Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
6 articles on this Page
CWRS Y BYD.
CWRS Y BYD. Udganydd Newvdd Mr LLOYD GEORGE ydyw awdwr y "Notes from Wales yn y Mercury. Yn ei lythyr am wyth- nos i ddoe, dywed fod .Mr George a Mr T. E. Ellis yn bresenol y nos Sul cynt yn nghapel Charing Cross Road, Llundain. Beth sydd yn rhyfedd yn hyny ? Onid yw'r aelod tros fwr- deisdrefi Arfon vn gapelwr rheolaidd ? Ac a ydyw sectyddiaeth wedi ffoli cymaint ar Gymry'r oes hon fel y mae'n syndod gweled Bedyddiwr friewn Capel Methodus ? Cyfarfod arall yn y Mwythig. DIPYN yn fflat eto oedd cyfarfod olaf y Cyng- hrair Cenedlaethol. Rywbeth yn debyg i briodas a'r priodfab ar ol. Yr oedd y briod- ferch a'i hychydig gyfeillion gyda hi yn barod i'w rhoi i ffwrdd, neu yn hytrach i gymeryd y priodfab i mewn. Mae'n gysnr meddwl na pharodd absenoldeb ei tharpar o'r Deheudir i'r hoeden anwadal dori ei chalon. Yn ol y pyre," dywedai yn ei hagwedd a'i bymddygiad Mi fydd yn dda gyno fo y mhriodi i eto, gewch chi weled. Mae o bron yn siwr o ddwad ac os na ddaw o, iddo fo bydd y golled." Y Rhif Chwech. MAE Cynghrair Cenedlaethol Cymru yn dal at y Rhif 6. Dywediad sydd mewn llawer iaith Mai'r nifer perffaith ydyw saith Ond Cynghrair Cymru (p'le mae'r bai?) Sy o dro i dro rhyw un yn llai. Liwyddiant Anturiaethwr. DYWED yr banes awdurdodedig o Gyfarfod Amwythig fod Mr William Griffith, y teithydd enwog o Affrica, wedi troi i fynu tua chanol yr oedfa. Mae gwedd ddigrifol i ymweliad Mr Griffith a'r fan. Tybed fod rhyw cynghrair, cwrnni, neu syndicate wedi ei gyfiogi i fyn'd i'r Mwythig ar ymchwil am y Cynghrair Rhydd- frydol Cenedlaethol Cymreig, fel yr anfonwyd Stanley i chwilio am Livingstone 1 Os felly yr ydym yn ei longyfarch ar Iwyddiant ei antur- iaeth. Nid peth bach oedd cael hyd i gyfarfod snor fychan mewn tre mor fawr. A Welsh Radical." y MAE gan y brawd hwn lythyr arall yn y Mercury ddydd Mawrth, yn yr hwn y camliwia ac y camgyfieitha amryw o fy sylwadau arno mewn rhifyn blaenorol, ac y tiln gamgasgliad oddiwrthynt. Fe wyr, neu dylai wybod, nad oes air yn fy nodiadau yn gofyn am ffafrau oddiar law Corpboraeth Lerpwl i Gymry ieuainc yn ymofyn lie yn ei gwasanaeth. Cbwareu teg 1:1 a chyfiawnder iddynt bwy fel pawb arall, ydyw'r oil a ofynir. A pha fath "Welsh" na "Radical" ydyw ef pan y dwg gamdystiolaeth yn erbyn cymydog ? Cymro yn nghyntaf, Radical neu Dori wed'yn. Difyrwch Llundeiniaid- WELODD y darllenydd erioed y digrifwch blyn- yddol sydd gan y Llundeinwyrac aelwirganddynt "Lord Mayor's Show ?" Os naddo, y mae heb -weled un o'r golygfeydd hynotaf yn Yrtys Prydain. Dinas fawr, rrn o ddinasoecid mwyaf a mwyaf goleuedig y byd, wedi ymollwng i ys- Jnaldod. Mnsnacb wedi dyrysu neu sefyll am ddiwrnod cyfan. Pobl synwyrol yn dynwared ynfydion—yn pardduo a gwawdlunio eu gwyneb- au. Byddin fawr o heddgeidwaid ar draed ac ar feirch "tan arfau" am oriau meith ion yn gwylio nad elai'r ysmaldod yn annghyfraith. Miloedd o drigolion y ddinas fawr wedi gadael eu parlyrau cynes a chysurus, a dyfod allan gan eistedd am rai oriau mewn ffenestri agored neu sefyllian ar gonglau beolydd, i ddim ond i weled yr orymdaitb hir a dyddorol yn myned heibio. Nid oedd dim neillduol yn ngorymdaith 1895, ond ymddangosai'r bobl yn ei mwynbau fel pe lia welsent hi erioed o'r blaen ac ni ddvlid gwarafun i'r Sais ei ddifyrwch neillduol. Mae gan bob rali fel byn ei hochr dda, er maibechan yn fynych ydyw'r ochr hono. Un daioni a wna ydyw rhoi tipyn o fywyd yn y clai trwchus a haner marw sy' o amgylch Sais, yn enwedig yn Heheubarth yr Ynys lie y mae wedi ymgymysgu lIai nag yn y gogledd a r anian fywiog Geltaidd. Difyrwch Cymry Llundain- WEDI i yspleddach yr Arglwydd Faer fyned heibio, cynullodd tyrfa luosog o Gymry'r Brif- cldiuas nos Sadwrn yn yr ystafell eang a chysnrus ? tan gapel y Bedyddwyr Cymreig Castle Street 1 dreulio awr neu ddwy mewn cyngherdd. Llyw- yddid yn ei ddull arferol tra debeuig a dirodres gan Mr T. J-. Harries, Cymro ienanc ac un o'r ttiasnachwyr mwyaf llwyddianus yn y drapery line sydd yn Llundain, a siop yr hwn sydd yn in o olygfeydd Oxford Street. Mri Maldwyn itamphreys, Meurig James, a Miss Rose Wil- liams, oedd y prif gantorion a cbafwyd adrodd- jadau godidog gan Miss Alice Pryce Jones. Wn ddim beth fuasai ei thaid, y diweddar Mr Thomas Roberts, Ty'n y Greian, yn ei ddweyd am ei wyres ddoniol pe buasai yno i'w phlywed. Yr oedd y cyfarfod trwyddo yn un da iawn. Y mae "Cymdeithas Ddiwylliadol Heol | Castell," fel ei gelwir, yn cyfarfod bob nos »adwrn, a dyma'i chyfarfod cyntaf y tymhor own. Y gymdeithas hon ydyw'r hynaf sydd yn "Ilysg Cymry Llundain oddieithr y Cymrarodor ion, Mrs Mary Davies yn y Pwlpud. ^YNA wledd a gafodd cynulleidfa Capel Charing ^ross Road nos Sul yn gwrando ar y gerddores enwog yn canu yr alaw o'r Messiah, I know that my Redeemer liveth." Canai Mrs Davies 0 r pwlpud ac yr oedd lluoedd o'r dorf yn wylo y "dagrau melys iawn" y sonia Pantycelyn -am danvnt. Pa bryd y cawn ychwaneg o'r Inath yma o addoliad 1 Traddododd y Parch Abraham Roberts, gweinidog poblogaidd Charing Cross, yn yr un oedfa, bregeth effeithiol i Bobl Ieuainc. Y mae ein diweddar gymydog rhadlon Mr Roberts yn dal i edrych ac i bregethu yn rhagorol. Yn yr un capel yn y bore, pregethai ein hen gyfaill, a cbyfaill pawb a'i hedwyn, y Parch J. Elias Hugbes,M.A. Un o anwyliaidy pwlpud a'r ddaear ydyw Mr Hughes ac er yn pregethu bron mor rymns ag erioed, drwg iawn genyf nad yw ei iechyd cystal ag y dymunai ei luaws cyfeillion, er yn well nag y bu. Caffed adferiad llwyr a buan.
0 F Bermo.
0 F Bermo. DECHREU. DAN nenbren y Parch Vaughan Humphreys, nawn Gwener, y cynaliwyd cyfarfod cyntaf Cymdeithas Gweinidogion Ymneillduol Aber- maw," neu Abermawddach, fel y mynai'r cof- iadur. Cymdeithas o'r iawn ryw yw hon, a bendith i bob tref a dinas hmsai ei mabwysiadu. Felly gallai'r brodyr weithia yn y winllan gyd- gyfarfod ar yr un aelwyd, dod i gydnabyddiaeth iach a'u gilydd, heb yr un cefngor o gulni sectol rhyngddynt. Ymddyddan fu fwyaf yn y cyfarfod hwn a thynu rhaglen am y tymhor. Bob pedair wytbnos y cyferfydd yn ystafell pob aelod yn ei dro-tebyg i Gymdeithas D. ab Gwilym o ran cynllun. Y Parch T. Roberts (B.) yw'r arcb-ysgrifenydd, a'r gwr a berchen y nenbren fydd y llywydd. Papyr ar Gwen Williams fydd gan Z. Mather y tro nesaf yna daw Rhys J. Huws gyda'r Bardd newydd." Yn mhellach yn mlaen cawn hanes Y Cymro gartref" gan E. D. Jones, M.A., a'r Cymro yn Llundain gan T. Roberts (B.), a dywed J. Gwynoro Davies am y "Cymro oddicartref." Ceir erthyglan gan aeloddu eraill hefyd ar "Hen gymeriadau Llanuwchllyn," a Dr. Edwards." Wedi derbyn brodor o Benllyn yn aelod, a thalu diolch calon i Mr a Mrs Vaughan Hum- phreys am eu croesaw digymysg, gwahanwyd. CYOHWYN. Nos Wener, rhoddwyd cymdeithas ddadleuol y dref ar y gweill, Owen Edwards (De Bermo) a lywyddai. Etholwyd James, fferyllydd, yn ys- grifenydd, a Davies, Trysordy Gogledd a De- heudir Cymru, yn drysorydd. Oherwydd amlder cyfarfodydd a phrinder jystafelloedd, methwyd penderfynu ar noson sefydlog i'w chynal. Nos Fercher nesaf yr agorir hi gyda dadl A ddylai Lloegr fyn'd i ryfel gyda T t) wrei yn yr argyfwng presenol ?" Hyd hyny gwell i Senedd Prydain beidio penderfynu dim yn fyrbwyll. Saesneg yw iaith y gymdeithas hon, Samwel Jones. HETIE MERCHED. Bu gwr Eglwysig yma o Ystrad Clwyd yn anerch tyrfa dros y Selborne Society." Cym- deitbas yw hon i ddyogelu adar y wlad rbag merched a. cbeidwaid helwriaeth. Yr oedd y Canon yn llawdrwm iawn ar y ddau ddosbarth yna, ac o'i flaen eisteddai rhes o foneddigesau a boneti'n 11awn plu. Cafwyd cyfarfod difyr, a chlywais wraig dyoer yn dweyd na wisgai hi egrette (plu ysgwydd aderyn y bwn) byth yn ei bonet wedi clywed am y dull creulon y ceir hwy. Hyderaf y ceir mwy nag un pechadur wedi edifarhau. P'am na edy merched yr adar bach tlws yn llonydd 1 Os rhaid wrthynt, cym- erer blu'r fran, yr iar, a'r wydd, neu glust dafad neu gynffon gwningen. Ond path od iawn ydi rheini. le, ac ni welais i ond pethau od ar fonet gwraig erioed. ADEILAD HARDD fydd yr ysgol ganolraddol pan godir hi ar lan y mor. Mae'r tir wedi ei brynu saethir y ceryg, a gosodir y sylfaen yn lonawr. HJN braf iawn yw hi yma, ac ni weHr eira ar fynydd- oedd Lleyn fel cynt. Dacw Was y Gog yn pasio, hwyrach y can y gwcw cyn y gwyliau. ONOMATO.
---:0:---J Ein Cenedl yn Manceinion.…
-0: J Ein Cenedl yn Manceinion. ¡. PWNC addysg ydyw pwnc y dydd yn mhlith Cymry Manchester a'r amgylchoedd y dyddiau hyn. Fel y gwyddis, mae ugeiniau o aelodau seneddol Toriaidd wedi addaw y caiff ysgolion dyddiol enwadol megys ysgolion Eglwys Loegr, eu cynalyn y dyfodol o'r trethi, ond nid ydyw y clerigwyr yn foddlawn i'r trethdalwyr gael unrhyw hawl ar yr ysgolion hyn. Mae cynadleddau wedi eu cynal eisoes gan yr Ymneillduwyr yn Llundain a Bir- mingham, a chynaliwyd un yn y Central Hall ddydd Llun yr wythnos ddiweddaf, y Parch Chas. Williams, Accrington, yn y gadair, pryd ypasiwyd penderfyniadau pwysig, Yn wir aeth Dr Scott, prifathraw y Lancashire Independent College, mor bell a chynghori pob Ymneillduwr i oddef i'w eiddo gael ei werthu cyn talu troth fel hon yn uniongyrchol neu anuniongyrchol, a diamheu y cymer miloedd ei gynghor, ac os ydyw y Llywodr- aeth mor ffol ag ymyraeth a'r cytundeb sydd wedi gweithio mor dda, fe welir rhyfel yn sir Gaerhir- fryn mwy ffyrnig na rhyfel y Degwm yn Nghymru. Nos Wener, yn y Standard Chambers, King Street, cynaliodd v Gymdeithas Genedlaethol ei chyfarfod rheolaidd. Llywyddwyd gan Mr John Edwards, a, darllenwyd papyr ar Ceiriog gan Mr John Jones, Caergybi, neu John Jones, Ducie Avenue fel yr adwaenir ef yn Manceinion. Yr oedd Ceiriog ac yntau yn gefnderoedd, a chawsant eu cydfagu yn Llanarmon, a buont yn cydfyw am flynyddau yn Manceinion. Cafwyd llawer o ffeith- iau newydd ganddo yn hanes Ceiriog. Cadwodd Mr Jones y gynulleidfa wrth fodd encalon yn son am Ceiriog, a pha ryfedd, yr oedd bardd yn adrodd hanes bardd. Hyd y gwn i nid, ydyw Mr Jones, wedi cyfansoddi can, englyn, na phenill erioed, ond y mae yn fardd o wadn ei droed i'w goryn. Cafwyd gair gan Dr Emrys Jones, Mri Kyffin, E. Roberts, J. Morgan, a'r Parchn E. James Jones, M.A.,a W. James, B A. Mae Mr Jones newydd ddychwelyd o daith yn yr America, a bydd yn traddodi darlith ar y daith hono yn Moss Side ddiwedd yr wythnos. UNORDDAU.
Gchebiaethau.
Gchebiaethau. Y BWYTAWR PECHOD. SYR,—Darllenais eich nodiadau arweiniol ar y pwnc uchod yn Y Cymro am Hydref 31ain, gyda dyddordeb mawr. Gwyddwn fy mod wedi clywed son am y ddefod wrth gasglu llafar gwlad, neu fy mod wedi darllen am dani mewn llenyddiaeth Gymreig. Wedi chwilio a chwalu hen gofnodion llafar gwlad, cefais hyd i nodyn yn cyfeirio ati yn union fel y tybiwn, ac yr wyf yn sicr y bydd o ddyddordeb i chwi ac eraill a ymchwilient i'r hen arferion Cymreig, gael hyd i'r cofnodion hyn gan awdwr Cymreig glan gloyw. "Diodlas" neu Diodies y gelwid hi yn JNghymru. Ceir hanes am dani yn Drych yr Amseroedd, (argraph- iad Trefriw, 1820, sydd yn fy meddiant i). Yn tud. 42 dywed- Ymofynydd.—Galarus meddwl mor anystyriol oedd agwedd ein owlad yn y dyddiau tywyll hyny yn enwedig yn wyneb amgylchiad mor sobr a gweled un o flaen eu llygaid wedi myned drwy borth angeu i'r farn a thragwyddoldeb, a hwythau < eu hunain ar syrthio dros y geulan.-Mae'n gof genyf glywed fy nhaid yn son am rywbeth a elwid iJiodlas neu Diodles. A gaf fi glywed genyeh pa beth oadd hwnw ? Sylivedydd.-Pan ddigwyddai i ryw un farw mewn teulu, byddai rhywun tlawd a ddewisai y tenlu yn cael y ffafr o dderbyn y gardod ddedwydd hono, sef y Ddiodles. Y dull i'w rhoddi i'r tlawd oedd fel hyn anfonai y teulu gwpan at wneuthur- wr yr arch, i'w lliwio yr un Iliw a'r arch dau liw arferid ar eirch y pryd hyny, lliw du ar eirch rhai i wedi bod yn briod, a lliw gwyn ar eirch rhai sengl, a phan ddeuai dydd y claddedigaeth, wedi dodi y corph ar elor, cyflwynai penaeth y ty yr elusen goel-grefyddol i'r tlawd, sef torth fawr o fara da, a darn helaeth o gaws, a dryll arian yn blanedig yn y caws, a llonaid y gwpan liwiedig o gwrw, os byddai, neu o laeth, gan eu hestyn dros y corph i'r tlawd yntau a fendithiai, ac a. weddiai ya ddwys a difrifol gydag enaid y marw. Arferai yr holl deulu, y Sul cyntaf ar ol claddu, fyned ar eu gliniau ar y bedd, pob un i ddweyd ei bader. Ac ni choffasnt am neb o'u teulu na'u perthynasau, wedi eu marw, heb ddywedyd yn ddefosiynol iawn, Nefoedd iddo. Teifl yr hen ddefodau hyn gryn oleuni ar gyftwr gwlad, ac y mae Mr Hartland ac eraiil yn gwneud gwasanaeth mawr drwy eu hymdrechion i gael at eu gwraidd. Fel y gwyddoch, mae cryn amrywiaeth yn nulliau y cerid y ddefod allan, ac y mae cofnodion Robert Jones yn amrywio cryn lawer ar adroddiad Mr Matthew Moggridge, ac ychydig ar Leland. Ymddengys adroddiad awdwr y Drych i mi yn fwy goieu na'r un a ddyfynir genych chwi. Yn Hone's, Year Book, dywedir gan Aubrey The manner was, that when the corpse was brought out of the house and laid on a bier, a loaf of bread was brought out and delivered to the Sin Eater, over the corpse, as also a mazard-bowl, of maple, full of beer, which he was to drink up, and sixpence in money in consideration whereof he took upon himself, ipse facto, all the sins of the defunct, and freed him or her from walking after they were dead. (July 19). Dywed Laurence Howell yn ei History of the Pontificate fod yr arferiad wedi dechreu drwy gamddeongliad o Hosea iv. 8. Bwyta y maent bechod fy mhobl, ac at eu banwiredd hwynt y maent yn dyrchafu eu calon." Ni chaniata gofod nac amser i mi ymhelaethu ar y testyn dyddorol hwn. Digon yw dweyd fod rhai o'r hen ddetion hyn yn cylymu a rhwymo ein hanes a bore oes y byd. Y maent oil yn sylfaenedig ar resymau dyfnach nag a gydnabyddir yn gyffredin. Unwaith, ac am oesoedd, yn banes ein cyndadau, y maent wedi bod yn fynegiad gonest, ac yn attegiad grymus i ffydd oedd, os yn llai goleuedig, yn gyfartal, os nad yn rhagorach, mewn symlrwydd a chynes- rwydd i ffydd yr oes oleu hon. Yn y gwylnosau, yn yr arferiad o dori ychydig o wallt y marw, ac yn aberth y blodau ar Sul neillduol, yr byn sydd yn gwaghau'r trefydd ac yn llanw'r claddfeydd yn Neheudir Cymru y blynyddoedd hyn, yr ydym yn canfod yr un seremoniau a "arferid mewn amrywiol ddulliau yn Syria ac Arabia dair fil o flynyddau yn ol. Pwy yn gydnabyddus a'i Feibl a erys wrth Orsedd Beirdd ein Heistedd- fodau heb i adgofion llawer mil o flynyddoedd dd'od i'w feddwl ? Adgofion Gilgal, a'r deu- ddeg careg hyny," adgofion deuddeg careg allor Elias, &c., olion ein hen gyfathracb ynt, lawer ohonynt. Wnieatville, Rhyl. T. SHANKLAND.
Arholiad Cymdeithasfaol y…
Arholiad Cymdeithasfaol y Methodistiaid- WELE restr o'r ymgeiswyr llwyddianus vn ol trefn eu teilyngdod :—1, J. 0, J ones, B. A., Bala 2, J. R. Jones, B.A., Bryncrug 3, D. Treborth Jones, Manceinion 4, E. P. Jones, B.A., Hermon, Beth- csda 5, J. D. Jones, Ton, Rhondda 6, T. E. Davies, Blaenclydach 7, D. G. Jones, Cwmdar 8, J. Peron Jones, St. Helens 9, D. Jones, Mer- thyr 10, T. F. Jones, Goppa 11, E. Armstrong, Ebbw Vale 12, E. Jones-Edwards, Ffestiniog; L. Richards, Gowerton a John Evans, Pontardu- lais (cyfartal); 15, W. O. Jones, Beaumaris; 16, R. J. Williams, B.A., Gwrecsam; 17, J. E. Davies, Conwy T. Hughes, Stockport (cy artal) 19, R. J. Jones, Beddgelert; 20, W. Davies, Groeslon, Arfon 21, J. Morgan, Caerdydd 22, Ellis Williams, Trawsfynydd J. W. Jones, Llan- fairtalhaiarn (cyfartal); 24, E. Trevor Evans, Dylife 25, T. Francis, Llangors; 26, J. H. Hughes, Widnes 27, J. B. Thomas, St. Clears; J. R. Evans, Closygraig (cyfartal); 29, D. J. Lewis, Mountain Ash 30, R. G. Jones, Lerpwl; 31, Pierce Owen, Abergele John Evans, Llangoed (cyfartal); 33, Samuel E. Prydderch, Caerfyrddin; 34, R. P. Hughes, Mon; 35, Thomas Owen, Clawddnewydd, Corwen 36, T. G. Evans, Ynys- ybwl; Eliezer Richards, Cross Inn (cyfartal) 38 Hezeciah Arthur, Tredegar; 39, D. Rhydderch, Llandilo; 40, W. Hughes, Bryndu, Mon. :o- Yn Aberystwyth nosFawrth, cynaliwyd cyfarfod i hyrwyddo'r mudiad o gael cofgolofn i'r Llyw Olaf. Cynierwyd y gadair gan y Prifathraw Roberts, a chaed anerchiadau gan y Parch Gwynoro Davies, Abertawe, a Mr T. E. Ellis, A.S. Mab- wysiadwyd penderfyniad yn addaw cefnogi'r mud- iad ac yn rhoddi gallu mewn pwyllgor lleol i gasglu tanysgrifiadau.
Hei/vyddion Cyrnreig,
Hei/vyddion Cyrnreig, Mae Llandudno am fyned yn Seisnigaidd yn siwr ddignn. Bwriedir gwneuCt cai,, yn awr am ganiatad i adeiladu chwareudy yno. Ddydd Llun, anrhegwyd Mr Griffith S. Jones, Bangor, ag awrlais hardd ac addurniadau gan eglwys Park Hill fel arwydd o'u parch tuag ato. Dywedai Major Pryce Jones, A.S., yn y Tra- llwng nos Fercber y dlcbon i swyddfeydd y Brif- ysgol Gymreig gael eu lleo'i yn y dref bono. Cadeirydd Bwrdd Ysgol newydd Penrhyndeu- draeth yw Mr J. E. Humphreys, gyda Mr E. M. Roberts yn is-gadeirydd. Ddydd Iau cyrhaeddodd y Parch n. O'Brien Owen, Caernarfon, adref, wedi pererindod yn yr Amerig. Yr Archdderwydd Hwfa Mon weinyddai yn nghylchwyl flynyddol capel Aariibynol Deganwy Street, Llandudno, ddydd Sul. Bwtiedir ffurfio cronfa. i roddi tysteb i Mr Rath- bone, y diweddar A.S. dros Arfon, an ei lafur diwydbwvll dros Gymru ya St. tephan. Pwy teilyngach ? Mae Cynghor newydd tref Caernarfon wedi ethol tri Rhyddfrydwr yn henaduriaid, a bygythia'r holl aelodau Ceidwadol roddi en seddau i fynu fel gwrthdystiad yn erbyn y fath gwrs. Oherwydd gerwinder y tywydd, nid yw Reil- fFordd y Wyddfa yn dod yn mlaen cystal ag y V, disgwylid, ac ofnir nas gellir ei hagor hyd fis Ebrill nesaf. Yu ol rhagolygon presenol, bydd llu'n myn'd i ymorol aur Meirion cyn hir, gan y dywed un ar- brofydd iddo gael can' wns ohono mewn tunell o rwbel. Dywedodd y diweddar Mr II. D. Pochin, Y.H., fu farw bythefnos yn ol, yn ei dystiolaeth gerbron y Ddirprwyaeth Dir Gymreig, iddo dalu 36,000p am ystad Bodnant, a gwario 86,UOOp arni mewn ugain mlynedd. Mae Mr James Wilson, un o athrawon Coleg y Brifysgol Aberystwyth, wedi ei ddewis i fod yn ddarlithydd ar amaethyddiaeth yn Mhrifysgol Aberdeen, yr hon swydd sy'n werth 300p yn y flwyddyn. Cynaliodd Bedyddwyr Llandudno eu cyfarfod pregethu blynyddol ddydd Mereher, pan y gwein- yddai'r Parchn Abel J. Parry, Cefn Mawr; P. Williams (Pedr Hir), Tredegar a J. Spinther James. Cynaliwyd cynadledd o weinidogion a chynrych- iolwyr eglwysi rhyddion Llandudno a'r ardal ddydd Mawrth. Cymerwyd y ga,dair gan y Parch C. T. Astley, a chaed anerchiadau gan Dr. Berry, Wol- verhampton, a'r Parch Thomas Law, Birmingham. Cynygiai Pwyllgor Eisteddfod Genedlaethol Llandudno wobr o 5op am y gantawd oreu i'w pherfformio yn yr Eisteddfod. Y beirniad oedd Mr F. H. Cowen, yr hwn sydd wedi gwneud yn hysbys fod chwech wedi ymgeisio, ac mai y goreu ydyw eiddo Dr Roland Rogers, Bangor. Ysgrifena'r Archddiacon Thomas, Maldwyn, i ofyn am danysgrifiadau i adgyweirio Piler Rod- ney," yn Breidden, ger Trallwng. Cofgolofn ydyw'r piler hwn godwyd i ddathlu btiddugoliaeth y Llyngesydd Rodney ar fyddinoedd y Ffrancod a'r Yspaeniaid. Os aa adgyweirir ef yn fuan bydd perygl iddo fyned yn gydwastad a'r lIawr. Cyfarfyddodd y Parch Henry Rees, Bryngwran, —mab Gwilym Hiraethog, fel y gwyr pawb-â damwain ddifrifol ddydd Iau gerliaw Croesoswallt. Taflwyd ef o gerbyd, a cha.fodd ysgytiad difrifol ac anafodd ei ysgwydd yn bur dost. Cludwyd ef i dy Mr Joseph Evans, Church Street, lie yr erys yn awr, ond deallwn ei fod yn graddol wella. Mae Rhaith dosbarth Rhyi yn ceisio symud yr Alexandria Hospital o'i safle bresenol ar y Pro- menade i Marine Drive. Bn dirprwyaeth yn ymweled a'r Dug West-minster gyda golwg ar 'hyn, ac wedi gwrando ar ymresymiadau Pwyllgor yr Ysbytty a'r Cynghor, addawodd roddi ystyriaeth i'r mater. Mae Mr Henry Lester Smith, Llanbrvnmair, wedi ei benodi yn stiward ystad y Dug Westmin- stir yn siroedd Dinbych a Fflint. Cymro yw Mr Smith, ac wedi bod am flynyddoedd yn arolygu etifeddiaeth Syr Watcyn yn sir Drefaldwyn. Cymerai ran am!wg yn symudiadau y sir, ac yr oedd ei gysylltiad a'r tenantiaid o'r fath hapusaf. Ddydd Mercner, cymerodd etholiad y Bwrdd Ysgol le yn Nhreffynon. Safai'r ffigyrau fel y canlyn :—Mr S. Jones, fferyllydd, 1,219 Joseph Jones, groser, 1,208 Robert Foulkes, Bagillt 925 T. Gratton Thomas, Bagillt, 875; H. V. Lloyd, Compton House, 862; Evan Bryan, 841 T. Hum- phreys, Bagillt, 683; T. A. Lambert, 589; W. Freeman, 489. Y saith cyntaf sy'n ifurfio'r Bwrdd. Sibrydir fod cynghaws cyfreithiol ar gael ei gychwyn yn erbyn Pwyllgor Eisteddfod Genedl- aethol Llanelli. Ymddengys fod 50p yn cael ei gynyg am gyfanoddlad. cerddorol. Ataliwyd y wobr oherwydd diffyg teilyngdod. Dygir y cyng- haws presenol yn mlaen gan gerddor adnabyddus o'r Gogledd, yr hwn a anfonodd ei gyfansoddiad, wedi ci gofrestru yn ol yr amodau, i Lanelli, ond ymddengys na chyrhaeddodd i law y beirniaid. Bydd y prawf o ddyddordeb neillduol i ymgeiswyr Eisteddfodol, Ddydd Iau, cynaliwyd cyfarfod o Gynghor Sir Gaernarfon, y Mil. Sackville West yn y gadair. Penderfynwyd fod treth y sir i fod yn 2-ille y bunt. —Penderfynwyd gwneud ymchwiliad i'r gost o gael dirprwyaeth i chwilio i mewn i elusenau'r sir.- Oynygiodd Mr Conwy fod y Cynghor yn penodi cynrychiolydd ar Bwyllgor Ymweliadol Gwallgof- dy Dinbych. Wedi trafodaeth faith, dewiswyd y Mil. Sackville West, a chyfarwyddwyd ef i wneud yr oil a allai i sicrhau gwallgofdy i sir Gaernarfon. —Pasiwyd penderfyniad yn galw ar y Llywodr- aeth i hyrwyddo rcilffyrdd ysgeifn mewn ardaloedd gwledig. Yn ei adroddiad ar'ysgolion canolradd Meirion- ddd, cymeradwya y Prifathraw Roberts, Aberys- t ivyth, fod derbyniad i mewn i'r ysgolion yn cael ei gyfyngu i rai wedi pasio Safon V. yn yr ysgolion elfenol. Noda hefyd y pwysigrwydd o gael adeil- adau cymhwys, lie y gellir cyfranu addysg gwydd- onol a chelfyddydol. Awgryma y byddai cyfieithu o'r Gymraeg i'r Saesneg yn gynorthwy mawr i'r myfyrwyr astudio ieithoedd llai hysbys iddynt: ac adgofia riaint fod yn rhaid i addysg yn ei wir ystyr gael amser, ac nas gall plant dderbyn llawer o fudd os na adewir hwy yn yr ysgol am gyfnod lied hir.