Y Cymro

Paham y telir Is 10c a 2s y pwys am De Ceylon ewn pecmyaau addnrnedig ? Gellir cael TQ O ANSAWDD rhagorach am Is 6c y pwys gan BARBER a'i GWAINI, Masnachwyr Te, 1, Church Street, Lerpwl, a thelir ludiad i Chwo' Phwys unrhyw gyfeiriad yn y Deyrnas Gyfnnol. A OEB genych eisieu MOBWYN 1 Hyabysebwch yn

y Hymro. 18 gair am 6ch. J

I Cyfres yr Hen Cerddi. Rhif XI. SYR,—Dyma gan goda's o fisolyn bychan-Yr Oes-gyhoeddwyd yn Abertawy (sic) yn y flwyddyn 1826, cyf. I. t.d. 35. Credaf ei bod yn haeddu ei ohadw, a'i bod yn dedwng o le yn Nghyfres eich Hen Gerddi. Yr oedd hi vn ddyeithr i mi, ond v mae'r dine sydd ynddi yn adoff rhywun am Dâ ydd ab Gwilym Ni chyll Duw enaid gwr mwyn, Er caru gwraig, na morwyn. Tri pheth a gerir trwy'r byd, Gwraig a hinon ac iechyd. Merch fydd deccaf blodeuyn Yn y Nef ond Duw ei hun I MENYW. MENYW fwyn vw gwaith perffeithiaf Dwylo glan y Duw Cloruchaf— Perl a harddwch creadigaetb, Rhosyn byd yn ddiamheuasth. Y mae'n harddach fil o weitbiau Gwenau hon na gwawr y boreu Holl brydferthwch hyfryd Anian Drig yn mro-i yn hon ei hunan. Glwys y rhos, a glwys y lili, I Glwys y Gwanwyn glas yn gwenu Rhwng y blodau glwysach eto, MENYW deg mewn gardd yn rhodio. I Fel o ddwr mae'n llawn yr afon, Llawn o deimlad yw ei dwyfron; I Cariad hon, yn ol sefydlu, Awch y dur nid all ei dori. I Llawn ei mynwes o dynerweh, I Llawn ei chalon o hawddgarweh; MENYW fwyn pwy all ryfeddu Enaid dyn ei bod hi'n denu. Mi a welais, yn ddigyffro, Faes v gwaed a mil yn syrthio 'Rioed ni welais ddagrau'n hongian Ar rudd hon heb wylo f'hunan. Gair o'i genau mown serchogrwydd Ddiarfoga bob digllonrwydd; Ar ei thafod y mae eli Mawr ei rinwedd—mawr ei allu. Hoff gan wr, pan fo'n trafaelu, Gwrdd ar ffordd a chyfaill digri'; Eto hoffach fil o weithiau MENYW fwyn i'w roeso adre'. Gwael y dyn sy'n rhodio daear Heb gael hon yn gymmwys gymmar; Ooh heb gael yn wych ymgeledd Hon i'w uno ef a'i annedd. MENYW fwyn y byd, er eystal, Hebot ti nid yw ond anial; Heb dy lais i dorri loesau, Heb dy gyngor, heb dy wenau. Diogelwch yn dy galon Sydd i dderbyn pob meddylion Oyfaill ydwyt o'r ffyddlonaf, Uwch pob gwerth, 0 FENYW fwynaf. Ti wyt leuad mewn tywyllfyd, Seren hoff mewn nos o dristyd, A rigor enaid cystuddiedig Ar y garw for berwedig. 'Nawr i FENYW cenais fawrglod, Er na fum erioed yn briod- Am fod llawer o'r rhywogaeth 'N waeth na'u trefnwyd gan Ragluniaeth. Ceredigion. Nid ces nac enw na ffugenw wrthi. Mewn rhifyn dilynol yn yr un gyfrol, t. d. 105, y mae caaduehan yn ateb i'r folawd uchod, fel hyn MENYW- VRALL. MAE llawer teg flodeuyn A'i ddail yn cuddio'i fonyn, A'i wraidd yn Iledu yn y fan Tra. pax'o rhan o'r fiwyddyn. I A Menyw sy ddymunol Os bydd yn un rinweddol; Heb hyn y waethaf yw lie mae, Mae'n ail i'r gwae tragwyddol! Pwy welir yn ddig'wilydd Yn hwylio hyd heolydd? Y rhai'n ganfyddir yn mhob parth Yn llidiog warth i'r gwledydd. Cas iawn yw annedd fyglyd, ¡ A gwely chweiuiog, lleithlyd Casach yw uffern lawn o wg, A Menyw ddrwg, buteinllyd. Peth cas yw treulio bywyd Gan ocbain dan afiechyd Ond wedi'r cwbl, casach yw Cael Menyw genfigenllyd. Mil gwell yw byw yn ddiddig, Mewn annedd fach yn unig, Na chael anneddu hawddgar bias A Menyw gas uffernig, Mae hyn yn ddigon hyspys, Fod mwy o rai drygionus Ac felly anhawdd cael i'm rhan Un ddiddan anrhydeddus. Caerfyrddin. GWYNDUD, Aa felly y terfyna.-Yr eiddoch yn gywir, W.P.W.

--0-- GWAED AFIACH. Mae llawer oV clefydau a'r anhwylderan y mae dynion yn ddarostyngedig iddynt, yn enwedig yn nechreu haf yn cael eu hachosi gan waed afiach ac emmhur. Mae yr arwyddion o'r anmhuredd hwn yn y gwaed i'w canfod mewn gwelwder, gwendid, y manwynau, cornwydydd, toriadau allan ar y croen &c. Y gwaed yw y bywyd, ac mae yn rhaid ei gael yn bur cyn y ceir y corph yn iach. Darpariaeth natur er puro y gwaed yw llysiau o wahanol fathau. Yn mhlith y llysiau mwyaf rhinweddol ac effeithiol i gyrhaedd yr amcan hwn eydnabyddir yn mhob gwlad mai y goreuon yw,—Sarsaparilla, Cynghaw, {Burdock) a Dant y llew. Ceir rhinweddau iachaol a gwaed-burol y llysiau hyn, yn nghydag amryw felus-lysiau a chwerw-lysiau rhagorol eraill yn y meddyglyn enwog Quinine Bitters Gwilym Evans. Mae meddygon ac eraill sydd wedi rhoddi prawf arno yn cyd-dystio nad oes' yr un feddyginiaeth i'w gydmaru a Quinine Bitters Gwilym Evans, er srwella ac atal yr anhwylderau a achosir gan waed afiach. Ceir hefyd fod y Quinine Sitters hyn yn anmhris- iadwy at wella diffig treuliad, apbob anhwylder yn y cylia., ae mewn achosion o wend id m ewn gwragedd a phlant, neu bersonau yndechreu gwella ar ol twymyn, wymyn, neu y cyffelyb. Pan yn ei geisio gofaler fod enw Gwilym Evans ar y label, y stamp, ar botel, gan fod efelychiadau diwerth ohono yn cael eu cynyg i'r cyhoedd. Gwerthir mewn poteli 2s 9c a 4s Gc yr un, neu geUir ei gael trwy y post yn uniongyrchoi oddi- wrth v perchenogion, Quinine Bitters Manufacturing i Co., Limd., Llanelly South Wales.

Llythyr Lerpwl, [Gan SYLLDREM.] I ADOLYGIAD AC ADGOF. NI all y meddwl beidio adgofio na'r llygad beidio adolygu. Mae hyny'n rhan o'n hanfod, a dyma sy'n creu gwae a gwynfyd yn ein profiad. Ac wrth adgofio ac adolygu geiriau a golygfeydd y Gyman- fa, neu Sasiwn y Snlgwyn a'i galvv wrth ei chysefin enw, tybed nad gwynfyd ddaw i'r galon. Melus oedd y pregethau a'r anerchiadau, melus oedd yr Efengyl a draddodid, melus oedd hanes y cynydd fu yn yr eglwysi mewn rhif a gwaith a dylanwad, a melua fel y diliau yw y myfyr heddyw tra'n cnoi y cil ar y gwirionedd&u a glybuwyd. Cafwyd ¡ gwleddoedd i frashau y galon yn yr oedfeuon. Ond yny SEIAT FAWR y c'anolbwyntia, yr wyl hon. Hwyrach nad oedd luosoced eleni, ond er y dyinunai llawer weleti cyfnewidiad yn nyddiad yr wyi, y mae'n amhsus a j ymgynullai cymfer ag oedd ynddi y flwyddyn hon ar adeg arall, ac wrth gwrs nid Sagiivvn y Sulgwyn fyddai wed'yn. Ni allesid dymuno rhagorach cad- eirydd nag a gaed, ac yr oedd ei anerchiad yn gr^yno, yn gall, ae yn goeth. Byr ac i bwrp s, fel efe'i hun yn union, oedd sylwadau'r yatadegydd, Parch T. Rees Jones. Llanw bwlch, yn absenoldeb y Parch John Owen, Wyddgtug, a wnaeth y Parch K. E. Morris, M. A.. Gwrecsam, wrth adolygu'r ysbadegau, ac fe'i llanwodd yn bur dda. Gwaith anhawdd yw gwisgo esgyrn sychion a noethion ffig- yrau S chig, ond amcanodd Mr Morris yn lew ac yr oedd ei awgrymiadau yn fuddiol a'i gymhellion yn werthfawr. Buasai'n fwy effeithiol pa'n fwy cryno. Am y pwnc y traethwyd arno, prin y gall- esid taro ar un mwy priodol ac amserol, ac yn sicr I yr oedd yr anerchiadau yn odidog iawn. Gyda grymusder yr agorwyd y pwnc gan y Parch J. Morgan Jones, ac er ei grygni ni chlywais ef yn rhagorach odid erioed. Newydd a dillyn a dwfn oedd nodweddion y Parch W. James, Aberdar; sefydlodd ei feddwl ar greigiau disigl y Gwirionedd, ac amlygodd gadernid a phrydferthwch y creigiau hyny, gan eu gwahaniaetba oddiwrth ddamcaniaeth ac athrawi&eth. Gresyn nad oedd cymaint o rym yn ei lais ag a geid yn y geiriau doeth a draethai. Am y Parch John Willia-ns, Caergybi, cynlluniodd ei eiriau yn drefnus, gosododd faen ar faen megys, ac anelodd ei saethau blaenllym rhwcg cysylltiadau arfwisg pob crefyddwr difater. Yr oedd halen yn ei eiriau, ac am hyny hawdd credu yr arhosant yn fresh yn y cof a'r galon. Traethodd y Parch R. T. Roberts ar agweddau vi-nirferoly mater damegion plaen oedd ganddo, a grymusodd bob damesr S chymhsllion difrif na allent lai na threiddio i feddwl y bobl ieuainc yn arbenig. Yr oedd tine melus, hen ffasiwn, llawn o swyn a sylwedd, ya anerchiad y Parch Wm. Jones, Porthdinorwic-anerchiad sylwedydd craff yn Seion ydoedd, un wedi gwylio'r difaterwch yn ymdaenu ar oi i wres y diwygiadau oeri, ac un hefyd fedrai gymhell y feddyginiaeth orau i roi ail fywyd yn yr eglwysi. Clywais Cyn- ddylan yn rymusach, ond yr oedd ei elfeniad o ansoddau'r difrawder yn fanwl, a rbai o'i frawddeg- au yn loewon ac yn synwyrlawn i gyd. Am y Parch Evan Jones, 'wsdd o'n dda—yn ddaiawn, ac y mae'n meddu'r ddawn brin o awgrymu mwy nag a ddywed. Dyma ei nerth a'i ddiffyg-amheuaf a oedd pob pwynt yn hollol glir a dealiadwy. I arfer gair rhith-glasurol, braidd yn abstract ydoedd er hyny, nododd wirioneddau anhebgor ar y pwnc I gyda dull a dawn nad oes neb fedd eu hafal. FORWOOD. Mae rhyw "ferw blin lefau'r blaid yn "mer- wino myfyr enaid o hyd, Bythefnos yn ol nodais fod Forwood wedi digio wrth y Tadau Dinesig ac wedi gadael y Cynghor am na chydnabyddent ei fawrhydi. Bu agos i mi seinio sitlm o fohant am y I fath ollyngdod, oblegyd beth bynag yw ei alin mae yn rhy ymwybodol ohono, a'i hunaniaeth yn peri iddo dybio fod pob awdurdod yo ei law a'i lef. I Ond y mae wedi dvchwelyd i'r Cynghor, a'r Toriaid yn fawr eu gorhoian am hyny. Fodd bynag, cafodd weled nad oedd gymaint gwr ac y cred ei fod, mai gwell iddo docio tipyn ar ei wiDedd a gwnend ei eiriau yn fwynach a'i ysbryd yn fwy hynaws. Y dineaydd goreu yw'r hwa all gyfuno boaeddigeidd- ¡ rwydd gyda'i allaoedd. COLLI AC ENILL. I Aeth Cor Cymreig Toxteth i geisio clod a gwobr ya Eisteddfod Colwya Bay y Llungwyn. Cawsant I y clod, a chafodd cor Llaarug v wobr. Daw gwell Iwc y tro nesaf, hwyrach. Cadwed John Brybhon Hughes ei ysbryd i rynu—o bob llafur daw Ilwydd. lwe y tro nesaf, hwyrach. Cadwed John Brython Hughes ei ysbryd i iynu-o bob llafur daw Ilwydd. Cafodd Ted Jones, Kensington; Meirioa Jones, Birkenhead, a Oynwyd Jones, gynt o Lerpwl, wobrau da yn Eisteddfodau Llanelwy, Colwyn, a Pwilglas. | CELFWR CAIN. Cymro glan yw'r Mr Edward Denman sy'n ysgrif" enu mor ddyddorol i'r Cymro am ardal Rhesycae a'i hen drigolioa, Brodor oddiyno ydyw, oad ya preswylio'n yn y ddinas hon er's blynyddau. Heb- law bod yn lienor da, y rras'n gampwr yn y gelf gain o liwio coed-oanel graining, ac ni fu odid Eisteddfod Genedlaethol er's blynyddau na ddy- farnwyd iddo'r wobr am hyn. Prin iawn yw celf- wyr cain yn mblith ein cenedl, yn arbenig yn yr adran hon. Gresyn hyny, oblegyd y m'le'r sawl a all ro ldi barddoaiaeth a cbyoghanedd o liwirm ar bren yn rhoi syniad newydd am Brydferthwch i'r byd. MANION. Gweddus deyrnged a dd'/ry Wesleyaid Mynydd Seion i goffa'r diweddar B*rch. Eglwysbach trwy gvnyg purn' gini o wobr am y f.^rwnad oreu iddo.— Ni bu ball ar amlder cynghorwyr erioed, a chaiff y pwyllgor sy'a trefnu g^'ys a gwahawdd yr Wyi Genedlaethol yma yn WOO ddigon ohoaynt. Dywei un pap/r, ar ba s^il ois gwn, mai OhdstonGfvdd I testyn y gadair. Gwn hyn, nJ. pbendsrfynwyd ar y testyn hwn gaD. y pwyllgor beth bynag. Mae'r! awgrym ynwerth ystyriaebh.—Cweinyddir y Sul nesaf yn nghylchwy! egiwys Wesleyaidd White. field ROiod gan y Parch Trevor H. Dvies, South- port. Mab yw efe j'll cyasydog hynaws, Parch O. Lloyd Davses, a phregethwr wedi enill gradd dda o bobiogrwydd. Bydd blodau yn ngwasa;;aebh y prydnawn, a thlws fydd eu gwenau yn inhyrth Seion.—Mr R. J. Williams, Chatham Street, a gyfeiiiai yn y Seiat Fawr, ac md y sawl a nododd eich gohebydd mewn arnryfusedd yn ddiau. Mae j R. J. yn fnwd i Mr Orwig Williams, organydd Monah, Caer/'arioii.—Gwelais fod myfyrwyr Coieg Bala-Bangor ya awydd.es am i'r Parch D, Adams, B.A., fod ya brifathraw arnynt. Gwr arall a etholwyd gan y pwyllgor, a da. hyny am na. fynem golii pragethwr mor feddyigar a dyn mor addien o'n piith. ¡

JOSEPH OLIVER, I TAILOR & HABIT MAKER. 126, UPPER HILL STREET, Princes Road LIVERPOOL. Large Stock. Latest Designs, and Best Materials, 'MANTUNNA" (COFRESTREDIQ NEU ¡ Y TE ELW-RANOL. 33if eyfarfod gofviiion cynyddol yr oes, yr ydvrn yn gwerth* TE PUIL A DANTKITHIOL ar y UN DREF IT ELW-HANOL. I Mae gan bob un a bryoo Chwe Phwys o'r Te ardflerehog hwa hawl, pan ddaw a'r Coupons sydd yn rhan o amlen y Te < eiop y gwer hwr, i unrhyw nwvdciaii o werth Swllt a lidewiso. J Cydtnarwoh v Te hwn 3,'r Te a werthir gaa Hysbyseto- J wyr Qwyntog, am uwch pris, ac HEB OTFRAKC O'R KLW, L Dyma.'r ff"ordd i arbed pres, Yfed Te I Gwna. i'r boc. a'r iechyd les, A boddia bawb a'i pryna. MORRIS & N Tt, S;, 13, Sir Thomas Street, LIVERPOOL. CYFRANlADAU EGLWYRIG ENVELOPES BY CHAIN. I WEDI EU TREFNU a'u RH'FOYN 0FALU8 AT DDERBYN Y CYFRYW. SWYDDFA'R CYMRal Paradise):Street LIVERPOOL. I LLYFRAU PWRPASOL i Ddosbarthiadau Gauaf. Swllt yr 1 in. Llythyrau Goronwy Owen. Barddoniaeth Goronwy Owen] Llyfr y Tri Aderyn. Bardd Cwsg. Caniada uafed. Eltenau Athroniaeth Foesol Gan y diweddar Parch. J. JONES, Tuebrookl LIV ERPOOL OYBOEKDEDIG G&S I. FOULKES, 8 PARADISE St WILLIAMS & HUGHES TAILORS & DRAPERS, 21 Brunswick Road, Lsiverpool, f)a,ime,Selectioi,.i of bhe Best and Lates Materials. ESTABLISHED 1876. HUGYES & WILLIAMS Painters, Plumbers, Paperhangers, General House Repairs, 104, THIRLMEREJWAD, EVERTON- Manufacturers of Venetian, Wire, and Art Blinds. Estimates given. Established 14 years. Rernaence:-25, THE WILLOWS. W. GRIFFITHS, Tailor, 29, SOUTH JOHN STREET, LIVSBPOOL,. Pob math o'r defnyddian goreu at wisgoedd y tymhor pre.^enol ar law. r" BEAUMARIS GRAMMAR & COUNTY SCHOOL Hi £ AD-MASTEB! Ell MADOC JONES, M.A., Downing College, Cambridge (3fathematical Honours ASSISTED by EXPBRIENCED UNIVERSITY STAFF. A FEW BOARDERS received by the He&J master at the SCHOOL HOUSE. Superler accommodation. Perfect sanitary arrangmeEtB. Moderate Terrrss. Prospectus on application to AT HEAD-MASTER. J. HENRY JONES Late Saunders & Roberts) A & R A P F, R, W* CAlLE STREET, LIVERPOOL Lat-e Gutter t F. 8. Lowy, London. Excellent New 8tcck for Selection. (yt _fi_ ELiAS & OWEN, Paint Manufacturers & Oil Merchants. OFFICE-IMPERIAL CHAMBERS, 62. DALE STREET, WORKS-DUTTON STREET, LIVERPOOL TeZ,y.ra.?ns-Caradog, Livf,,rpool. Telephone 5970 I A oea genych LYFRAU eisieu eu Gwerthu. liys. bysebveh yn Y Cymro. 18 gair am 6ch.