Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

7 articles on this Page

MeWdfod C"IIMOI y saft.

News
Cite
Share

MeWdfod C"IIMOI y saft. Pryddest I Boi-eu'r Farn, TestYn qj Oadtir. BEIBNIA.DA.BTH ALAFOK. TESTYN cyfoethog, yn rhoi mantais i fardd amlyc,u holl nerth ei grebwyll a'i ddarfelydd. Er cymaint o ddarlunio sydd wedi bod ar -anio,ylcboedd y testyn, y mae yno ddigon o 0 te ac o ddefnyddiau i feirdd am oesau eto. Nid rhyfedd i'r fath destyn ( c aorhydedd ,cadair) gynvrchu eystadleuaeth dda yn nglyn -fig Eisteddfod y Bala. Cystadleuaeth dda ydyw hi rhwng un ar ddeg o feirdd ystwyth- :gryf. Y bryddest ddaw dan sylw gyntaf ydyw un Ofnus -yr Ofnus a ysgrifenodd ar foolscap paper. Pryddest ar Ddydd y Farn ydyw hi, wedi ei hysgrifenu ar fesur gwael-mesur ag y mae yn anhawdd i fardd medrus beidio myned yn undonog a dieffaith wrth ganu ynddo. Y mae pryddest Ofnus i'w chanmol am y synwyi a'r difrifwch sydd ynddi ond nis gellir dweyd fod ynddi farddoniaeth na newydd-deb. Y diffygion mwyaf amlwg ynddi ydyw y gwallau mewn cystrawen a thor mesur. Oherwydd amledd y ffaeleddau hyn, rhaid gadael y bryddest heb ychwaneg <0 sylw arni. Patrodus.—Pryddest ydyw hon eto nid ar Tore'r Farn yn unig, ond ar Ddydd y Farn, .ac wedi hyny. Mae'r mesur a gymerodd yr ymgeisydd hwn yn un dymunol a da, a cheir yn y llinellau anil darawiad o gynghanedd. Dyma un o'r cyfansoddiadau rhyfeddaf a ddarllenais i erioed. Y mae yn amly-u cryn gyflawnder o adnoddau meddwl, a chyflawn- <ier mawr o iaith farddonol, yn nghyda dawn ;arbenig i ddarlunio mewn geiriau. Ond er hyn i gyd, dengys y givaith fod yr awdwr wedi dirfawr es.euluso dysgu elfenau cyntaf cyfansoddiant. Y mae gramadeg y bryddest yn hynod o walius, Pa fodd y mae yn bosibl i ddyn fod wedi ymgyfoethogi cymaint mewn meddwl ac mewn geiriau, ac eto mor bell o fedru mynegu ei feddwl yn gywir gyda'r eiritu, sydd wybodaeth ry ryfedd i mi allu ei deall. Pe na buasai am y diffyg hwn fe z, fuasai Patrodus yn gydymgeisydd peryglus mewn cystadleuaeth ddarluniol. Of nus (2). — Papyr bychan. Fe ys •^rifenwyd y bryddest hon yn araf a gofalus, ac y mae hi yn cynwys darnau pur ganmoladwy, yn enwedig tua'i chanol. Nid ydyw cystal mewn ystyr yn y byd tua'i dechreu a'i diwedd. Yn y chwarter cyntaf ohoni ceir ambell damaid rhyddieithiol iawn <ei ffurf, fei hwn Mae Duw yn yr "Ysgrythyr Lan yn tystio Food yr ecliryslon Fore hwn i wawrio Ac ambell ddywediad a gofyniadau anny- inunol fel y rhai hyn ;— Neu ydyw Undod mawr y Duwdod wedi Llwyr-golli ei gydbw) sedd, ac ymdd'rysu ? Jieu wedi aDnghytuno mai dwy natur Mfi Adds,"r ail, i beri'r fath anngbysur? Yn chwarter olaf y bryddest darlunir can lyniadau y Farn, a hyny mewn dull gerwin ac eithafol. Y mae cryn lawer o ffaeleddau mewn iaith a chorfan hefyd yn anurddo'r bryddest. Ond y mae tua'i haner, yn y -canol yn bur dda, o ran iaith, priodoldeb, a fearddoniaeth. Yn y rhan hon ceir ami gwpled o linlhu fel y rhai hyn O Ddwyfol Orsedd! a'i cholofnau'n fflamio JSancteiddrwydd tanllyd yn ei ilawn addurno! ) • • Yn ei flaenori m'le rhyw wawl mawreddus, JFe] toai.er fawr ddieitbriol ogoneddus 'Bala Mor :—Ar rai cyfrifon mae hon yn 'bryddest bur ardderchog. Y mae hi felly o ran cyfoeth iaith, o ran barddoniaeth, ac o iran y medr desgrifiol a ddaw i'r golwg ynddi. Ond y mae dau neu dri o bethau yn tynu llawer cddiwith ei gwerth, ac yn rhwystro iddi gael lie uchel yn y gystadleu aeth. Yn un peth, i fesur prin y gellir dweyd ei bod ar y testyn a roddwyd. Gweithrediadau Dydd y Farn, a'r canlyn, iadau, sydd yn cael y lie helaethaf ynddi. Peth arall, ni fu yr awdwr yn agos ddigon gofalu.s yn ffurfiid ei frawddegau. Ond yr hyn sydd yn diflasu mwyaf ar y darllenydd wrth fyn'd trwyddi ydyw y gorwychder geiriol sydd yn ei nhodweddu, a'r gormodedd difesur a berthyn i lawer o'r desgrifiadau. Wele un engraifft gymedrol o'r gorwychder Blaenota'r seiutiau i'r ogonawl di igfod, Hardd dy eu Tad, yber breswylfa uchod, Y rhai belydrant fel disgleiriawl berlau, Yn addura i orielau'r gwawl ororau, Yn osgordd o fendigaid gan wychderau, Sy'n llathru Boreu'r Farn a'u llewyrchiadau Hyd belynynt tur. Yn engraifft o'r gormodedd gellir nodi y llinellau hyn Eu llygaid sent fel lampau yn eu penau A thorchau tan ddisgynent o'u gcneuau. Toe, gwelid rhesi o gerbydau trymion Yn cael eu gyru gan daranau mawrion, A mellt yn ffaglu o gylch eu hclwynion. yr eirias danau losgai yn fwy fflamol, A'r erchyllderau'n ganmil mwy brawychol- Mae hoJl uffernbyll coll yn rhwth ymledu S'r rhwygi uffernol, pan y mae'n cerbydu Y deiiiaid i'w salleoedd mewn trueni. Mae hwn yn fwy ysgeler ei ddoniau nag 'Elis Wyn o Lasynys ar ei oreu Ond nid iffordd yna y buasid yn disgwyl i bryddest ar Fore'r Farn fyned. Da fyddai i Bola Mor adael i'w farn lywodraethu mwy ar ei .ddawn lifeiriol. O'r dyfnder y llefais. Y mae y bryddest 3ion yn cychwyn yn addawol, er yr arwydd- ion na wyr yr awdwr rhyw lawer am y igwaith caredig o atalnodi ac er y son am llodau y pren almon yn ffrwythlolwn lwyni. Wedi erfyn am arweiniad dywed ei fod wedi igosod ei hun i sylwi ar y ddaear yn y gwagle yn mhlith ar- wyddion eraill gwel mai \.Crwydro'wnarelfenau'n segur, Fel yn disgwyl,eael gorphwysdra; 'T mae'r gwynt. er yn gynhyrfus, Yn anadlu'n llawer gwanach Nid yw'r ser yn Hawn mor nwyfus, Cuddiant eu gwynebau'n amlach. Nid pawb fedr ddychyxaygu fel yna. Ond .y.i,y trydydd tudaleia y mae yr awdwr yu I dweyd pethau am blant dynion nad oes I warant yn awgrymiadau datguddiad dros eu dweyd, ac wrth fyned yn mlaen yn bron wrthddweyd ei hun. Dyna hanes y gerdd trwyddi—ambell ddarn gwych, yn gwneud ini deimlo ein bod yn nghwmni awenydd gwir fedrus, ac ambell ddarn arall yn gwneud ini synu fod y fath awenydd yn gallu gwneud gwaith mor wael. Weithiau am ys- paid lied hir y gystrawen a'r ftigyrau yn gywir a graenus, bryd arall cymysgu amser a delweddau annghywir. Y mae y bardd hwn eto wedi gweled rhyw angenrheidrwydd 9 11 myn d a ni dros ffin y testyn, ti-ivy y farn, a thn hwnt iddi. Elias ar y Green.-Fe ymdrodd Elias braidd yn hir gyda'r boreuau a grybwylla yn nechreu ei gerdd, ac y mae ganddo ambell ymadrodd nad ellir myned trosto yn ddi- dramgwydd, megys "yngole ei hun,* "wlad- ddarn," wyrth-fore "yn foed," a chwpled yma a thraw mor wantan a hwn — Fu'r un boreu'n gwawrio (gall pobpeth gyd-ddweyd) Fel Bore y Farn, gyda chymaint i'w wneud, Ond pryddest pur lan a dymun 1 ydyw hon —hynod o ddifyrus i'w darllen, am fod y meddyliau yn ddyddorol, ac yn rhedeg yn rhydd ac yn glir mewn mesur syml a nwyf- us. Mae yr awdwr wedi cadw Bore y Farn hefyd o flaen ei feddwl o'r dechreu i'r diwedd. Nid oes yr un yn y gystadleuaeth wedi ei chadw yn well o fewn cyleh y testyn. Y mae hi yn llawn o feddyliau priodol a phur, gyda naws hyfryd yn treiddio'r oil ac nid ydyw yn amddifad o farddoniaeth. Ond ni lwyddodd yr awen i ymgodi yn uchel yn unman ynddi, nac i ddweyd odid ddim i synu ac ysgogi dyn. Pryddest lan, dyner, wastadlefn ydyw hi. Fe rydcl yr ychydig linellau canlynol syniad am dani yn ei goreu Annghofiant fydd cyetudd yr anial bob dam Pail welant ei wyneb ar Fore y Farn Bydd nosau tywyllion eu dwfn gystudd mawr, Yn dyddio'n ei wyneb nr doriad y wawr. Goluní tragwyddol y nef meg\ s llif Ddaw allan i wyneb y dyrfa ddi rif. Pltwitix. -Dechreii da eto—a da iawn hwn. Buasai yn anhawdd meddwl am ddechreu mwy deheuig ac aweuyddol. Dyma'r ail benill:— be'r cread yn ffyddlon i ddeddf ei bodolaeth, Ifeb gysgod cvfnewid yn sobri ei wedd Ma^'r miwsig arferol yn mywyd trafnidiaeth, A tbrwmgwsg tragwyddol ar ddeiliaid y bedd M'ie greddf inor ddigyffro a mynwes y Duwdod, Mae cerbyd annuwiaetb a'iolwyn yn fflam; Tranad oes un awgrym yn ngwen y diwrnod Fod bywyd i fywyd di-fedd ar roi 11am. Chwe' phenill o'r math yna yw y rhan ar- arweiniol—o'r math yna,, ond fod y ddwy linell annymunol hyn yn diwedd u y pumed -1 f Heb ddim i'w rybuddio yn ngwridion y wawrddydd i Bo i fjtvvjd ar drothwy byd uaLwaitli mwy claer. I 0 hyn yn mlaen yn y mesur diodl y c&n&^d y bardd, a dengys ei waith ei fod yn feistr y mesur. Y n yr ail rail cavvii olwg ar Q^vfodiad Dvdd Barn, ac ar waith y dydd— Phamiv hefyd Yh mynti myned yn mlaen heibio'r bore. Yn y dryaeuJ- ran -|^r'n" iaeth athronydclol-farddonol ar Farn fel dydd genedigaeth "cynydd ar un Haw, a dydd trosglwyddiad i le gwrth-gyf-- erbyniol cynydd ar y Haw arall. Fe geil- rhai darnau rhagorol yn yr ail ran—llawn o rym a barddoniaeth, tebyg i'r ddwy linell yma: — Nid oes i syniad rhag yr Hollbresenol Fan i ehedeg, terfyn oil yw nuw. Nis gallaf ganmol y drydedd ran o'r brydd est, er y gallu a'r grym a ddaw i'r golwg ynddi. Nid yn unig y mae y darn hwn yn arwain lIn mhell y tu hwnt i derfynau y testyn, ond y mae yr egni a'r brawddegu hir ac aneglur sydd ynddo, yn gwneud y darn yn bur boenus i'w ddarllen. Gresyn i f.rdd mor nerthol drwy ddiffyg btorn a gofal ganu cymaint yn ofer. Y JYIyfvr du,ys.-Ar ddiwedd y bryddest fechan hon ceir y nodyn effeithiol yma :— Anfonir y bryddest hon i r gystadleuaeth yn anorphenol, jian i'r awdwr, oherwydd afiechyd, fethu cwblhau ei gynllun." Prudd yw meddwl hyn, nid yn unig oherwydd y teimlad dros yr awdwr yn ei waeledd, ond hefyd am fod ei waith, hyd y mae yn cyr haedd, yn waith mor wir ragorol. Nid oes yn yr holl gystadleuaeth waith mor lan ei luniad, na chwaith mor lawn o feddwl treiddiol, ac o farddoniaeth ddiledryw. Nid oes genyf ddim ond canmoliaeth i'w fyneo-u am y gwaith i gyd trwyddo. Mae'n ymddan os fod yr awdwr wedi tynu allan gynllun 1 eb angen ei well ac y mae yn eglur ei fod wedi dechreu gweithio allan ei gynllun yn feistrol- gar. Ond yn anffodus, anorphenol yw y gwaith, ac am hyny nis gellir rhoi pris gwaith cyflawn arno. Wele engraifft neu ddwy o beth ydyw Fore'r Farn! mae rhwysg a rhysedd Byd yn gwelwi yn dy wyddfod Gwawd y gwr a gar anwiredd, Ar ei wetus dry'n fudandod; Cryn yr annuw balch a beiddgar Geradent heibio'r Groes gan grechwen, Fan ddaw'th wawr o lygad llachar Haul Oyfiawnder i'r ffucfafen. Fore'r Farn I Damegion distaw Duw am danat leinw'r cread; Mae pob newydd wawr yn addaw Boreu gwyuach o dda'guddiad. Mae dy liw ar loewon edyn Holl gyfnodau gwibiog amser, A pbob dydd o'r nef sy'n disgyn Ddifrifolir gan dy leufer. I oiphen yn ein nesaf. -0'

Dirwy drom air dafarnwyr.

Gyfarfod Ymadawol y Paroh…

Advertising

Cwmnl Tafarnau gymroig -

!Yn agos i 2200,000 o arian…

Advertising