Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
NODION 0 FON.
NODION 0 FON. .Mae cwestiwn yr undebau yn bad. cryn sylw ymhlith amaethw.yx Môn. Diiau nad oes. ym Mihrydiain amaeth- wyr m wy lliwydldianilllUlSl na' r Monwys- ion, ac y maent yn bur fyw i'w budd- iannau. Ymunodd canmoedd. ohanynt a'r undeb amaethyddol Seisnig, ond mae argoeliom yn awr y deuant yn. ol i ffurfio undeb Cylmreig. Daeth y byd i Gymru, fach i cbwdlio am arweinydd yn y Rhiyfel, ac ai fcybed fod raid i amaethwyr Cymnu Wirth gysgod estron gyda'u goruchwiyidion priodol eu hurt- ain ? Arweinydd yr adnan Gymreig yw Syr R. J. Thomas, A.S. Caed ganddo. anerohiad Yllig Ngihaergybi -teil- wng o ddydddau euraidd Tom Ellis. Berwai v gwaed Gymreig yn bur ucheI. iDymumwm yin dda i'r Parch. D. Cwyfan Huighes, B.A., ar ci fyned i ,f,yd y fodrwy. U nwyd ef a Mists- Ann de iG ladiys Lewis, Biryintwroig, dydd Mercher diweddaf. Rihoed y cwlwm gan y Parch. John Wiiililiams, D.D., a'r Parch. W. Morris Williams, yn gwas- anaefhu fel "gwas." Caed haul ar y fodr,wly-a boed .eu bywyd yn haul i igyd. Claddwyd Mr. I luglics. Simdde Wen, Cemaes, dydd (iwener diwedd- af. 'Roedd ef yn w:r o urddas mawr, yn fliaenor, ac wedi bod yh brif beir. iamiydd cwmni ma.Wr y Wlhitei Star. IEllUON A'R GLANNAU. Yni y C.M. yn Engedi, Ffestiniog, yr wythnos, dddweddaf, oroesawiyd y Parch. Isaac Parry, B.A., bugail new- ydd Tanygrisiiau, a chadarnhawyd ga.liwad y Parch. R. R. Jones, Ysbyty, i Fethesda a'r Gwylfa, a'r Parch. D. O. Tudwal Davis, Rlhydiymwyn. i Haflech a Llanfair. Hefyd, derhyn- ,iwyd tri 0 bregeth.vvyir ieuiadnc yn. ael. odau o'r C.M.,—Mri. R. Richards., B.A., Aberdyfi; Samuel Williams, Maentwrog, a J. (.riffit'h, Siloh,y ddau olaf wedi bod yn y fyddiin. CoModd Dolgellau un ü'i threfwyr parchiusaf, ac Eglwys Sae,s,nie,g yr An- nibynwyr ei diacon ffyddlomaf ym marwolaeth Mr. Henry Miles, Pres- wylfa., yr hyn gymrodd le nos Fercher, ac efe agos a bod yn 68 mlwydc] oed. Ond bydd y golled fwyaf yn y cylch teuTUiaidd. Blenl Lainc oedd Mir. Miles, a bu fel tad i deulu lluosog, ac amlyg. ir cydymdeimlad cyffredinoil a'i ddwy chwaer, Mrs. WilliamiSi a Mrs. Roberts. a'u pliant. Cliaddwyd yn breifat yn Llaneilltyd didiydd Sadwm. iSynir llawer fod mainc ynado-l y Bala wedi estyn yr amser i gael diod y'n nhafarn ij-amtwcbtlyn- ddydd ar- ddango-sfa amaethyddol. Cwynir na bai y Llywodraeth yn cadw • gafael dynacih ar y fa,s,n,a-cho ac eto wele ynadon y Bala yn eau a.r ryddid y ddiod! Mae llawer o ryw ddirgielwch ynglyn a chysylilti-ad y Y..M..C.A. a Chorsy- gedoil, Dyffryn, and dywedir yn awr fod Syr1 Arthur Yapp wedi bod i lawr, fod 13 o demantiaid wedii cael rhybudd i yimadael er nvwyn cael lie i gyn. filwyr. -Mae Plaid Llafur yn son am ddyforl ag ymiigeisydd allan ym Meiricwt at. yr ethohad nesaf. Cafodd JIrs. Gwynioro Davies-, Abermaw, fedal a t.hystysgrif oddiwxth Yænihines Belgium fel aimlygiad o d-diolohgarwch am y rhan a gymerodd yn noddi'r ffoaduri-aid. LiLANiGOLLjEN. Cymanfa (ianu M.C. Dosbarth Llan- gollen, a gynhaiiwyd Awst 25, yn Re- ihoiboth. Arweindd gan Mr. T. Hqpkin livams, Mus. Bac., yn ddehelÜg. De- ailai ef a'r cantorion eu gilydd yn ia,wnl-cai slylw manwl, gwrandawiad astud, ac ymawyddai'r cantorion wneud eu goreu i wneud ei bwyntiau i foddlonrwydid. Rhaglen Corwen d-defnyddid, a chaed camu gwefreidd- iol ar ami don, yn neilltuol ig wyn,' Adg-y f odiad, a. '(ilanrhon dda." ac yr oedd eneiniad ar y rhan- gan En aid cu,' hefyd. Aeth palwb gartref wedi eu bendithio' a'u bodd- bau gan dystio m.ai un o'r cymamfia- oedd goru f.u oedd hon. Llywyddwyd. gan Mri. J. Roberts, Garth, a R. H. Jones. Llangoi len, gan y rhai y cafwyd sylwadau' buddiol y prynlhiawn> a'r hwyr. a chavysant wrandawdad astud gan y dorf fawr. WOEVE RiHAiMPTON. Y Stil di,weddaf cynllialdwyd Cytar. fod Ysgolion y Trefi Seismig, yn Wolverhampton,. Cafwyd anerchiad ragorol gan Mr. J. D, Parry, Small Heath, ar derfyn tair blynedd. o lyw. ydddeth y Gyifarfodydd Ysgolion yn, y oylch. Cymexodd fras olwig ar an- haws,terau, a gv\ eithrcdiadau y cyfar. fodydd yn ystod-o biynyddoedd blinion y rhyfel fa.wr. -Ciadiwyd y cyfarfodydd yn gyson. ac yn gyfaimi yn y cylch, am y'r hyn y mae llawer Or' r clod yn ddyl- eduis: i ddylan.wad distaw ac iachusol yr Ysigrifenniydd, Mr. R. C. Jones, un 0: siwyddogion ieuainc Hockley Hill. Cafwyd cynghorion gwerthfawr ar gyferymestyn ymlaen, ac ea.ngu y gwiaith, gydia, mwy o ymroddiad ac aiddgarweh yn y dyfodol. Tallwyd dioloh .cymnes i Mr. Parry, am..ei was- anaeth: ffydd-lawn a gwexthfawr yn ys- tod yr argyfwmg. Trosglwyddodd y gadai.r i'-v«» olyn- ydid,A,lr. John Richards., un Q: flae-n- oriaid hynaf yr egl-wys, yn Hockley Hill, a chy.nierodd at ei w-aith new- ydd, fel y gwna hwyaden. i'r dwr. Yn y prymhawn hofwyd y plant a'r bohl ieu:a,inc' gan Mr. W. H. Morgan, Small. Heath, brawd, ag sydd yn deall yr ieuainc yn dda, ac ine,wn, igydyimdeinxlad a 'hwy. Yr1 oedd yr iholi a'r atelb yn hynod o dda, ac ys- bryd rhagoxol yn ffynnu. tnvy y cyfar- fod. (Jnd y-ng mghyfarfod yr hwyr y cyr- haeddwyd yr 'high, water mark,' pryd yr holwyd y rhai mewn, oed, gan. Mr. John Richards (y LlYiWydd) ar yr ail hennod o'r Actau. Yr oedd yr holi i bwrpasi, a'r atebion, yn yffredinor]. Yr Ü'cdd yr awyrgylch yn. deneu, a'r teimladau yn frwd, ac o'r bron 11:a chaed ail-adrodddad o yshryd cysegr- edig y Pentecost! Diau y bydd y cyf. arfod yn godiad sawdl i'r Ysigol Sul, a'r achos bach yn Wolverhampton. Y mae yr Arolygwr Mr. Joseph Evans, •a'r siwyddogion eraili, ynl haeddu pob cammoliaeth am eu llafur a'u ffydd- londeb yn y cylch yn wylll'eb llawer o era ii ac anfanteision., gan fod y boblogaeth Gymreig mor wasigarog, ac o'r cyrraedd, Da oedd gennym. ddeall fod eu ■ gwemidog, y Parch. Ernest. Jones, yn. cadw yn dirf ac yn iriaidd, ac mewn ysbnyd rhagorol, er ei holl drallodion yn ystod y blynyddoedd diweddaf hyn.
BORE SABOTH YN Y CITY TEMPLE,…
BORE SABOTH YN Y CITY TEMPLE, LLUNDAIN. GAN Y PARCH. T. GWERNOGLE EVANS. Demi eang yn llawn cyn amscf dechreu'r gwasanaeth. Dyna. weddus!, Dyna brydferth MaeV Cymry yn gallu bod yn bry^ll-on ymhob man, ond yng Nghysegr :Uuw! le'r genedl sydd yn h-onrid bod y fwyaf crefyddol yn. y hyd, yn fwy llibini na, neb. yn dod ymgihyd i addoli! Y rhiannau deio-siyn- ol yn anÜ drovsodd cyn bod rhan fawr, os mad y rhan f.wyaf o'r gymulleidifa wedd dy'fod ynghycl-! Adwaemw-n am- hell fiaenor, nad ydyn.t yn cyrra.edd i'r un gwasamaeth Sabofih, nag wyth- mos, iiei! bydd y gwasanaeth lawn hann,er drosodd' Y mae galw sylw at yr amweddusder hyn, er g'wneud yn diricn, wedi costio' ami: i Saboth i mi, taie faaer am hynny! Otad yn ol i'r ( iiy Temple. Mae'r gwasanaeth yn dechxeu i'r fumud Can y.r organ yn gynta yna. emyn, '0 Lord bow down iii,in,e ear to me' yna, gweddi o han- ner clwsin o eiriau; wedyn, 'General Confession,' mewn -chant,' emyn,— My God ho,w endless is. Thy love. Y wers gyntaf o'r Apocrypha!! yiiia Chant, Y,r ail wers o Efengyl Matth- ew wed'iyn Anthem gan y cerddorioii, y rhai sydd yn urdd-wisgoedd y Demi; geiriau'r .Vn.iiein 'Sweet is ]P-y mercy, Lord.' Yn awr chamtio Gweddi'r Argliwydd. Yna gweddi, a llygaid ag- ored, yn cael hanner ei darllen! Dim Iesu Grist. Tra y gwnelid y oasgli-ad, x canai un o'r cerddorion, 'Lord God of AJbraham, o'r Elijah. Yma. entyn, "Ciod of Mercv, God of Grace.' Dyl- aSIWn fod wedi dweyd mai merch ieu- anc, o gorff bychan, cryno, gweddol eiddiii, yn parablu yn, hyf a chli,r, ond yn iiihbo" ychydig oedd yn gwasan- aethu. Ei hemw yw Miss, A. Maude Royden. Tebyg ei bod wedi ei dewis. fel math o gyd-weinidog a Dr. Fort Newton. Wel 'nawr am y bregeth. Tesitun, Math. xii. 31, 32, yn cymnwys y Pechod yn erbyn Mab y Dyn, ac yn erbyn yr Ysbryd Gldn. Y mater a or- weddai yn y testun oedd, "Charles; DarwirfJ" a chafwyd math o ddarlith, ar eraw pregeth, ar "Oharle.s Dar. win.' Amser tua tri chwarter awr- Yr oedd gan y pregethwa- ai-nryw o. lyfr- au Darwin a Huxley, fel y tybi-wn a:r v pulpud, o'r rhai y difynai yn achlyis-- urol Amoam y bregeth oedd am ddiffyn, neu eagusodi anffyddiaeth Darwin, a'i debyg. Wei, ie, 'nwy' 1; gweld fod arnryw heblaw Miss: Royden yn barnu na ddylai'r lesu gael, y pul- pud i gyd iddo'i hu-n! Y mae un o. weinidogdon Abertawe yn cyhoeddi yn y papurau y hydd yn pregethu y nos Sul nesaf ar li,o-tha I Treibyg ei fod, druam bach, wedi dweyd yr oil a wyddai am Grist! Tybed fod y nei- üedd ynMino canu "Iddo Ef"? Gen. ir einiyn, 'Strong Son of Ciod, immor- tal Love.' Benediction, and 'Seven- fOlM Amen,' StainleT. Yr oedd lluni. Dr. Josepih Parker yn y "Ffenestr (ioffa," gyferbyn a'r pulipud. Dis- gwyliwn iddo lamu 'n ,ftl.3Jm o eiddig-. edd sanctaidd i'r pulpud i hawlio'i le i'r lesu mavvx "0 for an hour or Parker' O! sanctaidd bulpud Cymru I Hen gartreflesu Grist! Wxth weld dy fedddgar lygruj Mae engy.ll Ne| yn drist, N- ii, enghraifft, o ddiyfnder be-iddga, wch yr hogen ieuanc hon, gwerthd ym nihortih y Demi bregeth ydoedJ wedi dradd'odd yn ddiweddar i gymuli- eidfa fawr, urddasol, y City Temple, ar "The Virgin Birth"! Yn rhan gynita'r bregeth ceisia brofi fod gen- edigaeth felly yn anhebyg, o:s nad am- hosibl--fodd bynnag nad oedd dini i'w gyrraedd trwy beth felly; ac mai i Joseph, ac nid Mair, yr olirheindr ei achau gan y ddau efengylwr y dywed- ir eu bod yn dysgu'r peth! Tebyg mai rhywrai ychwamegodd at eu Hef: engyilau hwy yn ddiweddaxach! Ying mgweddill y bregeth ceisia ddangos. y dylid credu'r Athrawiaetii!! Diyna fe!
ANGLADD Y P AROH. H. BAWRlOW…
ANGLADD Y P AROH. H. BAWRlOW WILLIAMS. Enwau y peirthymasau ydoedd. bres- yn angd'add y Parch. H. Barrow Williams:.—'Mrs. Barrow William* Irr. a Mrs. W. II. Barrow INTi,lliam,; iMr. a Mrs Martin Williams^; Mr. John Wilildanis, Dyffryn Mr. a Mrs. R. ('. Evans, Dolgellau Mrs. Edwards- Is law'rdref; Mr. Richard, Lewis, Dyff. ryn; Mr. John Lewis, Bontddu; M r. Robert Wiilianis, Abermaw Mr. Wil- liam Williams., Llanbedr; Mr. Joh n Williams, AJbermaw
Y DIAVEDDAR BARCH. H. J}ARROW…
Yr wyf fi wedi bod ar y mor am dros- ddemg mllyndd cyn y rhyfel, ac yohiydig ia wn o fiantebion. crefyddol sydd wedi digwydd dod i fy rhan er gadael cartref a llawer llai yn ystod y rhyfel r ,Cla,el digom o grefiydd wedi ei blanu cyn gadael cartref yw y peth mwyat, ac fe ddeil hwnnw trwy ddwr a than heb na chaplain, nag arall. p 11 Fy nghymgor bach i "1914 Welsh- man" ydyw gradael i brethau fel hyn fynd heibio, a. chaej gafael ar ddiigon o grefydd na fydid, arno ddim awydd am anghydfiod 0 umhyw fatlh Nid wyf yn gofyn maddeuant am ysigrdfemnu Cyhixaeg i'r CYIRO. Cpl. R. E. ELLIS, R.A.F., Cymro arall 1914. No. 1, Balloon Base, \Jalta. Awst 27. CENlHADAETH MUDION MOR- GANWG. A' "LYGYDD Y CYMRO. Syr,—•('•••wiagu yn gyflym y ma'e.ein trysorfa ex's mdsoedd bellach dyna a wna bob blwyddyn yn yr haf; ond drwy drugaredd ail leinw yn yr hyd- ref. Gobeithio mai dymta a wna e 1 eni eto, a dyna a wna yn sdcr ond i gar- edigionein hachos yn eiglwysii Mor- ganinwg ymroi i 'n cynortihwyo gyda'r un ffyddlondeb a chynt. Y mae gwir angen arnomi am fod popeth mor boenus o ddrud. ('f\da Rawer o dddolich am a gafwyd. Yin bur, BODFAN. Deaf and Dumb Institute, Pontypridd. C Y N ftYCH I OiLI PWYP AT OLYGYDD Y CYMRO Syr,—Gwelaf fod y cyfaddawd olaf ym mrwydr D&tgysyll'tiad a Dadwadd- oliiad wedi ei drefmu" gani nifer o wyr adnabyddus sy'n gweithredu fel cyn- rychiolwyr Cyngrair yr Eglwysi' Rhydd. A wyr rhywum pwy a bemod- odd y boneddigion hyn ? Ai yr enl- wadau ynte pwy? Yr oeddwn yn dis- gwyil y buasiai Dr. John Williams yn y Sashvn ym Mangor yn rhoi adrodd- ia;d tebyg i'r hyn a wniaeth yng Nighyfarfod Misol Ion. Ond am ryw resiymau, nid oedd yho. Pa bryd y ceir adroddiad 11 awn ? Yr eiddoch yin gywir, HEN .DDADGYSYLLTWR. Medi 5. TYiSTEB I'R PARGH. WILLIAM IÆWIS, CWIMP'ARK, RiHONDDA. AT OLYGYDD Y CYMRO. Anmiwyi.1 Mr. Evans.Air ol bod yn Wiednidog Oxdeimiedig am agosl i 50 inliyiuedd, ac wedi treuho 35 o'r rhai hYUiny ym Fugail ar Eglwys y Pare, ("win pare, y mae y Parchedig W. Lewis, Gyn-iLyiwy'dd Cymdeitihasfa'r De, yn herwydd henainit a llesgedd, wedi penderfiynu rhoddi i fyny ofal- aeth yr Egliwys uC/hod. Tedmla yr E,g. lwyis,, ynghiydia llu eraili, nad iaHant adael i'r amgylohiad fyned heibio héb wneud amlygiad cyhoeddus o'ü hedmygedd ohono, ynsghyda'r slerch a'r parch, siydd gennyini tuag ato; ac i'r iperwyl h wnn w y mae pwyllgoor, wedi ei fiurfio gyda'r bwriad o wmeud Tystteb iddo am Y 111afur mawr gyf- lawnodd' yn ystod y blvnvdcToedd meitihion. hyn. (Gan fod iddo lu niawir o g),feilliion tu alllan j'n cymydogaeth mi, rhoddwn fel hyn gyfie iddynt'i fwrw eu hatling i'r drysorfa. Dterbynir yn. dddoldhgar unrhy;w gyfr,an gan y Tir.ysorydd—Mr. Evan Evans, i (Ireenfiekl Terrace C win pare. Y,r edddiQoh ar ran y l'wyllgor, T. MORGAN, Y.H., Gadeirydd. HOWELL JOHN, Is-Gadeirydd. EVAN EVANS, Trysorydd. THOMAS JONES, Ysigrdfennydd.. Gyhioeddir yn y: CnIRO o dro i dro pob siwm a dderbynirr. OFFRWIM DIOfLCH. AT Y CYMRO. Annwyl Mr. Evans,—Yn y dyddiau ihyn, pan y mae cymaint o drafod y cwestiwn o gyd,nabyddiae:th i Weini- dogion yr Efengyl o bob en;wad, nid amndddorol fydd deaH fod Pwyllgor Treifn a Chymhaliaeth y W einidogaeth yng nghylch Gyfarfod Mdsol Trefal- dwyn Isaf wedi cychwyn symuddad er ceisdo cyffroi teimladau da yr aelod- au, ac wedi gosop nod o ^"15,000 i ym- gyrraedd ato fe). Cronfa, y Hog yn unig i'w ddefnyddiio tuag at ychwanegu rhyw gymaint at y gydnabyddiaeth., ac 1 gynarthwyo yr eglwysi gwanaf i gyr- raedd y lleiafswin a Osodwiydganr y C.M. Da genny 111 ddwevd fod. 30 o aelodau wedi ad daw £ 1,510, a bod ^645 yn barod wedi dod. i law y Tryis. lorydd. Fel symbyliad i'r alelodau mwyaJ: cefmog i ddod allan yn deihvng, ymae y pwyllgor wedi cael addewid gan uin, sydd yn dewis. bod yiro gudd- iedig, o bum' punt am bob rhodd unigol o ^'IOCI, i fyny i £ 100 (sef 20 L;s), y pum' punnoiedd i fyned at log- au y fl'wyddyn hon. Gobeithir y teirn. lir gan yr aelodau fod h,win yn gyfleus- tra neilltuol i ddan'gosi eu diolchgar- wcih i'r Airglwydd ar deny 11 y rhyfel blin am ei ami wareddgaethau i ni. Y mae yn wybydduis fod y Coniis- i Win yn ystyried yr boll gwest'iwn yn ei waha.no 1 agweddau, ac os pender fynir- ar ol hyn ffurfio Trysörfa Gyn- haliaethol i'r holl GOfff, dylid cofio y byddwn ni fel C.M. yn, barod. ar gyf,e.r y galw hwnnw, ac na fydd yn ofynoil i mi wneiudi casigliad ond. i'r graddau y hyddwnni yn fyr yr adeg homno, gam y bydd. ein. Cronfa ni gen. •nyni heb ei gwario o gwbl. Brookside, DAVID DAVIES. Llanfyllin. Y CAIS 0 CASSIA. AT OLYGYDD Y CYMRO. Ann wvl Mr. I'.van. A fyddwch chwi. fwyned a chyhoeddi yn y CYMRO y1 rhoddion camlynol at gwbllhau Capel Kyimihi yn Cassia. Ciydmiaibyddwyd o',r blaen 20 7 6 Mr. i I R.oberts, 'Biettwsycoed i o o, "DyrnaidJ rice" (Abererch) o, io a Mrs. R. Edwards, From- rheulog; Cema.es, Mont o, ù M.r. 0. W. Roberts, Bodeurcxn, I>andudno.110 Mr. Thos. Herbert, Avenue 1 0 Villas, Llanelli 1 0 o Mrsi, Williams, Miadryn Isaf Farm, Pwllheli 0 2 6 Y Parch, a. Mrs.Richards', L-lamom, Geredigiion ..100 lTn yni caru'r achosi (Aberniawi o 10 o Un yn ca11u2:r achos cenhadoli (f.lanrwst) I C, o IT n yn caru'r achos (Llany- imynech) .020 Mr. J. C. Wynne, Llwyn, Dyffryn .100 Mr. J. Pugh, Minywern, do. o 2 6 Mr. Henry Owen, Ty'nycae, do o 2 6 Ewyllysiwr da i'r achos, do 1 o o M rs. Davies, Brynyfeiiin, do. 05 o Dieinvv, Llanibedr 0 3 0 Qerbyndwyd yn umiongyrchol yn Lerpwl, J.O.S. oio o (iiyda diolch am y P.O. ddanfonwyd i ni,i drwy'r swyddifa y dydd o'r blaen mn 29. 6c. Dyffryn. W. M. GKIKKITH.