Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

7 articles on this Page

1.Yr Arlunydd o Rwsia.

News
Cite
Share

1. Yr Arlunydd o Rwsia. COALLESID tybio, wrth wrando ar ambell Un nad allai dim da ddod o Rwsia, mwy nag o Nazareth ■erynt. Gwlad felltigedig' ydyw. Eto magodd Rwsia lewion, fel pob gwlad arall—glewion moes a Hen fel Tolstoi a Turgeoieff glewion can, fel Glin- ka Tcbaikowski, a Rubenstein glewion celf, fel Rupin a Yerestehagin. Yr olaf yw testyn fy llitb. Gwyddwn, er's tro byd, am deithiau Verestchagin yn mbellafoedd y dwyrain, a gwelswn adluniau mewn 4 da a gwyn' o'i weithiau a phan glywais fod ei ddarluniau lliwiedig o Ymgyrch Napoleon i Rwsia' i'w gweled yn Lerpwl, cymeraia wib yno i hyny. Wedi croesi'r Merswy, tirewais ar S. J., hen g.yfaill o Faelor, ac aethom i'n dau big yn mhig i mewn i Neuadd yr Arluniau. Talu s -vllt yr un ar haner y grisiau, a pbrynu rhaglen gan y drysor Ellmynig, a dyna ni i mewn trwy ddor wydr i'r arlunfa—i ddal ein hanadl am enyd ga.n ysblander y lliwiau o'n cwm- pas. Aros am funyd,' ebe'r hen gyfaill penwyn. b'-on cyn symud cam o'i unfan, 'dyw?d i mi p'run ai ,edrych ar lunia yr ydel ni neu ar y pethe'u hunen ?" Anodd gwybod pa le i ddeehreu manwi sylwi. Wedi petras-i peth, aetno'a ar ein cyfer i syllu ar dri darlun mewn ystafe'l ar benau eu hunain. Parth- luniau oeddynt, dau o'r heulwen yn lliwio banau uchaf y Caucasus vn felyna gists, yn borphor ac ys- garlad, tra gorweddai 1 emr gwyll a III wi y nos ar y dyffrynoedd islaw. Uno gopäm yr Himalaya dan eira tra,Nvyddol oedd y I)all. Llun derliw ydoedd, gwyn a'gwelwlas, yr eira a chysgodion arno; eto gwelem glogwyni a rhychau a lluwchfeydd yn amlwg, a gwyddem raai creigutu a mynyddoedd dan eira aafai o'n blaen, ac nid eu llun wedi ei wyngalchu. Ymgollais beth yn yr olygfa, a phan drois tua'm cyf- aill paladr braff. gwelwn goler ei gob u^haf wedi ei chodi, a-, eiliw yr oeria^ ar ei wedd. Wysn ti beth.' medd'ai, rydwi'n teimlo mi« yr awel ar fy wyneb -wrth edrych ar y llun yma.' Ymgyrch Napoleon a i )u enfawr o bedwar can mil i Fds'JO ydyw testyn prif ddarluniau dwy o'r ystafell- oedd. Gwelwn gadlywydd enwocaf yr oesau mewn llawer ohonynt. Yn mrwydr Borodino, eistedda'n ben isel, ddi-YI:i ar gadalr, a thwr o'i g-idfridogion gwych, eiddgar, o'i ot Mewn darlun araU y maeyn diane o olosg ofnadwy y Kremlin, a gwawl coch-felyn y fflamau'n llewyrchu ar ei wedd a'i wisg, y pentew- vnion eirias yn llo-^gi ar furiau'r tai, a'r gwreichion cl, yn gawod o dan o'i amgylch. Dacw ef yn awr mewn ystafell fach dywell, nen-isel. mewn pryder davyg yn a studio Hen ar y ford gron o'i fizien-ffoi neu beidio, dyna'r owesti wn. Ac wele ef ar encil, mewn mantell lae, werdd dywyll, yn araf ymlwybro drwy'r eira ar droed, o flaen y fydiin fawr fa gynt mor ddi droi yn ol. Ni faidd son am ei gludo yn y cerbyd-cau a wel- wn yn ei ddilyn. Diddymoid gauaf Rwsia y gwa- haniaeth rhwng cadfridog a, milwr, pawb weithian ar ei draed, a phawb am ei hoedl. ( dan luwchfeydd ymylon y ffordd, gorwer'd ceLnneddau myrdd o filwyr a meirch, dim ond troed neu law, pen nen ysgwydd, yn ymgndi i ddangos pa le y maent; a gwelwn fidog- au ac arfau a darnau o fa^nelau yn blith dra.phbtha.'r meirw fu gynt yn eu trin-pregetli ofnadwy ar erch- ylldra rhyfel. Er gwychf d gwr oedd Bom,' nid yn ei gwmni ef yr erya yr arlunydd hwyaf, ond gyda llu y milwyr, boed elyn, boed yfailL Gwelwa hwy yn awcbus am drem ar y gelyn, yna'n anafus werh'r ymdaro. Yma carlamal;t yn hoew ar eu meirch i'r frwydr, acw ym- dyrant yn iluddiedig o gwmpa", tan coed yn nghanol vr eira. Yn y f in hon erys torf o wladgarwyr Rwsia am y gelyn mewn noedwig o ffymdwydd. gydag eira yn y dyrysni dan draed, eira ar y cangau uwchben, ac eira ar eu gwisgoedd ac yn y fan draw, wele dri o'r arwyr hyn yn garcharorioa rhyfel yn ei wydd Ef,' fel y gelwid Napoleon; y i-taent ai fin eu saethu fel bradwyr am garu eu gwlad eu hunain. Ychydig o fri, llawer o wae, dyna yw rhyfel. Amrywia'r dar'uniau eraill o hen wr wyneb rhych i rian lân, fochgoch na wyr ddim am y byd o diisw o ddail dan eira cyntaf y tymhor i hen golofn bren agenog eglwys y plwy; ac o ysbleddach y Ftrancod mewn eglwys gadeiriol i dawelwch mosc yn y dwyr- ain ar awr weddi. Tybiais unwaith weled man gwan Yerestehagin. Darfun oedd o dorian a thro yn yr afon Vvina. I'm tyb i, pan yn ei ymyl, tebycach ú"dd i ffordd laid ar ol cawod o wlaw, ond o bell can- fyddais fy ngwall, canys yno gwelwn hoywder y Ili, ac yni didor milfiloedd o donau, a'r beulwen yn ,jd»wnsio ar eu rran frigau. Felly yn ami—gwelwn jnewn eraill feiau ein hunain. ROBERT BRYAN.

-:0:--Barddoniaeth

O Y MOR-GWISGOEDD Y MOR.

Cohebiaethau,

Offerynau Seryddol yn Nghymru.

--0:.--CRYFHEWCH Y CYFANSODDIAD.

Advertising