Y Cymro

Ar Finion y Ddyfrdwy. CYNALIWYD Cymanfa Ganu Methodistiaid E'eyrnion eleni yn Nglyndyfrdwy, Mr J T Rees, Mus Bac, yn arwain. Canwyd yn ddeallus a chyda llawer o ysbryd. Mae Ysgol Nos Coiwen wedi enill rhodd uchaf y Llywodraeth yn mhob cangen y cafodd ei harholi. Yn ifair Corweii ddydd Mawith, yr oedd ilawtir o bobl a anifeiliaid. Isel oedd y prisiau, a cheid per- chyll cryfion am 10s; ymenyn, 10c y pwys; wyau, 18 am swllt. Galw gwan oedd am wartbeg a cheffylau. Nos Fercher, cynaliwyd cyfarfod yn nghapel Anni. bynol Corwen i urddo Mr Robert Griffith, un o fech. gyn y dref, yn geohadwr. Madagascar fydd maes ei lafur, ac y mae iddo ddymuniadau goreu'r Corweniaid Llawn o ymwelwyr yw'r Bala. Nid oes balasdy yn yr ardal heb ynddo breswylydd. Ardrethir palas hen a hardd Rhiwaedog gan yr Iarlles Telfener o'r Eidal. Dydd Gwener, cludwyd eorph Mr Robert Edwards, Upper Brook Street, Manceinion, i'w gladdu yn Llan- dderfel. Dymunai orwedd yn y fan y trealiodd fore'i fyd, ac yr oedd llu o'i hen gymydogion yn yr angladd. Mewn cwrdd cystadlu sydd i'w gynal yn Llandrillo, cynygir gwobr am y cadach gweuedig goreu i ddyn o liw brown." A raid cael cad ach'g wall inol i ddyn o liw brown rhagor dyn gwyn ? Liywyddion Eisteddfod Corwen eleni fyddant Mr 0 M Edwards, A.S., Dr Emrys Jones (Maneeinion), a Mr J Watkin Lumley, Rhuthin, Dyma'r datgein- iaid; Miss May John, Miss Bessie Evans, Mr Tom Thomas, a Mr David Hughes. Telynores Gwalia, Lerpwl, fydd yn tynu mel o'r tanau man. Cynaliodd Annibynwyr Meirion eu cymanfa elani yn Llanuwchllyn. Treuliwyd dydd Mercher i drafod materion enwadol; a nos Fercher a dydd Iau pregeth- /wyd gan y Parchn. H Elfed Lewis, D Stanley Jones (Caernarfon), D Williams (Rhydybont), J Charles iDinbycb), W Parri Hughes (Dolgellau), a J M Wil- iams (Towyn). Dechreuai'r oedfa ddydd Iau am chwech o'r gloch y boteu. Ar y maes y cynaliwyd l-eiair odfa, ac yr oedd swyn yr hafddydd a'r Efengyl yn hyfryd odiaeth. Is-BERWYN. -0-- Bwriada pobl Caerdydd godi colofn goffa Mr Gladstone, ac y mae Mr D A Thomas wedi addaw can' punt at yr amcan.

PWY SYDD YN FFOL? Mae llawer o ddynion yn ein gwlad a gyfrifir gan eu cyd-ddynion a'u cydnabod yn bobl ffol, oherwydd eu gwastraf a'u diofalwch am gysur eu teuluoedd. Ystyrir eraill yn ffolach ac yn mhlith y rhai ffolaf yn y byd, os ar waethaf rhybuddion a chynghorion cyf- eiliion y parhant i liiweidio eu hiechyd, adinystrio eu cysuroa, a pheryglu eu bywydau trwy loddesta, ii( u anghymedroldeb o unrhyw fath. Gellir rhestru yn yr un dosbarth y rhai sydd yn parhau i esgealuso eu hiechyd trwy wrthod defnyddio moddion priodol i'w gadw a'i adfer pan mewn perygl o'i golli Mae llawer o besonau a gyfrifir yn bJbl gall yn gwntud hyn. Maenfc yn wir wrthcychal1 o dosturi yn ogystal a cherydd. Nid yw dlffyg arch waeth at fwyd, anbreuliad, iselder yspryd, anhwylderau yr afu a'r coluddion, colliant cwsg, &c, ond arwyddion o ddyn- et-iad afiechyd peryglu?. Ffolineb mawr yw en diys- tyru a'u hesgeuluso, ac mae natur yn sicr o ddwyn cosb am hyny. Os gwneir defnydd prydlon a phriod- 01 o Bitters Gwilym Evans, bydd yn sier o atal y trychineb o afiechyd parhaol, a rhydcl hefyd we lhad Ihvyr i anhwylderau fel diffyg creuliad, gwaed afiach, gwandid giouol, ae auhwylderau yr afu. Meddyglyn llysieuol yw Bitters Gwilym Evans. Mae wedi bod gerbrou y cyhoedd am chwarter canrif, ac mae ei boblogrwydd yn cynyddu yn barhaus. Cynwysa rinweidau adgryfhaol y prif lysiau meddyg- iniaethol sydd ynadnabyddus. Gocheler pob efelych- iad o hono. Gwerthir mewn poteli 2s 9c a 4s 6c yr un, gan bob fferyllydd, neu trwy y post am y prisiau hyn yn uniongyrchol oddiwrch y parebenogion: Quinine Bitters Manufacturing Co., Limited, TIanolly,

Ffermwr o Ruthin a'i Feibiorj YN Dghyfarfod Bwrdd Gwarcheidwaid Trtffyn- on adroddwyd ystori ryfedd gan Mr Parry Wil- liams, Nercwya, yr hwn a ddygodd ei dad-yn- nghyfraith o flaen y bwrdd. Bu Mr Griffiths ( yn ffermwr yn Undeb Tlodion Rbutbl, ond yn bresenol yn yr oedran o 84 mlwydd, yn feth- j iantua, ac er's tro yn ymddibynu ar eraill am ei j gynaliaeth. Gwnaeth Mr Williams gais am gymhorth i'r hen wr. Yr oedd wedi gofyn am j gael myned i'r tylotty. Yr oedd ganddo chwech ( o feibion, y rhai oedd wedi ei adael. Yn 1897 [ rhoddodd i fynu ei fferm, gwerthodd y stoc, a diangodd ei fab ieuengif gyda'r arian, sef y swm J; o 214p, gan adael 50p yn nwylaw arwerthwc ya y Wyddgrug, yr hwn oedd yn analluog i'w talu I drosodd i'r tad. Hyabyswyd fod y mab ieueng- ( af wedi cael gan ei dad arwyddo papyr yn tros glwyddo yr arian iddo ef. Awgrymwyd n&s gallai Gwarcheidwaid Treftynon ond yn nnig ganiatau iddo docyn i fyned i mewn a chael ei symud i Ruthin, ac y buasai y Gwarcheidwaid yno yn gofalu fod y meibion yn talu at ei gynal. Mabwysiadwyd yr awgrymiad, a gadawyd yr hen wr yn Nhlotty Treffynon hyd nes y gellir cael y papyrau allan i'w symnd i Rathin.

--0-- Cwely Wystrys eang. YN ystod yr wythnosau diweddaf, dygwyd llaw- er iawn o wystrys o'r America a lleoedd eraill yn agerlongau Lerpwl i le wedi ei fcarotoi yn Griffith's Crossing, Caernarfon. Dywedir ei fod y gwely wystrys eangaf yn Ngogledd Cym- ru, yn saith acr o arwynebedd, ac yn ddyogel oddiwrth unrhyw berygl o gael el lygru. Y mae'r perchenog, Mr Lawson, o Lerpwl ac Ynys Manaw, wedi dwyn rhai canoedd o gasgau wys- trys o'r America, ac amcangyfrifir gwerth y stoc ar y gwelyau yn 2,500p. Bwriedir meith- rin a chynyrchu masnach mewn gwystrys car- tref.

-0- Noctiadau o Lanbaris. Y DIG WTDDIAD pwysicaf a gymerodd le yn y dreflaii hon yr wythnos ddiweddaf oedd CVMANFA SLROL Y BEDYDDWYR. Daeth cryn nifer o gynrychiolwyr, yu weinidogion a blaeuoriaid, i'r gynadledd y diwrnod cyntif i drin achosiou allanol yr enwad. Yn mlilith pethau eraill pasiwyd penderfyniad cryf yn argymhell ein haelod- au seneddol i ymffurfio yn blaid er mwya gwylio bnddianau Cymru yn y Senedd. Yr oedd y pen- derfyniad yn cael ei seilio ar y ffaith fod Cymru wedi rhoddi ei llais unol i'r amcan hwnw. Yr oedd tri o weinidogion o'r Deheudir wedi eu gwahodd—Parchn lorwerth Jones, Maesteg J. L. Davies, Bryuaman a G. Griffiths, Rhymni. Daeth y ddau gyntaf, ond ni welwyd yr olaf. Yr oedd gwrando ar y ddau yn wledd wirioneddol. Dywedir na esgynodd Mr Jones yn uwch yn ei oes nag y gwnaeth noswaith gyntaf y Gymanfa. Yr oedd Mr Davies yn dda o'i flaen, ond yr oedd yr olaf fel eryr yn ehedeg yn nghanol y nef. Yr oedd ei dair pre- geth yn dda iawn, ond y gyntaf oedd v rymusaf. Yr olaf oedd a rnwyaf o fyn'd ynddi gan Mr Davies yr oedd hon yn afaelgar iawn, ac yn cario dylauwad cryf ar y dorf fawr oedd yn bresenol. Cawsom ddwy odfadda a sylweddol gan Dr Davies, Caernar- fon. Y mae efe, fel y gwyddis, ar ei ben ei hun. Llifon a James Capel y Beirdd oedd yn pregethu am 7. Cafwyd Cymanfa dda iawn, a dangoswyd llawer o haelioni a charedigrwydd gau y gwahanol enwadau er cynorthwyo y cyfeilliou yn Seion i ddwyn y draul. Yr oedd dyeithrwch y tonau, a'r cyfnewidiadau a wneir gan yr enwad ar emynau Pant celvti, yn peri y mai di-vnia di-fyn'd iawn oedd y canu. Nid oedd yn deihvng o gwbl o'r pregethau campus a gafwyd, yn wir, yr oedd yn tynu llawer oddiwrth eu heffeith- iolrwydd yn hytrach nag yn ychwanegu ato fel y dylasai. Dylai arweinwyr canu ofalu ain donau sydd yn adnabyddus i bawb, a'ti canu yn rhesymol o ran amser mewn cyfarfodydd cymysg fel y cymanfa- oedd, er mwvn i bawb ymuno yn ymawl. Ymwelodd Miss Williams, y genades. a'r gymyd- ogaeth. Cafwyd cyfarfod rhagorol gyda'r plant a rhai mewn oed. Y cyntaf yn y Capel Coch pryd- nawn Sul diweddaf, a'r ail yn Gorphwysfa y nos. Hyderwn y bydd yr ymweliad yn fendithiol. ELIDIR SAIS. --0--

Coleg y Brifysgol, Aberystwyth. Y rtAE Senedd Coleg Aberystwyth wedi dyfarnu i barhau yr ysgoloriaethau neu'r gwobrwyon i'r efrvd- wyr canlynol am y flwyddyn 181)9-1900:— Gwilym A T Davies, Robert T Jenkins, John S Davies, W S Davies. 40p yr tin H J Fleure a lid Williams, HOp yr un Wm I Jones (yn amodol), 25p; Amy Bodkin, Camilla Thomas, David Williams, Dorothy B Wood, Joseph Burlington, 20p yr un Jane E Walker. Margaret E Hill, Gwen James, Claudia Morgan, Edward Jones, Amy V Burgess, Edward Edwards, Edith M Edmonds, 15p yr un Evelyn E Kempster, Edith J Ashwell, David T Davies, Benjamin Morgan, Samuel M Powell. Jessie W Scott. Basil S Long, Norah M Jenner, Mabel A Hughes. John E Hughes, Gwladys M Morgan, Beatrice Green, Isabella Scott, Annie Lewis, Martha W Watkin, Kenworthy Thompson (gwobr newydd), lOp yr ui-i, Edward Evans, Ella Bramtitt, Edith M Lockyer, Emma D Backhouse, Annie Ritchie (gwobr newydd J, Thos E Carpenter (gwobr newydd), 5p yr un. Ysgolion Cauedig.—-Win T Ellis (Clarke), "lop John Edwards (R II Richards), 20p Evan J Evans (rhan o Elizabeth Davies, Brynteili), 10p William Harris (eto), 10p. G,A,obrwvon LNoriiialaidd. -Aiiiiie T Tucker. Edith E Quick, W J Williams, Abel J Jones, T R Francis. Alice Sweeney, Hettie Williams, tOp yr un. -(0)- Bwriada cwinni relwe Llundain a'r Gogledd-Ur- llewin gario allan amryw welliantau ar eu canghen sydd yn rhedeg i Lantliidno, i gyfarfod a'r teithio cynyddol.

Llyfr y dvlai pob Cristion ei ddarllen Jdyw DILYN Y MEISTR," sef cytieithiad campus o In His Steps," i'w gael gan lyfrwerthwyr, neu o'r Swyddfa hon.

Ymweliad a Pretoria a'r Arlywydd Kruger 15 Gall y Parch. THOMAS GRAY, Birkenhead. LLYTIIYR Ill. ( PRETORIA ydyw prifddinas y South African He- < public." Saif oddeutu 40 milldir i'r Gogledd o j Johannesburg. Mae y ddina^ wedi cynyddu llawer ( y blynyddoedd diweddaf. Rhif y boblogaeth yn awr i ydyw oddeutu 12,000. Dyma eisteddle y Llywodr- < aeth. Ima y mae yr Arlywydd Ivruger yn byw. I Yma hefyd y mae y Yolksraad (y Senedd-dv), y ddau dj-y "First Raad a'r Second Raad." Ac yma hefyd y mae swyddogion amrywiol y Llywodr- 11 y jaeth. Ymwelodd Mrs Gray a minau a'r ddinas y Sadwrn cyntaf yn mis Mawrth. Yr oeddwn i bre- I l gethu yno y Sabboth yn nghyfarfod blynyddol yr | Eglwys Bresbyteraidd Seisnig, gweiuidog yr hon yw y Parch James Gray, yr hwn sydd yn wr o safle a dylanwad yn y ddinas, a'i wraig, Mrs Gray, yn wraig nodedig o ddeallus a phoblogaidd gyda phob dos barth o gymdeithas. Ar ein disgyniad o'r treii yn yr orsaf, yr oedd boneddwr o'r enw Mr Crawford yn ein cyfarfod gyda'i gerbyd. Bu y gwr hwn a'i bri jd, Mrs Crawford, yn hynod o lettygar a charedig wrthym yn ystod ein harosiad yn y ddinas. Maent yn byw y tu allan i'r ddinas ar faugre ddymunol a hyfryd. Gyda llaw, yr oeddwn wedi anfon at yr Arlywydd Kruger i ofyn a fyddai i'w anrhydedd ganiatau i mi ymweled ag ef. Derbyniais lvthvr wedi ei vsgrifenu yn Dutch oddiwrth ei ysgrifenydd .sg cyfrinachol yn rhoddi y caniatad, ac yn nodi yr awr boreu ddydd Llun, sef saith o'r gloch yn y boreu. Ond bernais fod yr amser yn lied auhymig, ac nid aethum ar yr awr hono. Oddeutu deg o'r gloch, aeth y Parch James Gray a'i briod a Mrs Grav a minau mewncerbyd trwy heoljddy ddinas. Gwelsom y carchar, yr hwn sydd wedi myned yn enwog er yr adeg y bu y diwygwyr ar ol Vrngyrch Jameson yn garcharorion ynddo. Cawsom ganiatad i fyned i mewn iddo, ond nid oedd genym amser nac awydd. Mae yn hen gaichar, a'i furiau yn adfeiliedig. Wedi hyny, aethom i'r "Arolksraal." Yr oedd y "First Raad yn eistedd ar y pryd. Ymddangosent i ni yn ddiffygiol mewn urddas. Cawsom ein cyflwyno i amryw o wyr blaenaf y Weinyddiaeth, megys Gen- eral Joubert, Auditor General Murais, Dr F W Reitz, Ysgrifeuydd y Wladwriaeth, &c. Yr oeddwn wedi cyfarfod Mr Reitz y nos Fercher blaenorol yn ngwledd Nos YV yl Dewi yn Johannesburg, Cynyg- iodd amryw ohonynt fyned gyda ni i weled yr Ar- lywydd. Am haner dydd daeth y state carriage i ymofyn yr Arlywydd, a gosgordd o filvvyr o'i amgvlch ogylch. Nid oedd y pellder o'r "V olksraai" i\v dy yn fwy na thri chant o latheni. Dilynasom, a chawsom ei weled yn.ebrwydd. Derbvniodd ni yn foesgar a charedig. Yr oedd dehonglyddyn cyfieitliu rhyngom. Wedi cyfarch gwell, cawsom ymgom am y tebygolrwydd sydd rhwng y Dutch Reformed Church i gyfundeb y Methodistiaid Calfinaidd yn Nghymru, cododd o'i eisteddle ac aeth i ymofyn copi o'r araith a draddododd ar agoriad y Volksraad y llynedd i'w rhoddi i ni. Diolchasom iddo, er mai yn iaith y Dutch y mae. Yr ydym yn ei gwerth- fawrogi oblegyd i ni ei derbyn gau yr Arlywydd. Mae yr Arlywydd yn edrych yn dda, er ei fod bellach yn 74 mlwydd oed, Yr unig beth sydd ei flino ydyw fod ei olwg yn pylu. Ymddangosai yu debyg iawn i uu o heti bregethwyr Cymru. Yr oedd ei benpryd a'i wyuebpryd yn dwyn ar gof i mi yn fyw y diweddar Barch John Jones y Rhos—yr oedd r tebyg • Irwydd yn darawiadol. Mae yr eglwys yr ochr arall i'r ty, a bydd yr Arlywydd yn pregethu ynddi yn awr a phryd arall; ond nid wyf yn deall ei fod' yn rhagori llawer fel pregethwr. Wedi ym- neillduo oddiwrth ei anrhydedd, cawsom eiu harwain i ystafell lie yr oedd Mrs Kruger. Mae hi yn heu I' foneddiges blaen, syml, ac amser bellach wedi gwneud ei 01 ami. Ymddangosai braidd yn llesg a gwywedig. Mae yn fam i 1G o blant, 10 o feibiou a 6 o ferched. Mae iddi air da gan bob dosbarth yn y ddinas am ei chymwynasau a'i haelioni i'r tlawd. Gwelsom rai Cymry yn y ddinas. Nid oes yno'n awr, tteallwii. ond oddeutu dwsin, ond y mae y rhai sydd yno wedi enill iddynt eu hunain barch ac an- rhydedd. Pan oedd y Parchn John Owenac E Rees (Dyfed) yno ar ymweliad, yr oedd yno oddeutu 40 o Gymry. Ymadawsom oddiyno o dan argraph ddy- munol, wedi mwynhau ein hunain yn fawr, gan hy- deru fod yr amser yn agos pan y bydd y gwahanol synia lau sydd rhwng y Llywodraeth a'r l~illaud<-rs wedi eu penderfynu ar egwyddorion o gynawnder a

-0-- Eisteddfod Conediaethol Caerdydd, EISTEDDFOD Caerdydd y drydedd wythnos o'r mis nesaf fydd p,if ddigwyddiad y flwyddyn 1899 yn y byd Cymreig, ac mewn mwy nag un ystyr, bydd ar y byd Cymreig, ac mewn mwy nag un ystyr, bydd ar y bl ir-i-i i bob Eisteddfod a gynaliwyd hyd yma; gob- eithio fod rhai mwy ardderchog i ddod oblegid ni ddylid gorphwys hyd nes byddo'r lien sefydliad yn cymervd i mewn addysgiant y genedl yn ei holl ag- weddau, a chadw ei nodweddion Cymreig ar yr un pryd. Yr ydys wedi ceisio gosod urddas cenedlaethol ar bobpeth, ac fe wyddys nad oes dim mor wrthun a chweichinllyd nac yn bradychu cymaint ar wendid a thlodi cenedl na gwneud arddangosiadau cenedlaethol eiddil ac edlychaidd. Ddigwydd din-i o'r fath beth i Gymru yn Nghaerdydd fe'i dangosir yn ei man goreu a chryfaf; a y mae gwahoddiadau wedi eu hanfon a'u derbyn gan brif genedlaetholwyr Llydaw a Ffrainc, yr Iwerddon a'r Alban ac Ynys Manaw—yn cynrych- ioli'r holl genedloedd Celtaidd-yn nghyda rhai o wyr mwyaf nodedig Lloegr a'r Amerig. Nid y seremoni fwyaf annyddorol fydd croesawu y cenhadon hyn a chlyw,, d eu barn am danom fel cenedl a chael ar ddeall yr argraph a edy'r Eisteddfod ar ei meddyliau. Nid oes ddadl na bydd treulio'r wyl yn ein mysg wedi newid eu syniadau'n hollol am Gymru ac yn lie cenedl ddiymadferth a diddim, yn ol barn y mwyafrif o wledydd y ddaear am dani, yr argyhoeddir hwy ei bad yn gwneud eu.rhan yn anrhydeddus i arwain meddwl y byd at y sylweddol, v da a'r perffaith. Fe fydd yr Oriel Arlunol yn nglyn a'r Eisteddfod, ac nid ar wahan fel mewn Eisteddfodau'n gytfredin, ac ni chodr tal yohwanegol am fynd iddi. Y mae cystad- leuath dda ar yr holl destynau, a disgwyl r y bydd tafiu'r Oriel fel tiyn yn agoied yr foddion i ddwyn ein cenedt i braienoldeb y celfau cain, ac iddefiro meddwl atnbell i Gymro a Chymraes a chreu ynddynt ysbryd- I iaeth i benderfynu rhoddi eu holl alluoedd at eu gwasanaeth- fel nad allo neb mwyach ddannod i ni ein bod ar ol yn yr hyn sy'n arddangos yr athrylith uchaf mewn dyn. Ond er hyn ol!, fe fydd Eisteddfod Caerd\del yn meddu holl nodwed lion henafol y sef- ydliad, a chefnogi Uenyddiaeth a ch-rddoriaeth a chantorion Cymreig yw y prif amcan-y canolbwync —a bydd ])obpeth arall yn troi o i amgylch ac yn is- wasaaaethgar iddo. Y mae llwyddiant mewn ystyr ar yn ymddibynu ar gefnogaeth y genedl; ond y ? mae gata y pwyllgor bob hyder ac ymddirieda y can- .1 lyniai lau yn yr ystyr hono i Gymru. IDRISWYN. Bii isai yn dda gan haner Lloegr gael gwared o'r weinyddiaeth sydd ganddi ynvawr ond am Ffrainc, I y ma.- yn methu cael yr un weinyddiaeth.

TABERNACL, NETHERFIELD ROAD. Pregethir nos Sul, Gorph. 2, gan y Parch. O. L. ROBERTS. CAPEL (A) GREAT MERSEY STREET. Pregethir Nos Sul, Gorph. 2, gan y Parch. PETER PRICE.

PWLPUOAU CYMREIG, Gorph. 2. LBSPWL. Y METHODISTIAID CALFINAIDD. Princes rd-10, R H Hughes, 6, Dr J Roberts. Ntw York, David street-10-30, Dr J Roberts 6, H H Hughes. Fitzclwrence st-lO, W Jones, 6, G Ellis. Netherfieldd rd—10, G Ellia, 6, W Jones. Qkatham street-10 a 6. W 0 Jones. CrossAall street-lo a 6, W Henry. Anfield road-10 a 6, W M Jones Mewsham park—10 a 6 L Lewis. Bootle-10 a 6, 0 J Owen Birkenhead-10-30 a 6, T Evans, Ssacombe—10 a 6, H J one3. (4arston-10 a 6, E Griffith. Rook Perry-10 a 6, D. Joi.es. Walton park-10 a 6 J Lewis, Dublin. Waterloo-10 a 6, J Hughes, fluyton Quarry-10 a 0 it T Jones. Peel road-10.30 a 6, B. A Jones, Solt road-10 a 6.0 Owens. Webster road—10 a 6, W Owen. New BriJhton-10 SO a 6, D C Bobsrti. West Kirby-11 a 6.30. J M Jones. Yates street -6 15, R P Jones, Biotic, Zouthport—10.30 a 6.30, 3t. Helens —10 30 a 6, Cwrdd. Gweddi. Laird street, Birkenhead —8, J iivans. Hilto-n St., Widnes.—10.30 a 8, Market street, Birleenhead-6, Siloh Witiston-10 30 a 6, Bverton brow (Saes.)—10-45 a 6-30, W Wynn Davies. hgremont (Baes.)-10.45 6.30, R G Joaes. YR ANNIBYNWYR, Tabtrmicl—10 30 H P Thomas, 6, 0 L Roberts. Grooe st-10 30 D Johns. 6 15 D Adams. Park road-10-30 D Adams,f 6,D Johns, Biwmaris. Kensington-10 30 Eli Evans 6, J 0 Williams, Trinity ra, Bootle-10-30, J •» Williams, 6, Eli Evans. Gt. Metsey st-10 30 0 L Roberts, 6, P Price. Clifton rd, B'head-10-30 P Price, 6, H P Thomas. Seacombe-10.30 a 6,-ks Roberts Marsh Lane-10.30 a 6. J H Rees. VitXotia st, B'head—10-30 a 6 15, D D Richards, Nantglyn, Y BEDYDDWYR. Bverton Village—10-30 a 6, D Powell Windsor at -10-3) a 6, W SamueL Capel Seion Bousfield st—10-30 P Williams, 6. P Jones. Bdge Lane-2.30 a 6, J Jones Talysarn. Balliol Rd, Bootle—10-30 P JoLes, 6, P Williams. Knowslev Road, Bootle—10.30 a 6, L W Lewis. Woodlands, B'head-10.30 a 6 15, J Davies. Y WESLEYAID Shaw st-10-SO, a'6, E Humphreys. Boundary st-10-30, W Jones, 6,'R L Jones. Ttinity Rd, Bootle-10.30 UL Davies, 6, W Jones. Edge Hill, PlimsoU st-10, 30, R L Jones. 6, 0 L Davies. Unowsley Road-2.30, EHumphreys, 6, Cwrdd Gweddi. Mynydd Seion-10-30, A Owen, 6, J Smith. Olaughton rd, ghead-1(1-30, J Smith, 6, A Owen, Prioe st, Birkenhead-2.30. a 6, M Watkins. Vidnes-10.30 a 6, T G Roberts. Vaiston—2.33, a 6,J E Wynne. Enrlstoxen—10.30 a 5.30, 0 C Evans. lormon-10.30, a 6. CYM. golborno,-2, a 5 30 H Tudor- leacombe-2, J Smith, 6, E Hughes. Rock Ferry-2 30 A Owen 6. P Lloyd. YR EGLWYS SEFYDLEDIG. gant Dewi-10-30 a 6.30, J Davies. 3ant Asaph-10-45 a 6.30, E Williams. Sant Nathaniel -10, 30, Ysgol, 6.30, R H Davies it Winifred, ffhead—10-45 a 6-30, R fidwards, MA.CTCEINION- Y MRTHODISTIAID CALFINAIDD. Moss Side-10, W Glynne, 6, Dr James. Pendleton—10-30 E Humphreys 6-30 W Glynce. Heywood Street—10 Dr James, 6, E J Jones, Higher Ardwick-10, E J Jones, 6,E Humphreys.

Newyddion Cymreig. Dydd Mercher cymerodd priodas wych le yn Llangollen, rhwng Mis Annie E. Edwards, Trefor Hall. a Mr E P Rooper. Merch ydyw y briodas- ferch i'r diweddar Mr J C Edwards. Trefor Hall. Ritaboii, a'r priodfab yn frawd i Argiwyddes Palmer. Cefu Park, Gwrecsam. a goruchwyliwr i Syr Roger Palmer. Cvnaliwyd cyfarfodydd blynyddol Annibynwyr Mon. dydd Iau, dan lywyddiaeth y Parch D. Johns, Biwmaris. Yr oedd y Parch 0 L Roberts, a Mr Josiah Thomas, Lerpwl, yno ar ran y Forward Movpin"nt. yn dadleu achos y drysorfa o ugain mil i ddatlilu yr ugeinfed ganrif. Dewiswyd Mr O Dew, Amlwch, yn llywydd am y flwyddyn ddyfodol. Parch J S Evans. Cemaes, yn ysgrifenydd, a Mr W Roberts, Yalley, yn drysorydd. Nos Fercher tra yr oedd bachgen yn chwareu mewn tywod o'r enw Bithell's Sundhole, Rhosnesner, ger Gwreesalll. gwelodd law dyn yn estyn allan o dwr o dywod. Gwaeddodd am gynorthwy, ac erbyn chwilio cafwyd hyd i gorph dyn o dan y tywod wedi marvv. Yn ei logell cafwyd llyfr Ariandj Great Howard Street, Post Office, Lerpwl, a'r enw Alfred E Woods, arno. Tebygid iddo fyned yno i orphwys, syrthio i gysgu, ac i gwymp Sydpl o dywod ei fygu. Yn y trengoliad dygwyd rheithfarn o farwolaeth ddamweiniol.

MAES LLAFUR UNDEB YSGOLION Y M G. Esboniad ar Epistol Iago (Parch J. Puleston Jones, B.A.), i s. 6ch. am I s. 3c. Eto gan y Parch W. J. Williams, Hirwaun is. am I OC. 2 Samuel (Parch E. James Jones, M.A.), is. 3c. am is. Llyfrau Hymnau a Thonau y M C.—Rhodd- ir 2c. yn y is. o discount ar yr uchod oddieithr y rhai rhataf. Pob math o Lyfrau a Chaneuon Cymraeg mewn stoc. Amryw am brisiau gostyng- ol, i'w cael gan HUGH EVANS. 444, Stanley Road, KCH.KOA.LH5 OYHOEDDEDIG YN. SWYDDFA'R CYMRO. Yn awr yn barod. 384 tudal. Grown 8vo. Pris 38 6ch. COFIANT A PHREGETHAU Parch DAVID DOTS, Bermo, TAN OLYGIAETH PARCH WILLIAM JONES (David Street. LERPWL.

Wei, yn wir, tywyll ydw i yn ei gwel'd hi; hwyrach fod fy llygaid yn waeth dydw i ddim yn gwel'd, ond rhyw niwl, beth bvnag." Hwyrach y byddwch yn well ar ol codi," meddai hithau, ond yn gobeithio fel arall. Pan gododd yr hen wr, nid oedd yn gwel'd dim gwell, ond yn cwyno gryn dipyn, ac yn ymddangos yn bur ddigalon. Aeth i'vv wely yn gynar y pryd- Dawn, ac ni chododd mwy y noson hono. Tra yr oedd yr hen wr ar y gwely, anfonodd y wraig i geisio Mary Jones. Rhoes y gown newydd iddi, a'r defnydd clos, a'r cynllun oedd wedi ei ddy- feisio i fod yn esgus dros ei wisgo. Ni bu Mary Jones yno yn hir, rhag ofn i'r hen wr godi. Wrth iddi fyned ymaith dywedodd y wraig wrthi am ddyfod yno dranoeth, a dyfod a'r teiliwr hefyd nad oedd dim perygl, fod yr hen wr bron yn gwbl ddall, ac erbyn tranoeth y byddai cyn ddalled a'r post. Bore dranoeth a ddaeth; a thua dau o'r gloch y prydnawn, daeth y teiliwr yno, ond ni ddaeth Mary. Hyny oedd y goreu gan y wraig ieuanc, a hyny oedd oreu gan Mary Jones hefyd ouide buasai'n dyfod. Yr oedd yr hen wr ar y pryd hyd y fan hono, ond 'doedd o yn gwel'd dim. "Ydach chi yn gwel'd dim, mistar bach," meddai wrtho. Oes rhywbeth i wel'd yn y'ch llygaid chi; dewch wel'd. Yn eno diar, ma'ch llygaid yn edrych mor loyw ag erioed. Peth rhyfedd iawn a dydech yn gwel'd dim heddyw ? Nac ydw, nac ydw. Beth ydi hyn, tybed ? Dyn, mewn llai nag wyth awr a deugain yn myn'd i fethu gwel'd dim! Yr oedd y teiliwr yn y parlwr ar y pryd yn clywed yr holl ymddyddan, a'r ddau yn wincio ar eu gilydd. Yr oedd y merched wedi myn'd gyda'r dynion i chwalu gwair y waun,a neb gartref ond y nhw eu dau. Tua thri o'r gloch, dechreuwyd hwylio te go gynar, a thipyn o de go dda i edrych a fendia fo dipyn ar galon yr hen wr, fel y dywedai'r wraig. Dyna'r te ar y bwrdd, yr hen wr yn y gadair fawr, y wraig yr ochr arall, a'r teiliwr wrth ei hochr, yn yfed. Palfalai yr hen wr gryn lawer, ac yn bur an- hylaw yr oedd un ai'n colli y te neu y frechdan o hyd, er fod y wraig yn ei helpu ei goreu ac yn cwyno llawer iddo. Ar ol te, teimlai yr hen wr ryw duedd i fyn'd allan i edrych a fyddai ddim gwell. "Ie wir, ewch am dipyn," meddai hithan," mi ddo ina allan ar ych ol wedi i mi hwylio bwyd i'r bobol. Aeth yr hen wr i lawr rhyngddo a'r ysgubor; tynodd y troedffyst oddiar y wialen, a daeth a'r wialen-ffyst yn ei law a'r dyrnwr i'w ganlyn. Yr oedd y wraig a'r teiliwr wedi symud i ystafell arall erbyn hyn, ond gallodd yr hen wr, er dalled oedd, ddod o hyd iddynt. Haws dychymygu y canlyniad na'i ddesgrifio. Cyn hir, modd bynag, cafodd y teiliwr fyned ymaith wrth grefu ei hum am fyned, a'r wraig fyned ymaith wrth grefu am beidio. r