Y Cymro

::odiox 0 ARFON. Ca:ed Cyfadod Misol neilltuol o ddymuinol1 yn Waenfawr yr 18 o'r mis nwn. Yr oedd rhyw naws: ysbrydol yn nodweddu pob peth fu dan sylw. yno. Teimlid rhyw eneinilad arbcunig yng- lyn a chyfranOigiad o'r Ordinhad. Al- weinid y gwasamaeth hwn gan y Parchn. W. Hobley a D. Hoskins1, ISLA., a theimlid fod canu 'Pencalfar- a,' a 'Diolch Iddo' yn cod-i y cyfarfod i ysbryd addoli ar y diwedd. Yr oedd hanes yr acbos yn arddanigosiad o ffiyddlondieb a gweiihgarwch. Ac yr oedd y crYllIhodeb gaed o swm y oasgl- iadiau at wahanol achosion am y ped- air blynedd, sef yr ainser y bu y Cyf- ta,rfod Mis,ol yno, o,'r blaen,, yn p,eri sirioldeb, yn einwedig y ffaith eu bod wedi llwyddo i dlaIu allan o'r ddyled Y Siwm a. ¡; 1,067, er fod yn. aros eto o ddyled y swm o ^1,400'. Yr oedd- ynt wedi oodj /30 ynig nghyflog y gweinidiog er dechreu y (lwyddyn, er fod yr eglwys. yn llai o rif o So na pan y daeth yno. NODION LER PWL. Hrynhawti dydd Iau'r wythnos ddi- weddaf, ymgasglodd nifer o gyfeillion. ar y Landing Stage yma i ganu'n. iach a. Dr. a Mrs. Edward Williams, ar eu dychweliad i'r maes cerihadol yn yr India. Buomt yn y wlad hon am gryn amser, a rhoddodd y Dbctor wasan- aeth gwerthfawr rnewn amryw ysbytiai, ¡gyd,a',r R.A.M.C., i weinyddu i'r mil. wyr clwyfedig. Otod yn awr dychwe1 ef a Mrs. vVillilams, i'w hen- faes yn Jowai, ac erfynnir amr fendith gyf- oethog air eu Hafur. Mae eu tri ,p,hlen,t,y,n, yn y wlad. hon a lLawen iawn gennym fod' y ddau fab yn mynd mor llwyddtiannus drwy eu hefrydiau nieddygol. Mae ei hen gydiiabod yn Lerpwl yn lliawen iawn am benodiad Dr. Gwilym Owen i gadlair 'Phoysli'CSI' Pirifysigol Aberystwyth. Miae gennym atgofion cu aim ei wasanaeth maiwr gydiag ach-os crefydd cyn y symud i NeiWzealand. 6APEL Y CWM, LLANSAMLET. Diwrnod a hir gofir oedd Awst 14. yn y capel ruchod, lie yr ymgasglodd o chwech i saith gant o bobl, i fod yn dystion o un o'r priodasau mwvaf poblogaidd fu yma er ys amser maith. Y Parch. R. Trevor Davies,. bugail newydd Cwmrhydyeeirw, un o weini.. dogion ieuiainc mwyaf annwyl M.C. yn y De. Brawd o Dowyn ydyw Mr., Davies, ac wedi ymsefydlu er ei or- deimiad yn y ,rhan yma o'r wlad. Cymerodd iddo ei hun y chwaer ieuanc rhagorol- Miss Hannah May Williams,, unig ferch -Air. a Mrs'. W. J. Williams, Ty-capel y Cwm. Alerch annwyl a .p,li,a.rchus tu.hwnt yw Mrs. Davies, ac iddiii air da gan bawb, yn hannu o deulu aciddynt hanes. Mae ei thad yn un o'r dynion goreu fu i-newn eg- lwys a chymydogaeth, yn aelod o'r Bwrdd 'Gwarcheidiol, ac wedi gwneud cymiwynasau1 i lu mawr mewn taro. cymwynasau di-hanes, a phwy sydd wedi ymweld a'r Tycapel heb wybod am wen hawddgar a charedigrwydd li-. hafal Mrs. WiUiams? Mae eu hael- wyd: yn gysegredig annwyl i 111 mawr 0 weinidogion. Ni,s gal.l,ai AiIr. Davies, fyn'd i un man ar y ddaear ichwilio am wr.aig i bregethwr gwell nag aeL wyd Tycapel y Cwm, rnae wedi cael gwmigsydd wedi ei thorri allan a'; chynysgaeddu a phopeth .angenrheidiol i aelwyd gweinidog yr Efengyl. V gwas priodas oedd y Parch. Lemuel' Jones, Goppa gynt, yn awr o Landilo, cyfaill mynwesol i'r. priodfab. Miss Lydia 'Rees o'r Cwro oedd y forwyn. un o athrawesau ysgol ddyddiol y lie,, a gwnaeth ei gwaiith gyd'ag urdda.s. Yr oedd gwisgoedd y briodas yn ardd'erch- og. Y Parch. T. Vaughan Jones oedd yn gwasianaethu, yn cael ei gynoi-th- wyo gan y Parchn. 'Clement Evans a'r Hybarch Esgob y plwy', y brawd an- nwyl Thomas Howells: Jones. Cvf. lwynwyd dau Lyfr Tonau yn rhodd v priodfab i Miss iLydia Rees a'r briod- .asferch, gan y Dr. Dewi Jones, a rhoddodd araith gref, ysgubol, ar ath- roniaethi, a'r pwys mewn dysgu- emyn- au allan i gyfoethogi iaith. Yr oedd boreubryd yn y Tycapel, ac yr oed 1 tua ha'nner cant vn ei fwynhau. t.'vf.. Kvynodd y Dr. Dewi Jones checlue gan dad y briodasferch i'r priodfab, a gwnaeth araith anfarwol ar fanteision a pheryglon cyfoeth. Cafwyd byr- eiriau gan amryw o weinidqgion. Aed wcel"yn i'r capel, lie cynhaliwyd cyfar- fodcyhoedduls. Y gan agon,adol g,an y Parch. I^emuel' Jones, a buwyd yn mwvnhau cynbyrchion awen y beirdd canlynol, Parchn. David Hughes, Seven Sisters, Clement Evans, Phillip John Jones, Treforris, ac .arwe'.nydd y gan yn y Cwnn. Siaradwyd hefyd gan Mr. Hugh Roberts, Penrhiwceibr, yn ardderchog, a Mr. Hopkins, Cwm- rhydyeeirw, a'r Parch. Vaughan Jones. Terfynwyd trwy gydga-nu. Aeth pawb gartref wedi mwynh.au y dydd yn hyfryd, gan ddymuno yn dda i'r ddau gafodd eu cylymu y dydd mawr hwn. Ymhlith eraill yr oedd y Parchn. T. J. Lewdis1, Walter Davies, T. Jones, D. Harries, W. M. Jones. Cafwyd am- ryw lythyrau a telegrams oddiwrih eraill fethodd fod yn bresennol. Yr oedd yr anrhegion yn lluosog iawn. Aeth Mr. a Mrs. l>a vie ■ i Dowyn i It dreulio eu ra-is mel. Bendith ai-iiy,nt Un oedd yno.

ER COF. MRS. MARGARET PUGH (GWEDDW Y DIVvIEDDAH. BARCII. Hl..]i(;n PUGH). Bu farw (jorffennaf 24, 1919, yn 87 mlwydd oed, wedi goroesi ei phriod 12 mlynedd. iMerch ydoedd i John a Mary Morgan, Aibergynohyn. Baninai teulu ei thad o Arthog, ger Dolgellau, a'i mam o- deulu Price, D'olau gwyn,, ger Towyn, yr un a theulu Dr. Peter Price, Y Rhosl, a'r Piarch. Lewis, l'rice, jax.A., Vicar, Colwyn Bay. P-riodwyd Hugh l'ugh .a Margaret Mlorgan yng nghapel Salem, Dolgellau, Tadhwedd 22, 1861. Gweinddwyd gan y Parch. John Griffith, gweinidog Dolgellau. Can wyd iddynt bedwar -o. blant—John, Ann (fu farw yn 1900 yn 34 mlwydd oed), Mary, a Hugh. Mae Joibn Pugih, yln, flaenor yn y Gwynfryn —^Mlary (gweddw y diweddar flaenor R. Rees, Williams, Pentre ucha), erysi bi yn awr yn y Gerlan, Bethesda, a gwna yno waitih a fawr gar, sef croes- •awu dan- ei ohronglwyd weinidogion y gair, tra. mae'r ieuengaf o'r plant, H. M. Pugh, yn weinidog yn Laird St., g Birkenhead. Mae hanies. y teulu h Wlli yn. rhamant ,dd,i.dd,o,r,ol, pan gofiwin fod y di weddar Barch. Hugh Pugh, wedi ty,fu o fod yn. obwarelwr a blaenor i fod yn un o bregetihwyr mwyaf derbyndol a phobl- ogaidd ei en wad. Aeth o'r ohwarel ar <ei union, ac efe yn. fab 42 mlwydd oed, a sefyll Arholiad Ordiednio Cymdedth- ia,f,al,r Gogledd, a chafodd safle an- jAydeddus ar y rhesltr ymhlith gwyr gaw.san.t addysg athrofaol dda. ilHu Mrs. Pugh yn ymdrechgar iawn i gyruörthwyo ei phriod ym mhob modd, Cymerai ddiddordeb mawr ym miheth- au ac achos crefydd1—bu yli hynod garedig i weinidogion y gair letyai daln ei chronglwyd yn AlbergryniOlwyn pan oedd ei phriod yn flaenor y'no, ac wedi ■hyniny yn. y gwahanol ardaloedd y bu yn trigdannu ynddynt. Aelwyd a chroe.siaw cynnes; a diddan. oedd- ei heiddo bob ams,er i biregethwyr bach, a mawr yn ddiwahaniaeth—awyr gref- yddol a Methodistaidd oedd anadl ein- ioeSi y cylch yr ymhoffai ynddi; cref- ydd a phregethwyr oedd teSitun ei hym- ddiddan—adwaenai Mts. Pugh bron yr oil O' weinidoigion y Crogledd, a :gwyddiai gryn lawer am danynt, a nod1- wedd eu pregethau. 'Yr oedd yn be-rcheni oof eitihriadol i adinabod wyn.- .ehau, ac i gofio ffeithiau; difyr waith fydda.i ei chlywed yrn, adrodd hen ben- illion diwygiad '59, a. darnau 0 bre- gethau tanllyd y cyfinod hwnnw. iBu farw Y11. dangnefeddusi yn nhy ei merch Mm. R. Rees, Williams, yr hoin a of,a,lodd am dani yn hynod dyner a gofaJuSi. bi obyingor olaf i'w phliant oedd—"Dos dithau hyd y diwedd: canys gorffwysi, a sefi yn dry ran yn niwedd y dyddiau." Cafodd fyw yn. 'hir, ornd nid1 aeth yn hen, yr odd yn llawen a siriol ei hiysbryd hyd: y di- wedd—y ty yn dadfeilio, a'r preswyl- rydd yn adnewyddu o ddydd i ddydd. ,Cludwlyd ei gweddillion o Fethesda, Arfon, i gydorwedd a'i phriod ym imyrawent v Dyffryn, Mei.rio.nydd ang- (hyhoedd oedd ei liaingl,aad-ei phlant a'i hwyrion a'i hebryngai i dy ei hir gartref ynghydia thrf 0 flaenoriaid ar ran ei heglwysi, sief y Mri. Williams Roberts, Y Gerlan; Robert FIlis Y (rwynfryn, a David Evans., Llaird Stt., Birkenhead. GWla'SanaetihwYd> wrtih y ty yn y Gerlan gan y1 P,arch,. Alum T. Jones., Jerusalem ac yn y Dyffryn gan y Parcihn. W. M. Griffith, M.A., a D. Perry Jones, Pein.rhy.ndeudraeth v

deuluaidd, ac yn cymryd rhan yn y moddion cyhoeddus." Hysbyswyd gan y cenhadon flu yn Oanrug fod yr Isl eglwys wedi pleidleisio i symud ym- liaen i alw bugail, a bod pwyllgor wedi ei ddewis at y bJaenoriaid. Cyhoedd- wyd i bregethu nos Lun, y Parch. J. E. Hughes, M.A., B.D., Caernarfon nos Fawrth, y Parch. Caleb Williams, B.A., Bwlan. LLEYN AC EIFIONYDD.—Bw'ch- derwin, Awst 18. Llywydd, Dr. R. Jones Evans. Dechreuwydi gan Mr. R. Roberts, Cwmcoryn. Darllenwyd i chadarnhawyd c ofnodi on y C.M. blaenorol. Hysbyswyd (i) Y disgwylir ad-daliadau dyledus i'r Gronfa Fen. thycioT, li1 law cyn diwedd Medi; -ac fod ychydig gopiau o Reohau Adeiladu y Cyfundeb i'w cael gan yr Ysgrifen- nydd. 1(21) Fod y C.M. yn gyfrifol am gostau teithio yr aeJodiau a benodwyd g,anddo ar 'Gomisiwn y Gymdieithiasfa. (3) Fbd adroddiad" Ysgol Clynnog am waith tri myfyriwr oddiiyma yn fod-1 liaol. Rhoddwyd cymeradwyaeth i g.ais y Parch. Albert E. Jones., B.A., Pwllheli, i fyned i Athrofa'r BaTa, Croesawyd tamryw frodyr d'ieithr a fu yn aelodau yma, ac eraill, oedd vn bresennol. Gofynwyd i Mr. Ellis Jones1, Abererch, a Robert Williams1, Tydweildbg, ofalu am y casgliadau. Dywedwyd gair cynnes ar ran casgl- iad y Drysorfa i(;iynorthwyol. Cyn- helir y C.M. nesaf ym Mhenmorfa, Medi 8.. I wMndo profiadau'r swydcL .ogion a hanes yr achos, Parch. W. Wynn Williams: a Mr. H. Hughes, Pantglas. Mater trafodaeth fyrJd, Agwedd crefydd yn y wlad yn gyff redinol," sef parhad o'r ymdriniaeth gafwyd' yn C';I.an, i'w agor gan y Parch. Owen Jones, Penmorf.a. I holi blaenoriaid newyddálon yn Hydref c>ddiar Acitau vi.>, y Parch..Morns Thomas., B.A., ac i rcxldi cyngor idd- ynt, Mir. J. T. Jones, Capel Mawr. 'Gwrandawyd; ar brofiadau swyddogion y lie gan y Parch. E. Lloyd (Teg- felyn), yn absenoldeb un araU. Adeil- adol1 oedd gwrando arno yn adrodd rhai o'i atgofion am y cylch hwn yn v diyddiau gynt, pan yr oedd Owen Owens, (.orsywlad, tac.,eraill, yn ar- wain. Tystibl.aethai'r brodyr eu bod yn cael pleser yn y gwaith, ac hefyd eu bod yn pryderu wrth feddwl am ei bwysigrwydd, a'u dymuniad1 oedd -1 cael gweledigaeth newydd. Cafwyd hanes: cysurus ami yr achos, d.an ,ar- weiniad Mr. G. Williams, Seion, a llongyfarchwyd yr Ysgol Sul yn y lie oherwydd fod cynifer wedi e-n-n,ill. safie- oedd. uchel yn yr Arholiad Sirol., Calonogol oeddclywed fod nifer" o chwiorydld mewn oed yn ffyddlon i'r ysgol. PaSiiwyd i anfon llythyrau Icy,d,yiiideiiiiia,d at Mri. David Roberts, Minffordd, Uanengan, wedi colli mab yn y .Rhyfel; ac Owen Williams, Llan- bedrog, wedi colli ei briod. Cyfranog- -Wyd o sacrament Swper yr Arglwydd, d'an arweiniad y Parch. G. Parry, a theim'id fod yr Ysbryd ei Hun yno yn arwain, oblegid yr oedd y gwasan,aeth 0 dan eneiniad. Profodd v rhan yma yn adeg o adnewyddiad o bresenoldeb i>"r Argfwvdd. Nodwyd Mr. W. Hughes, Babell, gyda'r Ysgrifennydd Ar:i,annol, i ^gyfril pliai<ileiisi\au yr Eg- Iwysi ar Ymgeisydd am y Weinidog- aetb, a hysbyswyd fod pob un yn ffafriol i Mr. W. D. Davies, Souih Beach fGraig, Bangor). Holwyd ef a rhoddwyd cyngor gwerthfawr iddo ef a'r mvfyrwyr eraill gan y Parch. G. Parry Hughes. Derbyniwyd ef yn ,aeI'od o'r C.M. fel pregethwr, a dym unwyd arno gysegru ei hunan yn gyfangwbl i, weinidbgaeth y (;a-i r Rhoddwyd £ 4 10s. yr un i saith o'r myfyrwyr. Cyflwynwyd adrodd iarl Pwyllgor Dirwest a Phurdeb gan y Parch. W. Jones. M.A yr hwn a gyn hwysai ei fod ef igynryehioli v F.M. yn Nghymanfa Ddirwestol Gwvnedd yng Ll an fair PjG. Daw rhan o"r ,.td- roddiad' dan ystyriaeth be'lach y tro nesaf. Hysbyswyd fod Sarn "wedi dewis Mni1. Robert Jones a Daniel Evans yn swyddogibn, ac fod Salem yn symud yni'Iaen i alw bugail, ac wedi dewis nifer o frodyr yn Bwyllgor at y S'wyddogion. Bydd yr Ystadegau 1 w cael ga'n Mr. D. Car.adog Evans. I'wllheli, a rhai Dosbarth Tremadog gan Mr'. Lloyd, Porthmadog. fenod- wyd Mr. W. J. Davies', Penrhos, a'r Parch. J. W. Jones, B.A., i fYn'd i ^»arnf.adryn i'w cynorthwyo i ddewis swyddbgion, a'r Parch. G. Parry Hughes a Dr. Jones Evans i fyn'd i ourcrosses a Rhosfawr ynglyn a'r l1 ugeiliaeth. Galwyd: syl'w at Gym- deithasfa Bangor, a gynhelir Medi 2, 3' a 4, gan annog yr Eglwysii wcdclio am Iwyddiarit ar y weinidogaeth, ac i ga,sg!u aty treuliau. Bydd Mr. 1. T. Jones, Capel Mawr, yn gofalu am y easgliadiau yn y Oymdeiibasfa. dros y C.M. yma. {:yhoeddwyd.i bregethu, y Parchn. G. Parry-Hughes, Robert Jones, B.A., G. Parry, Robert Roberts, ,a Dr. Moellwyn Hughes, Birkenhead. Diweddwyd gan Mr. Stafford Thomas, Tabernacl.