Y Cymro

Sasiwn y Cwlaw. DYNA'R enw rydd y Manchester Guardian ar Gymsiifa, GytfYedinol y Mothodistiaid a gyoal- lwyd yn Llanberis yr wythnos ddiweddaf, Wedi darfod gyda gwaith pwyllgorawl y Gymanfa, neillduwyd dydd Gwener i gynal cyfres o bre- gethau Y11 yr awyr agored. Yr oedd llwyfan sang, a'r psvlpad ar ei ganol, wedi ei godi wrth droed y Wyddfa, ya cynwys lie i nifer luosog o foregethwyr b)b ochr; hefyd darparesid esstedd- leoedd i ganoe Id o bobl, gyda'r canol yn agored, a lie yno i dyrLi, fawr. Daeth y gwlaw gyda'r bobl, a bu agos iddo ddyfetha yr wyl, gan gadw ;:1 fynu gymeriad yr ardal. R-ii blynyddoedd yn 01, chwythwyd pabeil eiateddfodol i lawr yn Llanberis, pan yr oedd y seindyrf yn dechreu cystadlu, a b-i raid iddynt ddianc am eu bywyd i Gaernarfon i orphen yr wyl yn y pafiliwn yno. Cedwir yr Eisteddtod hono mewn cof wrth yr enw Eisteddfod y Gwynt,' a chofir am y Gy- tnanfa hon ya ddiau fel Sasiwn y Gwlaw.' Er "fod cymyiau duon yn gwisgo pen y Wyddfa yn fore, cadwodd y gwlaw draw yn yfctody cyfarfod -cyrtaf, pryd y pregetbai y Parcbn Evan Phillips a D Lloyl Jones i gynulleidfa o rhwng pump a chwe' mil o bobl. Y Parchn J Morgan Jones, -Caerdydd, a John Williams, Lerpw), oedd yn pregethu yn y prydnawn, ond pan oedd Mr Jones ond newydd gymeryd ei destyn, dyma'r gwlaw yn disgyn mor drwm ac mor sydyn, ac yn gymysgedig & chenllysg, nes gwlychu y gyn- ulleidfa bron at eu crwyn, a dygwyd y cyfarfod i derfyniad swta. Ni cheisiwyd pregethu ar y rnaes mwyach agorwyd boll gapelau yr ardal, a phregethwyd yn rymus ynddynt gan y Parchn G Ellis, Bootle Dr T Rees, Cefn, Mertbyr W Richards, Briton Ferry, a J J Williams o'r America. o

Cynghor Rhyddfrydol Cenedlaethol Cymru. CYNALIWTD cyfarfod o bwyllgor gweithiol y Cyng- hor yn Nghaerdydd ddydd Mawrth, dan lywydd- iaeth Mr J R "Jacob, Casnewydd. Datganwyd boddlonrwydd yn adroddiad y trysorydd, gan y dangosai ychydig weddill mewn llaw. Cyfiwyn- odd yr ysgrifenydd (Mr Gwilym Parry, Dinbych ) adroddiad maith yn ymwneud a, sefyllfa bresenol y blaid Ryddfrydol yn ngwahanol etholaethau Cymru, gan fanylu ar y cwestiwn o ymgeiswyr Rhyddfrydol erbyn yr etholiad agoshacl. Dywedai fod angen .am well trefniadau mewn rhai etholaethau. De- wiswyd yn bwyllgor arianol:—Mrs Brynmor Jones, -Mri Alfred Spicer, A.S. J Herbert Roberts, •A.S.; W G Dodd, Llangollen; a J Morgan, Abercarn. Pwyllgor Trefniadol:—Mri Bryn- Jones, A.S., J. Herbert Lewis, A.S., Walters, Blackwood W Brace, Abertileri 'l H Brown, Casnewydd W H Hughes, Pontypwl; H G C Allgood, Caerdydd; E Hooson, Rhos W Elwy Williams, Rhyl. Llenyddol-Miss Gee, ( lnbych; Mri Alfred Thomas, A.S., E Thomas \pochfarf), Caerdydd; Proff Arnold, Bangor; WilSon Raffan, Bontnewydd a Mrs I iris, Llun- daia. Gwnaed trefniadau i ddwyn allan lawlyfr ar ^Westiwn y tir yn Nghymru, gan Mr Brynmor Jones; ac argraphiad Cymraeg o bamphledyn ar S°frestxu pleidleiswyr. Cymerwyd i ystyriaeth Y cwestiwn o ddwyn allan bamphledau, &c., yn y -fhagolwg ar yr etholiad agoshaol. ar gwestiynau Miticaidd a chymdeithasol yn effeithio yn union- gyrchol ar Gymru, a chyflwynwyd y mater i sylw y wyllgor Llenyddol. Penderfynwyd ar gynllun i Syial cyfres o gyfarfodydd mewn gwahanol leoedd. 9 Cynelir cyfarfodydd blynyddol nesaf y Cynghor Ydll. Pontypridd, a'r Pwyllgor Gweithiol yn Llan- driudod.

-u- CYhuddo Ffermwr o Lofruddiaeth. y Nhrallwm, ddydd Limn, dygwyd John Owen o ttaeu yr ynadon ar y cyhuddiad o lofruddio ei wraig, ^afah Owen, yr hon a gafwyd yn farw yn ei thf gauol nos Sadwrn, yr 2il cyfisol, wedi ei saethu nrvvy ei chalon. Gan nad oedd yr heddgeidvvaid ya hollol barod i erlyn, gohiriwyd y prawf am ^ythnos. Yn y trengholiad ar y corph, Mehefin 5, -Vcbwelwyd rheithfarn agored, ond wedi hyny gWuaed ymchwiliad gofalus gan yr heddgeidwaid, S-^a'r canlyniad i'r gwr gael ei gymeryd i fynu ^ydd Sadwrn yn y Trallwm. Y mae'r achos wedi c°di Uawer o gynhwrf yn yr ardal. -0- 13 Dydd LIun, yn Ngwestty y Metropole, Colwyn ay> cynaliodd y Mri Dew a Hooper, Conwy, J^erthiant ar ddarn o dir sydd gyferbyn a'r euadd Gyhoeddus, ac yn gwynebu ffordd Abergele, cyawys 1,402 o latheni ysgwar. Cychwynwyd y 2'Jnygion gyda 10s y llath, a chododd yn gyflym i 8' tynwyd ef yn ol ar y pris hwn. Ar ol hyny, jg erthwyd ef yn breifat i Mr J M Porter, Colwyn jg erthwyd ef yn breifat i Mr J M Porter, Colwyn ay.

Y RHYFEL. Ymladd i'r Gorllewin o Pretoria. MEWN brysneges a anfonwyd o Pretoria prydnawn dydd Iau, dywed Arglwydd Roberts fod catrodau y Cadfridog Hunter wedi cymeryd meddiant o Kru- gersdorp. Ni chynygiodd y Boeriaid unrhyw wrth- wynebiad. Saif Krugersdorp rhyw 22 milldir gyda'r tren o Johannesburg. Aeth y Cadfridog Baden- Powell o Pretoria ddydd Iau ar ei daith i Rusten- burg. Y mae'r wlad yn y rhanbarth hwnw yn ym- dawelu, a chredir y bydd i ganlyniad yr vmgyrch- oedd a gymerodd le ddechreu yr wythnos rhwng Pretoria a Rustenburg fod yn ychwanegiad pwysig at hyn. Ymosododd gwyr traed y Cadfridog Hutton ar feirch ar gorphluoedd o'r Boeriaid oedd o dan y Cadlywydd L)u Plessis, a ilwyddasant i gymeryd meddiant o ddau o ynau. Y mae'r cymundeb a Cape Town gyda'r reilffordd a'r pellebyr wedi ei lwyr adfer. Parhau yn hynod o fywiog y mae'r galluoedd Boeraidd yn Nhrefedigaeth yr Afon Orange, er gwaethaf y gorchfygiadau a gawsant yn ystod yr wythnosau diweddaf. Ganol yr wythn03, tra yr oedd Arglwydd Methuen yn gosgordd nawddlu llu- osog o gyflenwadau at wasanaeth y corphluoedd yn Heilbron, ymosodwyd arno gan fllwyr y Cadfridog Christian De Wet, y rhai a wnaethant ymgais i'w atal rhag myned i'r dref. Wedi cryn ymdrech, gyr- wyd yr ymosodwyr ymaith heb i Methuen dderbyn nemawr o golled. Y mae yn ddigou tebyg y clywir am gatrodau De Wet eto, oblegyd hwy fu mor llwyddianus yn ddiweddar yn eu bymosodiad ar linell y ffordd haiarn rhwng Bloemfontein a'r Afon Vaal. Yn ystod y tair wythnos ddiweddaf, y mae ei fyddin wedi dinystrio llawer o filldiroedd o reil- ffyrdd i'r gogledd o Kroonstad, tori gwifrau y pell- ebyr, cymeryd y Gwyr Meirch Ymherodrol yn agos i Lindley, a Chartreflu Sir Derby. Bu agos iddynt hefyd ddal Arglwydd Kitchener ei hun. Yr oedd Kitchener yn cysgu yn dawel mewn cerbyd tren yn Koppie's Siding, bore ddydd Iau diweddaf, pan y dechreuodd milwyr De Wet naw cant mewn nifer, gyda thair magnel, danio ar y tren. Llvryddodd Arglwydd Kitchener i fyned allan, cyfrwyodd ei geffyl, a charlamodd at Afon Rhenoster, ddwy fill- dir oddiyno, lie y gwersyllai y Milwriad Spens, gyda 1,300 o wyr a chwech o ynau. Meddianu Heidelberg. Nos Sul, derbyniodd Swyddfa Rhyfel yr hysby-iad canlynol oddiwrth Arglwydd Robercs :— Pretoria, Mehefin 24. Cyrhaeddodd Buller i Standerton ar yr 22ain, a chafodd yno lawer iawn o rolling stock. Yroeddyr holl breswylwyr Is-Ellmynig wedi gadael y dref. Mae y carcharorion Prydeinig ryddhawyd genym er pan feddianwyd Pretoria wedi eu cymeryd drwy Standerton ar eu ffordd i Machadodorp, ger Bel- fast, arreilffordd Delagoa. "Meddianodd Ian Hamilton Heidelberg ddoe. Ffodd y gelyn ar ddynesiad ei filwyr, ac ymlidiodd ein meirchfilwyr ar eu holau am chwe' milldir neu saith. "Y diwrnod blaenorol, cafodd meirchfilwyr Broadwood ysgarmes gyda'r gelyn llwyr wasgarwyd hwynt, a chymerwyd chwech yn garcharorion, heb ddim colled o'n tu ni. "Cyrhaeddodd blaen-frigad Hunter i Johannes- burg tuag at fyned i Kudelberg yn gynararyr22ain. Ymosododd y gelyn ar linell ein cymundeb yn Koningspruit, a chyn i adgyfnerthion gyrhaedd o Kroonstad, fe lwyddasant i losgi tair o bontydd bychain." Ian Hamilton yn Heidelberg. Dyma bellebyr a dderbyniwyd prydnawn ddydd Llun oddiwrth Arglwydd Roberts:- Edrydd Ian Hamilton fel y canlyn Heidelberg ydyw y dref fwyaf Seisnig a welais eto, a rhoddodd y preswylwyr dderbyniad brwd- frydig i ni, yr heolydd yn llawnion ac wedi eu haddurno a, baneri. Cododd Capten Vallentin y Faner Brydeinig yn Ysgwar y Farchuad, yn nghanol cymeradwyaeth y bobl; ac yr oedd yn bresenol gorphluoedd Pry- dain, Awstralia, a Threfedigaethau eraill. Canwyd Duw gadwo'r Frenhines,' ac ymunodd yr holl dyrfa. Y mae'r teyrngarwyr wedi cael amser caled yn ddiweddar." Ychwanega Arglwydd Roberts i wyr traed march- ogol Hutton fod mewn ysgarmes gyda rhai o gylch- wylwyr y Boeriaid ddydd Sul, ychydig filldiroedd i'r dehau-ddwyrain o Pretoria. Clwyfwyd dau swyddog. Gynllun Arglwydd oberts Cyhoeddodd Swyddfa Rhyfel, nos Lun, genadwri bwysig a dderbyniwyd oddiwrth Arglwydd Roberts yn gosod allan ei gynllun dyfodol yu Nhrefedigaeth yr Afon Orange. Ymddengys fod y Maes Lywydd wedi gwneud ei feddwl i fynu fod yr amser wedi dyfod y rhaid rhoi terfyn ar y blinder a'r afionydd- weh a achosir yn barhaus trwy bresenoldeb corphlu- oedd cryfion a phenderfynol o'r Boeriaid yn rhan- barthau dwyreiniol a gogledd-ddwyreiniol y drefed- aeth. Bwriada roddi pedair colofn o filwyr Pry- deinig ar waith yno ar unwaith. Y mae tair ohonynt i ymdeithio yn mlaen o Winburg, Lindley, a Heil- bron i'r deheu o'r Afon Vaal, a'r bedwaredd i gych- wyn o Heidelberg yn y Transvaal. Gwneir y golofn o Winburg i fynu o'r milwyr dan y Cadfridog Clements. Y tro diweddaf y clyw- yd oddiwrtho, yr oedd gan y Cadfridog Clements y 12fed Brigad (haner adran y Cadfridog Kelly- Kenny), ac wedi ei osod y tu ol i'r Cadfridog Rundle, yn rhywle rhwng Bloemfontein a Lady- brand. Dywed Arglwydd Roberts yn awr fod Clements wedi symud i Winburg i godi i fynu gyf- lenwadau a rhai gynau trymion er parotoi i gyd- weithredu a'r corphluoedd eraill. Dydd Sul, bu mewn ysgarmes lwyddianus a'r gelyn yn agos i Lindley, a gyrodd hwynt i'r gogledd o'r Afon Zand. Bydd y fintai o Lindley yn gynwysedig o Gar- treflu dan y Cadfridog Paget. Brigad yr Uchel- diroedd dan y Cadfridog Macdonald, neu ynte haner y brigad hono dan Arglwydd Methuen, fydd yn symud o Heilbron. Am y golofn o Heidelberg, ni wyddis yn iawn beth fyddant; efallai mai mintai y Cadfridog Hunter, neu y dynion a deithiasant o Pretoria i Heidelberg dan y Cadfridog Ian Ham- ilton. Ymddengys fod yr wythfed adran dan y Cadfridog Rundle, Adran y Trefedigaethau dan y Cadfridog Brabant, a milwyr Prydeinig eraill sydd ar linell Winberg, i aros lIe y maent. Os bydd i'r Boeriaid sydd yn nghymydogaeth Bethlehem gael eu gwasgu yn mlaen i'r deheu gan ein milwyr o'r gogledd a'r gorllewin, bydd gan y Cadfridog Rundle waith caled o'i flaen. e Dal y Cadfridog Steyn. Hysbysa Arglwydd Roberts i golofn Ian Hamilton gyrhaedd i Springs ar ei ffordd i Heideiburg, lie y bydd iddo ymuno & milwyr Buller, y rhai a gyrhaeddasant Paardekop dydd Iau, a Sanderton ddydd Gwener, a thrwy hyny agorwyd y cysylltiad rhwng Pretoria a Natal, gau rwystro gwyr y Transvaal a gwyr Talaeth yr Afon Orange i ddyfod i gyifyrddiad â'n gilydd. Anfona Baden Powell i ddweyd iddo gael y Boeriaid yn Rustenburg ya heddychol a chroesawgar pm y dychweiodd. Yn ystod ei abs-moldeb, cymerw/d y Cadfrid- og Steyti 9 dau swyddog Boeraidd arall yn garcharorion. Y mae Arglwydd Eiward Cecil, y Llywodr- aethwr yn ardal R istanburg, wedi cassia 3 000 o ddrylliau. Dywod y swyddog sydd mewn llywyddiaet'i yn Kroonstad rod 341 o ynau we ii eu rhoddi i fyau ya Wolmaranstad. Meddianu Sranderton. Hysbysir i'r gerbydres gyntaf gyrhaedd i Stander- ton tua chanol dydd Llun, ac fod y reilffordd oddi- yno i Heidelberg wedi ei chwbl adgyweirio. Ym ostyngodd vchwaneg o Foeriaid yr ardal ddydd Llun, pan ddeallasant y modd yr ymddygid at y carcharorion Boeraidd. Daeth cwmni ymchwiliadol o hyd i nifer luosog o ddarnau o beirianau wedi eu claddu yn y ddaear yn agos i orsaf y reilffordd, a llwyddasant i wnead daa agerbeiriaht symudol allan ohonynt. Cymerwyd Is-Ellmyn oedd yn ngwasanaeth cwrnni y reilffordd i fynu, ac hefyd meddyg, am fod gynau yn eu medd- iant. Yr oedd y milwyr yn mwynhau eu In ro si ad ya Standerton yn fawr, yn benaf atn fod yno gyfleus- derau ardderchog i ymdrochi yn yr afon Vaal. Diwedd y gwrthryfel yn Cape Colony Prydnawn ddydd Mawrth derbyniodd Swyddfa Rhyfel y pellebyr canlynol oddiwrth Arglwydd Roberts Pretoria, dydd Mawrth. Adrodda Syr Charles Warren fod y gwrthryfel yn Cape Colony i'r gogledd o'r afon Orange, wedi terfynu. Rhoddodd y fintai olaf dan De Villiers eu hunain i fynu i Syr Charles Warren, ar yr 20fed cyfisol. Cynwysai 220 o ddynion, 280 o geffylau, 18 o wageni, 260 o ynau, dros 100,000 o ergydion. --0--

CHINA. Pwy yw y Boxers." O'R canoedd o gymdeithasau dirgelaidd yn China, o bob gradd, nid oes ond ychydig ohonynt yn wrth- wynebol i'r ffurf lywodraeth bresenol, hyny yw, i'r graddau o ddeisyfu codi yn ei herbyn a'i dy inchwel- yd. Yn anffodus, un o'r rhai niwyaf dyianwadol o'r ychydig hyny yw Brawdoliaeth y Boxeriaid. Mae y Boxeriaid hyn, mewa gwiuionedd, yti ganghen o'r Frawdoliaeth a ofnir mor gyffredinoi yn China, yn ogystal ag yn Singapore, Peuang, India'r Gogledd, a rhanau o'r Unol Daleithiau, yn adnabyddus wrth yr enw Sam Hop Wui, tra yn mhlith trigolion Ewropeaidd Canton, Shanghai, a Pekiu, cyfeirir atynt fel Cymdeithas y Triad Mawr. Mae v gym- deithas hon, a elwir hefyd yn Gynghrair Hung, a lluaws o deitlau eraill yn ogystal, wedi bod mewn bodolaeth am gymaint o ganoedd o flynyddoedd fel ag y mae ei tharddiad yn gladdedig mewa caddug. Yn wreiddiol, fodd bynag, y mae yn ymddangos ei bod rywbeth yn debyg i'n Seiri Rhyddion ni, oblegyd yn ol geiriau rhagorol o ddyddanwch y gymdeith- as, ei phrif a'i phenaf atnean ydyw meithrin cariad brawdol, undeb, cydgordiad, cydraddoldeb, a rhydd- id. Mae yr amcanion uchel a dyrchafedig hyny yn anffodus wedi cael eu diystyru yu llwyr bron gan y Boxeriaid preseuol, y rhai ydynt, a siarad yn blaen, yn ddim amgen na dyhirod "llygredig a chreuiawn, wedi penderfynu glynu wrth unrhyw beth cysyllt- Z5 y iedig a. throseddau ac anlladrwydd, gan ymddiried yu exi gilydd am ddyogelwch rhag braich hir cyf- iawnder. Mae aelodaeth y Boxeriaid dros, yn hytrach na than, bedwar miliwu o rifedi, oblegyd ystyrid fod gan y Frawdoliaeth dros bedwar miliwn o aelodau ddeng mlynedd yn ol, ac y mae yn wybyddus fod eu rhif wedi cynyddu er hyny. Mae y gymdeithas yn gynwysedig o Gyfrinfaoeid, ac y mae gan bob un lywydd, gallu yr hwn, er drwg neu er da, sydd yu hynod o fawr, Mae gan bob llywydd o dauo ddau neu ragor o is-lywyddion, y rhai sydd yn rhwym o ufuddhau i'w holl orchymynion ueu ddyoddef marwolaeth erchyll. Y nesaf mewn awdurdod i'r is-lywyddion ydyw meistr, yna daw dau o gyflwyn- wyr, neu hysbysydd; wedi hyny, tri-ar-ddeg o gynghorwyr, trysorydd, derbyuydd, trysorydd gweithredol, a llu o oruchwylwyr llai, gyda gwaith neillduol ar gyfer pob un. 0 berthynas i aelodau newyddion, gallant ymuno yn wirfoddol neu eu hudo alu gorfodi trwy drais. Yn ami, bydd yn ofyntfl dal y rhai fwriedir sicrhau yu aelodau newyddion. Gwylir yr hwn a chwenychir gan y rhai a benodir i'r gwasanaeth, a phan welant ef ar yr heol aiff un ohonynt ato gan ei daro yn ei wyneb a rhedeg i ffwrdd. Yn naturiol, rhed yr hwn a darawyd, mewn digter, ar ei ol, a dilyna y dyrfa, y rhai, ar ol ei gael i fan neillduol, a gymerant afael yn y dyn anffodua, gan ei rwymo a'i ddodi mewa sach a'i gludo i fan cyfarfyddiad y Gyfrinfa, neu i ryw le penodedig. Y safle yn gwaethygu. GWAETHYGB o hyd y mae sefyllfa pethau yn China, gan fod y symudiad yn erbyn Cristionogion a thra- morwyr yn enill nerth annghyffredin, Oherwydd difrifwch y sefyllfa y mae'r galluoedd tramor yn brysur anfon eu lloDgau a'u milwyr tnag yno. Dywedir i'r Chineaid, yr wythnos ddiweddaf, ymosod ar Eglwys Gadeiriol y Pabyddion a lleoedd pregethu yn Tientsin. LloFgwyd y ddinas frodorol gan y Boxeriaid, ac yna rhwhrasant ar orsaf y reil- ffordd. Aeth y Chineaid o fewn haner can' llath at y milwyr Rwsiaidd. LIaddwyd tri chant o'r Chine- aid, y rhai a ymosodasant ar y sefydliad o bobtu, ond gwrthsafwyd hwy gan ddwy fil o'r Rwsiaid. Gohebydd o Shanghai a bellebra ddydd Sul nad oes dim newyddion credadwy yn cyrhaedd o Pekin, prifddinas China, eithr coleddir yr ofnau mwyaf difrifol. Deallir mai y Tywysog Tuan, tad etifedd y goron, sydd yn goruwch-lywodraethu y sefyllfa yn Pekin. Y mae yr Ymherawdwr, y weddw-Ymherodres, a Zung Lu, llywydd y corph luoedd gogleddol, yn gwbl at ei drugaredd. Dos- ranodd y Boxers yn wyth o fyddinoedd, ac yna gosod gwarchodlu i wylio y palas brenhinol. Dywedir hefyd fod pedwar ugain o ynadon Pekin mewn cydymdeimlad a'r Boxers," a holl byrth y brifddinas yn nwylaw y Tywysog Tuan. Daw gair o ffynonell araU fod y faner Brydeinig wedi ei gweled yn chwifio ar ben Forth Cheugweng. Tientsin yn ymiadd am ei bywyd. Y mae Ysgrifenydd y Llynges wedi derbyn llythyr oddiwrth yr Ol-Lvugesydd Bruce o Taku, yr hwn a anfonwyd o Chefoo ddydd Sul Dywed fod y fyddin a adawodd Tisnsin gyda'r Prif Gadtridog Seymour am Pekin yn rhifo oddeutu dwy fil o wyr, ya cael eu gwneud i fynu o adraoau o'r gwahanol longau. Yr oedd yn anmhogibl gwneud dim i ryddhau y Prif Gadfridog, am na wyddent fod ei gymuudeb a hwy wedi ei dori hyd nes y dechreuodd yr ymosod- iad ar Tientsin. Byth er hyny y mae Tientsin yn ymladd am ei bywyd. Ar dderbyniad hysbysrwydd fod y fyddin Chine- aidd wedi anfon am gerbydresi i ymosod ar Tient- sin, i anrheithio Tongku, a'u bod yu adgyfnerthu Taku, ac yn gosod brad-gloddiau i lawr yu nghenau yr afon Pecho, penderfynwyd cymeryd Taku, a hyny mewn pryd. Y mae Bruce wedi comanderio uifer o agerddfad' au y glanau i gario y milwyr clwyfedig ac afiach dros yr afon i Wei-Hei-Wai, lie y bwriadau osod ysbytty i lawr am rhyw yspaid. Adgyfnerthu y Llynges Brydeinig. Y mae y rhyfel longau 'Isis' a I Dido,' per- thynol i Lynges Mor y Canoldir, wedi eu gor- chymyn i fyned allan i adgyfnerthu liongau ei Mawrhydi yn China. Gadawant Malta am Hong Kong yn mhen ychydig ddyddiau. Llog- wyd y glndlong Jelunga gan y Morlys i'r dy- bea o gludo wyth cant o forwyr y llynges i China. Y Cadfridogion. I Syr Alfred Gaselae, K.C. B., a ddewiswyd i fod yn Brif Gadfridog y fyddin Indiaidd yn China. B i yn ddiweddar yn gwetthredu fel Quarter-Master General ya yr India. Y mae iddo hanea maith o wasanaeth. Oymerodd ran yn nghadgyroh Abyssinia, rbyfet Arfghan yn 1880, ac yr oedd yn myaed gydag Ar»?l. Ro- berts i Kanlaha? bu yn ngh*d-?yrch Waziris- tan yn 1894, ac yn Tirah yn 1897 8, ac yn y lie olaf llywyddai yr ail frigid. Yr ail brif swyddog ydyw y Brigadier-General Barrow. Ba yntau yn rhyfel Affghan ac yn nghadgyrch Tirah, lie y derbyaiodd y teitl o Dg. 11 C.B. am ei wasanaeth. Li Hung Chang yn ape'io at y Galluoedd. Y mae Li Hung Cluug, fe ddywedir, wedi pellebru at yr holl swyddogion Chineaidd yn Ewrop ac America yn eu cyfarwyddo i fynegu i'r gwahanol Lywodraithau ei fod ef wadi ei alw gan yr Ymherodres i P,kio i geisio gwast'idhau pethau. Erfynia ar i'r Galluoadd rwydihaa ei ffordd ef i ddwyn h.eddwch oddiamgylch trwy beidio anfon milwyr i China. Son fod Tientsin wedi ei rhyddhau. Er nad oes un hysbysiad swyddogol wedi ei dderhyn, y mae pob lie i gredu fod Tientsin well ei rhyddhau. Anfonodd y Llyngesydd Kempff genadwri i Washington mewn geiriau pendant i'r perwyl hyny, ac ychwanegai fod mintai wedi ymadael ddydd Sul i gynorthwyo y Llyngesydd Seymour a'i filwyr. Ceir ad. roddiad cyffalyb o Chefoo a Ueoedd eraill. Sibrydir hefyd yn mhlith y Chineaid yn Kiao Chow fod y Llyngesydd Seymour wedi cyr- haedd Pekin. Dywedir i 120 o'r Rwsiaid gael eu lladd a 300 eu clwyfo ddydd Gwener tra yn ceisio rhyddhau Tientsin. Y mae wyth mil o filwyr o'r byddinoedd unedig wedi gicrtl,) yn Taku, Y mae'r fyddin Brydeinig yn Hong Kong yn cynwys tri chant o'r Fusiliers Cymreig, y rhai sydd wedi cychwyn i Tientsin. Newydd am Seymour. Anfonwyd gair o Chefa ddydd Mawrth i hys- bysu fod y llong Tangchou newydd gyrhaedd o Tak-i gyda'r newydd fod y Llyngesydd Sey- mour ddydd Llun o fewn deng milldir i Tient- sin ar ei ffwdd yn ol, tic ya csel ei anhwyluso gan nifer o gleifion a chlwyfeaigion. --0--

iewyddson Cymreig, Yr wythnos ddiweddaf aeth plastrwyr Bangor ar streic, oherwydd na chawsent godiad yn eucyflogau. Y mae gan ein cydwladwr Mr Lewis Morris gyf- rol o farddoniaeth yn y wasg. Y mae Mr W Jones, A.S., wedi ei ychwanegu at y Pwyllgor Detholedig yn nglyn a Mesur Cyfraith Cau y Tafarndai ar y Sul. Y mae Cynghor Dosbarth Gwledig Treffynon, ar ol dadl boeth, wedi pasio penderfyniad o blaid trethu deurodau. Dywedir fod 183 o swyddogion yn y fyddin Brydeinig yn tlwyn yr enw Jones, 95 Evans, a 186 Williams. Ni cheir un o'r enwau hyn ya myddin y Boeriaid. Yn ol y Prifathraw John Rhys, y mae Baden- Powell yn fwy na Chymro—y mae yn Gardi! Hana o hen deulu Powell, Nauteos. Diau fod y cysyllt- iadau yn myned yn mhell iawn yn ol, ond be waeth hyny i hyna5aethydtl. Y mae cynghor coleg Prifysgol Bangor wedi 11 penodi Mr W W Firth, B.Sc., Owens College, Manceinion, yn ddarlithydd cynoithwyol mewn peirianeg drydanol; a Mr A Darrock, M.A., Edinburgh, yn ddarlithydd cynoithwyol yn yr adran hyttorddiadol. Dirwywyd Francis Daviea, Penycae, i ddwy bunt a'r costau gan ynadon Llangollen ddydd Mawrth, am greulondeb tuag at geffyl, trwy ei orlwytho ac yntau yn ddoluriau drosto. Dirwywyd Fred Williams a D Roberts i 169 a 7s 6c am yru ceffyl oedd yn gloff, John Thomas i 7s 6c am gam- drin merlyn, a Samuel Rogers i 18s am orlwvtho dau ful.