Y Cymro

Cymanfa y Wesleyaid. YR wythnos hon, cynelir ail Gymanfa. y Wesley- aid Cymretg, ya tfghonwy. Agorwyd y gweith- rediadau foreu ddydd Ma wrth, dan Iywyddiaeth y Parch Rice Owen, Ferndale, yr hwn a gyf- lwynwyd i'r cyfarfod gan y cyc-lywydd, y Parch Edward Humphreys. Yn y bore, gweinyddwyd yr ordinhad o Swper yr Arglwydd, dan arweiniad y Parch Hugh Price Hughes. Wedi hyny, cyrhaeddodd Llywydd y Gynadledd Wesleyaidd, y Parch F W Macdonald, a cbymerodd y gadair. Yr oedd dau o gynrycbiolwyr eraill y Gynadledd gydag -ef, Stir y Parch Dr Pupa, ysgrifenydd y Genhad- aeth Gartrefol, a'r Parch J Hornabrook, ysgrif. enydd cyifredinol y capelau. Wrth roddi y gad- air i fynu i lywydd y Gynadledd, sylwodd llyw- ydd y Gymanfa ar yr augen cynyddol am weini- dogaeth uieucdig i'r Cyfundeb Wesleyaidd. Dewiswyd y Parch Hugh Jones, Bangor, yn llywydd am y flwyddyn nesaf, gyda mwvafrif Wiawr; ac ail-etholwyd y Parchn PJoaes- Roberts, Porthdiuorwig, yn ysgrifenydd, yr bwn a ail-ddewisodd y Parch J Humphreys yn ysgrifenydd cynorthwyol, a dewiswyd y Parch D Madoc Roberts yn ysgrifenydd y cylchgrawn. Djrbyniwyd caisiadau o Abertawe a Llanidloes am y Gymanfa y flwyddyn nesaf, a phenderfyn- wyd ar yr olaf, yr hon a gymer le Mehefin 11, 1901. Traddododd y Parch F W Macdonald an- erchiad, yn nghwrs yr hwn y galwodd syiw at rai o'r cwestiynau pwysicaf y mae Wesleyaeth yn gorfod eu gwynebu, gan wneud sylalau ar waith a chenadaeth arbenig yr enwad yn Nghymru. Wedi pasio pleidlais o ddiolchgarwch i'r oyn-swyddogion, yr hyn a .gynygiwyd mewn dwy araith Gymraeg, dywedodd y Parch D 0 Jones y dylasai y sylwadau fid wedi eu gwneud yn Saesaeg, er mwyn y cynrychiolwyr Seisnig oedd yu bresinol ond dywedodd y llywydd Inai ei ddymuniad ef ydoedd i bob aelod lefaru yn yr iaith y teimlai ei hun fwyaf cartrefol ynddi, Ar hyny, aeth yn ddadl ar pa un ai Saesneg neu Gymraeg ddylid ddefnyddio Wrth drafod y gwahanol faterion. Dadleuai y "arch H Price Hughes mai Saesneg ddylid siarad ond 09 oedd yno rywun na fedrai wneud el hun yn ddealladwy yn yr iaith hono, rboddid l'byddid iddo siarad (Jymraeg, a chyfisithid ei ^vlwadau i'r Saesneg. Dywedodd y Parch John H'ighes i'r cyn lywydd gael ei ffordd ei hun y %nadd, ond nad oedd i'w chael hi bob amser. Wedi cryn siarad, cytunwyd i bawb lefaru yn yr iaith a ddewisai. Cvflwyiiwyd adroddiad y Gonhadaeth Gar- j^fol, yn dangos i Gymru gasglu 512p 6s ati y "ynedd. Cynaliwyd cenhadaethau mewn 30 o leoedd yn Ngogledd Cymru, a chafwyd amryw ^dychwele iigion. Dangosai adroddiad Cronfa yr Ugeinfed Gan- Ohanmiwyddlant Wesleyaeth Gymreij? fod i cS? 0 aelodau Yn Neheadir Cymru, Ma wrth 1898, ac erbyn Mai, 1900, yr oedd 5,758 gird eu talu i'r trysorydd o'r Dalaeth. yn Ngogledd Cymru, rhif yr aelodau ydoedd 14 785; Jr addewidion yn 13,850 gitii, » 5,937p 9^ 9c we«i ea talu. Cyflwynwyd adroddiadar o wahauol gylchdeithiau yn dangos fod y rnndlad ml tir' a 'bagolygon am gasgliadau Adroddwyd fod cyfarfodtalaethol Gogledd Cymru edl penodi pwyllgorau i ystyried y cwestiwn o TroJl Gogledd Cymru a pharotoi cynllun. Se3gWy Vy eglwj8 Llandriudod i'r dalaeth 7 SnJ,fniwyd adrodduid j capelau. Y mae dyled 7 capelau yn Neheudir Cymru yn 14,000p, a gwerfch «°nff 80'275^ Yn 7 ?0gledd'^ V d^led Vv 21,000p, a'r eiddo yn vverth 244,370p aelodrf)SaiA-aur°ddiad.yr ystade^dd mai rhif yr V fl2' %/n h8hymru 7dyw, 21,379, cynydd o 67 ar °Wa^cwddo42r6braWf'C3'njdd ° 80; a6'333 Penodwyd y Parch H P Hughes a Mr Perks, A.S i gynrychioli y gynadledd yii y gyi-nanfa nesaf. Yn yr hwyr, cynaliwyd cyfarfod cyhoeddus yn Neuadd y Dref.

Sasiwn y Mathodistiaid yn y Sala YR wythnos hon y mae Cymdeithasfa Chwarterol Methodistiaid Gogledd Cymru yn eistedd yu y Bala. Bu Sasiwn y Bala unwaith, ac am gyfnod maith yn un o sefydliadau mwyaf poblogaidd Cymru, ond aeth hyny heibio er's llawer bhvyddyn, ac y mae'r Green' eawog wedi ei oresgyn gan y reilffordd. Bell- ach, bob rhyw ddeng mLynedd yr ymwela y G-ym- deithasfa a'r hen dref. Ca groesaw calon bob tro yr a yno, a bu pobl y Bala yn brysur er's wythnosau yn trefnu ar ei chyfer eleni eto. Y mae hon yn Sasiwn Ordeinio fel y dywedir, yr hyn a rydd fwy o arbenigrwydd arni. Ar gyfer y cyfarfodydd pregethu y mae llwyfati wedi ei godi mewn lie cyfleus, lie y gall dwy til o bobl eistedd, ac os deil y tywydd yn ffafriol pregethir yno prydnawn ddydd Mercher. a thrwy dydd Iau. Disgwylir yno y Parchn Dr Cynddylan Jones; J Williams, Lerpwl; S T Jones, Rhyl; D Lloyd Jones, Llandinam G Ellis, Bootle; 0 Owens, Lerpwl; J Roberts, Taihen John Evans, Llanfaircaereitiion, &c. Llywydd y Gymdeithasfa eleni ydyw y Parch Griffith Ellis, Bootle. Nos Lun cynaliwyd airnyw bwyllgorau, ond bore Mawrth y cymerodd eistedd- iad cyntaf y Gymdeitdasfa le yn Capel Mawr.

DYDD Mawrth. Yr ysgrifenydd ydoedd y Parch E. J. Jones, Caernarfon, ac yr oedd y rhan fwyaf o'r cynrych- iolwyr yn bresenol. Hysbyswyd y cynelir y Gym- deithasfa nesaf yn Mhwllheli, Awst 22ain i 24ain. Rhoddwyd cauiatad i Gyfarfod Misol Lerpwl i werthu capel Barrow, a'r elw a geir oddiwrtho i ) fyned at waith cenadol yn yr ardal. Rhoddwyd caniat-ad hefyd i werthu capel Crosby Row, Llun- dain. Dymunai Cyfarfod Misol Gorllewin Meir- ionydd i'r Gymdeithasfa ystyried y dymunoldeb o ddadleu y cwestiwn o uno y ddwy Athrofa, ond hysbyswyd i'r Gymdeithasfa ddiweddaf ohirio y. mater hyd nes y cyflwynai Pwyllgor Coleg y Bala ei adroddiad. Peaodwyd pwyllgor i ofalu am gof- golofn Charles o'r Bala, sydd o flaen capel Tegid, ac i drefnu o berthyuas i'r gweddill o .£80 sydd mewn Haw. Galwyd sylw at gyfarfod can'mlwyddiant y Wes- leyaid Cymreig sydd i'w gynal yn Rhuthin mis Awst, a phenodwyd y Parchn Dr James, Maucein- ion Francis Jones, Abergele; a Mr J Herbert Ro- berts, A.S., i fyned yno a chyflwyno llongyfarch- ,y iadau y Cyfundeb i'r brodyr. Cyflwynodd y Parch John Owen, Wyddgrug, adroddiad yn nglyn a'r pwyllgor ar y Babaeth. Penderfynwyd i swyddogion y Gymdeithasfa gyda swyddogion Cyfarfod Misol sir Fflint, arwyddo y notes of hand am holl dreuliau capel Saesneg Tre- ffynnon, yr hyn oedd oddeutu £ 3,000. Penodwyd ymddiriedolwyr dros y capel newydd a adeiladwyd yn Llanfair, Mon, gan Mr Evan Thomas, Birming- ham, a'i drosglwyddo i'r Cyfundeb. Penodwyd y Parchn Francis Jones a John Owen, a Dr Roger Hughes, Bala, ar Bwyllgor Coleg Duw- yddol y Bala. Am 6 o'r gloch yn yr hwyr cynaliwyd cyfarfod cyhoeddus yn Capel Tegid, pryd y traddododd y cyn-gymedrolwr, y Parch D Lloyd Jones, ei anerchiad lywyddol. Y testyn a gymerodd ydoedd Peryglon y weinidogaeth yn yr oes hon." Yr oeddynt oil wedi eu bedyddio gyda'r amcan mawr o wneud y pwlpud y gallu mwyaf i ddyrchafu eia gwlad a'n cenedl. Meddai y cyfundeb bregethwyr grymusach a mwy poblogaidd,yn ol ei faint,driugain mlynedd yn ol, nag oedd ganddynt ugain mlynedd yn ol, ac nag sydd ganddynt heddyw. Y mae'r capelau wedi eu gwella, eu prydferthu, a'r canu, yn fwy celfydd Y mae pob trefniadau yn liglyn a'r cyfundeb wedi dadhlygu a gwella llawer, a'r perygl heddyw ydyw i'r trefniadau mawr hyn, gymeryd lie pregethiad yr efengyl yn ein plith. Y mae'r cyfun- deb wedi mwy na threblu yn ystod y 60ain mlynedd, ac amheuai ef yn ami a oeddynt yn dilyn ol traed eu tadau mewn difrifoldeb ac ymgysegriad. Cododd Dnw bregethwyr mor alluog yn Nghymru yn ystod y ganrif ag unrhyw bregethwyr yu haues yr eglwys, ond yr hyn a wnaeth iddynt roddi eu holl egni i waith y weinidogaeth ydoedd y di- wygiad a dorodd allan trwy argyhoeddiad dynionfel Whitfield, Wesley, Rowlands, a Davies. Gallent olrhain dylanwad a llwyddiant pregethwyr goreu Cymru i'r achosion hyn. Yr oedd eu gallu- oedd yn gyfryw fel y buasent yn codi i enwogrwydd mewn unrhyw oes. Rhwystr arall ar ffordd llwydd- iant y weinidogaeth ydyw y gwahanol gyfeiriadau yn mha rai y rhed egni meddyliol ac ysprydol dyn- ion. Addysg, masnach, materion lleol, a gwleid- yddiaeth, ac yn arbenig chwareuon, sydd yn denu sylw dynion yn awr. Am y pethau hyn y siaredir ac y meddylir, a'r canlyniad ydoedd fod pethau ys- brydol a thragwyddol yn gorfod rhoddi ffordd. Ymladda yr un pethau yn erbyn rhagoroldeb pre- gethau, a dyfethant eiieithiau eu traddodiad. Gwas- treffir egnion meddyliol ac ysprydol ar ormod o bethau, yn lie eu crynhoi a'u defnyddio i hyrwyddo crefydd a phurdeb yn y wlad. Rhwystr arall ar ffordd llwyddiant y weinidogaeth ydoedd y diffyg dyfalbarhad a chysondeb, a thyfiant diogi. Dyna un o achosion penaf methiant bugeiliaid a gweini- dogion. Terfynodd trwy ddweyd na bydd i Dduw adael Ei eglwys, ond y cwyd eto ddynion yn ilawn yni ac argyhoeddiadau dyfnion, a'u calonau yn llosgi dros achos y Gwaredwr. Boreu heddyw (Mercher) cynelir y Cyfarfod Or- deinio. Rhyddwn y gweddill o hanes y cyfarfod- ydd yr wythnos nesaf.

--0- Cerygydbtjdion.—Son a siarad pawb yn yr ar- daloedd hyn er's tro bellach ydyw yr Eisteddfod fawr sydd i'w chynal yma ddydd hwyaf o haf—ddydd Iau-nesaf, Mehefin 21. Y mae yma barotoadau mwy na mwy wedi eu gwneud, a waeth faint o bobl ddaw yma cant ddigonedd o le a lluniaeth. Cynel- ir yr Eisteddfod mewn pabell gynwysfawr a chyf- leus, ac y mae rhagolygon am wyl lewyrchus fel y gwelir oddiwrth hysbysiad mewn colofn arall—10 o gorau meibion, pedwar o gorau mawr, wyth o feirdd yn ymgiprys am y gadair, a thros 250 o gystadleu- wyr eraill. Heblaw hyny, bydd y datgeiniaid Miss May John a Mr Barry Lindon yn telori yn ber. Erxnwyn y llu mawr sydd yn bwriadu myned yno, dymunwn hysbysu y bydd digon o gyfleusderau iddynt gael eu cludo gyda cherbydau o Ruthin a Chorwen. Gwnaed cais yn llys yr ynadon yn Nghonwy yr wythnos ddiweddaf, ar ran Mr J W Delmar, am drwydded gerddorol i neuadd yn ngwestty Baths, yn agos i'r piar, yn Llandudno. Gwrthwynebwyd gan rai o Ymneillduwyr y dref ar y tir y byddal: dawnsio gyda'r canu, a gwrthodwyd y cais.

< Nodion o JF:\o'or. Nos Sadwrn. Eithaf gwag oedd yr hen ddyffrya ddydd Liun y Sulgwyn, gan i bawb allai ymlwybro rywsut ei gwadnu hi oddiyma, ac nid oedd prinder lleoedd i ddewis rhyngddynt i fyned i dreulio'r diwrnod. Profodd 'Steddfod y Bala yn atdyniad gd.rw, wel- wch chwi, ac aeth llu mawr i gaulyn Harmonic y dref tuag yno. Ond fel y bu gwaetha'r modd, bu raid dychwelyd adref heb y wobr. Chwareu teg hefyd, fe ganasant yn rhagorol ag ystyried, a thyst- iai Tom Price ei fod yr un farn a. ni yn hyny ond —ie, yn mhell y bo'r ond yua-y drwg ydoedd fod yno gor gwell. Heu ymladdwr ydyw cor y 'Mwythig, wyddoch, a 'doedd hi yu glod yu y byd iddo guro cor nadyweto yn ei ddiliad cwta. Tra mai plueu yn het yr Har- monic ydoedd iddo ddilyn mor glos wrth ei sodlau a churo hen gampwyr 'Stiniog a'r Ber%vyi. Campus, hogia anwyl, daliwch ati, da chwi, a pheidiwch a dilyn esiarnpl hen gorau Gwrecsam. Mrmvch wobr yn rliywle cyn rnarw, betli bynag. Caatores newydd o Faelor ddaeth i'r golwg yn y Bala ydoedd Ethel Myfanwy Taylor, Gwrecsam. Eniilodd y wobr ar yr unawd i gontralto allan o 18 o ymgeiswyr. Y mae nodwedd a thalent y tad yn blodeuo yn ieuauc yn y ferch. Enillodd David Ellis ychwaneg o glod trwy guro pencampwyr o Loegr a Chyinru yn 'Steddfod West Kirby, ar yr uuawd i denor. Dyma'r wythfed gys- tadieuaeth iddo er y Nadolig, a churo bob tro. Ond yr helynt fwyaf o'r lot ydoedd gwaith Abon yn dwyn y gadair dderw adref o Colwyn Bay. Llon- gyfarchwn y cyfaill mwyn a dirodres ar ei gadair gyntaf ond yr hyn a roddai yr arbenigrwydd mwy- af ar y peth ydoedd y ffaith mai dyma'r gadair gyntaf i ddyfod i'r Cefu er cyn cof, fodd bynag. Gynted ag y cyrhaeddodd y newydd ar aden y fellten, dyma hi yn gynhwrf gwyllt trwy yr holl ardal, a phenderfynwyd heb ddim lol drefnu der- byniad teitwng i'r gwr a'i gadair. Nos dranoeth y cyrhaeddodd, a dyna He yr oedd tyrfa aaeinf o bobl yn ei gyfarfod yn ymyl Rhiwabon. Tynwyd y ceffyl o'r cerbyd, a llusgwyd ef yr holl ffordd, tra y blaenorid yr orymdaitb gan Seindorf Drum Sj- Fife Gethia Dafis, a mawr oedd y rhialt- wch. Aroswyd yu ymyl preswylfod y bardd, ac yn y fan cafodd Joseph Wright ei hun yn llywyddu cyfarfod inawreddog o tua dwy fil o wrandawyr. Traddodwyd anerchiadau brwd gan y Cadeirydd a'r brodyr G W Hughes, Christmas Jones, Parchn J Lewis ac Edward Jones, a saethwyd englynion a phenillion o'r cawell gan Arthur Davies, W H Lloyd, Joseph Edwards, ac Emlyn Davies A wel- soch chi 'rioed siwt beth-pan yn pasio bore dran- oeth, yr oedd y ffordd yn drochion sebon i gyd, digon i wneud i ddyn dyeithr feddwl mai golchfa defaid neu rywbeth felly fu yno. Wedi hyny, digwyddai yn ffodus iawn fod Tom Tom ac Emlyn wedi dyfod i'r dyrfa o rywle, a chafwyd can gan bob un, nes yr annghofiodd pawb y trochion a'r cyfan. Diolchodd Abon am yr holl long., fitrehiadau, ac ymwahanodd y llu dau ganu yr anthemau cenedlaethol. Nos Fawrth, cymerodd amgylchiad dyddorol, poblogaidd ond hynod beryglus, le yn Nghapel Mawr y Rhos ac fel arfer mewn amgylchiadau o'r fath, aaeth cjrnulliad lluosog yn nghyd. Noswaith y Lecsiwn oedd hi yno, ac fe wyddoch oil yr hei- yntion sydd yn nglyn a dewis y blaenoriaid yma. Erbyn cyfrif v pleidleisiau yn fanwl, cafwyd mai Hezeciah Jones a Zechariah Dodd safai ar ben y rhestr, er llawenydd i rat a mawr siom i eraill. Doethineb a gaffont gyda'r swydd. Peth pur annghyffredin yn myd yr Hen Gorph ydyw capel heb ddyled arno, a naturiol felly ydyw i'r cyfeilHoa ymgasglu at eu gilydd i gyd-lawenhau pan y digwydd amgylchiad felly. Dyna fti yn hanes capel Iihosdduyn ddiweadar, a phenodwyd ar ddydd i ddathlu ei Jiwbili," sef ddoe. Gwahoddwyd yr holl aelodau anifer o gyn-aelodau i'r wyl, a daethaut yno o bob eyfeiriad-rhai na wel- wyd eu gwynebau er's ilawer blwyddyn, a phawb yn gweuu am y siriolaf, gan gyd-lawenhau am y war- igaeth. Parotoisai y chwiorydd caredig a ffyddlawn (ac nid yn ami y ceir chwiorydd mor garedig ag yn Rhosddu) fyrddeidiau o bob rhyw ddauteithiou yn y prydnawn, ac ar y plant llawen a nwyfus y gwein- iasant gyntaf, tra y treuliai eraill yr amser i glebran ac ymgomio am helyntion y gorphenol. Wedi i'r rhai by chain gael eu digoni a myned i'r cae i chwareu, llanwyd y byrddau eilwaith, a methodd hyd yn nod y nifer mawr fu yn bwyta hysbyddu y bara brith. Yn yr hwyr, cynaliwyd cyfarfod hapus iawn, dan lywyddiaeth y Parch Griffith Owen, gweinidog parchus yr eglwys am ugain mlynedd, a chafwyd ganddo anerchiad blasus. Rhoddodd Mr John Jones, Liverpool House, adroddiad dyddorol dros ben o hanes cychwyniad yr achos mewn ty anedd o fewn ychydig latheni i fedd Morgan Llwyd, yn y 70au rywbryd, ganddo ef a dau arall a dilynodd ef oddiyno, o'r naill le i'r llall, nes yr ymgartrefodd mewn ystafell fechan a ddefnyddir yn awr fel ysgol- dy ac wedi hyny i'r capel twt a hardd y dethlid ei Jiwbili y diwrnod hwnw. Sefydlwyd yr eglwys yn 1880 gyda 26 o aelodau ac erbyn diwedd 1882, rhifai 42 o aelodau, 43 o blant, a 107 yn yr Ysgol SuI" Cynydd fu ei hanes bob blwyddyn, fel erbyn diwedd y flwyddyn ddi- weddaf rhifai 117 o aelodau, 88 o blant, 198 yn yr Ysgol Sul, a chynulleidfa o 260 ac heblaw hyny, sefydlwyd canghen yn Rhosrobin, yr hon a gymer- odd ymaith gryn nifer o Rhosddu. Co'dwyd y capel yn 1886 ar draul o 1,408p Os 10c, heblaw y tir, yr hwn a roddwyd iddynt gan eglwys Seion; ac er mai gweithwyr yw yr holl aelodau, casglwyd o 1886 i ddiwedd 1899, 1,765p 19s 2c tuag at y ddyled yn unig. Yn ystod yr amser yna, talwyd 318p 18s 4c o log, yr hyn sy'n agos i chwarter swm y ddyled ac wedi talu amryw fan bethau eraill, y j mae ganddynt 46p 18s 9c yn weddill. Cafwyd anerchiadau hefyd gan Mr J E Powell, a j gynrychiolai eglwys Seion, a'r Parchn E Jerman, Gwrecsam, ac Edward Edwards, Carrog, un o blant yr eglwys. Canwyd gan gor y plant, dan arweiniad Mr Isaac Jones, ac unawdau gan Miss Jennie Ro- berts, Miss Gwladys Owen, a Mr Meirion Jones, tra y cyfeiliai Mrs R J Powell. Terfynwyd y cyf- arfod trwy weddi, ar ol pasio y diolchiadau arferol ar gynygiad y Parch Charles Williams, yn cael ei eilio gan Mr Wm Jones, ac ymwahanwyd wedi treulio oriau hapus dros ben. Bendithy nefoedd fo eto ar yr eglwys gynes a'i gweinidog ffyddlawn a charedig. Dyffbynwr

Cymdeithas Cynorthwyol Mwnwyr Cogledd Cymru. DDYDD Llun, cynaliwyd cyfarfod cyffredinol ar- benig o'r gymdeithas uchod yn Ngwrecsara, i ystvr- ied amryw faterion o bwvs i'r gymdeitbas. Cyf- lwynodd Mr F J P Neison adroddiad maith o'r sef- yllfa arianol, yn nghyda gohebiaeth oddiwrth v Bwrdd Llywodraethol, yn cynwys amryw gvnygioa i newid y rheolau yn ol awgrymiadau Mr Neison. Ymddengys fod y gymdeithas mewn sefyllfa arianol pur ddifrifol, a chredai Mr Neison fod yr amser wedi dyfod pryd y dylid codi y tunvsgrifiadau neu ostwng y symiau a delir allan, neu y ddau. Nid yw y Mesur lawn i Weithwyr wedi ei ddiIyn gan leihad mewn damweiniau, ac ni fu lleihad yehwaith yn y cyfnod o aualluogrwydd parhaol; ac os am fyw, rhaid i'r Gymdeithas roddi ei thJ mewn trefn. Yr oedd y swm mewn liaw ar ddiwedd y flwvddyn ddi- weddaf yn llai o 1,155p nag ydoedd ar ei dechreu ac os deil yn mlaen fel hyu am rai blynyddau, bydd- ant heb arian o gwbl. Yn Mehefin diweddaf yr oedd holl gyfrifoldeby Gymdeithas yn 46.0G3p' tra nad oedd ei heiddo ond gwerth 20,051p, ynei gadael mewn diffyg o 26,012p. I gyfarfod i'r sefyllfa ddifrifol hon, yroedd ganddo ddwy feddrginiaeth i w cynyg (1) Fod y tanysgrifiadau pl cael eu codi geiniogynyr wythnos (2) Wedi i un sydd yn der- byn tal wythnosol, oherwydd ei aualluogi yn bar- haol trwy ddamwain i weithio, gyrhaedd 60 rnlwyad oed ac wedi derbyn tal am bum' mlynedd i'w dal gael ei ostwug i bum' swllt. Yr oedd y Bwrdd Llywodraethol yn cymeradwyo y ddau gynllun Cymerodd ymdrafodaath faith le ar yr adroddiad a'r awgrymiadau, ac amlygwyd gwrthwynebiad cryf i godi swm y cyfraniadau wythnosol. Pan roddwyd y cwestiwn i bleidlais, gwrthodwyd y cynygiadtrwy 42 yn erbyn 25. Dywedodd y Cadeirydd mai effaith hyn ydoedd taflu dros y bwrdd holl gynllun Mr N eison; ac os yr aeotyn mlaen fel hyn, byddent yn fuan yn llys methdaliad. Credai Mr W F Butler inai y peth goreu fuasai ail-drefnu y Gymdeithas, canys gvvali- gofrwydd fyddai cario yn mlaen fel hyu. y Penderfynwyd gohirio y cyfarfod am ddau fis, ac i rBwrddLiywodraeth01 yn y cyfamser ystyried vr holl sefyllfa. J --0-

March G«.er—Meh y Gwenith gwyn, newydd, Os Oo i 4s 3c v 75 pwys; hen, Os °r^OGnneP dd>^ 10 i 4s 2- hen etc 0s 0c i 0s 0c oeirch newydd, 2s 4c i 2s 8c y 64 pwy.s hen 0s0c i 0s Ooy 64 pwys haidd at fra«u. 0s 03; a A Pn'y;r5 ?!, acfalu' newydd, 0a 0c i 0s 0c hen, 0s 0c i 0s 0c y 64 p wys newydd, 0a 0c i 4s 9e 7 be»> OsOc y 80 pwys indrawn, newydd, 10s 6c i Os 0o hen eto, 0s 0c i 10a be y 240 pwys. J •Bailor, Meli 8 i^menvn ffres, lie i 0s 0c y pwys; wyau. 16 l 0 am Is; oiff, 7c i 10c y pwys molltgig, 8e i 10c eigoen, Is i Is lc y pwys cigiloi, 8o i 10a poro, 7o i 10a mooh tewion, 0c i 4o y pwys. Cywion os Oc i os 6c y cwpl; ieir, 4s Oc i 4s 6c yr un cywion hwyaid, Os 0c i 3s 00 vr un. Amlwch. Meh 9 1 menyn ffres, OsOj i Is Oa y pwys wyau ffres, 0 i 10 aw Is bid, 7c i 9c y pwya molltoie, 7e i 10c oig oen, Is y pwys; erg Hoi, Oc i 0c pore. 6c i 8c cywion, 0s 0c i3s6cy «wpi; ieir, 0s OciOs 0c yr un hwyaid, 0s 0c yr un. J 1,,angefr-i. Meli 7 Ymenyn ffres, 10c y pwys wyau, 0 i 13 am swllt; ieir, Is 6c i 23 oc- yr un hwyaid, 2s 0c i it, -1T mooh towioa, Oo i 4c y' pwys; pyre. 17a l-ls 0c yr un biff 0c i 0oy pwys molltgig. 7c i 9c: cig oen, 00 i Is ciar lloi, 7c i Sa; pore, G" «P83 „ Birralngiiarti. Meh 12. n S'? 1 X .Pwys 5 »wolltsgi«, 5o i 91c; cig pen > i Jjo e.g doi, 0c i Ou, Mocb baewn, Os 0c i 10s Oe y soor peroayll, 10s Oe i 10s 6c hychod, bs 9c l s oc y soor. Meh 12. l ris.au 5*c i 7Jo molltgig. Tie i 9fe cig oen, Jo 10o; cig noi, oh i 8a v pwys. Moch, 9s 63 1 9s 10c y scor. ¡lunda.i¡i. Meh 12 Y llwytni gwenith yn eael en dal yn gadarn ond y gofyn yn gyfyug.ar y cyfan. Indrawn yn ddystaw. H "I idd yn gadarn, ac ychydig ohono ar werth. Dvs- taw hefyd ydoedd eeirch. J' iLerp-wi Meh 12. Gwenith mewn galw lied dda heddyw yn ol lc i l1- o godiad. Y Gwenith Califfor«aidd, Os 00 i Os 00 y can pwys, Biawd wedi codi Is y sach, ac mewn galw da. Indrawn America, 3s lIe i 48 4c; Plate melyn, 4s 5je i 4s 6c Odessa, 5s Oe i 5s lc Galatz, js 0c j os lc Cinquantina, 5s 5ic 1 5s 6c Pys, 5s 7Jc 1 5s 80 y eaapwys; ffa Saidi," 27s 0c i 2713 30 y chwarter.

Eisteddfod Gadeiriol C E R Y G Y D R u DIO N, Alban Hafiii, fUehsfin 21ain, 1959. RHAGOLYGON CAMPUS, 250 0 YMGEISWYR 8 o ymgeiswyr am y Gadair, 4 o Gorau Mawr, 10 o Gorau. Meibion. Corau Plant a llu mawr o bartiau ac unawdwyr. Llywyddion, Col C. S. MAIN WARING, Bwlchy-.eudv J. HERBERT ROBERTS, Ysw. 4 S Col. S. PARR LYNES, Garthmeilio. A r we; nydd —■ L LI F ON. bS5Iy^Smay"hn' b-a-m- » »r, Llamwst'a Dachreuir y cyfarfodydd y boreu arn 10 nrv.r->-m 1-30, Oynstodd 5-30. MaiyHon.Uawn v'n f am y dydd. pns drwy y post 3c. ° WILLIAM D. JONES J' DAVID J. HUGHES, jSJn.

i a gawsom hyny eisoes. Yr oedd yr 11111 yn ihyfeddol o braf dctydd Ciidwrn, Dywsul, a Dywllun, a Dywwawrth fe d(A;.eth y dymhesti. 'Gobeithio, modd bynag, y bydd Rhagiuniaetb yn haelach n¡<r Ffrancwr yspeitiyd. Yr oedd mawr angeu am y gvyiavr giaslawu. Dechreuai J meusydU mewn llawer man agenu ac agor eu safn gan syched, Yr<edd hi'n "gwaBgu" yn ,dust ar gnydau a ffrwytiiau ac acul i ffarmwr yn codi el iygaid J") urfyniolat y cwmwl. Prdain mewn Tair Rhyfel. X^ofidds meddwl iod Prydain yn awr, ar derfyn y 19eg gaurif mewn tair rhyfel. Ni raid dweyd p'run ydyw'r gytitaf. Bydd rhyfel y Transvaal yn destyu dadl a syndod ein bolafiaid am gun- rifoedd. Yr ail ydyw'r Rhyfel 4'r Ashantwys— yn Affnc s. fyth ac nd yw hono heb ei eholled- 100, gaa fod yno ddeg gelya am un Prydeioiwr ac erbyn ei gorpheuir, mae'll debyg y bydd ilai o rai aaloedd o Aehantwys duou, a JItd o rai caaoedd o BrydeiuiaU. Y drydedd ydyw., yr un sydd yn dootireu ya Ohia<t, ac yn debyg o droi allay yn bwysig, os na chydweithroda y gwai)aijol Ailuoedd Europiaidd, a dodi eu hofti ar ddtiinid yr Ymherodraeth fawr a pboblog. Publicanod Seisnig- DDYDD Sadwra, dirwywvd Mr Wm. Roberts, Col- wyn Bay, i'r swm o lOp. am yru belli neu gaiglydd y dreth fawr o'r enw Ferguson allaa o'i d £ a'i daro, neu o leiaf daro ei het tros ei lygaid ac felly ei dy- fetha. Yr oedd y desgrifiad a roddai y beili yn y liys o'r gamdriniaeth a ddyoddefodd yn ddigon a pheri i ddyn ryfeddu ei fod yn fyw. Ni fyaem ar y un cyfrif gyfiawnhau Mr Roberts, ond y mae'n hawdd maddeu iddo am golli ei dymher pan gofiom mor drahaus dyw dull casglyddion trethi yn rhy Iynych 0 gyflawni eu Bwydd. Ymddengys nad yw Mr Roberts yn hyddysg yn y Saesneg, ac i Gyrnro uniaith nid oes odid ddim mor annyoddefol a brag- aldiad Sais neu Wyddel yn dyfod i'w d:9" ac yn hawlio ya arglwyddaidd yr hyn y cred perchenog y ty nad yw yn deg nac yn ddyledus. Paham na ddanfonid Crmry i gynull y trethi hyn i Gymru fe arbedai hyny lawer byd o gamddealltwriaeth ac o ddrwgdeimlad.