Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
7 articles on this Page
Lienyddiaeth.
Lienyddiaeth. 43YFROL Y JIWBILI-EGLWYS BETHESDA, ARFON, gitt W. J. PARRY. MAES eang a dyddorol sydd yn agored i ysgrifenwyr -Cymreig ydyw casglu hanes eglwysi a chapelau ein ,gwlad, cyn y llyncer yr hanes hwnw i fynu gan annghof. Gyda llawenydd felly y croesawn y gyf- rol fechan ddestlus hon o waith y lienor hynaws Mr W J Parry. Nid ychydig yw'r cymwynasau a wnaeth Mr Parry o dro i dro i gymdeithas a llen- yddiaeth, ac aid y lleiaf ohonynt ydyw casglu mewn ffurf itior bylaw a phrydferth hanes Eglwys Anni- bynol Bethesda, sef y gyfrol hon. Y mae gwaith yr argraphydd yn bobpeth ellid ddisgwyl ac heb- law y 126 tud., ceir yma 13 tudalen lawn o ddar- luniau, yn cynwys darluniau o'r capel- oddifewn ac oddiallan—yr holl weinidogion fu yno, pregethwyr, diaconiaid, a rhai aelodau neillduol, yn gwneud i gyd gynifer a 49 o ddarluniau rhagorol, y rhai eu hunain sydd yn Ilawn gwerth yr hyn a ofynir am y gyfrol. Am yr hanes ei hun, dengys ol llafur a manylder neillduol, ac y mae wedi ei ysgrifenu yn dda mewn pump o benuodau dyddorol. Gwyn fyd na wChaffai pob eglwys groniclydd tebyg i Mr Parry. Er yn Ileol, cynwysa lawer o bethau o ddyddordeb cyffredinol, a chredwn na warafun neb ar ol ei ddarllen y deunaw ceiniog a wariodd. Yn gyntaf, dyry grynhodeb rhagorol o sefydliad a I "dygiad yn mlaen yr achos yn Methesda. "Nid yw Eglwys Bethesda fel y cyfryw yn dyddio yn mhellach yn ol na'r flwyddyn 182C». Dyma y pryd,sefy Pasg, 1820, pryd y sefydlwyd hi yn eglwys dan yr -enw, yr hwn euw a gymerodd y dref er pob vmdrech ,enw, yr hwn enw a gymerodd y dref er pob vmdrech gwrthwynebus. Gall, yn ei chysylltiadau, fyned yn ol i Trosyffordd, Cororion, a Choegwigyn, yr hwn dreigliad sydd yn ein cymeryd yn ol uwchlaw can' mlynedd." Yr adeg y symudwyd yr eglwys o Tros- yffordd i Bethesda, a chyn hyny, gweinidogion Ban- gor gymerai ofal eglwysi y cylchoedd hyn. AM flynyddau arferai y diweddar Dr Arthur Joaes gor gymerai ofal eglwysi y cylchoedd hyn. AM flynyddau arferai y diweddar Dr Arthur Joaes ddod i fynu bob pryduawn Sadwrn i gynal Cyfarfod Beiblaidd yn Nghoedyparc. Ar ol te, ai Dr J ones yn ei flaea i Maes Caradoc neu Blaeaaaat lie y pregathai y noswaith hono, neu y cynelid Dos- barth Beiblaidd- Boreu dranoeth deuai i iawr i Tros- yffordd erbyn naw i hregethu yno. Pre;;ethai dra- ohefn yn y Cororioa neu Coegwigya yn y prvdnawn. II Yna deuai i Bangor erbyn y nos. Dyma i chwi daith ar bob math o dywydd. ac yn ami yn nghanol ystorm- ydd gerwin. Ond nid y Dr Arthur Jones oedd yr unig an yn Nghymru a lafuriai fel hyn yn yr oes o'r ¡ blaen, a hyny am lawer rhy ychydig o dal, Yn yr ail bennod, ceir crynhodeb o'r chwe' gweinidog fu yno, gyda sylwadau byrion a tharaw- iadol am danynt. Yna teifl olwg dros y nifer lluos- "Og o bregethwyr a gododd yn y lie, gap osod pob un allan yn ei liw ei hun—y drwg a'r da am danynt. Dyma'r desgrifiad geir yma am uu o'r brodyr hyn YR oedd 0 gorph mawr, yn gryf iawn, nid coraoh o .dan size. Yr oedd yn esgyrniog iawn, a chymalau mawr ganddo, a'i groen yn llac am dano, fel pe na mawr ganddo, a'i groen yn llac am dano, fel pe na buasai ei lon'd. Cymhwysderau nad oedd raid diolch iddo ef am danynt oedd yo ei feddianb, corph mawr dwy lath o hyd, enaid mawr. ea^vrn a gewynau crvf- ion; cyneddfau ei enaid yn ffitio i'r morteisiau gwddf mawr hir, a llais soniarus pan y byddai yn dewis iddo fod felly. Yr oedd ganddo safn dda, ceg fawr, genau o glust i glust; ceg yn tywallb fel tywallt dw'r o grwo; fr cedd ei spowt yn ddigon mawr i daflu allan beth Dynag ddeuai i'w feddwl, allan ag ef ar un waith. Dyfynwn engraipht o'r hanesion difyr geir yma an rai o'r hen gymeriadau, megys Robert Jones y Llyfrwerthwr, yr hwn oedd yn hynod o bigog a 3ur ei ysbryd, a chwipio oedd ei syniad uchaf am ddysgyblaeth eglwysig:- YR oedd gwr fu am flynyddau yn aelod ffyddlon a defnyddiol yn yr eglwys wedi gwrthgilio; ac yn ei wrtbgiliad, ymdrybaeddodd yn mhob ffos. Yn ei hen ddyddiau, troes ei wyneb yn ol i'r eglwys, ac yr oedd arno holl arwyddion gwir edifeirwch. Cafodd bob croesaw gan Mr Samuel, y gweinidog. Gyda bod Mr Samuel yn eistedd, dyma Robert Jones ar ei draed, ae yn gofyn, "Beth ddaeth a John Griffith yn ol aton ni ? Bu yma o'r blaen, meddwch chwi yn y byd y gwelais i ef. a phan yr oedd ei nerth ganddo, y aiafol welais i yn cael hwnw." Yna eawodd ei holl ddiifyorjon a'i bechodau, heb arbed enw un, gan ei fflangellu yn ddiarbed. Yr oedd yn amlwg ar Mr Samuel ei fod wedi ei glwyfo gan yr ymosodiad; ac yr oedd dagrau yr hen John Griffith yn ddwy nrwd yn dod dros ei ruddiau. Heb ddweyd yr un gair pellach, galwodd Mr S. ar John Griffith yn mlaen 1 ddiweddu y gyfeillaoh trwy weddi. Daeth yr hen wr yn lies? a drylliog yn mlaeu, a rhoes y penill yma 1w ganu:— Tu draw i'r lien, wrth chwilio'r Ilyfrau, Pwy wyr na cheir fy enw inau Ar ddwyfron hardd yr Archoffeiriad Gondemniwyd gynt yn frwnt" a chan droi ei ddau lygad mawr a llaith at Robert TOnes, ychwanegodd "gan Pilat." Ond nis gallwn vmhelaethu. Pryned y darllen- ydd y llyfr, a chaiff awr ddifyr yn nghwmni hen gymeriadau dyddorol Bethesda. -0-- Y mae traddodiad tlws Llywelyn a'i gi wedi ei ddramayddu, a chwareuid ef yn Oxford Hall, Llun-^ dain, yr wythnos ddiweddaf. Gwnaeth Gelert, raoddir, ei ran lawn mor ddeallus a'r chwareuwyr dynol.. J -0-
ADDYSG.
ADDYSG. Dyma un o brif bynciau y dydd yn ein gwlad yn wesenol. Mae addysg gyffredinol wedi cynyddu yn ^dirfawr yn Nghymru y blynyddau diweddaf. Telir sylw arbenig iddo yn mhob ardal a chwmwd trwy y ^lad, ac mae cymdei',has yn cymeryd mwy o udyddr rdeb nac erioed yn addysg ieuenc d ein cenedl Tal y llywodraeth am addysg planttyyn ein ^ysgolion elfenol a chanolraddol. Ond mae dyn yn derbyn addysg o'i gryd i'w fedd, ac yn ami yn gorfod talu yn ddrud am ei addysg. Yr ysgol ddrutaf yn ami yw ysgol profiad, Ond mae pob dyn synwyrol yn cymeryd addysg oddiwrth brofiad eraill, Mae profiad Iluaws yn y wlad hon a gwledydd Traill yn tystio mai meddyginiaeth ariffaeledig at ^olariau y cylla, y giau, a'r afu, yw Quinine Bitters 'JrWilym Evans. f Mae dysgeidiaeth meddygon yn tystio ei fod yn reddyginiseth sier i luaws o anhwylderau yn tarddu o annhrefn yn yr ermigau hyn a gwybodaeth wydd- r101 yn sicrhau mai meddyginiaeth ddyogel iddynt Yw Quinine Bitters Gwilym Evans. Gan hyny, dylai pawb sydd yn dyoddef oddiwrth anechyd neu wendid a achosir gan anhwylder yn yr Ollgana,u hyn wneud prawf teg ar Quinine Bitters ^wilym Evans. Nid yw bybh yn siomi, ond mae wedi nWydd0 mewn lluaws o achosion i ymlid yr atieofeyd ymaith ac adfer rhai i iechyd pan oedd pob meddyginiaeth arall wedi methu, Gwerthir gan 00 b tferyllydd mewn poteli 2s 9c a 4s 6c yr un • neu oeilir eu cael am y prisiau hyn trwy y post yn ^hol oddiwrth y perchenogion: —Quinine Waf^ ^anufacturing Co., Limited, Llanelly, South
Ar Finion y Odyfrdwy.
Ar Finion y Odyfrdwy. YN nghyfarfod diweddaf Rhaith Dosbarth Edeyrnion, ail-etholwyd Mr R R Roberts yn gadeirydd, a Mr B: E Jones yn is-gadeirydd am y flwyddyn nesaf. —Dy- wedodd y Clerc nad oedd wedi derbyn un gair byth oddiwrth Fwrdd Llywodraeih Leol yn nghylch y bont dros y Ddyfrdwy. Yn Mwrdd Gwarcheidwaid Corwen, yr lleg cyfis- ol, sylwodd Mr Bircham fod 53 o Undebau dan ei aro!ygiaeth, ac mewn tlodi ar gyfarfcaledd i'r boblog- aeth safai Corwen yn 23ain o'r 53. Oanmolai'r gwarch eidwaid am eu dyfalwch yn oyflawni ea dyledswyda- au, ac yr oedd gair felly o enau un mor hoff o rwg- nach yn dra amheuthyn. Mae cynghorau plwyfi Llangar a Llandrillo yu deisebu Cwmni Reiltfordd y Grt. at Western i wneud pont droa yr afon TrYiotion er byrhau y ffordd i orsaf Cynwyd. Yn y Victoria Hall, Bala, nos Iau, cynaliwyd cyngherdd er cynorthwyo'r trueiniaid sydd yn new- ynu yn yr India. Y brif gantores oedd Miss Jones, Cerygydrudion. Ddydcl Mawrth, cynaliwyd y ffair fisol yn Nghor- wen. Daeth iddi lawer o bobl ac anifeiliaid. Caed ptisiau dit am foch nid oedd gwartheg yn gwerthu cystal: cryn alw am geffylau, a phrisiau da am y goreuou yaeayn, swllt y pwys; wyau, 22 am swllt. Nos Iau, cyflwynodd aelodau Cymdeithas y Nawn Sul Difyr, Corwen, dressing bag costus i Mr J R Jordan am ei ddyfalwch gyda'r achos hwnw. Y mae Mr Jordan wedi symud o Gorwen, gan ymsefydlu yn y Bala fel cyfreithiwr. Ddydd Sul, cynaliwyd Cyfarfod Ysgolion y M.C. yn Gwyddelweni. Un o bethau goreu'r cyfarfod ydoedd papyr Mr Dan Thomas, Corwen, ar"Yr angen am dywalltiad yr Ysbryd dan ar yr Ysgol Sul." Daeth y Gronfa Ganmil gerbron, a barnwyd mai gwell fyddai peidio gwahodd y Parch G Ellis, Bootle, i roddi'r achos hwn gerbron y Gymanfa Ys- golion, am fod yr amser yn fyr i'r gwaith, ac am y bydd Mr Ellis neu geoad arall yn ymweled eto a'r eglwysi. Cynelir Cymanfaoedd Canu Methodistiaid Edeyrn- ion ya Nghynwyd, Mehefin 20fed, ao yn Nghorwen, Gorphsnaf 2il. Mae cwmwl mawr o ymgeiswyr yn Eisteddfod y Bala ar bob adran. Derbyniwyd digon o lwyau pren i bawb fwyta uwd y dwthwn hwnw caiff Mr Tom Price gowlaid o waith, a bydd cynyrchion y beirdd yn dreth drom ar hamdden y Prif fardd Pedrog. Mae Gwrtheyrn a'i gõr wrthi'n ddygn yn pereiddio'u lleisiau, a siawns na cheir gwyl gofiadwy. Bwriedir mabwysiadu deddfau lleol yn nhrefydd a phentrefi y minion yma, ac y mae B* rdd Llywodr aeth Leol yn ystyried y rhai a gyflwyawyd gan y Cynghorau. Mawr yw'r angen am danynt. GWYN. -0--
Nodion o Uwohaled.
Nodion o Uwohaled. DA genyf ddeall nad oes arwydd lIaBsu dwylaw ar yr Eisteddfodwyr yma. Erbyn hyn mae'r trefniadau ar gyfer Eisteddfod y Cerig, Mehefin 21ain, bron yn berffaith. Bu'r pwyllgor yn ddigon ffodus i siorhan gwssanaeth y datganydd enwog, Mr Barry Lindon, ac y mae'r ffaith eich bod chwithau yn Lerpwl wedi ei gyflogi i'r Eisteddfod Genedlaethol yn profi eich bod agos cyn galled a niaau yma. Gydag ef bydd y feinir fach fe'u" ei llais, Miss May John, ac y mae'n werth myn'd dros fynydd ac afon i'w chlywed yn canu Y Gardotes Fach." Nid dibynu ar eraill ydym chwaith—mae'r doniau lleol wedi dihuno, a chor un- debol dan arweiniad Mr David Jones yn dysgu darn- au uchelradd. Ond cael haul a hwyl, bydd yr Eis- teddf od yn un gampus. ALlm. --C)-
Llythyr Larpwl,
Llythyr Larpwl, [Gan SYLLDREM. J 0 LERPWL I RHYL.1 *"•195538 TREF dlos yw Rhyl deg—chwareule'r don," ac yn ffinio ar un o ddyffrynoedd mwyaf clodfawr Cymru. Flynyddau'n ol, rhedai agerddlong fechan yn gyson rhwng Lerpwl a Rhyl, ond am ryw resymau fe'i hataliwyd. Yr wythnos ddiweddaf, gwelais bara- graph i'r perwyl y gwneir cais eto i adsefydlu y dull hwn o drafnidiaeth rhwng y ddau le. Yn nghyfarfod diweddaf Cynghor Rhyl, ymddangosodd Capten Simms, Lerpwl, i gymhell yr awdurdod hwnw i gefnogi a hwyluso y mudiad Derbyniwyd yr awgrym yn ffafriol, a chyflwynwyd ef i bwyllgor i'w ystyried yn mhellach. Diau y croesawir y mud- iad gan luaws os daw yn ffaith. Anhawdd meddwl am fordaith fwy ddymunol nag heibio Cilgwri i ben tref Tegeingl; ac y mae'r anhwylusdod o deithio ar linell y L. & N. Western yn peri i bawb ddymuno am ryw fodd arall i fyned i'r llenyrch tlysion sydd oddiamgylch Rhyl. ADEILADU ARCH. "A Noah a adeiladodd arch," ac nid yw hil Gomer byth yn foddlon os na bydd rhyw Noah yn barhaus yn dilyn esiampl y cyntaf o'r enw hwnw. Yn ddiweddar, buwyd yn brysur gyda'r gwaith hwn yn y cylch yma. Cododd Annibynwyr Marsh Lane addoldy newydd mae capel newydd y Methodist- iaid yn Edge Lane yn ymddyrchafu; mae'r un enw- ad yn New Brighton am godi adeilad hardd a hel- aeth a'r Sadwrn nesaf, gosodir sylfaeni arch new- ydd Annibynwyr Seacombe. A barnu oddiwrth y manylion a gyhoeddwyd yn y rhifyn diweddaf, dilys y bydd y capel newydd hwn yn dra rhagorol ei wedd a'i wneuthuriad. Haedda'r eglwys fechan fywiog hon longyfarchiad am ei hantur, a gobeithio yr ym- gynulla lluaws ddydd Sadwrn i weled y ddefod ddyddorol ac i ddangos eu cefnogaeth drwy eu presenoldeb. PREGETHWYR Y SASIWN. Yr oedd yn dda gan laweroedd weled eu henwau a threfn eu cyhoeddiadau yn y rhifyn diweddaf. Maent oil yn wyr wedi enill eu lie yn mhwlpud Cymru, er nad ydynt oil wedi cyrhaedd yr un gradd- au o boblogrwydd. Hiraethir am eu gwraudaw; a hiraethir hefyd am eraill fuont felus a grymus yn Sasiwn y Sulgwyn, ond ydynt weithian wedi myned i Gymanfa fwy. Anhawdd meddwl am y Sasiwn heb adgofio am y Parch Thomas Roberts, Bethesda. Ni theimlwyd ef yn rymusach erioed yn unman nag yn y Gymanfa hon, ac yn enwedig yn y Seiat Fawr. Un genedlaeth a ä, a chenedlaeth arall a ddaw. Ceir doniau yn y Sasiwn eleui na fuont yma o'r blaen, ond y mae'r mwyafrif ohonynt yn dra hysbys i Fethodistiaid Lerpwl. Buasai'n dda gan luaws weled enwau'r Parchn D Lloyd Jones, Prydderch y Goppa, a'r Prifathraw Prys yn y rhestr; ni flina clust wrando eu cenadwri hwy. Da yw gweled y caiff mynychwyr rhai o'r ystafelloedd cenhadol wrando tri neu bedwar o'r doniau dyeithr. Dylai'r achosion bach hyn dderbyn mwy o garedigrwvdd gan ein gweinidogion a'n heglwysi mawrion. RHYDDHAD MAFEKING. Tra'n ysgrifenu, mae'r ddinas yn ferw gwyllt gan gyffro llawen oherwydd rhyddhad y dref uchod. Cana'r clychau, crochlefa'r bobloedd, udgenir trwy bob math o gyrn, a gwisgir YSDodenau coch. gwyu, a glas gai. y liuaws. Nid oedd dathliad rhyddhad Ladysmith Ddygwyl Dewi yn ddim o'i gymharu a. hwn. Cyrhaeddodd y newydd yma tua haner awr wedi naw nos Wecer, ac yn ddiatreg dechreuodd y gorhoian. Anesmwythwyd hedd yr hwyrnos ni phallodd y twrf hyd oriau man y bore; ciliodd cwsg, ac aeth llawer gwddf yn grug wrth groch- lefain. Gan fod gwaed Cymreig yn ugwythienau Baden-Powell, arwr Mafeking, teimlai ein cenedl ninau falchder mawr oherwydd y newydd a pha farn byuag a goleddir am y rhyfel, una' pawb i ed- mygu dewrder y gwroti a'r gatrawd a warchaewyd cyhyd ac a aethant drwy gymaint 0 gyfyngderau. TOWYN A BRYNIOG. Ddydd Sul, yn nghapel y Tabernacl, bu'r Parchn Towyn Jones, Cwmafon, a LI Bryniog Roberts. Caeruarfon, yn cadw cwrdd pregethu, Butairoed- fa, ac ymgyuullodd lluaws iddynt. Elai'r casgliad at Gronfa Ganmlwyddianfc yr eglwys, ac yr oedd yr haelfrydedd yn bur deilwng, meddir. Mae "Towyn bach" yn ymwelydd mynych -t'r ddiiias, ac yn ddiau nid oes wr mwy chwim ei barabl, bywiog ei feddwl, a bnvd ei ysbryd yn esgyn i bwlpud. Nidyw Bryu- iog mor hysbys yma. Efengylydd mwyn a melus yw efe yn traethu ei genadwri yn gynes a difri, ac yn gyffredin bydd gwlith tyner ar ei feddyliau. Mawr dda ddilyno bregethau y ddau. B YR A CHWTA. Ar yr Slain cyfisol, y dechreua Dr Chevasse, yr Esgob newydd, ei waith yma. Heddyw (ddydd Mercher), cyflwynir rhyddid y ddinas i Mr John Brancker am ei wasanaeth cy- hoeddus maith a gwerthfawr. Yn yr Aifft mae'r cerddor Alonydd yn ymchwil am iechyd. Caffed a geisia. Yn Arddangosfa Amaethyddol Prescot, ddydd Iau, enillodd ceffyl Mr Thomas Roberts, Ranelagh Street, ddwy wobr am neidio. Deallaf fod dau o weinidogioa y ddinas yn sefyll siawns dda o gael eu galvy i fugeilio un o brif eglwysi st Methodistaidd Arfon.
---:0:--Undeb Bedrddwyr Lerpw:…
-0: Undeb Bedrddwyr Lerpw: a'r Cyloh. CYNALIWYD cyfurfod chwarterol yn Everton Village I nos Fawrth, Mai 15, dan iywyddi aeth Mr John Jones, beacombe. Wedi dechreu trwy weddi, darllenwyd a chadarahawyd gweichrediadau y cyfarfod blaenorol. Bu rhai pethau perthyaol 1 Dryaoif.i yr Ugeinfod Gaurif o dan sylw, sef y priodoldeb o gynal rhagor o gyfarfodydd yu y cylch, &c., ond gohiriwyd yetyr- iaer.h bellach i'r mater hyd y cyfarfod nesaf, tra yr anogwyd yr eglwysi 1 drefnu unrhyw fe-urau a farn- otit hwy yu ddoeth er oreu mwy o ddyddordeb yn y mudiad pwysig hwa. k Ar gais un o'r eglwysi, galwyd sylw at y priodol- deb o gynal y Gyrxianfa lfynyddol ar ryw actog heb- law y Groglith a'r Pasg. Saif y mater hwn yu ohir- ledig hyd y cyfarfod nesaf (yn Medi). Gofynir i'r eglwysi yn y cyfatnser roddi ystyriatth bwyllog i'r pwnc. Catwyd adroddiad pwyllgor y Gymanfa Ganu gan yr ysgrifenydd, Mr Lewis Hughes. Derbyniwyd ef yn galonog, a pheaderfynwyd (1) ein bod yn cyflwyno diolch gar wch gwresog i'r arweiaydd, Mr J T Jones, am ei lafur a'i ymdrech eithriadol yn mhlaid y Gy- manfa, a'n bod ya ei loagyfarch ar ei llwyddiant, ae hefyd ein bod yn dymuno ei gydnabod yn ddiolohgar am ei garedigrwydd yn dyehwdyd cydnabyddiaeth y pwyllgor, sef pum gini, i drysorfa y Gymanfa (2) fod diolchgarwoh yncael ei gyfiwyno i'r pwyllgor, ac yn neillduol i'r swyddogion am eu gwasaanaeth gwerthfawr; (3) fod eymanfa i'w chynal y flwyddyn nesaf. a bod pwyllgor newydd yn cael ei alw ar un- waith i drefnu ar ei chvfer. Cafwyd adroddiad hefyd gan ysgrifenydd pwyllgor yr Ysgol Sul. Nid oedd canlyniad yr Arholiad Ys- grythyrol yagrifenedig wedi ei wneud yn hysbys, ond cafwyd fod nifer da o blant wedi pasio yn yr Ar- holiad llafaredig yn hanes Elias, a gwobrwyir hwy mewn llyfrau a thystysgrifau. Yr arholwyr oedd- ynt Mri J T Jones a W E Williams, a rhoddasaat gaumoliaeth uehel i amryw o'r plant. Cyflwynwvd adroddiad pwyllgor arianol Seacombe gan yr ysg-riffmydd. Nid yw y pwyllgor hwn ond newydd ddechreu ar ei waith, sef trefnu i gyfarfod a. chynygion caredig sydd wedi eu gwneud gan rai brodyr, ar amodau, er symud 150p neu 200p o'r ddy- led sydd ar gapel Seacombe. Y mae eglwys y Vil- lage yn^giredig wedi ovdsynio a chais y pwyilgor i gynal te parti yno yn ade.{ eu cyfarfod blynyddol nesaf, a'r elw i fyued at yr amcan crybwylledig. Etholwyd nifer o frodyr oeddynt wedi' eu henwi gan yr eglwysi i wasanaethu ar bwyllgor y Gym- deithas GynorthwYJl am y tair blynedd nesaf. J. DA VIES. Cynelir Ffair y Byd yn Mharis ar y Sabboth yn union fel ar ddyddiau eraill yr wythnos ac mewn canlyniad y mae Adran Brydeinig y Daugos En- fawr yn apelio at yr awdurdodau am ei rhoi heibio ar y dydd hwnw. Go brin y llwyddant. PURWCn Y GWAED. Y gwaed yw y bywyd," ac mae ya rhaid ei gael yn bur 0" am gadw y corph yn iach. Mae llawer o'r clefydau a'r anhwylderau y mae dynion yn ddarostyngedig iddynt yn enwedig yn ystod misoedd y gwanwyn a'r haf yn cael eu haehoai gan wacd anmhur ac ajiaeh. Arwyddion neu arddangosiadau o anmhuredd yn y gwapd yw s>-welwder, gwendid, manwynau, oornwydydd, &o. Darpariaeth natur er puro y gwaed yw llysiau o wahanol fathau. Yn mhlith y llysiau mwyaf rhinweddol ae effeithiol i gyrhaedd yr amcan hwn, cydnabyddir gan feddygon yn mhob gwlad mae y goreuon yw Cinchona (o'r hwn y ceir Qaimne), ixtrsaparilla, eyngh"w (burdock) a dantydew. OeJir rhinweddau iaahaol a gwaed- burol y llysiau hya yn nghydag a,mryw felus-lvsiau a chwerw-lysian eraill wedi eu huno yn y meddyglyn enwog Quinine Bitters Gwilym Evans. Mae meddygon as eraill sydd wedi rhoddi prawf arno yn cyd-dystio nad oes un feddygioiaeth arall gydmara a. Bitters Gwilym Evaus er welia ac atal anhwylderau a achosir gan waed aamhur ac afiaoh. Cefr hefyd fod Bitters Gwilym Evans y mwyaf effeithiol er gwella diffyg treuliad, a phob anhwylder yn y ylla a'r afu, ac achosion o wendid mewn gwragedd a phlant. neu rai yn dihoeni mewn gwen- did ar ol bod mewn unrhyw dwymyn. Dyry yni a nerbh newydd ir cyfansoddiad. <3 ccheler efelychiad- au ohono trwy edryeh fod enw Gwilym Evans ar y label, y stamp, a'r botel. Ar werth gan bob fferyllydd, mewn poteli 2s 9c a 4s 6e yr un. neu anfonir ef trwy I y post am y prisiau hyn yn uniongyrehol oddiwrth y perchenogion :-Quinine Bitters Manufacturing Co., Limd., Llanelly, South Wales.
-- -Syod y Wesieyaid.
Syod y Wesieyaid. PARHAAVYD Synod Wesleyaid Gogledd Cymru ya Ninbych ddydd Mercher. Am 6-30 o'r gloch y bore, pregethwyd i gynulleidfa dda gaa 7 Parch Phillip Price. Am naw o'r gloch, buwyd yn arholi y tri y.-n^eis- ydd oedd am gael eu hordeinio i gyflawii waith y weinidogaeth, sef y Parchn A W Davies, R Jo:ie-> Williams, a Francis Edrauud Joaes. 13oddlonwyd y cyfarfod yuddyut, a phasiwydyn uafrydol iddynt gael eu hordeinio yn y Gymanfa Gyffredinol a gyn- elir y mis nesaf yu Nghonwy. Cyfarfu y cyaryehiolwyr am ddeg o'r gloch a rhoddodd y Cadeirydd, y Parch Hugh Jones, groesaw cynes i'r cynrychiolwyr lleygol, y rhai oeddynt yn dra lluosog. Cyfeiriodd, yn nghwrs ei anerchiad dyddorol, at en breintiau a'u cyfleusderau, ac mewn canlyniad eu cyfrifoldeb. Ar ran y cyf- arfod, llongyfarchai Mr Thomas Lewis, Y.H., Gartherwen, Bangor, arei benodiad yn Uchel-feirydd sir Gaernarfon, Pasiwyd pleidlais o gydymd imlad a theuluoedd y diweddar Brifathraw T C Edwards, Bala, a'r di- weddar Mr Richard Williams, Rhyl, yr hwn fu am lawer o flynyddau yn aelod amlwg o'r Synod. Wedi trafod amryw faterion arianol a pherthynol i'r cylchdeithiau, dewiswyd y cynrychiolwyr lleygol canlynol i'r Gynadledd :—Mri A Marsdea Davies. Dinbych S Bartley, Llandudno; Edward Jones, Rhuthin S C Hughes, Brymbo R Davies, Pres- tatyn. a Thomas Hughes, Caeruarfon. Cyflwynwyd ceisiadau. o Gylchdeithiau Coedpoeth a Beaumaris am weinidog ychwanegol, a chaniata- wyd y ddau gais. Wrth ddewis cyurychiolwr i Bwyligor Gorsafol y Gynadledd (yr hwn sydd yr un fath mewn gwirioaedd a'i ddewis yn Gadeirydd y Dalaeth), derbyniodd y Parch Hugh Jones fwyafrif mawr. Darllenodd Mr T C Lewis, Bangor, adroddiad Trysorfa yr Hen Bregethwyr, a chalonogol ydoedd canfod mor frwdfrvdig yr atebwyd yr apeliadau am gynorthwy i'r drysorfa gan yr eglwysi heb un eithriad. Darllenodd Mr J Harrison Jones adroddiad Cym- deitha.s y Genhadaeth Dramor, yr hwn a roddodd foddionrwydd mawr i'r cyfarfod. Er gwaethaf y rhagddywediadau a wnaed ar ddechreu y rhyfel yn Neheudir Affrica y buasai y gymdeithas hon yn dyoddef oddiwrth gyfraniadau, dangosai'r adroddiad gynydd sylweddol yn y derbyniadau. Cyflwynwyd amryw achosion o adgyweirio a hel- aethu capelau i ystyriaeth y Synod, a chydag un neu ddau eithriad, mabwysiadwyd hwy. Hefyd darllen- wyd Adroddiad y Trust Blynyddol gaa Mr Robert Davies, Prestatyn, a chadarnhawyd. Yn nesaf, daeth mater mawr a phwysicaf y cyfar- fod, sef dewis cynrychiolwyr i'r Gymanfa Gytfred- inol a gyuelir y mis nesaf yn Nghonwy. Yu yr enwi cyntaf, enwyd cynifer a 58 o weinidogion a 52 o leygwyr a chau fod gan bob aelod hawl i enwi 40 o ymgeiswyr—20 gweinidog ac 20 Ileygwr, yr oedd yn agos i 7,000 o bleidleisiau i'w cyfri. Yn y diwedd, hysbyswyd fod y rhai canlynol wedi eu dewis :—Gweinidogion—Parchn J P Roberts, P J Roberts, Evan Joaes, D 0 Jones, Hugh Hughes, W Caenog Jones, W 0 Evans, 0 M Roberts, J Felix Owen Evans, W H Evans. T 0 Jones, T J Hum- phreys, R LI Jones, T Hughes (B), J Kelly, D Jones (D), J Wesley Hughes, R Moa Hughes, a D Morris. LlcygNvyr-Airi Boaz Joaes, W Roberts, J Harrison Jones, T C Lewis, T W Griffith, Hugh Hughes, J Afargden, W Williams (Dolgellau), Peter Davies, W Ll Jones, Richard Jones, W 0 Jones. E Gwaenys Jones, J LI Jones, John Jones (Lerpwl), Jonathan Davies, W 0 Williams, J Moses Jones, Job Jones, a W Owen (Gwrecsani). Nos Fercher, yn ughapet Lon Swaa, cynaliwyd cyfarfod cyhoeddua, sef atdyniad mwyaf y Synod. Prif fater yr anerchiadau ydoedd "Methodistiaeth Wesleyaidd Gymreig." Yr oedd gwahanol agwedd- au y testya wedi eu trefuu i'r gwahanol siaradwy r, a chafwyd areithiau campus. Siaradodd y Parch Ed. Humphreys, llywydd y Gymanfa Gyffredinol, gyda llawer o frwdfrydedd ar Amgylchiadau a sefyllfa y wlad pan y dygwyd Methodistiaeth gyntaf i'r Dy ivys- ogaeth Y deffroad athrawiaethol a gyuyrch- wyd gan sefydliad Cymdeithasau Wesleyaidd drwy y wlad," ydoedd mater y Parch R Lloyd Jones; cyfeiriodd y Parch T Jones-Humphreys at y tymhor y cymerodd dadblygiad a chryfhad le yn yr eglwys; a siaradodd y Cadeirydd ar dymhor yr ad-drefniad a'r helaethiad. Nodweddid y cyfarfod gan frwd- frydedd neillduol, a throdd allan yn llwyddiant mawr. DYDD IAU. Cyfarfu y cynrychiolwyr mor foreu a haner awr wedi chwech o'r gloch i drafod materion perthynol i Addysg, Dirwest, a'r Llyfrfa. Bu hefyd o dan ystyriaeth drefniadau ar gyfer ymgynull hoLl ysgol- ion Sul y Dalaethyn Rhuthin yn mis Awst i ddathlu Canmlwyddiant Methodistiaeth Wesleyaidd Gym- reig. Am 8-45 o'r gloch, cynaliwyd y Seiat Fawr yn nghapel Pendref, ac yr oedd y capel yn llawer rhy fychan i gynwys y bobl a ddaeth yn nghyd. Y siaradwyr oeddynt y Parchn Thomas Hughes, J 0 Jones, Cadvan, a Mr W Roberts, Maentwrog. Am ddau o'r gloch, cyfarfu swyddogion cylch- deithiol a thalaethol Cronfa yr Ugeinfed Ganrif i ystyried y ffordd fwyaf effeithiol i sicrhau llwydd- iant y mudiad yn Ngogledd Cymru, ac am dri o'r gloch cynaliwyd eisteddiad olaf y cynrychiolwyr, ond nid oedd dim o ddyddordeb neillduol dan sylw. Cynaliwyd cyfarfodydd pregethu yn y Capel Mawr a Lon Swan, pryd y gwasauaethwyd gan y Parchn Hugh Jones, Edward Humphreys, Caeaog Jones, R Lloyd Jones, I) Jones, J P Roberts, J Hughes, Hugh Hughes, W 0 Evans. a D 0 Jones. Cawsant gynulliadau mawrion, ac yroeddy pregethu yn rymus ac effeithiol. Cafwyd tyvvydd dymunol, yr hyn a gyfranai lawer at Ivvyddiant yr wyl. Cynelir y Synod nesaf yn Mangsr, Mai, 1901, a'r Synod Arianol yn Nghorwen yn mis Hydref nesaf. Nos Sal ddiweddaf, darlithiai y Proff Henry Jones, Glasgow, yn Neuadd Essex Hall, LIundain, ar y cwestiwn A ydyw Moesoldeb yn rhagdybio Crefydd?" Os oeddMe Ceidwad y Ffydd yno, diau iddo gael crafiad marwol oblegyi dyna waa'r Athronydd galluog lie bynag yr aiff. Y MOR-GWISGOEDD Y MOR. DYLAI Rhieni a Gwarcheidwaid sydd a'u bwrit d i imfon eu plant i'r rndr, ac yo byw bellder o Lerpwl yny lie oysitsaf ymohsbn a'r Don, Lord Street, am eu riiestr f &n wl o Wisgoedd i fechgya yn troi allan i r rndr neu, os yn y dref, galwch a gweiwch y avs-ydd- aa ddangoair ya ea Hadraa Forawl. Gan au bod j 11 gwaeud y cwbl eu hunain, N-Cllir cael siwtiau cyfiawn am brisiau cyfanwerthol, yn rhedeg o 7p., 10p., 15p, Op i fynu-Anfon-Ir Rhestr o'r prisiau a phob manyl- ion ond cyfeirio i'r Adran Forawl The Don Associa tion, Lord Sfcrtwb a Paradise Street, Liverpool.