Y Cymro

PWLPUDAU CYMREIG. Mehefin 17. LiSRPWI*. Y METHODISTIAID CALFINAIDD. PRINCES RD—10, 0 Owens, 6, J Williams. DAVID ST—10-30, J Williams, 6, 0 Owens. FITZCLARENCE ST—10, W 0 Jones. 6, J Hughes. NETHERFIELD RD-10, J Hughes, 6, W 0 J ones. CHATHAM ST—10 a 6, D Jones. CROSSHALL ST-10 a 6, L Lewis. AN FIELD RD-10 a 6, W Jones. NEWSHAM PARK—10 a 6, T Evans. BOOTLE—10 a 6, II Jones. BIRKENREAD -10-30 a 6, W M Jonm SEACOMBE—10-15 a 6, R A Jones. GARSTON-IO-30 a 6, W Owen. ROCK FERRY—10-30 a 6, W Henry. WALTON PARK-10 a 6, G Ellis. WATERLOO—10 a 6, J D Evans. HUYTON QUARRY—10 a 6, J H Morris. PEEL RD—10 a 6, R P Jones. HOLT RD—10-30 a 6, Owen Parry, Cemaes. WEBSTER RD—10-30 a 6, E J Evans. NEW BRIGHTON—10-30 a 6, W H Lewis. WEST KIRBY—11 a 6-30, D Pugh, Ffestiniog. YATES ST—6-15, W Hughes. SOUTHPORT—10-30 a 6-30, H P Roberts. LAIRD ST, BiIZKENIIEAD-6, MARKET ST, BIRKENHEAD-6, ST HELENS—10-30 a 6, E Humphreys, Rochdale. MILTON ST, WIDNES- 10-30 a 6, SILOH WHISTON—10-30 a 6, EGREMONT (SAES)—10-45 a 6-30, R G Jones. EVERTON BROW (SAES)—10-45 a 6-30, Wynn Da vies. OAKFIELD RD (SAES)-10-45 a 6-30, T G Owen. CATHERINE S'r (Saes)—10-30 a 6-30, D Morgan Richards. YR ANNIBYNWYR. TABERNACL-10-30, D Adams, 6, 0 L Roberts. GROVE ST—10-30, J Llewelyn, Borth, 6-15, D Adams. PARK RD—10-30, Peter Price, 6, T G Evans, Aberaeron. GT MERSEY ST—10-30, T G Evans, 6, Peter Prioe. KENSINGTON—10-30 a 6, — Roberts, Bangor. TRINITY RD, BOOTLE—Cyf Pregethu. Gweler Hysbysiad CLIFTON RD, B'HEAD—10-30,0 L Roberts, 6-15, J Llewelyn MARSH LANE-10-30 a 6, J H Rees. SEACOMBE-Cyfarfod Chwarterol Gweler Hysbysiad VITTORIA ST, B'HEAD—10-30 a 6-15, Richards, Nantglyn SOUTHPOUT-IO-30 a 6-30, T Hughes, Birkenhead. Y BEDYDDWYR. EVERTON VILLAGE—10-30 a 6, D Powell. WINDSOR ST—10-30 a 6, W Samuel. CAPEL SEION BOUSFIELD ST-10-30 a 6, Peter Jones. EDGE LANE—2-30 a 6, BALLIOL RD, BOOTLE-10-30 a 6, P Williams. KNOWSLEY RD, BOOTLE-10-30 a 6, L W Lewis. WOODLANDS, B'HEAD—IO-30 a 6-15, J Davies. Y WESLEYAID. SHAW ST—Cyfarfod Pregethu. Gweler Hysbysiad. BOUNDARY ST-10-30. W C Jones, 6, R Ll Jones. TRINITY RD, BoOTLE-10-30, J P Roberts, 6, W C Jones. EDGE HILL, PLIMSOLL ST-10, H G Humphreys, 6, Heber Chambers. KNOWSLEY RD—2, R LI Jones, 6, H G Humphreys. MYNYDD SEION—Cyfarfod Pregethu. Gweler Hysbysiad. CLAUNGIITO RD, B HEAD—10-30, D 0 Jones, 6, WIDNES-10-30 a 6, D Jones. GARSTON-2-30, D 0 Jones, 6, E Hughes. EARLESTOWN-10-30 a 5-30, W Evans. HERMON-10-30 a (j, W Jones." GOWORNE-2 a 5-30, E A Jones. SEACOMBE—10-30 a 6, W H Evans. ROCK FERRY-2-30, Cyfarfod Gweddi, 6, P Lloyd. E CCLES- 11 a 6, W Roberts, Golborne. YR EGLWYS SEFYDLEDIG. SANT DEWI -10-30 a 6-80, J Davies. SANT ASAPH—10-45 a 6-30, E Williams. SANT NATHANIEL-10-30, Ysgol, 6-30, R H Davies. ST WINIFRED, B'HEAD—10-45 a 6-30, R Edward*. XACIORINION. Y METHODISTIAID CALFINAIDD. Moss SIDE-10-30, Isaac Davies,Glynceiriog.6-30, W Glynne II PENDLETON -10-30, W Glynne, 6, Robert Griffith, Fflint. HEYWOOD ST-10-30, R Griffith, 6, W James. HIGHER ARDWICK-IO-30, W James, 6, Isaac Davies. --0-- I

Y mae Mr Henry Williams, o Goleg Prifysgol Bangor, wedi derbyn galwad i fugeilio eglwysi Penygroes a Llanllyfni.

I Ffestiniog. DTKA'H Sulgwyn a'i helyntion drosodd, a thawel- wch hyfryd wedi dod yn ol fel angel caredig, gan dywallt balm i glwyfau rhai, ac ymuno yn llawen- ydd eraill. Wedi cerdded yn flin trwy firi masnach a thrybestod y cyhoedd, pwy nil. ddiolcbai am dawel- wch y mynyddoedd ? YB Ysprxrr CTMBBIG AR FAiss T FRWTD*. Fel y gellir tybio, teimlir cryn ddyddordeb yn y sefydliad uchod yn yr ardal hon yn enwedig felly gan fod ein cyd-ardalwr gwladgar, Dr. Mills Roberts, yn mysg y prif feddygon. Trwy garedigrwydd boneddwr o'r ardal, cawsom olwg ar y Cape Argus am Mai 16, a'r Uloemfontein Post befyd. Cynwyaa y papyr hanes dyddorol iawn am aelodau yr Ysbytty Cymreig. Nos Lun, Mai 14eg, gadawodd y Proff. Thomas Jones, Mr Lynn Thomas, Mr Mills Ro- berts, y Ilaw-feddrgou Mr Lanning Evans a Mr Herbert Davies, y llaw-feddygon cynorthwyol, gyda 17 o swyddogion, am Bloemfontein. Nid yw safle yr ysbytty wedi ei beaodi hyd yn hyn, gan eu bod 1 yn disgwyl cyfarwyddyd arbenig oddiwrth y Maes- lywydd ar y pen hwnw ond yr oedd y prif law- feddyg yn awyddus am gael gwasanaeth y llaw- feddygon Cymreig, fel y galwyd am danynt ar un- waith o'r Cape i Bloemfontein. Arosodd y Milwriad Corkerill, y prif swyddog lleol a'i wraig, yn y Cape er gwneud trefniadau i gael celfi yr ysbytty i'r fan benodir i'w sefydlu. Dydd Mereher, cynaliwyd cyfarfod croesawol i'r holl aelodau cysylltiol a'r ysbytty, pa rai oeddynt oil yn bresenol ac eithrio y personau nodwyd uchod, y rhai oeddynt wedi ymadael am Bloemfontein. Cy- merwyd y gadair gau Mr E Powell, llywydd y Cam- brian Society yu Cape Town. Yr oedd y cynulliad yn un Iluosog a dylanwadol, ac yn cynwys gwein- yddesau a gwasanaethyddion amrywiol yr ysbytty. Aed trwy raglen ddyddorol iawn mewn canu, areithio, &c., gan mwyaf yn Gymraeg. Deallwn fod Lieutenant Jones, Ynysfor, Llanfrothen, hefyd yn mysg y cwmni, ac yn mwynbau y gweithrediad- au. Cafwyd gair oddiwrth y Maes-lywydd cyn diwedd y cyfarfod, yn gorchymyn i'r ysbytty gael ei sefydlu yn Springfoutein, a symudir yno ar un- waith. Yn briodol iawn, bydd y Ddraig Goch yn chwyfio uwchben yr ysbytty, a chalonau Cymreig yn curo o'i fewn. CYFAKFODYDD PREGETHU. Nos Wener, Sadwrn, a'r Sul, cyn y diweddaf, cyn- aliwyd cyfarfod pregethu blynyddol y Rhiw a'r Bowydd (M.C.). Gwasanaethwyd eleni gan y Parchn Evan Jones, Caernarfon Wm Prydderch, Gopa; W O Jones, B.A., Lerpwl; Thomas Wil- liams, Caergybi; a Joseph Jenkins, Ceinewydd. Yr oedd y cynulliadau yn lluosog, a'r pregethu yn wir afaelgar. Sonir beunydd beunos am bregeth y Parch W 0 Jones yn y Rhiw nos Sadwrn ar Daeth yr awr.' Pregeth a'i llon'd o Efengyl hyfryd oedd hono. CYMANFA ANNIBYNWTB MEIRION. Cynaliwyd yr uchod ar y 6ed a'r 7fed cyfisol yn y Llan. Cafodd y Gymanfa dderbyniad cynes i'n mysg, a phregethwyd i dyrfaoedd mawrion oddiar lwyfan yn yr awyr-agored gan y Parchn G Griffiths (Penar), Pentre Estyll; H Elfed Lewis, Llundain, ac 0 R Owen, Glandwr. Yr oedd telyn arian Elfed wedi swyno pawb, a boddlon oeddynt i fyned gydag ef, nid am nlltir neu ddwy, ond am ddegau o filltiroedd. Hyderwn y bydd dylanwadau yr oedfeuon hyn yn aros eto fel angylion gwarcheidiol ar hyd a lied ein hardaloedd. CTKGHERDD ELUSENOL. Cynaliwyd yr uchod yn y Neuadd Gyhoeddus nos Iau ddiweddaf, er budd Mr Cadwaladr Lewis, Bod- afon. Cymerwyd arweiniad y cyngherdd gan Mr Roberts, gorsaf-feistr Duffws, a gwnaeth ei waith yn rhagorol. Yr oedd y cadeirydd a'r arweinydd penodedig yn absenol. Cymerwyd rhan mewn dat- ganu gan y Mri Edward Lloyd, J 0 Davies, Hugh Roberts, Robert Roberts, R Twrog Williams, ac Owen Morris, Miss Laura Ann Jones, Ellen Jones a Ohor yr Aelwyd o Danygrisiau, a Seindorf Arian Oakeley. Adroddwyd gan Miss Catherine E Parry, yr eneth fach enillodd y llawryfon tua'r Bala y Sul- gwyn. Wedi adrodd Y Milwr Prydainig,' cafodd ei hail-alw, ac adroddodd Pa le mae fy nhad ? yn ddwys ac effeithiol. Yn yr ornest ar yr her-unawd, ymgeisiodd chwech, ac enillwyd gan Mr Hugh Ro- berts am ddatganiad rhagorol o'r Milwr Clwyfed- ig,' gwobr lp Is. Yr oedd y neuadd yn orlawn, a phob trefn a heddwch yn ffynu. Ofnwn nad ydym wedi cael yr holl fanylion; maddeued pawb y per- thyn iddynt os gadawyd enwau allan. BLODEU'R SULGWYN. Bu llu o'r ardal yn casglu blodeu ar feusydd cys- tadleuol tua'r Sulgwyn. Dyma nifer ohonynt:— QEnillodd Cor Meibion y Llan ar ddatganu 'Croesi'r Anial' yn Ngholwyn Bay a Chonwy. Bydd yr I Anial' hwn wedi ei groesi gan bawb yn y man. Colli oherwydd amryfusedd wnaeth Cor Meibion y Moelwyn yn y Bala. Dylasai y gohebwyr groniclo hyny; oblegyd, gyda phob dyledus barch i Gor Meibion Llangollen, nid oedd cysgod o obaith iddynt hwy am ei blod'yn ond ar faes yr amryfusedd.' Enillodd Bryfdir gadair Llansannan a gwobr am delynegion yn West Kirby. Yn y Bala, enillodd Mr Ted Lloyd a Llinos Moelwyn ar ganu, a Llinos Moelwyn a Catherine E Parry ar adrodd. Yn Ysbytty Ifan, enillodd Mr W Roberts, Maenofferen, 2p am y prif draithawd, a Mr John Pritchard am yr englyn i'r I Tafod.1 Eaglyn siaradus iawn yw hwn. Yn Nhrawsfynydd, enillodd Gwilym Morgan am ddarn o farddoniaeth a hir-a-thoddaid. Merch ¡ gafodd y gadair yno y tro hwn am bryddest Seisnig ar Gysgodau'r Hwyr,' sef Mrs Albert Jones, Bet- twsycoed, a dymunwn ei llongyfarch o eigion calon. MANION. Yr oedd Arddangosfa y Sulgwyn yma eleni yn llwyddiant mawr y derbyniadau yn gymaint arall a'r llynedd. Tipyn o draed moch' fu hi ar rai o aeJodau y Cynghor Dinesig tua Phont yr Afon Gam yn ddi- weddar. Dywedir fod tysteb Mr R Roberts, Wrysgan, yn myned rhagddi yn rhagorol. Haedda yr hen frawd wneuthur ohonom hyn iddo. Y Mri John J Williams, Glanypwll, a Morgan Roberts, Penrhyn, sydd wedi eu dewis i'w olynu yn y chwarel. Mae Cymanfa Plant y Methodistiaid eleni wedi rhoi bod i amryw lenorion, ond nid yw eu barn a'u I mater yn dda i gyd. Prin ydyw llwyddiant ein genwtirwyr eleni. I Tybed fod a wnelo Turkish bath Llandudno rywbetb I A hyn? ,I -if v I Derbynied Mr T P Edwards (Cairwyson) ein cydymdeimlad yn ei brofedigaeth o golli ei briod. Mae y Sul gwyn wedi bod yn -Sul du i lawer lor hyd a lled y byd. PBYCBRI.

-.0; Llythyr Lerpwl [Gan STLLDBBM.J BYR A CHWTA. p,^ hysbysu fod y Parch John Williams Chad wick Mount, yn gwella o'i waeledd. Disgwvhr ei weled oto'a fuan yn y pwlpud. K y Dy wedaia bythefnos yn ol fod Cor Meibion yr Ervri fhvHH? de^°01 ? dd "» b"' ddjsta" i ofS 7 byddai ra:d canu ei farwnad. Lion eeavf ddeall &r fnei °d/af/fffyn adnewyddu ei nerth. Hyderaf y oaf gufnodi ei Iwyddiant ar fyrder. Gweinyddai pedwar o weinidogioa y ddinas yn Nghymanfa Methodistiaid Bethesda y SaUwyn. w2S^°7hmro °'r e?wJMr Robert Hughes a dam- warn led do36 yn un o lerdydd coed Bootle rai dydd- iMyn ol. Ymddengys i lwyth o goed d-lisgyn arno, vdd laft °lhr a>1 g;jeSAU- Brodor o Eifion- a Jin Hughes; ymhoffa mewn barddoniaeth, a gall nyddu penillioa pert; ac y mie'n bur hysbys i fynychwyr cyrddau oystadlu y ddinas fel ymgeisydd tra llwyddianus am areithio'n ddifyfyr. Caffed y adferiad buan. Aeth amryw o ddirwestwyr y ddinas i Aberystwyth l dreulio gwyhau y Sulgwyn. Yno eleni y cynelid cyrddau blynyddol Uwch Demi Cymru. Llonwyd hwy yn fawr wrth ganfod cymaint o ddw'r yno, ond gresyn ei fod mor hallt. Ond yr oedd rhai o'r cyfeillion wedi meddwi cy. maint ar ddirwest wrth ddychwelyd erbyn cyrhaedd Oroesoswail nes colli nabod ar au cobau uchaf. Dywedir fod Coleg y Brifysgol yma yn myaed i golli gwasanaeth Proff. Oliver Ladge-un o ddvser- awdwyr blaenaf y deyrnas. Braiddjyn fflafc y disgynai'r cyfeiriadau as y Gronfa Ixanmil yn y Saiat Fawr. Mae swu casgliad yn tori at felusder llawer cwrdd. Nid gwiw gwadu nad lleihau y mae poblogrwydd ». asiwn y Sulgwyn. Gwir fod cynulliadau mawrion yn y cyrddau, ond nid cymaint ag a welwyd, Cwes. tiwn eithaf amserol ond tra dyrys i'w ateb fyddai, Ai ni ellid cael cynulliad mwy wrth newid dyddiad v Sasiwn ? lawn o beth fyddai i'r Oyfarfod MisoI gy. meryd llais yr eglwysi ar hyn. Dyma fara hynafgwr am y Gymanfa-" Caed pre. gethu rhagorol o'r fatti ag ydoadd ond i'r eilwys v pregethid y cwbl bron, a gallesid tybio fod pscliadur. laid wedi darfod o'r tir gan mor ddifachau oedd am- bell bregeth." Clywais droion mai yr eglwysi lloiaf gafodd y pre. gethwyr goreu eleni. Gobeithio na rwcbnechir am hyny. Mae n iawn i eglwys fach gael bwyd cryf un- waith mewn blwyddyn o leiaf. Dyma dymhor y pionicydda wedi dechrea, a lluaw8 yn manteisio ar y cyfleusderau i dreulio dyddiau difyr ar lwybrau blodeuog y wlad. Bwriedir gwneud cofeb i'r diweddar Syr Arthur Forwood, arweinydd y Toriaid yn Lerpwl. Y mae Rhaith Dosbarth Wallasey wedi dyfod i gvt. undeb a Chorphoraeth Lerpwl, a diwellir pobl''tu arall l r afon o hyn allan a dwfr grisialaidd o Lyn v Vyrnwy, Llanwddyn, Deallaf fod y canwr gwych, Mr Ted Williams, gynt o Penrhyndeudraeth, wedi ymsefydlu yn y ddinas. Bydd yn gaffaeliad i gylchoedd cerddorol. Gorlanwyd capel Pembroke y Sul cyn y diweddaf gan bobl awyddus i wrandaw y Parch C M Sheldon. Yr oedd brwdfrydedd y dorf gymaint fel y bu iddynt guro dwylaw droion yn yatod yr oedfaon er amlygu eu cymeradwyaeth isw eiriau. Sadwrn yr Yspyttai oedd y diweddaf, a mawr oedd diwydrwydd lluaws o ferched yn cynull arian i'w oolfrau tuag at yr amcan teilwng. Sylwais ar ami Gymraea yn eu plith. Er nad oedd yr hiu mor haf- aidd ag y dymunid, tybir iddynt gasglu cyfanswm rhagorol. Un o'r pethau mwyaf effeithiol a glpwais ya ystol y Sasiwn ydoedd cyfeiriad yn mhregeth. y Paroh Wm Thomas, Llanrwst, at gan dlos-dyaer CairlOJ, 'Pa le mae fy nhad ? Yr oedd clywei yr efeagylydd melus yn adrodd y ddwy linell olaf- Ni fedd yr boll gread un p'entyn a wad Fod byd anweledig os collodd ei dad," yn cyffwrdd taaau earaidd tynerwch" y dorf i gyd. Dywedir fod un os nad dau o gorau y ddinas yo parotoi at frwydrau Eisteddfodol Llun cyntaf Awst.

O-—— 0 flaen ynadon Colwyn Bay, ddydd Sadwrn, cy- huddwyd cariwr o'r enw Owen Roberts, Wern Villa, Colwyn Bay, o rwystro ac aflonyddu ar Mr Herbert Fergusson, casglwr treth yr inewm, tra yn cyflawni ei ddyledswydd. Galwodd y casglydd amryw weithiau am y dreth, a'r tro diweddaf gwth- iodd y diffynydd ef allan o'r ty, cipiodd rai papyran swyddogol o'i ddwylaw, a bygythiodd ymosod arno. Ni thalodd y dreth oedd yn ddyledus arno hyd nes yr atafaelwyd ar un o'i geffylau. Dirwywyd ef i ddeg punt.

Rhwymir Llyfrau YN Y MODD DIWEDD ARAF AO AM Y PRISIAU RHATAF 5od ymofyn yn SWYDDFA'R CYMRO," Pellseinydd 7426 -_0_ ARGRAPHU o bob math, Cymraeg a Saesneg, yn Swyddfar d CYMO," 8, Paradise Street, LIVERPOOL Ar fyr rybudd, Yn ddestlue, Tocynau, Rhaglenl, Cylchlythyraa, Mar4enl Taflenl, Adroddiadau, Ystadegau, &o»,

ryol ydi cyfreth a threth i gadw'r tlodion. Mae yn lieithio yn ddrwg ar y rhai sy'n talu treth, ac ar y rhai sy'n i derbyn hi hefud. Pan elo dun tlawd unweth i ddechre derbun o'r dreth, neith o fawr o ddioni chwedin; mau o'n mollwn yn i feddwl, mau i ddunolieth o chwedi drostwng, mau o'n mund yn isel yn i olwg i hun a phen elo dun i lawr yn i olwg i hun unweth, dene fo chwedi darfod. Deith o ddim i geisio gweithio fawr chwedin, na cheisio gneyd y gore o'r geiniog nilla fo, rhedeg at y plwu neitho o hyd. Chwedi unwaith ddechre rhoid pwus i bynelin ar y dreth, mi eith i orfedd arni hi ar i hudgud yn bur fuan. Mau'r gyfreth yma hefud yn ffeithio yn ddrwg ar y bobol su'n talu trethi mau'n suro ag yn cledu i teimlade nhw tug at y tlodion, yn suchu i fynu ffynone oudymdeimlad a lusengarwch yn i clone nhw. Tau pob plwu yn cael i adel yn llonydd i drefnu pwu fodd i helpio i dlodion i hun, mi rudw i'n ddigon sicir y bydde hi'n llawer sgawnach ar y Ffarmwrs, ac yn llawer gwell ar y tlodion hefud Andros o beth ydi'r howsus yma, niae rhai o honun nhw'n caul i trefnud yn well na'i gilydd bid siwr, ond a'u cymrud nhw at i gilydd i gid, melldith odd i'r wlad rioed i gweled nhw. Yr hollt gost fawr aeth i'w bildio nhw, a'r cyfloge anferth sy'n caul i talud i wur y cwils yma toys rufedd yn y bud bod y trethi'n drumach a'r tlodion yn caul llai. Mi rydw i bron yn meddwl bod gin y llwodreth rw am can wrth neyd y gyfreth hono i gaul lie i stwftio plant y buddigions tlodion i rw swudde i gael mawr gyloge. Buddigions tlodion ddeydis i ynte ? ie, y mau llawer iawn o fyddigions tlodion yn y wlad yma, a phac o blant gynthyn nhw, lawer o honun nhw a dim digon o le i'w pynorio ar gefn y wlad yn rarmi, a'r nafi, a'r eglw us-a'r agsise. Wel, roedd raid dyweisio rhwbeth arath ar i cyfer nhw, a mi ddaeth i'w pene nhw i gymryd rhan o dreth y tlodion i'w rhoid i'r tlodion buneddig dan esgis swudde. Ma'r byddigions i gid yn teimlo trost i gilidd, a gin mau nhw sun cael i danfon i'r palment i neyd y cwreithie i ni, pw ryfedd os ydy nhw'n dal wuneb y frechdan atyn nhw u hunen. Wauth un gair na chant, mau eisio dwigiad yn y Palment. Caul pawb mewn oud a sunwur, ag o garitor da, i votio, a chaul madel a'r hen drefn, bod yn rhaid i ddun fod yn werth tri chant o bune'r fiwuddun cin y gall o gaul i ethol i'r senedd. Wauth i'r Hen Wr o'r Fron a mine, a'r ffarmwrs yn gyffredin, dewi a chwuno run tipin ar y Pwr Lo, ac am dynud y Corn Lo tae dim ifrwt ynthon ni, mi ¡' alien gaul pob peth i drefn yn y wlad yma toe. Tae ni'n muno a'r gymdeithas hono sun prynud gwerth deigien swllt yn y fiwuddun o dir, i chwnegu rhyfedi y votars, mi alien gaul pobol i fund i'r pal- ment a nae rw ddioni i'r wlad. Y dynion yma su am lyhau y trethi, llyhau rarmi, a'r nafi, a datod yr eglwus a'r llwodreth oddiwrth i gilidd. Mi fydde'n o hawdd buw yn y wlad yma yto pe ceid pethe wel hun y mlaun. Mi roeddwn i chwedi meddwl rhoid y goreu i'r syfenu yma am buth, nes daru i luthur Rhen Wr o'r Fron roid rhiw ail gynwr ynthw i a dydw i ddim wedi sylwid ar lawer o bethe sun i luthur o. Rhaid i mi adel y pethe rheini tan rw dro arath. Wuddoch chi beth, mau Rhen Wr o'r Cwm wedi digio siopwrs yn rywinol yn yr dalodd yma; tae nhw 'n gwbod pwu ydi o, mi fudde'n (lifar icldo fo os doe on agos iddun nhw. Teuru ma nhw mau rhw hen ¡ eiopwr twullodrus ydi o, chwedi tori i fynu, ne roi 1 fusnes heibio, ag mau deudud i hen gastie i hun mae fo ond mau rhw debig i fod o'n deud y gwir am lawer o honun nhw. Ond yn wir, ddaru i mi ddim fleindio fawr allan o'i le yn y rhai buddwn ni'n arfer delio a. nhw. Wel, yn wirionedd i, mau rhen reitin pen yma'n abal a gyrud dyn gwullt o'i go nawn i yn y muw oes syfenu hefo fo-fydde wauth gin i dreio lladd gwair hefo phladur blwm na cheisio syfenu hefo fynte yn boeth y bo fo—mau o wel tau o chwedi i witsio. Gna dy wautha yn dy ddanedd, yr hen ful gwirion, mi gei orphen hun o luthur, a mi dy dawla di i'r tin y mynud yma chwedi i mi roid ffenw wrth hwn. 1849. FFARMWR. LLYTHUR XXV. 'RHEN FFARMWR yn diveyd ei farn am xoeinidog- ion a meistriaid annghytuir. Y GOLYOWKS,—Mau Rhen Wr o'r Fron yn achwun ar y llancie ar myrynion yn rywinol iawn, i bod lihw'n i robio fo, ag yn i ddufetha fon fuw, ac yn dwun y fale o'r berllen a'r Hall yn dwun cerch i'r cyffyle, a nat oes dim modd i plesio nhw ar fwud. Mi wn i trw brofiad bod o'n deyd y gwir, tydi llanc- ie rioyd chwedi meddwl bod drwg yn y byd mewn rhw gastie or fath hono, a mau eisio i dysgud nhn i wbod pethe gwell a ddugo wy a dduga fwy, medd rhen air-hefo phethe buchin mau'r lladron mwua chwedi dechre'u crefft. Mi fum i ffun yn cayl han- er dwsin o wye yn berwi yn y badell fudde gin y llancie yn berwi manus haidd i'r cyffyle yn y ty pobty roydd gynthon ni dair ne beder o ieir, a fase ni yn yn buw yn caul un wy am hir iawn. A roydd Sian yn deyd o hud mau'r llancie oydd yn i byta nhw, a mi eis at y badell chwedi i'r llancie roid y manys ar tan, a dene lIe roydd y wye. Mau pethe wel hyn yn gwlyddus i feddwl am danynt — llancie'n cayl pedwar prud o fwud bob dydd, a di- gon o hono fo hefud. Mau eisio dysgu i lancie a merched hefud wrthyni a drwg mawr pethe wel hun. A mi rydan nine'r mystradodd ar fai garw iawn hefud-mi gywlogwn lancie a merched heb holi dim bud am i caritor nhw. Roydd yn gwasa'n inorwun ni'n madel Glame dwaetha, a mi cywlog- odd yn cymdogion nesa aton ni nhw heb ofun run gair i ni yn i culch nhw a wel hun ryden n"n arfer gneyd bob amser. Pe tae ni yn cymud mwu o ofal am garitor wrth gyw loi, mi wele nhwthe fwu o Werth mewn caritor da, a mi gymen fwu o ofal i'w ynill a'i gadw fo. Mau Rhen Wr y Fron yn deud- ud y dyle prygethwrs ddeud llawer chwaneg wrth lancie a merched am bethe wel hun yn i pregethe, a hwrach i fod o'n deudyd y gwir am hynu hefud. Tae nhw'n gneud, mi ae o i'r capel yn amlach, inedde fo ond ni rown i ddim llawer am i grefudd °> a deud y gwir iddo fo, os rw wreiddin wel one sudd iddi hi. Mau o wel liawer, soweth, yn caru gwrando trost bobol erill. Mi ddyle ynte gofio bod gin feistred a meistresi dduledswudde i'w cywlawni tug at i gwnidogion cin gystal a'r gwnidogion tug at i meistred a mi roedd Pol yn darllen y ddwu ochor i'r ddalen, a mi ddyle Rhen Wr y Fron a phawb arath neud run peth. Ond mi fydde'n dda iawn dyleu pob castie drwg wel yma o'r wlad. Mi fu gynthon nilances unweth na welis i rioed am llygid i bath hi; mi dorodd werth arian mawr o botie try bu hi yma, a mi fydde wel inau Rhen Wr y Fron yn son am i lancesi fynte, yn byta spar cig, a spar pwdin, ar caws, a phob peth ddoe yn i ffordd hi. A'r gath fydde'n cael y baiam bopeth. Sut y torodd y pot yma, Neli V ddeude Sian. Y gath daru,' medde Nel yn inion. 41 ble raeth y cig oedd ar y ddeagil yma gyne V Mi welis y gath yn byta rhwbeth yn y pantri,' ddeyde .Nel. 'Mau rhwun chwedi bod efo'r cosun yma rol brecwest,'ddeyde Sian. 'Do, mi welis i'r gath hefo fo gyne,' atebe Neli. A dene lie bydde'r gath druan yn cael i chicio a'i beiddud yn ddireswm. Ond rw ddiwrnod, mi ddoeth Sian ar drawst y gath oedd yn gneud y dryge, a Neli oedd hono a mi rhoes Sian hi dan i warnin na ddeude hi ddim chwaneg o gelwudd ar y gath, a ni welson ni golli cig na phwdin ar ol y tro hwn, a mi gafodd y gath lonudd gwedyn. Gin mod i n son am gathod, mau ymbell i gath ddreidus embud hefud. Mau gynthon ni gath bach y rwan, a phan roeddwn i ar ganol syfenu i'r Mysere y tro o'r blaen, mi ddigwuddodd i mi droi nghefn am dipin bach, ac erbun i mi ddwad yn ffol, mi welwn y papyr ar inc hud lawr, ar drefn chylla welsoch chi rioed a beth oedd ond y gath bach oedd chwedi mund ar y bwrdd, a mund i dreio syfenu, a thaflud y cwbwl ar drawst i gilidd rhoid i thraed yn yr inc, a cherdded rhyd y papur, nes doedd ol i thraed hi ar hyd-ddo fo, wel y gwelsoch chi ol traed sgwarnog ar eira. Wel, mi glowswn ar y nghalon i berwid hi'n fuw. Y gath naeth y drwg ramser hono mewn gwrionedd, ond mau'r gath yn caul llawer o gam yn amal. 1849. FFARMWR.