Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

6 articles on this Page

Lerpwl a'r Cylch. I -I

News
Cite
Share

Lerpwl a'r Cylch. I I U X DEB ANHB YN NiWYR iLERPW<L, MAXCTLESTER, A'R CYFIFINIAU. Cynhal-iwyd c)' £ arfod chwarteiol vr U'ti- de b uchod yng nghapel Clifton Road, Birken- head, prynhawn a nos Fercher. Pedrog oedd yn llywyddu. Ar Dl clyiwed y pwyll- gor oedd ag ystyriaeth y mater mewn lLaw, penderfynwyd nad oedd eglwys Balmoral. Road i gael ei derbyn i mewn i'r Undeb ar hyn o bryd. lyIewn cyfarfod cyhoeddus yn yr hwyr, eto 0 dan lywyddiaeth Pedrog, traddodwyd an- erchiad gan y Parch 'Morgan Llewe.lyn, Man- chester, ar "Yr Eglwys fel Cartref i' leu ainc." HefYdeyflwynwyd illuminated address" i IMr Josiah Thomas am ei wasaria-eth fel ys- grifenydd yr Undeb am bum' mlynedd ar hugain. Gwnawd y cyflwyniad gan Pedrog ar ran yr Undeb, a siaradiwyd gan y Parchn R Rot),rts (--Nllaiichester,), 0 Lloyd Owen, ac 0 R Owen, a 'M:ri John Edwards, W R Owen, a John IMornis. 'Cyfeiria yr anerch- iad at Mr Thomas fel swyddog galluog, arweinydd diogel, a chyfaill caredig," a dy- wed pan etholwyd ef yn ysgrifenydd deg o eglwysi oedd yn yr Uncleb, ond erbyn hyn yr oedd eu nifer yn dair ar hu.gain. Credir ymhellach "fod y cydweithrediad, y tang- n-efedd, a'r brawdgarwch sydd wedi ffynnu rhwng yr eglwysi" i'w priodoli, mewn rnesur helaeth, i:v ddoethineb a'i ofal, ac na fu pall ar ei sel a'i ddiwyd-rwydd. Atebodd Mr Thomas gydag ychyclig o ysmaldod, i ddech. reu. Yr oedd cyflwyniadau o'r fath, weith- iau, meddai, yn cael eu rhoi fel "hint" i'r d-erbynydd i ymddiswyddo, ond nid oedd yn bwiiadu gwneud felly ar hyn o bryd. Gwerthfawrogai y teimladau da a ddangos- wyd tuag ato am hynny o wasanaeth yr oedd yn abl i wneud, a'i fod yn bwriadu cyflwyno ei hun yn fwy llwvr i waith yr enwad yn y dyfodol. LLYWYDD NBWYDD UNDEB YR ANIBYNX'WYR GYMREIG. Fel y mae yn hysbys, y Llywydd newydd ydyw y Parch Richard Roberts, o gapel Ani- bynnol Chorlton Road, Manchester, yr hwn sydd i draddodi anerchiad llywyddol yng nghyfarfod yr Undeb yng Nghastellnedd ddi- "wedd y mis hwn. Y GYMANFA WESLEY AI D-D YN LERiPiWL. Cynh-aliwyd cyfarfod y cynrychiohvyr ar hyd ddydd Marcher yng nghapel Mynydd Seion. Cymerwyd- y gadair gan y IIywydd, y Parch Thomas Hughes. Canwyd i dde-ch- I reu, 0 nefol, addtfwyn Oen," a gweddiodcI y Parch Rowland Rowlands Y Parch Ishmael Evans a gynnygiodd ddiolchgarwch i'r cyn-swyddogion am y gwaith da a ffyddiawn a wnaethant. 'Byddai enw y Cyn-Lywydd, y Parch T Jones-Hum- phreys, yn anwyl iddynt am la'vver blvvyddyn, ar gyfrif ei gysylltiad a'n Hysgolion Sul yn enw e-dig. Eiliodd y -I'arch T Manuel, a phasiwvd y cynnygiad yn frwd. Y GYMAN FA NESAF. Darllenwyd llythyr o eglwys Jioreb, Llaa- rwst, yn gwahodd y Gymanfa nesaf yno, a c'nydsynLwyd a'r cais. Penodwyd y Gyman- fa honno i ddechreu ar y lOfed o Fehefin, 1908. ETHOL SWT D DOG IO N. Y Parch Evan Jones, Abergele, a etholwyd yn llywydd am y flwyddyn nesaf. Y pleid- leisio oedd;—Y Parchn Evan Jones, 37; T J Pritchard, 16; P Jones-Roberts, 9; J ,Cadvan 'Davies, 5; D Gwynfryn Jones, 1; R Lewis, 1. Etholwj^d ;1r T Charles Lewis yn drysorydd, y Parch John Humphreys yn ysgrifenydd, y 'Parch E Berwyn Roberts yn ysgrifenydd cynorthwyol, a'r Parch J Wesley Hughes yn ysgrifenydd dyddiadu-rol (" journ. al secretary"), CRO'ESAWU CYNRYCHIOLWYR Y GYNHADLEDD, Y Parch Thomas Hughes, y llywydd, a gododd i roddi derbyniad i gynrychiolwyr y Gynhadiedd. Yr oeddynt fel Cymry, medd- ai, yn gosod pwys neilltuol ar y flaith fod arbennigxwydd yn perthyn i Fethodistiaeth 'Cymreig ar gyfrif iaith a chenedl, ac yr oedd yn dda ganddynt fod y Gynh'adledd wedi cydnabod y .ffa.ith hon mewn amryw ffyrdd. Yr oedd y Gynhadledd wedi cydnabod y if aith trwy greu y Gymanfa honno, ac yr oedd yr argraff arnynt fod anghen am hyd yn oed fwy o reolaeth cartrefol. Ond tra yr oeddynt yn gosod gwerth maw ar arbennig- nNydd Methodistiaeth Gymreig, yr oeddynt ar yr un pryd yn falch fod Methodistiaeth Gymreig yn rhan o Gyfundeb Maw.r y Wesley aid, ac y ccid yn eu mysg rai o feibion mwy- af ufydd a ffyddlawn John Wesley. Yr oedd- ynt gyda'r pleser mwyaf yn croesawu cyn- rychioliwyr y Gynhadledd iBrydeinig. Yr oedd yn ofid ganddynt am absenoldeb Llyw- ydd y Gynhadledd. Yr oedd yn amheus a oedd Dr Pope yn sylweddoli, er mai Sais oedd unwaith, ei fod erbyo hyn wedi sefydlu hawl o gael ei ystyried yn "naturalised Welshman," gan iddo fod mewn cysylltiad a'r Gymanfa honno o'i chychwyniad. Yr oeddynt, er's hir amser, wedi edrych i fyny ato fel arweinydd, cynghorwr, a chyfaill oedd yn deall y dymer Geltaidd, ac heb erioed frifo eu teimladau tjneraf, Mr Scott Lidgett yr oeddynt yn croesawu am y waith gyntaf, ond yr oedd yn sicr iod pawb wedi clywed am ei 'wasan'aeth gwerthfawr i Gymru, a'i gyfraniadau gwerthfawr i lenydd- iaeth a diwillyddiaeth. Gipsy Smith yr oeddynt i gyd yn croesawu am—wel, am mai j Gipsy oedd. Yr oedd ofn y buas>ai yn aros yn America, ac yr oedd yn gysur iddynt pan ( ddychweiodd. Da oedd ganddynt weled Mr 1 Hornabrook gyda hwynt, a'r hyn a ddywed- odd am Dr Pope g-allai ddweyd i raddau mawr 'am Mr Hornabrook. I'r holl o'r cyn- rychiolwyr yr oeddynt yn estyn croesaw calon. Dr Pope a atebodd mai da oedd ganddo weled goLwg mor galonog arnynt. Ni wydd- ai a oedd digalondid yn eu meddianu rhyw- bryd, ond os oedd nid oeddynt byth yn ei ddangos mewn 'cyfarfodydd o'r fath. Yr oedd wedi dyfod i gydnabyddiaeth lied helaeth o faterion Cymreig, ac yr oedd gan- ddo sylwoddoliad dwfn o wroldeb, diwyd- rwydd, a ffyddlondeb ei gyreillion yng N gbymru-gweinidogol a lleygol. Y Parch J Hornabrook, y Parch J Scott Lidgett, M.A., a (Mr Gipsy Smith a atebasant wed'yn i'r croesawiad. Dywedodd Mr Scott Lidgett na fedrai hawlio perffaith feddiant o holl arbennigrwydd y genedl Geltaidd, ond medrai ddweyd fod un 0'1 neiniau yn Gym- raes, a'.i fod yn hannu, ar yr ochr arall, o'r Huguenots, ac yn ol,af, ond nid y IJeiaf, ei fod wedi gwneud i fyny am ddiffvgion ereill trwy briodi Cymraes. Gipsy Smith a ddy- wedodd ei fod yn igwybod rywfaint am ein heglwyi a n pohl ac yr oedd wedi dysgu yn ystod chwarter canrif ddidor o ymgyfeill- ach a hwynt i garu y Cymry. Nid oedd yn meddwl iddo gyfarfod a phobl yn y byd, ac yr oedd wedi .gweled y ,rhan fwyaf o hono, oeddynt yn medru myn' cl i fewn i ganiadau y i-i Seio-ii fel y Cymry. JSTi chawsant erioed, er pan ddarfu i ferched Judah grogi eu telynau ar yr helyg, bereiddiach canu nag a gcir yn y Dywysogaeth. Y GENFIADAETH GARTREFOL. -Ar gais J3r Pope, rhoddwyd hanes yr achos ym Merthyr gan y Parchn J W Davies, Dr Hugh Jones, a John 'Humphreys, a chafwyd foci ysbryd newydd a chalonogol iawn wedi ei greu yno. Penderfynwyd fod Aberaeron i gael ei ymuno a chylchda-ith Llanbedr, a Chaerfyrddin a chylchdaith Llandeilo. Hef- yd fOd TirydÚI i fod yn "Horne (Mission Station," gydag un gweinidog, yr hwn oedd i fyiw yn Nhirydail, ac i ganoli ei lafur yno. Bu ymddiddan hir ynglyn a'r "grant" o L500 i'r Deheudir. Dywedai Dr Pope y byddai gwithwynebdad yn cael ei godi i'.r grant hwn. Yr oedd teimlad cryf yn mhlith eu cyfeillion Seisnig arad oeddynt yn gwneud eu dyledswydd gogyfer a thrigolion mawrion y Deheudir. Yr oedd xhywbeth o'i Ie, a dylent chwilio lie 'xO'edd y diffyg. Dywedai fod anghen mwy o waith dwy. ieithog os oedd y "grant" i gael aros gyda hwynt, ac hefyd fod y ddwy adran yn cyd- weithio ochr yn ochr. Y Parch John Humphreys a ddarllenodd benderfyniad a basiwyd gan Dalaeth Caer- dydd ac Abertawe i'r perwyl fod y Gynhad- ledd yn penodi pwyllgor o weinidogion a lleygiwyr—yn Gymry a Saeson—ynglyn a'r mater, Y Parch T J Pritchard a ddywedai y dylid gwneud rhywbeth yn ddioed. Yr oedd De- heudir Cymru yn gyflym myned yn English speaking," ac yr oedd yr achosion Seisnig yn dioddef oherwydd nad oedd pregethu cyson. Os oeddynt i ddal eu ti,r yr oedd yn anheb- gorol iddynt ddwyn i mewn yr elfen ddwy- ieithol. G,allent ainalgamatio i raddau mawr. Yr oedd iMethodistiaeth yn colli tir, a'r enw-adau ereill yn llwyddo am eu bod yn cymeryd mantais o'r Saesneg. Y Parch Evan Jones a ddywedodd os nad oedd y "grant" o rhyw wasanaeth, yr oedd yn well hebddo (clywch, clyiwch), ac iddynt hwy fel Talaethau i ddilyn eu ffordd eu hun- ain. Nid oedd ef yn cr'edu fod y "grant" o unrhyw werth, ac y djdent hwy, fel Cy- manfa, gymeryd y gwaith mewn llaw. Gwnai "amalgamation" byth mo'r tro, ac nid oedd ymyraeth Seisnig bob amser o fan- tais iddynt. ■Sia-radwyd ymhellach gan y Parch P Jones- Roberts, Mr W N Jones, Y.H., a'r Parch D Gwynfryn Jones. Yr oedd ysladegau, medd- a.i yr olaf, yn profi fod mwy o Gymraeg yn cael ei siarad heddyw yn y Deheudir, ac yn Sir Fynwy, nag erioed, ac mai ar gynnydd yr oedd W2slevaeth yn myn'd mown canlyniad i'r drefn newydd. Dr Pope a ddywedodd mai y cwestiwn i'w ystyried oedd pa un ai Wesleyaeth ynte Thyw ffurf arall o reolaeth eglwysig oedd arnynt eisiau yn y Deheudir—Anibynniaeth, dywed- e,r. Hyd yn hyn yr oeddynt wedi ceisio b-od yn ddibynnol ac yn anibynnol a.r yr un pryd. Yr oedd hynny yn amhosibl. uSTis gallent .fod y.n ddibynnol trwy ofyn am arian a gofyn wed'yn am anibynniaeth y y def- nydd a wneir o'r trian. Bxdd rhaid idd- ynt yn sicr wynebu y cwestiwn hwn. Pe byddai ef yn eu lie, dywedai "Gwell gennym fod heh eLeh pum' can' punt na derbyn eich syniadau." Siaradwyd ymhellach gan y Parch W 0 Evans a Dr "Hugh Jones, a deuiwyd o'r diw- edd i'r penderfyniad fod pwyllgor yn cael ei benodi i ystyried y berthynas rhwng yr achosion Seisnig a Cliymraeg, a'r modd gor- eu i ddefnyddio y rhodd. Penderfynwyd hefyd cefnogi cais Ca.e-rdydd ac Abertawe fod y Gynhadledd yn chwilio i mewn i'r mater. CYFANSODDIAD Y GYMANFA. [Bu ,cyfansoddiad y Gymanfa dan hir ystyriaeth. Penderfynwyd (1) "Fod y Gy- manfa yn deisyf y Gynhadiedd, ar gyfrif diff- yg cydwelediad ynglyn a cliynnygion y Synod- au, i ddychwelyd y cwestiwn i ail-ystyriaeth

Advertising

[ Llith o Ddyffryn Maelor.j

Advertising

Advertising

Lerpwl a'r Cylch. I -I