Y Cymro

Uticfeb Athrawon Co&lacfct S^tnru. DDTDD Sadwm cynaliwyd cyfarfodydd blynyddol ■ Undeb Athrawon Gogledd Cytiji-u yn Ninbych. Yn y gyuadledd gyifredin, etholwyd Mr J Cad- walarlr,"athraw Ysgol y Bwrdd Chwarelau Llechi Blaenau Ffestiniog, yn llvwydd am y flwyddyn. Ttaddododd anerchiad pwrpasol, yn apelio at yr athrawon i ystyried eu cjfrifoldeb a'u cyfleusderau o dan v God Adaysg newydd. Rhoddodd y Maer a Chlerc y dref groesaw ernes i'r Uudeb ar ran y Cvnghor Trefol. With gyiiwvno ei seitbfed adroddiad blynyddol, llongyfarchai Mr W Tegarty, yr ysgrifenydd, yr undebau lleol ar eu llwyddisnt. Llynedd yr oedd deuddeg o grmdeithasau gydag aelodaeth o 495 eleni Yr oedd ganddynt 14 o gymdeithasau gydag aeJodaeth o 566. Cyflwynodd Mr Tilby yr adrodd- iad arianoi, yn dangos fod gweddill mewn Haw. Pasiwyd penderfyrtiad yu gofyn i'r Llywodraeth wneud rhyw ddarpariaeth i sicrbau i athrawon el- fenol gael dal eu swyddi am dymhor rhesymol. Etholwyd Mr 0* Roberts, prifathraw Ysgol y Bwrdd, Caergybi, yn is-lywydd am y flwyddyn; ail etholwyd Mr Tilby yu drysorydd, a Mr Tegarty yn vsgrifenvdd, a phenodwyd Mr H Bedford, Aber- gele. a Mr Ered lices, Trefnant, yn archwilwyr. Penderfynwyd cynal y cyfarfodydd blynyddol nesaf yn Ngholwyn Bay. Yn y prydnawn cynaliwyd cyfarfod cyhoeddus, tan lywvddiaeth Esgob Llanelwy. Y siaradwyr oeddynt Mr Yoxall, A S., Mr Clement Edwards, Mr L J Roberts, ac eraill. Yn ughwrs yr areith- iau, gaiwyd sylw at y ffsith fod cytundeb 1870 wedi myned yn ddiwerth ac anymarferol i'r amgylchiad- au newydd sydd wedi codi rhvmg Ysgolion y Bwrdd a'r Yegolion Gwirfoddol, ac awgrymai rbai fod yn brvd ceisio am gytursdeb hawddach ei weitb;o. Pasiwyd penderfyniadau yn galw ar y Llywodraeth i a] t wneud y gyfraith mewn perthynas i aiifffddlon- deb y plant mewn presenoldeb yn yr ysgolion, ac yn gwrthdystio yu erbyn adranau neillduol yn nghynilun y block grants.

j; Hodimi 0 Fon. MAE Annibrnwyr Mon wedi penderfynu newid dyddiad eu cymanfa ganu flynyddol, a gynelir eleni yn Lianerchymodd, am fod yr arddangosfa amaeth- yddol wedi ei threfnu ar yr un diwrnod. Bydd y Gymanfa yn cymeryd lie Awst 7, ac Eisteddfod yr Anifeiliaid Awst 14. Mae y Parch David Lloyd, Rhydwyn a Soar, -iwy eglwys barchus berthynol i'r Bedyddwyr- wedi myned i weinidogaethu i Hebron, Caergybi. | Mae Mr Lloyd yn bregethwr cymoradwy, ac yn debyg o fodyn gysurus iawn yn ei faes uewydd. Gwelais Mr R A Griffith (Elphin) yn y tren y dydd o'r blaen, yn edrych eye iaehea ag iechyd. y Anaml y cwiddir llanc mor gyflawn yn holl gylch- oedd gwybodaeth. Mae yn gyfreithiwr gailuog, yn vyleidyddwr goleuedig, yn fardd aweuyddol, ac yn Ilenor a wyr sut i ysgrifenu Cymraeg a graen arno. Mae rlaif ei gadeiriau eisteddfodol yn prysur amlhau. Mae Mr W G Owen (Gv-ilym Cybi) yn addysgu cor o foneddigesau yn Nghaergybi gogyfer ag Eis- teddfod Lerpwl. Nid dyrna y tro cyntaf i Mr Owen auturio i lwyfau yr Eisteddfod Geuedlaethol. Cofus gan y darllenydd i'w gor enili yr ail wobr yn y brif gystadleuaeth yn Eisteddfod Casnewydd. Bydd y cor yu sicr o ganu yn deilwng o Fon Mam Cymru. Wyddoch chwi beth, Mr Gol., mae yn berygl i ddyn dyeithr feddwl mai yn Ngwlad Canaan y mae o wrth deithio sir Fon y blyryddau hyn, gan ami- der yr Iuddewon sydd yn crwydro ar hyd-ddi mewn pererindodau masnachol. 0 ran hyny, fydd yr luddew byth yn crwydro mewn gwlad fel hon i ddim arall. "Mae had Abraham yn deall y gelfydd- yd o fasnachu i'r dim. Do you vant to buy a vatch?" meddai un ohonynt wrthyf y dydd o'r blaen mewn pentref yn nghanol y wlad, a gwen ddeuiadol ar ei wJueb. Yr oedd ei ysgrepan yn 11 awn o gadwyni, breichledau ac oriadurou arian ac aur, ac yn myued o ddrws i ddrws i geisio eu gwerthu i'r trigolion. Yr oedd yn llwyddo hefyd gjda rhai trwy addavv telerau teg, ac yn barod i gymeryd swm bycban yn fisol o'r crogbris a ofynai am ei gelfi. Mae Llysoedd y Manddyledion yn Mon yn llawnion bob mis gan achosion a ddygir gan yr Iuddewon yn erbyo en cwsmeriaid sydd yn uiethu talu, ac y mae ffeithiau poeuus yn cael eu dadlenu yn fynych iawn. Weithiau mae gwraig wedi prynu cad wen aur heb wybod i'w gwr bryd arall mae gwr wedi ciel oriawr aur heb yn wy- bod i'r wraig. Gweithwyr tlodion y wlad ydyw pnt gwsmeriaid y giwaid hyn sydd yn suguo eu gwaed. Yn sicr, dylai arweiuwyr y bobl agor llygaid y werin. Dywedir hefyd fod amryw o brif fasnachdai trefydd y sir wedi cael eu cymeryd yn ddiweddar gan Iuddewon, ac fod y cenedloedd wedi llwyr aunghotio cynghor yr Apostol Gwnewch 0 z, ada i bawb, oud yn eawedig i deulu y ffydd." Mae Dr Evans (Tudur) wedi ymneillduo o'i s wydd o feddyg i Undeb Lianerchytnedd, ar ol blynyddau lawer o wasanaeth ffyddlawn a chymer- adwy. Da genym ddeall fod y Gwarcheidwaid wedi penderfynu ei anrbegu a. thysteb. Mae cronfa i'r perwyl wedi ei hagor, a rhyddid i edmygwyr ac ewyllyswyr da Dr Evans o'r tuallan i'r Bwrdd daflu eu rhoddion iddi. Mae J dysteb yu debyg o fod yn un boblogaidd iawn. Nid oes neb yn y sir yn fwy I adnabyddus, nac wedi gwasanaethu ei wlad a'i gen- edl yn mhob cylch yn fwy aiddgar a diymffrost. Eiddunwn i'r meddyg bynaws nawnddydd digymyl- all. MONFAB.

Ar Finlon y Qcfyfrdwy. CAFOHD 1 William Edvards, yr hwn o'i gyfieithu i lafar gwlad yw Wil Rice, ei odanfoll i garchar am ddeufid gan ynadon Penrhyndsndraeth am gael arian trwy dwyli. ilen walch diras yw Wil, a'i sciana ddi- weddaf oedd dweyd ei fod uewydd ddychwel o faes y rhyfel a'i fod ya ngwarchae Ladysrninb, tra Ha fa erioed o fewn mil o filidiroedd i'r lie. Oynaliwyd n'tir fisol Oorweti ddydd Mawrth. Nid oedd dim ond moch mewn cyflawtider mawr yao, a gwerthai perobyll am o 14s i 213 y pen. Gwerthai bustych yn dda, ac yr oudd ciya alw afn heffrod a I gwzrthog oyfloioo. Oaed prisiaa uuhal am feirch da, y rhai oeddynt yn briu. Pris ymenyn, 100 y pwys wyati, 18 am swlit. I)di v, rt;od y ffair, llwyddodd yr Arolygydd Mor ran, Bala, i ddal gwr a gwraig o'r enw Thompson, y rhai oeddynt wedi Had rata gwerth 20p o nwyddau o d r yn Liscard. Mewn Hetty yn Nghorwen y caed byd i'r v/r^ig, ato mewn iafarn yn Nghynwyd y bachwyd y gwr, :M.6 eryn barotoi ar gyfer cwrdd cystadlu Sarnau, r.;o\ Woner neBaf. liycid yno lo bwyliog yn beadi- faddeu befu G wion bach yn y gadair, a Mr Thomas Jones* Bryntnelyn, yn arvvain. Mae'r bardd a'r cerddor wedi eu fcuno yn y eyfailj Berwynydd, Carrog. Er na chlywyd i awen ber ei phig yn telorier's tro, daw yn bur amiwg fel arweia- ydd cor meibion ndt-'awol. Go fyr yw amynedd bardd yn gyfiredio, ond os liwydda D.R.J. i gatiw'r cor i ganu, 11 wy bran llwyddiant a llawryfoa dr.-m ^yant yn y man. Liu iawn i'r Bedyddwyr gynal Cyrnanfa y w Cyn- wyd, canys dyfroedd iawer sydd yno fel ya Ainon gynt. Nis g*sni ai dyna'r prif reswm droa Iwyddiant y Gymanfa Ysgolion fa yno ddydd Llun. Yr oedd yr holi'a fanwl, yr ateb yn bert, a'r cana ar y eyfau yn feins Yr oedd rhyw ddwy don heb eu dyagu'n dvwyad), a dyi)a-r unig ddilfyg. Llywyddwyd gan Mr W Oareiiw Williams, Glyndyfrdwy, a'r Parch H Cernyw Williams. Tro cym'dogol oedd i'r Heu GorplI roddi bencbyg eu ht.ddoldy hrdd i'w brodyr i gynal ynddo gyfarfod yr hwyr. -Nlae thyw son-,A gobeithio fod sail iddo-am fud- iad yn mhiith trigohoa Llandderfel i godi cofeb i'r diweddar Edward JamB. a adwaenir orea fel Bardd y Brenhin. Ba farw yn 1824. a gresyn fyddiu i'r gan- I rif fyned beibio a'i fedd yn ddigofeb Ddaw fawr o fywyd i athrylith osnedl o feddau felly. Ysbrydiaeth i'r o?s sy'ii codi fyd;1 codi cofebau am w^r y mae'n wiw ecotio. Yn nblott.7 Corwen, ddydd Llu'J, bu f.-irw dwy hen wrei-<an, ac yr oedd oedran y ddwy cydrhyngddynt yn cyrbaedd 162 Qwelodd y ddwy ddyddvau gwell, ? phrndd yw'r syniad mai- Ceryg bedd eu holl obeithion Ydoedd mvirian tlotty'r plwyf. Rhyfedd na foasai gan ddyngarwoh ac Ymaeillduaeth ein cauedl am 4011 lb; i roi'r tlawd oedran us a theil wng na rhwng muriau duon Gweithdy'r Undeb. Drwg gan lawer ddeall fod yr addien Rhuddfryn yn wanllyd er's tro, a'i gorpb fu gynt yn gadarn ya ad- feiho' dan bwys biynyddnu a gwaeledd. Taria yn Rhyl er's tro, ac eidduaa pawb a'i hedwyn iddo gael adferiad llwyr a buan yno. GWYN.

-O.- Llythyr iarpwl [Gem SrLLCKBM.j BYR A CHWTA. YN Hale y bu Bedyddwyr BousfieM Street yn nnvyn- hau eu hunain ddydd Sadwm. Aethant yno mewn cerbydau, a mawr yr hwyi a gawsant ar y daith. Cawsant archwaetb dda yn yr awyr iacb, ao arlwy j flasus i'w ddiwallu. Dywedir mai Anthem Genedlaethol Cymry Lerpwl yn mhob gwigwyl yw y d6n 'Aberystwyth,' ar y geirian 'Beth sydd imi yn y byd ?" Mae picnic heb ganu hon, medd un o'r gwybodusion, 'run ffunyd ag wy heb halen. Pwy ond Cymry all fod yn lion wrth ganu'n Heddf ? Y dysgawdwr coeth, Proff J E Lloyd, M.A.. Coleg Bangor, oedd y cenadarbenigynnghyfarfod pregethu Kensington, ddydd Sul. Traddod xid dair pregeth llawn o feddylgarwcb a golenni. Gresyn na chlywcd Protf- Lloyd yn amlach yn ninas ei faboed. M vntais ddirfawr, yn enwedig i'r ieuanc ystyriol, fyddai bod dan ei weinidogaeth. Nos Sadwrn a'r Sul, cynaliai Wesleyaid Trin'ty Road, Bootle, eu cylchwyl flynyddol, pan y pregeth- wyd i gynulliadau lluosog gan y Parchn Owen Wil- liam*, Caernarfon, ac E Mostyn Jones. Nid yw amlder blynyddau yn peri pall o gwbl ar rymusder y Parch Owen Williams; ac un o weinidogion mwyaf addawol yr enwad yw Mr Mostyn Jones, yr hwn, fel y dynoda ei enw, sydd frodor o Fostyn. 0 barch i goffa y diweddar nofelydd, Mr W E Edwards-Tireback, bwriada ei edmygwyr gael darlun hardd ohono, yr hwn a arddangosir yn y Walker's Art Gallery. Dro yn ol, nodais y ff uth mai mewn cadair o'r un batrwm a Chadair Farddol Eis'eddfod Genedlaethol Lerpwl, 1881, yr eisteddai yr Arg'wydd Faer wrth lywyddu cyrddau'r Cynghor. Erbyn byn, y mae'r gadair hono wedi ei throi heibio, ac o hyn altan eis- tedda'r Arglwydd-Eaer ar orseddfainc. Byddygadair yn grair dyddorol, er hyny, yn ystafell y Cynghor. Nid oes dref yr anrhydeddir cymaint o'i gwyr a Lerpwl. Gwisga rhai o'n gweinidogion anrhydedd yn bur ami, a llanwant brif gadeiriau eu henwadau yn barhaus. Dyma'r Parch John Hughes, M.A., wedi ei benodi yn Ddarlitbydd Davies gan y Methodistiaid, i a'r Parch D Powell, Everton Village, wedi ei benodi i draddodi cyfres o ddarlithiau duwinyddol yn Ngholeg y Bedyddwyr, Bangor. j Erbyn hyn, y mae sicrwydd fod y dysgawdwr enwog, Proff Oliver Lodge, wed. cael cynyg y swydd o Brifathraw Coleg Birmingham, Colled ddirfawr i Brifysgol Lerpwl fydd ei fynediad ymaith. j Y mae'r Parch John Williams, Chadwiclc Mount, wedi derbyn gradd dda o adferiad, ac yn awr yn codi allan. Gwelais Alonydd ddydd Sadwrn. Yr oedd newydd ddychwel o wlad yr Aipht, a lliw tywod y wlad hono ar ei wyneb. Teimla mewn gwell iechyd o lawer ar 01 bod yno. Casglwyd dros 4000p yn y ddinas ddydd Sadwrn yr I Yspyttai diweddaf* --(0)-

Y MOR-GWISGOEDD Y MOB., DYIAI Rhieni a Qy/archeidwaid sydd a'u bwris-d i baton en plant i'r mõr, ac yn byw bellder o Lerpwl y ijy lie cynbaf ymohebu a'r Don, Lord Street, am eu rhoetr ianwl o Wisgoedd i fochgyn yn troi allan i r roM; eeu, os Y11 y dref, gaiweh a gwelwch y nwydd- an ddaneroMr vn eu Hadran Forawi. Gan eu bod yn gwnend y cwbl eu hunain, geliircael siwtiau cyflawn an brisiau eyfanwerfchol, yn rhedeg o 7p.s lOp., 15p, I Op i fynu-Anionir Rhestr o'r prisiau a pbob maryl- ion ond cyf&irio i'r Aarsn Forawl The Don Associa tion, Lord Street a Paradise Street, Liverpool.

TA BERN ACL, NETHERFIELD ROAD. Pregethir nos Sul, Gorphenaf 1, gan y Parch. O. L. ROBERTS.

CAPEL (A) GREAT MERSEY STREET Pregethir nos Sul, Gorphenaf 1, gan y Parch. PETER PRICE.

0 hyn allan dymunir ar i bawb anf on hysbysiad i ni o uurhyw gyfuewidiad yu nhrefu y moddion ac yn yr egiwysi lie y mae gweinidogion sefydlog, os na chlywn yu wahauol, rhoddir enwau y gweini- dogiou hyny i bregethu.

PWLPUDAU CYMREIG, Gorphenaf i. LER-EWL. Y METHODISTIAID CALFINAIDD. PRINCES HD-10, W Jones, 6, 0 Owens. DAVID ST—10-30, 0 Owens, 6, W Jones. JTrrzcLARENCE ST-10, H Jones, 6, li A Jones, Trefnant. JSRETHI;ITFIHLD KD—10, li A Jones, 6, H Jones. CHATHAM ST—10 a 6, W 0 Jones. CUOSSHAI.L ST—10 a H, W Owen. ANFXEI.D ltD-10,1 6, T Hvans. NEWSIIAM TARK—10 a 6, R A Jones. HOOTLE-10 It 6, D J ones. BIRKENHEAD—10-30 a 6, W J Roberts, Warrington. SEACOMBE—10-15 A 6, J D Evans. (JARSTON— 10-30 a 6, J Williams. HocK FERRY—10-30 a 6, 0 J Owen. WALTON PAIIK 10 a 6, E J Evans. WATERLOO— 10 a 6, W Henry. HUYTON QUARRY—10 a ti, J iivans. .PEEL ltD -10 a 6, G Ellis. HOLT ED-10-io a 6, J Hughes. WEBSTER RD-10-30 a 6, W M Jones. NEW BiiiOHTON—10-30 a 6, L Lewis. WEST KlitBY-11 a 6-30, D Williams, Portbaethwy. YATES ST—(>-15, Caradoc Rowlands, Bootle. SOUTHPORT—10-30 a 6-30, LAIRD tit, BIRKENIIEAD—6, Griffith Jones. MARKET ST, BIRKENHEAD—6, Elias Evans. ST HELENS—10-30 a 6, MILTON ST, WIDNES- 10-30 a 6, SILOH WHISTON—10-30 a 6, EGREMONT-(SAES)—10-45 a 6-30, li G Jones. EVERTON Bliow (SAES)—10-45 a 6-30, Wynn Davies. OAKFIELO Ri) (SAES)—10-45 a 6-30, J H Morris. CATHERINE ST (Saes)—10-30 a 6-30, YR ANNlBYNMrYK. TABERNACL-I0-30, Williams, Widnes, 6, 0 L Roberts. GROVE ST-10-30, R 0 Hughes, Plasmarl, 6-15, D Adams. PARK KD—10-30, D Adams, 6, K 0 Hughes. Grr MERSEY ST—10-30, 0 L Roberts, 6, Peter Price. KENSINGTON- 10-30 a 6, TRINITY RD, BOOTLE—10-30 a 6, T Eli Evans. CLIFTON KD", B'HEAD—10-30, Peter Price, 6-15, Williams MARSH LANE-IO-30 a 6, J II Kees. SEACOMUE— 10-30 a 6, S Roberts. VITTOIUAST, B'HEAD—10-30 a 6-15, SOUTilPOItT-10-30 a 6-30, Y BEDYDDWYR. EVERTON VILLAGE-—10-30 a 6, D Powell. WINDSOR ST—10-30 a 6, W Samuel. CAI'EL SEION BOUSFIELD ST—10-30 a 6, Peter Jones. EDGE LANE—2-30 a 6, BALLIOL Iti), BOOTLE—10-30 a 6, P Williams. KXO\VSLI:Y KI), BOOTLE—10-30 a 6, L W Lewis. WOODLANDS, B'HEAD—10-30 a 6-15, J Davies. Y WESLEYAID. SHAW ST—10-30, W C Jones, 6, R LI Jones. BOUNDARY ST—10-30 a 6, J P Roberts. TRINITY RD, BoOTLE-10-.30, R Ll Jones, 6, W Jones. EDGE HILL, PLIMSOLL ST—10, W Jones, 6, W C Jones. KNOWSLEY RD-2, W C Jones, 6, H Williams. MYNYDB SEION—10-30, W 0 Evans, 6, D 0 Jones. CLAUGHTON lD, B'HEAD—10-30, D 0 Jones, 6, W Evans. WIDNES—10-30 a 6, T Hughes. GARSTON—2-30, D 0 Jones, 6, A Owen. EARLESTOWN—10-30 a 5-30, D. HERMON- 10-30, IT Roberts, 6, Cyfarfod Gweddi. GOMJORNE—R J Williams, Leigh. SEACOMUE—10-30. E D Davies, 6, W 0 Evans, KOCK FERRY—2-30, 6, E D Davies. E CCLES It a 6, W Oliver, Manceinion. YR EGLWYS SEFYDLEDIG. SANT DEWI—10-30 a 6-80, J Davies. SANT ASAPH—10-45 a 6-30, E Williams. SANT NATHANIEL—10-30, Ysgol, 6-30, R H Davies. ST WINIFRED, B'HEAD—10-45 a 6-30.W A NllMJManceinion --0- Yn llys ynadon Caernarfon ddydd Sadwrn, di- rwywyd William Hughes, tafarndy Prince Llewelyn, Pe,iygroes,i ddeg swllt a'rcostau am deithio heb docyn ar reilffordd y L & N W o Gaernarfon i Benygroes. Dirwywyd William Shivas hefyd i'r un swm am deithio heb docyn o Bontrug i Gaernarfon, oud gollyagwyd Ellen Ann Williams, Llan Efestiniog, yn rhydd am y cyhuddiad o deithio heb docyn o Bangor i GaernarfoD. Cynaliwyd cyfarfod diwedd y tymhor yn Ngholeg Bangor ddydd Gwener, pryd yr oedd nifer lluosog yn breseno!. Yn absenoldeb Mr Rithbone, llywydd- wyd gan Mr H Bulkeley Price. Wrth adolygu gwaith y tymhor, sylwodd y Prifathraw Reichel ar y nifer lluosog o faterion arbenig y bu raid i awdur- dodau y Coleg eu hystyried, yn enwedig y cwestiwn o safle ac adeiladau newydd i'r coleg, a'r bwriad i sefydlu adran fwnawl yn nglyn a'r coleg Darllen- odd y cofrestrydd, Proff J E Lloyd, restr o enwau y myfyrwyr y cyfiwynwyd gwobrwyon iddynt, a thysysgrifau, a tbraddododd Dr Dowden, Coleg y Drindod, Dublin, anerchiad ar Lenyddiaeth y 18fed a'r 19eg gaurif. Y mae Arglwydd Raglaw sir Fon (Syr R H Williams Bulkeley) wedi cynyg bywoliaeth Llan- faes, aeth yn wag trwy symudiad y Parch T Lloyd Kyffin i Beaumaris, i'r Parch J D Jones; ficer corawl Llanelwy. 0--

"YR HYN A DDYWED PAWB." MAE yn hen ddywediad gan y Cymry a'r Saeson fod yr hyn a ddywocl p-awb yn rhwyrn o fod yn wir" (" What all men say mu't be true "). Cyduna pawb sydd wedi rhoddi prawf ar Bitters Gwilym Evans -a phwy a wyr yn well na hwy ?—i ddweyd mai dyma y foddyginiaeth oreu at bob math o anhwylderau yn y cylla, yr afu y giau a'r gwaed. Wele ychydig ddy- fyniadau o dystiolaeth personau cyfrifol yn ngwahan- 01 fanau yn Lloegr a ChymroO Manchester: Cefais ymosodiad trwm o Influenza, nid oedd y moddion gefais gan y meddyg yn gwneud lies i mi, ond wedi cymeryd potelaid 2s 9c o Bitters Gwilym Evans yr wyf yn gwella, ac wedi ail ymaflyd yn ty ngwaith. Ni allaf byth ganmol gormod ar y Quinine Bitters hyn. gan ei fod wedi bod yn werth ei bwysau o aur i mi." 0 Liverpool: Ystyriaf Bitters Gwil- ym Evans yn feddyginiaeth deuluaidd ragorol, ac na ddylai un teulufod heb botelaid ohono yn y ty." 0 Birmingham: Bum yn dyoddef yn h;r gan nervous- ness a gwendid mawr, ond derbyniais lawer o les wrth ddefnyddio Bitters Gwilym EvRns." 0 Fangor: Dyoddefais am flynyddau gan Bronchitis ond mae Bitters Gwilym Evans wedi fy ngwella o ddoluriau eraill wrth ei ddefnyddio." 0 L-uirwst: "Derbyn- iais fwy o les oddiwrth Bitters Gwilym Evans nag | oddiwrth unrhtw feddyginiaeth a gymerais erioed, ac yr wyf yn teimlo yn well ac yn gryfach nag y bum er's blynyddau." Canoedd o dystiolaethau cyffelyb. Gwerthir gan bob ff eryllydd mewn poteli 2s 9c a 4s 6c yr un, oeu gellir ei gael trwy y post oddiwrth y per- chenogion-Quinine Bitters Manufacturing Co.. Lim- ited, Llanelly, S. Wales.

■ ■ —■—— —- — Nodlon o Fatlor. Nos Sadwrn. DDECHREU yr wythnos hon cynaliwyd nifer o gyf. arfodydd poblogaidd a thra llewyrchus. a phleser genyf ddweyd gair am gyfarfodydd felly. Y cyntaf y cyfeiriaf ato ydyw Cynaanfa Ysgolion y Methodistiaid, a gynaliwyd yn Nghapel Manr y Rhos ddydd Llun. Gwneir y dosbarth i fynu o ysgolion Capel Mawr, Moriah, Poncie, Johnstown, Gwrecsam, Rhosddu, Rhosrobin, yn nghydag vsgol- ion cenadol Gwrecsaui a Rhos. Oaf wyd cynulliad- au rhagorol a chyfarfodydd dyddorol. Cynaliwyd cynadledd athrawon yn y bore dan lywyddiaeth Mr Daniel Edwards, Moriah. pryd y darllenodd Mr B Wiiliams, Mona House, bapyr ar Y ddyledswydd o gadw aracan uchaf yr Ysgol mewn golwg." Diiynwyd ef gan drafoiaeth fyw- i og a buddiol, mi gredaf. Gresyn na chawsai yr holl ysgolion glywed y sylwadau a waaed, ac i ryw- beth ymarferol darddu o'r cynadleddau hyn. Cyfarfod y plant a'r bobl ieuaine, oadd yn y pryd- nawn, a nodweddid ef gan sirioldeb a bywiogrwydd annghyffredin. Y cadeirydd ydoedd y Parch W H Lewis, Johnstown arweiniwyd y cana gan Mr' T Rees Evans, Johnsto wn Mr J Dodd, Rhos, yn cyfeilio. Holwyd y plant ieuengaf gan y Parch G Owen, Rhosddu, yn y Rhodd a'r bobl ieu- aine yn Orian Olaf Crist gan y Parch Isfryn Williams, Poncie. Yn ystod y cyfarfod rhanvvyd gwobrwyon a thystysgrifaa yr Arhiliad Siro i la o blant gan y Parch G Owen. Yn yr hwyr llywyddai y Parch Robt Jones, Rhosj- Mr Robt Davies yn arwain y eanu, a Mr Dan Davies wrth yr organ. Holwyd yr oedolioa yn y 7fed beanod o'r Hyff orddwr' gaa y Parch John Sinallwood, Cymau, a chafwyd cryn hwyl yn yr holi a'r ateb. Rhauwyd gwobrwyon a thystysgrifatt hefyd i'r dosbarthiadau hynaf gan Mr E Hooson. Yr oedd yno ganu da iawn yn y ddau gyfarfod. Nifer o donau cymhwys i'r plant genid ya y pryd- nawn; emyn-donau yn yr hwyr, gyda'r anthenf- Pan lesmeirio fy nghalon." Oiffyg m,.wr y canU" Rhosawl ydyw canu pobpeth yn rhy gryf. Pan gewch ddarnau trymion, trystfawr, 'dc)es eiii hafal, ond pan ddowch at y tyner a'r liedais—wel, yda ni ddim yni hi. Cynaliai Methodistiaid dosbarth Llangollen elt cymanfa ganu yn nghapel y Bedyddwyr yn Cefrr- Mawr, a daethant yn nghyd o ardaloedd Llangollen, Berwyn, Garth, Pontcysylltau, Tainant, Rhiwabon, Acrfair, Cofn, a'r Ileoedd amgylchvnol, nes oeld y capel eang yn llawer rhy fychan. Y llywyddion oeddynt Mr T Parry, Wyddgrug, yn y prydnawn, a Mr Wm Parry, Acrfair. y nos, a chaed anerchiai campus gan y ddau. Siaradwyd hefyd yn vstod y cyfarfodydd gan Mr J Rowlands, Llangollen Mr J 0 Jones, Penycae a Mr Howell Davies, Oroes- oswallt. Yr arweinydd ydoedd Mr G W Hughes, G. & L., Cefn, a phrofodd mai ffolineb o'r mwyaf yw myned dros for a mynydd i bellderoedd gwlad i nol ar- weinyddion uchelbri3 ac uchel eu swn, pan y mae genym rai teilwng a deheuig yn Jmyl ein drysaa. Dymunwn lougyfarch Mr Ilughes ar ei lwyddiant amlwg. Heblaw nifer o donau, canwyd yr anthem- au Clyw, 0 fy llefain," a Dyddiau dyn sydd fel glaswelltyn." Y cyfeilwyr oeddynt Miss Florrie Rowlands a Mrs J Lias Davies, y ddwy o Lan- gollen. Yr un diwrnod cynaliodd Bedyddwyr Seisnig yr ardaloedd hyn eu cymanfa ganu yn Llangollen, α- chlywais iddynt hwythau gael gwyl lwyddianus. Yr arweinydd ydoedd Mr H Watkins, Aberhonddu; a'r cyfeilwyr, Mr G R Bayley, Croesosswallt, a Mr J Owen-Jones, Gwrecsam. Y Sul a'r Llun, cynaliodd Annibynwyr Coedpoeth1 eu cyfarfodydd pregethu, pryd y gwasanaethwyd gan y Parchn 0 R Owen, Glandwr H Ivor Jones, Caer; ac 0 L Roberts, Lerpwl. Yr un dyddiau, bu y Parchn Edward Humphreys- a D Gwynfryn Jones, Llangefni, yn cynal cyfarfod pregethu yn nghapel Wesleyaid Gorphwysfa, Cefn Mawr, a llanwyd y capel yn mhob oedfa. Peth newydd a gychwynwyd yn Ngwrecsam yr wythnos hon ydoedd cyngherdd yn yr awyr-agored, ar gynllun a gerir yn mlaen yn Lerpwl yna, er budd y tlodion a phreswylwyr y cwterydd. Cynaliwyd y cyntaf yn Pentrefelin nos Fercher. Cymerwyd rhan gan gor yr Harmonic, a nifer o fechgyn a merched yn canu unawdau. Yr oedd y sgwar wedi ei addurno a baneri amryliw i'w croesawu, a chasgl- wyd tyrfa fawr yn nghyd. Gan i'r cyntaf droi allan, mor llwyddianus, bwriedir eu cynal yn rheolaidd mewn gwahanol ranau o'r dref drwy dymhor yr baft a diau y bydd eu dylanwad yn ddaionus. Y pechod sydd yn poeni llawer arnom, ac yn gwneud cymeriad Gwrecsam yn dduach nag yr oedd, ydyw y betio sydd yn cael ei gario yn mlaen mor gyffredin yno. Diolch i'r Maer, rhoddwyd atalfa effeithiol rhyw dair blynedd yn ol ar y betio ar yr heolydd, ond y mae'r arferiad gwarthus-ac. andwyol i'n pobl ieuainc-yn cael ei gario yn mlaea ar raddfa eang mewn rhyw gytiau o dai yrna ac acw ar hyd y dref. O'r diwedd, y mae'r heddlu ar waith yn eu gwylio, ac wedi dwyn un ohonynt i'r ddalfa;- a dirwywyd un Robert Lloyd gan yr vnadou yr wythnos hon i lOp a'r costau am ganiatau i hap- chwareu gael ei garb yn mlaen yn ei dy. Amlygodd y Faine ei bwriad hefyd i ymddwyn yn Ilym at bob achos ddaw o'i blaen. Y mae Mr Clement Edwards yn benderfynol 0 gadw ei enw yn fyw o flaen y cyhoedd hyd nes yr etholir ef yn Aelod Seneddol, ac ni fydd hyny yn hir bellach. Ar addysg y bu yn siarad mewn amryvf leoedd yr wythnos hon, a rhoddir canmoliaeth uchel i'w areithiau gan Eglwyswyr ac Ymneillduwyr. Nos Iau, siaradodd o flaen Canghen Gwrecsam 0' Gymdeithia Genedlaethol yr Athrawon. a phrofodd ei hun yn barffiith hyddysg a chyfarwydd yn holl ddirgelion y cwestiwn dyrys a phwysig hwn. Noson arall, bu Esgob Llanelwy yn gwrando arno yn pre- gethu ar yr un testyn ond ysgwn i beth yw barn yr Esgob am ei feirniadaeth lem ar yr Y sgolion Gwir- foddol ? Dyrna ni unwaith eto wedi cyrhaedd trothwy y cynhauaf inefus Y mae'n wledd cael myued anr dro trwy ardal Holt y dyddiau hyn, a gweled y can- oedd a'r miloedd aceri o dir dan gawd toreithlog o'r ffrwyth melus a phrydferth. Cyn pen wythao3, bydd y cynhauaf yu ei larvii hwyl, a bydd rhai caa- oedd o wragedd a phlant wrthi yn fore a hwyr yn y meusydd cyfoethog, a bydd trenau arbenig vn rhedeg bob noi o Wrecsam, yn llvvythog o fefu' i ddiwallu dinasoedd mavvrion Lloegr. DrFFsrswa