Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

10 articles on this Page

Y RHYFEL.

News
Cite
Share

Y RHYFEL. Nodion o Pretoria. Dydd Gwentr, DISGWTLIR y bydd y rheilffordd i Natal yn barod i'w hagor i drafnidiaeth yn fuan. Disgwylir y Cadfridog Bailer yma i ymgyngh- a ori gydag Arglwydd Roberts. Cyrhaeddodd Arglwyddes Roberts a'i dwy ferch yma ddydd LIun diweddaf. Daliwyd Lieutenant Randle a mintai fechan yn agos i Wafcerval, ar ol ysgarmes, yn yr hon y collasant nifer o filwyr a cheffylau, gan adran o wyr Commandant Erasmur. Y mae traedfilwyr marchogol y Cadfridog Hatton, a chorphlu o wyr meirch, yn symud tua'r dwyrain o Irene. Ddoe (ddydd Ian) taniwyd ar wylwyr y Mil- wriad Henry, gerllaw Camel Drift, a lladdwyd un dyn. CIwyfwyd tri, a chymerwyd hwy yn | garcharorion. Y mae'r Boeriaid yn dechreu dyfod ychydig ya fsry ymosodol. Dydd Sadwrn. Ymddengys fod rhai minteioedd bychain o'r Boeriaid yn dal i grwydro ar derfynau Natal. Y mae y Cadfridog Paget ac eraill yn awr yn tynu en Uinellau yn nea o amgylch Bethlehem, lIe y dywedir fod llawer o swyddogion Boeraidd ya aros. Y mae mintai fechan dan Dalaray yn gwylio o amgylch Rustenburg, ac y mae y Cadfridog Baden Powell wedi cychwyn tuag yno. Y mae'r Cadfridog I IN Hamilton yn brysar gwella o effeithiau y ddamwain a'i cyfarfyddodd. Y mae bron yn barod i gychwyn ar ei waith eto. Buller yn Pretoria. Yn pellebru o Pretoria ddydd Sadwrn at Ys- grifenydd Rhyfel, hysbysa Arglwydd Roberts fod y Cadfridog Buller wedi cyrhaedd Pretoria y borou hwnw. Edrychai yn dda, hab fod nemawr gwaeth ar ol y caledwaith yr aeth trwyddo ya ystod yr wyth mis diweddaf. Yn yr un pellebyr hysbysi fod preswylwyr Potcoefstrúam wedi gwneud lleoedd yspyttawl i'r milwyr Prydeinig. Cynaliisant gyngherdd yno, yr hWIl a gynyrchodd 40p o elw, yr hyn a drosglwyddwyd i'r swyddog meddygol er budd y cleifion yn Krugeradorp Rhoddodd gorach wylwyr y mwngloddiau amryw dai at wasan. aeth y milwyr, a neuadd fawr yn ddarllenfa iddynt. Swyddogion y Dalaeth Rydd yn ymostwng. Yn peUebru o Pretoria ganol dydd Llun, dywed Arglwydd Roberts fod y swyddog sydd mewn awdordod yn Heiibron wedi ei hysbysu fod Mr P J Blignant, Yagrifeaydd Cartrefol y Dilaeth Rydd, Mr Dickson, y Cyfreithiwr Cyffcedinol, Mr Van Tander, aelod o'r Cynghor, a Mr K ipfer Vergen, wadi rhoddi eu hunaia i fynu yn wirfoddol. Deallai fod Mr Steyn wedi ymadael o Beth- lehem nosoa y 4/dd cyfiaol, am Fouriesberg, lie rbwog Bethlehem a Ficksburg. Yr oedd De Wet a chadlywyddion eraill gydag ef, gyda'u milwyr yn rhifo oddeutu tair mil o ddynion. Ymladd yn agos i Pretoria. Dydd Llun, cyhoeddodd Swyddfa Rhyfel y gen- adwri ganlynol oddiwrth Arglwydd Roberts o Pre toria:- Prydnawn Sabboth. Gan i'r gelyn fod am rai dyddiau yn bygwth llinell ein reilffordd trwy geisio dyfod oddiamgylch ein haden dde, anfonais Hutton ar y 5ed cyfisol gyda'i wyr traed marchogol i adgyfnerthu Mahon, gyda gorchymyn i yru y Boeriaid i'r dwyrain o Bronkhurst Spruit. Cariwyd y gorchymynion hyn allan yn effeithiol yn ystod y 6ed a'r 7fed gan Mahon, ar yr hwn yr ymosodwyd gan dair mil o ddynion a chwe magnel a maxim, ond gwrthsafwyd hwy a bu raid iddynt encilio. Ein hanffodion ni oeddynt tri swyddog ac oddeutu 30 o filwyr wedi eu clwyfo, a dau ddyn ar golL Adrodda Hanbury-Tracy, yr hwn sydd yn arwain y milwyr yn Rustenburg, i gwmni o'r Boer- iaid dan Lemmer alw arno ef boreu Sadwrn yn gofyn iddo roddi y dref a'r gwarchodlu i fynu iddo ef. Atebodd Tracy ei fod ef yn dal Rustenburg dros Lywodraeth ei Mawrhydi, ac yn bwriadu parhau i'w dal. Wedi hyny, agorodd y gelyn dan o'u magnelau, a cheisiasant gymeryd meddiant o'r bryniau sydd yn cysgodi y dref. Methiaut fu y cais hwn, oherwydd trefniadau rhagorol Tracy a'i swyddogion ac o'r diwedd, gyrwyd hwy ymaith gyda chynorthwy y Milwriad Holdsworth o'r 7fed Hussars, yr hwn a wnaeth daith gyflym o 48 milldir, o ardal Zeerust, gyda bushmen dan y Milwriad Airey, wedi clywed fod Rustenburg yn debyg o gael ei bygwth. Yr oedd colledion y gelyn yn drwm, a chymer wyd pump yn garcharorion. Ein hanffodion ni oeddynt dau bushmen wedi eu lladd, a Capten Mach- oltie a thri dyn eu clwyfo. Dydd Llun. Ymosodwyd ar Hutton ddoe yn y safie a ddaliai gan nifer luosog o Foeriaid. Gyrodd hwy ymaith heb lawer o drafferth, a phrofodd y gynau pum mod- fedd yn ddefnyddiol iawn. 0 Gadawodd y gelyn nifer o'u clwyfedigion ar y maes, ac anfonasant faner wen i mewn gyda chais am iddynt gael eu derbyn i mewn i'r ysbyttai oedd ar y maes. Drwg genyf orfod hysbysu am Capte* Currie a Lieutenant Kirke, o'r Imperial Light Horse, yr hys- bysais ddoe oeddynt wedi eu clwyfo, fod y ddau wedi marw. Bu i un ysgwadron o'r adran ar- dderchog hon orchfygu mintai lawer lluosocach o'r gelyn, yr hyn sydd yn gyfrifol am y golled fawr a dderbyniasant. o ■ Y mae Cor Undebol Treffynon yn prysur barotoi gogyfer a chystadlu yn Eisteddfod Genedlaethol Lerpwl. Mr J R Pierce ydyw yr arweiuydd. Bu y cor eisoes yn llwyddianus mewn eisteddfodau llai.

CHINA.

Cyrddau y Dyfodol, &a.

Lleol.

Birkenhead.

Y Cymdsithas Hynafiaethol…

--:v;.._-Marohnadoedd.

Advertising

Advertising

Family Notices