Y Cymro

:0: Modion o Fon ac Arfon. BRAWYCHWYD Plenydd y dydd o'r blaen. Cyd- geridai gyda'r Parch. J. E. Hughes, M.A., i orsaf Caernarfon. Yr oedd yr olaf wedi bod yn gwasanaethu mewn angladd yn ei wisg fageil- xol, ac yr oedd yr amser yn rhy bria iddo gasl myned gartref i newid, ac yntau wedi trafnu i gael ei het wellt, &c., i'r orsaf i'w gyfarfod. Gadawodd Plenydd, a daeth yn ol ato yn ei wisg rodianawl. Pan welodd Plenydd y cyf- newidiad buan, nid rhyfedd iddo frawycbu. Ond yr wyf yn credu fod y cyfaewidiad i'w gan- mol ac yn YsgrythyroL 15 Amser i wylo ac am- ser i chwerthin." Yn rhy fyoych o lawer, gwelir rhai yn myned a, gwisg a difrifoldeb angladd gyda hwy i gwmui llawen. 'Does dim yn well na chymhwyso ein hunain i'r amgylch- -iadau. Pa sawl cymanfa ganu, dybiech chwi, fu yn M6n yr WythTH shan gan y M.C. ? Wel, gad- ewch irni wel'd. Ddydd LIun, yn Gaerwen ddydd Mawrth, Beaumaris ddydd Marcher, Hebron a dydd Gwener yn Bethel. Arwein. iwyd yr oil ohonynt gan Mr. D. Jenkins, Aber- ystwyth. Cafwyd canu da ynddynt, ond cyn- ullia.dau teneu. Ni chaed ond un cyfarfod yn Hebron, gan nad oedd digon o gynulliad i gael cyfartod y prydnawn. Nid atnser i gaou ydyw'r dyddiau byn ond amser cynhauaf ac nis gellir beie am esgeuluso cymaufa ganu pan mae'r tywydd mor ffafriol i'r cynhauaf. Camgytneriad ydoadd trefnu i ganu lies cael y cynhauaf i mewn ond mIJe'n debyg fod rhywrai yn cael eu cynhanaf i rnewa wrth ganu—o leiaf, gellid tybio hyny pan yn cael pedair ohonynt mewn wythuos o amser. Nid oedd, cerldorfa yn yr un ohonynt, ond gwelais a ehlywais German Band o fewn milldir i Bethel tuag un o'r gloch ddydd Gwener. Nid wyf yn gwybod i ba le yr oeddynt yn cyfairio. Chwareuent y don Knasley pan oeddem yn eu pasio. Yr oedd yn dda genyf mai myned heibio yr oeddwn, ac yr wyf yn sicr fod Mrj Jenkins yn falch fod milldir rhyngddo â'u swn aflafar. Nid oes yr un gair eto o hanes Mr. Robert Hughes, Plasllwyd, Bangor. Chwi gofiweh iddo ddianc o'r ddinas wythnos y Jiwbili, ac y N mae'n Jiwbili arno byd yma. Dywedir fod ei gyfrifon yn fyr o 1,886p. yn y Gymdeithas Adeiladu ag yr oedd ef yn ysgrifenyddiddi, sef y Bangor & Arvon, &c. Ddydd Marcher di- weddaf, bu arwetthiant ar ei ddodrefn a'i lyfrau. Ar y 18fed o'r mis nesaf, y mae'r Athraw J. Morris Jones, M. A., yn bwriadu arwain at yr allor un o rianod anwyl Mon, sef Miss Hughes, Siglao, Llanfair P.G., ac yno roddi y llw aur ar ei Haw weu." Bydd yn ddifrifol ar y llenor os byth y daw i'r teulu swn bloedd dwsin. o blant." Mi a wn yr una y darllenwyr A mi i ddymuno iddynt bob daioni. Yn ddiweddar, rhoddodd Bwrdd Undeb Ban- gor bytbefoos o wyliau i un o dlodion y ty. Gwnaed c .is atyot gan un o'r enw W. Williams i gael myned i edrych am ei ferch i Lerpwl, a chati ei fod yn frawd sydd yn gweithio yn dda z-, pasiwyd i dalu ei gludiad a rhoddi punt yn ei logell. Go dda, onide ? Boreu heddyw bu farw'r meddyg medrus "Watkin Roberts, Caernarfon. Yr oedd yn un o'r cymeriadau mwyaf anwyl. Nid oes dad! na fu yo foddion estyniad einioes i ganoedd. Yn mhobachos o bwys, ymgynghorid âg ef, ac ys- tyrid ef gan feddygon y cylch fel tad iddynt oil. Ni bu'n wael ond ychydig wythnosau. Yr oedd Wedi cyrhaedd yr oedran teg o 78ain mJwydd. Bydd colled neillduol i Fori ac Arfon ar ei ol. Pasiwyd pleiilais o gydyaideimlad a'r teulu gan Fwrdd Undeb Caernarfon heddyw, ar gvnygiad y oadeirydd (Mr. T. R Jones), yn cael ei eilio gan Mr. T. Owen, Rhyddgaer. 0 hyn allan ni threulir cyinaint o amser yn nghyfartodydd y Bwrdd i edrych i fewn i wa- banol gwynion. Hediyw cytlwynodd y cadeir- ydd gynlian newydd gerbron er arbed amser, sef fod i-Hwyddogion eluaenol y gwahanol ddos- barthiadau anfou rhestr o'r enwau newyddion fydd snewn angen elusen i bob aelod ychydig ^dyddiau c/n y cyfarfod. Rhydd hyny fantais 1 r aelodau edrych i mewn iddynt yn brydlon. Credir yr arbedir arian ac amser y gwarch'»id- WaHl. Nid oes genyf ond gobeithio fod yr ael- odau oil mor awyddus i arbed arian y tret .dal- Wyr ag ydynt i arbed eu hamser eu hunain. t, Beth ddaw o dlodion y cylch am y chwech .Jythuos nesaf ? Ni bydd cyfarfod eto gan y -"wrdd am hyny o amser. Y inaent yn cael gwyliau. Bydd raid i'r tlodion, mae'n debyg, ar drugaredd. Ond o ran hyny, ar drugar- edd yr ydym oil yn byw, onide 1 Soreu dydd Iau, yrnddangosodd seren gobaith yn ardal Bethesda. Rboddid allan fod gobaith am derfyniad i'r helynt, ond tranoeth cuddiwyd y seren gem gwmwl du anobalth. Ac felly y peUuui yr awrhon inegys yr oeddynt vn y ^echreu Nos Sadwrn. Obadiah Davies. -:0:-

Paham y telir Is 10c a 2s y pwys am De Ceylon *ha*n Pe.cynau addurnedig ? Gellir cael Te o ansawdd ROrach am Is 6c y pwys gan Bakbeb a'i Gwmni, ^e' Church Street, Lerpwl, a thelir Beyrnas Gyfunol' Phwys unrhyw gyfeiriad yn J

Ffestiniog. A wrELSOca chwi ddarlun y Beirdd (?) yn Ngor sedd Ffestiniog ddiwrnod cyhoeddiad Eistedd- fod 1898, Mr Gol ? Os nad do, y m M'n werth i chwi gymeryd siwrnai arberrg i'w weled. Y mae'r olwg ariiynt, '• Oil yn ei gynau gwynion," yn ddoniol dros ben. Cafodd cyfaill o Hwntw a minau wledd doreitbiog wrth geisio dyf a) a pa mor uchel yr ebedai y drychfeddyliau bardd- onol raid fod yn rhedeg trwy benglogau y beirdd. Daliwn i nad alki trigolion y Llwybr Llaethog bria weled blaenau eu cynffonau fel yr elent heibio i'r eangderau uwchben. Credai fy nghyfaill,pa fodd bynag,fod testyn eu myfyrdod- au yn llawer mwy daearol, ac mai ceisio ffi.x) p'run o'r Cylch gaffai eistedd yn Nghadair Cts- newydd," yr oeddynt ond ben wr a safai gerliaw a dorodd ar draws ein hymddiddan trwy ddweyd Peidiweh a cyboli boys, Alpha ac Omega eu syn-fyfyrdodau pan yn tremio ar y camera uollygeidiog oedd, A welwch chi fi 7 Mor agos ambell waitli y mae yr aruchel yn dod i gyffyrddiad a'r distadl, omde Yr Archdderwydd wrth gwrs ydyw canolbwxic y darlun. Fel y dywedaiun wag, ymidengys fel cyinyEgfa o'r brenhin Llyr, a brenhines Sheba ar ei fFordd i ymweled a'r brenhin Solomon ei osodiad yn nrddasol a'i drera yu fawreddog. Ar ei ddeheulaw y mae llywydd hynaws yr Eistedd- fod, Mr W. E. Oakeley, tu ol i'r hwn y s df Paotyrhedydd fel pe yn angel gwarcheidiol iddo. Yn union islaw y Maen Llog wrth ocfar y dclyn y mae Wabcya, "ac ar f'engoch i" tneddai'r Hwntw ¥ mae wedi shavo'i gudyn." Ond erbyn craffu gwelai mai ysgwydd dalgryf Rheithor Trawsfynvdd a guddiai ogoniant y bardd Yn rhes wrth ei ocbr y mae Llifon Bryfdir, Cadfat: a Dewi Glan Ffrydlas fel gosgordd i'r Bweh a'i geidwad, y naill a'r llall yn edrych mar dduwioi a'r gweddill o'r frawdoliaeth, ac yn union tu ol iddynt y mae Elfyn a'i wyneb gwelw yn psri i un ddych'myga am Awen wedi ei gwisgo mewn cnawd. Ar eu cyfer y mae Athron, Dyfad a'r Alltwen (yr wyf yn eu henwi yn ol eu safleoedd ar ftyn yr Orsedd), yr olaf yn edrych debyca welsoch erioed i un o pashas y Dyn ClaP, a'i law yn gorphwys fel pe buasai wedi gor-fwynhau ei giniaw. Ar ei dde y mae y talgryf Rhuddfryn yn edrych fel Tywvsog y Llu a'i goban ar ei fraich, ac wrth ei ochr y mae Cofiidur yr Orssdd yn edrych yn bwysig a'i numbar L. yn ei law. Ar eu cyfer y mae ymyl gwisg Pedrog (y mae ef fel finau, wyddoch, dipyn yn swil), a gdrllaw iddo y mae Bardd "Diniweidrwydd" gydag Archdderwydd y Gamallt rhyngddynt. Yn nghefn y llun gwelais ganteli heti iu Cynhaiam, Cynfoel, Rhydwen, ac eraill, a diau fod en penau i mewn ynddynt. Ymddengys fod un neu ddau a wisgent eu cobeni am y tro cyntaf er pan yn blant mor falch o'u gwisg a gwyryf ieuanc ar fore ei phriodas. Ymsythent a dalietit eu penau fel pa buassnt wedi eu gosod mewn gefynau, ac wrth edrych arnyot rhuthrodd hen benill a giywais yn cael ei ganu ar lanau y Ferswy gan Llew Wynne, Isalaw, a Chadwaladr Davies llynyddoedd lawer yn ol yn fyw i'm cof. Llyma y rhigwm — Y Glenfield Starch, mi gofiaf byth, Wnaeth wddf y bechgyn hyn yn syth Mae pawb yn deyd eu bod yn larch Yn rhinwedd stiff y Glenfield Starch. Chware teg iddynt i foddio plantos y mae teganau wedi eu bwriadu. "Ac a ydyw Saul yn mysg y prophwydi ?" neu yn ol y deongliad lleol a roddir i'r ymad- rodd, A ydyw Cydwaladr hefyd wedi ymano a byddia fawr yr Areithwyr DirwestoL? Ym- ddengys ei fod wedi rhagori arno ei hun yn y Cynghor Dinesig diweddaf yn y cyfeiriad yma, a chydnabyddai yr aelodau yn gyffredinol eu bod wedi eu llwyr argyhoeddi i'w ddaliadau, ond ni oddefai rbeolau y Cynghor iddynt wnouthur yr hyn a geisiai. Yr oedd yr hen gyfaill yn wreiddiol ac yn ymarferol fel arfer. B deli ei araith oedd y priodoldeb o ddynesu at y Fainc Ynadol gyda'r amcan o gael ganddi ganiatau trwydded tafarn i'r clwb yfed sydd yn y King's Head. Cyfeiriodd at y llu cyhr.ddiad- au o feddwdod ar y Sul yn yr ardal sydd wedi eu gwneud yn ystod y flwyddyn neu dde una a- mis diweddaf, a dadleuai yn eofn na fuasai sail o gwbl i'r cyfryw, nac ychwaith gyfleusderau i yfetwyr i gyfeddach ar y Sabboth, p3 na b'ai am fod y ty wedi ei amddifadu o'r drwydded a feddai. Credai yn ddibetrus mai'r unig ffordd i symud y blotyn hwn oddiar gymeriad cyhoeddus y fro ydoedd trwy adfer y trwydded a gosod y tv tan arolygiaeth yr heddgeidwaid. Cytunai Mri Owen Jones, W. Owen, ac eraill a syniadau Mr Roberts, ond teimlid pe pasid penderfyniad ar y mater, y byddai perygl i'r ynadon deimlo fod y Cynghor yn ymyryd A';i hawliau a'i? dyled- swyddau. Diau y byddai sylw ye ynadon yn cael ei alw at yr hyn y dadleuai Alr. Roberts drosto trwy gyfrwng y wasg, ac y byddai idd- ynt roddi yr ystyriaeth briodol iddo, Dywenydd genyf ddeali fod Mr. Ariander 1- Hughes, Ysgrifenydd Cyffredinol yr Eisteddfod, wedi derbyn bysbysrwydd trwy Y Vins-int fod Cymdeithas yr Eisteddfod wedi penderfynu rboddi can' punt a phymthag swlit tuag at wobrwyon Eisteddfod 'Stiniog. Go lew, onide ? Galluogir y pwyllgor yn awr i gynyg gwobr o 25p. a th'ws gwerth 5p. am Hanes, &c., El mwndPrys yr Archddia.con, heblaw ychwanegu amryw destynau cerddorol a chelfyddydol. Byw byth fo'r Yinsent, medd Barlwvd,

\)-- Y DON ASSOCIATION Siwtxad OLWYNO AM BRISIAU Poblogaidd .—Mae Y Don Association Lord Street a Paradise Street yn awr yn dangos y Patrymau newyddion o Siwtiau Olwyno am y tvmhor presenol, ac yn eu plifch ceir I rhai o'r patrymau mwyaf hardd a chwaefchus. Y I inaent wedi eu gwneud a'u gorphen yn y dull goreu'n bosibl, ac wedi eu leinio a gwl^n iechydol. Gellir eu ¡ cael vn ffurSau Lounge neu Norfolk, pob maint, am 18s. 10c. y siwt, Hawn werth 36s. Anfonir patrymau I trwy y post yn rhad ond gwneud cais am hyny.

Cor Cymreig y Palas Crisia'. [Gan ALAW Madog ] BELLACH y nne'r enw uchod yn hysbys drwy Gymru, Hoeg■•, a Llanrwst; ond rhag ofn fod rhywrai yn y ciifttchau, &'c heb wybod limes ac amcan ffutfi-td y cor, teimlwn yn ddiolchgar, Mr Go]. os rhoddwch Je i'r ychydig nodiadau hyn yn eich newyddiadur p jblogaidd Cynelir yn flynyddol "Wyl y Tonic Solfa Association yn y Palas Grisial, Lluudain, ac y mae erbyn hyn yn safydliad byd-eawog. Rhoddir yma gyfleusdra. i bob cenedl ddangos alhn eu galiuoedd cerddoroi a pha Gymro ttvymgalon sydd heb lawenhau pin yr adgofia sm y gwrhydri a'r clod a eaiilodd Cor Caradog yn yr un lie pin y cipiodd ymaith y llawrvf dair gwaith yn olynol, sef cwpan arian gwerth l,000p, flynyddau yn ol. Baddugoliaethau oedd y rha,i'x.t a'ti dyrchaf- odd fel ceaedl yn uwch o'n hysgwyddau i fynu fel cantorion na'r un ganedl arall dan haul. Wedi hyn, newidiwyd yr amcan. Yn lie cystadlu, rhoed cyfleusdra i berfformio gweithiau newydd pob gwlad a theyrnas. Y flwyddyn ddiweddaf eymerodd Mr D. Jenkins, Mus. Bic., yr anturiaeth mewn llaw o gynull cor Cymreig, yr hwn a rifai oddeutu 3,000, a pber- fformiwyd Salm Bywyd o'i waith ef, yn dra, llwyddianns, yn nghyda darnau eraill. Eleni, gweithiau Dr Parry, "Cambria" yn benaf, a ddewiswyd i'w, datganu. Ffurfiwyd cingheii-gorlizi trwy y Deheudir, y Gogledd, a'r ghvahanol ddinas- oedd yn Lloegr; ac ni fu ein dinas gerddgar nioau ar ol i neb ohonynt i wneud ei rhan. Cyfarfuasom yn y Palas Grisial am 3.15 nawn ddydd Sadwrn, Gorphenaf 17eg, i gymeryd ein harwain gan y Dr ei hun a phwy yn fwy priodol i arv7ain ei weithiau na'r awdwr ? Rhoddwyd datganiad gryinus ac effeithiol o amryw o'r darnau, ac ystyried yr amgylchiadau a'r anfantession yr oedd y cor tanynt—arnryw o'r ael odau wedi teithio i'r Brifddinas "Ar hyd y nos o wahanol bsllderoedd Cymru, fel y teimient yn dra iluddedig. Teimlem yn siomedig fod yr unawdau a'r ped- warodau yn cael eu gadael allan o "Cambria." Credwn y baasai rhoddi perfformiad cyflawn o'r gwaith yn fwy rhwydd a naturiol; a buasai y gwaith yn ymddangos yn llawer mwy gorphenol, a'r anrhydedd yn fwy perffaith i'r cor a'r arweinydd. Digon cyfFiedin oedd y datganiad o "Gydgcm y Pererinion," am nad oedd perffaith ddealltwriaeth cydrhwng yr arweinydd a'r cantorion yn y gwa- hanol symudiadau. Yr oedd curiadau y Dr ar adegau yn aneglur, ac yn rhy sydyn i gor mor fawr; o ganlyniad yr oedd yn colli hyder, ac yn ofni symud. Diffyg ymarferiad â'n gilydd a gyfrifai am fryn Gadawyd allan hefyd ddarnau rhagorol oeddynt wedi costio arian, amser, a llafur i'r gwahanol adranau yn llienorol i hyn. Rhoddodd y gerdd orfa gyuorthwy mawr i ni yn y gwahanol ddarnau, yn arbsnig gyda'r Tone Poem, yn yr hon y mae'r cyfansoddwr ar ei oreu yn pentreadu nefoedd ac uffern. Y mae'r oernadau a.'r gruddfanau yn yr olaf yn dorcalonus i'r eithaf a gallem feddwl wrth yr olygfa mai dymuniad a gweddi y 4,000 cantorion byth er hyny fydd cael bod yn glir o'r He poenus y rhoddwyd damodiad mor fyw ohono. Gwnaeth yr organ fawr hefyd wasanaeth gwerth- fawr in cadw rhag myned yn hollol ar gyfeiliorn mewn amser a thonyddiaeth. Cyfnewidiad derbyn- ifil oedd cael y rhan o'r Tone Poem- a ddarlunia brydferthweh a sancteiddrwydd y nefoedd mor ogoueddus. Cwynid yn lied gyffredinol parthed y rhagdrefn- iadau eleni, a diau nad heb achos a rhaid eu diwygio cyn y gellir cyrhaedd perffeithrwydd ac o bob ysgol, ysgol profiad yw yr oreu. Awgrymwn ddau welliaut y mae yn rhaid eu cael os am gadw y eyegherdd blynyddol mawr- eddog hwn yn fyw yn y dyfodol, Yn gyntaf, trefner i'r holl gantorion gyrhaedd y Brifddinas y noson o flaen yr wyl, fel y gallant orphwyso; hefyd gofaler fod rhagleni o'r holl drefniadan yn cael eu cyflwyno i bob aelod, a chadw ato, yn lie cyfnewid, a th-sflu y cor i ddyryswch. Gydag ych- ydig mwy o ofal gellir dyrchafu canu y Cor Cym- reig hwn i'r fath raddau fel y bydd yn anrhydedd csnedlaethol i ni. --0--

Nodion Amaethyddol, [Gan Fab Y TYDDYN]. Wbth siarad mewn Arddangosfa Amaethyddol yn Hatfield yr wythnos ddiweddaf, sylwodd Mr. W. H. Long, Gweinidog Amaethyddiaeth, fod y fferm- wyr wedi myned trv. y ddirwasgiad mawr, a bod y wlad wyneb yn wyneb a'r fFaith fod y prisiau lawer yn is yn awr na chynt Yr oedd rheoleiddio'r prisiau tuhwnt i allu unrhyw Lvwodraeth. Yn India ac Argentina yn unig yr oedd y ffermwyr yn gallu talu eu ffordd yn weddol dda,-rrietbai fferm- wyr gwledydd eraill prin gael dau ben ltinyn eu hamgylchiadau yn nghyd. Ond tybiai y byddai i'r achosion naturiol a ddygodd y dirwasgiad fod yn foddion meddyginiaeth hefyd. Nis gallai cyn- yrchwyr tramor barhau'n hir i anfon eu cynyrch i'r wlad hon am brisiau mor golledfawr. Ceisiodd y Llywodraeth er pan mewn gallu roddi sylw par- haus i'r ssfyilfa amaethyddol, a cheisio, er n ad trwy fesurau gwrol iawn, roddi budd i'r arhaeth- wyr trwy ysgafnhau eu beichiau annheg. Nid oedd gotchwyl gwell i ddynion na cheisio gwneud prif ddiwydiant y deyrnas yn hunan-gynaliol a 'blodeuog. Yn Sweden nid oes gwrychoedd na chloddiau o unrhyw fath. Buasai Sermydd Cymru yn dra rhyfedd hobddynt, ac ni byddai ball ar raib ani- feiliaid crwydrol. Yn Sweden adeg y cynhauaf, os digwydd iddi wiawio, taeuir y gwair i'w sychu ar groesgoed, rhywbeth yn debyg fel y gwneir yn y wlad hon gyda dillad. Mae pleuropnetmonix yn gwneud difrod mawr yn llaethdai Llundain. Wedi y tyr y clwy allan, rhaid lladd yr holl wartheg yn ol gorchymyn Bwrdd Amaethyddiaeth. Ma,e mssnr yn csel s.vlw'r Senedd i nodi oig tra- mor, ac mae mawr angen am dano, oblegyd twyllir llu&ws gan yr honiad fod moiltgig a chig Hoi Aws- tralia a maaau eraill yn Brydeinig. Ni raid myn- ed ond i farchnadoedd Lloegr na welir y twyll hwn. Nid diystyr i ffermwyr Prydain fydd y ? mesur hwn, oblegyd wedi y noder y oig tmmor, bydd ansawdd rugora.ch cig y wlad hon yn sicr apelio at y prynwr. { Nid yw rhagolwg y cynhauaf haidd yn galonog- ol iawn Rhaid i'r cynyrch bwn gael cryn lawer 0 leithder. a chan fod yr wythnosau diweddaf wedi bod yn 61 o s,'ch y nB.e'r haidd wedi dyoddef. Ysgrifena Mr. Joseph Lloyd, Llanelwy, am an- sawdd y cynhauaf yn Nyffryn Clwyd, a dywed fod y cnydau yn doreithiog yn y rhan fwyaf o fanau. Mae gwellt gwenith yn uchel ei bris, a thelir tua 5p. y dunell am dano, Yn mhob man lie yr am- aethwyd y tir yn dda ac yn ei adeg briodol, ceir cynyreh rhagorol o wen;th, haidd, ceirch, ftA, clofer, swedes, a phytatws. :0:

Llydaw. [Odrtiwrlh Ohebydd Achlymrol.] DEUDDYDD cyn gwyl Swithin eleni cyfarfyddodd padwar teithiwr Cymreig o swydd Gaer wrth fedd unig mewn ynys annghyfanedd ar oror Llydaw. Yr ynys yw y Grand Bey, gerliaw porth!add henafol M Malo, lie gorwedd gweddillion y bardd enwog Chateaubriand, mewn bedd lied ddiaddurn, careg uwch ei ben, a chroes o faen ar ho no—yr oil yn amgylchynedig gan ffyn heiyrn, ond heb Iythyren i ddynodi enw yr ymadawedig. Y mae y mor yn goichi y creigiau wrth ben y rhai y torwyd y bedd, a chwympodd amryw ddarnau o'r creigiau i'r eig- ion. Dichon mai dyma fydd tynged y beddrod rhyfedd hwn. O'r teithwyr gallaf enwi Mr W. R. Roberts, Egremont, gwr all rwyfo ei gwch ei hun yn Ffrainc, Yspaen, a'r Eidal, fel yn Nghymru a Lloegr. Dywedodd Mr Jenkins, ceahadwr gweith- gar y Badyddwyr yn Llydaw, fod Mr Roberts yn siarad Ffrancaeg yn well nag y clywodd neb a anwyd allan o Ffrainc: yn ei Ilefaru. Y mae ei briod, Mrs Roberts, yn cyd deithio a, ef. Dygant eu plant i fynu i ddysgu Cymraeg yn gyntaf, fel allwedd i ddysgu ieithoedd tramor, engraipht gwerth ei hefelychu gan rieni Cymreig yn nhrefydd I masnachoi mawrion Lloegr. 1 mwelodd y padwar tithiwr â threfi cymydogaethol St Malo, sef St Servan a Dinard. Yn yr olaf mae digon o dir ar osod a thai ar werth, a liawer o dai a g?fodwyd yno er pan fu eich gohebydd yn y dref ddwy flyn- edd yn 01. Ymddengys yn lie gobeithJol i adeilad- ydd anturiaethus Cjmreig ddilyn ei orchwyl ynddo. Tranoeth aeth y ped war teithiwr mewn fechan ar hyd yr afon Ranee, am daith oddeütl tair awr o St Malo i dref Dinan. Mae yr olygfa ar yr afoa hot- yn amrywio ilawer-G-reigiau seitib mewn ambell fan, coed yn fcyfu hyd at v dwfr mewn lie arall, yma. ya gul ac aew yn llydan, ac yn awr ac eilwaitb adfeilioo hen aasteJl yn gwgu ar yr edrychwr. Ar ol cyrhaedd Dinan yr oedd parotoadau mawrion ar ein cyfer y trigolion yn cadw gwyl y Werin lywodraei.il & chan ae a phob rhyw gerdd, ac a saethu pylor, er difyrweh IDrtwr i blant, ieuainc, ac hen, yn mhlith y trigolion, a pharhaodd y difyrweh yn mhell wedi haner nes. Tranoeth yr oedd ffair yn Nmm gwartheg, lloi, defaid, llestri pridd, a brethynau oedd yn newid dwylaw ynddi. Tref brydferth ydyw ar ben bryn, a'r afon Ranee yn rhedeg yn y dyfnder odditani. Tybir miti auias Annwn fuasai ei henw yn llawn oblegyd y gagendor dani, er y dichon mai -Dinas Ann yw yr ystyr cyntaf, gan mai Aan, mam Mair Forwyn, yw santes amddiffynol Llydaw, yn nhyb y bobl Y mie hen gastsil yn y dref, yn yr hon y preswyliodd. rywbryd Ann, duges olaf Llydaw. Aeth y pedwar teithiwr Cymreig o ddinas y gagendor mawr, Dinan, i un arall, lie bu Duoiaid Llfdaw vu tayrnasa am dros ddau mlynedd wedi i ni golli Llewelyn y Llyw Olaf," sef dinas henafol Rennes. Mae'n brydferth yr olwg, ac yn hawdd i'w theithio heb netnawr ofn i wr dyeithr golli ei ffordd ynddi, yr heolyad ya croesi eu gil- ydd mewn llinellau sythion. Wrth yr afon a red drwy ei chand gwelir merched Reanes yn goichi eu dillad, ac yn eu euro a golchbren, fel y gwneir eto mewn ambell fan yn Nghymru, Mae yn Ren- nes ysgol o radd uwch na'r cyffrediu, ac hefyd brifysgol. Y styrir yr egJwys gadeiriol yn mhlith y gwychaf ar y Cyfandir. Ma.e'r colofeau marmor a'r rhai ei haddurcir, a'r aur ar y to oddimewn, yn rhoddi golwg fawreddog arni. Ni ddyiai. ymwel- ydd Cymreig esgeuluso myned i'r Palals de la Jus- tice-adeilad droa ddau can' mlwydd oed. Oher- wydd nad yw mwg g!o yn cyffwrdd ag ef, edrych eto megys yn newydd. Coed yw defnyddiau tSa yn yr anedd-dai; glo a gedwir at y cledrffyrdd a pheiriaowaith arall. Mewn ystafell yn y" Palais cyfarfyddai Senedd Llydaw cyn i'r wlad golli ei hannibyniaeth. Parhaodd y Senedd am tua dau canrif wedi uno'r dalaetb a Ffrainc trwy briodas Ann, duces olaf Llydaw, a Brenrn Ffrainc. Gwelir yn yr vstafell gacieiriaur seneddwyr, ac eisteddle yn uchel ar yraur o ba le y gwrandawai eycrych- iolydd y brettin ar yr areithiau. Ar y pryd yr ymweisom aV He, yr oedd yno ar- ddangosfa o gynyrch pob rhan o Lydaw. Oad y ddarpariaeth fwyaf ar gyfer y teithwyr Cymreig oedd cychwyn rhedeg cerbydau Americanaidd (tramcars i am y waith gyntaf ryw awr cyn eu dy- fodiad i'r ddinas. Llusgwyd y cerbydau gan nerth trydano!, yr hwn a drogglvyyddwyd iddvnt oddi- wrth linellau pres (yn ol yr ymddangosiad) crog- edig yn yr heolydd uwch eu penau. Arosodd Rennes yn hir heb y cerbydau hyn, ond pan y caf odd myuodd rai o'r fath oreu. "Hawdd credu fod pob cer by d yn llawn y diwraod hwnw, llawer yn sefyll ynddynt I G»elwyd yn y dref addoldy bychan yr Huguen. otiaid, Protestaniaid Ffrainc. Mor wahanol i Gymru, He mae'r Eglwys Wladol a'r YmneUlduwyr ¡ blith draphlith; ond yn Liydaw syndod ydyw gweled un lie o addoliad ar wahan i'r Babaeth.

DA LIE E SYLW AIL A f P- A T ttN I GWESTTY CWALIA (GWALIA HOTEL), UPPER W08URN PLACE ILLUNDAIN,' u dan arolygiaeth. bersonol yr hen. bsroboia.oat a phercheoog presenol GWESTTY GWALIA, FlfYNHONAU LLilNDRINDOD. mwyn yr hen amser gynt," Dymuna'r perchenog hysbysu ei gyfeillion a'i jrydnabyddion lluosog (a pha,wb eraiiT a+r y bydd p yr hysbyeiad yn fantais iddjxt) fod v Tt uchod wedi u eirio, ei brydferthv, ni' "d "na drwvd }o > r t »ydd, a> chan ei. fod y bydd "GW(CJ"ti,¡y GwaIia" yn gartref odd. fel avut, apelía am eu ceftiogaeth. Mae mewn man canolog a chyHeus. T tdermn yn rhai anarferol o resymol. A-a bob hysbysrwydd chwauegol, anfoner at Mr. EDWARD JENKINS, GWALIA HOTEL. I ITpper Woburn Place, LONDON.