Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
-,-OWEN REES:
OWEN REES: OR, A Story of Welsh Life in Liverpool. CHAPTER XXV. -( Continued). WHICH TOUCHES THE SUBJECT OF WELSH PREACH- ING AND SHEWS THE DEVELOPMENT OF OWEN: REES'S THEOLOGICAL VIEWS. f. OUR preachers will tell you that very glibly, Arthur." I know they will, but I sometimes venture to think that it would better become many of them to confess ignorance. It is easy to use fine big words in a general sense; and say that the Divine justice demanded that sin should be punished, and that the death of our Saviour satisfied the demands of that Divine justice but I cannot help asking with you, How ? How does the death of another, though that other be the Son of God, satisfy justice ? Is justice indifferent as to who is punished so long as it gets a victim ? Like yourself, every attempt to answer this question seems unsatisfactory. That there was something more than the necessity of producing a moral impression on the universe of God, that demanded an Atonement I think is clear beyond a doubt. But even Dr. Edwards, who as you said demolished the moral impression theory, when he comes to propound a tlieory:of his own, fails to carry me with him somehow, Owen. It may be presumptuous in me to say so. It is very likely my dulness, but I cannot help telling you how things appear to me. He means to say, I take it, that an Atonement was necessary because sin must be punished, because of the essential differ- ence between right and wrong, that a perfect Divine Being is bound to act differently towards the one and the other. His displeasure must be made mani- fest against sin, or rather, as you put it, against the sinner. All this is true, no doubt, and well put, still it does not seem to me to touch the clincial point referred to, namely, the justice of punishing the innocent instead of the guilty, the doctrine of the unity of our Saviour and his people notwith- standing. If I don't overthrow the while theory of the Atonement being a punishment for sin altogether, then I must admit with Butler in his Analogy, that the how the Atonement is efficacious the Scripture has not explained. I would, there- fore, prefer leaving the matter where Butler leaves it. Give it up, Owen, my dear fellow. Your little plummet will never sound the depths of this great question. I know that such doctrinal scholars as old Peter Morris will undertake to explain the whole matter to you in all its details, and I cannot help smiling sometimes when listening to some of our young preachers who have swallowed a system of theology when going through their college train- ing, laying down the case as if they understand the whole counsel of the Almighty to perfection, but I say again, I would prefer leaving it unexplained, as Butler does." I am quite willing, Arthur, so long as you don't deny the fact. Butler himself shows that the whole course of nature is full of the principle of the inno- cent suffering for the guilty. Yes, the fact is one that is universal in the government of God. You must admit also, Arthur, that there is much force in Dr. Edwards's assertion that the efficacy of the Atonement consists in the doctrine of merit; and I have sometimes asked myself whether it is not the fact that the Almighty treats mankind in the mass rather than individually. How to fit in this idea with individual responsibility, I confess I do not know,—but let that pass. We all know that the whole of mankind may be looked upon, in one sense, as one vast social organism. For instance, every one in a village or a town seems to feel the disgrace of a great crime committed in that village or town, as if he was individually responsible. And indeed, in some sense, each individual is responsible. The character of the criminal is the sum total of all influences brought to bear upon him or, at all events, those influences, of whatever nature, have tended to produce that character; and to this extent, this view is not antagonistic to the doctrine of individual responsibility. You may take the converse again, and think of a great man—a hero —in a village, or town, or community. He seems to reflect credit upon every individual therein. All seem to consider that they merit consideration and reward in consequence of his being one of them. Now, on this principle (which, perhaps, is only a form of that propounded by Dr. Edwaids) I some- times think that there is a fitness of things in our Saviour meriting or deserving our redemption. But then, this makes the nature of the Atonement to be very different to what our Calvinistic preachers make it in our days." There is another view which I should like to give, and that is I think, Owen, you had better give it up you will never understand the question. Whilst you have been condemning all theory on the subject, you are busily framing a theory of your own. You are adding one more to the many theories that have already been propounded. At the same time, per- haps, your theory-I shall call it the 'social organism theory," or the humanity in a mass theory '—is as good as any I have heard or read of. But there, we are near home. It is late, and I must go in, and therefore, I say Good-night.' So the two friends parted. When my friend, Tom Smith, whom I am afraid the reader has almost forgotten, was returning the above manuscript, he said to me:— "I doubt very much whether you will get any of our English people to care one button top about this theologico-metaphysical fiiie-spuii argument between your two clever young friends, Owen Rees and Arthur Williams." Would you recommend me, then, to have it out altogether? I asked, "I will do so, Tom, if you like." Oh dear, no, my dear fellow. I know, Jones, that it would be a disappointment to you, and per- haps to those readers who are theologically inclined, not to have it printed. Besides, it is essential te show how keen you Welsh people are for a fine-spun religious argument, however dry it may be. You make me think of what a bookseller in this town told me the other day. I went into his shop and saw he had bought a new lot of books. They con- stituted the stock of some studious country parson or other, I thought. I turned them over,—they were all theological and metaphysical. I turned away saying,—' Ah well, I shall not become a purchaser of any of those, I can tell you, and I ser doubt very much whether you will sell them very easily here in Liverpool.' Do you know,' he said, that these books form part of the library of a young Welshman who died lately, and that I expect most of them will be bought by other studious young Welshmen before long. My Welsh customers seldom buy a novel; but give them dry, hard theological works, or a stiff commentary. on some portion of Scripture, and they will buy them up at once.' However, let us drop this subject. Your remarks on Welsh preaching and preachers were much more interesting to me, I must confess. But what I felt was this,—that I should have been glad had you given us a full description of that eminent Welsh preacher of yours, that what's his name ? John Jones was his name, Tom," I said, "as common a name in Wales as Tom Smith is in England. This home-thrust spoiled a sarcastic expression that was beginning to play about our friend Tom's countenance at the thought of a man bearing such a common name as John Jones being an eminent Welsh preacher. He therefore simply said,— Well, what kind of a preacher was he, Jones? Tell me all about his method and style, that a poor benighted Englishman like myself "—Tom did indulge in his sarcastic smile after all-" may have some clear conception of what constituted his great- ness as a preacher. I presume you have heard him?" Yes, Tom, I have heard him but I am afraid I should not be able to give you a satisfactory de- scription of him,—it is hardly. in" my line. But if you are really anxious to know more about him. I'll tell you what I will do. The life of this John J ones has been written in a most masterly way by the Rev. Owen Thomas, D.D.; himself an eminent and eloquent Welsh preacher in this town. The Rev. John Thomas, D. D., brother of the biographer, a preacher of another denomination, has written a graphic description of John Jones's style of preach- ing, and if you like, I shall, for your benefit, trans- late that account into English as well as I can.- What say you ? I shall be delighted, Jones." Very well, it shall be done in the next chapter." RHYDDERCH JONES. — o —
Il. AELWYD Y GAN.
Il. AELWYD Y GAN. AFALLON, HULL. Dirwest. —Cymeradwy. Marwolaeth y Cri.stion. Y m:ae yn anmheus genyf a yw y talu i fod mor gywreingar. Y mae y dine yn felus, ond nid ywy meddyliau yn cael y cyfiawn- der sydd ddyledus iddynt. DIRWEST. ( Buddugol yn Rhydycilgwyn, Ionaivr 29ain, 1891). BETH yw Dirwest ? Gwrthwynebydd Nerthoedd meddwdod fy ngwlad, Gallu sydd yn creu dedwyddweh. Heulwen Uaweraelwyd fâd; Gallu sydd yn troi trueni Yn ogoniant is y Ne', Gallu sydd yn symud gofid, Dyry hoender yn ei le. Beth yw Dirwest ? Gwir achosydd Hedd teuluoedd Cymru lan, Ei ddylanwad pur ataliodd Fyrdd ar Iwybrau uffern dan Meddyg ydyw i ddynoliaeth Sydd yn gorwedd dan ei chlwy', Archoll ddofn wenwynig pechod A adferir ganddo mwy. Beth yw Dirwest? Cyfaill ffyddlon Gwraig y meddwyn gyda'i phlant, Lie mae mae angen megis angau, Telyn cariad heb un tant; Dirwest sydd yn dwyn ei phriod Adre'n iach i'w charu'n ol, I deyrnasu ar yr aelwyd, Gyda'i dylwyth yn ei gol. Beth yw Dirwest ? Amod llwyddiant Y gwr ieuanc ar bob pryd, Elf en ydyw sy'n hanfodol I feddianu cyfoeth byd Y cymhwysder angenrheidiol Trwy ba un gall dyn fwynhau Cylchoedd uwchaf pur gymdeithas, Mewn anrhydedd i barhau. Beth yw Dirwest ? Diogelydd Urddas y ferch ieuanc hardd, Rhinwedd ei chymeriad disglaer A'i gwir foes ohono dardd Heulwen deg dyfodol bywyd Ddyg i'w chalon fwyniant byw, Ac a egyr ffordd heddychol I dragwyddol deyrnas Duw. Beth yw Dirwest? Bendith rasol, Un o egwyddorion gwiw Crefydd bur yr Arglwydd Iesu, Hon sy'n adfer dynolryw; Dirwest gaiff y fuddugoliaeth, Duw a chwal y rhwystrau i gyd, Cerdded â dylanwad nefol Nes dileu trueni'r byd. Cemaes, Mon. RHYDFAB. MARWOLAETH Y CRISTION. ( Buddugol). MAWR elw yw marwolaeth Y Cristion cyson, cu, A diogel ddygedigaeth Drwy'r hen lorddonen ddu Os siom a rydd ei symud I'w wlad a'i deulu ef, Ei alw sydd yn olud A lawenha y Nef. Nid marw, ond ymorwedd I lawr mewn tawel hun, Wna'r Cristion pur, tirionwedd, A pharch ga'i olaf ffun Os Seion mewn dwys waeW A gluda'r corph i'r glyn, Daw enyd cwyd Duw hwnw O'r bedd, a'i wedd yn wyn. Yn niwloedd yr anialwch Gair Duw gywirai'i daith, A goleu diogelwch A fu i'w yrfa faith Nid ofnai donau dyfnion, Na grym yr afon gref, Arweinir pererinion A'i law Anfeidrol Ef. I'r Eglwys perarogli Yn hir ei enw wna, A thin wedd fyn goroni, A thai i'r dyfal da Digwyn, caiff hyfryd ganu Uwchlaw pob afiach Iocs, Arhosol gyda'r Iesu, Mewn hedd diddiwedd oes. I CefdMmvn ABON.
GWREICHION.
GWREICHION. If 'Does dim anmheuaeth nad ydyw y genedl yn ymsancteiddio. Fel widow y llanwodd mam i dyaid o blant ordderch ei phapyr eyfriflad Pumpo wyr a fu iti, a'r hwn sydd genyt yr awr- hon nid yw wr i ti, hyn a ddywedaist yn wir." If Un arall o'r rhyw deg, y mae ei thraed allan trwy ei hesgidiau, ac yn enill ei thamaid fel char- woman, a lanwodd golofn y sefyllfa ya' "lady." Pan ofynwyd ei rheswm dros hyny, yr oedd yn barod mewn chwinciad,—■" Gadewch i ni wisgo airs pan gawn ni gyfteusdra,tydyw- hyny ddim yn ami IT Chwareu teg i'r "lady"—'tydyw y Cymry ddim yn meddwl haner digon ohonynt eu hunain— rhyw ymwaseiddio i'r Sais a'r Ysgotyn ydyw eu hen wendid, a thaenu eu dillad tan eu traed pan y maent cystal a hwythau am eu danedd, faint bynag yn well. IT Wedi i'r Cymro gael Deddf i Gau y Tafarnau ar y Sabboth, ymgeisiodd wed'yn am Ddeddf i'w cau i fynu yn hollol, fel y cyflawnid y ddihareb,— Lie caffo Cymro, cais." IT Cryn lawer o'r cnawd sy'n ngwaith yr ysbiwyr Ymneillduol yn ymweled ag Eglwysydd bychain. Os ydyw yr amcan yn dda, onid ydyw y person a'r clochydd, pe b'ai dim ond hyny, o fewn cylch y dau neu dri yr addawodd Pen yr Eglwys ei bres- enoldeb a'i fendith iddynt ? Mor eithafol yr a pobl ar ol eu hobbies! Na farnwch fel na'ch barner." IF "Pebaemniyn dechreu bamu," ebe John Jones, o bosiblna chaem olygfeydd mwy truenus ar gyn- ulliadau yr Ymneillduwyr mewn llawer man nag a geir yn yr Eglwysi. Clywais weinidog Annibynol yn dweyd iddo fod yn pregethu i ddim ond un gwrandawr yn ddiweddar iawn Ond beth ydyw hyny ? Y mae genym ambell i Gricor' y gellir ysgrifenu Ichabod' argapan ei ddrws hyd y wlad." Taw pia hi, boys. IF Mae cythraul y canu yn brysur ryfeddol y blynyddau yma yn y cystadleuaethau corawl gyn- helir hyd y wlad. Gallesid meddwl mai mewn races yr oeddych pan yn ceisio gwrando ar gorau crefyddol yn cystadlu mewn cyfarfod crefyddol yn ddiweddar Fu 'rioed y fath afreoleiddiwch Ai dyma ydyw crefydd ? IF Yr oedd Betty Jones yn cymeryd y fuwch i'r cae y diwrnod o'r blaen, pryd y cafodd watch aur ar lawr wedi ei sathru yn gacen ac yn ei mileindra dechreuodd y ffolog guro y fuwch yn annhrugarog, gan ddywedyd,—" Yr hen ddylluan wirion! Pa'm na faset ti yn edrych lie 'roedde ti'n rhoi dy droed?" Onid oedd Betty yn wirionach na'r fuwch o'r haner, oherwydd os oedd hi yn disgwyl cael rhywbeth ar lawr, pa'm na fuasai yn cerdded o'i blaen hi ? If Yn Chwarter Sesiwn Ceredigion, cynygiodd Mr. John James, o Aberystwyth, "fod cais i gael ei wneud am i Mr. Willis-Bund roddi ei swydd i fynu fel cadeirydd," am nad oedd yn deall yr iaith Gymraeg, ac i ethol Cymro yn ei le. Campus,— gwnaed pob sir yn Nghymru yr un peth, rhag cywilydd If Y mae gan y Tit-Bits lechres o ugain o berson- iaid Eglwys Loegr nad yw eu bywoliaethau ond rhwng £ 12 a £ 14 y flwyddyn Oni fuasai yn dded- wyddacharnyntpebuasent deilwriaid-yn annibynol ar fod yn nwndwr Rhyfel y Degwm ? IF Yn Undeb Cynulleidfaol Swydd Devon, gom- eddodd y Parch M. P. Davies, gweinidog Tavistock, roddi y llwncdestyn Y Frenhines," ar ol ciniaw, gan ychwanegu y gallai brawd arall wneud hyny, ac hefyd iechyd Tywysog Cymru, a. holl chwareuwyr cardiau a hapchwareuwyr." Mae'n debyg nad ydyw ffasiwn beth ag "Anrhydeddwch y brenhin" yn Meibl Mr. Davies IF Gwnaeth y Parch G. B. Johnson hyny yn an- rhydeddus, gan dalu teynged i'w rhinweddau fel pen coronog, a chanwyd pill o'r Anthem Genedl- aethol, tra yr eisteddai Mr. Davies a'i briod. Beth sydd i fynu, deydwch ? IF Y mae y Parch Hugh Price Hughes yn ym- ffiamychu yn gynddeiriog yn erbyn i Syr Charles Dilke gael sedd yn Nhy'r Cyffredin. Os caniata y Blaid Ryddfrydol hyny," ebe fe, fe brofa ei hun ] yn gyfundrefn ragrithiol o'r fath waethaf, a rhaid ei dinystrio Liberals, look out! IF Wrth siarad ar y Social Graze yn y Shoredich Tabernacle, fe ddywedai y Parch W. Cuff, fod v gwewyr hwnw wedi meddianu llawer o'u dynion goreu, ond nid oedd ef yn gallu cydsynio a hwy. Nid porthi y bobl yn nghyntaf, ac wedi hyny preg- ethu iddynt a wnai y Gwaredwr, ond pregethu iddynt yn gyntaf ac wed'yn eu porthi. Y mae y ddynoliaeth wedi cwympo, a 'does dim ond leverage Duw a'i cyfyd i fynu." IF Na ddyweder mwyach fod yr hen fyd yma yn myn'd yn rhy aflan i'r "g'lomen nefol" drigo ynddo. Y mae liyfrSeisnig Dr. Roberts (Dewi Ogwen), A Letter from Heaven, yn cael eylehrediad buan, ac y maeadolygiadau y wasg Seisnig yn ddieithriad yn dra ffafriol. IF Gyda llaw, y mae y llythyr a dderbyniodd y Doctor oddiwrth y Frenhines, i'r hon yr oedd y llyfr yn gyflwynedig, trwy ganiatad, yn amlygu ei bod wedi ei ddarllen gyda boddhad. Beth ddywed gweinidog Tavistock am hyn ? IF Pan roddodd Pwyllgor y Jiwbili, Llundain, her- addewid i eglwysi Annibynol Cymru o A5,000 os gallent gasglu f,45,000 mewn pum' mlynedd, tuagat dalu dyled capeli, pan ddaeth yr amser hwnw i fynu yr oeddynt wedi talu XIOO,000 Y mae gan y bobl galon i weithio, ond eu tynu allan. IF Yr oedd darlun dau ymladdwr enwog wedi eu crogi hyd barwydydd Gwrecsam yr wythnos o'r blaen, a hysbysiad y buasent yn cwffio yn James's Hall ar noswaifch arbenig ond, er eu syndod, yn He bod y neuadd yn orlawn, nid oedd yno ond 17 Wrth gwrs, rhoddwyd yr arian yn ol. IF 'Doedd hi ddim yn werth ewffio am cyn lleied o arian, a da iawn fod pobl Gwrecsam wedi eu siomi. Gwelir digon o gwffio am ddim yn rhy fynych, ac y mae chwaeth y Cymry, ar ol y cwbl, yn rhy uchel i gydnabod chwaeth ddarostyngol y Saeson; ac nid rhyfedd i'r ymladdwyr ddweyd- There is too many chapels in Wales." IF Y Parchedigion Dr. Roberts, Gwrecsam; Oliver, Treffynon; Roberts, Wyddgrug; a Griffiths, Dolgellau, oedd y prif siaradwyr yn nghyfarfod sef ydliad y Parch W. Caradog Jones, yn Mhendref, Rhuthyn, nos Fa wrth, y 14eg, a chafwyd cyfar- fod a hir gofir," ebe y rhai oedd yno. CYFARWYDD. I
Advertising
&.MFOROS8 S C0C0BR, the best made, u«e no other | UNEQUALLED! BENSON EVANS' GASTROCYNE IS UNEQUALLED FOR INDIGESTION, Pains after Meals, Vomiting, Sluggish Liver, Pains between the Shoulders, &c., &c. .r.o J).i, CURED AFTEn 17 YEA RS'SUFFERING Blaenwaen Shop, Whitland, Dec. 6, 1890. Dear Sir,—Having been a martyr to Indigestion for nearly 17 (seventeen) years, and having taken medicine from many able physicians, but received no benefit from any of them, last summer I was induced to try GASTROCYNE, and found it doing me good, and by now I feel quite another man. Having got such relief after so many years' daily suffering, I feel it my duty to let you know of my case. I am yours truly, JAMES GAER. Mr Benson Evans. To be had from all Chemists and Patent Medicine Vendors. In Bottles (13 doses), i3jd. 40 doses, 2/6. WHOLESALE AGENTS— EVANS, SONS & CO., LIVERPOOL. JOHN THOMPSON, LIVERPOOL. Or from the Proprietor- J. BENSON EVANS DENBIGH NORTH WALES. "ARCTIC STARCH," the finest Starch in the world. The strongest and best. USE NO OTHER. Get it from your Grocers. Y FEDDYGINIAETH FA WR GYMEBIQ IECHYD, NERTH AC YNI. Purweh eich gwaed, a sicrhewch i chwi eich hun y bendithion anmhnsiadwy uehod, drwy gymeryd ADNEWYDDYDD GWAED THOMA. Yr hwn a ddefnyddir gyda llwyddiant mawr mewn pob math o Anhwylderau y Croen a'r Gwaed, pa un bynag ai achlysurol ai parhaus hefyd Coesau Drwg, Plorod ar y Gwyneb, Pendduyn Briwiau, Scrofula, Scurvy, Chwydrtiadau, Llygaid drwg yn wir, gyda phob math o Anmhuredd yn y Croen a Chlefydon yn yn codi oddiar Anmhuredd yn y Gwaed. Yn cael ei werthu mewn poteli mawrion am 1/9 a 3/6 vr un. Gyda'r Parcel Post, 2/- a 4/- yr un. Y mae y Feddyginiaeth wedi ei phrofi yn hynod o lwydd- ianus, fel y dangosir gan y Tystiolaethau lluosog a dderbynir yn ddyddiol. YN CAEL IH BAROTOI YN UNIG GAN T. GRATTON THOMAS, A.R.P.S., FFERYLLYDD (drwy Arholiad), BAGILLT. [89 GAIR I GALL YN DDIGON. Anwyd, Peswch, Diffyg Anadl n Anwydwst (Influenza), Crygni. Doltxr OR lawdclf, treiweh botel o SLAKOP Y feddyginiaeth fwyaf effeithiol a rhataf at yr anhwylderau uchod. Pris, Naw Ceiniog y Botel. ydych I¡Botel. — Y Tic Doloreux, Y Ddanodd, Poen pro y Pen, Ochr y Wyneb a'r G-ums YH ja Phob math o Boenau Gieuol (Neuralgic J ana Rheumatic Pains), yn mhob rhan jO'r Corph, ceisiwch Botel o MICHAEL JONES'S CELEBRATED TIC MIX^ DVOdGfif TUBE." "Y mae ei effeithiau yn rhyfeddol < Pris, 1/IJc. y Botel. nddiwWh Ddiffyg Treuliad, Diffyg Archwaeth. UUU1 Willi at Fwyd, Dwfr Poeth., Q-wynt, Llawil- der ar ol Bwyta, Cyfogr, Poen yn v Pen, Iselder Yspryd, Poen yn y Cefn neu MCHAE^JONE^SNOTEI) DTQES- TIVE PILLS. Pris, 7kc. a 1/Hc. y Blwch. yn Parotoir yn unig gan cael 0. WILLIAMS JONES, A.P.S., APOTHECARIES' HALL, eich FLINT. Gellir eu cael gan unrhyw FjeryUydc. bhno parchus. WHOLESALE AGENTS: go EVANS, SONS & CO. LIVERPOOL.