Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

7 articles on this Page

--0-CWRS Y BYD.

News
Cite
Share

--0- CWRS Y BYD. Gwyrthiau Treffynon. }>E ond er mwyn y ddynoliaeth gystuddiedig, byddai yn hyfrydwch gan bawb allu credu hyd ¥tl nod haner yr hyn a ddywedir am yr adfer- ladau rhyfeddol a gymerant le y dyddiau hyn yn Ffynon Gwenfrewy. Nid oedd Llyn Beth- er's talm, ond baban megys o'i gydmaru a ffynon Treffynon. Y mae hen glefydon cyndyn ac ystyfnig, a fu'n poeni'r dyoddefydd am flyn- yddau, a phob argoel na chai y truan byth ym- 1:1 ^ared a hwynt, wedi syrthio i ddwfr oer y %non hon, a'r claf wedi dychwelyd adref raor Slone ac mor llawen a phe buasai lwdn iwrch. Dyry rhai o'r newyddiaduron Pabaidd restr o'r toeddyginiaethau gwyrthiol a gyflawnwyd yma Yn ystod yr ychydig fisoedd diweddaf a rhaid cyfaddef fod yr hanes a roddir yn edrych yn ^igon tebyg i'r tystiolaechau a geir ar ol hvs- ^ysiad crachfeddyg Americauaidd. Nid wyf yn ttweyd mai twyll ac anwiredd ydyw'r tystiol- aethau hyn i gyd y ewestiwn yw ai tystio y rnaent i'r naturiol ynte y goruwchnaturiol ? pawb fodrhinweddau neillduol yn perthyn 1 ddwfr oer y ffynon ac onid i dderbyn lleshad Oddlwrtho yr a, cynifer o filoedd bob haf i Ffyn- °frau Llandrindod, Llanwrtyd a Threfriw ? Mae draddodiad mai yn wyrthiol y tarddodd rhai y ne blaenaf ai y cyutaf ond nid oes gan Y1' Un o'r tri lie nawddsant neu santes i "gym- ?ryd y cleifion i'r dwfr," megys ac eto y maent mor llesol a'u chwaer-fFynon sydd tan nith Beuno," chwedl y bardd. v Tarddiad y Ffynon. MAE'r hanes hwn wedi ei ddweyd lawer gwaith Or blaen ac, er byny, diau y bydd yn newydd ^naheuthyn i amryw o'n darllenwyr. Dyma *aslun ohono allan o Pennant's Tours in Wales. oedd yn byw yn y 7fed ganrif rian hardd a efosiynol, ac o deulu da, o'r enw Gwenfrewy yn 01 y Cymry, oud Wenefred yn ol y Saeson. Yr Wenlo, ei mam, yn chwaer i Feuno Sant. arweddu bywyd sanctaidd y mynach am l'al blynyddau yn Clynog Fawr, daeth Bouno i Odrych am ei chwaer ar fin y Ddyfrdwy, lie y pafodd ddernyn o dir gan ei frawd-yn-nghyfraith 1 adeilad- u arno grefydd-dy bychan ac wedi ^eiladu, cymerth ato ei nith brydferth Gwen- ,ewy. A digwyddodd i dywysog yn yr ardal, ? r enw Caradog, syrthio tros ei ben a'i glustiau |&riad a'r rhian hardd, ond ni fynai hith.au a wnelai ag ef, gan mai ei bwriad ydoedd ^yned yn ileian (nun). Ffodd rhagddo, a'r ,^yn a'i hymlidiodd, a chan ei goddiweddyd a ,ynodd ei gleddyf ac a dorodd yrnaith ei pken ef. Disgynodd barn Daw arno yn y fan, agorodd y ddaear ei safn gan ei lyncu ac ni wel- WY mwy ddim oddiwrtho. Pen Gwenfrewy a °Uodd i lawr y llechwedd i bant a elwid cyn |ny yn Sy elm ant ac yn y lie y safodd, tardd- y ftrwd gref o ddwfr pur sydd yn parhau i "Vydio yno hyd yr awrhon. Yr oedd Beuno ar pryd yn cynal offeren yn y crefydd-dy gerllaw; ynwyd ei sylw gan y swn, rhedodd i'r fan, JPiodd y pen oddiar lawr a dododd ef yn dacius °1 yn ei le ar y corph, a bu v santes fyw wedi "YIIY 15 mlynedd-yn Gwytherin y bu hi farw, o °hludwyd ei hesgyrn yn nyddiau'r brenin tsPhan o Gwvtherm i'r Amwythig, lie y maent eto am a wyddis. y Tudur Aled a Gwenfrewy. Y y Gwladgarivr VI., 368, ceir cywydd o waith r bardd gorchestol Tudur Aled i Wenfrewy, yr hwil sydd yn dwyn 61 y gallu uwchraddol a nod- gywydd enwog yr un bardd i'r March." Cariadog, lawog o lid, Hyd ei theml daeth i'w hymlid Lladdodd Wen, lle'dd oedd unawr Llyn tawdd a'i Uyncawdd i'r llawr'; Gwae'r ynfyd, er g'wirionfun, O'i lladd hi collodd ei hun; Trwy'i rnwnwgl taro meinwen, 1: Treiglo'r arf trwy goler wen, Daaegan Tudur, yr hwn, gyda llaw, oedd yn ach ei hun, ac felly mewn liawn cydym- ^lilad a'r testyn y canai arno—y mae ganddo e-V^yw linellau tlysion yn y cywydd hwn, fel yn gywyddau eraill. Dyma fel desgrifia ol g^^holl Nod yr arf yn edau rudd." Cyf- at luaws o feddyginiaethau a wnaed yno kegy, Blin a tlirwm, heb law na throed, A ddaw adref ar ddeudroed; Bwrw dwyffon i'w hafon hi, Bwrw naid gar ei bron wedi. I'r byddar help a rydd hon, Mud a rydd ymadroddion. y goreu o'r cwbl ydyw hwn Doen yno y dyn annoeth j, Oddiyno y daw yn ddyn doeth. Ued.Weu^ fod y 0 Jan Aled, yn gredadyn fve ddiysgog yn effeithioldeb Ffynon Gwen- W £ kitf y tjbir weithiau, wrth ddarllen ei aw' f°d yn dangos _mwy o'i alluoedd Soh a'i ddawn darluniadol nag o'i fFydd ur a syml. Ðyw Ystyr arall i'r gair Gwenfrewy. eh", n gweilch gwargaled ac anhygoel nad yw'r ac ra .1 uehod ond hoeed o'i dechreu i'w diwedd, Y,w a, ystyr enw y ffynon ydyw (1), Crweit-ben- (fec> am gwyn, sef bendigedig—Givyniyd, hfre neu bre-prif, uchel, megys brenin, atfoll Moelf1-e-y brif ffynon (3), v)y—hylif; >rth i me§ys yn enwau amryw afonydd. Oddi- o'r yn dywed yr anhygoelion na fu erioed neb athrv]i7i ^wenfrewy ond mai gwaith rhyw Wl yst ?ynyrchiol yn mysg y mynachod ydyw'r

Afiechyd peryglus Ciwydfardd

-0-Dyffryn Clwyd.

[No title]

------I Y Sacramentau.

[No title]

--0-DEDDFWHIAETH Y TYMHOR.