prinion, yn nghyd ag amryw lawvsgrifau wedi ei gwerthu yn ddiweddar am swm cywilyddus o fychan. Oni ddylasai awdur- dodau ein Colegau Genedlaethol fod a u llygaid yn agored i sicrhau trysorau fel hyn ? Mae ar Bwyllgor Cymarifa Ddirwestol Mon rai aelodau nodedig am eu hystyfnigrwydd. 0 ran hyny, mae ar bob pwyllgor greaduriaid tebyg. Pobl gall, gwybodus, ac yn cario meddyliau uchel ohonynt eu hunain ydyw y rhai hyn, fel rheol. Y diwrnod o'r blaen ymgyfarfu y pwyllgor hwn i benodi lie a dyddiad y gyrnarifa eleni; a phas- iwyd ei bod i'w chynal yn Amlwch ar ddiwrnod "ffair ddiwedd y cyi hauaf," yn Llanerchymedd, un o ffeiriau pwysicaf y flwyddyn yn ein gwlad. Mae nifer fawr o ddirwestwyr mwyaf selog y sir yn teimlo yn neillduol o siomedig, ac yn ofni yn fawr am lwyddiant v Gymanfa. Da genym ddeall fod y dnwestwr pybyr Mr David Williams, o Lan- erchymedd wedi protestio yn y modd mwyaf digam "yniol yn erbyn y dyddiad, ond i ddimpwr- pas. Yr oedd rhai o "wyr mawr" y pwyllgor yn gweled yn wahanol, a gwyr pawb mor hawdd yw gan aelodau gweiniaid o bwyllgor fel hwn i droi i'w canlyn. Wrth son am Lanerchymedd, efallai nad pawb sydd yn gwybod mai yma yn y flwyddyn 1835 yr agorwyd y ty cyhoeddus dirwestol cyntaf yn Nghymru. Gelwid y lie "Ty Ceifi Cyme rolcleb." Sefydlwyd y ty o dan nawdd Cymdeithas Cym- edroldeb Llanerchymedd. Y prif symudydd .1 gj-da'r achos dirwestol yn Mon y dyddiau hyny vdoedd y diweddar Barch Evan Davies (Eta Del- ta). PENRI.

Hagwraeth Anifciliaid- A ganlyn oedd yr anearchiad a araddedwyd gan Mr ^Yilliams, Pencefn, Tregaron, yn Ysgoldy y Bwrdd, Feiinfach, nos Sa.dwrn, y 4ydd o Fedi. Cafwyd cy- farfod godidog, a llywyddwvd yn fedrus gan Mr D. Jenkins, Rhvdybaunau — Mae'r testyn yr wyf wedi ymgymeryd ato heno yn un helaeth iawn, ac yn un nas gallal wneuthur cyf- iawnder ag ef mewn darlith fer o'r fath yma. Y mae yn gorchuadio cvmaint o dir fell ar yr adeg bresenol y ma.e yn llawn cvmaint o bwvs i'r meistr tir a'r bobl- ogaeth yn gytfrodinol ag yw i'r dtiliaid. Yn awr, gan fod y tterinwr Prydeinig yn gorfod cystadlu yn ei farchnad ei hun a chynyrch yr holl wledydd ereill, JT unig obaith sydd ganddo o gynal ei safyllfa yw cynyrctiu pethau o ansawdd -fyddont yn dtilwng i gystadlu, neu os gellir rhagori ar y rhai jma, ac er gwneud hyn goreu po fwyai o WJToodaeth fydd gan y liermwr or rhan yma. o'i waith, a chawn ninau ein poeni yn llai gan y cystadieuaethau hyn. Mae y gelfyddyd o fagu yn cael ei sylfaenu yn gynredin ar egwyddorion cjifredin, rhai y gall pub un afael yn- ddynt gyda'r rhwyddineb mwyaf. Y peth cyntaf i ni sylwi arno yw y ddeddf a clwir y Ddeddf Etifeddol (Law of Heredity) i raddau helaeth. Tebyg a gen- hedia debyg. Pa neillduolrwydd bynag fydd o ochr y tarw neu y fuwch, bydd yn rhesymol i ni. ei ddisgwvl yn eu hiliogaeth. Fe ddylai pob laagwr creaduriaid a fyddai yn ymdrechu gvrella ei stoc fod a rhyw am- canion mown golwg, or mwya iddo, ar ol ei holl ym- drechion, gynyrchu pwyntiau o ragoriaeth yn ei stoc, ac os na fydd ganddo ryw amcan neillduol at ba un i gyraedd, mentraf ddweyd mai ofer fydd ei laiur. Mae yn rhaid cael rhyw bwynt i weittiio ato. Fe fydd y pwyntiau yma, wrth reswm, yn ymddibynu yn gywir ar y creadur y bydd yn myned i'w fagu. Felly, fe fydd medrusrwydd y magwr yn cael ei yrnarfer i droi at eu gilydd y creaduriaid fydd a'r rhinweddau rhyngddynt a y dymunai efe weled yn y creadur ag y maa yn amcanu ei fagu. Os bydd rhyw bwynt neillduol yn ymddangos yn gryf iawn o un ochr (tarw), ac yn wan o'r ochr arall (fuwch), y tebyg- olrwydd yw y bydd prinder yn y fuwch wedi cael ei wnsud i fyny gan ormodedd y tarw, ac y bydd wedi ymddadblygu yn y Ho mewn modd dymunol, yn enwedig os bydd y ddau o rywogaeth ia.wn. Os bydd i'r magwr ganfod fod ganddo ansawdd (quality) yn ei stoc ond fod y maint yn eisieu, fe ymdreclxa i gywiro y byrdra yma trwy ddefnyddio tarw mwy o faint, heb aberthu yr ansawdd fydd ganddo. Fe ddylai y magwr sefydlu yn ei feddwl rhyw amcan neillduol, a dylai ymarfer y gofal mwyaf er cadwraeth yr arddull hwnw ar 01 unwaith ei sefydlu. Ar yr un pryd, fes ddylid cymeryd gofal arbenig i beidio magu oddiwrth y naill genhedlaetii ar ol y llalx—peidio magu oddiwrth greaduriaid fydd yn perthyn yn rhy agos i'w gilydd trwy waed, neu mewn geiriau ereill, "In and in breeding." Er mai hyn yn ddiddadl yw y ffordd gyntaf o sefydlu rhywogaeth gwirioneddol ac un- tfurfial, nis gellir ei chymeradwyo ond i'r magwr mwy- af msdrus. Y perygl yw fod y cynllun hwn yn cael ei ddilyn yn ami iawn gyda cholled yn maintioli y creaduriaid, ac hefyd yn eu cyiansoddiad. Y pciygl mawr yw y gall fod yna rhyw wendid cyfaivjoddiadol yn y creaduriaid y byddir yn magu o Jdiwrthynt, a chan eu. bod yn perthyn, wrth reswm tueddu i chwancgu hyn wnaiif y cynllun yma. Mac lIawer o ddynion sydd wedi treulio eu hoes wrth y gwaith hwnw, a hyny gyda'r llwyddiant mwyaf, yn dal Ik fyd fod y creaduriaid yma. yn llawer mwy tu- eddoi i giefydau, ac yn llai epiigar. Y cyntaf o'r ddau yr wyf, fel pawb ereill, yn ei gredu, ond am yr ail y mae llawer o ddadleu yn ei gylch. Gan liyny, os yw y dull j'ma, i gael ei gario itllan yn llwyddianus, y mae yn rhaid gwneud dewisiad gwj'Iiadwrus iawn, ac nid oes ond y creaduriaid cad- arnaf ac iachaf o bob ochr, ac heb un math o wendid i gael eu dewis, neu mwy na thebyg mai ofer fydd ei waith, ac mai wedi taflu ei arian yn ofer y bydd. Ambeil waith y mae yn fuddiol i ddwyn i mswn waed fIres i'r stoc o jToedd ereill trwy yr IIJTX y mae yn bosibl iachau beiau i raddau helaeth, 03 bydd iddynt j'mddangos. Y ffordd i wiieud llyn yw trwy brynu tarw sydd mor gywir yn mhob ystyr ag y gellir ci gael, ac yn. gryf yn y pwynt y ma.e y fawch yn wan ynddo. Mae llawer iawn o bwyntiau pwysig i'w cymeryd i ystjuiasth wrth ddewis creaduriaid, yn ymddibynu ar y "breed" ar ba un yr ydym yn myned i w. ithredu, ac hefyd ar y gwahanol amcanion at ba ba rai yr ydym yn bwriadu cael ein stoc. Yn mhob achos jr creaduriaid sydd fwyaf tebyg o adael stoc fydd yn taro at y jprahanol bwiiJason a fyddir j*n amcanu atynt a. ddylid eu dewis. Yn yr ystad wyllt yr ydym yn cael dewisiad naturiol rhwng yr anifeiliaid, yr hwn mae Darwin yn alw "The survival of the fittest," neu "Goruchafiaetli y cymhwysa." Y ma.e y creaduriaid gwanaf naill ai yn marw o glefyd neu yn cael eu gorchfygu gan eu cryfach. ac yna nid oes end y cryf a'r iach yn cael bj. creaduriaid dof ni, yr vdym yn gorfod mjned i mewn am ddewisiad celfydd- ydol, ac mor belled ag y gallom ddewis y rhai goreu i fagu. Pan yn ceisio gwallhau ei stoc o unrhyw fath, fe ddylai y magwr yrnarfer ci ailuoedd dewisiadol o bob ochr—gwrj-w a, berivnv—ond fe ddylid cj-meryd gofid arbenig yn newisiad y tarw, oherwydd fe fydd ei bwj-nciau ef yn ddangos jïl yr holl stoc pan na fydd pwyntia u y fuwch yn dangos mewn dim ond un mewn bhyddyn. Wrth ddewis creaduriaid i fagu oddiwrtbynt, ymae 0 fantais anghjdfredin i edrych i mewn i'w hachydd- :rieth, yn ogystal a dowis rhai da yr olwg. Y mae yn digwydd yn ami iawn fod creaduriaid da yr olwg ar- nynt, pa un a'i ceffylau da, neu ddefaid yn dyfod oddi- wrth un creadur da. yr olwg, a'r llall yn wael yr clwg. Mewn achosion o'r fath juna, fa fydd y stoc yml1 yn debyg o berchen xhai o bvyntiau da. eu dymunol rieni, ond y mae ei siawns yn llawn gj-maint o gael creadur gwael os na fydd y rhywogaeta yn dda. (I'w barhau.)

"7 Qwylio&y&i a'r Aelod Trcs Fon Mewn rhifyn diweddar o newyddiadur y Wesley- aid Cjmroig mae j'Rgi'if Hed finiog dan y penawd "Llygaid Cochion," yn ymdrin a. gwaith JT A.S. dros Fon yn Llys Trwyddedol Rhyl. Dj-^red: "Methwn a gweled ei fod j'n union yn ei Ie i dipyn o dwrne hunanol o'r dref hon (Rhyl) i fyned i Abergele i ddweyd with yr ynadon nas gallent wneud y peth hwn neu y petIt arall a fydd yn groes i'w ddjununiad ef. Ac yr ydym lied anfoddlon i gyfreitliiwr, er i hwnw fod yn A.S. Rhyddfrydol, i ddyfod i'r clref hon 1 arfsr trahausderau tuagat Weinidog yr Efengjd o safle a. chjrmeriad y Parch T. Shankland, gwr sydd a'i l-oll galon ar wneud gwir ddaioni i'w gj"d--drefw\T yn gymdeithasol yn gystal ag yn mhob modd arall. Pt buasai genym bleidlais yn Sir Fon bl:asem yn moddwl cldwywaith o leiaf cyn ymadael a hi, hyeJ, yn nod er i'm WJ-bod y buasai y Tori heb fod yn mhell o'r lan. Un peth ydyw bod yn Rbyddfrydwr o blaid, peth orall ydyw bod yn ffyddlon i wir egwyddorion Rhyddfrydiaeth. Nid oes genym unrhyw gydym- deimlad Rbyddfrydwr "plaid." beth bynag afyddo ei allu a'i t^jTnwysderau fel aelod o'r Senedd. os na fvdd ei gydwybod yn ddigon o atalfa. iddo gymeryd rhan amlwg yn yr jmgais i amlhau lleoedd i wrtl, y gwin.'ac i luosogi 'llygaid cochion' yn y wlad." Diau y cofir y pethau hyn pan ddaw Mr Ellis J. Griffith o fiaen yr etholwyr eto, ac os caiff y dirwest- wyr yn ei erbyn pwy wyr nad yw'n bosibl iddo gael mwy o amser at ei ddyledswyddau bargyfreithiol drwy iddo hebgor vmbresenoli vn Nhy y Cyffredin. Boed felly y bo

Bangar. Mj'r'.o-ama Poole.—Bydd y Myriorama Y'spleiydd hon yn Perfformio yn y PenrhynHall drwy yr wjidiaos lion, gan cldechreu nos Lun, a chaiff trigohon Bangor a'r cyu I), gyfie i dreulio j'chydig oriau o wir ddifyr- wch trwy fyned i'w gweled a'u gwrandaw. Cyn- wysa'r perfiormiadau y "Cinematograph," un o brif ddyfeisiadiM.1 yr oes, ac y mae y rhai a gymerant ran; j'n ddynion o fedrusrwydd dianvheuol. IVet i Weithwyr.—Yn ol eu harfer ddaionus bob blwyddyn, rhoddes Meistri Thomas Lewis a'i Gyf. dret i'w gweithwyr yn y City Steam Mills, Bangor, yn nghyda'u teuluoedd. Lerpwl a ddewiswyd i fyned iddo eieni, a chan ei bod yn dywydd hyfryd mvryn- haodd yr oil eu hunain yn rhagorol, pawb mewn gwahanol gj'feiriadau. Afraid dwej'd fod y teimladau goreu j-n bodoli oydrhwng y meistri a'r gwasanaeth- yddiun, a hir y parhao yw dymuniad pawb. By;-rdd y Gwarcheidwaid — Cynhaiiwyd cyfarfod o'r Gwarcheidwaid foreu Gwener, Mr Hugh Thomas yn ilyvv-yddu dros gynulliad bychan o'r aelodau. Caf- odd pwjdlgor ei apwyntio i agor "tenders" a'u hystyr- ied. y (_;adeiiydd a'r Clerc (Mr R. B. Evans) a roddasant adroddiad cryno o'r Poor Law Conference gjmhaliwjTd yn Llangollen yr wythuos cynt. yr hon y gofynodd y Bwrdd iddynt fyned iddi. pywedasaut fod cj-nhadledd y flwyddyn nesaf i gael ei chynal yn Mangor. Pasiwyd pleidlais unfrydol o ddiolchgar- wch i'r ddau am fyned i'r gynhadledd ac am JT adroddiad a roddasant. Te a Chj-farfod Adloniadol.—Dj'dd Mercher y cyn- haiiwyd y cyfarfod te ac adloniant blynyddol mewn cjrsylltiad ag Ysgolion Sabbothol CjTnreig a Seisnig Lgtwys St. Ahir, yn yr Ysgol Genedlaetliol, Garth- road. Rhoddwyd to ir aelodau ieuengaf yn y pryd- nawn, ac i'r aelodau hynaf ychydig yn ddiweddarach. Yr oedd y bjTddau yn drvaniwrthog o ddanteitluon lutdolus, y rhai oeddynt dan ofai y boneddigesau can- lvnol:—Mrs Thomas, chemist; Miss Davies, Fron- deg-street; Miss Roberts, Brynymor Mrs Benjamin Thomas, Mrs Williajns, Garth Mrs Williams, Ed- mund-street; Mrs Eardley, Misses Hughes, Bangor Uchai; Mrs lieeves, Mrs D. Hughes, a Miss Parry, Tunrhiw. Arol3"rydd yr ysgol yw Mr Lloyd Hughes, Bangor Uchaf. ac amlwg yw fod yr ysgol mewn cytlwr blodeuog iawn oddiwrth y Ifaith nad oedd dim llai na 300 o aelodau yn bresenol ar yr achlysur presenol. Yn J'T hwjT aethpwyd drwy raglen pur ddyddorol, yr hon a fwynhawyd yn drwyadl gan y nifer fawr oeddynt bresenol. Yr ysgrifnydd oedd Mr O. J. Jones, a chynorthwyid ef yn effeitliiol gan Meistri 0. E. Thomas ac R. P. Jones yn nghyda'r Parch Benjamin Thomas, B.D., yr hwn sydd ar tin ein gadael am Lundain. LLYS YR YNADON. Cynhaiiwyd y llys hwn ddydcl Mawrth, o fiaen Meistri J. E. Roberts, J. Bryn Roberts, A.S., Thomas Roberts, a W. Pughe. CYHUDDIAD DIFRIFOL YN ERBYN CH WARKL W R. John William Thomas, C'wmyglo, a ddygwyd cil- waith gerbron yn cael ei gyhuddo o ffugio enw ei dad (Wdliam Thomas.AIlt Goch, Cwmyglo) ar "notice j of withdrawal" a gyihvynodd efe yn Llythyrdy Ban- gor er codi y swm o 3p.. Erlj-nwyd gan Mr Allanson ar ran awdurdodau y LlytlijTdy, ac ymddangosodd Mr S. R. Dew dros y cyhuddedig. Wedi gwrandaw tystioIaeth William Daniel Jones, clerc yn Llythyrdy Cwmyglo. John Davies, clerc yn LlythjTdy Bangor, a ddy- wedodd i'r cyhuddedig, ar yr 2il o Orphenaf diweddaf, ddyfod i lythjTdj- liangor, a. dweyd fod arno eisieu codi arian gj'cia'r pellebyr, gan ddangos llyfr talu (depositor's book) yn enw Wdliam Thomas. Estyn- Myd iddo tfurflon, a darfu iddo arwyddo enw William Thomas ar y gwaelod. Yna gofynodd y tyst iddo am y rheswm dros y groes ar ffrynt y tudalen o'r llj'fr. Y ntau a atebodd y gallasai ysgrifenu ei enw ei hunan, end darfu i bobl LIythyrdy Cwmyglo wneuthur hyny drosto. Nid oedd y tyst yn foddIawn ar hyn, a gofynodd os oedd yn adwaen rhywun yn y dref oedd yn ei adnabod ef. Crybwyllodd yntau enw landlord yr Anglesey Arms, ac ymadawodd. Y tyst, yn y dull arferol, a bellebrodd am yr arian. Ni thalodd y cyhuddedig am y peIlebyr, eithr gofynodd iddo ef (tyst) ei ddal allan o'r arian oedd i'w codi. Galwodd y dyn yn y Llythyrdy drachefn yn mhen ychydig wedi un o'r gloch, a dywedwyd wrtho eilwaith y caffai efe yr arian os cyrchai wr yr Anglesey Arms yno i ddweyd ei fod yn oi adnabocl. Yna y cyhudd- edig, yr hwn oedd yn feddw, a adawodd y swyddfa, ac ni alwodd drachefn mor bell ag y gwyddai y tyst. Y na gwnaed y mater yn hysbys i'r postfeistr. Ar y9fed o Fedi aeth efe (tyst) i Chwarel OaJceley, Blaenau Ffsstiniog, ac adnabyddodd y cyhuddedig. Williaan Thomias, Allt Goch, Cwmyglo (ftad y cyhuddeclig), a ddywedodd iddo, ar y 27ain o Hydref diweddaf, ddodi tair punt o arian yn Lfythyrdy Cwm- yglo. Yr oedd yn adnabod y groes ar y ffurflen (form) a ddangosid iddo ac hefyd ar y deposit book, yr hwn a gymsrodd grda ef ac a'i cadwodd mewn drawer gartref. Ni chlodd y drawer, am nad oedd jrn. meddwl y gellid codi yr arian yn unlle ond Cwm- yglo. Bu i'w fab adael y Milisia tua diwedd Mehefin, ac arhosodd gartref gydag ef am wythnos. Ni roddes y tyst awdurdod i neb godi yr arian nac i arwyddo ei cnw. P.C. Edwards (43) a ddywedodd fod y cyhudd- edig wedi dweyd, pan ddarllenwyd y warant iddo, "Yr oeddwn yn feddw ar y piyd ac ni wyddwn beth oeddwn yn ei wneud. Y Carcharor a gadwodd ei amddiffvniad, a thra- ddodwyd ef i sefyll ei brawf yn y Brawdlys. Gollyngwyd ef allan dan feichiafaeth—-3i hunan yn y swm o 50p a dau eraill am 25p yr un. TROSEDD DIFRIFOL HONEDIG GAN FACHGEN. John Jones. MinSordd,Bangor, bachgen 16 mlwydd ( oed, a. gyhuddwyd o gjdlawni trosedd difrifol ar eneth bacli o'r enw Alice Ann Phillips, 8, Britannia-street, Bangor Uchaf, ar y 14eg o Fedi (cyfisol). Ymddraigosodd Mr S. R.Dew dros yr heddgeid- waid, y rhai a erfynent, ond nid oedd neb dros y cyhuddedig. Wedi i Mr Dew fyned dros ffeithiau yr achos, efe a alwodd ar Alice Ann Phillips, yr hon a ddj-wedodd ei bod yn byw gj'da'i rhieni yn y cyfeiriad uchod. Ar y diwrnod crybwylleclig anfonodd ei mam hi a'i cliwaer ar neges i Ysbj'tty'r Clefydon Heintus. Hwy a aeth- ant yno drwy y. lie a elwir llwybr y Maes, lie y r cyfarfaRsantsn'r cyhurldedig, yr hwn oedd yn casglu mWYilr duon. Ni welocld hi ef erioed o'r blaen, ond efe a'i gwahoddodd hithau i hal rhai, gan addaw I dangos He yr oedd digon i'w gael. Ar eu ffordd yn 01 o'r Ysbytty bu iddi hi a'i chwaer stopio gydag ef i gcisgiu mwyar duon, pryd y cjrflawnodd efe y trosedd Hni. Hi a ddechreuodd waeddi allan, ond etc a rodd- odd ei gap yn ei cheg. Cad:-irnhawyd y ddystiolaeth uchod gan Laura Emily Phillips, naw oed. Rhoddwyd tystiolaeth hefyd gan Mrs Phillips (mam y genethod). Dr. Langford Jones, a'r Heddgeidwad Edward Davies a chan na chynygiwyd dim tyst- iolaeth ar ran y carcharor, cafodd ei draddodi i'r Brawdfys Caniatawyd mcichiafaethi dad yn y swm o 20p a dau eraiil lOp yr un. CERTIWR ANONEST. Henry Atherton, Glanadda, Bangor, a gylnddwyd o ddwyn dau fagiad o lo, gwerth 2s, eiddo Mr John Williams, masnachydd glo, Bangor. Y mddengys i Athprton gael ei anfon gyda lIwyth o lo i Mrs Pritchard, Bangor Uchaf, ac iddo ar ei ffordd droi i'r Manchester Arms i ofyn a oedd arnynt eisieu glo, a dywedodd Mrs Williams y cym;:rai ddeu- cant, a thalodd 2s am dano. Nid oedd gan y di- ffynydd hawl i werthu y glo o gwbl. Y Piffynj-dd, wrth anerch y Fainc, a ddywedodd ei fod yn cyfaddef iddo werthu y deucant glo, ond ei fod yn bwriadu ei gymeryd i Mrs Pritchard y dydd Mawrth dilynol, pan y byddai allan yn gwerthu glo. Y Fainc a'i dirwyodd i 20s a'r coafcau. AMRYWiOL. Am fod yn feddtr ac afreolus dirwywyd y" pers-.onau canlvr.ol :—J. Walter Roberts, 20s a'r eostau Evan Evans, 2s 6c a'r eostau Robert Parry, 58 a'r costau Robert Hughes, 2s 6c a'r eostau. Am feddwi yn John Jones a ddirwywyd i 2s 6c a'r costau Richard John Thomas, i 2s 6c a'r costau Owen Williams, 2s 6c a'r eostau. Dirwywyd Richard Wil- liams i 5s a'r eostau am fod yn feddw a gwrthod myned allan o'r Llanfair Inn, Liaufairfechan. Am ymosix.I- iad ar Robert Thompson cafodd William Griffith ei ddivwj'o i 5s a'rcostau ac am dori yr heddweh rhwym- "rvrl W. Griffith, W. Jones, a Richard Roberts drcs- o dd yn y swm 0 5p yr un i gadw yr heddwch am chwe' mis. Hugh Hughes a John Jones a ddirwywyd 2s 6c a'r eostau bob un am arfer iaitii allan. W. Llystyn Jones a Griffith Owvn a ddirwywyd Is a'r eostau bob 1.1 am roddi eu simneiau ar dan.

Beaumaris. Diwedd y Tymhor Haf. — Dydd LIun diweddaf gwnaeth y "St. Elvi^s" ei thrip olaf am y fymhor hwn. Mae yr agerddlongau bardd hyn, "St. Tudno" a'r uchod', wedi cludo canoedd o bleserdeithwyT i'r dref uchod, heb son am yr ymwelwyr arhosol. Hefyd y mae "guarantors" y lanfa newydd wedi parotoi ar gyfer y rhai hyn eleni trwy sicrhau y gerddorfa (orchestra) a arweinid gan yr enwog Dr. Rogers, a chynal concerts yn y pafilion. Mwy o'r ysbryd yma mi gredwn ydyw angen y lie hwn, ac y mae y bonedd- igion hyn i'w llongj-farch am y symudiad amserol hwn. Y Bwrdd Ysgol.—Fe nominatiwyd saith o ymgeis- wyr am yr anrhydedd o fod yti aelodau o'r Bwrdd uchod, ond erbyn dydd Mawrth diweddaf yr oedd dau o honynt yn gwrthodsefyll yr etholiad, ac felly y per- souau canlynol sydd yn gwneud i fyny y Bwrdd uchod:—F. Geary (Eglwyswr), W. R. Jones (E.), Rer. W. G. Owen (P.), E. Thomas (A.), H. Thomas (A.). yr etholiad diweddaf etholwyd pedwar o Eglwyswyr a dim ond un capelwr, a'r prawf goreu o foddlonrwydd ydyw llais y trethdalwyr. Mae yn anhawdd rhoddi cyfrif am y difaterwcli oedd yn nglyn a'r etholiad yma, yn enwedig felly yn m;n5g yr hen aelodau. Yn sicr nid oedd lie i hyn, ond pan gofiwn na.d oes genym fel plaid ddim arweinydd nid rhyfedd ein bod yn colli tir am ein bod yn gorfod curo wrth ddrws Ymneillduaeth am ambell i bregeth yn iaith ein irnnain. Peth arall gwrthun i'r eithaf ydyw i bersonau ganiatau eraill i'w henwi (nomi*etto) < 4uM awydd jmddjmt am fod yn ymgeiswjT, dim ond er boddio mympwyon eraiil. bynag, mae y Bwrdd Ysgol, fel y gwelir, yn gynwysedig o dri chap- elwr a dau Eglwj-swr.—Trefcr.

Caernarfon- Marwolaeth.—Gyda gofid' y mae genym i gofnodi am farwolaeth yr henafgwr adnabyddm; Mr Robert Williams, Tyddyn Hen. yn ei 76 mlwydd oed, yr hyn a gymerodd Ie dydd Sadwm. GwIedd Gj'feillgar.—Nos Fawrth, ar wahoddiad Mr Griffith Jones, cyfreithiwr, ymgynullodd nifer anrhydeddus o'i gyfeillion i wledd ddanteithiol. Ar ol Y llwncdestynau arferol, c&ed caneuon swjnol gan Miss Maggie M. Jones ac eraill. Y Diweddar Mr J. W. Jones, Plasybryn.—Erbyn hyn y mae cofadail ysblellydd wedi ei gosod ar fedd y gwr da uchod yn hen fynwent Llanwnda. Saif y gwnouthuriad yn glod i ben a chalon y gwneuthur- wyr, y Meistri Hugh Jones a'i Gwmni. Anrhj'dedd.— Deallwn fod Mr J. Issard Davies, Y.H.. Lfysmeirion, wedi ei ethol i gynrycliioli yWest- orn Sea Fishery Board yn nghjTiliadledd y "Sea Fisheries Association." Cerddorol.—Deallwn fod cor mawr Mr John Wil- liams, organydd Eglwys Crist, wedi penderfynu qa- tadiu yn Eisteddfod Ffestiniog. Canodd nos LUll yn y Pavilion yn alluog a meistrolgar. Ffair.—Dj'dd Iau cjnhaliwyd ffair flynyddol Medi ar y Maes. Ar y cyfan yr oedd y prisiau yn Yr oedd gwartheg a lloi ynddyiit yn cj-rhaedd prisiau da, ond ychydig oedd y prj-'nwjT. Cj-rhaeddodd blwyddiaid, o 4p i 8p dwj'-llwj'ddiaid heffrod, o 8p i lOp. Gwerthwyd amryw geffvlau, a. chasd pris.au da. a. Y Nurses Institution.Dengys taflen y sefydliad rhagorol uchod fod derbyniadau y fiwyddyn 1896-97 yn cjThaedd 176p, hefyd 8Sp oddiwrth y nodachfa, gyda 55p o danysgrifiadau. Wedi talu )T oil or j draul yr oedd yn aros yn yr ariandy 77p. Ysgnren- Yjdes yr institution ydyw Miss Pugh, Bryn Menai, North-road. Cyngherdd Mawreddog.—Nos Lun, yn y Pavilion, I cynhaJiwyd cynghérdd mawreddog Inr-ddigwyliadwy" yn ngiyn ac Eglwys Dewi Sant y Twthill. Daeth tyrfa anferth o yn agos i saitli mil yn nghyd, a cha.od gwledd a hir gofir. Wedi anerchiad bwrpasol gan y llywydd,Mr Lloyd Hughes, Coed Helen, uchel-sirydd, aed yn mlaen rhag- len, fel y canlyn :—March, "Queen song" (Fanning), Cor; song, "The light of the world" lüdams), Mr Maldwyn Humphreys (encore), a chanodd "0 na byddai'n haf o hyd;" cavatina, "0 Mio Fernado" (Donzetti), Madame Bella Cole (encore), ac ail-gan- odd; song, "Hea,ven and Earth" (Pinsuti), Mr Ffrangcon Davies (encore), a chanodd "Na na fi," nes gwefreiddio y dorf. anferth song, "Sound an alarm," Mr Maldwjm Humphreys (encore), a chanodd drachefn part-song, "The sea hath its pearls" (Pin- suti), Cor; song, "Life's lullaby" (G. Lane), Mad- ame Belle Cole (encore), a chanodd drd.chefn; duet competition, "Flow gently, Deva" (J. Parry). Daeth y pedwar parti canfynol i'r llwvfan, a chanasant yn y drefn ganlynol :-Henry Roberts a Hugh Jones, VYaenfawr; Alexander Henderson a Gutyn Eifion, Talysarn; Thomas Roberts a Will Roberts. Bangor; J. W. Jones ac R. R. Williams, Llanbjris. Goreu, Alexander Henderson a'i gyfaill; a dyfarnwJ-d iddynt y wobr o 1p 10s. Song, "Largo al Pactotum" (Ros- sini), Mr Ffrangcon Davies (encore), ac ail-ganodd "Bryniau am fy ngwlad," nes gwefreiddio y gynull- eidfa song, "Nobody else" (Herbert Crimp), Mad- ame Belle Cole; part-song, "0 lovely May" (toward German), Cor; Male Voice Choir Competition, "Nyni yw'r Meibion cerddgar." Prize, £10 10s, and a gold medal for the conductor, presented by Mr David Evans. Cystadleuodd tri o gorau yn y drefn gan- lynol:—Caernarfon, arweinydd, Mr John Cottrell; Nantlle, arweinydd, Mr Alexander Henderson; Llan- beris, arweinydd, Mr Wilham Lewis (Eos Padarn). Caed beirniadaeth fanwl gan Mr Emlyn Evans, yr "hwn a ganmolai y tri cor am y dadganiad, ond yr oedd y wobr yn eiddo hogiau Llanberis. Derbyn- iwyd y ddedfryd gyda. bloedaiadau a llawenj'dd mawr. Offerynwyr y cyngherdd oeddynt Meistri" R. Pritchard a John Williams, i'r hwn y mae diolch llawer yn ddyledus am ffurfio y cor. Gwnaeth yr oil o'r pwyllgor eu dvledswydd yn nglyn a'r anturiaeth, ac y mae llawer i'w briodoli am lwyddiant yr wvl i allu ac ymroddiad yr ysgrifenj'ddioa, y Meistri Edward Lloyd a R. Gordon Roberts. Trodd yr anturiaeth allan yn llwyddiant mawr yn mhob ystyr.

Casrgyti- Yr Anglesey Harmomc Society.—M-A;J gymdeith- as gerddorol enwog hon wedi penderfynu mentro i faes y brif gj'st adieu aeth yn Eisteddfod Ffestiniog yr haf nesaf, o dan arweiniad Mr v> S. Owen. Eidd- unwn iddjrnt bob llwj'ddiant. Cyngherdd.—Nos Fawrth, yn nghapel Bethel (W.), cynhaliwyd cyngherdd er budd yr achos yn y lie. LIywyddwyd yn fedrus gan Mr J. W. Jones, Bod- warren. Y brif gantoras .doedd Miss Gertrade Hughes, R.A.M.. a rhoddodd foddlonrwydd mawr. Y cantorion eraill a. gymerasant ran ydoedd Misses Polly Evans, Mattie Jones, Mri R. O. Jones, J. R. Williams, E. D. Willi, a H. G. Jones, yn nghyd a'r Wesleyan Glee Party, o dan arweiniad Mr W. S. Gwen. Cyfeiliwyd yn fedrus gan Miss Owen, Brrn- meirion. Cafwyd cyngherdd godidog. Te Parti a, Chyngherdd—Yn nghapel Bedyddwyr Llaingoch, biydnawn ddydd Mawrth, cynhaliwyd te parti, a chyngherdd yn yr hwyr. o dan lywyddiaeth Dr. Roland Williams. Eisteddodd rhai canoedd wrth y byrddau yn y prydnawn i f'aynhau y gwleddoedd, ac yn yr hwjT yr oeua y capel yn orlawn. Cymer- vryd i han gan amryw o gantorion enwog. Cydrbwng y ddau gyfarfod gmiaad elw da er clirio y ddyled.

Llanfechdl Ffynon Werthfawr.—Djrwedir mewnhanesion Cym- reig, pan oedd amryw o drigolion plwrf Mechell yn gweithio yn y Patys Copper Mines, ar i ffynon gael ei darganfod JïI. y plwyf, a bod oi dwfr yn rhinwedd- ol at iachau clofrion a phobl o clan effeithiau cryd- cymttlau. Y chyelig amsar yn ol deu-ivyd o hyd i'r liynon hon ar dir Cae Coch, gan Mr Owen. Garreg Fawr. Dywed Mr Owen fod y Synon mewn agen craig, ac fod y dwfr JTI nsrthol iawn, gan fod gwyth- ien sulpher a chopr yn ymyl y lie, sof ar dir ClegjT- og. Mae yn. bosibl i'r dwfr hwn fod yn qnwys salts a sulpher. Mae Mr Owen yn bwriadu cael ei "anal- yruo," a gobeithio y bydd i'r "saline spring" hon fod o les i lawer. Claddedigaota Hen Gristion.-Dydd Saclwm di- weddaf cynullodd tyrfa fawr i gapel Llanfechell, o'r lie cychwj'nwvd cynhobnvng y ddiweddar MrsElias, priod. y diweddar Mr John Elias, Tregof, Cemaes, a merchyn-nglyfraith y diweddar Barch John Elias, Mon. Claddwyd Id yn nynwent plwyf Mechell. Gwelr.-yd yn bresenol ei march, Mrs Evans (a'i mab a'i merch), y Parchn. J. Williams, J. Donne, Llan- gdni; — Daniels. Bodedirn; U. Parry, Cemaes; J. Roberts, Taihen; 0. Jones, Sara; Mri Hughes, Wylfa Hughes, Cafnan; — Williams, Tregof; — Jones, Tregof — Roberts,Glar.'rafon -Roberts, Bank, Llangefni; — Hughes, Coeden; Hughes, ShoH-yr-Yard, etc. Yr oedd yr jmadawedig yn 84 mbvydd oed, ac yn Isra&Iiad yn wir.

Llangefni- Nosweitliiau Hirion y Gauaf. — Y sgrifena goheb ydd "Yn awr, pan yr ydym ar riniog y gauaf, onid doeth fyddai jul-gj chwj'n y cor da wnaeth waith mor glodadwy y Ifynedd? Os bydd i'r cyfeillion cerdd- orol, ac y maont yn llu, bendei-fynu ffurfio cor bu- aswn i yn erfyn srnynt ddewis un o'r 'oratorios' clas- lTOl, a chyfodi i dir uwch na gweitliiau Root a Brad- bury, y cjrfansoddwyr Americanaidd. Yr oedd yn arnlwg oddiwrth gyfansoddiad cor y lljTiedd fod yma ddigonedd o leisiau a gallu' i godl yn uwch na'r gy^eithiau bychafn hyn. Fel 'oratorio' a, dal am ei dysgu both ddaw i fyiiy a "Messiah" anfarwol Han- del, nau y "Creation," campwyith Haydn? Cafais i y pies r o berthyn i gor fu yn perEformio amryw o'r gweithiau mawrion, ac mae'r m-nhad o ddysgu clas- nrwa.ith yn garaiil mwy na riygnu am wytlmosau ar ddarn cystadleuol. ar JT hwn y bydd y rhan fwyal o'r cor wedi sjrffedu yn mheH cyn y gystadleuaeth. Carwn weled Mr T. H. Hughes yn ail afael yn y gwaith. i'r hwn y perthyn y clod fel arweinydd y cor da. fu yn gweithio mor cgniol yn ytoeIy gauaf diweddaf. PW)- draetha ei len yn mh&llachV"

Llargristiolus- Gwywo'n Gynar. — Chwith genym orfod cofnodi Innoo "tclyn wedi ei thori'n gynar, yn mherson y cyfaill ic-nanc mynwesol Mr Evan Lloyi, Gromlech, yr hwn a gyr.itrwyd i'w dragwyddol gartref pryd- nawn LInn, gyda dry ar liugain o flynyddau rynion prydfertb, fel pwy'siau o rosj'nau paradwys yn ei law, i'w dangos wedi cyrhaedd o hona byrth euraidd y ddinaa wen. Dyn ieuanc wedi byw oes fawr ydoedd. Cofier mai nid blyryddoedd meitluon sydd yn gwneud oes fa.wr.0, na, gall bywyd bjT ei barhad fod yn fawi-, yn gymaint ag iddo fod yn fywvd o waith a defnydd- iolcleb. Bywyd felly bedel eiddo Evan Lloyd. Yr oedd wedi ei sylfnu ar fywyd Iesu o Nazareth, ac o gan- lyniad nis gallai beidio a bod yn fawr. Yr oedd egwyddorion tejTnaa Crist vedi cael daear dda, yn nghyd a manteision i dyfu'n gryfion yn ngardd swynol ei en aid, ac yr oedd eu dylanwad, fel eiddo'r bloda.u, yn pereiddio'r cylch y troai ynddo. Bydd y golled yn fawr iawn ar oi ol, yn arbenig felly yn Eglwys An- nibynol y Capel Mawr, lie yr oedd yn aelod gwir ddefnyddiol. Yr oedd hefyd yn lienor gwych, a thalai sylw manwl i hanes ei wlad, a theimlai ddydd- 01 deb mawr yn syoradiadau ei genedL Tr oedd hfcfyd yn adroddwr penigamp. ac y mas meddwl fod yr un glywsom unwaith yn adrodd rhan o awdl orchestol Eben Fardd ar "Dinystr Jerusalem," gyda'r fwth \rmH mt yai» «rbya heddyw wedi myn'd yn fud a gwelw, yn dwyn liiraeth lon'd ein calon. Y mae meddwl fod y dyn ieuanc hwnw glywsom yn adrodd cywydd "Y Bedd mor effeithiol yn Llangristiolus iltiw, fjcMaM rn ol, erbyn hj-n ar fin ei fedd, ae erbyn yn ei fedd, yn gwneud ein llygaid yn llyn. Bydd gwoddillion gweithiwr a Cliristion cywir yn cael eu rhoi dan y dywarchen yfory. Heddweh i'w lweh, a gwened y Nefoedd ei bendithion i'r teulu sydd yn nyffryn galar. Os yw'r llaw fu'n hau y gwenith, Dan yr amdo'n gaeth D'woo y d'wysen dan ei bentiith, Beth a wnasth. Tegfryn.

ITebo wst). Cyfarfod Pregethu.—Cynhaiiwyd cyfarfod pregcthu Yh y lie uchod y Sul cyn y diweddaf, pryd y pregeth- i gynulleidfttoedd ljuosog gan j' Parchn. Penry Lrans, Ponfeardulaig, a J. R. Jones, Llanfairyneubwil (wyr y "Gof Bach ). Cafwyd tywydd dyijianol, a, gwenau yr Arglwydd yn ämlwg ar y wfinidegaeth.

Penrhoslliew" OwsarasAethau Diolchgarwch am y. Cynliauaf.— Dydd Mawrtk cynhaiiwyd y gwasanaethau llyn. pan yr oedd yr adeilad bychan hardd yn orlawn dydd. Dechreuwyd yn y boreu am ddeg gyda gwas- anaeth Cymraeg, a. pliregeth gan y Parch E. H. Grif- litha, B.A., cui-ad Llandyfrydog. Am haner awr wedi un-ar-ddeg cynhaiiwyd gwasanaeth Seisnig. Canodd y cor Seisnig yr emynau diolchgarwch yn ardderchog. Ohwuremvyd yr organ gan Arglwydd Boston. Am chwech yn yr hwyr cynhaliwyd gwas- anaeth Cymraeg arall, a. chafwyd pregeth o'r radd uchelaf gan y Parch E. H. Griffiths. Yr oedd yr Gglwys drwy y dydd yn orlawn, ac yn y gwasanaeth hwvrol nid old braidd lie i efyll. CVmerwvd rhan hefyd gan y Parch T. E. Jones, B.A., JT Higher School, Llanerchymedd, a'r Rheithor, y Parch R. Richards. Gwnjtethpwyd casgliadau tuagat In- lirmarjr Bangor a gwahanol gymdeithasau yr esgob- aetli. Yn y gjmulleidfa gwelsom Arglwydcles Boston, Bains, Arglwyddes Neava a'r Anrhydeddus Miss Neave, Miss Jervis, Mrs a Miss Lloyd, Llaneilian, y Parch Morris Lloyd, Mr Bains, etc.

Ponsarn Omiwcfa). Cyfarfodydd Pregethu.—"Yr wyi;hnosau diweddaf yma bu y Parchn. J. C. Rees (ii.) ac O. Pritchard (M.C.), Amlwch, yn pregetbu yn ein mysg — y cyn- taf yn yr Efail, ond yr oedd JT arch gyda'r olaf wedi symud i Carmel (B.). Yr uytlnios hon bydd y pre- gttthu yn cymeryd lie yn Bozraii (M.C.). Hyderwn y dsilliaw lies o r pregethau hyn. Arweinydd y gan ynddynt ydyw Mr Owen Jones, Llainperson. Gwyl De.—Bu aelodau Ysgol Sul a chynulleidfa Carmel yn aiwynhau eu gwyl fiynyddol clydd Sadwrn o de parti, yn nghyd! a chwrdd canii ac adrodd yn yr hwyr, dan arweiniad medrus y gweinidog, y Parch J. C. Rees.—Parotoir yn Bozrah at gael un eto yn fuan, ac yna bydd yr hell gapelau wedi mwynhau eu gwyl- iau teyddol. i "Magic Lantern." — Nos Fercher bu Mr R. C. Evans, Dolgellau, yn dyddori cynulleidfa luosog yn Bazrah gyda'r magic lantern, sef darlith ddarluniad- 01 o enwogion y Methodistiaid a thaith trwy Fryniau Cassia. Yr oedd gan bawb eu chwaeth gyda'r dar- luniau. Hoffa un. hwn yma, arall y llall, etc. Heb eu nodi hwy un ac un cawsom dros 80 o ddarluniau o wahanol brevetlivyr ymadawedig Cymru, yn eu mysg —Howel Harris, W. Williams, Pantycelyn; T. Jones, Dinbych Ebenezer Moris, Evan Richards, J. Evans, New Inn; Thomas Charles, Bala; William Roberts, Amlwch G. Harris, J. Ogwen Jonas, J.. Jones, Talsarn; D. Jones, Caernarfon; Cadwaladr Owen, leuan Gwyllt, J. Pritchard, R. Owen (y Diwygiwr), Roger Edwards, Dr. Edwards, Wilham Thomas (Islwyn, o fendigedig goffadwriaeth), E. Matthews, Ewenni; Dr. Thomas, Dr. Hughes, Jos- eph Thomas, Dr. Saunders. Thomas Jolm, Dr. Parry, Bala, etc., yn nghyd a holl gemhadon ymadawedig y Bryniau, y rhai sydd wedi huno yn yr angeu, a'r rhai sydd yn llafurio ar y maes yn y presenol, yn nghycl a nifer o'r pregethwyr brodorol. Treat gwirioneddol a gafwyd am y noswaith. Addysgawl. — Bu i Mr W. Roberts Jones, Castle Shop, o'r lie uchod (pregethwr ieuanc gyda'r Metho- distiaid), hvyddo i basio i Ysgol Ragbarotoawl y Bala. Bu yn efiydydd am y flwyddyn ddiweddaf gyrla. y Parch R. M. Jonas, M.A., Caergybi.—Un ar Daith yn eich Mysg.

Panygroes (Llaniljfni). Yr Achos DirwestoL-Parha yr achos hwn i fyned yn mlaen yn hynod Iwycldianus yn yr ardal hon o hyd. Y mae Temlyddiaeth dda. wedi ei sefydlu yma ers yn agos i ddwy fiynedd bellach, ac erbyn hyn mae y gym- daitlias yn rhifo yn agos i bedwar cant o aelodau. Yehydig fisoedd yn ol fe gynhaliwyd cyfarfodydd U wch Demi Cymrn yma., a thystiolaeth yr oil o'r cyn- rychiolwyr ydoedd fod yn rhaid iddynt gydnabod teml Panygroes fel y fwyaf blodeuog a llewyrchus yn Nghymru. Onid yw hyn yn siarad yn uchel am gym- eriad moesol cliwarelwvr Dyffryn Nantlle? Diamheu y gwelir mwy o lewyrch eto ar yr achos pe ceid mwy o gefnogaeth ga.n weinidogion, swyddogion, ac ael- oda.u Eglwysig em ptntref, a chrsclaf y ceir hyny pe byddai iddynt roddi munud o ystyriaeth i'r daioni sydd wedi deilhaw oddiwrth y sefydliad bendigedig jmaa, a buan y delo yr adeg y gwelir pob aelod Eg- lwysig yn liwyr ynwrthodwr, a phob gweinidog a blaenor yn Ilrcithwyr ainvestol yw dymuniad calon — Temlwr.

Pisgah (E-hostreliwf j). Cvmanfa Ysgolion y BsdyddwjT (Dosbarth Llan- gefni).—Cynhaiiwyd yr uchod yn Pisgah ddydd Llun, y ] 3og cyfisol. Dechreuwyd y cyfarfodydd am ddau a. chwech o'r gloch. Llywydd cyfarfod y prydnawn ydoedd Mr R. R. Parry, Bryn Ala, a clyfarfod yr hwyr y Parch T. Frimston, ac fel arfer aethant drwy r gwaith yn ganmoladv/j*. Yr arweinydd cerddorol ydoedd, Mr T. H. Hughes, Llangefni arholwr y rhai mewn oed, y Parch T. Frimston; arhol-m* v plant, Mr Samuel Greenley. Gwnaeth y rhai can- lynol eu rhan yn ganmoladwy iawn mewn canu, adrodd, etc. :—Misses Jane, Elizabeth, ac Ellen Owen, Caegarw; Lizsie Owen, Tyllwyd; Ellen a Mary Williams, School; Mary Williams, 'Iiefail; 1111- John Williams, School (o Ysgol Pisgah) Mizsc}" Martha, Owen, Ellen Tiiomas, Mri E. R. Owen, ac Owen Jones (o Ysgol Belau) Misses Mary Elizabeth Owen Jones (o Ysgol Belan) Misses Maiy Elizabeth Ann Ellen Williams, Bridge-street. Llangefni; Mri I Da-fid Jones, Mona View, Llangefni; Robert O. Roberts, Pen'raHt-terraca. Llangefni (o Y sgol Cil- dwrn). Rhanwyd y tystysgrifau gan Mr R. R. Parry CF ysgrifenydd sirol) i nifer fawr oedd wedi sefyll prholiad ac wedi cyrhaedd y snionau gofynol. Ysgol y Belan oedd wedi pasio uwchaf yn y dosbarth eto eleri, a chan ei bod wedi enill y faner y tri thro agosaf i' w gilydd, y mae yn feddiant terfynol iddynt yn awr, ac y mae'r ysgol hon yn haeddu canmoliaeth neillduol am ei hjondrech a'i llafur diflino. Daliwch ati. Hefyd cafwyd tserchiadau gan y rhai canlj-nolY Parch W. Rees, Pontypridd, cyn-weinidog Cildwrn a Pisgah, yr hwn gafodd groesawiad cynes lyfeddol; y Parch T. Frimston, Mr R. R. Parry (llywyddion) Mri R. Davies. Ffridd John Owen, Llanfair a W. Pricharcl, Llynfaes. Yr oedd y cyfarfodydd yn dda drwyddyRt, a.c yn 01 tystialaeth pawb yn dangos ol llafur mawr, a sicr i'w fod hon y gymanfa. dosbarth orQll a gaecl eto. Talwvd diolchiadau i Mrs Lloyd, Trehwfa Mrs Jones, Tyddyn-y-Cefn; a Miss Davies, Ty'nllidiart, am ddarparu mor Iielaeth tuagat JT ys- golion ti*wy rodcli idelynt eu gwala o cle a bara brith, a tlierfynwyd, a phawb yn j'mddangfis wedi eu boda- hau.—Ysgril'erydd y Dosbarth. —

Perth Amlwch- Anglftdd.—Rhoddwyd gweddillion Mrs Humphreys i orwedd yn y cemetery ddydd Sadwrn, yr lleg o'r mil; hwn, ar ol cyatudd pur erwin. Yr oedd yr ym- adawedig yn bur lioff a pharchus gan bawb. Yr oodd yn aelod cr yn blofntyn yn nghapel Peniel (M.C.), ac fe fagodd ei phlant i ofni yr Arglwydd fel hithau, gan gredu cu bod yn feddianol (Lr y geir- iau hyny, "Dewch chwi, fendigedig bla.nt fy nhad." HwjnydclJ-d gan y Pnrchn. R. 0. Williams (M.C.), T. Erans (A.), a G. Williams (B.). Marwolaeth Sydyn.—Dy(;hrynuyd yr ardal hon gyda brew trwy y newydd o farwolaeth merch ieuanc yn dra sydyn, sef Miss Ellen Griffith. Yr oedd yn gwneuthur pethau yn y ty fel arferol, ac yna aeth i'r lloft, a. chan nad oedd dim twrw i'w glyweo aeth ei mhaon yno, ac R,'i cafodd hi mewn cyflwr anobeithiol. Cafodd nerth i'w ch-irio i lawr, FX yna ehedodd ei hysbrj'd at yr hwn a: i rhoes. Aeth ei chwaer fechan o'r blaen tnvy borth angau. Bobl iouainc, cymerweh rybudd, 0herwyddy geilwch chwitlum fod fel hithau mewn ychydig yn y bedd. Cydymdcimlir a'r teulu yn en profedigaeth. Cjanercdd yr angladd Ie ddydd ore her; yr osdd yn gyhoeduuR ac yn un mawr. Bla.eaorid„yr orymdaith gan gor Carmel a'r Parch T. Evans (A.), ac yna yr elor a'r dorf i gj-rl.—-Dewi.

Valley. Disgwylir gan yr ardal hon weled y cyfarfodydd adloniadol lyny yn dechreu y fymhor hwn eto, ac felly yr ydym yn taer ddymuno ar i'r pwyllgor ¡Ù gymdeithäs lenyddol ddyfod yn nghyd. Fe ddech- reuwyd cyfarfodydd o'r fath hyn a Uyfrgell ragorol tmwaith at wasanaetli beehgyn ieuainc JT ardal gan y Parch D. Price (curad). Ond fel y mae mwyaf j gresjm dweyd, fe ddinystriwyd y cyfan gan ragfarn oedd yn ymgodi yn mldith y gwahanol enwadau. and yr ydym wedi cael cyfarfodydd rhagorol y blyn- yddoedd diweddaf, ac felly paham y rhaid i ni fod mor ddiset gyda'r talcntu disglacr sydd yn codi yn ein hardai'? Y mae yma, a-reithwyr, arweinwjr, a ciierddorion rhagorol, a bydded i Mr William Hughes ddyfod yn mlaen gyda'i areithiau doniol a difyr, ac hefyd Mr John Lloyd, TV'nddol, a Mr R. Williams (jciner). Y maent hwy yn gantorion gwych ;y maeMr John Lloyd '<redi dyfod yn hysbys trwy yr holl gylch- oedd hyn o'r wlad fel datganwr ardderchog, ac y mae yn ben cerddor yn ein heglwys, ac nid oes eisieu ei wall; ac y rnac-N Mr R. Williams kefyd wedi dyfod yn bur adnabyddus trwy-»Fon erbyn hyn fel arweinydd efrtii enwog, ac y mae Mr Williams yn barod i wneud ei ddj'leclswyd:! lie bynag y byddo os bydd angen am cyny. ac felly y mac yn deilwng o ganmoliaeth, ac JT jrdym yn hydenx y bydd i'r rhai liyn wneud eu goreu er cael cychwyniad i'r cyfarfodydd hjm. rhag blaen, a bydded i'r gymdeithas lenyddol a'r ardal- pob enw ad yn ddiwahania.eth—ddefiro at eu gwaith, fel ag y byddo yr ardal hon yn ymddyrchafu mewn dysgeidiaeth a charddoriaeth-—Eglwyswr.

Llyt&yraa at y Goiygjydtl. [Nid ydym yn yyfrltol a>n. xttniadw em yohtb wyr y n y volofn hon. j j LLANGEFNI. Syr,—Nid heb ychydig betruader yr wyf yn cymeryd gafael vn fy ysgrifbin i geisio ateb nodyn ynfyd, ac ai amserol Trethdalwr," pa un a ym- ddangosodd yn eich rhifyn diweddaf, a hyny am y rheswm fy mod yn methu penderfynu pa un o ddau gj-nghor v gwr doeth sydd gymwysiadol iddo —"Ateb," ynte'r "Nac ateb." Swn drwg fel un siomedig am na fuasai ar y Cynghor Dinesig sydd y yn rhedeg drwy ei holl ysgrif, a dechreua barotDi yr etholwyr ar gyfer yr etholiad nesaf drwy geisio dangos y gweliiantau (?) angenrheidiol a'r hyn wneid. pe caffai ef le yn y Cynghor. Dechreua Trethdalwr ei ysgrif yn hynod iawn: Rhodd- af ychydig ofyniadau i'r trethdalwyr yn gyntaf." I bwy yn ail, tybed 1 Gresyn na buasai wedi gofyn y cwestijmau lfol iddo ef ei hun yn gyntaf. Yna o bosibl buasai, wedi rhoddi ystyriaeth iddynt, yn gweled y ffolineb o feichio y trethdal- wyr a hwy. Y cyntaf o'i gwestiynau yw A ydyw y Cynghor presenol yn llywodraethu y farchnad yn briodol?" Ydyw, mor bell ag y gall- wn weled i'r rhai o'r tuallan i'r farchnad a'r Cynghor nid oes lawer o wahaniaeth i'w ganfod ragor nag yn y drefn flaenorol. Buasai yn haws ateb y cwestiwn yn Eawnach pe buasai gan "Treth- dalwr" ddigon o amynedd i aros heb ofyn y ewes- tiwn hyd nes y ceid maxtolen gan y Cynghor. 2. A ydyw yn deilwng o'n tref i bob ysbwrial gael eu gadael ar yr ymyl lwybrau ?" Beth olyga Trethdalwr wrth ysbwrial ?" Os nwyddau --werthadivy, atebaf ei fod yn deilwng i bob mas- naehwr ddefnyddio ei balmant i'w dangos a'u gwerthu. 3. Paham mae yn rhaid i fasnachwyr em tref roddi nwyddau allan i'w dangos mwy na rhyw dref arall?" Am yr Hill, pahara yn union ag y bydd amaethwyr y sir yn dod a'u hanifeiliaid yma i'w dangos er mwyn eu gwerthu. Mae ,dangos nwydd neu anifail yn angenrheidiol er eu gwerthu. Mae yn Llangefni fasnachwyr nas gall- ant wneud cyfiawnder a'u r.iwyddau heb gael eu WY rhoddi allan i'w dangos, ac os oes rhyw dref arall yn peidio gwneud hyny nid yw Trethdalwr" wedi enwi yr un na dweyd fod y cyfryw yn gwneud gwell masnach ac yn well eu hamgylchiadau na'r dref hon. Pa dref arall a olyga "Trethdalwr." Nid Llanerchymedd ac Amlwch, gam' mai yr arfer- Nid Llanerchymedd ac Amlwch, galll; mai yr arfer- iad yno yw rhoddi nwyddau allan. Os Caergybi a Bangor feddylia, nid rhyfedd) nad oes nwyddau j allan ynddynt gan fod eu heolydd mor gulion-I braidd ddigon o le i ddau bicycle" redeg ochr yn ochr. Ond am heolydd y dref hon, pe byddai yma ddigon o ddwfr fe nofiai y Great Eastern drwyddynt heb gyffwrdd a'r nwyddau fyddai ar [ yr ymyl lwybrau. 4. Ai onid yw yn bryd i'r Cynghor ymysgwyd yn y mater?" Yn mhafater, Cynghor ymysgwyd yn y mated" Yn mhafater, Trethdalwr ?" Onid ydynt yn ymysgwyd' mewn digon o faterion diles eisoes, ac os v mater o glirio yr heolydd feddylir,gwae i Langefni v dydd hwnw. Gwae i ni erioad weled Bwrdd Lleol a Chynghor Sir- ol. Nid j'w y naill na'r llall ond wedi gwaethvgu Gwae i ni erioad weled Bwrdd Lleol a Chynghor Sir- ol. Nid j'w y naill na'r llall ond wedi gwaethvgu pethau yma, ond byth na wawried y dydd y byddo i'r Cj-nghor Dinesig ymjTaeth i glirio JT heolydd. Fe i'r Cj-nghor Dinesig ymyraeth i glirio JT heolydd. Fe anfonid y farchnad oddiyma, ac fe giliai masnach os eid i ddechreu. beicliio pobl a man ddedafau ffol. 2doc ein tref wedi tyfu i'r peth yw heb Gynghor Sir na Phlwj-f, a mwyaf ymyrir a hi gan Gyng- horwyr yn amcanu at les personol, nid fydd, heb fod yn werth i ymyryd a. hi o gwbl. Sonia "Trethdalwr" yn niwedd eilitham roddi y "cwd" i'r CynglionrjT sydd heb fod o'r un farn ag ef. Beth yw ystyr y gair nid wyf yn gwybod, os nad cu troi ymaith o fod yn aelodau o'r Cj'nghor. (rwyddom fod ar y Cynghor presenol rai yn coleddu yr un sjmiadau a "Trethdalwr," a bydd rhai ohonynt yn myned nllan y tro ncsaf. Fy nghyd-drefwyr, gr,dewch i ni gofio am eu dadw allan, a mynu ims-wn yn eu He ddynion na fydd iddjrnt ymyraeth i atal 1-ddi nt ein tr(--f.-Yd- -i, etc., DINESYDD.

Arddangosfa Own Dyffryn Nantlle. Cymerodd arddangosfa fiynyddol cwn a chwn- dreialoij le yn Llanllyfni ddydd Sadwrn. Yr oedcl yn yr holl -adranau fwy na 500 o entries, yr hvn oedd gryn lawer yn fwy na'r niferi ir.cwn blynyddoedd blaenorol. Y llywyckl oedd Mr A. W. S. Williams (Clynnog), Mr W. M. Williams (Penvgroes) yn is-lywydd, a Mr H. G. Roberts (Llanllyfni) yn ysgriferydd. Fel y canlyn yr oedd y dyfarniadau DOGS. Collie dog: 1, Maggie Parry, Bowvdd View, Blaonau Festiniog; 2, R. P. Williams, Manod Hotel, Blaenau Festiniog; 3, T. Edwen, Farm, Llandudno. Collie bitch 1, J. H. Roberts, Cwmyglo; 2, H. Collie bitch 1, J. R. Roberts, Cwmyglo; 2, H. Edwards, Bryn Bowydd, Festiniog 3, Mn, Jones, Liverpool Arms Hotel, Beaumaris. Collie dog: 1, J. R. Williams, LIanUyfni 2, J. M. Hughes, Royal Hotel, Capel Curig; 3, Bob Williams, Waenfawr. r, Collie bitch: 1, J. W. Roberts, Criccieth 2, W. Pugh, Grosvenor House, Llanfairfecha-n; 3, O. R. Williams, Waenfawr. Welsh terrier dog 1, Colonel Savage, Bangor 2, Hugh Davis, Glanypwll, Blaenau Festiniog; 3, Evan Jones, New-row, Pwllheli. Welsh terrier bitch: 1, Miss Savage, Bangor; 2, Evaii Jones, Pwllheli; 3, R. C. Forbes, Pwll- heli. Fox terrier, rough: 1, R. T. Evans, Carnar- von; 3, R. LI. Jones, Carnarvon. Terrier, smooth 1, John Roberts, Bella Yiste, Llandudno; 2, R. T. Evans, Carnarvoji; 3, — Jones, Portdinorwic. Spaniel: 1, John Williams, High-street, Cric- cieth 2 and 3, W. F. Lloyd James, Cardigan. Pointer: 1, G. H. Hodgson, Kirkfield Baildon, Yorkshire; 2, Richard Jones, Maontwrog; 3, W. Jones, Barmouth-terrace, Llanllyfni. Setter: 1, G. H. Hodgson; 2, W. F. Ll. James; 3, Mrs Nath. Roberts, Carnarvon. Retriever: 1, J. W. Calvert, Kinmel Part, Abergele; 2, Rev. J. J. Davies, Llanystumdwy 3, B. Roberts, draper, Upper Bangor. Greyhound, dog: 1, W .Jones, Gaur; 2, Thos. Jones, Penygroes. Greyhound, bitch 1, J. H. Evans, Gaur; 2, J. Pearce, Baron Hill, Beaumaris. Special prizes in medals.-Best collie puppy, I dog: R. Mnir, Annandale, Bangor. Beet collie puppy, bitch: John R. Roberts, Cwmyglo. Best collie puppy, dog or bitch: Maggie Parry, Blaenau Festiniog. Best dog or bitch on field, champion medal: R. Pryce Williams, Blaenau Festiniog. Collie puppy, dog or bitch: George Brooka, i Cross Keys, Llandudno. Collie bitch, for breeding purposes: J. W. Ra- berts, Criccieth. Stud collie: J. M. Hughes, Capel Curig. Collie that had never won a prize: Thomas Pritchard, Llanllyfni. Any other breed not having won a prize: Dr. Davies, Penygroes. Greyhound, wolfhound, or boarhound: J. B. Nixon, Bangor (also another silver medal). Sporting spaniel puppy: W. F. LI. James, Cardigan. Couple of hounds: 1, James B. Nixon; 2, J. Rice Roberts, master of the. Anglesey Harriere. -r. Terrier: Miss Savage, Bangor. Welsh terrier puppy R. C. Forbes. Pwllheli. PONIES. Pony under 13 hands 1, Hugh Williams, Carn- guwch Fawr, Chwilog; 2, J. Williams, Foryd Newydd, Llanfaglan; 3, H. T. Owen, Llangefni Boot trotter: 1, G. Jones, butohcr, Llanllyf- m 2, H. T. Owen: 3, Hugh Williams. Pony, colt or filly: 1, Herbert Jones, Peny- groeis; 2, T. Herbert Jones, Bronmeirch, Peny- groes; 3, T. H. Jones, Bryneynan. POULTRY. Bantams: 1, W. P. Williams, Advie, Bangor; 2 Hugh Hughes, Menai Bridge; 3, J. Owens, Gamedd J arm, Bangor. Brahmas 1, Mrs Parry, Llainwen, IAanberis; 2, W. Davies, Pwllheli. Dorking: 1, John Thomas, Erwgron, Llanfair- feclian; 2, Colonel Sandbach, Hafodunos; 3, O. Owen, Home Farm Glynllifon. Game: 1 and 3, Joseph Williams, Goetra Fa^m Bangor 2, John Thomas, Llanfairfechan. Hambuighs: 1, D. H. Parry, Penllwyn, Pwll- heli 2 and 3, Owen Jones, Mount Pleasant Ro- tel, Llanwnda. 7 ^r- J ones, Bontnewydd; 2 and 3, H. E. Davies, Llangefni. Minorca: 1, J. M. D. Beatrtie, Hafodunos Es- tate Office; 2, Mrs N. Roberts, Carnarvon; 3, Owen Jones, Llanwnda. Plymouth Rock: 1, D. H. Parry, Pwllheli; 2, W. Davies, Pwllheli; 3, Cornelius Davies, LJanrwst. Wyandotte: 1. 3frs W. E. Jones, Portdinor- wic; 2, Thomas Roberts, Llanrwst; 3, R. R. Williams, Llanberis. Duck and drake: 1, W. Davies, Pwllheli; 2, H. E. Davies, Llangefni; 3, D. H. Parry, Pwll- heli. Goose and gander: 1 and 2, D. H. Parry; 3, A. W. S. Williams, Clynnog. Pigeons—Carriers or dragons: 1, John Jones, 32, Bridge-street, Llangefni; 2 J. O. Williams Goetra, Bangor. Fantails: 1, R. R. Hughes, Portdinorwic; 2, J. O. Jones, Capel Graig, Bangor. Any other variety: 1, J. O. Williams 2, J. O. Jones. Cage birds—Norwich: land 2, E. D. Owen, Oairmel. Norwich: 1, R. T. Edwards, Carnarvon; 2, E. D. Owenl, Carmel. Mule: 1, R. T. Edwards; 2, J. Owen, Llan- llyflli. British Birds 1, T. Herbert Jones, Penygroea 2, Ellis Parry, Carnarvon. Foreign Birds 1, Mrs N. Roberts. Special prize for best cock and hen on field 1, W. Pierce, Bangor. Bost cockerel and pulleb: C-olonel Sandbach.

Damwain Arswjdus yn 11 gjiasrfyrddin- EGL WYSWR FFYDDLON WEDI EI LA-DI). Meddianwyd pawb yn Nghaerfjrddin a dych- rrn a galar ddydd Llun ar ledaeniad y newydd fod dainwain wedi digwydd yni ngwaith alcan Mr Lester, drwy yr hon y collodd Mr William Morgan ei fywyd, ac yr anafwyd Mr Enoch James mewn modd difrifol. Tmddengys fod nifer o ddynion, ac yn eu plith y ddau a nodwyd, Y11 nglyn a'r gorch- wyl o dori haiarn, yr hyn, fel y gwyr rhai sydd yn gyf&rwydd a gweithfeydd haiarn, alcarsj, et, a wneir drwy gyfrwng pelen drom yn cael ei gollvvng o ben polion ucheL Tmddengys i'r belen sjnrtbio fel arferol, ac i ddarnau o'r haiarn gael eu hyrddio yn nghyfeiriad Morgan a James. Maluriwyd gwyneb y cyntaf yn yffion, a bu farw yri y fan, a derbyniodd James y fath niweidiau nes yr ofnid ry gwaethaf, ond da genyin ddeall nad yw ei ni- weidiau mor ddifrifol ag y tybid ar y cyntaf. Teimlir chwithdod anghj'lfredin oherwydd mar- wolaoth William Morgan., a bydd y golled i Eg- lvrys St. loan yn gyfryw nae gellir ei sylweddoli ax hyn o bryd. Un o'r dynion ffyddlonaf ydoedd efe, a gall Eglwyswyr y dref dystio nad oedd ei ragorach, gan ei fod yn ddiarhebol am ei ffydcllon- 1 deb a'i ofal fel ceidwad Eglwys St. loan, lie hefyJ. y gwasanaethai gyda chanu y gloch a chwythu yr organ. Yn nglyn a phobpeth perthynol i r Eg- lwys William Morgan ydoedd y mwyaf llafurus a blaerjlaw, ac y mse yr achos dirwestol wedi loolli un o'i bleidwyr gwresocaf. Dangosodd Wil- liam Morgan yn ei fpvyd JT hyn. y gall dyn./>y, y ffredin wneud o blaid ei Eglivys, a gwyn fyd na fuasai rhai tebyg iddo yn mhob plwyf yn Nghym- ru.. Cydymdeimlir yn ddwys a Mrs Morgan, yr hon, fel ei diweddar wr, sydd yn nodedig am ci flyddlondeb a'i diwydrwydd, ac yn hynod ofalns am gadw yr eglwys yn lan a threfnus, gwylia yn ddyfal with y drws, gan ai-waiii dyeithriaid i'w pod dau a'u cySenwi a llyfra-u. Ie, "gwas da a ffyddlon" fu William Morgan yn ystod ei holl yrfa, ac y mae y bwich ar ei ol yn gyfryw nas gellir yn hawdd ei lanw. Oaifed y cyfaill ùiym- hongar a ffyddlon hwn hurj dawel yn y bedi, ac na chwythed un aw el lem ar ei orweddfa. Puw fyd do yn llond ei addewid i'w weddw a'i fab yn. eu hamddifadrwydd poenus. Ysgrifena "Myrddinfab: "-Yn marwolaetli sydyn a thorcalonus fy nghyfaill mynwesol, Wil- liam Morgan, y mae yr Eglwys wedi colli un o'i phileri cadarnaf, er mai gwedthiwr cjrffredir yd- oedd. Nid oedd dim yn faich gan Wiliiam Mor- gan i wneud dros ei Eglwys. Fel ceidwad Eg- lwys St. loan yr ydoedd yn dra adnabyddus yn y dref ac yr ocdd yn dra gofalus am yr adeil.-id. .Nid oedd braidd yn fcidlawn i go egf ran ddisgyn ar unrhyv/ ran o'r adeilad, gan dybied v byddai yn niweidio y Uechau. Par< fyddai rhywbotli yn myned yn mlaen yn nglyn ag Eglwys St. loan, ••William Morgan oedd bob amser ar ben y "hestr —pa un ai gwerthu programmes neu ynte «loeyn- 11; I. x r ydoedd braidd yn addoli pob cfreiriad, ac elai drw y c --fr a than drostynt. Hoff beth oedd ganddo siarad < .i; '-•er/ g^radiaid Sant Pedr, ac yr oedd yn gwyiio eu ty rvudiadau gycla chraifdcr niawr. Pan fi-ddai un o'r iien euradiaid vn cael ei drosglw7fdtlo i ryw fywoliaeth dda, yr oedd mor falch a phe byddai ei hun wedi cael dyrehaliad. Cofus genym, y noson cyn i Canon Williams fyned i Dy Dde-i yn mis Mai diweddaf, i'r Canon siglo dwykw a'r ysgrifenydd a William Morgan," &. dweyd wrthym, Gobeithio y caf eich gwe'lcl y iach pan y cleuaf yn ol," a'r ateb a roddodd yn ol' oedd y byddai ef yn ei hebrwng i'r orsaf y dydd I yfory. Os nad -,iyf yn camsynied, nid aeth Canon V* illiams a'i deulu unwaith i Dy Ddewi heb fod Wiliiam Morgan yn eu hebrwng, a gofalu am cu luggage, a cheidwa,d ardderchog ydoedd hefyd. Yr oedd cvstal ag unrhyw guddswyddog yn Scot- land Tard am ei ofalwch. Buom ein dau yn gweithio law yn llaw am flynyddoedd o blaid dir- wet yn nglyn a'r cyfarfodydd, nos Suliau a ehy- filr-fodydd perthynol i Sant Pedr. Yr oedd yn ddinvestwr i'r earn. Heddwcli i'w lwch, a Duw a ddvddano ei briod a'i unig fab dan yr amgylcli- iad torcalonus. Cynhaiiwyd trengholiad ar y corpb prjrdria,v/rj. ddydd Mayrrtli yn ngwesty y White Hor-ve, ger- bron Mr T. Walters, trengliolydd y dosbarth, a nifer o reithwyr. "Wedi gwrandair rhai fvsuol- aethau, gohiriwyd yr ymchwiliad.

( Gadawodd Mr Lindsay Williams, unig fab y di- weddar Mr William Williams, prif arofygydd yr ysgolion yn. ghymru, a'r hwn a fu farw yn ddi- weddar, ei holl eiddo i gapel Tmneillduol yn Aberystwyth. Dywedir fod y swm yn agos i saith mil o bur,au. Nos Sadwrn, aeth cerbyd dros ddibyn ar ochr y fÏonM yn Abercynffig. Lladdwyd George Har- ris, un or rhai oedd yn y cerbyd, yn ddiatreg, a niweidiwyd Albert Harwood yn beryglus. Di- angodd gwraig a phlentyn Harris, y rhai oeddynt hefyd yn' y cerbyd, yn weddol ddianaf. Yr oedd amryw bobl yn gweled y ddamwain; a bu un o honynt, William Hopkins, Weat-.gt., Abercynffi

Nodion Gwasgaredig1. (Gan Alltud Eifion.) TMLADD CEILIOGOD. Yr oedd yr arferiad ciaidd a pkechndurus hwn yn uchel oi fri mown riiai parthau o Gymru J'T oes. o'r blaen. Y sgrifonaa. Mr J. Ellis Evans, mil- feddyg, Pwllheli, ataf fel hyn: A mi aj daith. yn 01 fy arfer pan yn agos i" Llecheiddior, Eifion- ydd, Tir "t" Cejinin, perthynol i Briordy Llanyfor^ neu Bpddgelert, gwelais ar dir y Gwyndy dalwrn j (cockpit) yn bur gyfa ar lan afon fochan o dan y beuclai. Y m&e yn grwn, ac wedi ei godi yn u^veh nar ddaear. Yr ydoedd rhai hefyd yn y Sar- grug, Pentrefelin, yn yr hem amser. Gwejaia hen spardYMu a arferid roddi ar draed y ceili-jg- od, a phan gaf hwyrt cewch tttt gweled." t"Y.t'lJrg.