Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
10 articles on this Page
Pentref yn Llydaw.
Pentref yn Llydaw. TRWY garedigtwydd Mr W. G. Jones a'i chwaer, Miss Jones, o Birkenhead, y rhai a ddigwyddais gyfarfod yn Ffrainc, cefais yn ddiweddar y fraint o dalu ymweliad ag un o ysgolfeistri cenadol y Bedyddwyr yn Llydaw. Er nad oedd genyf yn flaenorol ond syniad bychan am waith cenadol yn gyffredinol, angenrhaid yw cyfaddef i'r hyn a wel- ais yn cael ei wneud yn y Guilly (Gelli yn Gym- raeg) fy llwyr argyhoeddi fod beth bynag rai cen- adon yn gweithio'n odidog er hyrwyddo gwybod- aeth a gwareiddiad. Ar ol teithio tua 15 miildir o'r hen dref ddryg- s^ wrus Carhaes trwy wlad goediog a phrydferth heibio i bentref gwledig Pwllowain, cyrhaeddasom ffermdy bychan, lie gorfu i ni adael y cerbyd am fod y ffyrdd oddiyno i'r Gailly yn rhy ddrwg i fyn'd a'r fath luxe a chhr hyd-ddynt. Nid yd- ynt ond rhychau dyfnion a wisgwyd allan gan y llifogydd, ac mewn m,nau wedi eu llwyr orchuddio oddiuchod gan goed, drain, a mieri. Yn y gauaf, neu pan fo'r hin yn wlyb, nis gellir eu teithio. Tra yn y ffermdy uchod, lie cartrefai'n ddoniol fochyn, llo, ieir, wyth o blant, y tad a'r fam, os nad hefyd eu perthynasau, oil yu yr un ystafel), i'r hon yr oedd tua haner troedfedd o ffenestr na chaf. odd erioed ei hagor, gorfu arnom ymddyddan oreu gallem yn Llydawaeg. Gwyddem mai moch y gelwir y creaduriaid hyny yn Brezonec fel yn Gym- raeg, ond synasom ddeall yma mai "porchell" ddywedent am fochyn. Aethom heibio amryw ff--rmclai--bythynod tru- enus lie cyd-drigai'r teulu, y moch, a'r ieir yn yr un ystafell, ac yn ami gwelir y domen o flaen y drws. Ar ol cymaint o anwareidddra, mawr oedd ein liawenydd ganfod ysgoldy zinc hardd, ac am. ryw blant glanwaith a thaclus yn chwareu o'i am- gylch. Yr oedd fel dyfod o dywyllwch i oleuni. Croesawyd ni'n gynes gan Mr a Mrs Chopin. Syn fod dau o'u cbwaeth a'u dygiad i fynu hwy yn gallu ymwadu i'r fath radd"u ag i fyw yn y fath le a than y fath amgylchiadau yn uuig er mwyn gwareiddio a gwella eu cydgre&duriaid. Brodor o Po/lfcou yw Mi Choppin. Dygwyd ef i fynu i fod yn ofleiriad Pabaidd, yr hyn, gyda'r addysg rag- orol a dderbyniodd, a'i cymhwysodd yn arbenig at ei waith presenol. Rhoes ei le fel ysgolfeistr tan y Llywodraeth i fynu i ddod yma i weithio tan y cenadwr gweithgar a boneddigaidd Mr J eokins o Morlaix. Nid oes ond hunanymwadiad perffaith a gyfIif am y peth, gan y gallai pe dewisai gael liawer gwell lie unrhyw ddydd. Mae'n ysgolfeistr talentog, wedi dyfeisio amryw gynlluniau hynod gywrain i ddysgu darllen, &c. Mae'n gerddor a bardd da, a chanodd ef a'i briod amryw ddarnau svvynol o'i waith ei hun. Mae hefyd yn arlunydd a. chrefftwr medrus, a'i waith ef yw agos bobpeth clefayddiol yu y ty a'r ysgo'l-y bwrdd du, desc, darluniau, mapiau, a miloedd o lythyrenau symud- 01 ar y parwydydd, a glob gy wrain dros ben. Mae wedi arloesi gardd weddol o ddiffaethwch holiol. Pe heb feddu cymaint o adnoddau, mae'n debyg mai newyn fuasai ei ran, gan na cheir bara yno heb ei gludo o'r trefi. Ar y cyntaf bu ef a'i deulu yn y cyfyBgder mwyaf-neb am werthu ymborth idd- ynt, ac anhawdd cael dim o'r trefi yn y gauaf gan fod y ffyrdd yn annhramwyadwy. Ond glynu yma a wuaeth, er y buasai lluaws llai dewr wedi tori eu calonau. Er nad oes ond tuag wyth mis er pan mae yma, llwyddodd eisoes i gael tua 50 o blant i ddilyn yr ysgol ddyddiol yn gyson ond nid heb rwystrau anarferol, Defnyddiodd yr offeiriaid bob ystryw i atal i'r rhieni anfon eu plant i'r ysgol, a phrawf o'i lwyddiant yw y bygythiant yn awr losgi'r adeilad. Mae' dlwygiad sydd wedi cymeryd lie yn y plant me yn cyn lleied o amser bron yn annghredadwy. Casve mis yn ol, ni fedrai yr un ohonynt lythyren ar lyfr na gair o Ffrancaeg; erbyn hyn gallaat bron i gyd ddarllen ac ysgrifenu, amryw yn medru rhifyddiaeth hyd at "Division." Ihsga hwynt trwy gyfrwng gwrthrych tebyg i Kindergarten. Gorchuddid y parwydydd a darluniau lliwiedig a champus o'i 'waith ef ei hun, trwy y rhai y dysgai i'r plant enwau yr amrywiol wrthrychau yn Ffrancaeg, a cbyflwynai i'w meddyliau syniad cy- wir am bethau na welsent erioed mohonynt, yn. nghyd a'u defnydd. Dewiswyd rhai o'r gwrth rychau, a gofynwyd i'r plant ddywedyd yn Ffranc aeg yr hyn a wyddent yn eu cylch, ac yr oedd bron yn anhygoel gymaint eu gwybodaetb. Pan enwid unrhyw ddysgybl, codai yn ddiatreg ar ei draed ac atebai'n ddifloesgni y cwestiynau a roddid iddo. Rhoes ein cyfaill Mr Jones anerchiad addysgiad- 01 yn Ffrancaeg ac er mwyn iddynt ei ddeall yn drwyadl, galwyd un bachgen ar y llwyfan i'w chyf. ieithu i'r Llydawaeg, a throsglwyddai y naill frawddeg ar ol y Hall i iaith ei fam gyda'r rhwydd- iaeb mwyaf. Edmygem y dull o wobrwyo gan yr ysgolfeiatr. Pan fyddai dysgybl wedi hynoai ei hun mewn cynydd, rhoddid tocyn bychan iddo, a'r hwn a feddai fwyaf o docynau ar (Idiwedd y chwar- tsr a dderbyniai y wobr oreu. Yr oedd y plant i grd yn lanwaith, a rnoesgu eu hymddygiad. Cyn ni ymadael cauasint yn beraidd ddernyn Llydaw- aeg ar hen doa Gymreig. Anhawdd credu na ddy- lanwada. gwareiddiad y plli-it ar eu rhieni a'u eym- ydog:on. Ar y Sul troir yr udeilad yn addoldy, a p hregetha. Mr. Choppin i gynulliad lluosog; a cheir Ysgol Sul yn y prydnawn. Diamheu, os gwnaeth g maint mewn haner blwyddyn, y bydd golwg wa- hanol ar y Gelli a'i thrigolioo cyn hir. Aracin fy ysgrif ydyw dwyn i'r golwg y ihin- weddau hyny deilyngant gydnabyddiaeth genym fel dynion. Hebiaw hyn, deallaf fod v ceaadon hyn yn cael ychydig gymhorth o'r wlad hon i gadw enaid a chorph yn nghyd, a theimlaf y dylaswn, fel un holiol ddiduedd, roddi'r dystiolieth hon er mwyn eu cefnogi i barhau yn ffyddlon, gan eu bod yn dwyn ffrwyth yn awr. Ni raid iddynt sros adg i fodiad y rhai cyfiawn"—mae'r adgyfodiad yn myn'd yn mlaen eisoes yn fwy cyflym nag y meddyliais y buasai'n bosibl. Egremont. W. R. ROBERTS.
Y DON ASSOCIATION
-0- Bwriedir cymeryd llai3 glowyr y De, yn rhifo 90,000, ar y cwestiwn o barh-lu neu derfynu y sliding scale Hydref 1. Bvvriada Mr R. Hughes, Kinmel (arglwydd- raglaw sir Fflmt), ffurfio catrawd o wit foddo. wyr yn y sir. Y DON ASSOCIATION BIWTIAU OLWYNO AM BRISIAU PC)BLOGAIDD.-Mae Y Don Association Lord Street a Paradise Street yn awr yn dangos y Patrymau newyddion o Siwtiau Olwyno am y fcytnhor presenol, ac yn eu plith ceir rhai o'r patrymau mwyaf hardd a chwaethus. Y maent wedi eu gwneud a'u gorphen yn y dull goreu'n bosibl, ac wedi eu leinio a gwlan iechydol. Gellir eu cyel yn ffurfiau Lounge neu Norfolk, pob maint, am 1(>5. 10c. y siwt, llawn werth 3')<. Anfonir patrymau trwy y post yn rhad ond gwneud ca,is am hyny.
OyfFryn Clwyd
OyfFryn Clwyd GERBRON ynadon Rhuthin ddydd lau, cyhuddwyd John Edwards, ieu., o fod yn feddw ac afreolus. Dirwywyd ef i 5s a'r costau,a thra oedd yr y Cadeir- ydd (Dr Jenkins) yn ei anog i lwyrymwrthod a'r ddiod, daeth ei dad i mewn yn feddw gan ddweyd ei fod am amddiffyn ei fao. Gorchymynodd y Faiac i'r heddwas ei gymeryd i'r ddalfa, ac yn ddilynol cyhuddwyd ef o fod yn feddw yn y lIys. Dirwy- wyd ef i Is a'r costau, neu wythnos o garchar a chan na thalodd ddirwy flaenorol cymerwyd ef i garchar am dair wythnos, tra y caniatawyd pythef- nos i'r mab dalu'r ddirwy. Bwriedir cyflwyno tysteb i'r Parch John Morgan person Dinbych, ar ei symudiad i fod yn rheithor Llanrwst. Ddydd lau, yn Eglwys Dewi Sant, Dinbych, priodwyd Miss Lloyd, merch y diweddar Cynghorwr John Lloyd, Bull Hotel, a Mr J. Walter Jones, Lerpwl, gynt o Ariandy Gogledd a Deheudir Cymru, Dinbych. Yr oedd y pwyddion yn lluosog. Yr un boreu, yn nghapel y Bedyddwyr,priodwyd y Parch Benjamin Williams, Llwynhendy, gynt o Ddinbych, a Miss M. J. Williams, merch hynaf Mr Edward Williams, Garden Villa. Gweinyddwyd gan y Parch Meshach R oberts, Cefn Mawr, a'r Parch|Edward}Williams, o'r un lle,oedd y gwas,gyda Miss Cissie Williams chwaer y briodferch, yn forwyn. Cafodd y par dedwydd roddion lluosog a gwerthfawr. Cynaliwyd cyfarfod diolchgarwch am y cynhauaf ddydd lau yn Eglwys St. Pedr, Rhuthin. Gwein- yddwyd yn Saesneg gan y Parch Canon Dobell, Gwersyil, ac yn Gymraeg gan y Parch D. Williams, Llandyrnog. Bhaid fod y cyfeillion hyn yngweith redu llawer o ffydd, oblegyd y mae llawer o'r cnydau heb eu cynull i ddiddosrwydd eto. Nid oedd ball ar briodi yn y dyffryn ddydd lau. Yn ychwanegol at y ddwy briodas a nodwyd uchod, unwyd y Cynghorydd T. J. Roberts, fferyllydd., Rhuthin, a Miss Jennie Hughes, Penystryd, Llan- fwrog, yn nghapel y T&bernacl gan y Parchn E. Stephens a T. Roberts, Caer. Cafwyd haul ar y fodrwy. CLYWEDOG. o
Gwreiohlon.
Gwreiohlon. IT MEW-N gwledd filwrol y dydd o'r blaen rhoed y llwncdestyn yma yn ngofal un lledjanngyfarwydd Na fydded i'r arwr yma gollodd un llygad wrth ymladd dros ogoniant ei wlad, byth weled dryg- fyd a'r llygad arall," pryd y gadawodd y gair drygfyd allan, er difyrwch mawr i'r cwmni, a darllena.i byth weled a'r llygad arall." IT Y syniad cyffredin ydoedd hyd yn awr mai props amheus oedd bazaars i achosion crefyddol, ond y mae Cadvan yn ysgrifenu i'r Gwyliedydd, ac yn tystio fod yr Arglwydd. dan yr enw Meistr a Pherchen y ty," wedi eu bendithio y tu hwnt i'w ddisgwyliad i' (?) Nid amheu Cadvan yr ydym, ond amheu y gosodiad, chwedl y dyn hwnw. IT Fe ddylid bod yn ofalus o'r wyddor. Pan oedd Arglwydd Russell yn holi tyst unwaith ,yr hwn oedd yn nodedig am eu hunanoldeb, ac yn debyg hefyd o fod yn dyst peryglus i'w achos, os nad allai "dori ei grit," gofynai y bargyfreithiwr: "Mr John Tomkins, I believe?" "Yes." "You are a stockbroker?" "I ham." Syllodd Russell arno enyd, ac a ddywedodd And a very fiae, well. dressed ham you are, Sir." Lladdodd y chwerthin mawr Mr Tomkins, a chariodd y cyfreithiwr ei bwynt! TT Y mae yr h yn cael ei mwrdro yn fynych gan y Deheuwyr o un parth neillduol, a gwylied y pechaduriaid syrtbio i brofedigaeth gyffelyb i eiddo Mr Tomkins. Clywais un yn ddiweddar yn pre- gethu, a phe gadawsai yr h's allan o'i bregeth, ni fuasai ond ychydig werth ei gofio yn aros-ishel, &c. Haner gair i gall, meddai nhw, sy'n ddigon. IT Yr oedd modryb Hetsi John bach yn ceisio ei brirswadio i fyned i'w wely o flaen y teulu hynaf, ac ebe hi Dyma chi, John, y mae y cywion bach yn myn'd i gysgu pan mae yr haul yn myn'd i lawr." Ydyn', anti," ebe'r crwtyn, "ond mae yr hen iar yn myn'd gyda nhw bob amser." Dewch chwi ddim dros blant ar chwareu bach. IT Pan glywodd William y To AT fod pobl y Rhos am gael Mr Lever i'w cynrychioli ar ol Syr George Osborne Morgan, fe ddywedodd, yn bur hengras, W'ch chi be, rhai garw ydi'r glowyr na hefyd,— wrth fod nhw'n iwsio cymin o sebon, yn myn'd i alw dyn y sebon i'w cynrychioli." If S Jll am lygad i weled anian," fe alwodd yr Ynyswr heibio i mi y dydd o'r blaen, ac wrth fyn'd gyda'n gilydd am dipyn o dro i'r wlad, fe glywodd Robm Goch yn p/ncio yn y coed ger- Haw, ac ebe fe, "Clywch gwrandewch y mae yna un arall yn sier o fod yn siarad &g ef." A phan dawodd y cyntaf, dyna yr ail yn ei ateb yn aiddgar ac ebe fe yn mhellach, Ydach chi'D eu deall nhw ?" Nac ydwyf, wir," ebwn inau, yn reit onest, oherwydd nid oeddwn chwaith. "Wel," ychwanegai yntau, "cynllunioy mae y flvvyda i ladd y ddwyflwydd, yn ol graddf y Robins Coch. ion." Does mo'i fath am ddeall cyfrinion Natur a'i phlant, ai oes ? 11 Fe gafodd yntau ei wneud hefyd. Wrth fyn'd i fynu rhyw gae sofl fe dynodd fy sylw at rywbeth wrth y clawdd, gan ddweyd, "Petrisen ydyw hwn, dywedwch ?" ac erbyn iddo roi tro iddo, beth oedd ond deilen tafol wedi crebychu yn yr haul. Wrth gwrs, fe edrychodd yr adarwr medrus yn bur wirion! ( CYFARWYDD, ( O
[No title]
I PWYLLGORAU UNDEB AMNIBYNWYR CYMRU- Ddydd I&u, cynaliwyd y pwyllgorau blynyddol hyn yn Llandrindod.-Etholwyd Mr T. Thomas, Ty'n- ywern, yn gadeirydd y p Nyllgor gweithiol am y flsvyddyn nesaf.—Ar gynygiad y Parch Dr Owen Evans, Llundain, yn cael ei eilio gan Mr C. R. ¡ Jones, Y. H., Llanfyllin, pasiwyd cydymdeimlad a theulu y diweddar Barch Dr Roberts, Gwrecsam, ac a'r eglwys yn Qaeen Street.—Penderfynwyd cynal cyrddau'r Undeb yn Llundain Mehefia 14, 15, a 16, 1898 —Mabwysiadwyd rheolau yr Ym- gyrch Ynsosodol.—Etholwyd y Parch D. A. Grif- fith yn llywydd, a'r Parchu D. Oliver, TreSynon, a J. Grawys Jones, Abardar, yn ysgrifenyddion Pwyllgor yr Ysgol Sal.—Gofynwyd i Mr C. R J Jones, Llanfyllm, barhau i olygu'r Dysgedydd hyd. gyfartodydd yr Undeb. Cig Defaid, Wya, Bustych, Lloi, o'r fath oreu, wedi'u pesgi a'u lladd yn Nghymru,i'w gael bob dydd am y pris mwyaf rhesymol yn Siop COED Y BRAIN 17 Dettne Street, gyferbyn a Marchnitd St. John.
Cyfarfod Misol Liverpool.
Cyfarfod Misol Liverpool. CYNALIWYD hwn yn Crosshall Street, nos Fercher, 8fed cyf., tan lywyddiaeth Mr. Harrison Jones. Trefnwyd i anfoa cydymdeimlad y C.M. fel y (iantyn at Mr. Owen Hughes (Fitzclarence), wedi colli ei briod Parch. G. Lamb, mewn profedigaeth gyffelyb; Mr. D. Willipms (St. Helens), ei fab wedi marn Mrs. Williams, mam y ddiweddar genades Miss Annie Williams Mr. Isaac Roberts (Anfield) a'r Parch. Thos. Jones (Newsham), ill dau vn wael ac a theulu ac enwad y diweddar Barchn. Dr. D. Roberts, Gwrecsam, a W. H. Evans (Man- toy son ). L'ythyrau. —Yn mysg amryw eraill, un oddiwrth Gyfeisteddfod y Forward Movement, yn diolch am gefnogaeth y C.M. i'r symudiad. Yn ddilynol, pasiwyd i wahodd yr Efecgylydd John Pugh i C.M. Tach werId. Parch. E. 0. Davies, E.Sc.-Mae'n hyabys fod v gwr parchedig wedi derbyn yr alwad i gy north- wyo'r Prifathraw Chas Edwards yn y Bala aJ mewn canlyniad gofynai eglwys Garston, tm deimlad o ofid, am docyn gollyngdod iddo i C.M. Dwyrain Meirionydd. Caniatawyd hyn, gyda gofi'd colli aeloi mor alluog a diymhongar o gylch y C.M,, ond yn llawen wrth feddwl y caffai felly le teilyngach o'i alluoedd i wasanaethu y cyfundeb yn gyffredinol. Cydnabyddodd Mr. Davies yn fyr a dwys y caredigrwydd a dderbyniasai yma, a chyda hiraeth gael dod yma yn awr ac eilwaith. Pwyllgor Acldysg.-Etholwyd y rhai csnlynol, gyda Mr. W. Evans yn gynuilydd Parchn G. Ellis, M.A., W. O. Jones, B.A., J. Hughes, M.A., Mri. J. R. Jones, J. Harrison Jones, S. P. Cham bers, a R. E. Jones, P/ egetkvjyr )euai-nc.-Wedi cael llais eithriadol 0 gymeradwyol iddynt gan amryw weinidogion a blaenoriaid a'u clywsant yn pregethu, galwyd Mri. Howell Harris Hughes (Divid Street) a W, B Ro- berts (Chatham Street) i mewn Holwyd hwy, ac nid yn ysgifn, am eu gwybodaeth Ysgrythyrol gan v Parch. G. Ellis; ac am eu profiad crefyddol gan Dr. H. Jones, yr hwn a roddes iddynt gynghorion rhagorol. Dau fachgen ydynt wedi eu magu yn y ddinos, a'u Cvmraeg, meddai Dr. Jones, yn Gym- reig hollawl." Caed adroddiad byr o Gymdeithasfa Pwllheli gan y Parchn. W. Jones a W. O. Jones; ac yna gofynodd y Parch. E. J. Evans beth a wneid gan yr eglwysi hefo'r casgliad arbenig at y Genhadaeth Dramor. Atebwyd yn fyr gan gynrychiolydd o bob eglwys. Diolch am y Cynhauaf.-Trefnwyd i'r cyrddau diolch am y cynhauaf gymeryd lie y trydydd Llun (18fed) o Hydref. Mr. J. Morris, Y.H., a roes adroddiad am y Gronfa Fenthyciol a phasiwyd i ganiatau ceisiad- au Webster Road, New Brighton, a St. Helens Junction. Darllenodd Mr. T. Parry adroddiad y Genad- aeth Gartrefol Parch. Henry Jones, Dalton, wedi rhoi rhybudd o ymddiswyddiad yn mhen tri mis Skelmersdale eisiau myned yn mlaen i godi ystafell newydd ac eisiau un o weinidogion y dref wein yddu yn sefydliad y Parch, W. Phillips yn fugail eglwys Stockton. Caed adroddiad Pwyllgor y Capelau gan Mr. W. J. Hughes cyfeillion Barrow eisiau cael gwerthu'r adeilad yno tan delerau neillduol Wigan yn go- fyn adgyweirio'r addoldy ac yn nglyn ag Ysgol St John's Road, yn penderfynu mai gwell ydoedd i eglwys Bootle ail ystyried ei ehais ar gyfrif safle yr ystafell fwriadedig. Pasiwyd felly. Dyled Seacombe -Cyflwynwyd addaweb am 400p. i'w dileu, yr hyn gyda'r 1,500p. gyflwynwyd i'r un dyben yn y C M. blaenorol, sy'n cymeryd tafell o l,900p. o'r ddyled ar yr achos yn y lie hwnw. Parchn. O. Owens a Griffith Ellis a gyfeiriasant yn ofidus a theimladwy at farwolaeth y Proff, E. Wynne Parry, Bali. Cristion a phregethwr gloyw, ysgolhaig addfed, ac athraw diail man yr ydoedd, yr oedd ei symudiad yn anterth ei fywyd yn golled ddMawr i'r cyfundeb, a chydymdeimlid yn ddwys a'i weddw a'i hybarch dad y Patch. Dr. Parry, Carno. Bydd y nesaf yn Gyfarfod Pedwar-Misol, ac i'w gynal yn Anfield. Mater y cwrdd cyhoeddus yn yr hwyr fydd, "Rhwymedigaeth swyddogion eg Iwysig a rhieni yn nglyn ag addysg grefyddol y plant Mr. Robt. Roberts, Birkenhead, i agor y drafodaeth.
--;0:--Claddu dyn 31 mlynedd…
;0: Claddu dyn 31 mlynedd ar ol ei farw. GOLYGPEYDD RHYFEDD. YSGRIFPNA gohebydd o Argentieres, Ffrainc, Medi 1, fel y canlyn Anhawdd fuasai dychymygu am olygfa ryfeddach nag a welwyd ddoe yn myn- went eglwys Seisnig Chamonix. Yno cleddid gweddillion Capten Arkwright, yr hwn 31 mlyn- edd yn ol, a gipiwyd gan rew ruthr (avalanche) tra yn dringo'r mynydd. Darganfyddwyd y corph yn y Glacier des Bossons. Gyda'r eithriad o un fraich yr oedd y cnawd yn holiol Sres ac iach ar ol bod yn y rhew am y fath gyfnod hir. Cadwyd y gweddillion ar ol eu darganfod gan y guides mewn rhew hyd ddydd yr angladd, pan y dygasant hwy a'r caban mynyddig i'r pentref i'w claddu. Yno cawsom ein hunain yn cymeryd rhan yn angladd J dyn 31 mlynedd ar ol ei farwolaeth, a dyn hefyd nad oedd un arwydd o bydredd ar ei gorph er fod cynifer o flynyddoedd wedi myned heibio er pan r gyfarfu a'i dranc. Yr oedd nodwedd bruddaidd arall yn yr anglidd hwn. 0 gylch y bedd yr oedd brodvr a chwiorydd wedi ymgynull, ac yr oedd eira 31 mlynedd wedi gwynu eu gwallt a pheri fod y gwynebau fuont unwaith yn ieuainc wedi eu braenaru gan aradr amser, tra ceid y corph yn yr arch mor ieuanc ag ydoedd ar y dydd pan gipiwyd ef gan y rhew-ruthr i gilfachau'r ia-glogwyn; Am dri chyfnod ataliwyd amser i gyflawni ei waith ar y corph ac megys trwy wyrth traws symudid dyoion a merched mewn gwth o oedran i ddyddiau mebyd ac wyneb yn wyneb a'r brawd a gollasant flynyddau maith yn ol. Bu i'r olygfa hon adgofio i mi hanesyn tyner am adferiad arall rhyfedd o'r rhew. Yn 1820, collwyd tri arweinydd (guide) yn nghilf%chau rhewllyd y Glacier des Bossons Yn 1861 cafwyd aelodau toredig y dynion anffodus yn mhen isaf yr ia- glogwyn-pelider o dros bedair milldir mewn llin- ell uniongyrchol o'r man y cymerodd yr anffawd le. Yn mhlith gweddillion eraill yr oedd llaw gydag un o'r bysedd wedi ei anffurfio trwy ddam- wain. Adnabu Joseph-Marie Couttet y Haw fel eiddo ei gyfaill Pierre Balmat, yr hwn a gipiwyd oddiwrth ei ochr 41 mlynedd yn flaenorol, ac na welwyd eilwaith nes oedd pererindod Balmat bron ar ben. Ond yr oedd Haw Pierre yn ieuanc o hyd, tra llaw Balmat yn crynu gan henaint; a thra y dali d yr henafgwr law ieuanc ei hen gydymaith yir* ugbledr ei law torodd allan mewn dagrau cymysg o ofid a llawenydd gan ddweyd, Pwy fuasai'n meddwl y cawswn unwaith yn rhagor afael yn llaw fy hen gyfaill dewr Balmat." Pan fu farw'r Capt. Arkwright a nodir uchod, yr oedd ei fam a'i Idwy chwaer yn Chamonix. Aeth y chwaer arall oedd yn Grand Muleti i Cham- onix i dori'r newydd prudd i'r fam. Gadawyd tair o wragedd yn weddwon trwy'r anffawd, a gweddw- on gyda thenluoedd. Heb oedi aeth mam y Capt, pan glywodd am yr anffawd i gysuro'r gweddwon yn eu galar. Yr oedd eu gwyr wedi meirw yn ngwasanaeth ei mab, ac o'r dydd hwnw cynorth- wywyd y gweddwon i fyw a dwyn y plant i fynu fel y dylent. Cedwir yr adgof am y cydymdeimlad a'r caredigrwydd hwn yn wyrdd yn Chamonix, a dyna'r rheswm fod 200 o'r guides yn yr ang- ladd, yr hyn a ddengys fod y dynion garw hyn, sydd beunydd yn rhodio ar fin tranc, yn galln gwerthfawrogi caredigrwydd mor bur."
A ".+/1O Nodion o'r Ddinas.
A ".+/1 O Nodion o'r Ddinas. [Can CWILSYN]. GALLWN dybio fod Pedrog yn credu mewn seiat brofiad. Un o'i ddarlithiau mwyaf dyddorol yw Profiad Crwydryn ar Dir a Mor," a deallaf ei fod i'w thraddodi o bobtu'r afon rai o'r wythnosau nesaf. Y sawl a'i gwrandawant a gant wledd. Erbyn hyn nid yw'r Pttrch John Hughes (Glan- ystwyth) yn gymydog i ni mwy. Y mae wedi sy- mud ei babell i Fangor, Ile y caiff fwy o le i arfer ei ddawn fel lienor wrth olygu cyfnodolion ei enw- ad. Bydd yn chwith i Wesleyaid a dirwestwyr Lerpwl ei golli. Ffyned yn ei gylch newydd. Ei olynydd yma yw'r Parch J. O. Parry, a thra- ddododd ei bregeth gyntaf i gynulleidfa dda yn Mynydd Seion nos Sul cyn y ddiweddaf. Caiff le cynes, cartrefol, yn mhlith Gymry Lerpwl a'r cylch, oblegyd dyvved pA-wb mai pobl hawdd byw yn ein plith ydym. Hen dro sal oedd gadael i weinidog dyeithr weinyddai'n ddiweddar yn un o eglwysi'r dref fyned ymaith ar ol oedfa'r bore heb ei wahodd i giniaw. Bu raid i'r gwr parchedig dori ei gyth- lwng mewn bwytty cyhoeddus Trwy amryfusedd y bu hyn yn sicr, oblegyd choeliaf fi byth iod Uetty- garwjh y Cymry yn pallu. Y mae Cymanfa flynyddol Annibynwyr y ddinas yn ymyl. C-iwsant uchelwyl o'r blaen yma adeg cyrddau'r Undeb. Daw gwyr hyawdl i weinyddtt un neu ddau lied ddyeithr i gynulliadau Lerpwl yn eu plith. Bydd y Parchn Henry Rees, Bryngwran T. J. Nicholson, Porthmadog ac O. Thomas, Llundain-som of the soil-yma hefyd. Y Parch D. Adams, B.A., sydd i lywyddu'r Gyfeill- ach, yn yr hon y ceir newyddbeth eleni, sef cryn- hodeb o hanes Annibyniaeth yn Lerpwl. Bydd hyn yn ychwanegiad dyddorol at y pethau da eraill geir yn wastad yn y Seiat Fawr. Dau Radical o'r iawn ryw ydyw Mr Robt Ro- berts,Richmond|Terrace,a Mr Henry Jones. Pe ceid mwy tebyg iddynt, ni fuasai rhanbarth EQerton haner mor Geidwadol. Mr Jones yw cadeirydd Pwyllgor Gweithiol y Ward, ac yr oedd ef a Mr Roberts yn cymeryd rhan amlwg mewn cyfarfod- o Ryddfrydwyr gynaliwyd yn ystifelloedd y blaid nos Sadwrn. Gyda hyn bydd cryn barotoi at frwydrau bwr- deisiol Tachwedd. Yn ddiamheu mae'r Cymry cystal dinasyddion a neb, ond rhyfedd can lleied o'r elfen Gymreig a amlygir yn yr etboliadau hyn. Gresyn na cheid trefniant yn unpln eydgenedl fel y, gallent gydweithredu a dangos eu nerth ar achly- suron o'r fath. Yn sicr, dylai mwy o Gymry, yn 01 cyfartaledd ein rhif, fod ar Gynghor a Byrddau' Cyhoeddus y ddinas, a byddent o fawr gyfnerthiad i fuddianau goreu oymdeithas. Y mae'r efengyl hon wedi ei mynych bregethu—mae'n llawn bryd gweithredu arni bellach.
--0:-Cardd y Cerddor.
0: Cardd y Cerddor. YR wythnos o'r blaen agorwyd tymhor y Promen- ade Concerts yn y Queen's Hall, Llundain-ý noson, gyntaf yn cael ei tbreulio gyda rhanau o weithiau Wagner, a nos Fercher gyda gweithiau Tschaikow- ski. Yr unawdwyr oedd Madame Marie Dam& a Mr. Hirwen Jones. Ar hyn o bryd anmhosibl agor papyr carddorol a unrhyw bwys heb ddod ar draws enwau y ddau gerddor uchod-yn neillduol Wagner, oherwydd yr wyl gerddorol sydd eleni yn Biyreuth, lie per- fformir gweithiau yr awdwr mewn chwireuly yn ol ei gynllun ef ei hun. Dygir y gwaith yn mlaen mor belt ag y gellir yn y ffordd a ddymunai ef. Yn nwylaw ei weddw y mae'r holl ofal a'r awdur- dod ar hyn o bryd, ac ymddeogys iddi eleni friwo teimladau rhai cerddorion a'u tynu fel haid o gacwn yn ei phen trwy benodi Siegfried Wagner, ei mab- yn arweinydd. Dywedir ei fod yn rhy ieuanc, an- nghymhwys, a dibrofiad i gymeryd y fath gyfrifol- deb. Er hyn i gyd, trodd yr wyl allan yn liwydd, iant tieiliduol,-yr eisteddleoe(ld y dydd ol-af yn werth 7p. 10s. yr un, a tbua 200 wedi metha cael lie. Mewn gwledd oedd yn canlyn, wedi ei darpllru. gan weddw Wagner, tra'n diolch i'r rhai gymeras- ant ran, ymesgusodai Herr Siegfried Wagner am gymeryd safle arweinydd oherwydd fod Dr. Hans Richter wedi gorfod gadael y gwalth ac ymadael o Bayreuth yn sydyn oherwydd afiechyd, Gesyd y pethau hyn olwg wahanol ar bethau. Mor hawdd yw slamd yn rhy fuan, onide ? STRADELLA. :0:
[No title]
Hysbysir fod gweithiau fferyllol Fflint yn dr& difywyd, oblegyd Tariff M'Kinley, meddir. Rhoddir gair da i anerchiad y Parch Abraham Roberts, Llundain, ar "Barchedigaeth yn Sasiwn Pwllheli. Bu gwyr v wasg yn gwrando hyawdledd Deon Howell yn Mhrifeglwys Llandaf yr wythnos ddi- weddaf. 11 Fellv, gan hyny pob uo ohonom drosta, ei hun a rydd gyfrif i Dduw," oedd testyn ei bre- geth. Goed y B-ain, Nannerch, sir Fflint.-Mae ten- antiaid y ffarm eang hon yn magu a phesgi llu mawr o anifeiliaid eu hunain, yn eu lladd yn y lladd-dy sydd yno, ac yn eu gwerthu yn Siop Coed y Brain, 17 Deane Street, gyferbyn & Marchnad St.- John, Liverpool.