Y Cymro

Ffestiniog. NEWYDD A HEN. «CYFEI:KIASOM yr wythnos ddiweddaf at Gynghrair Undeb yr Eglwysi Rhyddion, a'r cyfarfod fwriedid gynal ganddynt nos Fercher wythnos i'r diweddaf. Er mawr lawenydd i bawb yr oedd capel eang Jerusalem (A) yn llawn hyd yr ymylon cyn amser dechreu. Teimlem fod y cynulliad urddasol yn fuddugoliaeth ynddo ei hun. Y testyn penodedig i ymdrafod arno yn y cyfarfod cyhoeddus hwn oedd Cadwraeth y Sabboth Y siaradwyr oeddynt y Parchn W Pari Huws, Dolgellau; William Roberts, Maentwrog; a J J Roberts (Iolo Caernarfon). Porthmadog. Er fod y testyn yn hen, a llawer o draethu wedi bod arno, cawsom anerchiadau newydd- ion a grymus iawn arno yn y cyfarfod hwn. Rhodd- odd y lhwydd, Mr W W Jones, Brynawel, gyfeiriad a chyweirnod da i'r siaradwyr ar y dechreu, ac yr oedd rhyw naws ar bobpeth ddywedwyd yno. Yr oedd y Parch W Pari Huws yn hapus, effeithiol ac Ysgrythjrol; y Parch W Roberts yn dra ymarferol, a phob brawddeg yn cyrhaedd adref; a'r Parch J- J Roberts yn ddifrifol ac apeliadol. Yr oedd ei feddwl praff a'i enaid mawr wedi cymer- yd gafael yn y gynulleidfa; ac yr oedd ambell i ochenaid sobr a chrynedig yn dweyd fod yspryd y cyfarfod yn cyd-dystiolaethu a'i yspryd yntau. GLANDWR. Parhau yn llawn o ysbryd gwaith mae ein cyfeill- ion yn Glandwr o hyd; nis gall segurdod fyw yn agos i Mr H Ariander Hughes, ac felly pa ryfedd ,fod cyruaint o fywyd a gwaith yn Glandwr. Nos Wener diweddaf cynaliwyd yno gyfarfod cystadleuol dan lywyddiaeth y Parch D Roberts, ac ,arweiniad Bryfdir. E lrychai pawb a phobpeth yn siriol a chysurus yuo, a llawer yn y cyfarfod na buasera yn disgwyl eu gweled mewn He o'r fath, Y beirniad cerddorol oedd Mr Evan J Jones fgynt o Faentwrog), a rhoddodd foddlonrwydd cy ffredinol Gwasanaethwyd yn y cyfarfod gaa Llinos Gwalia a'i phriod, Dewi Mai, Bryflir, a'r Parch D Roberts. ■Cyfeilivvyd gaa Miss Maggie Jones, Mrs Lloyd, a Mr John Owen, Bodvchain. Nid yw enwau yr holl euillwyr genym, felly rhag tramgwyddo neb gadewir y cwbl allan. Cyfarfod rhagorol oedd hvvn, bendith ar ymdrechion cyfeill- ion Glaudwr. GWYL DE. Gwyl de oedd gwawl y dydd i blant Glandwr y ssadwrn diweddaf, a mawr oedd y cyrchu tuag yno. Eisteddodd cauoedd o blant wrth y byrddau, a llawer iawn o rai hya an. phlaut o ran hyny, a bu yno ddi- frod mawr ar lawer o ddanteithion. Mae rhywbeth fel hyn yn swnio yn bur gyffredin a. diniwed erbyn hyn oud dyma y ffordd f wyaf llwyddianus i gasglu plant llawer ardal i rodfeydd y Breniu, a theilynga y rhai mae eu calonau yn y gwaith gefnogaeth pob Cxistion teilwng o'r enw. MANION. Dyma gynyrch diweddaf athrylith yr Isallt i'r Dydd H wyaf Esgyn Son uoha'r ysgol-wna y Dydd Hwya'i daith flynyddol; A dyry naid ddi-droi'n ol Trwy geueddau'r tragwyddol. Dyma gais awenydd arall i wneud beddargraph i'r diweddar Rhobat William, Ty'ntwll—un o hen >1aenoriaid Capel Salem :— r Hen wladwr anwyl ydoadd,—heb un gwarth Ar ei ben gwyn hythoedd; Sul i mi yn Salem oedd Ei nodded drwy'r blynyddoedd. Dywedir gan lawer fod Chwarel Cwmorthin wedi ei gwerthu i'r Oakeleys. Mae y cyhoedd bron wedi cwblhau y trefniadau at y dyfodol heb ymgynghori _a neb. Felly wir. Er yr holl wlaw, prinder dwfr sydd yn Llyn y Morwynion o hyd. Dywedir fod y llyn mor isel yr wythnnos ddiweddaf, fel y canfu yr Alltwen yspryd- ion y Morvvvnion anffodus mewn cynghor ar ei Waelod. Bu nifer o beirianwyr ar ymweliad a'r ardal ddydd XJun ac yn ngotal y Mri Greaves, perchenogioii, a Mr William Owen, goruchwyliwr, ymwelsant a Chwarel y Llechwedd. Dosbarth rhyfedd yw y peirianwyr yma, a rhyfedd iawn yw yr adgofion o'u hymweliadau a'r ardal hon hefyd. Yu ddiweddar, symudodd Athrou o'r Llan i Min- Sordd bwriadodd symud ar ol hyny i Griccieth, ac yn awr dywedir ei fod wedi symud i Gaernarfon. oymudwr cyflym yw yr Athron. Onid gwell iddo bellach fuasai cael ty ar olwynion ? Bu y Parch Rhys J Huws yma y Sul cyn y di- weddaf, a phregethodd wrth fodd calon cynulleidfa ddeallus. Nos Fawrth, bu y Parch Elfed Lewis yn y Rhiw darlithio ar Ddiwygiwr y Mynyddoedd." Fel Pobpeth o waith Elfed, yr oedd y "ddarlith yn ogleis- -AOl, adeiladol, a gorphenedig. Brysiedyma eto. Mae Dr, Richard A Mills-Roberts, Dolawel.wedi dYcwel o Africa, Dyfod drosodd gyda'r Ilolig oimia gyda llwyth o gleiiion a chlwyfedigion a 3th. Dywedir fod ganddo ffeithiau dyddorol iawn i'w traethu. Nos Fa.wrth, perfformiwyd cantata Esther yn «J^'eddus, gan gor o'r Llan, dan arweln- iaa Mr W Stephen. Cawsant gynulliad lied dda. Gresyn rhoddi y uliiadWd a'r ddarlith 1 ymIadd a'u gilydd am gyn- Mae bechgyn y bel droed wedi blino yn cicio yn gi^d y,*i yr ardal hon, ac wedi inyned i oystadlu ag eliphanfcod. Goraest gawrfilaidd mewn gwirionedd oedd yn y ^trcus nos Iau. J fa3,^1 W-F,thll0s ^^i^eddaf, cafwyd sicrwydd am Wedd ^avid Humphrey Jones, mab y di- f.* Hugh Jones, Queen's Hotel. Bu farw njw„i,e CIno- Hydref 15fed, mewn canlyniad i'r «iaiau gafodd mewn brwydr y dydd blaenorol. chwariifam bath fel hyn pan yn cyd- yn 0i tt1" lavJnt '1('n Ysgol y Garregddu flynyddau JU 0i- Huned mewn hedd. W'eddaf^ Cyfrinfa Ystradau nawn Sadwrn di- Oakelev n^ BU J }enori Seindorf Arian beth bvn-r n !i/ ^yfrmfa hon fod yn ivaterproof ynag am ddim arall. PRYDERI. anfon alkn^s^ytt;y Cymreig yn trefnu i wedi meirw 7S°n3i Affrica yn lle y rhai sydd menw yno vn ddiweddar

Llythyr Lerpwl [(?an SYLLDREM.J Dtddiad Tawbl, DYDDIAU digyffro, dihanes, ya myd Cymreig Ler- pwl ydyw'r rhain. I ohebydd awchus am ne>v>-dd- ion, nid oes fisoedd mor foel a IIwin a Meheiin a Gorphenaf gydol y rlwyddyn ac y une ei ben a'i bin ysgrifenu yn gorfod seibiana. Aiff pob uu fedd rywfath o hafotty i fyw ildo; y lanfa a'r gorsaf- oedd sydd brysuraf yma; mae pawb all fforddio yn gadael palmentydd caled ac awyr Iwgr y ddinas am Iwybraublodeuog ac awyr bur y wlad. Yn eu habsen- oldeb mae'r dyddiau'n myn'd YD ddihanes, a" LIJthyr Lerpwl," fel llawer llythyr arall, yn myn'd ya •' fyr ac yn tlêr" iawn. Fel GLiu Gelri j;iydd gyut, prof- iad llawer un yw- Trwy fwg mwli Lle'ipwll, er pa la—gweled Un gohvg ar Gymru, Eto, naid y gaion gu. Uwch y mwg i'w dyih'mygn, Ie, ei dych'mygu" yw yr uuig fwyuiant gaiff llu- aws, a mwyniant sy'n debyg iawn i odd yw hwuw. CVMBT TLOOION LgUPWL. Wrth ganfod cynifer o'u cenedl sy'n ruwynhau gwenau Ffawd yn cyfeiiio'u llawen i'w lufottai, ai tybed na theimlodd liuaws iit; o dostur tuag at y Cymry tlodiou hyny sy'n gorfod treulio'u b^'wyd j o Ionawr hyd Ragfyr mewn heolydd culioa 113 ua ddaw fawr o wèu haul heb s,,).) a,li woa INawd yu agos atynt ? Mor falch fyddai'r cyfryw o ddiwruo 1 yn y^wlad Gofelir rhoi v mivyniant hwn i nifer o Gymry tlodion Lluudain bob blwyddyn, a diau fod Cymrjr Lerpwl mor ddyngaiol a'u cydgenedl yn y Brifddinas. Gwiw fyddai eu gweled ya amlygu eu dyngarwch yn y cyfryw fo id. Gullai em cenadon trefol, Mri Hugh Roberts a John Evaus, ytl aghyda ein gweiuidogion, roi enwau lluaws o d 101 iOil teil- wng y byddai tro yn y wlad yn amheutliyn iddynt. Yn s:cr, mae'r awgrym ya werth yotyriaeth, YR EISTEDDFOD GESEDLA-KTHOL. 'Does fawr o son am dani," meddai cyfaill y dydd o'r blaen. Prin y tybint' fod wir oad a chaniatau ei fod, annghododd y cyfaill mai d yd taw bob amser yw misoedd parotoad. Uvna yw r mis- oedd hyn. Nid yw'r bardd, y lienor, y celfwr, a'r cerddor yn cyhoeddi'n uchel ei fwriad i ymgais a;u lawryfon yr wyl. Yn hytrach, mevu myfyr a gwaith y treulia'r misoedd hyn a phan ddaw'r 2 Lain cyfisol, ceir gweled y bydd y cyuyrchiou yn eithr- iadol o doreithiog. Mor bell ag y gellir casglu oddiwrth yr adroddiadau, bydd IIu mawr yn ymgais yn y cystadleuon corawl. Ac am gJn uiJeiu fa-wel, mae pawb trwy Gymru benbaladr am ddod yma, meddir, heb son am luaws eraill o bed W,Lr: lx.'¡ byd. BYR A OHWTA. Ddydd Mereber, aeth Anuibynwyr y Tabe'nacl ar wibdaith mewn eel bydau i Halewood. Mawry mwyu- had a gawaant, oblegyd yr oedd ysbryd digrifwch wedi meddiaxm pawb Y ddau beth mwy-f yno ydoedd gweled cedyra y tea Üwr ya gofyn am gymhorth y rhyw deg i dynu ya y rhaff yn y tug of- war, ac yn cael eu gorobfygu yn y diwedd; a'r Hull ydoedd gweled O.L. yn rhedeg rad, Mae o'n fwy oir- trefol o lawer ar faes Cymanfa nag ar faes rhedegfa. Cydymdeimla pawb a'i hedwyn a'r cyfaill awengar Madryn yn ei alar o gold ei eueth fa ..11 Aeth m a y blodeu yn fis y bedd i'r bardd. Dealtaf fod un o brif eglwysi Bedyddwyr Cymreig y ddinas ya awyd-ius i newid dyddiad Cynjanfa dya- yddol yr en wad o'r Groglith Nid yw'r eglwysi eraill yn foddiawn iawn i gydsynio. Dywedir y bydd y cledd o anrhydedd a gyflwyn r i'r Cadfridog Baden-Powell gan ddinaayddion Lerpwl yn werth o leiaf l,000p. Ary 31ain cyfisol, bydd y Parch Charles M Shel- don yn anarch cyfarfod mwr dirvvest >i YitH. Bydd Dr Clievasse, yr Esgob newydd, yn y gadasr. if .vn fydd y tro olaf i Mr Sheldon ymddangos yo gyhodd us yn y wlad hon cyn dychwelyd i'r .-vmedo u" Nid yw Cor Meibion Gwalia yn bwriadu oystadlu yn unman Ddygwyl Awst, eitllr y m ient; eguio í ymberffeithio ar gyfer cystadle-aaeth yr Eisteddfod Genediaethol. Pe collent cyn hyny, aent yn ddigalon; per enillencf, aent hwyraeh yn orhyderus, meddai un o'r aelodiiu hirben wrthyf. Rhwydd hynt iddynt Groesi'r Anial' yn yr wyl fav/r. Ddydd Sadwrn oedd y dydd olaf i weled y darlun dibafai hwnw o waith Munkacsy, l,Ecee Homo.' Dy, wedir i dri chan' mil o bobl fod yn edrych arno. Ein cefndryd droa y Werydd gaiff y cyfle nesaf i sefyll o flaen y darlun byawdl hwn. Ddydd Sadwrn, bu aelodau Ysgol Sul Anfield yn mwynhau eu gwigwyl. Ni raid dweyd mai New Ferry oedd eu cyrchfan—yno yr S,nb er's blynyddau fcellaoh, ac eithaMle ydyw hefyd. Yr oedd yno ym- borth blasus a the heb ei fath meddai un Monwyson sy'n awdurdod ar y cyfryw bethau ac yr oedd g en- au a lieiaiau llawea y plant yn brawf eu bod wrba eu bodd yno. Dyla,i trigolion Lerpwl fod yn rhyfeddol o lan. Ceir yma amryw faddonau cyhoeddus, a digon o gyf- leusderau i'r tlodion gael trochfa dda. am ddim. Mewn cyfarfod o Bwyllgor y Baddonau, ddydd Ian, pender- fynwyd prynu 6,500 o latheni ysgwar o dir yn ol 7s So y llath i'r amcan o godi arno ragor o faddonau cy- hoeddus. Noa Iau, aeth }'r agerddlong Orphen-y eiddo cwmni o Lerpwl, i wrtbdarawiad a'r Vignaes;' llong o Nor- way, ar y Ferswy ger Rock Ferry. Suddodd yr 'Or- pheua' yn uihen deng muayd. Mae tri o'i chriw ar goli, a thri oraill, a gymerwyd i YspyUy Birkenhead, wedi marw. Eglwys hoff o Ddeheuwyr yn ei pliwlpad yw Park Road. Yn ystod y tri mis nesaf, ceir naw o weinidog- ion o'r De yn dod i'w gwasanaethu. Mae'r cynuiliadali yn yr addoldai Cym- eig yn myn'd yn deneuach bob Sul, sc ll11 weinidog yn gweled mwy o pitch pine nag o bobl o'i flaen wrth draddodi ei gen- adwri. Mae Cy 'siry Lerpwl ,rii 'h-vylio i daith yr holiday" yn gynt nag- arfer eleni, er rawya dod yn ol mewn pryd i esfcyn y croesaw cynesaf i'w miioedd oydwladwyr ddaw yma i fwynhau yr Eisteddfod Gen- edlaethol. j Nid yo ami y bydd Lerpwl yn cymeryd sedd gefn, gan adael i Manceinion ragori arm. Ond am danys- grifio at yr Ysbytby Cymreig yn Ne Affrica, y maa tref y gamlas o'i blaen o ddigon.

Ar finion y Bdyfrdwy. Yv Mwrdd Gwareheidwaid Corwen, ddydd Gwoner, oad trnhawyd pmodiad Dr Davies yn feddyg a bu- fie hydd cyhoeddus ardal Cerygydrudion.—Mabwys- iadwyd penderfyni »dau yn ffafr cosbi y sawl ddyry ddiod feddwul i blentyn dan un ar bymtheg oed, ac o blaid cadw crwyd. iaid. os byddant rieni, yu y tlotty nm wythnoi-er mwyn i'w plant gael addysg — Mab- wysiadwyd Jtdroddiad y Pwyllgnr Ymweliadol yn oyrnhed amryw welliantau yn y ty. Dangosai ad- roddiad j7 me;sr,r fvd 47 o grwydriaid wedi ym, eled a'r ty yn ystod y bythefnos ddiweddaf. Fluff gyrch- faa y (iy.ir!i,ioui hya yw minion y Ddyfrdwy yu misoedd yr haf. Dyd Linn, dar^anfyddwyd corph dyn raevn lie unisrary mynydd aeltvir Moel Cedig, saith milldir i o r Bala yo nghyftiiri-td Llangynog. Yr oedd pen y truan we di ei wahanu oddiwrth ei gorph, ei ddau droed yn rhydd, a'i asenau yn ddarnaa man. Nid oe,(i(i on,wd,, -wt)l at- yr esyirn. Yn y fcrengholiad j ddydd Vfawrth. tystiodd yr Arolygydd Morgan fod y dyn oddeutu 40 oed nid oedd dim arno a dueddai 1 ddarjijos p vy ydoedd tybiai ei fod ar y mynydd er's rhaiv. yt!mo::l'1.ll-er y gauaf, feallai. Dygwvd rheithfarn o Cafwyd wedi m .rw.' Mae o Wii foddolwyr ar ddeurodau wedi e: Cttirfl., yn y Bar a. Rhifa, tua 24. Cyfarfu Robert, rnab Mr R Hughes, Tanyffordd, Carrog. a, damwain led dost wrth fyn'd a.dref o Eis- teidfo-l y Ceryg Syrthiodd o bon gwagen, ac aeth un o r 01wvnioa dros raaaa o'i gorph. Gobeithir am ei adferiad. afodd "V sgol Sul Penygeulan eu gwledd flynyddol ddydd Gwouer, ac yr oedd yr hin a'r bwyl yn dra dymunol. Mae hi'n ge';>ysfc o helynt yn yr Athen yma. Gwr du r wasg wee ii tynu Gwaeafab a Glan Cymerig Vel ei bl-nl ao y ane'r naill a'r Hall yn anelu englynios) llawn ofrwmstan at 6'1 gilydd- Mae'r d-l cystal bardd a'r un ohonytit ond er mwyn moesau'r minion yrna gooeithio y ceir bedd yn fuan- L'wyddiant mawr fu nodachfa Annibynwyr Cyn wyd. Yr oedd 180p o ddyled i'w ddil» u. a derhyn- iwyd dros 200p Agorwyd v no-la.hft ddydd Mur- cher gan Mr R, D R ibects, Y.H.. Corwen: ddydd Iau. gan Mrs Henry Jones, Richmond TerrMe, Lerpwl a. dvdd Gwener gan Mr W Foulkes Jone3, Corwen. Mae praidd y Parch Juhn Pritohard yn lion ntwfi fud eu co- lan ya ddiddyled. Erilaw«rof«i i'r gvyrthwyneb, tr.dd Cymanfa Ganu y Method is tiaid yn Nghynwyd yn dra Ilwydd- ianmJ. Mr D Jenkins, LVf¡s Bac., Aberystwyth oedd yn arwain, a-t yr oedd ei ganmoliaeth ef yn sicrwydd fod yno ganu da. Ddydd Linn IJFsf, cynelir Cymanfa Ganu arall gan yr unenwad va Nghorwen. a'r un gwr medrus fydd ynarwain. Mae nh v'n bob! go uohelfrydi* m Nghorwen. ao yn meddwl mai siawna wael sydd "i'r un pentrf-f yn Edey. nion ragori arnynt am ganu. ond to syna llawer os ceir gwell cymanfa yno nag oedd yn Nghynwyd. h j Mae r bwriad fcrancedig o gael pont dros y Davfr- dwy wedl cylfroi Jsweu un o feirdd tan y Rerwyn i ga,uu rwnad bruddglwyfus am y bont. Bydd tua mil 1 n •iiaii-mwy neu lai-meddir, a-: ar fesur In Me'noriam leanysoo. Yn UY8 Ynadon Corwen, cafodd Mrs Die Hyil Caernarfon, ei hanfon i garchar am wythnoa aia werthu nwyddau heo drwydded. Gdlynfwyd D<c ei gwr, yn rhydd ar yr amod ei fod yn cymeryd Vi wadna'i o Gorwen ?yat-ed ag y medrai. Bu farw Afr, Edward Rowlands, Ty Isa, Glyndyfr- dwy yn dra disyfyd ddydd Iau. Gymerwyd hi yn ar y tfor^d, a chyn pen ychydig funydau 'hedodd ei hen aid ymaith. GWYN,

--0-- Nodion 0 uitlollluled. DXMA'R Eis eddfod drosodd. Lhvyddiant di^ymygor fo, ac argoela hyny. y bydd yn sefydliad blvnyddol JJ r 11 0 r Swobrau i bellafion v be, oud maddeuer i mi am lawenhau oherwydd i'r fath Iwvdd goroni ymdrechion ein tal-nfcau lleol. Yr opdd" vn werth cynal yr wyl i foithrin ac amlygu rbeiny. Meib U wen ded oedd y pr.f fardd, y prif lenor, y PWf ar- eithvf'd. y -pi-if ge!fiwr ar goed, a'r prif arlunvdd. 0;0:1 iddyi t oll. Di'.lch c»loni,chvvithan, Mr Gol am eieh sylwad- an dyod.>roI ar Eisteddfod yr U-h-ldir yn Nghwrs v Byd. Mae g-wr o galoadid fel yna yn cryfh--m yr awydd am wyl ragorach eto ac y mae'r pwylig0r yn penoerfyna ei gwneud yr Kisteddfed leJ oreu yn Nghymru. Rhwydd hynt iddynt. Tawelyw hiyma wedi'r wyl. Son am dani a'i ciianmol yw r mwyniant heddyw, ac y mae dyhewyd y gwladwyr wedi ex foddloni'n llwyr." Mae ami amaethwr yn hwylio tori barf y meusydd, Ganoered y gwanwyn, nid yw'r cnydau gwair mor do> eithiog ag a welwyd ac 03 yw ambell fiarmwr yn owyno, iiid y,v h 'y-.jy ryfedd yn y byd. Mae grwguach ya reddf i un. Ddydd Mercher ynngbapel M.C. Corwen. aeth Mr Dayid Pritohard, Itafod-y-rnaidd, a .Miss Jane n?,w'irai ny n'» oeryg' i 7 fodrwy. Y Pareh S'lhamS' 0orwea' yr asiedjdd Q^yn Drwg g^nyf orfod cofaodi marwolaeth Mr John Thomas, Gaerfechan, Llangwm vr him xe ddydd Sal, ac efe yn 76 mlwydd oed. Yro»ddMr Thomas yn uno wyr mwyaf ad^abyddus a phfrclS a bydd llawer cyich fylohoiT ol ei ALEU.

YR HYN A DDYVVED PAWB MAR yn hen ddywediad gan y Cymry a'r Saeson frfi ddywea pawb yn rhwm o fod Vr » ( Wha« all men say mu-t be ti'i.e") PvdiU-, u sydd wedi rhoddi prawf ar Bitters phwy a wyr yn well n^'hwy'-i ddw«s?H r,V -i u8~"i4 feddygmiaeth oreu at bob math o anhwyE^* I cylla, yr afu y giau a'r gwaed. Wele vchvrtJJj fyniadan o dystiolaeth personau cVfrifol yr» n?v?ah I' olfanau yn Lloegr a Chymr;—O Crl gt 1 Cefais ymosodiad trwm o Influeuza "I'r if moddion gefais gan y meddycj yn ^11 y ond wedi'cymerfd^tdiid lfoJo fSS p08 Evacs yr wyf yn ^welia, ac ^di ail S vfmlT ngvvaith Ni aliaf byth ganmol go?mod « y Oa nine bitters hyn. gan ei fod wedi i nrl ff S5umin0 » »»>■ i O Liveioo! yi" ym Evans To feddv^iniaetii deulnsi^H ,8 cidylai „„ het, boteS' •» >g Lirmingh«m Bum yn ayoddef yn hir s-an nervous ness a gwendid mawr, ond derbvniai- ddefnyddio Bitters Gwily^te^? Dyoddefais am flvnvddan o-)*i t-i. Bitters Gwilym Evans wediV ngwella'^o'dSn^^ eraiil wrth ei ddefnyddio." 0 llnrwtt "ft™ iais fwy o lea oddiwrth Bitters Gwiiym v cnenoglOn-Qull1we BItters lVlanufacturing 00" Lim- ited, S.

Dail To (Hen a iVewydd). RHY DEBYG I TANGO. AETH T. Hughes i wrando ar ei wyr pan yn de- chreu pregethu. Gofynodd i'r hen law a oedd o ya hoffx y bregeth ? !f Rhy debyg i Tango," atebai, yn arafaidd. Gofynwyd am eglurhad ar y feirniad- aeth swta. Wel," i-neddai, "yroedd gen i gi. Ei fai oedd fod ei gynffon mor fawr fel yr ar- ferai plant y pentre chwerthin am ei ben, oherwydd ni allent benderfyriu pa un ai y ci oedd yn ysgwvd ei gynffou neu y gynffou oedd yu ysgwyd y ci. Felly tithau, T. J. bach. Yr oedd y pwuc yn rhy fawr i dy allu. Rhy debyg i Tango-y gyoffou yn ysgwyd y ci, ac nid y ci y gynffon. Agorodd Obediah Huws shop barbwr yn y llan. Daeth llongwr yno i gael tori ei wallt. Ar 'y di- wedd gofynodd y barbwr, "Gymnvch chi ddropyn o buy rum V Dim, tenciw," meddai hwnw, "oud os oes getiych dipyn o chwisci mi gymra rhyw geg- iad bach o hwnw." Anhawdd cadw y gath yu y cvM bob amser. Yr oedd Wil Wmphra, Glanywern, yn chwyuu moron ar un o gaeau Morfa Harlech, yr un diwr- nod ag yr esgynai awjren i'r entrychoedd o Borth- madog. r mwyn cyfiymu yr esgyniad, tatlwyd peth o'r celli, megys cadair a llestr neu ddau, dro3 y bwrdd. Disgynent o gwmpas Wil, yr hwn a svlwai, heb wybod dim am y balwn uwchbeu, Yn eno'r brensiich, o b'le gall y rlxein ddwad, deyd- wch ? y gwu i ydi'r beillaid hefo tjhw yu y Nef- oedd ?" Ydech chi'n siwr," ebe'r tvyrne amddiffvnol mewn llys barn wrth Wyddel a hdaai fod yu Ilrgad- dyst o'r llofruddiad, mai dyma'r gwu oedd yn flaw y saethwr:" Ydw, 'u eicha siwr. sor.?" Sat yr ydych yn ei adnabod ?" Jabez, yu tydw i'n i gofio fo er pan oedd o'n giw o bistol bach." Ar gynhauaf gwlyb iawn, fe benderfynwyd yn Llauymddyfri gynal cyfarfod gweddi i ofyn am hin deg. Gofynodd uu o'r swyddogioa i hen wr o deil- iwr fyned i weddi. Na," meddai'r hen wr, '• gof- ynwch i rai o'r ffarmwrs yma—mae niiw'n gvvrbod ffasiwn hin fuasen nhw'n cwyllysio gael. RhN-wun yn gofyn i Griffith Williams, Tal-y- sarnau, aaog y bobl ddyfod i'r moddion y bore a dau—yr oedd yno rai na dffleuent ond y nos yn uuig. "Wel," meddai G. Williams, "be wneiff y bobl yma yn y nefoedd, os iiu uhw yuo ? mae'r Beibl yn dweyd, >Ji bydd nos yno Pan oeddynt yn derbyn R Hughes, D\serth. yn aelod o'r Sasiwn yu Rhuthin, yr oedd y cenhadwr enwog Dr Moffat yno, a Mr Peters o Gaer yu eis- tedd wrth ei oehr, ac yn cyfieithu yr hyn a ddy- wedid. Dywedai R Hughes yu bur effeithiol ar y cymhellion a gafodd i bregethu, a sylwai Mr Peters nad oedd Hughes wedi bod erioed mewn coleg. Never mind, ebe'r Dr., "Ad has been to Jesus College." Ebe y dyn doeth a'r hen bregethwr gwladaidd John Davies, Nant-slyn Y mae nhw yn sachru tiued eu gilydd ar Fryn Balchder, oad y mae yno b'lasau mawr heb neb yn byw ynddyut yn Nrffryn Gostyngeiddrwydd."

G: Shwareu Tag" i'r Giafol. (O'r Drych). WEITHIAU gwelir ysgrifau gan lenorion rhyddfryd- ig yu amdditTynol i'r fath gymeriadau a Voltaire, Tom Paine, Iugersoll ac eraill, yn dangos foJ llaw- er o bethau da, a theilwng o efelychiad yn y dynion hyn oDd nid wy: yn cotio i mi weled ysgrif erioed yn nodi y pethau da (?) yn ]&;hJ m'jriad ac y:nddyg- iallau yr Un iJrwg" Nodwn saith o bethau a ystyrir ynddynt eu hunain y rhinvveddau yn ei gy meriad yu nghyfrif y cyffredia o blant dyniou. 1.—Mae ei fawrhvdi yn ddiarhebol o weithgar. Mae diwydrwydd yn rhinwedd, a seguryd yn bech- od. Nis gwyddoin am neb yn fwy diwyd a dyfal yn ei alwedigaeth ua'r gwrthwynebwr diafol." 2. Mae yn gyfrwysgall, Mae ei haues yn yr ymgyrch a'n rhieni cyutaf yn Eden yn proii hyn. Mae calliueb yu beth a werthfawrogir yn fawr gan blaut dynion. 3—Mae yu hynqd wyhodus a hyddvsg yn vr Ys- grythyr LJIU. Ceir profion diymwad o yn hanes y temtiad yn yr anialwch. Canmolir yu fawr bersonau sydd yu astudio llawer ar y Beibl, ac yn gallu ei ddyfynu i gyrhaedd eu hamcan. pe heb ofalu dim am y cysylltiadau. 4.—Ymddengys hefyd ei fod yn unioagred ei hun, er ei fod yn dallu meddwl y rhai digred." Mae y cythreuliaid hefyd yn credit ac-yu cn au,1' Beth sydd i mi a wnelwyf a Tili Marc v. 7. 5.-Coledda barch at ddyn duwiol. "Paul a adv/aen ond pwy ydych chwi ?" Actau xix, 15, 16. 6.—Mae yn mynychu moddion gras yn bur gydd* loa. A dydd a ddaeth i feibion Duw ddvfod i sefyll gerbron yr Arglwydd Satan hefyd a'ddaetb yn eu plitlx hwyut," Job i. 6. 7.—Mae ganddo ddylanwad mawr iawn. Mae byddin fawr, lnosocach ua'r eiddo Xerxes gynt' yn "cael eu harwalt1 gauddo wrth ei ewy11ys," ac yn barod i dalu ufudd-dod a gwarogaeth iddo, ac yn eu plith lawer o Gymry. Gwna arwvddion a rlivfedd- odau nes bron twyllo yr etholedigiou." Mae ganddo ddylanwad mawr ar yr awyr ac ar y corph dynol. &c. Actau viii. 9, 10. Yn awr, yn ijgvvyueD y tfeituiau ucliod, paham na, byddai rhyw leaor Cymrerg yn dyfod aliaa i'w am- daiffyn yu eib\n ei ytno^odvvyr ? Os cawn ham- dden, hwyraeh yn y dyfodol y gwnawn ysgrifenu erthygl o blaid Balaam y de win, Jimbres a Jam- bres, Simon y Svvynwr, Alexander y gof copr a John Alexander Uowie.—Yr eiddoch, JOHN M. CKOES-I-BAWB. --0-- Oddiar riniog uu o amaethdai Eifionydd. yr oedd i'w gweled, cyn i rai ohouynt yaiollwng a cbael eu chwalu, gynifer a deuddeg o gaitvefi beirdd enwog Y mae'r Gaerweti (I)e;A,i Wyn) a'r Bettws Fawr (R. ab Gwilym Ddu) i raddauwedi eu bail adeiladu ac mewn cadwraeth dda, ond y mae'r hen fwthyu 11» I1 aS°rodd Nicauder ei lygaid clir yu gydwastad a'r llawr. O fewn dau gae iddo yr huua Emrvs yn mynwent hawdd lxuno ynddi Llangybi. Nos lau ddiweddaf, cynaliwyd gwasanaeth coffad- wriaethol i'r diweddar Proff. Thomas Jones, fu farw yn Neheu Affrica, yn nghapel Methodistiaid Cym- reig Moss Side, Manchester. 0