Y Cymro

I Yru'r Haf i Anerch Morganwg. Gan DAFYDD AP GWILYM F'ANEBCHION yn dirion dwg, Ugein-waith i Forganwg; Fy mendith, a llith y lies Dau-gan-waith i'r wlad gynes Dypigais a'm gwlad o'i hamgylch, Damred a cherdded ei chylch Gwlad dan gaead yn gywair, Lie nod gwych llawn yd a gwair Llynoedd pysg, gwinllanoedd per, A maendai, lie mae mwynder Arglwyddi yn rhoi gwleddoecld, Haelioni cun heulwin c'oedd. Ei gwelir fyth, deg lawr fau, Yn llwynaidd gan berllanau Llawn adar a gâr y gwtdd, A dail, a blodeu dolydd Coed osglog, caeau disglair, Wyth ryw yd, a thri o wair Perlawr parlas, mewn glas glog, Yn llanaidd a meillionog O'th gaf, yr Haf, i'th awr hardd, A'th geindwf, a'th egindardd Dy hinon yn dirion dwg, Aur-genad, i ForgaBwg, Tesog foreu, gwna.'r lle'n lion, Ag anerch y tai gwynion Rho dwf, rno gynhwf, gwanwya^ A chynull dy wull i dwyn Tywyna'n falch ar galch gaer, Yn luglawn, yn oleuglaer Dod yno'n y fro dy frisg, Yn wyrain bawr, yn irwisg Ysgwyd lwyth o ber ffrwytbydd, Yn rad gwrs, ar hyd ei gwydd Rho'th gnwd, fal ffrwd ar bob ffcith, A'r gweunydd, a'r tir gwenith Gwisg berllan, gwinllan a gardd, A'th lawnder a'th ffrwythlondardd Gwasgar hyd ei daear deg, Gu ncdau dy gain adeg. Ac yn nghyfnod dy flodau, A'r miail frig tewddail tau, Casglaf y rhos o'r closydd, Gwull dolau, a gemau gwfdd Hoyw feillion, ddillynion llawr, A glwysbert fflur y glasbawr, I'w rhoi'n gof aur eawog ior, Ufudd wyf, ar fedd Ifor --0--

Lleol. Fel y gwelir oddiwrth hysbysiad, bydd y Proff Edwin" Williams, xs-lywydd Coleg Trefecca, yn pregethu yn nghapel Catherine Street, y Sul nesaf. Yn y Christian Endeavour am yr wythnos ddi- weddaf, ceir darlun da o'r Parch Griffith Ellis, Bootle, fel Ilywydd cyntaf y symudiad yn mhlith Cymry Lerpwl; a bywgraphiad cryno gan Mr John Lewis. Yn nglyn a'r Gymdeithas Ddadleuol Ganolog Gymreig—chwiliwch am enw byracb, da chwi, frodyr --cynelir cyfarfod am 8 o'r gloch nos Fawrth, yn nghapel Chatham Street, i wrando ac ystyried ad- roddiad yr is-bwyllgor; a thaer wahoddir boll gared- igion yr Undeb newydd fod yn bresenol Yn Eglwys St Thomas, Toxteth, bu cryn gynhwrf fore Sul. Aeth nifer fawr o Orangemen yno i'r gwas- anaeth gan ddangos eu hannghymeradwyaeth o'i ddefodaoth a ddygir yn mlaen yn y He. Gwedi cryn lawer o helynt, pryd y diflanodd yr offeiriad y Parch Ernest Underbill, o'i golwg, galwyd am wasanaeth yr heddgeidwaid i glirio'r eglwys- Mr George Wise oedd arweinydd y cvnhwrf, a than ei lywyddiaeth ef cynaliwyd yn ol llaw gyfarfod ar yr heol i brotestio yn erbyn Pabyddion EgIwys Loegr, -:0: I Y mae Ficer Apostolaidd Cymru (yr Esgob Mostyn) wedi cysegru ystafell genadol i'w enwad yn Beaumaris. Croesawyd y Parch J. W. Humphreys, Llan- wrtyd, ddydd Mawrth, yn fugail eglwys y Bed" yddwyr, Rhoaddu. Aelodau Hwrdd Vagol nevrydd-etholedig Arthog ydynt :Mri Owen Jones. J. O. Jones, Cadwaladr Roberts, Yuysfaig Ellis Williams, Bwlchgwyn. Gofidus gan Gymru yn neillduol fydd ymneill- dit^d un o'i chyfeiilion penaf yn y gorphenol o fvwyd cyhooddus a gwleidyddol y wlad, sef Mr A, H. D. Acland, yr hwn a wnaeth gymaint er hyrwyddo addysg yn ein gwlad. Y mae Gymdeithas Gorphoredig Cerddorion Gogledd Cymru wedi pencdi Mr Llewelyn Jones, hyrwyddo addysg yn ein gwlad. Y mae Oymdeithas Gorphoredig Cerddorion Gogledd Cymru wedi pencdi Mr Llewelyn Jones, I organydd eglwys Llanfairfechan, yn llywydd, fel oiynydd i Mr Westlake Morgan. Ddydd Gwener, mewn gwres mawr, wrth gy. weirio gws.ir yn y Fron, Llandwrog,"tarawyd dyn oV eiw S. W. Jones gan afiechvd Eydyn, a bu farw.

Marchnadcedd ¡ Caer.-Gorph. 14 Marchnad ddifywyd. Yehydig o wartheg a defaid oedd ar werth, a gofynid prisiau uchel am danynt. Oblpgyd hyn, ychydig iawn a newidiodd ddwylaw. Yr oedd y prisiau yn debyg i eiddo'r farchnad ddi. weddaf. XierpwJ, Gorph 19. Gwenith yn sefydlog ar agoriad y farchnad,ond bycli- an oedd y galw. Califfornaidd, 7s Ie i 7s 2c y canpwys. Blawd, gwenith, ceirch, a blawd ceirch yn sefydlog eu prisiau, ond yn para yn ddystaw. Indrawn Cym- ysg America goren, 3s 2:fC i 3s 2jc Odessa a Galatz, 2 3s 10c i 3s 11c Cinquantina. 4s 7c i 4s 8c pys Can- ada, 5s Ie i 5s 2c y canpwys; ffa Saidi, .28s (50 i 28s 9c y chwarter. Birmingham, Gorph 19. Biff, 4Jc i 6?,c y pwvs molltgig, 5c i 7 £ e cig oen. 7ic i 8c eig Hoi, 5c i Tic. Y fasnach foch yn dawei iawn. Salfoid, Gorph. 19. Biff, 5c i 61e; molltgig, 5c i 7Jc; cig oen, 7c i 8c oig lloi, 5Ac i 7c y pwys. Bangor, Gorph Ii). Ymenyn ffres, He y pwys; ymenyn tramot-, 100 i Is; wyau, 14 am Is; biff, 6c i 10c y pwys molltgig. 7c i 10c; cig oen, 8c i 10c y pwvs cig lloi, 7c i 10c; pore, 7c i 10c. Dinbych, Gorph 187 Ieir, 3s Oc i 4s Oc y cwpl; hwyaid, 4s 00 i 5s 00 I ymenyn ffres, 110 i Is y pwys; eto, hallt, 9c i 9e y pwys wyau, 14 i 15 am Is. Llangefni, Gorph !4. Ymenyn ffres, 10c y pwys; wyau, 18 am swllt: biff, 6c i 8c y pwys molltgig, 7c i 9c y pwys: cig oen, 10c y pwys; cig lloi, 7c i 9c y pwys pore, 6c i 8c y pwya; ieir, 3s Oc i 4s 0c y cwpl; hwyaid, 38 8c i 5s Oc y cwpl; moch tewion, 3c y pwys perchyll, 15s i 19s yr un ceirch, 18s y chwarter. Pwllheli-Gorph 13. Ymenyn ffres, 10c i 11e y pwys; wyau ffres," 18 am swllt; biff, 5c i 10c y pwys molltgig, nc i 10c cig oen, 10c i llc eig lloi, 5c i 8c pore, 6e 1 8e; ieir, 3s Oc i 3s 4c y cwpl; hwyaid, 4s 6c i 5s 0c. Caernarfon, Gorph 16 Ymenyn, Is i Is 1c y pwys; wyau, 16 i 18 am swllt; biff, 6c i 8c y pwys molltgig, 8e i 10c; cig oen, 8c i 10c y pwys cig lloi, 6c i 7c; pore, 7c i 8c ieir, Os Oc y cwpl. Amlwch, Gorph 16 Ymenyn ffres, 11e y pwys; wyau. 18 am Is; biff, 8c i 9c y pwys molltgig, 9c cig lloi, 7c i 9c; cig oen, 9c i 10c; pore, 8c; ieir, 4s Oc y cwpl; hwyaid, 5s Oc y cwpl. 0- Beth fyddai oreu wneud a'r hoglanclau a hog- lodesi sy'n ehwyrnellu ar hyd heolvdd, ffyrdd, a llwvbrau Cymru yn anad unman ? Ddyliwn fod yr haid becchwiban wedi penfeddwi ar y tipyn a'r unig godiad hwn a gSnt yn y byd. Ciw codog an. nyoddefol yn mhlith ymwelwyr deurodol a Chym- ru ydvw clercyn o Sais colerog wedi byw'n fain am flwyddyn er mwyn arbed o'i bunt yr wythnoa cyf- log at gael bod yn wr bonheddig am dridiau. -u

Ysgol Sabbothol Fltzclarence Street. CYNEtiTR Cyfarfodydd Cystadleuol yn nglyn a'r Ysgol uchod ION AWR 24aitt a'r 25 am, 1898, Pryd y cystedlir mewn Traitbodau, Barddoniaeth, Cerddoriaeth, a Chelf. Manylion pellach i'w cael gan yr ysgrifenyddion. H HUMPHREYS, St Domingo Vale J T JONES, Breck Road Catherine St. English Presbyterian Church ANNIVERSARY SERVICES NEXT SUNDA Y. Preacher Rev. Professor EDWIN WILLIAMS, M.A, Vice-Principal Trefecca Theological College. at 10 30 a.m and 6 30 p.m.—Collections. L IVERPOOL AND NORTE WALES. SPECIAL DAILY RETURN SAILINGS Steamers "St Tudno." "St Elvies," and" Snowdon. LIVERPOOL TO LLANDU' NO, BEAUMARIS, BANGOR. MENAI BRIDGE, AND CARNARVON MONDAYS and SATURDAYS—9 4'1 a m., 11 15 am., & 2 30 p m, TUESDAYS—10 45 a m and 2 30 p.m. WEDKESDAYS, THURSDAYS, and FRiDAYs-10 45 a m. Passengers leaving Liverpool at 9 40 a.m., on Saturdays and Mondays can travel to Carnarvon and return same day, due back in Liverpool at 8 15 p m. tow fares. The 1115 a,m, steamer on Saturdays and Mondays (10 45 a.m rther days) is due back in Liverpo: 1 at 7 30 p.m. WEEK END I'RIPS—Saturdays2 30p.m.returningMondays from IVTenai Bridge at 6 30 a.m, Llandudno 8 a.m due in Liverpool at 10 15 a.m AFTERNOON EXCURSIONS—Passengers leaviug Liver- pool at 2 30 p ro, on Mondays, Tuesdays, and Saturdays, can return from Llandudno at 5 15 p.m., due in Liverpool at 730 p.m. Mondays extri sailings St Tudrio5 45p.m, ftom Llan- dudno due Liverpool 8 p.m. Afternoonfaes: First Sallon (Return), 4s 6c Second Saloon (Return's 23 6c For times of sailings (and particulars of Douglas Sea Trips) apply to any of the Cempany's Agents, or to THE LIVER- POOL & NORTH WALES STEAMSHIP CO., LTD.. T G BREW, Secretary, 20 WATER STREET, LIVER- POOL. Tel. 6366 Yn aicr yn barod. 384 tudal. Gromi 8vo. Pris 3s 6eh, COFIANT A PHREGETHAU Pircl) DAYID DSVIES, Bermo, TAN OLYGIAETH PARCH WILLIAM JONES (David Street LERPWL. ISAAC FOULKES, 8, Paradise Street, Liverpoo I YN EISIAU. Am Hysbyaiadaii o Yn Eisiau," &c., yn cynwya 18 o Eiriaa neu lai, codir 6c ac yn 011c am bob tri gair dros hymy, Blaen-dal yn unig.] I WALIA HOME AND REGISTRY, 2, I v J Hope Place, Liverpool. YN EISIAU.— MORWYNION parchus i leoedd da. Ymoiyner i'r I Arolyges, Miss K B DAVTfrs, 2, Hope Place, Liverpool. UN DER-HOUS EM AID Wanted with some experience in the care of good furniture and able to produce good personal character. All classes of reliable servants wanted daily.—Apply, Mrs ROBERTS, 10 Hatherley Street, Princes Avenue. MISS ANNIE ARTHUR (Contralto), Pupil of Miss Mary Owen (Mrs Ellis Jones-Griffith M.P.). Open to engagements for Oratorios, Ballad and other Concerts-Address Union House, Llan- erchymedd, Anglesey, N.W., and 143, Old Ford Road. Victoria Park, London. SITTING ROOM—BEDROOM.—Suitable for S one or two gentlemen who dine in town.-Terms moderate-—14 Tancred Road, Aufield, Telephone No. 2308. W. BOOTE & Co 120, Paddington. Jams, Marmalade, Bottled Fruit and Candied Peel Factory- 61, Mason St., and Brydges St. Pickle, Sauce, &c., Factory- 64, Mason Street. Mineral Water Company- Back Mason Street, Tea Blending Rooms- 122a Paddington. Coffee Roasting Warehouse- 122, Paddington. Teas, Is. 4d„ 7s. 8d. and 2s. per lb, Prynwch y Te Cymreig hen ffasiwn. I'w gaol yn unig yn y lleoedd canlynol Branch Establishments.* 124, Paddington, 285, Breck Road, 119, Brunswick Road, 116, Kensington, 121, Prescot Road, Fairfield, 69, Breckfleld Road, N. 407, Smith down Road, 82, Smithdown Road, 135, Upper Warwick Street, 66, Lodge Lane, 4, St. James' Place, 93, Byrom Street f LIVERPOOL.

GENEDIGAETHAU, PRIODASAU MARWOLAETHAU. Davies—Gorphenaf 17. yn 3 Central Park Avenue, Liscard, priod A Owen Davies, ar fab. Griffiths--Gorphonsf 13, priod Mr Robert Griffiths, Golden Fleece InD, Tremadog, ar fab. Thomas Gorphenaf 11, yn 119 Gwladys Street, Walton, priod Robert Thomas, ar fab. prtoOaaau. Edwards—Fculkes-Jonea— Gorph 13. yn Maengwyn, Mach- ynlleth, Ran y Parch W S Jones, M. A, John Edwards, 49 Dacre Hill, Bock Ferry, ag Elizabeth Ellen (Nellie), merch hynaf y diweddar Barch John Foulkes-Jones, B A., Mach- ynlleth. Hughes -Williams- q orph 16, yn nghapel M.C. Caerwys, gan y Parch W Benjamin, William Hughes, M R. C V.S., ail fab James Hughes, Lerpwl, a Harriett Frarcet (Bangy), trydedd ferch y diweddar Robert Williams, Plas Isa, Caer- wys. Gly-n-RC)berts-Roberts-Gorph. 11, yn nghapel Chatham Street, gan y Parch W. 0. Jonos, B.A Robert David Glyn Roberta F-M I.(, lIlab hynaf Heary Robert-, Waen Nantglyu, a Mary E. (Polly), unig ferch Griffith Roberts Lerpwl. Ar ddydd pricdas Pollie a Glyn, Y byd oedd sanctaidd dan hafddydd gwyn; Yn ngwres yr haul, a than fendith serch, Y cerddor ga'dd undeb a'i fwynaf ferch Boed glesni digwmwl, a haul a hedd, Fel dyld eich priodas, o'r allor i'r bedd. Jones-Richards-Gorphensf 19 yn nghapel Chatham Street, gan y Parch W 0 Jones, David Jone., Tanygaer, Dolgellau, a Katie Richards, Maenofferen, Blaenau Ffestiniog Abarwolaetbau Hughes-Gorph 13. yn 77 Chatsworth Street, Lerpwl, yn 46 oed, Mary, priod Moses Hughes. Hughes—Gorphenaf 10, yn 70 mlwydd oed, Mr John Hughes, Bryngarn, Henllan, Dinbych. Jonathan Gorphenaf 18, yn North Road, Caernarfon, Margaret, anwyl briod Mr Henry Jonathan, yn 77 mlwydd oed. Evans-Mehotin 19. ar fwrdd yr agerddlong Ardjoerio, yn Nghefnfor India, Capten John Evans, Hong Desdemona, anwyl briod Mary Evans, 20 Highfield Street, Lerpwl Jones-Gorph. 9, yn 47 oed, Capten Evan Jones, Tanybryn, Dinas, LIeYD Claddwyd ef ar y 14eg yn mynwent capel Dinas. Dair wythnos yn ol y cyrhaeddodd gartref, wedi gorfed troi yn ol ar ganol ei fordaith, a dod gartref i farw. Yr oedd yn wr bucheddol, yn briod ffyddlon, a thad car- edig. Roberts—Gorphennf 10, yn 89 mlwydd oed, Mrs Margaret Roberts, Crest View. Dinbych. Roberts-Gorphenaf 10, yn Trefnant Isa, Trefnant R 8 0 yn 84 oed, Mrs Margaret Roberts, Rowlands-Gorph 16, yn 27 Everton Valley, ar ddydd ei 71ain pen blwydd, Elizabeth, gweddw Capten Hugh Hughes Rowlands. I Williams—Gorphenaf 9, yn Bridgend, Dolgellau, Mr R C Williams, yn 21 mlwydd oed, gynt o Gaeiaarfon. J Williams—Gorphenaf 13, ar ol cryn gystudd, Jane, anwyl r briod Mr Richard Williams, Henllan Street, Dinbych, yn 65 mlwydd oed. Wynne-Gorph 16, yn 12, Grove Street, Bootle, yn 18 oed, Eliaabeth Phoebe, merch ieuengaf Jonn P. ac Ann Wynne.

'4_ PRETTY TEETH ARE ATTRACTIVE. W. JONES, Dentist, 29, HIGH ST., WAVERTREE. All Clients receive Mr. JONES'S personal attention, and the benefit of his 22 years experience as a Dentist. Painless Extractions under Nitrous Oxide Gas. HIGH CLASS ARTIFICI AL TEETH, natural Shape, Size and Colour, 3s, to 21s. each. Old Sets and Misfits re-made on New Setting at about half the original cost. Repairs to Artificial Teeth and Plates, any Makers', completed in a day if required. ConsulaiioBS Free. Telephone, No. 25 Waverfcree. Siiriedir Cymraeg neu Saesneg. Pamphlet gratia. Printt;ld nd Published by ISAAC FOULKFS at his Printing Establishment, 8, Paradise Street In the Parish of Liverpool, in the Cctosty J of Lancaster

(jf&rhaa v .uuui. of ion 0 Arfon yma ar ei ol rhcea y dadblygiad ch warelyddol fywýd cewydd yn yr holl le, a ohynvddodd y bOhlogetb vn dra chyflyre, Mewn 72 0 flynyddau o 1825 i 1897 codwyd ac anfonwyd, ar led o chwareli Ffe&tiaiog gynifer a 5,632,476 tuoell o lechi, yr hyn a oiygai 50 miliwn tuneil o gr&ig me i eu s,v niiii Gwnaed llawet o hyn tan denantiaeth y diweddar Arglwydd Palmerstcn, yr hwn a ffurfiodd gwmni i weithio Chwarel Isaf Cakeley. Yea, am beth amaer, gweithiodd yatau (y ssaradydd) y chwarel achat, gan uno'r cwbl yn on cwmni, a chodi peiriaaau newyddion a chyw- rain, yr hyn, yn lie lleihau oifer y gweithwyr, oedd wedi agos eu dyblu, Yr oedd cynydd cyffelyb wedl cymeryd lie mewn cyfeiriadau eraill, yn arbenig mewn addysg. 0 1780 i 1790 cyneljd ysgol yn hen eglwys y plwyf yn y L!an ac yn 1808, symudwyd i godi treth o 2o y bunt tuag at barhau'r ysgol yn y lie hwiiw, Yn 1820, adeilad- mTd yagol genedlaethol gan Mr Oakeley, ac un arall yn 1840 gan Mrs Oakley, Blaenau. Codwyd yr Ysgcl Frytanaidd gyntaf yn 1846, ac un arall yn y Llan tua'r un adeg, Yn 1866, trowyd hen felin geryg berthynol i gwmni Diphwys Casson, yn ysgoldy, a chodwyd vsgol arall yn Nhanygrss iau. Sefydiwyd y Bwrdd Ysgol yn 1871 ysgol awchraduol yn 1883 ysgol ganolradd yn 1899 fel yr oedd Ffestiniog heddyw, o barth addysg, ar y blaen i unrhyw le yn Ngogledd Cymru. Nrer y riiai a dderbynient addysg yma yn 1846 ydoedd 211 ond yn Hydref, 1897, ceid 2,688 o blant ar y Jlyfrau. Yr oedd Ffestiniog hefyd erbyn hyn yn un o'r cyrchfau mwyaf hwylus, gynifer a thair roilffordd yn arllwys iddo ac ohono. Y bonedd- wyr a fuont y moddion penaf i ddwyn hyn oddi amgylch oeddynt berchenogion y chwaieli, yn enwedig Mr Samuel Holland, diweddar A.S. dros y air. Dyma restr y dyfarniadaa heddyw :— Yn nghyntaf, canwyd can yr Eisteddfod, Gwr- ooiaid Cymru Fydd," gan Mr E. Ffestin Jones. Delweddu ifreplace frieze mewn clai, 6 troed. 18 mod., 1, gwebr 4p, Daniel R. Jones, Penrhyndeu- i,aeth. Am y model goreu o ben, mewn clai, 1, 3p, H. Price, West Kensington 2, W. Harnaby, Gwrec- a am. CerSttd o Hen Delynor Cymreig," mewn careg aeti lechen, H. Jones, Corris, yn oreu. Gwobr, 3p Mirror Stand, wedi ei weithio allan o lechen, lp 10s, Wm. Herbert, Caerdydd. Carfwaith Coed—Cwpwrdd tridarn derw, 6p, Miss Mainwating, Tretoart. Cis cloc o fcren Jaled, 3p, John H. Johnstone, Hulme, ger Man- ueinion. Pedwarawd i S.A.T.B. Have mercy, everlast leg Heaven (Martyr of Antioch-Sullivan), 4p 4s. Fj. Ellis a'i barti, Cefcmawr. Oelfwaith ty.—Y gorchudd gwely mwyaf celf- ydd mewn darnwaith, lp 10s, Miss Maggie Owen, FfcRtioiog. Y mat traed, mwyaf arddunol, wedi ai wneud o fin ddaroau o frethyn, lp, Kate Jones, EfeBtiniog. Hulyn bwrdd brodiedig, 2p, M, Hum- pbreys, Porthmadog. Slippers brodiedig, lp 10s, Alie M. Davies, Criccietb. Hosanau clSs pen- glin, llaw-weuedig, 15s, Anne Jones, Penrhyn. Unawd soprano, (a) "I will extol Thee (Costa's "Eli"), (b) "The woadrous cross" (J. H. Roberts), 2p 2s, Miss Massie Parry, Bethesda. Oywydd (heb fod dros 2CO llinel;), Diniweid- rwydd," 5p, Parch T. Davies, Bethel. Myfyrdraith (heb fod dros 400 llineil), "Caradog yn Rhufain," 5p, neb yn deilwng. 11 Cystedleuaech ar y berdoaee (i rai dan J6 oed), (a) "Beethoven Sonata" No. 10, in G), (b), Bach's Inventions in F (No. 4 of 15 Inventions in 2 Parts), lp Is, Miss Maria Williams, Maesteg. Can, "Gwlad y Delyn," Miss May John. Pedwarawd i S.A.T.B. at yr olwg gyntaf, 2p 2B, J. W. Jones a'i barti, Nantlle. Traithawd (Cymraeg neu Sci-sneg), Y Deffrcad Addysgol yn Nghymru, o gyehwyniad yr Ysgolion Brybanaidd hyd sefydiiad Cyfathrofa Cyrnru," 20p, D. R. Joces, goruchwyliwr y Co operative Stores, blaenau Ffestiniog. Y Biir, GTSTADLEUAETH GORAWL 120 i 150 o leisiau, (a) Destroyed is Babylon" (Spohr's Last Judgment), (b) Y Cynfab Tra- gwyddol" (Emmanuel" iir. Parry), (c) How dweet the moonlight sleeps" (D Emlyn Evans) bob gyfeiliant. Ymgeisiodd pedwar o gorau, ef Holyhead Harmonic Society, Builth Choral Society, Carnarvon Choral Society, a Builth and DiRtrict Harmonic Society. Traddodwyd y feirniadaeth yn Saesneg gan Mr Joseph Bennett, ac yn Gymraeg gan Dr Parry. gvlwai y cyntaf fod dau gor wedi canu yn y dull mwyaf perffaith ac arddunol; a chydsyniai ei gyd- feirniaid Ag ef fed dadgsniid y ddau gor hyny cyn berfFeithed a dim a glywyd erioed gan gor. enwog Henry Leslie yn LSundain gynt. Dilynwyd gan Dr Parry, yr hwn a wivxeth y dyfarniad yn hysbys, "ef fod y ddau gor-CaerDarfor. a Bualit-yn gyfikttal. Talynegion serch (ohwech mewn cifer), 3p. R. Selyn Roberts, TalysHrr. Can ddesgrifiadol (heb fod dros 150 lis eel), 2p 2s, Ellis Williams, Doiy- ddelen. Tuchangerdci (heb fod drcs 123 llineil), 2p fis, Parch J. R. Jones. Canu penillion gyda'r delyn, dull y Dehau, 2p 2s, Sarah. Lewis, Llar-eni. Yn y cyfwns; hwv, cyflwyiiodd yr arwainydd Gutyn Ebrill i'r gy nulleiclfa-brodor o Ffes- tiniog sydd ar ymweliad a'i hen wJad o Batagonia. Cyfiwynwyd y diotchiada.a i'r llywyddion am y dydd gan y Mil. Evans-Lloyd, Bala, a Mr William Owen. Gyfrifir fod y derbyniadau am y dydd yn 950p —swm calonog iawn am y diwrnod cyntaf, Terfynv/yd gweithredi».dau'r dydd gydi chyng- herdd mawreddog, ac yr oedd y cynulliad yn un lluosog. Cymerwyd ihan gan y tenor enwog Mr Ben Davies, Miss May John (soprano), Miss Lizzie Teify Davies (contralto), Mr Emlyn Davies, a Mr R Ffestin Jones Telynores Lleifiad ar y delyn Mias Llywela Williams ar y berdoneg a Chor yr Eisteddfod, 300 o nifer. tan arweiniad Mr Cad- waladr Roberts. Gyda'r prif beth ar y rhaglen ydsedd, Comes at times a stillness as of even," t oyfajisodded^g gan Syr H. Oakiey er cof am y dWoddar Mr Gladstone. DYDD MERCHER. DYDD MERCHER. Heddyw (dydd Mercher) y mai'r tywydd yn nobpeth ellid ei ddyr.auoo, a'r ymwelvsyr yn dyltfo-j r'r a?ef Y peih cyctaf ydcedd cyfarfod y Cym- cirodorion. lie darllenwyd papyrau gan amryw ar aefyllfa bressnol yr ieuhoedd Celfcaidd. Y wiae dirprwyaeth gref wedi cyrhaedd o Gymry Lerpwl j i apelio am Eisteddfod 1900 i'r ddinas hoao a'r j syiiiad cyffredinol ydyw mai yma y daw. [ Llywydd cyfarfod y boreu ydoedd Syr H. J Ellis Jianney. Nid oedd y cvRulliadmor luosog a'r diwrod cyut., Cydnabyddcdd y ilywydd werth vr Eisteddfod i ddiwyllfent Cymru, a gobeithiai y J ce;d tywydd ffafriol fel heddyw ar hyd yr wythnos. | Canodd Miss May John gan yr Eisteddfod, ac yna aed yn mlaen gyda'r dyfarni»dau. yna aed yn m!aen gyda'r dyfaroÏfldau. Eniilydd yr unawd centralto ydoedd Miss Jones, Llacsawel, Morganwg. I Eniilydd y Ooron. Y Parch Gwylva Roberts, gweinidog Annibynol Porthdinorwig, enillodd y Goron am y bryddest ar Charles o'r Bala," gwobr, 20pa choron gwerth 7p. Y buddugol ar y traithawd ar ddyfodol y Gymraeg, gwobr deg gini, ydoedd Edmund D. Jones, Ysgol y Sir, Abermaw. Cystadleuaeth Cora.u Plant, Brynbowydd yn oreu, a Chorwen yn ail Darlun landscape, A. Netherwood, Deganwy. Efe hefyd enillodd ar baentio darlun o olygfa heb fod droa ddwy filldir o Ffestiniog. Chwe darlun o olygfeydd Cymreig, Archibald Lewis, Caerfyrddin. Am y cynllun o barwydlen i'r Eisleddfod, J. Edwards, Blaenau Ffestiniog. Darlun mewn du a gwyn, A. E. Elias, Llanrwst. Enillydd yr unawd bariton ydoedd W. R. Bowen. Abertawe. Enillwyd ar ganu penillion, gwobr lp Is, gan David Roberts, Dinas Mawddwy, -1)-