Y Cymro

R. J. Derfel. YN y Golofn Farddonol heddyw gwelir cAn dlos o waith yr beu fardd addysgiadol dan y pennawd "Mae ffjrdd i ben y mynydd." Vcbydig ddyddiau yn ol, yn nghanol bwndel o bamph- ledau, bum mor ffodus a cbael gafael ar lyfryn .64 tudal, o waith yr un bardd, o'r enw Y Bardd Cristionogol sef dwy bryddest, y naili ar Ddygiad Cristionogaetb i Brydain, a'r ilall yn fuddugoi ar Paul o flaen Agrippa. Gyda Rbag- draeth gan Rjbert Jones, (R. J. Derfel), Man- chester. Aberystwyth Cyhoeddwyd g-tn E. ^Villiams a'i mab. MDCCCLIY." Ychydig o feirdd y byd sydd wedi cael byw i ganu am dros 45 o flynyddau, canys with odreu y Rhagdraith ceir y geiriau, "Manchester, Ebrill 1854," a thrwy yr holl gyfnod maith wedi canu mor dda ac mor wastad.

llanbedrog. YR oedd pob man yn nodedig o hardd ar y laf o Fehefin, ac felly Llanbedrog. Uao faesdrefi Pwllheli ydyw Llanbedrog, yn gorwedd bedair milldir i'r gorllewin o'r dref henafol hono, a cherbydau yn rhedeg ar dramffordd o'r naill fan i'r llall bob rhyw hauer awr. Y mae cangben o'r mor, a Cnantref y Gwaelol tan ran ohono, ar yr ocbr cbwith i ni, a Oaasteli Harlech a Dyffryn Arduawy i'w canfod tudraw lddo. Mor glir ydyw'r awyr, mor dawel y weilgi- Llyfn iawn ydyw heddyw, heb Arw don ar hyd ei wyneb. -mor las y meusydd, tnor beraidd eu hanadl, mor swynol can yr adar yn y twyni o bob tu i'r dramwyfa. Mae hyd yn nod y csffyl sydd o'n blaen a llonder yn ei lygad heddyw, yn lledu ei ifroeaau i dderbyn yr awyr iach, ac yn pincio ei giustiau i wrando peroriaeth natur. Mewn llai na haner awr (taith rby fer o lawer) dyma hi ar ben, a ninau wedi ein symud megys gan lathen swynwr o'r dref fechan brysur, gul a charegog ei heolydd, i un o lanerchau hyfryt af natur. Nis gallwn fyned ar ein hunion yn mhellach heb fyn'd trwy fol mynydd praff uchel sydd yn gwthio ei drwyn anferth i'r mor gyf- erbyn ag Ynysoedd Tudwal, ac yn gwneud bau cysgodol i longau ar ddrycin. Mewn llanerch goediog yn nghysgod y mynydd hwn, a'i wyneb tua haul canol dydd, y saif Llan Bedrog, eg- Iwys gymharol newydd wedi ei hadeiladu ar sylfeini arall neu eraill fu yno o'i blaen er y seitbfed ganrif, pan sefydlwyd y gyntaf, medd- ir, gan Bedrog Sant, milb Clement Dywysog o Gernyw.

Glyn y Weddw. YN y gesail glyd gerllaw Eglwys y Plwyf, cod- wyd y palas harddwych hwn tua 30ain mlynedd yn ol, ar draul o 25,000p, gan y Bendefiges Jones-Parry o Fadryn, a mam y Rhyddfrydwr pybyr a fu unwaith yn cynrychioli sir Gaernar- fon yn y Senedd gyda'r bwriad, medd tra. ddodiad, o ddyfod yma i fyw, pe bnasai ei mab yn priodi, ac yn dod a gwraig i Fadryn. Ond ni idigwyddodd byny a dywedir na hunodd y weddw ragddarbodus gymaint a noson tan gronglwyd y palas teg, a gostiodd iddi gymaint o arian. Pwy bynag oedd y cynllunydd, y mae'r adeiladwaith a lleoliad y palas yn dangos chwaeth teilwng o Paxton. Ac y mae'r lawnt o flaen y palas yn deilwng o bare brenhinol— gwelyau o flodea, prenau brigog, a 0hoedwig hardd wedi ei phlauu ar lechwedd y mynydd gerllaw trvy yr hon y ceir llwybran dymunol yn arwain i ben yr allt, lie y gwelir golygfeydd anngbymharol, digon eang i gynwys y Wyddfa ar y naill oebr ac Aberystwyth ar y Hall.

Oyn doeth a Chymwynaswr. Bu ein cyd-drefwr Mr Wm. Rathbone yn byw yn Glyn y Weddw am rai blynyddau, pan gyn- rychiolai sir Gaernarfon, ac wedi hyny. Rai blynyddau yn ol, prynwyd ef gan Mr Solomon Andrews, i'r hwn y mae Pwllheli a'r ardal tan gymaint dyled am eu dadblygu a'u harddu. Y mae Mr Andrews wedi troi y palas yn Oriel ysplenydd o Arluniau, gwerth myned ganoedd o tilldiroedd i'w gweled, yn cynwys gwaith David Cox, Herkomer, Philip, A. Meadows, Constable, Landseer, Gainsborough, Turner, ac eraill, yn rhifo o gwbl tua 500, wedi eu lleoli yn chwaethus au yn gorchuddio muriau deg o ys- tafelloedd eang, heblaw y neuadd fawr sydd yn y porth. Dyma yn ddiau y casgliad goreu o Arluniau yn Nghymru, a'rcwbl a ofynir am eu gweled, yn nghyda'r daith yno ac yn ol o Bwll. heli, ydyw swllt! Ni ddylid gwaraflfn i Mr Andrews yr enw o Solomon. Mae'r cyfoeth a gynulla mor ddoeth yn Llundain a Chaerdydd yn cael ei dreulio yr un mor ddoeth yn Mhwll- beli a Llanbedrog. Croesaw i ragor o'i fath i harddu Cymru hardd. Yr oeddwn wedi Uawn fwriadu myned i'r pentref i weled lIe genedigol fy nghymydog tawelfwyn Pedrog ac i weled hefyd balasdy Mr Gwenogfryn Evans, yr hwn sydd wedi ei I godi ar fryn nas gellir ei orchuddio; ond ni chaed hamdden y tro hwn.

Afbnyddu'r Marw. I Nos Lun, fe gafodd Arglwydd Kitchener ei ddeng mil ar hugain o bunau g-in Dy y Oyffredin, am ei wrbydri yn y Soudan, ond fe gafodd hefyd esgyrn y Mahdi ar draws ei dd Aned t. Y r oedd yn haeddu y naill a'r Hall, yn enwedig yr olaf. r, Un o epil Toriaeth reibus a gwag-ogoneddus yr oes hon ydyw dewrddyn y Soudan," fel y gelwir ef gan ei edmygwyr. CyfUwnodd n waith fel milwr yn burion felly y cyfliwnodd eraill tano i lawr i'r milwr cyffredin. Gof da llywodraeth y wlad Gristionos*ol hon yn rhagor- ol am ei swyddogion tnilwrol, a gedy y milwyr cyffredin ar ychydig geiniogau yn y dydd, i ym- daro goreu gallont ar elusen, ac i ddiweddu en hoes fynychaf yn y tlotty. Traddododd Mr John vI or ley un o'i areitbian godidocdof ya erbyn caniatan y rhodd fawr, ar gyfrif ymddygiad y Caiiywydd tuag at weddill- ion y gau-brophwyd, y rhai a glad iwyd flynydd- au lawer yn ol. Yr oedd difrï) esgyrn y marw yn ddigon ffasniwnol gyntyn mhlith eazie -1 loodd anwar y ddaear ond meddylier am Ben-ciwdod Prydain Fawr yn codi gweddillion gelyn dewr, os ofergoelus, o'r bedd, yn cuddio'r penglog. ac yn llucbio'r rhanau eraill i'r Afon Nllus. Ma? yn echrys i feddwl am dano a hyny, meddir, er mwyn difodi'r goel oedd yn y wlad hono y byddai iddo adgyfodi. Eto nichafodd Mr Mnr. ley ond 51 yn y Senedd nos Lan i'w bleidio, tra yr oedd 393 yn ei erbyn. Nis gall Prydain Fawr barhau yn bir yn fawr fel hyn.

Gyffredinol Dirwywyd Albert Price i ddwy bunt am bysgota yn y Ddyfrdwy. Ei bechod ydoedd defuyddio darn o samon yn lie ge-nwair ar ei fach. Y mae cor eglwysig yn Nghaerdydd wedi myned ar streic oherwydd fod y ficer a'r organydd yn cweryla yn nghylch y pwnc pwysig pwy ohonynt oedd :') hawl i erchi ac i dalu am y gerddoriaeth. Aeth y Parchn J. Towyn Jones. Cwmaman, a W. James, Abertawe, am dro i Ffrainc er budd eu hiechvd. Ar ol mordaitb arw iawn. cyrhaeddasant Bordeaux yn ddyogel. Cyhuddwyd gwr a gwraig gerbron ynadon Caer- narfon o gamdrin, esgeuiuso a gadael eu plant. An- fonwyd y tad i'r carchat am dri mis, ond rhyddha- wyd y fam ar yr amod ei bod i vinddatilgos pan elv, ir ami. Cyhuddwyd Thomas Pritchard, postfeistr, Llau" ddona, o flaen ynadon Porthaethwy. o ymosod ar IMargaret Ann Hughes, gwraig briod, Tyddyn Ben. Llauddona. Anfonwyd ef i sefyll ei brawf yn y frawdlys nesaf. Y mae y gwneuthurwyr alcan Cymreig wedi sef- ydlu cymdeithas newydd er ymuno a'r gweithwyr i hj-rwyddo buddianau y naill a'r Hall trwy drefnu y cyflog a phenderfynu pob annghydfod trwy gyflafar- eddiad. Dydd Mawrth. yr oedd dyn o'r enw Thomas Jones yn cael ei godi i fynu o'r pwll yn nglofa Bwcle, a dyn arall yn cael ei ollwng i lawr. Ar y ffordd ataliwyd y cawell er mwyn i'r uyn elai i lawr fyned allan ar un o'r haenau uchaf; a chan dybio ei fod wedi cyrhaedd y man a ddymunai, camodd Thomas Jones allan a syrthiodd'i lawr y pwll. 1 Yn ei anerchiad ar The Memory of the Kymric Dead." rhoddodd y diweddar Mr T. E. Ellis le blaenllaw i liobert Owen, y Cymdeithasydd, yn mhlith y rhai y barnai ef y dylai Cymru godi cofeb- au cyhoeddus iddynt. Fel y gwyddis, mae mudiad yn awr ar droed i sefydlu llyfrfa gyhoeddus goffad- wriaethol i'r Cymdeithasydd enwog yn ei dref ened- igol. Coledda Mr. H. M. Stanley, syniadau uchel am Major Marchand. Dywed ei fod yn cydymdeimlo a'r parch a'r edmygedcPa delir iddo yn Ffrainc, am fod ei daith i Abyssinia, trwy ddyffryn Sobat, yn wrhydri ynddi ei hun, ac y dilynir hi gan ganlyniad- au pwysig. Credai ef, yn nesaf at Speke a Living- stone, mai Marchand ydyw anturiaethwr penaf Affrica. liboed teitlau ac urddau i arm-yw wyr enwog ra achlysur pen blwydd y Frenhines. Yn mhlith eraill' gwnaed Mr Lawrence Pugh Jenkins, Prif Farnwr Uchel Lys Bombay, yn farchog. Brodor o Langad- og, sir Gaerfyrddin yw efe. Gwnaed Mr T Morel, maer Caerdydd, hefyd yn farchog. Gwnaed Mr II M Stanley, A.S., yn G.C.B. (Grand Commander of the Bath), a Mr W H Preece, C.B., prif drydanydd a pheirianydd y Llythyrdy hyd yn ddiweddar, yn K.C.B. (Knight Commander of the Bath). Gwnaed Mr J H Preece, y Consul Prydei-nig yn Ispahan, a brawd i Mr W H Preece, hefyd yn C.M.G. (Urdd St. 3Iichael a St. George). Dirwywyd Edwin J. Cheers, ffermwr, Rechery, Burton, i 20s, a'r costau, am weitbio ceffyl pan mewn ystad annghymwys. Dyma'r ail dro iddo I gael ei gospi am greulondeb tuag at geffyl. Dirwywyd Amelia Davies, Pentre Broughton, i swllt a'r costau, yn gwneud deunaw swllt, gan ynadon Gwrecsam, ddydd Llun am ladratta par o esgidiau o fasnachdy Mr. G. Oliver, Hope Street. Torodd tan allan fore Sul diweddaf yn mas- nachdy Mr. E. Tomley, Bridge St., Gwrecsam, gan wneyd cryn ddifrod. Ytnwthiodd y mwg i'r ty oedd yn nglyn a'r siop, a deffrodd Mr. Tomley rhwng 3 a 4 o'r gloch bron a mygu. I Galwodd am y tan-ddiffoddwyr, ac erbya iddynt hwy gyrhaedd, cawsant y counter, y silffoedd a'r I nwyddauj yn brysur cael eu difa gan y fflamau. Dydd Lun, cynaliwyd Cymanfa Ganu y Bedyddwyr yn Cefnmawr dan arweiniad Mr Emlyn Davies, A.R.A.M., y baritone poblog- aidd. Ymgynullodd cantorion o eglwysi Llan- gollen, Garth, Froncysyllte, Acrfair, Tabernacl a Seion Cefnmawr, a Chefn Bychan. Cawsant gymanfa hynod lewyrchus, a chyflawnodd Mr Davies ei waith yn rhagorol. Y cyfeilwyr oeddynt Miss Mary Evans, Acrfair, a Mr E H Jones, Llangollen. I Gerbron ynadon Garston, ddydd Mawrth, cy- huddwyd John Williams, morwr o Gaergybi, o ladrata amryw nwyddau o Sefydliad y Morwyr. Daliwyd ef gan gudd-swyddog yn Birkenhead, Tystiwyd iddo niweidio ei ben tra ar ei for- daith ddiweddaf, ac nad oedd yn atebol am a wnai. Gohiriwyd yr acbos.

Cohebiaethau EIN SEFYDLIADAU CENEDLAETHOL. Syr.—Un o anffodion mawr Cymru ar hyd yr oesau ydyw syrthio i ddwylaw dynion amddifad o'r cymhwysderau angenrbeidiol i gario ei sefydiiadau yn ml-ien yn unol a. chwaeth ac yspryd y genedl. Nid gweithredu ya fwriadol yn groes i'w dymuniad, ond heb erije j ddeall yspryd, dyheadau, ac anianawd y Cymry. Dyna fel y bu hi ya yr oesau a fj, yn grefyddol a gwladol, a dyna fel y gwelir hi befyd yn niwedd y bedwaredd ganrif ar bymtheg. Gallwn ym- ftVostio heddyw yn ein cynghorau sirol, ein byrddau ysgolion, ein hysgolion canolradd, ac ya y Brifysgol, a iawn y gwnawn hyny. Ond er ymfalchio yn y pithaa hyn, nid ydym heb ofni iddyat droi ailan yn felldith, ac nid yu fendith yn foddion i ladd ac nid i fywhau ein cenedlaetholdeb. Cacfyddwn ddynion wrth y llyw-dynion da lawer ohonynt,-nad ydynt eiioed wedi ein dealt na cheisio gwneud hyny, ac nad oes ganddynt y cydymdeioilad lleiaf a/n balchdercenedlaetbot. Y niieperygi, m^ddwn, i Gymru ga.l ei harwain gnu y dyuiuu ilia i w dinystr ei hun, ac i gael et liyncu i fynu gan y cenedloedd agosaf atom. Yr un fatb ydyw hi gyda'r Eisteddfod—7 sef- ydliad cenedlaethol hynaf a fe Idwo, ac mewn amryw ystyron, y mwyaf cenediaethol ohonynt Rheoiir hi gan bwyllgor newydd bob blwyddyti, a gwalwa arwyd lio;i amtwg a chynyddol ya y blynyddau diweddaf yma, nad yw nifer mawr o r pwyllgorau lleol hyn erioed wedi deall amcan a nod yr hen sefydliad, nac yn deall anianawd y Cymro. Dyna bwyllgor Caerdydd wedi ceisio gweithredu yn groes i ddymunud ae argyhoedd iad cenedl gyfan yn eu bwriad i werthu diodydd meddwol, ond bu teimlad y wlad yn rby gryf iddynt, a bu raid rhoddi ffordd i his cenedl wedi ei chynbyrfu. Gorncbwyliwr Ardalydd But a'i gyffalyb oedd yn ceiso arwain yr Eis- teddfod i'r corsydd siglenog ag y buasai eu llaid yn ddolur llygaid i'r genedl. Dylasii y pwyllgor adnabod Cymru yn ddigon da i wybod na fynai hi mo'i gwarthruddo fel hyn, ac nad ymostyngai cenedl grefyddol, sobr, i ganiatau i Bacchus drigo ar bwys pabell y cyfarfod yn yr wyl fawr genedlaethol. Credwo, tnodd bynag, fod y wers wedi ei dysgu ae na feiddia un pwyllgor lleol rhagllaw ddadleu y cweatiwn. Nid dyna'r unig gwestiynau, modd bynag, sy'n magiu pwyllgor- ac yn llesteirio gwaith a dylanwad yr Eisteddfod. Ceisia rhai ddiwygio'r hen wyl, trwy dynu i lawr yn lie adeiladu newid defodau a difa hen arferion sydd wedi ymglymu yn serchiadau y genedl. A'r rhai mwyaf anwybodus o'n hanes a'n hanianawd sydd barotaf bob amser gyda'u hy- awdledd yn clochdar a brygawthian am yr hyn na wyddant ddim yn eu cylcb. Ond ofer y ceisiant wtbio'r cwch yn erbyn y Hi. Nid yw Cymru wedi diflasu ar swyn y cyngbaneddion, na cholli ei serchtuagatymesurau caethion, ac y mae y sawl a geisiant fyned rhwng cenedl a gwrthrych- au ei serch yn sicr yn myned yn erbyn y graen, ac yn gweithio yn erbyn llwyddiant yr Eistedd- fod. Y rheswm am y cyfan ydyw, fod dynion ar y pwyllgorau nad ydynt yn deall y Cymry, nac yn cynrychioli y genedl; ac os ydym am gadw ein sefydliadau yn fyw, yn weithgar, ac yn genedl- aethol, rhaid cael pwyllgorau a byrddau a fydd ant yn cynrychioli gwabanol agweddau y genedl, yn deall ei hanianawd, ac mewn cydymdeimlad llwyraf &'n dyheadau dyfnaf. A'r unig lwybr, yn ein golwg ni, i gyrhaedd hyn, ydyw trwy sefydlu pwyllgor canolng sefydlog i ofalu am holl weithrediadau yr Eisteddfod. Os ceir hyn, fe welir llwyddiant mawr yn y dyfodol ar yr hen sefydliad rhagorol ac onide, of.iwn nad yw dydd ei dranc yn mhell, ac fod ei haul ar fachlud. Maelor -0-

Sefyll Allan yn Chwarel Talysarn. MAE y labrwyr a weithient yn Twll Mawr, Talysarn, yn sefyll heb waithio ar hyd yr wyth. nos, yn herwydd rhyw anngbydwelediad yn nghylch eu cyflogau. Dydd Lui darfu i'r perchenog eu talu allan, fel y mae yn anhawdd gwybod beth a fwriedir wneud yn y dyfodol. Mae hyn yn achosi coiled fawr i'r chwarolwyr sydd yn barod i weithio am nad yw y peirianau yn cael eu gweithio. Dywedir fod "mryw yn bwriadn y nadael o'r ardal i ymofyn gwaith mewn lleoedd eraill.

Dail Te (Hell a Newydd). I GoG-oneddus ydyw desgrifiad un bardd o ganiad y Gwcw y dyddiau hyn. Yn nghiniaw un o sasiynau sir Fon, a gynelid yn Nghaergybi, yr oedd pawb yn bwyta a'i het am ei ben, am nad oedd darpariaeth arall ar eu cyfer. Cod- odd un o flaenoriaid yr eglwys a dywedodd braidd yn geryddol mai anweddus iawn ydoedd gweled gweini- dogion Efengyl a swyddogion eglwysi? yn bwyta a'u hetiau am en penau a chan droi at Griffith Jones, Tregarth, dywedai, Doweh, Griffith Jones, vhowch esiampl dda i'ch brodyr crefyddol tynweh eich het." Mi wnaf yn union," ebe Griffith Jones, ond i ti ddangos rhyw beg arall i mi ei rhoi arno." Cyhuddwyd dyn du o ladrata cywion ieir. Gwadai yntau yn bendant. Galwyd dyn du arall yn y llys i roi caritor da i'r lleidr, a dyma ddywedodd, Taswn i'n gyw iar. ac yn gwel'd y nigar yma'n gwybeta o gwmpas, mi faswn yn clwydo ar frigyn ucha'r goed- en." Dyddiau golchi defaid ydyw rhai'n, ac ebe Ceiriog, Wrth^jlehi defaid, nid di les Fyddai scrw'o gj dda i groen sydd nes." Mae dynion, ebe Zabulon Dafydd, yn ddigon tebyg 1 datws pine eis Llanufydd, "Rhai da, rhai drwg, a rhai symol." Nimkod TŒfOS. (I barhau).

0 -:0: Y Sul diweddaf, dechreuodd y Parch Peris Williams, Llandudno, ar ei weinidogaeth yn Ngwrecsam, fel olynydd Dr. David Roberts. Nid yn fynych y daw i ran gweinidog ddilyn dau wr mor enwog a Gwalchmai a Dewi Ogwen. Dywedir fod yr Undodiaid, fel y Pabyddion yn gwneud llawer o waith cenhadol yn ddystaw yn Ne- heudir Cymru.

Helynt yn Nghynghor Trefol Rhuthyn. YN nghyfarfod misol y Cynghor Trefol nos Fawith, tan lyw^ddiaeth y maer, cymerodd cryn grythrwfl le yn nglyn â a,troddia(i y PwyUgor Gweithiol, o bertbynas i'r ymweliad brenhiuol. Yn mbiith pethau eraill, yr oedd- ynt yn cymera iwyo talu y swm o Ip 16s, treul- lau y cynrychiolwyr i Lerpwl, yn cynwys y maer, yr ysgrifenydd, a'r Cyngborwr Iheodt re R)uw. Cynygiodd Mr Rouw fod y mater yn ciel ei ddychwelyd yn 01 i'r pwyllgor i'w ail ystyried, ac mai anftodus ydoedd i byn gael ei gofnodi o gwbl ar y Uyfrau Dywedai Mr T. H. Roberts fod y swm yn ddigon rhesymol. Gofynai Mr John Roberts am fanylion o'r swm; gan eu bod yn ymwneud ag arian y cyhoedd, fod ganddynt hawl i ofyn am hyn. Ar ol i amryw ddadleu yn gyndyn, derbyniwyd yr ad- roddiad fel yr oedd. --0

Damwain yn Nghonwy. Prydnaws ddydd Mawrth, cyfarfu Mr Wilson, Stockport, yr hwn oedd yn treuho ychydig wyliau yn Llandudno, a, diiiiwairi duifrifol. d..uLü alu uro 1 weicd C nwy ni chnstell hai>ts- yddol, a pilan yu cerdded ar hyd uu o'r llwybr. au culion, methodd ei gam, a syrthiodd dros y dibyn i'r dyfnder o 100 troedfedd. Torodd un goes, cafodd niwed cis i'w bea, a gorchuddid I ei wyueb a chleisiau, Dygwyd ef i yspytty Llandudno, lie y gorwedd mewn cyflwr par ddrwg. 0:

Damwain i Alltwen. PRYDNAWN ddydd lau, tra yn dyehwelyd o'r Penrbyn mewn cerbyd, mewn ttofa sydyn yn y ffordd gerllaw Maentwrog, dyebrynodd y ceffyi a t .aflwyd Mr Wm Jones, Pdnygroes, Blaenau, yr hwn oedd yn gyru ar y pryd, a Gwilym Alltwen allan i'r brif ffjrdd. Newidiwyd Mr Jones yn lied dost, o id dnngodd y bardd gydag ychydig gleisiau a man doriadau. Ni thorodd, mae'n dda genvm ddweyd, yr uit as^wrn, ac y mae'n gwella'n dda. Yr oedd yn nghylcti ei fusnes fore dranoetri fel arfer, er yn ysig ac yn dwyn nodau'r codwm. Deallwn nad dyma'r tro cyntaf i'r ceffyl a brodfl y trychineb hwn wylltio a rhedeg; unwaith bu agos iddo derfynu oes y Dr Roberts (Isallt); a dylid ei ddybenu yntau oyu iado frifo rhagot o'n beirdd. 0:

Cais i ddymchwelyd tren, HAWDD y gallasai damwain erchyll gymeryd He fore Sul diwediaf ar y reilffordd yn ymyl gorsaf Cefnmawr. Ymddengys fod berfa a thrawsbren wedi eu gosod yn daclus ar draws y reiliau gyda'r bwiiad i ddymchwelyd y tren. Daeth tren nwyddau heibio, a drylliodd y ferfa yn ysgyrion tra y gwthiodd y trawsbren oddiar y reiliau. Yn Sodws ni wnaed unrhyw niwea, ond y mae'r heddgeidwaid ar waith yn ceisio cael byd i'r sawl a wnaeth y gwaith anfad. --0-

Ymneillduad AS. Cymreig. Bwetada Syr Powlett Millbank, vr A.S. (Iro. sir Faesyfed. ymneillduo oherwydd gwaeledd iecln d. -:0:-

Marchnadoedd. Caer-Meb 3 v Gwenith gnvyii, 4s 4o y 75 pwys: cach ew 4s Ie 14s 3c; cjircli newydd, 2s bj i 2s 9c y (>4 pwys; her, 3s Oc y 64 pwys haidd at fragu, Os Oc y 60 pwys; haidd at falu, hen, P.s y 64 pwys; ifa newvdd, 4s 6c i 4s 80 y 80 pwys t he 1. dVOo v 80 p\v?s, indrawn, newydd, 5 í;c; hen eto, 95 !L v 240 pwys. Caer. Meh 2 Prisiau Gwartheg blithion, Up i 22p; cyrlo, 12p i 19p hespion, 9p ) 13p; heffrod, Sp i 14p styrcs, 6p i Sp. Baagor, Meh 2. Ymenyn ffres, 10c i lie i Is y pwys; wyau, 18 i 19 am In; biff, 7c i 10c y pwys; mollt^ig, 8e i lie; cig oen, 9c i lie y pwvs cig Hoi, 82 i lie,; pore, i 8c moch tewion, illo i :io y pwys. Cywion, 4s 60 i :)3 Oc y cwpl ieir, 4s Oo i 4s Go v cin-pi cywion hwy- aid, 3s 0c i 3s 6c yr un. Amlwch, Meh 3 Yraenyn fires, 11e y pwys; wyau ffres, 20 am Is biff, 7c i 9c y pwys molltgig, 7c i 10c cie oen, 11c y pwys; cig lloi, 0c i Oc pore, 6c i So; cywion, 4 s 0c y cwpl: ieir, Is (k; yr iiii hwy- aid, 2:3 3c yr un. lilangrefni, Meh 1 Ymenyn ffres, 10c v pwys wyau, 20 am swllt; ieir, Is 9c i 2s 3c y cwpl; hwyaid, 2s 60 yr un; moch tewion, 3^ i 3ic y pwys; pyra, 14s i_18s yr un biff, 6c i So v pwys inolitgig, 7c i 9c: cig oen, lie; cig lloi, 7c i 8c pore, 6c i 8e. Salfortf. Meh .fi Pris;au Biff, 5}.; i 7c; raolltgig, Go i 83c; cig oen, 8;c i 91; cig lloi, 5c i He y pwys. Mach, 8s 6: i 9s 0c y scor. Birmingham, Meh 6. Biff, 6.lc i 7c y pwys; molltgig, 50 i Silc cig oen, Sic i 91c; cig lloi, Oc i Oc. Moch bacwn, 8s Oc i 8" 4c y scor perchyll, 9s Oc i 9s 60 hychod, 6s 0c y scor. Amwythig.—Meh 3 Prisiau Gwenibh am 11s 9c i 12s 3c fy 225 pwvs; haidd at fragu, 06 i Os 00 y 280 pwys eto at faJu, Os i Os y 280 pwys; ceirch, 12s 60 i Us 6c y 225 pwys; pys, 12s Oc i 12s (ic y 225 pwys ffa, 13s Oc i 14s 00 y 240 pwys. Lerpwl, Meh 6 Gwenith ^c i lc yn ddrutach na dydd Gwener. Dim Califfornaidd ar werth. Indrawn Cymysg America, hen, 3s 6te i 3s Gte; newydd, 3s De i 4 2 4 3s 6c Plate melyn, 3s 10c Odessa, 3s 11e i 4s pys yn ddrutach—5s 8c y canpwys. Ffa Saidi, 26s }• chwarter. "Llundain, Meh 2 Marchnad dawel, ond y prisiau yn gadarn. Gwenith cartref braidd yn uwch, a'r tramor yn dal ei brig. Blawd yn ddrutach 3c i 6c y sach. "Haidd at falu mewn galwad cymedrol. Ceirch ac indrawn yn gadarn, ac yn gwerthu'n rhwydd. Araf ydoedd pys a ffa.